Machine Translated by Google

SHTYLLA I
LEGJISLACIONI SHQIPTAR

E drejta e traktateve dhe zbatimi i saj në Shqipëri

Nga Armand Skapi
Drejtor i Drejtorisë për të Drejtën Ndërkombëtare dhe Evropiane
Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme

I. ABSTRAKT
Marrëveshjet ndërkombëtare ishin të njohura që në periudhën e qytet-shteteve ilire, ndërsa periudha
moderne e lidhjes së marrëveshjeve fillon me krijimin e shtetit shqiptar në vitin 1912.
Normat që kanë rregulluar procesin e lidhjes së marrëveshjeve ndërkombëtare janë përfshirë në aktet
e para themeluese të shtetit shqiptar, si Statuti Organik, Kushtetuta e parë shqiptare, Statuti i Lushnjës
i miratuar nga Kongresi i Lushnjës. Legjislacioni shqiptar për të drejtën e traktateve u zhvillua veçanërisht
pas viteve '90. Kushtetuta aktuale e Republikës së Shqipërisë i njeh të drejtës ndërkombëtare një
pozicion prioritar në sistemin juridik të brendshëm, duke sanksionuar parimin thelbësor të pacta sunt
servanda.
Shqipëria është gjithashtu palë e Konventës së Vjenës “Për të Drejtën e Traktateve”, të vitit 1969 dhe e
Konventës së Vjenës “Për të Drejtën e Traktateve ndërmjet shteteve dhe organizatave ndërkombëtare
dhe ndërmjet organizatave ndërkombëtare”, të vitit 1986. Përveç sa më sipër, Procesi i lidhjes së
marrëveshjeve ndërkombëtare në Shqipëri rregullohet me ligjin nr.8371 “Hyrja në traktate dhe
marrëveshje ndërkombëtare”, i cili u shfuqizua me hyrjen në fuqi të ligjit 43/2016 “Për marrëdhëniet
ndërkombëtare në Republikën e Shqipërisë”. “.

Ky artikull trajton në mënyrë specifike të drejtën e traktateve dhe zhvillimin e tij në Shqipëri. Në veçanti
paragrafi II i tij shpjegon konceptin e së drejtës së traktateve si një degë e së drejtës ndërkombëtare
publike që rregullon proceset e hartimit, hyrjes në fuqi, detyrimit ligjor, zbatimit, interpretimit, anulimit të
marrëveshjeve ndërkombëtare dhe të gjithë elementëve të tjerë që lidhen me të. për statusin e tyre. Ai
mbulon zhvillimin historik të së drejtës së traktateve si një element thelbësor i marrëdhënieve
ndërkombëtare ndërmjet shteteve dhe kodifikimin e normave që rregullojnë këtë degë të së drejtës.
Paragrafi III trajton evoluimin e rregullimit ligjor të procesit të lidhjes së marrëveshjeve ndërkombëtare
në Shqipëri. Paragrafi IV mbulon procesin e lidhjes së marrëdhënieve ndërkombëtare në zbatim të ligjit
nr. 43/2016 “Për marrëdhëniet ndërkombëtare në Republikën e Shqipërisë”. Ai liston autoritetet
shtetërore kompetente për të lidhur marrëveshje ndërkombëtare, duke përfshirë Presidentin e
Republikës, Kryeministrin, anëtarët e Këshillit të Ministrave ose personat e autorizuar nga Presidenti
ose Kryeministri. Ai më tej përfshin të gjitha fazat e hyrjes në marrëveshje ndërkombëtare, duke filluar
nga propozimi deri në negociata, duke përfshirë nënshkrimin, miratimin në parim nga Këshilli i Ministrave,
nënshkrimin, procedurat e hyrjes në fuqi, njoftimet për hyrjen në fuqi ose për shfuqizimin. të një
marrëveshjeje.
Paragrafi V i nenit mbulon në mënyrë specifike fazën e hyrjes në fuqi të

1
Machine Translated by Google

marrëveshjet ndërkombëtare, duke u ndalur në rëndësinë e përcaktimit të saktë të këtij momenti nga i cili nisin detyrimet
e palëve. Ky paragraf sqaron edhe dallimet ndërmjet procedurave të ratifikimit, të anëtarësimit, të pranimit apo miratimit
të marrëveshjeve ndërkombëtare. Gjithashtu jep informacion mbi procedurat e njoftimeve ndërmjet palëve nëpërmjet
kanaleve diplomatike për përcaktimin e datës së hyrjes në fuqi të marrëveshjeve ndërkombëtare. Paragrafi VI trajton
publikimin e marrëveshjeve ndërkombëtare, duke u ndalur në rëndësinë e këtij procesi në garantimin e transparencës së
marrëveshjeve ndërkombëtare si pjesë përbërëse e legjislacionit të brendshëm dhe efektet e tyre juridike në institucionet
e shtetit shqiptar dhe mbi qytetarët shqiptarë. veten e tyre. Një çështje specifike që trajtohet në paragrafin VII është roli
që Shqipëria ka marrë vitet e fundit si depozituese e marrëveshjeve ndërkombëtare, duke treguar rritjen e angazhimeve
ndërkombëtare të vendit tonë në rajon, në Evropë dhe më gjerë. Në përfundim të artikullit, paragrafi VIII jep mendime dhe
rekomandime për rëndësinë e Ligjit të Traktateve dhe nevojën e kuptimit dhe zbatimit të tij korrekt nga institucionet
shtetërore, institucionet akademike dhe aktorë të tjerë të shoqërisë shqiptare.

FJALËT KYÇE: Traktatet; Konventa e Vjenës; Kushtetuta; Kombet e Bashkuara

SHKURTESA:
Kushtetuta Ligji nr. 8417, datë 21.10.1998 “Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë”, i
ndryshuar.
GJEDNJ Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut
Ligji 43/2016 Ligji nr.43/2016, datë 21.04.2016 “Për marrëdhëniet ndërkombëtare në
Republikën e Shqipërisë”
Konventa e Vjenës Konventa e Vjenës për të Drejtën e Traktateve, e hyrë në Vjenë më 23 maj
1969

II. HYRJE NË TË DREJTËN E TRAKTATIVE

Traktatet1 janë burimi kryesor i së drejtës ndërkombëtare. Ligji i Traktateve nënkupton dispozitat e përgjithshme të së
drejtës ndërkombëtare që rregullojnë procesin e hartimit, hyrjes në fuqi, detyrimit ligjor, zbatimit, interpretimit, anulimit të
marrëveshjeve ndërkombëtare dhe të gjithë elementëve të tjerë që lidhen me statusin e tyre.

