1

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 2

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਪੰ ਜਾਬੀ ਰਸਾਲਾ

ਫਰਵਰੀ 2024
ਵੱ ਲੋ :

ਖ਼ਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਅੰ ਹ੍ਰਤਸਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 3

ਖ਼ਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ

ਪੰ ਜਾਬੀ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024
ਵੱ ਲੋ :
ਪੰ ਜਾਬੀ ਹਵਭਾਗ
ਖ਼ਾਲਸਾ ਕਾਲਜ, ਅੰ ਹ੍ਰਤਸਰਰ
ਜੀ. ਟੀ. ਰੋਡ, ਅੰ ਹ੍ਰਤਸਰ, 143002
੍ੋ : +91 9417534823, 9779324826,
8195903361.

ਈ-੍ੇਲ : Khalsacollegesajrasahit@gmail.com
ਇਨਸਟਾਗਰਾ੍ : @Khalsacollegesajrasahit
ਪਰਕਾਹਸ਼ਤ ਹ੍ਤੀ : 01 ਫਰਵਰੀ 2024

੍ੁੱ ਖ ਸੰ ਪਾਦਕ :
ਪਰੀਤ ਹਸੰ ਘ ਭੈਣੀ (ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ)
ਸੰ ਪਾਦਕ :
ਸਾਹਿਬਜੀਤ ਹਸੰ ਘ (ਬੀ. ਏ.)
ਰਣਜੀਤ ਕੌ ਰ (ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ)
ਪਵਨਦੀਪ ਕੌ ਰ (ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ)
ਪਰਕਾਾਕ :
ਖ਼ਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ
Punjabilibrary.com
ਪਰੀਤ ਹਸੰ ਘ ਭੈਣੀ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 4

ਤਤਕਰਾ

1. ਕਲਾ-ਏ-ਹ਼ੰ ਦਗੀ 06
2. ੍ੋਿ 07
3. ਗ੍ ਦੇ ਨਗ੍ੇ 08
4. ਅੱ ਧੇ ਜੁ੍ਲੇ ਹਪੱ ਛੇ 08
5. ਕੈਦੀ 09
6. ਹਬਰਿੇ ਹਵਚ ਜਲੰਹਨ 10
7. ੍ਸਲਾ ਬੜਾ ਅਜੀਬ ਏ 11
8. ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹਦਨ 11
9. ਹਫੱ ਕੇ ਨੇ ਸਭ ਰੰ ਗ 12
10. ਕਾਗ਼ ਤੇ ਕੈਚੀ 12
11. ਦੁੱ ਖ ਦਾ ਪੱ ਲੜਾ 13
12. ਹਦਲ 'ਚ ਵਲਵਲੇ 13
13. ਕਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ 14
14. ਓਿਦੇ ਲਈ 14
15. ਕੈਸੀ ਖੇਡ ਆ ਹ਼ੰ ਦਗੀ 15
16. ੍ਾਵਾ ਨੇ 16
17. ਖੁਦਾ ਹ੍ਲੇ ਤਾ ਸਿੀ 17
18. ਤੇਰੇ ਨਾਲ 19
19. ਿੱ ਕ 19
20. ਔਰਤ ਦੇ ਹਦਲ ਦੇ ਬੋਲ 20
21. ੍ੈ ਖ਼ਾਸ ਨਿੀ 20
22. ਰਹਿਬਰ ੍ੇਰੇ ਹਦਲ ਦਾ 21
23. ਗੁਰਬਤ 22
24. ੍ਾ ਸਰਸਵਤੀ (ਪੇਹਟੰ ਗ) 23

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 5

25. ਆਵਾ਼ 24
26. ੍ਸਲਾ ੍ੇਰਾ ਿੁਣ ਦਾ ਨਾ 25
27. ੍ੋਬਾਈਲ (ਇਕ ਜਾਦੂਈ ਕਾਢ) 26
28. ਦੱ ਸ ਤੇਰਾ ਨਾਅ ਦੱ ਸਾ ਹਕ ਨਾ 27
29. ਪਾਗਲ ਦੱ ਸਦੇ 28
30. ਇੱ ਕ ਗੀਤ 29
31. ਸੱ ਚ ਦੱ ਸਾ 29
32. ੍ੌਸ੍ੀ ਪਹਰੰ ਦੇ 30
33. ਹਸਓਕ ਲੱਗ ਗਈ 30
34. ਰੱ ਬ 31
35. ਼ੋਖ਼੍ ਿੈ 32
36. ਓਾੋ ਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ 32
37. ੍ੈ ੍ੇਰੀ ਨੂੰ 33
38. ਬੱ ਚਾ ਬਣਨ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ 34
39. ਸ਼ਾਇਦ 35
40. ਸੱ ਤ ਸ੍ੁੰ ਦਰੋ ਪਾਰ 36
41. ਨਵਾ ਼੍ਾਨਾ 37
42. ਹਕਿੜੇ ੍ੰ ਹਦਰ ਜਾਵਾ 38
43. ਬੜੀ ਲੰ੍ੀ ਕਿਾਣੀ ਆ 39
44. ਬਾਪੂ 40
45. ਹਦਲ ਦਾ ਦਰਵਾ਼ਾ 41
46. ਤਕਦੀਰ ਏ ਹ੍ਲੀ 41
47. ਸਵਾਲ ਰੂਪੀ ਹਖਆਲ 42
48. ਪੱ ਥਰ ਹਦਲ (ਨਸੀਬੋ) 43

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 6

ਕਲਾ-ਏ-ਹ਼ੰ ਦਗੀ

ਖ਼ਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਦੇ ਹਵਹਦਆਰਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਹਰਿਾ ਇਿ ੍ੈਗ਼ੀਨ ਸਾਹਿਤਕ

ਲੀਿਾ ਦੇ ਨਵੇ ਹ੍ਆਰ ਹਸਰਜਣ ਦਾ ਇੱ ਕ ਬਿੁਤ ਿੀ ਵਧੀਆ ਉਪਰਾਲਾ ਿੈ ਖ਼ਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਦੇ

ਉਦ੍ੀ ਹਵਹਦਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲੋ ਾੁੱ ਭਕਾ੍ਨਾਵਾ ੍ੈਗ਼ੀਨ ਦੇ ਇਸ ਅੰ ਕ ਹਵਚ

ਕਹਵਤਾ ਦੇ ਹਵਹਭੰ ਨ ਰੂਪਾ ਰਾਿੀ ਹਵਹਦਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਸ੍ਾਹਜਕ ਸਹਭਆਚਾਰਕ ਅਤੇ

੍ਨੋਹਵਹਗਆਹਨਕ ਹਦਰਾਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਪਾਠਕਾ ਦੇ ਸਾਿ੍ਣੇ ਰੱ ਖਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਿੈਰ

ਆਧੁਹਨਕਤਾ ਦੇ ਇਸ ਦੌਰ ਹਵਚ ਹਵਹਦਆਰਥੀਆਂ ਹਵਚ ਅਹਜਿੀ ਸੰ ਵੇਦਨਾੀਲਤਾ ਿੋਣਾ ਬਿੁਤ

ਿੀ ਸਲਾਿੁਣਯੋਗ ਿੈਰ ਹਵਹਦਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰੁਝੇਹਵਆਂ ਹਵਚੋ ਸ੍ਾ ਕੱ ਢ ਕੇ ਹ੍ਆਰੀ ਸਾਹਿਤਕ

ਰਚਨਾਵਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਜਨਾ ਰਾਿੀ ਹਵਹਦਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਬੜੇ ਿੀ ਸੰ ਵੇਦਨਾੀਲ ੍ੁੱ ਹਦਆਂ ਨੂੰ ਪਾਠਕਾ ਦੇ

ਰੂਬਰੂ ਕੀਤਾ ਿੈਰ

ਅਜੋਕੇ ਪਦਾਰਥਵਾਦੀ ਦੌਰ ਹਵਚ ਹਜੱ ਥੇ ਹਵਅਕਤੀ ੍ਤਲਬੀ ਅਤੇ ਸੰ ਵੇਦਨਿੀਣ ਿੋ ਹਰਿਾ ਿੈ

ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਵਅਕਤੀ ਚੁਹਗਰਦੇ ਹਵਚੋ ਹਨੱਕੇ ਹਨੱਕੇ ਪਰ, ਪਰਭਾਵੀ ੍ੁੱ ਹਦਆਂ ਨੂੰ ਪਾਠਕਾ

ਦੇ ਸਨ੍ੁੱ ਖ ਕਰਦੇ ਿਨ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ੍ੁੱ ਖ ੍ੰ ਤਵ ਿੀ ੍ਨੁੱਖ ਨੂੰ ੍ਨੁੱਖਤਾ ਹਸਖਾਉਣਾ ਅਤੇ

ਸੰ ਵੇਦਨਾਵਾ ਭਾਵਨਾਵਾ ਨੂੰ ਹਵਅਕਤ ਕਰਨਾ ਿੈਰ

੍ੈਗ਼ੀਨ ਦੇ ਸੰ ਪਾਦਕ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਫੁਲਵਾੜੀ ਹਵਚ ਨਵੇ ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਅਤੇ ਉਿਨਾ ਦੀ

ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਹ਼ੰ ੍ੇਵਾਰੀ ਚੁੱ ਕਣ ਵਾਲੇ ਹਵਹਦਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲੋ ਬਿੁਤ ਬਿੁਤ ਾੁੱ ਭਕਾ੍ਨਾਵਾਰ

੍ੈ ਆਸ ਕਰਦੀ ਿਾ ਹਕ ਹਵਹਦਆਰਥੀ ਇਸ ਸੰ ਜੀਦਗੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਹਵਚ ਸਦਾ ਲਈ ਬਣਾਈ

ਰੱ ਖਣ ਅਤੇ ਸ੍ਾਜ ਹਵਚ ਰੌਾਨੀ ਦੇ ਦੌਰ ਵਜੋ ਉਗ੍ਣਰ

ਡਾ. ਹਚਰਜੀਵਨ ਕੌ ਰ

ਅਹਸਸਟੈਟ ਪਰੋੋੈਸਰ, ਪੰ ਜਾਬੀ ਹਵਭਾਗ,

ਖ਼ਾਲਸਾ ਕਾਲਜ, ਅੰ ਹ੍ਰਤਸਰਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 7

੍ੋਿ
ਤੇਰੇ ੍ੋਿ ਨੇ ੍ਾਰ ਹਲਆ ਹਕਲਾ ਇਾਕ ਦਾ ਢਾਿ ਵੇ

ਜੋ ਸੀ ਰੋ ਕੇ ਕਰਾਰ ਹਲਆ ਤੂੰ ਿੰ ਝੂ ਇਕ ਵਗਾਇਆ ਨਾ

ਓਿ ਪੂਰਾ ਹਕਉ ਨਿੀ ਕੀਤਾ ਅਹੜਆ
੍ੈ ਿੇਠਾ ‘ਤਾਰ ਹਲਆ
ਨਾਲ ‘ਨੇਰੇ ਸਾਰ ਹਲਆ
ਤੰ ਗ ਕਰਦਾ ਸੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਚੰ ਨ੍ ਚਹੜਆ
੍ੈ ਦੁੱ ਖ ਿੀ ਿਰ ਵਾਰ ਹਲਆ
ਨਾ ਕਦੇ ਹਪਆਰ ਹਲਆ
੍ੇਰਾ ਘੜਾ ਆਸ ਦਾ ਨਾ ਤਹਰਆ
ਤੇਰੇ ੍ੋਿ ਨੇ ੍ਾਰ ਹਲਆ
ਜੋ ਸੀ ਰੋ ਕੇ ਕਰਾਰ ਹਲਆ
ਓਿ ਪੂਰਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਤੂੰ ਅਹੜਆ
ਹਕਉ ੍ੂੰ ਿ ੍ੋੜ ਬਿਾਰ ਤੋ
ਕੱ ਚੀ ਛੱ ਲ ਵਰਗੇ ਯਾਰ ਤੋ
ਜਾ ਲੜ ਪੱ ਤਝੜ ਦਾ ਫਹੜ੍ਆ
ਤੇਰੇ ੍ੋਿ ਨੇ ੍ਾਰ ਹਲਆ
ਜੋ ਸੀ ਰੋ ਕੇ ਕਰਾਰ ਹਲਆ
ਓਿ ਪੂਰਾ ਹਕਉ ਨਿੀ ਕੀਤਾ ਅਹੜਆ
੍ੈ ਿੇਠਾ ‘ਤਾਰ ਹਲਆ
ਨਾਲ ‘ਨੇਰੇ ਸਾਰ ਹਲਆ
ਤੰ ਗ ਕਰਦਾ ਦੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਚੰ ਨ੍ ਚਹੜਆ।

੍ੈ ਿੇਠਾ ‘ਤਾਰ ਹਲਆ

ਨਾਲ ‘ਨੇਰੇ ਸਾਰ ਹਲਆ

ਤੰ ਗ ਕਰਦਾ ਦੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਚੰ ਨ੍ ਚਹੜਆ।

੍ੈਨੰ ੂ ਿਾਸਾ ਆਉਦਾ ਰੱ ਜ ਕੇ

੍ੈ ਖੜ੍ੀ ਰਿੀ ਸਾ ਸੱ ਜ ਕੇ

ਜਾ ਸੀ ਬੂਿੇ ਖੜ੍ਦੀ ਭੱ ਜ ਕੇ ਸੁਖਬੀਰ ਸੋਨਾ

ਤੂੰ ਕਹਿ ਕੇ ਵੀ ਆਇਆ ਨਾ
ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ
਼ਹਿਰੀਲੇ ਿੋਗੇ ਸਾਿ ਵੇ

ਲੈ ਹਲਆ ਉ੍ੀਦਾ ਫਾਿ ਵੇ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 8

ਗ਼੍ ਦੇ ਨਗ੍ੇ ਅੱ ਧੇ ਜੁ੍ਲੇ ਹਪੱ ਛੇ

ਗ਼੍ ਦੇ ਨਗ੍ੇ, ਕਾਗ਼ ਹਜੱ ਤੀ ਬਾ਼ੀ ਿਰਦੇ ਪਏ ਆ

ਕਲ੍ ਤੇ ਉਿ ਿੀ ਰੋਣਾ ਧੋਣਾ ਅੱ ਲ੍ਾ ਅੱ ਲ੍ਾ ਕਰਦੇ ਪਏ ਆ।

ਤੇਰੇ ਬਾਝੋ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਦੇ ਹਵਚ

ਿੋਰ ਭਲਾ ਕੀ ਿੋਣਾ? ਸਾਵਣ ਰੁੱ ਤੇ ਤੂੰ ਨਾ ਆਇਆ

ਸਾਵਣ ਰੁੱ ਤੇ ਸੜਦੇ ਪਏ ਆ।

ਏਨਾ ਕਾਫੀ ਘੱ ਟੋ ਘੱ ਟ

ਉਿ ਜਾਣੂ ਸਾਡੇ ਨਾਵਾ ਉਿਦੇ ਅੱ ਧੇ ਜੁ੍ਲੇ ਹਪੱ ਛੇ

ਇਸ ਤੋ ਚੰ ਗਾ ਨਾਲ ਅਸਾਡੇ ਪੂਰਾ ਪੂਰਾ ਿਰਦੇ ਪਏ ਆ।

ਿੋਰ ਭਲਾ ਕੀ ਿੋਣਾ?

ਅੰ ਦਰੋ ਹ਼ੰ ਦਾ ਲਾਾ ਆ ਾਾਿ ਜੀ

ਹਪਛਲੇ ਹਦਨੀ ਸੱ ਸੀ ਪੜ੍ੀ ਤਾ ਪਾਣੀ ਤੇ ਤਰਦੇ ਪਏ ਆ।

ਤੇ ਇਕ ਗੱ ਲ ਸਾਵੇ ਆਈ

ਪੁੰ ਨੂੰ ਨੂੰ ਜੇ ਨਾ ਲੈ ਜਾਦਾ

ਤਾ ਿਾਹੋ਼ ਨਿੀ ਦੀ ਿੋਣਾ।

੍ੌਤ ਸੁਭਾਗਨ ਇਕ ਨਾ ਇਕ ਹਦਨ

ਪੱ ਕਾ ਗੱ ਲ ਨਾਲ ਲਾਵੇਗੀ
ਗੁਰਹਜੰ ਦਰ ਸ਼ਾਿ
ਅਗਲੇ ਪਲ ਇਿ ਚੰ ਦਰਾ
ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ
ਜੀਵਨ ਕੀ ਦਾਵਾ ਏ ਿੋਣਾ।

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 9

ਕੈਦੀ

ਹਬਨਾ ਹਕਸੇ ਼ੁਰ੍ ਦੇ ਕੋਈ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ, ਨਾ ਰਿੇ ਿੁਣ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ,

ਅੱ ਖਾ ਹਵਚ ਸੀ ਸੁਪਨੇ ਓਿਦੇ, ਹਬਨਾ ਹਕਸੇ ਼ੁਰ੍ ਦੇ ਕੋਈ ਰਹਿ........।

ਪਰ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ,

ਹਵਚ ਅਸ੍ਾਨੇ ਉਡਣਾ ਵੀ ਸੀ, ਹਦਨ ਵੀ ਬਦਲੇ ਰੁੱ ਤਾ ਵੀ ਬਦਲੀਆਂ,

ਪਰ ਓਿ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ, ਨਾ ਬਦਲੇ ਪਰ ਿਾਲਾਤ,

ਹਬਨਾ ਹਕਸੇ ਼ੁਰ੍ ਦੇ.........। ਬਸ ਓਿ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ,

ਰੱ ਬ 'ਤੇ ਹਵਾਵਾਸ ਤੇ ਓਿਦੇ 'ਤੇ ਆਸ,

ਿਰ ਸਾਲ ਆਉਦਾ ਏ ਨਵਾ ਸਾਲ, ਕਦੇ ਤਾ ਿੋਵੇਗਾ ਉਿ ਵੀ ਆ਼ਾਦ,

ਪਰ ਓਿ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ, ਨਾ ਰਿੇਗਾ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ,

੍ਨ ਹਵਚ ਬੜੀਆਂ ਰੀਝਾ ਸੀ ਓਿਦੇ, ਹਬਨਾ ਹਕਸੇ ਼ੁਰ੍ ਦੇ ਕੋਈ ਰਹਿ ਹਗਆ.........।

ਪਰ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ,

ਸੁਪਨੇ ਸਾਰੇ ਚੂਰ ਿੋ ਗਏ, ਸਾਲਾ ਹਪੱ ਛੋ ਆਉਣਗੇ ਹਦਨ ਓਿਦੇ ਵੀ ਚੰ ਗੇ,

ਓਿ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ, ਨਾ ਕੋਈ ਦੁੱ ਖ ਨਾ ਕੋਈ ਤਕਲੀੋ,

ਹਬਨਾ ਹਕਸੇ ਼ੁਰ੍ ਦੇ..........। ਨਾ ਰਿੇਗਾ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ,

ਵਕਤ ਨਾਲ ਹਕਸ੍ਤ ਵੀ ਬਦਲੇ ਗੀ,

ਆਪਣੇ ਵੀ ਓਿਦੇ ਦੂਰ ਿੋ ਗਏ, ਹਫਰ ਨਾ ਰਿੇਗਾ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ,

ਓਿ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ, ਹਬਨਾ ਹਕਸੇ ਼ੁਰ੍ ਦੇ ਕੋਈ ਕਦੋ

ਛੱ ਡ ਹਦੱ ਤਾ ਓਿਦਾ ਸਾਥ ਵੀ, ਤੱ ਕ ਰਿੇਗਾ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ।

ਓਿ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ,

ਹਬਨਾ ਹਕਸੇ ਼ੁਰ੍ ਦੇ.........।

ਸੁੱ ਖ ਦੁੱ ਖ ਸਭ ਨਾਲ ਨੇ ਓਿਦੇ,

ਪਰ ਓਿ ਰਹਿ ਹਗਆ ਕੈਦੀ ਬਣਕੇ,

ਕੁਝ ਰੱ ਬਾ ਐਸਾ ਿੋ ਜਾਏ,

ਦੁੱ ਖ ਤਕਲੀੋਾ ਤੋ ੍ੁਕਤ ਿੋ ਜਾਏ,

ਰਣਜੀਤ ਕੌ ਰ

ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ
ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024
 10

ਹਬਰਿੇ ਹਵਚ ਜਲੰਹਨ

੍ੇਰੇ ਹਸਰ ਦਾ ਸੂਰਜ ਲਹਿ ਹਗਆ, ੍ੇਰੇ ਅੰ ਗੋ ਹਨਕਲੇ ਸੇਕ ਤੇ ,

੍ੈ ਰੰ ਡੀ ਿੋਈ ਦੁਪਹਿਰ। ਸੀਨੇ ਠੰਡ ਹਕੱ ਥੋ ਪਾਣ?

੍ੈ ਸੁੰ ਨੀਆਂ ਵੀਣੀਆਂ ਚੁੱ ਕ ਕੇ,

੍ੈ ਹਵਛੁੰ ਨੀ ਖਸ੍ ਤੋ,
ਿੁਣ ਕੀਿਦੀ ੍ੰ ਗਾ ਖ਼ੈਰ।
੍ੈ ਧੀਰਜ ਲਈ ਏ ਬੰ ਨ।

੍ੈ ਾਗਨਾ ਦੇ ਗੀਤ ਭੁੱ ਲ ਗਈ, ਗਾਖੜ ਬਹਿਬਲ ਿੋਈ ਆਂ,

੍ੇਰਾ ਅੰ ਗ ਅੰ ਗ ਪਾਉਦਾ ਵੈਣ। ਦੇਵਾ ਸਾਿਾ ਦੇ ੍ਟਕੇ ਭੰ ਨ।

ਸਾਈ ਂ ਤੇ ਿਕੀਕਤ ਨਾਲ ਈ, ੍ੈਨੰ ੂ ਿੋਾ ਨਾ ਥੀਵਸੀ,

੍ੇਰੇ ਸੁਪਨੇ ਖਾ ਗਈ ਡੈਣ। ੍ੇਰਾ ਓਿਲੇ ਿੋਇਆ ਚੰ ਨ।

੍ੈ ਹਪਰ ਦੇ ਬਾਝੋ ਬਾਵਰੀ,

੍ੇਰੇ ਰਾਗ, ਗੀਤ ਸਭ ੍ੋਅ ਗਏ, ਤੇ ੍ੈ ਅਭਾਗਣ ਰੰ ਨ।

ਭੰ ਉ-ਚਲ ਦੀ ਛੇੜੀ ਤਾਣ। ਚਾਹਤਰਕ ਵਾਗੂੰ ਹਬਲਲਾਵਦੀ,

੍ੈ ਸੁੰ ਭੜੀ ਰੁੱ ਤ ਬਿਾਰ ਦੀ, ੍ੇਿ ਿੋਦਾ ਨਿੀ ਪਰਸੰਨ।

ਕੌ ਣ ਿਰੀ ਕਰੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਆਣ? ੍ੈ ਹਦਨ ਹਦਿਾੜੇ ਲੁੱਟੀ ਗਈ,

ਹਿਰਨਾ ਦੀ ਡਾਰੋ ਹਵੱ ਛੜੀ ਨੂੰ, ੍ੈਨੰ ੂ ਹਬਰਿੋ ਲਾ ਹਗਆ ਸੰ ਨ।

ਏ ਗੁੰ ੍ਸੁੰ ੍ ਲੱਗੇ ਜਿਾਨ।

੍ੈਨੰ ੂ ੍ੋਤੀਏ ਦੇ ਫੁੱ ਲ ਹਜਿੀ ਨੂੰ, ੍ੇਰੀਆਂ ਤਲੀਆਂ ਉਤੇ ਨੱਚਦੇ,

ਹਸਰਾਦਾ ਦੀ ਚੜ੍ਗੀ ਪਾਨ। ਡੁੱ ਖੜੇ ਇਿ ਕਲੰਨ।

੍ੈ ਸਤੀ ਿਾ ਹਜਊਦੀ ਜਾਗਦੀ,

ਕਾਗ ਕੁਹਲਿਣੈ ਲੱਗਦੇ, ਰਿੀ ਹਬਰਿੇ ਹਵਚ ਜਲੰਹਨ।

ਲੱਗ ਜਾਵਾ ਬਨੇਹਰਓ 'ਡਾਣ। ਰਿੀ ਹਬਰਿੇ ਹਵਚ ਜਲੰਹਨ।

ਰੋਿੀਆਂ ਹਪੰ ਡ ਨੰ ਆਉਦੀਆਂ,

ਿੁਣ ਪੈਦੀਆਂ ੍ੈਨੰ ੂ ਖਾਣ।

੍ੇਰੀ ਸੇਜੜ ਸੁੰ ਨੀ ਿੋ ਗਈ,

ਜੋਬਨ ਿੋਇਆ ਅਣਜਾਣ।

ਸਾਹਿਬਜੀਤ ਹਸੰ ਘ
ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024
ਬੀ. ਏ. ਤੀਜਾ ਸਾਲ
 11

੍ਸਲਾ ਬੜਾ ਅਜੀਬ ਏ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹਦਨ

ਕੋਈ ਅ੍ੀਰ ਏ ਕੋਈ ਗਰੀਬ ਏ ਹਦਨ ਆਵਣਾ ਸਭ ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲਾ

ਕੋਈ ਦੂਰ ਏ ਕੋਈ ਕਰੀਬ ਏ ਹਕਸੇ ਅੱ ਜ ਹਕਸੇ 'ਤੇ ਕੱ ਲ੍ ਆਉਣਾ।

ਹਕਸ ਢੰ ਗ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਚੱ ਲੀ ਜਾਦੀ ੍ੁੜ ਉਠਣਾ ਏ ਜਾ ਕਦੇ ਨਿੀ ਉਠਣਾ

ਇਿ ੍ਸਲਾ ਬੜਾ ਅ਼ੀਬ ਏ। ਇਕ ਵਾਰ ਏ ਇਿੋ ਹਜਿੀ ਨੀਦ ਸੌਣਾ।

ਕੋਈ ਸੁਖੀ ਏ ਹਕਸੇ ਕੋਲ ਦੁੱ ਖ ਏ ਸਭ ਆਖ ਹਦਓ ਸਾਕ ਸਬੰ ਧੀਆਂ ਨੂੰ

ਕੋਈ ਰੱ ਹਜਆ ਹਕਸੇ ਕੋਲ ਭੁੱ ਖ ਏ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਆਇਓ ਨਿੀ ਤੇ ਨਾ ਆਉਣਾ।

ਇਕੋ ਰੱ ਬ ਦੇ ਬਣਾਏ ਬੰ ਦੇ ੍ੇਰੀ ਅਰਥੀ 'ਤੇ ਫੁੱ ਲ ਨਾ ਲਾਉਣ ਲੱਗ ਹਜਓ

ਹਫਰ ਵੱ ਖਰੇ ਹਕਉ ਨਸੀਬ ਏ? ਫੁੱ ਲ ਜਾ ਕੇ ਕਬਰਾ ਤੋ ਲੈ ਆਉਣਾ।

ਕੋਈ ਉਠਦਾ ਨਿੀ,ਕੋਈ ਸੌਦਾ ਿੀ ਨੀ ਲਾ ਕੇ ਲੱਕੜਾ ਹਚਣ ਹਦਓ ਦੇਿ ੍ੋਈ

ਕਈ ਸਾਰੀ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਰੋਦੇ ਨੇ, ਲਾਬੂ ਚਾਰ ਚੁਫੇਰੇ ਘੁੰ ੍ ਘੁੰ ੍ ਲਾਉਣਾ।