Në historinë e marrëdhënieve ndërkombëtare, marrëveshjet kanë shërbyer për të përmbushur nevojën thelbësore të
shteteve për të rregulluar çështjet me interes të ndërsjellë me miratim reciprok, duke vendosur kështu stabilitet në
marrëdhëniet e tyre. Dominimi i marrëveshjeve është i lidhur ngushtë me rritjen e marrëdhënieve dypalëshe dhe
shumëpalëshe ndërmjet shteteve, me krijimin e marrëdhënieve ndërkombëtare rajonale dhe globale.

1
Për qëllime të këtij neni dhe në përputhje me terminologjinë e legjislacionit shqiptar, do të përdoret termi i përgjithshëm
"marrëveshje ndërkombëtare" ose "marrëveshje".
2
E Drejta Ndërkombëtare, Richard K. Gardiner, Londër 2003.

2
Machine Translated by Google

organizatave dhe deri te shtimi i numrit të shteteve të pavarura dhe subjekteve të tjera të së drejtës ndërkombëtare.3

Marrëveshjet ndërkombëtare zbatohen në fusha të ndryshme, si: politikë, ushtarake, ekonomi; të drejtat e njeriut, klima,
lufta kundër terrorizmit dhe krimit të organizuar etj. Marrëveshjet mund të marrin emra të ndryshëm, si traktate, pakte,
konventa, protokolle, memorandume etj. E përbashkëta e të gjitha marrëveshjeve ndërkombëtare është se ato prodhojnë
efekte juridike dhe politike në marrëdhëniet ndërkombëtare. Për këtë arsye, shtetet i kushtojnë rëndësi të veçantë zbatimit
të normave që rrjedhin nga marrëveshjet duke i dhënë përparësi në sistemet e tyre kushtetuese, në krahasim me ligjin e
brendshëm.

Kodifikimi i parë i normave që rregullojnë mënyrën e lidhjes së marrëveshjeve ndërkombëtare u arrit me Konventën e
Vjenës për të Drejtën e Traktateve të vitit 1969. Konventa e identifikon traktatin si: “një marrëveshje ndërkombëtare e
lidhur ndërmjet shteteve në formë të shkruar dhe e rregulluar nga e drejta ndërkombëtare. , qofshin të mishëruara në një
instrument të vetëm ose në dy ose më shumë instrumente të lidhura, dhe cilido qoftë emërtimi i tij i veçantë.”4 Kombet e
Bashkuara më pas miratuan në vitin 1986 Konventën e Vjenës për të Drejtën e Traktateve ndërmjet Shteteve dhe
organizatave ndërkombëtare dhe ndërmjet organizatave ndërkombëtare, e cila nuk ka hyrë ende në fuqi.

III. E DREJTA E TRAKTATIVE NË SHQIPËRI

Lidhja e marrëveshjeve ndërkombëtare ishte e njohur në trevat shqiptare që në periudhën e qytet-shteteve ilire dhe
vazhdoi gjatë mesjetës.6 Për t'u përballur me ushtritë osmane gjatë periudhës së Lidhjes Shqiptare u lidhën një sërë
marrëveshjesh, si p.sh. si Traktati i Gaetës ndërmjet Gjergj Kastriotit dhe Alfonsit V, mbretit të Napolit, Aragonës dhe
Sicilisë.7 Periudha moderne e zbatimit të Ligjit të Traktateve në Shqipëri filloi pas krijimit të shtetit të pavarur shqiptar dhe
mund të ndahet në disa Fazat historike:

i. Krijimi dhe konsolidimi i shtetit shqiptar (1912-1939);

ii. Marrëveshjet e lidhura gjatë periudhës së pushtimit fashist (1930-1943);
iii. Marrëveshjet e lidhura gjatë periudhës së pushtimit nazist (1943-1944);
iv. Marrëveshjet e lidhura gjatë regjimit komunist (1945-1989);
v. Marrëveshjet e lidhura gjatë sistemit demokratik (1990 -).

3 Doracak kërkimor mbi të drejtën e traktateve 2014.

4
Neni 2(1)(a) i Konventës.
5
Kjo Konventë nuk ka hyrë ende në fuqi.
6
Në vitin 393 p.e.s. ilirët lidhën një traktat paqeje me mbretin e mundur të Maqedonisë, i cili do t'u paguante
fiseve ilire një haraç të madh dhe në vitin 1388 Gjergj Balsha II lidhi një marrëveshje aleance me Republikën e
Raguzës kundër turqve. Historia e shtetit dhe e ligjit në Shqipëri, Tiranë 1994.
7
Skënderbeu u përfaqësua nga ambasadorët e tij, Stefani, peshkopi ortodoks i Krujës dhe peshkopi katolik
Nikollë de Berguçi, ndërsa për Alfonsin V traktati u nënshkrua nga noteri i tij Arnaldo Fonolleda, KristoFrashëri
2002, Gjergj Kastrioti Skënderbeu164 – Vepra dhe .

3
Machine Translated by Google

Normat që kanë rregulluar mënyrën se si palët lidhin marrëveshjet ndërkombëtare janë përfshirë në
aktet e para të themelimit të shtetit shqiptar, si Statuti Organik i Shqipërisë i miratuar nga Komiteti
Ndërkombëtar i Kontrollit më 10 prill 1914 ose Kushtetuta e parë shqiptare e 14 dhjetorit. Statuja e
miratuar nga Kongresi i Lushnjës më 1922. Të dyja kushtetutat e miratuara nga shteti Lushnjës e
komunist në vitin 1946 dhe 1976 kishin dispozita që mbulonin çështjet e ligjit të traktateve.8

Ndryshimet demokratike në fillim të viteve '90 hapin një fazë të rëndësishme në zhvillimin e legjislacionit
shqiptar dhe veçanërisht të ligjit të traktateve. Zhvillimi progresiv i marrëdhënieve të Shqipërisë me
shtetet e tjera dhe organizatat ndërkombëtare, si dhe pjesëmarrja e saj në nisma të shumta rajonale, rriti
numrin e marrëveshjeve në të cilat ajo është palë. Ministria e Punëve të Jashtme vlerëson se numri i
marrëveshjeve të lidhura pas vitit 1990 është mbi 2000.

Ligji nr. 7491, datë 29.4.1991 “Për dispozitat kryesore kushtetuese në Republikën e Shqipërisë” përfshinte
dispozita të veçanta në lidhje me ligjin e traktateve. Më konkretisht, neni 8 i këtij ligji sanksionon:
Legjislacioni i Republikës së Shqipërisë merr në konsideratë, njeh dhe respekton parimet dhe normat e
pranuara përgjithësisht të së drejtës ndërkombëtare.

Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë10 i ka dhënë së drejtës ndërkombëtare një vendosje prioritare

brenda sistemit të brendshëm juridik. Ai sanksionon parimin themelor pacta sunt servanda të së drejtës
ndërkombëtare duke parashikuar se: “Republika e Shqipërisë zbaton të drejtën ndërkombëtare që është
ligjërisht e detyrueshme për të”.11 Në pjesën II që trajton të drejtat dhe liritë themelore të njeriut,
Kushtetuta përcakton. një referencë themelore ndaj normave të së drejtës ndërkombëtare kur sanksionon
se "kufizimet e të drejtave dhe lirive themelore të njeriut nuk mund të tejkalojnë kufizimet e përcaktuara
nga Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut".12
Pjesa VII e Kushtetutës i referohet konkretisht marrëveshjeve ndërkombëtare dhe vendit të tyre në
hierarkinë e normave të Republikës së Shqipërisë. Marrëveshjet e ratifikuara renditen menjëherë pas
Kushtetutës në hierarkinë e normave.13 Kjo dispozitë nënkupton që të gjitha ligjet dhe aktet nënligjore
duhet të jenë në përputhje jo vetëm me Kushtetutën, por edhe me marrëveshjet e ratifikuara nga
Kuvendi. Kushtetuta14 parashikon edhe rastet kur një marrëveshje ndërkombëtare apo denoncimi i saj
bëhet me ligj të miratuar nga Kuvendi.
Kjo kategori përfshin marrëveshjet që lidhen me:

8
Shqipëria, palë në traktatet ndërkombëtare, Thimi Çollaku, Tiranë 2013.
9
Neni 8 i ligjit "Për dispozitat e dispozitave kryesore kushtetuese, 1991".
10
Miratuar me ligjin nr. 8417, datë 21.10.1998 të Kuvendit, i ndryshuar.
11
Neni 5 i Kushtetutës.
12
Neni 17, i njëjti vend.
13
Neni 116, pika 1, i njëjti vend.
14
Neni 121, pika 1, i njëjti vend.

4
Machine Translated by Google

i. territorin, paqen, aleancat, çështjet politike dhe ushtarake. ii. të drejtat dhe
liritë e njeriut dhe detyrimet e qytetarëve të përshkruara në Kushtetutë; iii. anëtarësimi i Republikës së Shqipërisë
në organizatat ndërkombëtare; iv. marrja e detyrimeve financiare nga Republika e Shqipërisë;
miratimi, ndryshimi, plotësimi ose anulimi i ligjit.
v.

Kjo dispozitë nuk kufizon listën e marrëveshjeve që mund të ratifikohen nga Kuvendi. Është vetë marrëveshja ajo që
mund të përcaktojë klauzolën e ratifikimit nga palët kontraktuese ose nga Këshilli i Ministrave që përcakton
domosdoshmërinë e ratifikimit të një marrëveshjeje për efektet dhe rëndësinë e saj, edhe nëse ajo nuk përfshihet në
kategoritë e përmendura më sipër.

Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë ka përqafuar konceptin monist të raportit të së drejtës së brendshme me të

drejtën ndërkombëtare, duke nënkuptuar unitetin ndërmjet sistemit juridik të brendshëm dhe atij ndërkombëtar. Në fakt,
neni 122 (a) i Kushtetutës sanksionon: “çdo marrëveshje ndërkombëtare e ratifikuar përbën pjesë të sistemit juridik të
brendshëm pasi botohet në Fletoren Zyrtare të Republikës së Shqipërisë, ajo zbatohet drejtpërdrejt, përveç rasteve kur
është nuk është e vetëzbatueshme dhe zbatimi i saj kërkon miratimin e një ligji të caktuar.".15 Ky formulim kërkon
interpretim, sepse ndryshe nga ligjet vendase, marrëveshja mund të shkaktojë pasoja juridike vetëm pas plotësimit të
kushteve për të hyrë në fuqi, në përputhje me dispozitat. të vetë marrëveshjes, siç trajtohet më poshtë.

Përveç dispozitave kushtetuese, ligji i traktateve në Shqipëri rregullohet edhe me norma të tjera. Deri në vitin 1998
procesi i lidhjes së marrëveshjeve sanksionohej me “Rregulloren për lidhjen e traktateve dhe marrëveshjeve
ndërkombëtare”.16 Rregullorja u shfuqizua në vitin 1998 pas miratimit të ligjit nr.8371 “Për procedurat e lidhjes së
traktateve dhe marrëveshjeve ndërkombëtare”. “, ndërkohë Shqipëria u bë palë e Konventës së Vjenës për të Drejtën e
Traktateve, 1969,17 dhe e Konventës së Vjenës “Për të Drejtën e Traktateve ndërmjet Shteteve dhe Organizatave
Ndërkombëtare dhe ndërmjet Organizatave Ndërkombëtare”, 1986.
18

Në vitin 2015, Ministria e Punëve të Jashtme mori iniciativën për përgatitjen e një ligji të ri për marrëveshjet
ndërkombëtare, bazuar në disa nevoja dhe detyrime:

Së pari, për shkak të nevojës për përafrimin e legjislacionit për marrëveshjet me dispozitat kushtetuese përkatëse,
sepse ligji nr. 8371 ishte miratuar para hyrjes në fuqi të Kushtetutës, si dhe për t'u përshtatur me të dyja Konventat e
Vjenës për Ligjin për Traktatet. Së dyti, për shkak të nevojës për të përcaktuar më mirë kompetencat dhe përgjegjësitë
e institucioneve të përfshira në procesin e

15
Neni 122, pika 1, i njëjti vend.
16
Miratuar nga Kuvendi me Dekretin nr. 243, datë 27 janar 1978, ndryshuar me dekretin nr. 292, datë 21.
janar 1983
17
Shqipëria u bë nënshkruese më 27 qershor 2001.
18
Shqipëria u bë nënshkruese më 08 maj 2014.

5
Machine Translated by Google

negocimin, lidhjen dhe zbatimin e marrëveshjeve. Së treti, për shkak të domosdoshmërisë për të lehtësuar procedurat
e hyrjes në fuqi të disa kategorive të marrëveshjeve, kryesisht për ndryshimin ose zbatimin e marrëveshjeve, dhe së
katërti, për shkak të nevojës për të garantuar një proces transparent për efektet e zbatimit të marrëveshjeve.