ਕੋਈ ਥੋੜ੍ਾ ਹਜਿਾ ਵੀ ਰੋਦਾ ਨੀ ੍ੇਰੇ ਜਾਣ ੍ਗਰੋ ਨਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਕਸੇ ਯਾਦ ਕਰਨਾ

ਕਈ ਅੱ ਕੇ ਪਏ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋ ਯਾਦ ੍ੇਰੀ ਦੇ ਹਵਚ ਨਾ ਹਕਸੇ ਰੋਣਾ।

ਨਾ ਹਕਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਿਬੀਬ ਏ।

ਵੇਹਖਓ ੍ਾ ਨਾ ੍ੇਰੀ ਕੋਈ ਰੋਣ ਹਦਓ

ਇਿ ਜਗ ੍ਸਤਾਨਾ,ਿੋ ਦੀਵਾਨਾ ਨਿੀ ਤੇ ਜਲਦੀ 'ਚ ਉਠ ੍ੈ ਖੜਾ ਿੋਣਾ।

ਆਈ ਜਾਣ, ਿੁੰ ਦੇ ਜਾਣ ਰਵਾਨਾ

ਹਟਕ ਕੇ ਕੋਈ ਵੀ ਬਹਿੰ ਦਾ ਹਕਉ ਨਿੀ

ਕੈਸੀ ਇਿ ਤਰਤੀਬ ਏ

ਹਕਸ ਢੰ ਗ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਚੱ ਲੀ ਜਾਦੀ

ਇਿ ੍ਸਲਾ ਬੜਾ ਅ਼ੀਬ ਏ।

ਉਕਾਰ ਹਸੰ ਘ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024 ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ

 12

ਹਫੱ ਕੇ ਨੇ ਸਭ ਰੰ ਗ ਕਾਗ਼ ਤੇ ਕੈਚੀ

ਹਫੱ ਕੇ ਨੇ ਸਭ ਰੰ ਗ ਖੁਆਬ ਦੀ ਤਰ੍ਾ ਿਾ ਿੁੰ ਦਾ ੍ੈ ਉਿਦੇ ਕੋਲ

ਉਿਦੇ ਰੰ ਗ ਵਰਗਾ ਜਦ ਨੀਦਰ ਖੁੱ ਲ੍ਦੀ ਤਾ ਉਿਦੇ ਕੋਲ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾ।

ਕੋਈ ਰੰ ਗ ਨਿੀ।

੍ੈ ਦੱ ਹਸਆ ਹਕ ਤੂੰ ਿਕੀਕਤ ਨੂੰ ਪਾ ਲੈ ਜੱ ਫਾ

੍ੈ ਅਕਲੋ ਕੋਰਾ ਵਾ

ਪਰ ਆਖੇ ਇੰ ਝ ੍ੈਥੋ ਹਨਭਾ ਰੋਲ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾ।

ਤਾ ਿੀ ਉਿਨੂੰ ਪਾਉਣ ਦਾ

ਕੋਈ ਢੰ ਗ ਨਿੀ।
ਕਹਿੰ ਦੀ ੍ੈ ਹਕਸ਼ਤੀ ਿਾ ਜੋ ਚਲਾਵੇ ੍ਲਾਿ ਕੋਈ
ਬੁੱ ਝ ਲੈ ੍ੇਰੀਆਂ ਅੱ ਖਾ 'ਚੋ
'ਕੱ ਹਲਆ ਜੱ ਗ ਨਾਲ ੍ੇਰੇ ਤੋ ਘੋਲ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾ।
ਦੂਜੀ ੍ੇਰੀ ਏਡੀ ਵੱ ਡੀ

ਕੋਈ ੍ੰ ਗ ਨਿੀ।
ਕਹਿੰ ਦੀ ਤੂੰ ਵੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਗੱ ਲ ਅਧੂਰੀ ਏ ਦੱ ਸਦਾ
ਪੱ ਲੇ ਨੇ ਖਾਲੀ
ਸੱ ਚ ਜੋ ਏ ਪੂਰਾ ਤੇਰੇ ਤੋ ਵੀ ਬੋਲ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾ।
ਤੇ ਭਰਦੇ ਤੂੰ ਪੱ ਲੇ ਨੂੰ।

ਰੱ ਬ ਵੀ ਦੇਖ ਕੇ ਕਾਗ਼ ਤੇ ਕੈਚੀ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਕਾਿਦੀ ਸੱ ਜਣਾ ਵੇ

ਿੁਣ ਿੱ ਸਦਾ ਜਾਪਦਾ ਵੱ ਟੇ ਭਾਰੇ ਿੋਵਣ ਪਰ ਆਸ੍ਾਨ

ਦੇਖ ੍ੈਨੰ ੂ ਕੱ ਲੇ ਨੂੰ। ਕਦੀ ਤੋਲ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾ।

ਪੈਰਾ ਤੇ ਕੋਈ ਪਿਾੜ ਵੱ ਹਜਆ

ਤਾ ਿੀ ਤੁਰਨਾ ਨਾ ਆਇਆ

੍ੇਰੇ ਹਜਿੇ ਝੱ ਲੇ ਨੂੰ।

੍ਨਦੀਪ ਹਸੰ ਘ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024 ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ

 13

ਦੁੱ ਖ ਦਾ ਪੱ ਲੜਾ ਹਦਲ 'ਚ ਵਲਵਲੇ

ਸਬਰ ੍ੈ ਉਸਦਾ ਕਰਦਾ ਹਪਆਂ ਵਾ ੍ਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਰੀਝ ਨਿੀ ਿੰ ਦੀ

ਪਾਣੀ ਓਦਾ ੍ੈ ਭਰਦਾ ਹਪਆ ਵਾ ਕੀ੍ਤੀ ਕੋਈ ਵੀ ਚੀ਼ ਨਿੀ ਿੰ ਦੀ।

ਪਤਾ ਵੀ ਆ ਹਕ ਉਸ ਨਿੀਂਂ ਹ੍ਲਣਾ

ਭਾਵੇ ਉਸਨੂੰ ਯਾਦ ਿਾ ਕਰਦੇ ਪਰ

ਪਰ ਹਨੱਤ ਅਰਦਾਸਾ, ਕਰਦਾ ਪਇਆ ਵਾ।

ਿੁਣ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਦੀਦ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀ।

ਸੁੱ ਖ ਨੂੰ ੍ੈ ਲਾਗੇ ਨਿੀ ਲਾਉਦਾ

ਹਦਲ ਹਵਚ ਭਾਵੇ ਬੈਠੀ ਵੱ ਸਕੇ

ਦੁੱ ਖ ਦਾ ਪੱ ਲੜਾ, ਫੜਦਾ ਹਪਆ ਵਾ

੍ੋਿ ਤੋ ਕੋਈ ਤਕਰੀਰ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀ।

ਕੀ ਦੱ ਸਾ ੍ੈ ,ਉਿਨੂੰ ਿਾਲ ਆਪਣਾ

ਯਾਦ ਓਿਦੀ 'ਚ ੍ਰਦਾ ਹਪਆ ਵਾ।

ਹਦਲ 'ਚ ਵਲਵਲੇ ਅੱ ਜ ਵੀ ਬਣਦੇ

ਪਰ ਹਪਆਰ ਦੀ ਕੋਈ ਅਖੀਰ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀ।

ਏਕ੍ ਵਾਲੇ ਚੰ ਨ ਹਜਿਾ ੍ੁਖੜਾ

ਸੋਚਾ ਸੋਚ ੍ਨ, ਭਰਦਾ ਹਪਆ ਵਾ

ਜੇ ਅਸਲ ਨਿੀ, ਤਾ ਸਟਰੀਕਾ ਹਵਚ ਿੀ

ਪਰ ਦਰਸ਼ਨ ਉਿਦਾ, ਹਨੱਤ ਕਰਦਾ ਹਪਆ ਵਾ।

‘ਸੁੱ ਖ” ਨੂੰ ਸੁੱ ਖ ਦਾ, ਸਾਿ ਨਿੀ ਆਉਦਾ

ਬਸ ਹਿ਼ਰ ਦੇ ਭਾਬੜ, ਬਲਦਾ ਹਪਆ ਵਾ

ਸੁਖ੍ਨਜੀਤ ਹਸੰ ਘ ਬੰ ਡਾਲਾ
ਕੀ ਦੱ ਸਾ ੍ੈ ਜਾ ਕੇ ਉਿਨੂੰ

ਬੀ. ਏ.
ਹਕ ਤੇਰੇ ਬਦਲੇ ੍ਰਦਾ ਹਪਆ ਵਾ।

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 14

ਕਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ ਓਿਦੇ ਲਈ

ਓ ਸੁਣਦਾ ਰਹਿੰ ਦਾ ੍ੇਰੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਸੋਿਣੇ ਕਹਿ ਕੇ ਗੱ ਲ ਓ ਕਰਦਾ

ਤੇ ੍ੈ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ ਸ਼ਾਇਦ ੍ੈ ਓਿਦੀ ਜਾਨ ਆ ਓਿਦੇ ਲਈ।

ਓ ਸ੍ਝਾਵੇ ਕਦੇ ਹਪਆਰ ਤੇ ਕਦੇ ਗੁੱ ਸੇ ਨਾਲ

ਸਾਹਰਆਂ ਸਾਿ੍ਣੇ ਵੇਖੇ ਵੀ ਨਾ

ਹਪਆਰ ਨਾਲ ੍ੈ ਸ੍ਝ ਜਾਦੀ

ਹਫਰ ਜਾਨ ਨਿੀ ਅਣਜਾਨ ਆ ਓਿਦੇ ਲਈ।
ਤੇ ਗੁੱ ਸੇ ਵਾਲੀਆਂ ਼ਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ।
ਬੱ ਹਚਆ ਵਾਗ ੍ੈ ਓਿਦਾ ਹਖਆਲ ਿਾ ਰੱ ਖਦੀ
ਓ ਸੁਣਦਾ ਰਹਿੰ ਦਾ ੍ੇਰੀਆਂ ਗੱ ਲਾ
ਓਿਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਿਾ ਓਿਦੇ ਲਈ।
ਤੇ ੍ੈ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ।
੍ੈ ਸ੍ਝਦਾਰੀ ਵਾਲੀ ਿਰ ਗੱ ਲ ਕਰਾ
ਓਿਨੂੰ ਗੱ ਲਾ ਬਾਤਾ "ਚ ਹਜੱ ਤਣਾ ਪਸੰ ਦ
ਪਰ ਿਾਲੇ ਵੀ ੍ੈ ਨਾਦਾਨ ਆ ਓਿਦੇ ਲਈ।
ਤੇ ੍ੈ ਜ਼ਬਾਤੀ ਿੋਕੇ ਿਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ।

ਓ ਸੁਣਦਾ ਰਹਿੰ ਦਾ ੍ੇਰੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਪਰ ਿਾਲੇ ਵੀ ੍ੈ ਨਾਦਾਨ ਆ ਓਿਦੇ ਲਈ।

ਤੇ ੍ੈ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ।

ਹਕਤੇ ਦੂਰ ਨਾ ਿੋਜੇ ੍ੇਰੇ ਤੋ

ਏਸੇ ਗੱ ਲੋ ਡਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ।

ਓ ਸੁਣਦਾ ਰਹਿੰ ਦਾ ੍ੇਰੀਆਂ ਗੱ ਲਾ

ਤੇ ੍ੈ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ।

ਰਹਿੰ ਦੀ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਦਾ ਿਰ ਹਦਨ

ਿਰਪਰੀਤ ਕੌ ਰ
ਹਬਤਾਉਣਾ ਓਿਦੇ ਨਾਲ
ਬੀ. ਏ. ਪਹਿਲਾ ਸਾਲ
ਪਰ ਹਫਰ ਵੀ ਰੋ਼ ਥੋੜਾ ਥੋੜਾ

੍ਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ।

ਓ ਸੁਣਦਾ ਰਹਿੰ ਦਾ ੍ੇਰੀਆਂ ਗੱ ਲਾ

ਤੇ ੍ੈ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਆ।

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 15

ਕੈਸੀ ਖੇਡ ਆ ਹ਼ੰ ਦਗੀ

ਕੈਸੀ ਖੇਡ ਆ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਤੇ ਕੋਈ ਦੋ ਵਖਤ ਦੀ

ਕੋਈ ੩੬ ਪਕਵਾਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਬੁਰਾ ਆਖੇ ਰੋਟੀ ਕ੍ਾ ਕੇ ਵੀ

ਤੇ ਕੋਈ ਸੁੱ ਕੀ ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਰੱ ਬ ਦੀ ਰ਼ਾ 'ਚ ਖੁਾ ਰਹਿੰ ਦਾ ਆ

ਰੱ ਬ ਦਾ ਾੁਕਰ ਕਰ ਖਾ ਲੈ ਦਾ ਅਜੀਬ ਖੇਡ ਆ ਇਿ ਹ਼ੰ ਦਗੀ

ਕੋਈ ਗੱ ਡੀਆਂ ਕਾਰਾ 'ਚ ਘੁੰ ੍ ਕੇ ਵੀ ਕੋਈ ਬਿੁਤੇ 'ਚ ਵੀ ਰੋਦਾ ਏ

ਉਦਾਸ ਰਹਿੰ ਦਾ ਆ ਤੇ ਕੋਈ ਥੋੜੇ 'ਚ ਵੀ

ਤੇ ਕੋਈ ਸਾਈਕਲ 'ਤੇ ਵੀ ਰੱ ਬ ਦਾ ਭਾਣਾ ੍ੰ ਨ

ਿੱ ਸਦਾ ਵੱ ਸਦਾ ਆ ਗੁ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਆ।

ਕੋਈ ੍ਹਿਲਾ ਤੇ ਚੰ ਗੇ ਹਬਸਤਰ ਦੇ

ਬਾਵ਼ੂਦ ਵੀ

ਨੀਦ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਖਾ ਸੌਦਾ ਆ

ਕੋਈ ਕੁੱ ਲੀਆਂ 'ਚ ਵੀ

ਸਕੂਨ ਦੀ ਨੀਦ ਸੌਦਾ ਆ

ਪਵਨਦੀਪ ਕੌ ਰ
ਕੋਈ ਕਰੋੜਾ ਕ੍ਾ ਕੇ ਵੀ

ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ
ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਰੋਦਾ ਆ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 16

੍ਾਵਾ ਨੇ
ਝਗੜੇ ੍ੁੱ ਲ ਖਰੀਦ ਕੇ

ਆਪੇ ਦੋਾ ੍ੈ ਦੇਵਾ ਲੇ ਖਾ ਨੂੰ,

ਆਪ ਵਧਾਈਆਂ ਵੰ ਡੀ ਜਾਨੈ

ਪੈਰੀ ਚੁੱ ਭੀਆਂ ੍ੇਖਾ ਨੂੰ,

ਤੜਫ ਕੀ ਜਾਣੇ ਭੁੱ ਖ ਦੀ ਹਜੰ ਨੇ

ਆਪ ਪਕਾ ਕੇ ਖਾਧੀ ਨਿੀ

ਹਕੰ ਨਾ ਔਖਾ ਫੁੱ ਲਕਾ ਫੁੱ ਹਲਆ

ਪੁੱ ਛੋ ਼ਰਾ ਕੁ ਸੇਕਾ ਨੂੰ।

ਹਕਿੜਾ ਹਕਿੜਾ ਹਕੱ ਥੇ ਹ੍ਹਲਆ

ਚੇਤੇ ਰੱ ਹਖਆ ਸਾਿਵਾ ਨੇ

ਹਕੰ ਨਾ ਹਨੱਘ ਸੀਨੇ ਨੂੰ ਹਦੱ ਤਾ

ਗਲ ਨੂੰ ਆਉਦੀਆਂ ਬਾਿਵਾ ਨੇ

਼ਰਕ ਕਲੇ ਜੇ ਹਕੰ ਨੇ ਹਦੱ ਤੀ

ਸਹਿਬਾਜਦੀਪ ਹਸੰ ਘ ਗੁਲਸ਼ਨ
ਹਦਲਾਸਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕੋਣ ਸੀ ਆਇਆ
ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ ਦੂਜਾ ਸਾਲ
ਹਜਸ ਕੋਲ ਬਹਿ ਕੇ ਸਕੂਨ ਿੈ ਹ੍ਲਦਾ

ਓ ਾਹਿਬਾ਼ ਜੀ ੍ਾਵਾ ਨੇ।

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 17

ਖੁਦਾ ਹ੍ਲੇ ਤਾ ਸਿੀ

੍ੈ! ਇਕ ਅਹਿਸਾਸ, ਹਪਆਰ ਜਾ ਅਪਣਾਿਤ,

ਅਜੇ ਕਾਹਬਲ ਨਿੀ ਸੀ ਸ਼ਾਇਦ, ਜਾ ਕੋਈ ਪੀੜ ਅਣਕਿੀ!

ਪਰ ਗੁਸਤਾਖੀ ਤਾ ਕਰਨੀ ਪਊ, ਬਿੁਤ ਕਰਨੇ ਨੇ ਸਵਾਲ ੍ੈ,

ਤੈਨੰ ੂ! ਖੁਦਾ ਹ੍ਲੇ ਤਾ ਸਿੀ!

ਵਾਸਤਵ ਹਵਚ ਸ੍ਝਣ ਲਈ,

੍ੈ!
ਦਲੀਲ ਤਾ ਭਰਨੀ ਪਊ,

ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਅਸਲ ੍ੰ ਹਨਆ ਏ,

ਜਾਨਣਾ ਚਾਿੁੰ ਦਾ ਿਾ ੍ੈ,

ਿਰ ਥਾ ਜੋ ਸਿਾਇ ਬੈਠਾ,
ਕੀ ਿੈ ਤੂੰ ੍ੇਰੇ ਲਈ,

ਤੈਨੰ ੂ!
ਇਕ ਰਾਿੀ, ਸਾਥ ਜਾ ੍ੰ ਹ਼ਲ,

ਰੂਪ ਉਸਦਾ ਜਾਣ ਕੇ,

ਜਾ ਕੋਈ ਰਾਿਗੀਰ ਹਜਿੀ!

੍ਨ ਅੰ ਦਰ ਹਧਆਇ ਬੈਠਾ,
ਬਿੁਤ ਕਰਨੇ ਨੇ ਸਵਾਲ ੍ੈ,

ਇਸ ੍ਾਨਵਰੂਪੀ ਸਰੀਰ ਹਵਚ,

ਖੁਦਾ ਹ੍ਲੇ ਤਾ ਸਿੀ!

ਹਕਉ ਨਾਲ ੍ੇਰੇ ਗੰ ਢ ਜੋੜੀ,

੍ੈ! ਇਕ ਸੌਦਾ, ਦਾਨ ਜਾ ਪਰਉਪਕਾਰ,

ਹਨੱਤ ਿੀ ਹਰਸ਼ਤੇ ਜੋੜਦਾ ਿਾ, ਜਾ ਕੋਈ ਕਰ੍ ਵਿੀ!

ਹਕਧਰੇ ਿ੍ਸਫਰ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਹਵਚ, ਬਿੁਤ ਕਰਨੇ ਨੇ ਸਵਾਲ ੍ੈ,

ਤੈਨੰ ੂ! ਖੁਦਾ ਹ੍ਲੇ ਤਾ ਸਿੀ!

ਜਦ ਵੀ ਨੇੜੇ ਦੇਖਦਾ,

੍ੈ!
ਹਕਉ ਪੈਦੀ ਹਦਲ ਨੂੰ ਹਖੱ ਚ,

ਿੋਰ ਨਿੀ ਿੁਣ ਭੱ ਜ ਸਕਦਾ,

ਕੀ ਿੈ ਦਰਹ੍ਆਨ ਆਪਣੇ,

ਸੁਪਨੇ ਪੂਰਤੀ ਦੀ ਚਾਿਤ ਕਰਕੇ,

ਕੀ ਤੂੰ ਕੁਝ ਜਾਣਦੀ ਏ,

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 18

ਤੈਨੰ ੂ!

ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦੱ ਸ ਹਕਵੇ ਕਰਾ,

੍ਨ ਆਪਣੇ ਤੇ ਪੱ ਥਰ ਧਰਕੇ,

ਸਭ ਤੇਰੇ ਤੇ ਹਨਰਭਰ ਿੈ,

ਕੀ ਭਾਵ ਰੱ ਖੇ ੍ੇਰੇ ਲਈ,

ਇਕ ਪਰੀਤ੍, ਦਰਦੀ ਜਾ ਵੈਦ,

ਜਾ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ਗੀਰ ਰਿੀ,

ਬਿੁਤ ਕਰਨੇ ਨੇ ਸਵਾਲ ੍ੈ,

ਖੁਦਾ ਹ੍ਲੇ ਤਾ ਸਿੀ!

ਬਿੁਤ ਕਰਨੇ ਨੇ ਸਵਾਲ ੍ੈ,

ਖੁਦਾ ਹ੍ਲੇ ਤਾ ਸਿੀ!

ਪਰੀਤ ਹਸੰ ਘ ਭੈਣੀ

ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ.

ਦੂਜਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 19

ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਿੱ ਕ

ਤੇਰੀਆ ਿੀ ਹਾਕਾਇਤਾ ਕਰਨੀਆਂ ਨੇ, ਤੂੰ ਕੀ ਜਾਣੇ

ਤੂੰ ਸੁਣਨ ਵਾਲਾ ਤਾ ਬਣ। ੍ੇਰੀ ਚੁੱ ਪ 'ਚ ਖ਼ੁ੍ਾਰ ਹਕੰ ਨਾ ਏ

੍ੇਰੀ ਆਿ
ਤੈਨੰ ੂ ਿੀ ੍ੰ ਗਣਾ ਏ ਤੇਰੇ ਤੋ,
ਹਵਰਲੀ ਹਲਖਤ 'ਚ
ਤੂੰ ਹ੍ਲਣ ਵਾਲਾ ਤਾ ਬਣ।
ਭਾਰ ਹਕੰ ਨਾ ਏ

ਿੱ ਕ ਤਾ
ਤੇਰੀ ਿੀ ਉਡੀਕ ਰਿੇਗੀ ਿ੍ੇਾਾ,
ਿਰੇਕ ਨੂੰ ਆ
ਤੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਤਾ ਬਣ।
ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਬਹਿਣ ਦਾ

ਪਰ ਇਿ ਤੂੰ ਜਾਣਦਾ ਏ
ਤੈਨੰ ੂ ਿੀ ਚਾਿਾਗੀ ਿ੍ੇਾਾ,
ਕੌ ਣ ਿੱ ਕਦਾਰ ਹਕੰ ਨਾ ਏ
ਤੂੰ ਚਾਿੁਣ ਵਾਲਾ ਤਾ ਬਣ।
ਕੌ ਣ ਿੱ ਕਦਾਰ ਹਕੰ ਨਾ ਏ?

ਤੇਰੇ ਿੀ ਨਾਲ ਖੜਾਗੀ ਿ੍ੇਾਾ,

ਨਾਲ ਖੜਾਉਣ ਵਾਲਾ ਤਾ ਬਣ।

ਤੇਰੇ ਿੀ ਹਵਚ ਹ੍ਲਾਗੀ ੍ੈ,

ਤੂੰ ਹ੍ਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਤਾ ਬਣ।

੍ਹਿੰ ਦੀ ਨਾਲ ਤੇਰਾ ਿੀ ਨਾ੍ ਹਲਖਾਗੀ ਿੱ ਥਾ 'ਤੇ,

ਸੁਖਬੀਰ ਕੌ ਰ ਬਾਠ
ਤੂੰ ਹਲਖਾਉਣ ਵਾਲਾ ਤਾ ਬਣ।
ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ.
੍ੁੱ ਕਦੀ ਗੱ ਲ ਆ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਬਣਾ ਲਵਾਗੀ ਤੈਨੰ ੂ,

ਤੂੰ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਹਵਚ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਤਾ ਬਣ।

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 20

ਔਰਤ ਦੇ ਹਦਲ ਦੇ ਬੋਲ ੍ੈ ਖ਼ਾਸ ਨਿੀ

੍ੈ ਸਭ ਦੇ ਦੁੱ ਖੜੇ ਸੁਣ ਸੁਣ ਕੇ, ੍ੇਰੇ ਲਈ ਜੋ ਖਾਸ ਨੇ,

ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਲੁਕਾ ਬੈਠੀ। ਉਨ੍ਾ ਲਈ ੍ੈ ਖ਼ਾਸ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀ।

੍ੈ ਸਭ ਦੀ ਿੋ ਕੇ ਦੇਖ ਹਲਆ, ੍ੇਰੇ ਲਈ ਜੋ ਸਭ ਕੁਝ ਨੇ,

ਆਪਣਾ ਆਪ ਗੁਆ ਬੈਠੀ। ਉਨ੍ਾ ਲਈ ੍ੈ ਕੁਝ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀ।

੍ੈ ਸਭ ਨੂੰ ਅੱ ਗੇ ਰੱ ਖਦੀ ਿੋਈ, ੍ੇਰੇ ਲਈ ਜੋ ਰੱ ਬ ਨੇ,

ਆਪੇ ਨੂੰ ਹਪੱ ਛਾ ਪਾ ਬੈਠੀ। ਉਨ੍ਾ ਲਈ ੍ੈ ਕੱ ਖ਼ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀ।

੍ੈ ਸਭ ਨੂੰ ਖੁਾੀਆ ਵੰ ਡਦੀ ਰਿੀ, ੍ੇਰੇ ਲਈ ਜੋ ਸਕੂਨ ਨੇ,

ਆਪਣੀਆਂ ਖੁਾੀਆਂ ਖੁਸਾ ਬੈਠੀ। ਉਨ੍ਾ ਨੂੰ ੍ੈ ੍ਕਬੂਲ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀ।

ਜੇ ਕਦੇ ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੀਤਾ,

ਤਾ ਖੁਦਗਰ਼ ਕਹਿਲਾਉਣ ਲੱਗੀ।

੍ੈ ਆਪਹਣਆਂ ਲਈ ਹਜਉਦੀ ਹਜਉਦੀ,

ਆਪਣਾ ਆਪ ਗੁਆ ਬੈਠੀ

ਅੰ ਹ੍ਰਤਪਰੀਤ ਕੌ ਰ

ਬੀ. ਪੀ. ਟੀ. ਪਹਿਲਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 21

ਰਹਿਬਰ ੍ੇਰੇ ਹਦਲ ਦਾ

੍ੈਨੰ ੂ ਪਤਾ ੍ੇਰੇ ਤੋ ਇ਼ਿਾਰ ਨੀ ਿੋਣਾ, ਹਪਆਰ ਿੁੰ ਦਾ ਏ ਇਕ ਦਫਾ,

ਤੇ ਤੇਰੇ ਤੋ ਇੰ ਤ਼ਾਰ ਨੀ ਿੋਣਾ। ਹਬਨ ਤੇਰੇ ਬਾਰ ਬਾਰ ਨੀ ਿੋਣਾ।

ਜੋ ਕਰਦੇ ਤੈਨੰ ੂ ੍ੇਰਾ ਸੋਿਹਣਆ, ਤੂੰ ਿੀ ਰਹਿਬਰ ੍ੇਰੇ ਹਦਲ ਦਾ,

ਕੋਈ ਏਦਾ ਦਾ ਚ੍ਤਕਾਰ ਨੀ ਿੋਣਾ। ਕੋਈ ਦੂਜਾ ਿੁਣ ਹਦਲਦਾਰ ਨੀ ਿੋਣਾ।

ਹਕੱ ਥੇ ਉਿ ਤੇ ਹਕੱ ਥੇ ੍ੈ, ਤੂੰ ਿੀ ਏ ਤੇ ਤੂੰ ਿੀ ਰਹਿਣਾ,

ਚੱ ਲ ਛੱ ਡ.. ਇਸ ਰੂਿ ਦਾ ਕੋਈ ਿੱ ਕਦਾਰ ਨੀ ਿੋਣਾ।

੍ੈ ਆਪਣੀ ਔਕਾਤ ਤੋ ਬਾਿਰ ਨੀ ਿੋਣਾ।

ਅੱ ਧੀ ਲੰਘ ਗਈ,

ਅੱ ਧੀ ਲੰਘ ਜਾਣੀ,

ਪਰ ਉਿਨੂੰ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਹਪਆਰ ਨੀ ਿੋਣਾ।

੍ੈ ਿੋਵਾ ਚਾਿੇ ਨਾ ਿੋਵਾ, ਐੱਸ. ਪੀ. ਘੁੰ ੍ਣ

ਹਦਲ ਉਿਦਾ ਬੀ. ਏ.