Krahasuar me Ligjin Nr. 8731, Ligji 43/2016 sjell një sërë risish në disa aspekte të çështjes, më të rëndësishmet prej
të cilave janë përmbledhur më poshtë:

i. Rregullon më qartë përgjegjësitë e institucioneve me autoritet për të mbuluar të gjithë procesin e lidhjes së
marrëveshjeve, duke përmirësuar ndjeshëm procesin e konsultimit ndërinstitucional në fazën e negociatave;

ii. Ai lehtëson procedurën e dhënies së kompetencave të plota për negocimin dhe nënshkrimin e marrëveshjeve;

iii. Ai sqaron procedurat dhe format në të cilat marrëveshjet hyjnë në fuqi;

iv. Ai parasheh situatën e zbatimit të përkohshëm të marrëveshjeve;
v. Rrit angazhimin e institucioneve shtetërore në zbatimin e marrëveshjeve dhe rrit shkallën e monitorimit të
zbatimit;
vi. Ai parashikon përgatitjen e raporteve kombëtare për zbatimin e konventave të të drejtave të njeriut, palë e të
cilave është Shqipëria;
vii. Rregullon procesin e miratimit, pranimit dhe tërheqjes së rezervave, pezullimeve, deklarimeve, denoncimeve të
marrëveshjeve;
viii. Ai pasqyron autoritetin e Presidentit dhe të Kryeministrit për të autorizuar fillimin e negociatave të marrëveshjeve
përkatëse shtetërore ose qeveritare;
ix. Ai rrit transparencën dhe disponueshmërinë e informacionit të plotë në lidhje me marrëveshjet që janë lidhur
dhe statusin e tyre.

IV. PROCESI I LIDHJES NË MARRËVESHJE NDËRKOMBËTARE

Para se të diskutojmë procesin e lidhjes së një marrëveshjeje, me të drejtë mund të shtrohet pyetja e mëposhtme:
Cilat janë institucionet shtetërore që mund të lidhin një marrëveshje dhe cilat janë institucionet që bëhen palë në të?

Ligji nr. 43/2016 sanksionon se “marrëveshjet ndërkombëtare mund të lidhen në emër të Republikës së Shqipërisë
20
ose në emër të Këshillit të Ministrave”. Institucionet shtetërore që kanë
autoritetin për të lidhur marrëveshje ndërkombëtare janë Presidenti i Republikës, Kryeministri

19
Neni 6 i ligjit nr.43/ 2016 - Një dispozitë e tillë bazohej në Dekretin e Gjykatës Kushtetuese nr . Shqipëria dhe
Republika e Greqisë “Për përcaktimin e zonave të tyre përkatëse, të shelfit kontinental dhe të zonave të tjera që
u përkasin atyre në bazë të së drejtës ndërkombëtare.” Presidenti nuk i kishte dhënë kompetenca të plota
delegacionit që negocioi marrëveshjen. dhe Gjykata Kushtetuese e konstatoi këtë fakt në kundërshtim me nenin
92 të Kushtetutës i cili përcakton rolin dhe autoritetin e Presidentit në procesin e lidhjes së marrëveshjeve
ndërkombëtare dhe në kundërshtim me nenet 4 dhe 7 të Kushtetutës.
20
Neni 5, pika 1.

6
Machine Translated by Google

ministër, anëtarë të Këshillit të Ministrave, ose persona të autorizuar nga Presidenti ose Kryeministri.

Është e vështirë të vihet një vijë e qartë midis marrëveshjeve në të cilat palë është Republika e Shqipërisë dhe atyre
në të cilat palë është Këshilli i Ministrave. Megjithatë, mënyra se si janë lidhur marrëveshjet deri më tani ka treguar
se marrëveshjet shumëpalëshe, marrëveshjet e rëndësishme politike, zbatimi i të cilave lidhet me veprimtarinë e
institucioneve kushtetuese dhe në përgjithësi të gjitha marrëveshjet që i referohen shkronjave a-ç të pikës 1 të nenit
121 të Kushtetuta, janë hyrë në emër të Republikës së Shqipërisë. Në marrëveshjet, zbatimi i të cilave lidhet me një
numër më të kufizuar institucionesh, palë është Këshilli i Ministrave. Nga pikëpamja juridike, marrëveshjet ndërmjet
shteteve i nënshtrohen ratifikimit, ndërsa marrëveshjet ndërmjet qeverive hyjnë në fuqi pas ratifikimit të tyre nga
Parlamenti, miratimit të Këshillit të Ministrave pas nënshkrimit të tyre ose në momentin e nënshkrimit të tyre. . Një
element i rëndësishëm që duhet marrë parasysh gjatë përcaktimit të subjekteve të një traktati është reciprociteti i
palëve.

Për shembull, nuk është e përshtatshme dhe reciproke nëse në një marrëveshje njëra palë është qeveria e një shteti
dhe pala tjetër është vetë shteti. Reciprociteti nuk është zbatuar në disa marrëveshje të lidhura nga pala shqiptare.21

Autoriteti i Presidentit ose i Kryeministrit për të lidhur marrëveshje ndërkombëtare është autoritet kushtetues. Pika
(ë) e nenit 92 të Kushtetutës sanksionon që Presidenti lidh marrëveshje ndërkombëtare në përputhje me ligjin. Nga
ana tjetër, Kushtetuta nuk ka dispozita specifike për autoritetin e Kryeministrit për të lidhur marrëveshje ndërkombëtare,
por kjo nënkuptohet nga dispozitat e nenit 102 të saj. Pika (a) e këtij neni të Kushtetutës parashikon se Kryeministri
përfaqëson Këshillin e Ministrave, duke nënkuptuar edhe marrëveshjet ndërkombëtare, ndërsa pika (d) e të njëjtit
nen ia referon këtë autoritet ligjit të posaçëm.

Megjithëse presidenti ose kryeministri kanë autoritetin kryesor për të lidhur marrëveshje ndërkombëtare, ky autoritet
është zbatuar në pak raste dhe praktikisht i delegohet ministrave apo personave të tjerë të autorizuar, kryesisht
përfaqësues të Republikës së Shqipërisë në shtete të tjera apo organizata ndërkombëtare. . Autoriteti mund të
delegohet nëpërmjet dhënies së kompetencave të plota nga Ministri i Punëve të Jashtme me autorizimin e Presidentit
22
të Republikës për marrëveshjet ndërmjet shteteve dhe me autorizimin e Kryeministrit për marrëveshjet ndërmjet
qeverive.

21
P.sh. Marrëveshja për Bashkëpunim Shkencor dhe Teknologjik e datës 16 dhjetor 2008 ndërmjet Republikës
të Shqipërisë dhe Qeverisë së Malit të Zi.
22
"Kompetenca të plota" është dokumenti i lëshuar nga autoriteti kompetent i Republikës së Shqipërisë, i cili autorizon
një zyrtar ose zyrtarë të përfaqësojnë shtetin ose qeverinë në negocimin, nënshkrimin dhe nënshkrimin e një
marrëveshjeje ndërkombëtare. Neni 3 i Ligjit 43/2016. Autorizimi i Kompetencave të Plota mund të formulohet si më
poshtë: I...........Presidenti/ Kryeministri/ Ministri i Punëve të Jashtme i ........ i jap kompetenca të plota znj. ......., për të
nënshkruar në emër të Republikës së ........., Marrëveshjen..............për këtë qëllim nënshkruaj këtë të plotë Dokumenti i
kompetencave në .........., kryeqyteti i Republikës së....... më.............

7
Machine Translated by Google

Duhet përmendur se përveç marrëveshjeve ndërmjet shteteve dhe qeverive, Ligji Nr. 43/201623
krijon mundësitë e nevojshme për ministritë e ndryshme dhe institucionet qendrore dhe vendore
për të lidhur marrëveshje bashkëpunimi me institucione homologe të shteteve të tjera apo
organizatave ndërkombëtare. Këto lloj marrëveshjesh janë të karakterit tërësisht teknik dhe
zbatimi i tyre lidhet ekskluzivisht vetëm me kompetencën e institucioneve që lidhin këto
marrëveshje. Marrëveshje të tilla janë për shembull memorandume bashkëpunimi ndërmjet
autoriteteve ligjzbatuese, institucioneve të arsimit dhe kulturës, etj.24 Pavarësisht karakterit teknik
dhe shtrirjes së kufizuar, këto marrëveshje janë një konkretizim i politikës së jashtme të shtetit
shqiptar ndaj një homologu ndërkombëtar. dhe si të tilla, institucionet kompetente që janë palë në
këto marrëveshje duhet të konsultohen, nga pikëpamja politike dhe juridike, me Ministrinë e
Punëve të Jashtme. Gjithashtu, në disa raste mund të jetë e vështirë të tregohet
nëse një marrëveshje duhet të konsiderohet si një marrëveshje midis shteteve apo qeverive, për
shkak të efekteve të saj që janë kryesisht të karakterit financiar. Për këtë arsye është e nevojshme
që këto marrëveshje të kenë konsultime me ministri të tjera si Ministria e Financave apo
institucione të tjera që mund të preken nga zbatimi i marrëveshjes.

Bazuar në Konventën e Vjenës të vitit 1969, Ligji Nr. 43/2016 parashikon këto faza në procesin e
lidhjes së një marrëveshjeje: (i) propozimi/ideja; (ii) negociata; (iii) inicimi25 , (iv) miratimi në parim
nga Këshilli i Ministrave; (v) nënshkrimi; (vi) procedurat e hyrjes në fuqi; (vii) njoftimet për hyrjen
në fuqi ose për shfuqizimin e një marrëveshjeje.

Negocimi është padyshim komponenti më i rëndësishëm dhe më kompleks i procesit të lidhjes së

një marrëveshjeje. Para se të fillojnë negociatat, palët duhet të jenë të qarta për fushën e
marrëdhënieve ndërkombëtare që duan të rregullojnë dhe rezultatin që duan të arrijnë përmes
marrëveshjes. Metoda e negocimit përcakton shkallën e realizimit të interesave të palëve përmes
një marrëveshjeje dhe rezultati ideal do të ishte një situatë fitimprurëse në çdo aspekt. Procesi i
negociatave kryhet në dy forma klasike: negocim i drejtpërdrejtë dhe negocim përmes kanaleve
diplomatike. Zhvillimi i mjeteve të komunikimit i ka dhënë prioritet negocimit të marrëveshjeve
përmes kanaleve diplomatike. Megjithatë, është e domosdoshme që disa kategori marrëveshjesh
të negociohen drejtpërdrejt ndërmjet delegacioneve të ekspertëve të palëve, siç janë marrëveshjet
e rëndësishme me karakter politik, marrëveshjet kufitare,
etj..

Ligji 43/2016 kërkon që pala shqiptare të negociojë marrëveshjet në mënyrë profesionale dhe me
angazhimin e çdo institucioni të lidhur. Negociatat duhet të marrin në konsideratë

23
Neni 13 i Ligjit 43/2016. 24

P.sh. Memorandumi i Bashkëpunimit ndërmjet Ministrisë së Zhvillimit Urban dhe Turizmit të Shqipërisë dhe Ministrisë
Federale të Shkencës, Kërkimit dhe Ekonomisë të Republikës së Austrisë në fushën e Turizmit, i cili u nënshkrua dhe hyri
në fuqi në vitin 2014.
25
“Inicializimi” është akti përmes të cilit personat e autorizuar vendosin inicialet e tyre për të treguar se janë dakord me të
tekstin përfundimtar të marrëveshjes. Pika (ë) e nenit 3 të ligjit nr.43/2016.

8
Machine Translated by Google

përputhshmërinë e marrëveshjes që po negociohet me normat kushtetuese, legjislacionin

ndërkombëtar të detyrueshëm për Shqipërinë, acquis të Bashkimit Evropian, legjislacionin e
brendshëm dhe mbrojtjen maksimale të interesave të partisë sonë. Procesi i negociatave kërkon
angazhimin e të gjitha institucioneve kompetente në zbatimin e marrëveshjes, të Ministrisë së
Jashtme, Ministrisë së Financave, Ministrisë së Drejtësisë dhe nëse është e nevojshme edhe të
ekspertëve të tjerë në mënyrë që produkti i negociatave të arrijë rezultatin maksimal. .26

Pas përfundimit të negociatave, teksti përfundimtar i marrëveshjes nënshkruhet nga kryetarët e

delegacioneve negociuese, ose përmes kanaleve diplomatike palët bien dakord për tekstin që do
të nënshkruhet. Ky është një moment i rëndësishëm sepse teksti i siguar i marrëveshjes miratohet
në parim me një dekret të Këshillit të Ministrave dhe më pas është gati për t'u nënshkruar. Ka pasur
dhe do të ketë raste në praktikën e lidhjes së marrëveshjeve kur palët me mirëkuptim ndryshojnë
tekstin e siguar, qoftë për arsye themelore apo tekniko-gjuhësore. Ligji 43/2016 parashikon një rast
të tillë duke sanksionuar: “Kur ndryshimet prekin thelbin e marrëveshjes, të drejtat dhe detyrimet që
rrjedhin prej saj, ministria kompetente i propozon Këshillit të Ministrave shfuqizimin e dekretit të
mëparshëm të miratimit në parim. , dhe miratimin e ri në parim të marrëveshjes”.27 Një situatë e
tillë kërkon profesionalizëm dhe koordinim ndërinstitucional sepse në disa raste nuk është e lehtë
të dallohen ndryshimet themelore dhe ato të drejta teknike.