੍ੇਰੇ ਲਈ ਬੇਕਰਾਰ ਨੀ ਿੋਣਾ।

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 22

ਗੁਰਬਤ
ਕਦੇ ੍ਹਿਲਾ 'ਚੋ ਬਾਿਰ ਆ ਕੇ ਵੇਖੀ ਕਦੇ ਪਾਟੇ ਗਲ੍ੇ ਪਾ ਕੇ ਵੇਖੀ

ਕੁੱ ਲ੍ੀ ’ਚ ਰਾਤ ਹਬਤਾਕੇ ਵੇਖੀ, ਗਰੀਬਾ ਨੂੰ ਤੂੰ ਚਾਿ ਕੇ ਵੇਖੀ

ਛੱ ਪਣ ਭੋਗ ਖਾਣ ਵਾਹਲਆ ਸਾਰੇ ਤੈਨੰ ੂ ਆਪਣੇ ਲੱਗਣੈ

ਖੰ ਡ ਨਾ' ਰੋਟੀ ਖਾ ਕੇ ਵੇਖੀ। ਕੇਰਾ ਗਲ ਲਾ ਕੇ ਵੇਖੀ।

੍ਖ਼੍ਲ ਉਤੇ ਪੈਣ ਵਾਹਲਆ ਕਦੇ ਾਾਵਰਾ ਤੋ ਿਟਕੇ ਯਾਰਾ

ਗਰੀਬ ਨੂੰ ਜੱ ਫੀ ਪਾ ਕੇ ਵੇਖੀ, ਨਹਿਰਾ ਹਵਚ ਨਿਾ ਕੇ ਵੇਖੀ

ਇਕੱ ਲਾ ਹਦਲ ਿੀ ਨੀ, ਬਰਸਾਤਾ 'ਚ ਪਕੌ ੜੇ ਖਾਣ ਵਾਹਲਆ

ਪੈਰਾ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਦ ਿੋਣੈ ੍ੀਿ ਨੂੰ ਭਾਹਡਆ 'ਚ ਪਾ ਕੇ ਵੇਖੀ।

ਤੂੰ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀ ਆ ਕੇ ਵੇਖੀ।

ਸੜਕਾ 'ਤੇ ਵੀ ਨੀਦਰ ਗੂੜ੍ੀ ਆਉਦੀ

ਹਜੱ ਤਣ ਤੋ ਹ਼ਆਦਾ ਖੁਾੀ ਿੋਣੀ ਲੋ ਕ ਸੁੱ ਤੇ ਹਵਚ ਚੋਰਾਿੇ ਿਾ ਕੇ ਵੇਖੀ

ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਿਰਾ ਕੇ ਵੇਖੀ ਕਾਲੇ ਾੀਹਾਆਂ ਹਵਚੋ ਕੀ ਹਦਸਣਾ

ਤੂੰ ਆਪ ਤੇ ਰੱ ਜਕੇ ਖਾਨਾ ਏ ਕਦੇ ਤੁਰਕੇ ਗੁ਼ਰਗਾਿੇ ਵੇਖੀ..!

ਭੁੱ ਖੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਖੁਆ ਕੇ ਵੇਖੀ।

ਕਦੇ ਟੁੱ ਟੀ ਨੂੰ ਗੰ ਢਾ ਕੇ ਵੇਖੀ

੍ਨ ਦੀਆਂ ਅੱ ਖਾ ਨੂੰ ਸ੍ਝਾ ਕੇ ਵੇਖੀ

ਕੁਝ ਨੀ ਹਵਗੜਦਾ ਹਨ੍ਰਤਾ ਨਾਲ

ਿੱ ਥ ਜੋੜ ਕੇ ਾਰਨ ਬੁਲਾਕੇ ਵੇਖੀ।

ਗੁਰਸ਼ਰਨਜੀਤ ਹਸੰ ਘ

ਬੀ. ਏ. ਤੀਜਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 23

੍ਾ ਸਰਸਵਤੀ

ਤਰਨ ਕੌ ਰ

ਬੀ. ਪੀ. ਟੀ.

ਪਹਿਲਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 24

ਆਵਾ਼
ਬਹੜਆਂ ਹਦਨਾ ਤੋ ਗੱ ਲ ਰੜਕਦੀ, ਦੁਹਨਆਵੀ ਇਸ ਦੌੜ ਦੇ ਹਵਚ,

ਆਈ ਼ਹਿਨ ‘ਚ ੍ੇਰੇ। ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਤਾ ਰੁੱ ਹਕਆ ਏ।

ਭਾਤ-ਭਾਤ ਦੇ ਲੋ ਕੀ ਹਦੱ ਸਦੇ, ਖ਼ੈਰ ਇਕ ਗੱ ਲ ਤਾ ਚੰ ਗੀ ਿੋਈ,

ਹਦੱ ਸਦੇ ਚਾਰ-ਚੁਫੇਰੇ। ਆਿ ਹਖਆਲਾ ਦਾ ਜੱ ਬ ਤਾ ੍ੁੱ ਹਕਆ ਏ।

ਇਿ ੍ਨ ਤਾ ਖੋਖਲਾ ਿੀ ਰਹਿਣੈ,

ਬਾਿਰੀ ਪਰਤ ‘ਤੇ ਸੂਰ਼ ਤੋ ਲੈ ਰੌਾਨੀ, ਭਾਵੇ ਲੱਖ ਭਰੇ ਿੋਣ ਬਨੇਰੇ।

ਹਿਰਦੇ ਹਵਚ ਵਸਾਏ ਿਨੇਰੇ। ਬਹੜਆਂ ਹਦਨਾ ਤੋ ਗੱ ਲ ਰੜਕਦੀ..

ਵੈਸੇ ਤਾ ਲਾਈਏ ਸੱ ਚ ਦੇ ਨਾਅਰੇ,

ਅੰ ਦਰੋ-ਅੰ ਦਰੀ ਲਾਏ ਝੂਠ ਨੇ ਡੇਰੇ। ਆਹਖ਼ਰ ਇਕ ਗੱ ਲ ਕਹਿ ਕੇ,

ਬਹੜਆਂ ਹਦਨਾ ਤੋ ਗੱ ਲ ਰੜਕਦੀ.. ਇਿ ਹਸਲਹਸਲਾ ੍ੁਕਾਉਦੀ ਆਂ।

ਹਕ ਖੁੱ ਲ੍ ਕੇ ਜੀਅ ਲਓ,

ਬਣਦੇ ਿਾ ਅਸੀ ਸੂਝਵਾਨ, ਹ਼ੰ ਦ ਚੰ ਦਰੀ ਹਦਨ ਚਾਰ ਪਰਾਿੁਣੀ ਆ।

ਪਰ ਅੰ ਦਰੋ ਜਾਦੀ ੍ੈ ਨਈ।ਂ ਸਾਭ ਰੱ ਹਖਓ ਹ਼ੰ ਦਾ-ਹਦਲੀ ਦੇ ਇਸ ਗਹਿਣੇ ਨੂੰ,

ਹਕ ਜੋ ਹਦਲ ਨੂੰ ਸੰ ਤੁਾਟ ਕਰ ਦੇਵ,ੇ ਓਦਾ ਹਫਰਦੇ ਨੇ ਕਈ ਲੁਟੇਰੇ।

ਐਸੀ ਕੋਈ ਛੈਅ ਨਈ।ਂ ਬਹੜਆਂ ਹਦਨਾ ਤੋ ਗੱ ਲ ਰੜਕਦੀ..

ਕਈ ਵੇਰਾ,

ਆ ਤਾ ਜਾਦੀ ਏ ਿ੍ਦਰਦੀ,

ਪਰ ੍ੁੱ ਕਦੀ ਗੱ ਲ ਤਾ ਇਿ ਐ,

ਇੱ ਥੇ ਚੁੱ ਪੀ ਨੇ ਕੀਤੇ ਵਸੇਰੇ।

ਬਹੜਆਂ ਹਦਨਾ ਤੋ ਗੱ ਲ ਰੜਕਦੀ..

ਦਲਜੀਤ ਕੌ ਰ

ਬੀ. ਏ. ਪਹਿਲਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 25

੍ਸਲਾ ੍ੇਰਾ ਿੁਣ ਦਾ ਨਾ

ਪਹਿਲਾ ਿੀ ਸੁੋਨੇ ਚੂਰ ਿੋਏ ਨੇ,

੍ੈ ਖੁਆਬ ਿੋਰ ਕੋਈ ਬੁਣਦਾ ਨਾ।

ਜੱ ਗ ਸਾਰੇ ਦੀ ਸੁਣਦਾ ਰਹਿੰ ਦਾ,

ੋੇਰ ੍ੇਰੀ ਕਾਿਤੋ ਸੁਣਦਾ ਨਾ।

ਖ਼ੁਦਾ ਖ਼ੁਦਗਰ਼ ਿੈ ਿੋ ਹਗਆ ਲੱਗੇ,

ਓਿਦਾ ੍ੁੱ ਖ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ੍ੁੜਦਾ ਨਾ।

ਓ ਸਭ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪਾਉਦਾ,

ਪਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਕਾਿਤੋ ਚੁਣਦਾ ਨਾ।

ਤੇਰਾ ਕੀ ਘਟੂ ਜੇ ਸੁਣਲੇ ੍ੇਰੀ,

ਤੇਰੇ ਘਰੋ ਤਾ ਕੁਝ ਵੀ ਥੁੜਦਾ ਨਾ।

ਬੜੇ ਵਹਰ੍ਆਂ ਤੋ ਅਰ਼ ੍ੈ ਕਰਦਾ,

ਏਿ ੍ਸਲਾ ੍ੇਰਾ ਿੁਣ ਦਾ ਨਾ।

ਸਤਨਾ੍ ਹਸੰ ਘ ਵੇਰਕਾ

ਹ਼ੰ ਦੜੀ ਤੀ ਡੋਰ ਤਾ ਤੇਰੇ ਿੱ ਥੇ,

ਪਰ ਤੂੰ ਕਾਿਨੂੰ ਤੁਣਦਾ ਨਾ।

ਬੀ. ਏ. ਤੀਜਾ ਸਾਲ

ਜੱ ਗ ਸਾਰੇ ਦੀ ਸੁਣਦਾ ਰਹਿੰ ਦਾ,

ੋੇਰ ੍ੇਰੀ ਕਾਿਤੋ ਸੁਣਦਾ ਨਾ।

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 26

੍ੋਬਾਈਲ (ਇਕ ਜਾਦੂਈ ਕਾਢ)

੍ੋਬਾਇਲ ਦਾ ਅਹਵਾਕਾਰ ਿੈ ਬੜਾ ਿੀ ਕ੍ਾਲ, ਕਈ ਕਰਦੇ ਆ ਬੇਇੱ਼ਤੀ ਡਾਸ ਦੀ,

ਇਸ ਨੇ ਬਦਲ ਹਦੱ ਤਾ ਕਈਆਂ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਿਾਲ। ਤੇ ਕਈ ਰੀਲਾ ਲਈ ਲਾ ਹਦੰ ਦੇ ਆ ਜਾ੍ ਜੀ।

ਤੇ ਕਈ ਕ੍ਾ ਰਿੇ ਨੇ ਇਸ ਤੋ ਬਿੁਤ ਹ਼ਆਦਾ ੍ਾਲ,

ਕਈ ਕਰਦੇ ਆ ਇੰ ਟਰਨੈਟ 'ਤੇ ਬੜੀ ਗੰ ਦੀ ਹਕਰਆ,
ਪਰ ਕਈਆਂ ਦੀ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਦਾ ਬਣ ਹਗਆ ਿੈ ਕਾਲ।
ਿੋ ੍ੁੱ ਛਾ ਦਾੜ੍ੀ ਵਾਲੇ ਨਾ੍ ਰੱ ਖਦੇ ਆ

ਹਜਸ ਨੂੰ ਵਰਤਣਾ ਆਜੇ ਓਸ ਲਈ ਿੈ ਵਰਦਾਨ, ਂ ਲ ਪਰੀਆ।

ਆਈ ਡੀ ਦਾ ਐਜ

ਕਈ ੍ਹਿੰ ਗਾ ਫੋਨ ਖਰੀਦ ਵਧਾਉਦੇ ਆਪਣੀ ਾਾਨ। ਇਿੋ ਜਿੇ ਬੰ ਦੇ ਰੋਲਦੇ ਨੇ ਇੱ ਼ਤਾ,

ਪੈਸਾ ਦੇਖਕੇ ਦੁਨੀਆ ਜੱ ਜ ਕਰਦੀ ਏ ਸਾਰੀ, ਤੇ ਠੱਗ ਲੈ ਦੇ ਨੇ ਲੱਖਾ ਰੁਹਪਆ।

ਕਹਿੰ ਦੇ ਆਈ ਫੋਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਯਾਰੀ ਬੜੀ ਿੈ ਹਪਆਰੀ।

ਇਕ ਿੋਰ ਹਕਰਆ ਿੋਈ ਏ ੍ਾਿੂਰ,

ਕਈ ਵਰਤਣ ਕਲਾ ਵਾਸਤੇ, ਬੈਕ ਤੋ ਫੋਨ ਕਰਦੀ ਏ ਿੋਰ।

ਕਈ ਵਰਤਣ ਕਰਨ ਲਈ ਪੜ੍ਾਈ। ਤੁਿਾਡੀ ਕਰੋੜ ਦੀ ਲਾਟਰੀ ਲੱਗੀ ਐ,

ਕਈਆਂ ਨੇ ਬੜੀ ਅੱ ਗ ਿੈ ਲਾਈ, ਓ. ਟੀ. ਪੀ. ਦੇਣਾ ਼ਰੂਰ।

ਕ੍ੈਟਾ 'ਚ ਆ ਕੇ ਬੋਲਣ ਫਾਲਤੂ, ਿੋ ਕੇ ੍ਜਬੂਰ ਦੇ ਹਦੰ ਦਾ ਏ ਓ. ਟੀ. ਪੀ,

ਨਾ ਦੇਣ ਕੋਈ ਹਸਖਲਾਈ । ਸਾਰੀ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਦੀ ਕ੍ਾਈ ਿੋ ਜਾਦੀ ਏ ਚੂਰ ਚੂਰ।

ਕਈ ਲੋ ਕ ਹਲਖਦੇ ਆ ਕ੍ੈਟਾ 'ਚ ਗਾਲਾ,

ਤੇ ਕਈ ੍ਾਰਨ ਧੁ੍ਕੇ ਤੇ ਬੜੀਆਂ ਾਾਲਾ।

ਕਈ ਹਦੰ ਦੇ ਨੇ ਰੀਲਾ 'ਚ ਆਪਣੀ ਇੱ ਼ਤ ਰੋਲ,

ਤੇ ਕਈ ਆਨਲਾਈਨ ਿੀ ਕਰੀ ਜਾਦੇ ਨੇ ਚੋਲ ੍ੋਲ।

ਕਈ ਗ਼ਲਤ ਕੰ ੍ ਕਰ ਬਣਾਉਦੇ ਆਪਣਾ ਨਾ੍ ਜੀ, ਜੈਦੀਪ ਹਸੰ ਘ

ਰੀਲਾ 'ਚ ਚੁੰ ਨੀ ਹਖੱ ਚਣੀ ਤਾ ਿੋ ਗਈ ਆ ਆ੍ ਜੀ। ਬੀ. ਕਾ੍. ਦੂਜਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 27

ਦੱ ਸ ਤੇਰਾ ਨਾਅ ਦੱ ਸਾ ਹਕ ਨਾ

ਆਿ ਿਵਾਵਾ ਆਣ ਕੇ ਤੂੰ ਪੁੰ ਹਨਆ ਦਾ ਚੰ ਨ

੍ੈਨੰ ੂ ਤੇਰੇ ਬਾਰੇ ਪੁੱ ਛਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ੍ੈ ੍ੱ ਹਸਆ ਦੀ ਰਾਤ ਜਾਪਦਾ

ਦੱ ਸ ਇਿਨਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਨ ਰੱ ਖਾ ਹਕ ਨਾ ਕਦ ਹ੍ਲਣਾ ਤੈਨੰ ੂ ਦੂਰੀ ਹਫਰਾ ਨਾਪਦਾ

ਦੱ ਸ ਇਿਨਾ ਨੂੰ ਨਾਅ ਤੇਰਾ ਦੱ ਸਾ ਕੇ ਨਾ? ਤੇਰਾ ਨਾ ਲੈ ਹਦਆਂ

ਚਾਰ ਚੁਫੇਰਾ ੍ਹਿਕੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦਾ

ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਾਉਦੇ ਤਾਰੇ ਬਾਤ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਸਵੇਰੇ ਉਹਠਆਂ ਤੇ ਚੇਤਾ ਆਇਆ ਰਾਤ ਦਾ

ਜਾਣ ਬੁੱ ਝ ਕੇ ਕਰਦੇ ਼੍ਾਕ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਸੂਰਜ ੍ੱ ਥੇ ਲੱਗਾ ਤੇ ਕਰਨ ੍ਖੌਲਾ ਲੱਗਾ

ਇਿ ਿੱ ਸਦੇ ਬੜੇ ਈ ਸ਼ੇਰੇ ਨਾਲ ੍ੈ ਸੀ ਚੁੱ ਪ, ਚੜੀ ਤੇਰੇ ਹਚਿਰੇ ਵਰਗੀ ਧੁੱ ਪ

ਦੱ ਸ ਇਿਨਾ ਨਾਲ ਿੱ ਸਾ ਹਕ ਨਾ ਹਕਰਨਾ ਪਈਆਂ ੍ੇਰੇ 'ਤੇ ਜਦ ਤੇਰੇ ਨਾ੍ ਦੀਆਂ

ਦੱ ਸ ਇਿਨਾ ਨੂੰ ਨਾਅ ਤੇਰਾ ਦੱ ਸਾ ਹਕ ਨਾ? ਦੱ ਸ ਇਿਨਾ ਨਾਲ ਪਰਦਾ ਰੱ ਖਾ ਹਕ ਨਾ

ਦੱ ਸ ਇਿਨਾ ਨੂੰ ਨਾਅ ਤੇਰਾ ਦੱ ਸਾ ਹਕ ਨਾ?

ਹਕਧਰੇ ੍ੇਰਾ ਜੀਅ ਨਿੀ ਲੱਗਦਾ

ਜਦ ਯਾਦ ਤੇਰੀ ਕਰਦੀ ਤੰ ਗ ਕੁੜੇ

੍ੈ ੍ਾਲਕ ਆਪਣੇ ਸੁਪਹਨਆਂ ਵਾਲੇ ਬਾਗਾ ਦਾ

ਲੱਗਦਾ ਇਿ ਿੁਣ ਕਰੂ ੍ੈਨੰ ੂ ਨੰਗ ਕੁੜੇ

ਨਾ ਹਦਨ ਵੇਖੇ ਨਾ ਰਾਤ ਵੇਖੇ

ਭੋਰਾ ਵੀ ਕਰੇ ਨਾ ਸੰ ਗ ਕੁੜੇ

ਖੁਸ਼ੀ ਹਵਚ ਨੱਚਾ ਹਕ ਨਾ

ਸ਼ੇਰਾ ਹਸੰ ਘ

ਦੱ ਸ ਇਿਨਾ ਨੂੰ ਨਾਅ ਤੇਰਾ ਦੱ ਸਾ ਹਕ ਨਾ? ਐੱ੍. ਏ. ਹ੍ਊ਼ਕ

ਦੂਜਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 28

ਪਾਗਲ ਦੱ ਸਦੇ

ਬਹਿ ਜਾਦਾ ਕਦੀ ਉਠ ਜਾਦਾ ਏ

ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾ ਰੁੱ ਠ ਜਾਦਾ ਏ।

ਲੋ ਕੀ ਵੀ ਿੁਣ ਪਾਗਲ ਦੱ ਸਦੇ

ਿਰ ਕੋਈ ਪੱ ਥਰ ਸੁੱ ਟ ਜਾਦਾ ਏ।

ਤੇ ਭਹਰਆ ਸੀ ਜੋ ਘੜਾ ਅਕਲ ਦਾ

ਇਾਕ 'ਚ ਅਕਸਰ ੍ੁੱ ਕ ਜਾਦਾ ਏ।

ਕਈ ਰੁੱ ਖ ਪਾਣੀ ਹਬਨਾ ਵੀ ਪਲਦੇ

੍ੈ ਪਾਣੀ ਹਵਚ ਵੀ ਸੁੱ ਕ ਜਾਦਾ ਏ।

ਤੇ ਜਦੋ ਕਿੇ ਓ ਹਪਆਰ ਨੀ ਕਰਦੀ

ਓਥੇ ਸਭ ਕੁਝ ੍ੁੱ ਕ ਜਾਦਾ ਏ।

ਪਵਨਦੀਪ ਹਸੰ ਘ ਨੰਗਲ

ਤੇ ਹਦਨ ਦੇ ਹਵਚ ਆ ਹਜੰ ਨੇ ਘੰ ਟੇ ਬੀ. ਏ. ਦੂਜਾ ਸਾਲ
ਹਦਲ ਓਨੀ ਵਾਰੀ ਟੁੱ ਟ ਜਾਦਾ ਏ।

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 29

ਇੱ ਕ ਗੀਤ ਸੱ ਚ ਦੱ ਸਾ
ਇਕ ਗੀਤ ਤਾ ਬਣਾ ਲੈ ਣ ਦੇ ਤੈਨੰ ੂ ਸੱ ਚ ਦੱ ਸਾ..?

ਕੋਈ ਤੇਰੇ ਲਈ ਵੀ ਗਾ ਲੈ ਣ ਦੇ ਤੇਰੀ ਖੁਾੀ ਲਈ ਸਭ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਜਾਵਾ

ਜੇ ੍ਰਨਾ ਵੀ ਹਪਆ ਤਾ
੍ੈ ਜੋੜੇ ਸੀ ਜੋ ਖ਼ਾਬ
੍ਰ ਜਾਵਾਰ
ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਜੀਣ ਦੇ ਨੀ

੍ੈਨੰ ੂ ਹਲਖਤਾ 'ਚ ਪਾ ਲੈ ਣ ਦੇ

ਹਕਸ੍ਤ ਤੇਰੀ ਦੇ ਹਵਚੋ ਸਭ ਦੁੱ ਖ ਨੇ ਕੱ ਢਣੇ
ਇਕ ਗੀਤ ਤਾ ਬਣਾ ਲੈ ਣ ਦੇ।
ਜੇ ਲੜਣਾ ਹਪਆ ਤਾ ਰੱ ਬ ਨਾਲ ਵੀ

ਲੜ ਜਾਵਾਰ
੍ੈਨੰ ੂ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਹਵਚੋ ਕੋਈ ਭੁੱ ਲ ੍ੇਰੀ ਦੱ ਸ ਦੇ

ਓਿ ਸ੍ਾ ਵੀ ਿੋਊ ਚੇਤੇ ਤੈਨੰ ੂ ‘ਕੱ ਠੇ ਕੱ ਹਟਆ ਸੀ ਿੱ ਸ ਕੇ

ਤੇਰੀਆਂ ਅੱ ਖਾ ਹਵਚ ਿੰ ਝੂ ੍ੇਰੇ ਕਰਕੇ ਨਾ ਿੋਵਣ
੍ੈਨੰ ੂ ਦੇ ਜਾ ਕੋਈ ਕਲ੍ ਨਾਲੇ ਾਾਇਰੀ ਕੋਈ ਦੇਦੇ
ਤੇਰੀ ੍ੁਸਕਰਾਿਟ ਲਈ ਐਸਾ ਕੁਝ
ਅੱ ਖਰ ਜੋੜ ਜੋੜ ਪਾ ਲੈ ਣ ਦੇ
ਕਰ ਜਾਵਾਰ
ਇਕ ਗੀਤ ਤਾ ਬਣਾ ਲੈ ਣ ਦੇ।

ਤੈਨੰ ੂ ਸੱ ਚ ਦੱ ਸਾ ?..
੍ੇਰਾ ਹਦਲ ਵੀ ਤਾ ਟੁੱ ਹਟਆ ਏ,
੍ੇਰੇ ਹਪਆਰ ਕਰਨ ਤੇ ਜੇ ਤੈਨੰ ੂ

੍ੇਰਾ ਸਭ ਕੁਝ ਲੁੱਹਟਆ ਏ ੍ੇਰੀ ਉ੍ਰ ਵੀ ਲੱਗ ਜਾਏ

੍ੇਰੇ ਹਪਆਰ ਨੂੰ ਤੂੰ ਖੱ ਤਾ ਵਾਗ ੍ੈ ਐਸਾ ਹਪਆਰ ਤੈਨੰ ੂ ਕਰ ਜਾਵਾ

ਬਾਲ ਬਾਲ ਸੁੱ ਹਟਆ ਏ

੍ੈਨੰ ੂ ਲੱਭ ਕੇ ਸਵਾਿ ਹਵਚੋ ਅੱ ਖਰ ਓ ਸਾਰੇ

ਪੰ ਨਾ ਨਵਾ ਕੋਈ ਸਵਾ ਲੈ ਣ ਦੇ

ਇਕ ਗੀਤ ਤਾ ਬਣਾ ਲੈ ਣ ਦੇ।

ਜਸਕਰਨ ਹਸੰ ਘ

ਬੀ. ਐਸ. ਸੀ. ਹਫਹ਼ਕਸ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024
ਤੀਜਾ ਸਾਲ
 30

੍ੌਸ੍ੀ ਪਹਰੰ ਦੇ ਹਸਓਕ ਲੱਗ ਗਈ

੍ਾਏ ਨੀ ਕਹਿਦੇ ਇਿਨਾ ੍ੌਸ੍ੀ ਪਹਰੰ ਹਦਆਂ ਨੂੰ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਨਾ ਹਖ਼ਆਲ ਹਪਆ

ਆਕੇ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਬਹਿਣ ਅਜੇ ਬੜਾ ਿੈ ਚੰ ਦਰਾ ਹਸਆਲ ਹਪਆ।

‘ਕੱ ਹਲਆਂ ਨਾ ਲੱਗੇ ੍ੇਰੇ ਜੀਅ ਨੀ।

ਹਸਓਕ ਲੱਗ ਗਈ ੍ੇਰੇ ਾਬਦਾ ਨੂੰ

ਪਾਉਦੇ ਹਕਉ ਨਿੀ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਬਾਤਾ ਓਸ ਦੇਾ ਦੀਆਂ ੍ੇਰੇ ਭਾਵਾ ਨੂੰ ਖਾਦਾ ਜੰ ਗ਼ਾਲ ਹਪਆ।

ਦੱ ਸਦੇ ਹਕਉ ਨਾ ਪਾਰ ਪਿਾੜਾ ਦੇ ਚੱ ਲਦਾ ਏ ਕੀ ਨੀ?