V. HYRJA NË FUQI E MARRËVESHJEVE NDËRKOMBËTARE

Në kohët e lashta marrëveshjet ndërkombëtare lidheshin nga kreu i shtetit ose përfaqësuesi i tij i
autorizuar dhe ishin të detyrueshme për shtetet pas nënshkrimit të tyre. Gjatë shekujve XVII dhe
XVIII filloi të zhvillohej praktika e shprehjes së pëlqimit të shtetit për t'u lidhur me një marrëveshje
nëpërmjet ratifikimit të saj nga autoriteti që përfaqësonte sovranitetin e shteteve. Procedura e
ratifikimit të marrëveshjeve u zhvillua gjerësisht në shekullin XIX kur parlamentet e disa shteteve
morën autoritete të rëndësishme në ushtrimin e sovranitetit shtetëror.

Procedura e ratifikimit u kodifikua nga Konventa e Vjenës, 1969.28 Ajo parashikon disa mënyra në
të cilat shtetet shprehin pëlqimin e tyre për t'u detyruar nga një marrëveshje. Neni 11 i Konventës
së Vjenës sanksionon se "Pëlqimi i një shteti për t'u lidhur me një traktat mund të shprehet me
nënshkrim, shkëmbim të instrumenteve që përbëjnë një traktat, ratifikimi, pranim, miratim ose
aderim, ose me çdo mjet tjetër nëse është rënë dakord". . Ky nen u jep shteteve fleksibilitetin e
nevojshëm për të përdorur mjete më të përshtatshme në përputhje me legjislacionin dhe praktikat e
tyre vendase, në mënyrë që të shprehin pëlqimin e tyre për t'u lidhur me një marrëveshje.

26
Neni 9 i Ligjit 43/2016.
27
Neni 11, pika 2.
28
Konventa e Vjenës për të Drejtën e Traktateve, Një koment, Oliver Dorr, Kirsten Schmalenbach, Springer-Verlag
Berlin Heidelberg 2012

9
Machine Translated by Google

Secila nga këto forma është e parashikuar në tekstin e marrëveshjes dhe ka të njëjtin efekt të barabartë
për secilën palë. P.sh. Konventa e Kombeve të Bashkuara kundër Krimit të Organizuar Transnacional
2000, thotë: “Kjo Konventë i nënshtrohet ratifikimit, pranimit ose miratimit. Instrumentet e ratifikimit,
pranimit ose miratimit do të depozitohen pranë Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara”.29
Asnjë marrëveshje nuk mund të zbatohet në mënyrë të njëanshme nga asnjëra palë nëse nuk janë
përmbushur kushtet paraprake që ajo të hyjë në fuqi siç përcaktohet në vetë marrëveshjen. .

Marrëveshjet mund të kërkojnë formulime të tjera për mënyrat se si palët shprehin pëlqimin e tyre në
përputhje me përshtatjet përkatëse të legjislacionit të tyre të brendshëm, si p.sh.: “Kjo marrëveshje
miratohet në përputhje me legjislacionin përkatës të secilës palë kontraktuese dhe hyn në fuqi në ditën
kur Instrumenti i fundit që konfirmon miratimin depozitohet pranë Qeverisë së Republikës së Shqipërisë,
e cila vepron si Depozitues”.30 Marrëveshjet e tjera mund të kërkojnë që pëlqimi i palëve të jepet
nëpërmjet një prej formularëve të mësipërm.31

Fakti që Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë i referohet vetëm procedurës së ratifikimit kërkon

vëmendje.32 Në mungesë të interpretimit të plotë të Kushtetutës dhe Konventës së Vjenës të vitit 1969
për dallimet e koncepteve të sipërpërmendura, është e dobishme t'i referohemi doktrinës dhe praktika e
lidhjes së marrëveshjeve dhe të legjislacionit të brendshëm të
shteteve.

Procedura e "ratifikimit" është e lidhur ngushtë me procedurën e nënshkrimit të marrëveshjes

ndërkombëtare nga shteti palë.33 Marrëveshjet dypalëshe dhe shumëpalëshe mund të jenë të dyja
subjekte të procesit të ratifikimit. Marrëveshjet shumëpalëshe kërkojnë dispozita të ndryshme në lidhje
me procedurat e nënshkrimit. Për shembull, Konventat e Këshillit të Evropës duhet të nënshkruhen nga
shtetet që dëshirojnë të bëhen palë dhe më pas duhet të ratifikohen34 ndërsa në përgjithësi Konventat
e Kombeve të Bashkuara kërkojnë një periudhë të caktuar kohe për nënshkrim, pas kalimit të së cilës
ato janë të hapura për anëtarësim. .35

Procedura e "aderimit" nënkupton bashkimin si palë në një marrëveshje shumëpalëshe të një subjekti të
së drejtës ndërkombëtare (shteti ose organizatë ndërkombëtare) pas përfundimit të fazës së nënshkrimit.

29
Neni 36, pika 3.
30
Neni 4 i Marrëveshjes për Themelimin e Fondit të Ballkanit Perëndimor, 2015.
31
Neni 13 i Marrëveshjes ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës Federale të Gjermanisë për
Mbrojtja dhe nxitja e investimeve, 1991, sanksionon se kjo marrëveshje duhet të ratifikohet nga palët.
32
Nenet 116, 117, 121, 122, 123, 131 të Kushtetutës.
33
Procedura e ratifikimit ushtrohet vetëm nga organi legjislativ i një shteti, por nuk zbatohet nga organizatat
ndërkombëtare që bëhen palë në marrëveshjet ndërkombëtare.
34
Pika 1 e nenit 59 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut thotë: Kjo Konventë është e hapur për nënshkrim.
nga anëtarët e Këshillit të Evropës. Kjo Konventë kërkon ratifikimin.
35
Neni 21 i Traktatit të Kombeve të Bashkuara për Tregtinë e Armëve të vitit 2013 thotë: ...2. Ky Traktat i nënshtrohet
ratifikimit, pranimit ose miratimit nga çdo shtet nënshkrues. 3. Pas hyrjes në fuqi të tij, ky Traktat do të jetë i hapur për
aderim nga çdo shtet që nuk e ka nënshkruar Traktatin.

10
Machine Translated by Google

kur kjo procedurë është parashikuar nga vetë marrëveshja. Ashtu si në rastin e ratifikimit, edhe
aderimi miratohet me ligj.36

"Pranimi" ose "Miratimi" janë procedura të cilat zbatohen më rrallë se dy procedurat e tjera të
përmendura më sipër, por janë gjithsesi të pranishme në praktikën e lidhjes së marrëveshjeve
shumëpalëshe. Kjo procedurë zbatohet për marrëveshjet ndërkombëtare që nuk janë të hapura
për nënshkrim, por miratohen me votim në konferencën e shteteve palë. Një shembull është
procedura e pranimit të akteve të themelimit dhe ndryshimit të Organizatës Botërore të Tregtisë
(OBT).37

Bazuar në interpretimet e mësipërme, ligji nr. 43/2016 sanksionon: “ratifikimi është akti nëpërmjet
të cilit Republika e Shqipërisë jep pëlqimin për t'u lidhur me një marrëveshje ndërkombëtare që
ka nënshkruar më parë38 dhe aderimi/ pranimi/ miratimi është akti nëpërmjet të cilit Republika e
Shqipërisë shpreh pëlqimin e saj për t'u lidhur me një marrëveshje ndërkombëtare që nuk e ka
nënshkruar më parë, në përputhje me dispozitat e vetë marrëveshjes39 .

Pas përfundimit të procedurave ligjore të brendshme për hyrjen në fuqi të marrëveshjes, palët do
të bëjnë njoftimet reciproke përmes rrugëve diplomatike. Në rastet e marrëveshjeve dypalëshe
shumëpalëshe (kryesisht në iniciativat rajonale), ato hyjnë në fuqi pas njoftimit të fundit nga
shtetet nënshkruese te depozituesi. Përjashtim nga ky rregull bëjnë marrëveshjet që hyjnë në
fuqi pas nënshkrimit të tyre. Për sa i përket konventave, ato hyjnë në fuqi pasi të jetë arritur një
numër i caktuar ratifikimesh ose aderimesh, por në këtë rast ato prekin vetëm shtetet që kanë
përfunduar procedurat e mësipërme dhe kanë dorëzuar njoftimet përkatëse te depozituesi i
konventave.40

Procedura e njoftimeve përcakton edhe datën e hyrjes në fuqi të marrëveshjes. Momenti kur
marrëveshja bëhet e zbatueshme është i rëndësishëm jo vetëm për institucionet që do ta zbatojnë
atë, por edhe për institucionet dhe individët e tjerë shtetërorë dhe privatë që do të preken
drejtpërdrejt ose tërthorazi nga zbatimi i saj. Në përgjithësi, marrëveshjet dypalëshe hyjnë në fuqi
pas konfirmimit të marrjes së njoftimit të dytë, dhe disa lloje të tjera marrëveshjesh hyjnë në fuqi
në një datë të mëvonshme pas konfirmimit të lartpërmendur. Për shembull, marrëveshjet

36
Shqipëria aderoi me ligjin nr. 9055, datë 24 prill 2003, në Konventën e Kombeve të Bashkuara për të Drejtën e Detit,
1982.
37
Me ligjin nr. 7/2016, datë 04.02.2016 , Republika e Shqipërisë pranoi protokollin për ndryshimin e
Marrëveshja e Marrakeshit e cila themeloi OBT-në.
38
Pika 1 e nenit 17 të ligjit nr.43/2016.
39
Neni 18, pika 1.
40
Republika Greke nënshkroi më 22 shtator 1997 Konventën Kuadër të Këshillit të Evropës për
Mbrojtja e Pakicave Kombëtare, por nuk e ka ratifikuar.

11
Machine Translated by Google

për shmangien e taksimit të dyfishtë hyjnë në fuqi nga 1 janari i vitit pasardhës, sepse zbatimi i tyre lidhet me fillimin
41
e vitit fiskal.

VI. PUBLIKIMI I MARRËVESHJEVE NDËRKOMBËTARE

Si komponentë të legjislacionit të brendshëm, marrëveshjet ndërkombëtare duhet të publikohen.42
Publikimi i marrëveshjeve ndërkombëtare në Fletoren Zyrtare përfshin domosdoshmërisht publikimin e njoftimit të
datës së hyrjes së tyre në fuqi dhe të gjitha njoftimet e tjera që lidhen me denoncimin, shfuqizimin, kundërshtimet,
rezervat ose deklaratat. Përveç njohjes me përmbajtjen e një marrëveshjeje, subjektet e interesuara për zbatimin e
një marrëveshjeje duhet të dinë momentin kur ajo fillon ose pushon së prodhuari efekte juridike.

Përpara miratimit të ligjit nr. 43/2016, Ministria e Punëve të Jashtme njoftoi institucionet që kanë autoritetin për
zbatimin e marrëveshjeve për datën e hyrjes në fuqi, shfuqizimit apo denoncimit. Por një procedurë e tillë minimizoi
informacionin e subjekteve të interesuara për zbatimin e marrëveshjes dhe nuk siguronte transparencë për publikun
e gjerë. Për këtë qëllim, ligji nr. 43/2016 detyron Ministrinë e Punëve të Jashtme të dërgojë për publikim në Qendrën
e Publikimeve Zyrtare të gjitha njoftimet për hyrjen në fuqi, pezullimin, denoncimin dhe shfuqizimin e marrëveshjeve
ndërkombëtare.43

Për një transparencë më të madhe ndaj publikut dhe për të rritur efikasitetin e zbatimit të normave të së drejtës
ndërkombëtare, Ministria e Punëve të Jashtme në bashkëpunim me Institutin Shqiptar për Çështjet Ligjore dhe
Territoriale (ALTRI) dhe me mbështetjen e Fondit të Kanadasë për Çështjet Vendore. Iniciativat dhe Ambasada
Australiane, realizuan projektin për dixhitalizimin e marrëveshjeve ndërkombëtare që mund të gjendet në
www.treaties.gov.al. Në këtë faqe interneti subjektet e interesuara mund të gjejnë informacion të plotë mbi statusin e
marrëveshjeve, palë e të cilave është Republika e Shqipërisë dhe tekstin origjinal të tyre të arkivuar në Ministrinë e
Punëve të Jashtme.

VII. SHQIPËRIA SI DEPOZITAR I MARRËVESHJEVE NDËRKOMBËTARE Depozitari luan një rol shumë të

rëndësishëm në zbatimin e një marrëveshjeje ndërkombëtare shumëpalëshe. Në marrëveshjet në të cilat një numër i vogël shtetesh janë palë,
një nga këto shtete merr rolin e depozituesit, ndërsa në rastin e konventave ndërkombëtare të miratuara nga organizatat ndërkombëtare roli i
depozituesit i jepet sekretariatit të këtyre organizatave.

41
Marrëveshja ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës Çeke për eliminimin e taksimit të dyfishtë dhe evazionit fiskal u nënshkrua më 22 qershor 1995, hyri në fuqi më 22 qershor

1996 dhe cakton si datën e hyrjes në fuqi 01.

janar 1997.
42
Pika 1 e nenit 12 të Kushtetutës.
43
Neni 33 (3) i Ligjit Nr. 43/2016.