ਨਾ ਕੋਈ ਹਦਸਦਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਬਨ ਓਿਦੇ

੍ੇਰੇ ਰਹਿ ਜਾਦੇ ਆਲ੍ਣੇ ਬਣਾਏ ਨਾ ਕਦੇ ਪੈਰ ਏਥੇ ਪਾਏ ਖੌਰੇ ਅੱ ਖ 'ਤੇ ਕੈਸਾ ਜਾਲ ਹਪਆ।

ਦੱ ਸ ਇਿਨਾ ਨੂੰ ੍ਹਿੰ ਗੀ ਪੈਦੀ ਏਦਾ ਦੀ ੍ਸਕੀ ਨੀ।

ਪੈ ਕੇ ਆਇਆ ਿੈ ਬੜੀਆਂ ਦੇਿਾ ਥੱ ਲੇ

ਲੱਗਦਾ ਏ ਇਿ ਵੀ ਿੁਣ ਭਾਲਦੇ ਨੇ ਰੇਾ੍ੀ ਪੁਾਾਕਾ ਜੋ ਸੱ ਜਣ ਅੱ ਜ ੍ੇਰੇ ਿੈ ਨਾਲ ਹਪਆ।

ਿੋਣ ੍ੇਰੇ ਬੋਝੇ ਹਛੱ ਲੜਾ ਚਾਰ

ਕਦੋ ਦੀਆਂ ਦੇਦਾ ਸੀ` ਨੀ। ਤਾਵੀ ਪਾਕ ਪਹਵੱ ਤਰ ਲੱਗਦਾ ਏ

ਿੋਇਆ ਕੈਸਾ ਏ ਕ੍ਾਲ ਹਪਆ।

ਏ ਤੁਰਦੇ ਅਸ੍ਾਨ ‘ਚ ਤੇ ਉਡਦੇ ਨੇ ਧਰਤੀ 'ਤੇ

ਪਰ ੍ਾਏ ੍ੈ ਕਦੇ ਨਾ ਵੇਖੀ ਏਿਨਾ ਦੀ ਲੀਿ ਨੀ।

ਸੁਖਬੀਰ ਸੋਨਾ

ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 31

ਰੱ ਬ

ਪਹਿਲਾ ਰੱ ਬ ੍ੇਰੇ ੍ਾਪੇ ੍ੇਰੇ ਲਈ, ਅੱ ਠਵਾ ਰੱ ਬ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ੍ੇਰੇ ਲਈ,

ਹਜਿਨਾ ਸੋਿਣਾ ਧਰਤ ਹਵਖਾਇਆਰ ਹਜਿਨੇ ਜੀਣ ਦਾ ਢੰ ਗ ਹਸਖਾਇਆਰ

ਦੂਜਾ ਰੱ ਬ ਗੁਰੂ ਗਰੰ ਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਨੌਵਾ ਰੱ ਬ ਓਿ ਆਪ ਖ਼ੁਦਾ ,

ਹਜਿਨਾ ਲੜ ਆਪਣੇ ਲਾਇਆਰ ਹਜਸਨੇ ਖੁਦ ਇਸ ਿਸਤੀ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆਰ

ਤੀਜਾ ਰੱ ਬ ਓਿ ੍ੰ ਦਰ ੍ੇਰੇ ਲਈ, ਦਸਵਾ ਰੱ ਬ ਪਹਰੰ ਦੇ ੍ੇਰੇ ਲਈ,

ਹਜਿਨੇ ਪੌੜੀ ਪੌੜੀ ਚੜਾਇਆਰ ਹਜਿਨੇ ਉਡਣਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਸਖਾਇਆਰ

ਚੌਥਾ ਰੱ ਬ ਓਿ ਗੁਰੂ ੍ੇਰੇ ਲਈ, ਰੱ ਬ ਤਾ ੍ੇਰੇ ਲਈ ੍ਾਪੇ ਿੀ ਨੇ,

ਹਜਿਨਾ ਯਕੀਨ ੍ੇਰੇ 'ਚ ਬਣਾਇਆਰ ਪਰ ਜੋ ਵੀ ਹ਼ੰ ਦਗੀ 'ਚ ਹ੍ਲੇ ਸਭ ਨੇ,

ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਼ਰੂਰ ਏ ਹਸਖਾਇਆਰ

ਪੰ ਜਵਾ ਰੱ ਬ ਹਕਤਾਬਾ ੍ੇਰੀਆਂ,

ਹਜਿਨਾ ਏਸ ਕਾਹਬਲ ੍ੈਨੰ ੂ ਬਣਾਇਆਰ

ਛੇਵਾ ਰੱ ਬ ਓਿ ਸੱ ਜਣ ਹ੍ੱ ਤਰ,

ਹਜਿਨਾ ਿਰ ਦ੍ ਸਾਥ ਹਨਭਾਇਆਰ

ਸੱ ਤਵਾ ਰੱ ਬ ਓਿ ਲੋ ਕ ੍ੇਰੇ ਲਈ,

ਰਣਜੀਤ ਕੌ ਰ

ਹਜਿਨਾ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਾਇਆਰ ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 32

਼ੋਖ਼੍ ਿੈ ਓਾੋ ਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ

ਇਿ ਰੋਗ ਿੈ ਲਾ-ਇਲਾ਼ੀ, ਼ੋਖ਼੍ ਿੈਰ ੍ੈ ਤਾ ਿਵਾ 'ਤੇ ਛੱ ਲਾ ਵਰਗਾਰ

ਭਾਵੇ ਸੂਰਤ ਬੇ-ਹਨਆ਼ੀ, ਼ੋਖ਼੍ ਿੈ! ਤੇ ਝੱ ਹਲਆਂ ਦੇ ਝੱ ਲਾ ਵਰਗਾਰ

ਪੈਰ ਸੰ ਭਾਲ ਕੇ ਰੱ ਖੀ, ਏਸ ੍ੈਦਾਨੇ ਤੂੰ , ਤੇ ਹਜਨਾ ਅੰ ਦਰ ਨੇਕ ਨੇ ਰੂਿਾ,

ਇਿ ਹਪਆਰ ਦੀ ਬਾ਼ੀ, ਼ੋਖ਼੍ ਿੈ! ੍ੈ ਉਿ ਚੰ ੍ ਤੇ ਖੱ ਲਾ ਵਰਗਾਰ

ਪਾਰ ਝਨਾ ਿੈ ਕਰਨਾ ਘੜ੍ੇ 'ਤੇ ਤਰ ਕੇ, ੍ਸਲੇ ਭਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਅੰ ਦਰ,

ਭਾਵੇ ਿੋਵਣ ਸੱ ਜਣ ਰਾ਼ੀ, ਼ੋਖ਼੍ ਿੈਰ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਜਾਣਾ ੍ੈ ਿੱ ਲਾ ਵਰਗਾ

੍ੁਸਤਕਹਬਲ ਦੇ ਸੂਰਜ ਜੇ ਚੜ੍ਦੇ ਿੋਣ, ਛੱ ਡ ਤੇਰੀ ਸ੍ਝ ਨਾ ਆਉਣਾ,

ਪਰ ਭੁੱ ਲ ਜਾਣਾ ਜੇ ੍ਾ਼ੀ, ਼ੋਖ਼੍ ਿੈਰ ੍ੈ ਓਾੋ ਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਵਰਗਾਰ

ਕੀ ਨਕਾਿ ੍ਾਯਨੇ ਪਰੀਤਾ ਵਾਹਲਆਂ ਨੂੰ

ਪਰ ਹਜੰ ਨਾ ਹਚਰ ਏ ਕਾ਼ੀ,਼ੋਖ਼੍ ਿੈ!

ਸਾਹਿਬਜੀਤ ਹਸੰ ਘ

ਬੀ. ਏ. ਤੀਜਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 33

੍ੈ ੍ੇਰੀ ਨੂੰ

੍ੈ ੍ੇਰੀ ਨੂੰ ੍ੁਕਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾ “ਸੁਖ੍ਨ” ਹਸਿਾ ਬਸ ਰੱ ਬ ਿੀ ਸੱ ਚਾ

ਖੁਦਾ ਦਾ ਨਾ੍ ਹਧਆਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾ ਏਿੀ ਿਦੂਦ ਪਕਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾ

ਹਜਸ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਜੰ ਨਤ ਹ੍ਲਣੀ ਨਾ੍ ਜਪੇ ਤਾ ਹ੍ਲੂ ੋਕੀਰੀ

ਉਸੇ ਰਸਤੇ ਜਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾ ਪਰ ਿਊ੍ੈ ਨੂੰ ਗਲ ਤੋ

੍ੈ ੍ੇਰੀ ਨੂੰ ੍ੁਕਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾਰ ਲਾਹਿਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾ

੍ੈ ੍ੇਰੀ ਨੂੰ ੍ੁਕਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾਰ

ਝੂਠਾ ਦੀ ੍ੇਰੀ ਪੰ ਡ ਿੈ ਭਾਰੀ

ਸੱ ਚ ਨੂੰ ੍ਨ ਵਸਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾ

ਕਰ੍ ਕਰੇਗਾ ਤਾ ਕਰ੍ ਹ੍ਲੇ ਗਾ

ਇਿ ੍ਤਾ ਪੁਗਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾ

੍ੈ ੍ੇਰੀ ਨੂੰ ੍ੁਕਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾਰ

ਸੁਖ੍ਨਜੀਤ ਹਸੰ ਘ ਬੰ ਡਾਲਾ

ਗੁਰਦੁਵਾਰੇ ਲਾਏ ਭਾਵਣੀ

ਪਰ ਤੜਕੇ ਉਠ ਕੇ ਜਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾ

ਬੀ. ਏ.

ਗੁਰੂ ਨੂੰ ੍ੰ ਨਦਾ ਿਾ਼ਰ ਨਾ਼ਰ

ਪਰ ਗੁਰਾ ਨੂੰ ੍ਨ ਵਸਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾ

੍ੈ ੍ੇਰੀ ਨੂੰ ੍ੁਕਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾਦਾਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 34

ਬੱ ਚਾ ਬਣਨ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ

ਿੱ ਸਕੇ ਗੁ਼ਾਰੇ ਹਦਨ ੍ਾ ੍ੇਰੀਏ ੍ੇਰਾ ਓਿ

੍ੁੜ ਵਾਹਪਸ ਹਲਆਉਣ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ ਬਚਪਨ ਵਾਲਾ ਬੱ ਚਾ ਬਣਨ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾਰਹਜੱ ਥੇ
ਬੈਹਠਆ ਸਭ ਹ੍ਲ ਜਾਦਾ
ਜੋ ੍ੁੜ ਕੇ ੍ਾ ਦੀ ਗੋਦੀ 'ਚ
ਓਿ ਹਨੱਘ ਜਾ ੍ਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ
ਹਜਿੜਾ ਸਕੂਨ ਹ੍ਲਦਾ ਸੀ
ਦਾਦੇ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾ 'ਤੇ ਬੈਠ
੍ੇਰਾ ਓਿ ਵਕਤ ਵਾਹਪਸ
ਓਿ ਝੂਟੇ ਹਜਿੇ ਝੂਲਣ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ
ਹਲਆਉਣ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ
ਹਪਉ ਹਦਆਂ ੍ੋਹੜਆਂ 'ਤੇ
ਹਜੱ ਥੇ ਰੋ ਕੇ ਸਭ ਠੀਕ ਿੋ ਜਾਦਾ ਸੀ
ਸਾਰਾ ਹਪੰ ਡ ਘੁੰ ੍ਣ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ
ਉਿ ਸਭ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ
੍ਾ ੍ੇਰੀਏ ੍ੇਰਾ ਓਿ
੍ਾ ੍ੇਰੀਏ ੍ੇਰਾ ਓਿ
ਬਚਪਨ ਵਾਲਾ ਬੱ ਚਾ ਬਣਨ ਨੂੰ ਹਫਰ ਜੀ ਕਰਦਾਰ
ਬਚਪਨ ਵਾਲਾ ਬੱ ਚਾ ਬਣਨ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾਰ

ਹਕ ਿੁਣ ਸਕੂਨ ਜਾ ਹਕੱ ਧਰੇ

ਗਵਾਚ ਹਗਆ ਆ

ਕੋਈ ਵਰਤ ਹਗਆ ਏ

ਤੇ ਕੋਈ ਛੱ ਡ ਹਗਆ ਆ
ਅਨੂਰ ੍ਹਿਗੇੜਾ
ਕੋਈ ਆ ਹਰਿਾ ਆ

ਤੇ ਕੋਈ ਜਾ ਹਰਿਾ ਆ ਬੀ. ਏ. ਇੰ ਗਹਲਸ਼ ਆਨਰ਼

ਇਿ ਸਭ ਤੋ ੍ੈ ਥੱ ਕ ਜਾ ਹਗਆ ਆ ਪਹਿਲਾ ਸਾਲ

ਹਜੱ ਥੇ ਿੱ ਸਦਾ ਸੀ ੍ੈ ਬੇਪਰਵਾਿ ਿੋ ਕੇ

ਓਿ ਵਕਤ ਹਲਆਉਣ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 35

ਸ਼ਾਇਦ

ਇਿ ਹਲਖਦੇ ਹਲੱਖਦੇ,

ਪਤਾ ਨਿੀ ਹਕੰ ਨ੍ ੀ ਦਫਾ਼

ਖੁੱ ਲ੍ੇ ਦਰਵਾ਼ੇ ਦੇ ਵੱ ਲ ਦੇਖ ਚੁਕੀ ਿਾ,

ਸਾ਼ਇਦ, ਤੇਰੇ ਨਾ ਆਉਣ ਦੀ

ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿੀ ਿਾ,

ਹਦਲ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹਦਲਾ ਰਿੀ ਿਾ,

ਕੀ ਤੂੰ ਨਿੀ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਏਰ

ਪਰ ਜੇ ਆ ਹਗਆ ਤੇ?