12
Machine Translated by Google

Konventa e Vjenës e vitit 196944 përcakton funksionet e depozituesit të një marrëveshjeje ndërkombëtare që mund të
përmblidhet si: ruajtja e tekstit origjinal të marrëveshjes dhe e origjinaleve të komunikimit ndërmjet shteteve palë;
përgatitjen e kopjeve të vërtetuara të tekstit origjinal të marrëveshjeve dhe transmetimin e tyre tek shtetet palë dhe tek
shtetet që mund të bëhen palë në marrëveshje; duke njoftuar shtetet palë për çdo nënshkrim ose depozitim të
instrumentit të ratifikimit të marrëveshjes dhe datën e hyrjes së saj në fuqi; regjistrimin e marrëveshjes në Sekretariatin
e Kombeve të Bashkuara; dhe funksione të tjera të parashikuara nga kjo Konventë.

Vitet e fundit Shqipëria ka marrë rolin e Depozituesit të disa marrëveshjeve ndërkombëtare, si: “Konventa e
Bashkëpunimit Policor për Europën Juglindore” e vitit 2009; “Marrëveshja për Themelimin e Fondit të Ballkanit
Perëndimor” e vitit 2015; “Marrëveshja për krijimin e Zyrës Rajonale të Bashkëpunimit Rinor” e vitit 2016. Në përputhje
me ligjin nr. 43/2016, është Ministria e Punëve të Jashtme ajo që vepron në cilësinë e depozituesit të marrëveshjeve të
sipërpërmendura.45 Vlen duke përmendur faktin se dy marrëveshjet e fundit të përmendura më sipër janë të një
rëndësie të veçantë sepse e bëjnë për herë të parë kryeqytetin e Shqipërisë selinë e dy nismave rajonale. Në përputhje
me nenin 102 të Kartës së Kombeve të Bashkuara, këto marrëveshje janë regjistruar në Sekretariatin e kësaj organizate.

VIII. KONKLUZIONET DHE REKOMANDIME

E drejta e traktateve përbën një nga degët më të rëndësishme të së drejtës ndërkombëtare publike dhe mund të
konsiderohet si themeli i saj. Ajo ka dhe do të vazhdojë të zhvillohet në mënyrë progresive si rezultat i ndërthurjes së
interesave të shteteve me sfidat me të cilat përballet komuniteti ndërkombëtar. Pavarësisht nga debatet mes studiuesve
për mungesën e efektivitetit të normave ndërkombëtare, për shkak të ushtrimit të sovranitetit shtetëror dhe shmangies
së detyrimeve të tyre nga shtetet, këto norma janë dhe do të jenë rregullatorët kryesorë të marrëdhënieve ndërkombëtare.
Për këtë arsye normave të së drejtës ndërkombëtare u jepet një vend i privilegjuar në sistemet juridike të shteteve.
Interesimi për zhvillimin global të së drejtës ndërkombëtare u shpreh qartë nga Kombet e Bashkuara që e shpallën
periudhën 1990-1999 dekadën e së drejtës ndërkombëtare.46

Shqipëria është palë e një numri të konsiderueshëm marrëveshjesh dypalëshe dhe shumëpalëshe, universale dhe
rajonale, të cilat janë përbërës të legjislacionit shqiptar dhe qëndrojnë në pozicionin më të lartë në hierarkinë e normave
pas Kushtetutës.47 Njohja dhe zbatimi i të zbatueshmeve.

44 Neni 77.
45 Neni 24.
46
Rezoluta 44/23 e Asamblesë së Kombeve të Bashkuara, 17 nëntor 1989.
47
Drejtoria e Traktateve Ndërkombëtare dhe të Drejtës Ndërkombëtare në Ministrinë e Punëve të Jashtme
vlerëson se pas vitit 1990 janë lidhur mbi 2000 marrëveshje ndërkombëtare dypalëshe dhe shumëpalëshe dhe
shumë marrëveshje në të cilat shteti shqiptar ka lidhur në dekadat e para të ekzistencës së tij. janë ende në
fuqi, si: Traktati i ekstradimit ndërmjet Mbretërisë së Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës,
nënshkruar më 01 mars 1933, i cili hyri në fuqi më 14 nëntor 1935.

13
Machine Translated by Google

normat e së drejtës ndërkombëtare, përveçse një detyrim kushtetues për të gjitha institucionet e shtetit shqiptar, është
një domosdoshmëri edhe për shoqërinë civile, institucionet akademike, institucionet private dhe individët.

Megjithatë, pavarësisht nga rëndësia e normave të së drejtës ndërkombëtare, mbetet shumë për t'u bërë për njohjen
dhe zbatimin e tyre. Për shembull, gjatë procesit të përgatitjes së
raportet ndërkombëtare, në zbatim të konventave të Kombeve të Bashkuara për të drejtat e njeriut, është vërejtur se
vendimet e Gjykatës së Shkallës së Parë apo të Apelit Shqiptar nuk u referohen normave të së drejtës ndërkombëtare
të detyrueshme për Republikën e Shqipërisë. Përjashtim bëjnë vetëm vendimet e Gjykatës Kushtetuese shqiptare
dhe të Gjykatës së Lartë, të cilat i referohen kryesisht normave të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut.

Institucionet publike duhet të forcojnë kapacitetet njerëzore me ekspertë të së drejtës ndërkombëtare, të aftë për të
negociuar marrëveshje që u shërbejnë më së miri interesave tona dhe të përdorin të gjithë mekanizmat e krijuar nga
normat ndërkombëtare për zgjidhjen paqësore të mosmarrëveshjeve ndërmjet shteteve. Institucionet akademike
duhet të zgjerojnë kurrikulat e tyre me lëndë në degët e së drejtës ndërkombëtare publike, si e drejta detare, e drejta
humanitare, e drejta e traktateve, zgjidhja paqësore e mosmarrëveshjeve ndërkombëtare etj., si dhe duhet të shtojnë
numrin e botimeve në këtë fushë. Ndërkohë shoqëria civile duhet të forcojë përpjekjet e saj për të nxitur dhe
monitoruar zbatimin e normave ndërkombëtare të detyrueshme për vendin tonë për të ndërgjegjësuar opinionin publik.

Duke pasur parasysh objektivin strategjik të anëtarësimit në Bashkimin Evropian, shteti dhe shoqëria shqiptare duhet
të jenë të ndërgjegjshëm se zbatimi i kujdesshëm dhe profesional i Ligjit të Traktateve është në dobi të interesave
kombëtare të vendit tonë dhe forcimit të imazhit të tij si një i denjë. partner në fazën e marrëdhënieve ndërkombëtare.

14