ਤੇ ੍ੇਰਾ ਉਠ ਕੇ ਜਾਣਾ

੍ੈਨੰ ੂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਚੰ ਗਾ ਨਾ ਲੱਗੇ,

ਸ਼ਾਇਦ,

ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਚਲੀ ਜਾਵਾਗੀ

ਤਰਨ ਕੌ ਰ
ਬਹਿਤਰ ਿੋਵੇਗਾ...

ਬੀ. ਪੀ. ਟੀ.

ਸ਼ਾਇਦ,

ਪਹਿਲਾ ਸਾਲ

ਕੀ ਯਕੀਨਨ..?

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 36

ਸੱ ਤ ਸ੍ੁੰ ਦਰੋ ਪਾਰ

ਕਹਿੰ ਦੇ ਨੇ ਸੱ ਤ ਸ੍ੁੰ ਦਰੋ

ਪਾਰ ਵੀ ਕੋਈ ਦੁਨੀਆ ਿੈ

ਕਹਿੰ ਦੇ ਨੇ ਸੱ ਤ ਸ੍ੁੰ ਦਰੋ

ਪਾਰ ਵੀ ਕੋਈ ਦੁਨੀਆ ਿੈ

੍ੈ ਤੇਰੇ ਅੱ ਗੇ ਇਕ ਬੇਨਤੀ

ਕਰਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦਾ ਿਾ

ਹਕ ੍ੇਰਾ ਸਾਥ

ਤੂੰ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਭਰ ਦੇ ਸਕਦੀ ਏ

ਸਾਥ ੍ੇਰਾ

ਕਦੇ ਨਾ ਛੱ ਡ ਕੇ ਜਾਈ ਂ

ਹਦਲੋ ੍ੈਨੰ ੂ ਆਪਣੇ

ਗੁਰਨੂਰ ਹਸੰ ਘ ਗੋਰਾਇਆ
ਕਦੇ ਕੱ ਢ ਕੇ ਨਾ ਜਾਈ ਂ
ਬੀ. ਵੌਕ. ਫੂਡ ਪਰੋਸੈਸ
ਕਦੇ ਕੱ ਢ ਕੇ ਨਾ ਜਾਈਰਂ
ਪਹਿਲਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 37

ਨਵਾ ਼੍ਾਨਾ

ਅੱ ਜ ਕੱ ਲ੍ ਦੇ ਪਰੇ੍ ਰਾਝੇ ਨੇ ਰੁਲੇ

ਰੂਿਾ ਨੂੰ ਛੱ ਡ ਸਭ ਸ਼ਕਲਾ 'ਤੇ ਡੁੱ ਲ੍ੇ

ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਕਰਕੇ ਸੂਲੀ 'ਤੇ ਚਹੜ੍ਆ

ਅੱ ਜ ਦੇ ਜਵਾਨ ਸਭ ਬੈਠੇ ਨੇ ਭੁੱ ਲੇ ਰ

ਸਭ ਥਾਈ ਂ ਼ੋਰ ੍ਾਇਆ ਦੀ ਚੱ ਲੇ

ਰਹਿ ਜਾਦੇ ਨੇ ਸਭ ਹ਼ੰ ਦਗੀ 'ਚ ਕੱ ਲੇ

ਕਈਆਂ ਨੇ ਿਾਰੀ ਪਰੇ੍ ਦੀ ਬਾਜੀ

ਕਈ ਪੈ ਚੁਕੇ ਨੇ ਨਹਾਆਂ ਦੇ ਪੱ ਲੇ ਰ

ਹਪਆਰਾ ਦੀ ਕਿਾਣੀ ਦਰਦਾ 'ਚ ੍ੁੱ ਕੇ

ਕਈਆਂ ਦੇ ਤਾਜੇ ਤੇ ਕਈਆਂ ਦੇ ਸੁੱ ਕੇ

ਅਰਹਚਤ ਪਾਡੇ
ਕੋਈ ਨਾ ਕਰਦਾ ਿ੍ਸੋਰਾ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾ

ਬੀ. ਏ.
ਅ਼ੋਕੇ ਼੍ਾਨੇ 'ਚ ਸਭ ਲਾਉਦੇ ਨੇ ਤੁੱ ਕੇਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 38

ਹਕਿੜੇ ੍ੰ ਹਦਰ ਜਾਵਾ

ਤੇਰੇ ਿੁਸਨ ਓ ਸ਼ਬਾਬ ਦਾ ਜਾਦੂ ਏਿ ਇਸ਼ਕੇ ਨੇ ਤਾ

ਐਸਾ ੍ੇਰੇ 'ਤੇ ਛਾਇਆ ਵੇ, ਹ੍ਰਹਜਆਂ ਤਾਈ ੍ਰਵਾਇਆ ਏਰ

ਜਿੰ ਨੁ੍ ਵੱ ਲੇ ਜਾਦੇ ਪਏ ਸਾ

ਜੰ ਨਤ ਦਾ ਰਾਿ ਹਵਖਾਇਆ ਏਰ ਅੰ ਦਰ ਹਦਸਦੈ ਬਾਿਰ ਹਦਸਦੈ

੍ੈਨੰ ੂ ਪੈਣ ਭੁਲੇਖੇ ਤੇਰੇ ਵੇ,

ਦਰਗਾਿ ਜਾ ਕੇ ਕੀ ਕਰਨੈ ਹਗਆਂ ਸਾ ਕੱ ਲ੍ ਦਰ ਖੁਦਾ ਦੇ

੍ੇਰਾ ਕਾਬਾ ਤੂੰ ਿੈ ੍ਹਿਰ੍ ਵੇ, ਉਥੇ ਵੀ ਤੂੰ ਿੀ ਨ਼ਰੀ ਆਇਆ ਏਰ

ਨ੍ਾ਼ ਤਾ ਅਦਾ ਕੀ ਕਰਨੀ ਸੀ

ਬਸ ਤੇਰਾ ਨਾ੍ ਹਧਆਇਆ ਏਰ ਤੇਰਾ ਲਹਿਜਾ ਭੋਲਾਪਨ

ਕਲੇ ਜੇ ਛੇਕ ਜੋ ਕਰ ਹਗਆ ਏ,

ਤੁਸਾ ਦੇ ਆਵਣ ਨਾਲ ਤੇਰੇ ਕਰਕੇ ਿੀ ਬਸ ਸੱ ਜਣਾ

ਬਿਾਰਾ ਵੀ ਨਾਲ ਆਈਆਂ ਨੇ, ਅਸਾ ਰੋਗ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਲਾਇਆ ਏਰ

ਹਜਉ ਹਵਰਾਨੇ ਕਸਬੇ ਨੂੰ

ਆਣ ਹਕਸੇ ੍ਹਿਕਾਇਆ ਏਰ ਹਕਿੜੇ ੍ੰ ਹਦਰ ਜਾਵਾ

ਹਕਿੜੀ ੍ੂਰਤ ਪੂਜਾ ਰੱ ਬ ਪਾਉਣ ਲਈ,

ਇਕ ਦਫਾ ਵੇਖ ਹਲਆ ਜੋ ਤੈਨੰ ੂ ਉਝ ਧੰ ਨੇ ਵਰਹਗਆਂ ਤਾ

ਨ਼ਰ ਿੋਰ ਹਕਤੇ ਵੀ ਜਾਦੀ ਨਿੀ ਪੱ ਥਰਾ ਹਵਚੋ ਪਾਇਆ ਏਰ

ਤੇਰੇ ਨੈਣ ਬੜੇ ਈ ਸੋਿਣੇ ਨੇ

ਏਿ ਨੈਣਾ ਨੇ ਕਹਿਰ ਕ੍ਾਇਆ ਏਰ

ਇਾਕਾ ਦੇ ਰਾਿ ਤੇ ਅਸਾ

ਜਾਣ ਤੋ ਡਰਦੇ ਪਏ ਸਾ,

ਸਤਨਾ੍ ਹਸੰ ਘ ਵੇਰਕਾ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024
ਬੀ. ਏ. ਤੀਜਾ ਸਾਲ
 39

ਬੜੀ ਲੰ੍ੀ ਕਿਾਣੀ ਆ

ਤੂੰ ਪੁੱ ਛ ਨਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਪਆਰ ਬਾਰੇ ਤੇਰੇ ਹਪਆਰ ਦਾ ਲੱਗਣਾ ਪਾਪ ੍ੈਨੰ ੂ,

੍ੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਜਾਣਦਾ ਨਿੀਰ ਹਕੰ ਝ ਭੁੱ ਲਜਾ ਤੇਰੇ ਹਦੱ ਤੇ ਸਰਾਪਾ ਨੂੰਰ

ਸ਼ਾਇਦ ਤੂੰ ਜਾਣਦੀ ਿੋਵੇ ੍ੈਨੰ ੂ,

ਪਰ ਿੁਣ ੍ੈ ਤੈਨੰ ੂ ਪਛਾਣਦਾ ਨਿੀਰ ਸੀ ਿਰ ਵਾਰੀ ਹਕਸ੍ਤ ਹਜੱ ਤ ਜਾਦੀ,

੍ੈ ਸੋਹਚਆ ਿੁਣ ਿਰਾਣੀ ਆਰ

ਹ੍ਲਦੇ ਨੇ ਧੋਖੇ ਹਪਆਰਾ 'ਚ , ੍ੇਰੀ ਆ੍ ਤੋ ਬਦਨਾ੍ ਿੋਣ ਤੱ ਕ ਦੀ,

੍ੈ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਪਛਾਣੀ ਆਰ ਬੜੀ ਲੰ੍ੀ ਕਿਾਣੀ ਆਰ

੍ੇਰੀ ਆ੍ ਤੋ ਬਦਨਾ੍ ਿੋਣ ਤੱ ਕ ਦੀ

ਬੜੀ ਲੰ੍ੀ ਕਿਾਣੀ ਆਰ ਉਝ ਿਰਦਾ ਤੇ ੍ੈ ਹਕਸੇ ਲਈ ਵੀ ਨਿੀ,

ਪਰ ਸਾਦਗੀ ਤੇਰੀ 'ਤੇ ਸੀ ਹਦਲ ਿਾਰ ਹਗਆਰ

ਪਹਿਲਾ ਿੁੰ ਦਾ ਸੀ ੍ੈ ਆ੍ ਬੜਾ, ਉਝ ੍ਰਨਾ ਨਿੀ ਸੀ ਏਨੀ ਛੇਤੀ ਚੋਬਰ ਨੇ,

ਿੁਣ ਿੋ ਹਗਆ ਆ ਬਦਨਾ੍ ਬੜਾਰ ਤੇਰਾ ਿਾਸਾ ਿੀ ਸੀ ਜੋ ੍ੈਨੰ ੂ ੍ਾਰ ਹਗਆਰ

੍ੈਨੰ ੂ ਪਤਾ ਸੀ ਲੋ ਕ ਕਹਿਣਗੇ ੍ਾੜਾ,

ਤਾਿੀਓ ਿੋ ਹਗਆ ਆ ਗੁ੍ਨਾ੍ ਬੜਾਰ ਭਾਵੇ ਿੋਰਾ ਲਈ ਤੂੰ ਜੋ ਵੀ ਏ,ਂ

ਜਸ਼ਨ ਲਈ ਉਿੀ ਸੱ ਗੂ ਹਸਆਣੀ ਆ,

ਨਾ ਜਸ਼ਨ ਦਾ ਹਕੰ ਝ ਗੁ੍ਨਾ੍ ਿੋਇਆ, ੍ੇਰੀ ਆ੍ ਤੋ ਬਦਨਾ੍ ਿੋਣ ਤੱ ਕ ਦੀ,

ਬਸ ਤੂੰ ਏਿੀ ਗੱ ਲ ਛੁਪਾਣੀ ਆਰ ਬੜੀ ਲੰ੍ੀ ਕਿਾਣੀ ਆਰ

੍ੇਰੀ ਆ੍ ਤੋ ਬਦਨਾ੍ ਿੋਣ ਤੱ ਕ ਦੀ,

ਬੜੀ ਲੰ੍ੀ ਕਿਾਣੀ ਆਰ

ਐਵੇ ਪਾਈ ਕੀ ਜਾਨੀ ਬਾਤਾ ਨੂੰ,

ਪਹਿਲਾ ਦੇਖ ਤੂੰ ੍ੇਰੇ ਿਾਲਤਾ ਨੂੰ,

ਜਸ਼ਨਪਰੀਤ ਹਸੰ ਘ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024 ਬੀ. ਏ. ਦੂਜਾ ਸਾਲ

 40

ਬਾਪੂ

੍ੈ ਆਪਣੇ ਬਾਪੂ ਨੂੰ,

ਧੁੱ ਪਾ ਦੇ ਹਵਚ ਸੜਹਦਆਂ ਦੇਹਖਆ,

ਠੰਡ ਦੇ ਹਵਚ ਠਰਹਦਆਂ ਦੇਹਖਆਰ

ਕਦੇ ਸੀ ਨਾ ਹਨਕਲੀ ੍ੂੰ ਿ ਤੋ,

ਸਾਡੇ ਲਈ ਓਿਨੂੰ ੍ਰਹਦਆਂ ਦੇਹਖਆਰ

ਆਪਣੇ ਸੁਪਹਨਆਂ ਨੂੰ ਛੱ ਡਹਦਆਂ ਦੇਹਖਆ,

ਸਾਡੇ ਪੂਰੇ ਕਰਹਦਆਂ ਦੇਹਖਆਰ

ਰੱ ਬ ਨਾਲ ਵੀ ਲੜਹਦਆਂ ਦੇਹਖਆ,

ਚੰ ਗੇ ੍ਾੜੇ ਹਦਨਾ ਦੇ ਹਵਚ ਵੀ,

ਘੁੱ ਟ ਸਬਰ ਦੇ ਭਰਹਦਆਂ ਦੇਹਖਆਰ

੍ੈ ਆਪਣੇ ਬਾਪੂ ਨੂੰ,

ਰਣਜੀਤ ਕੌ ਰ
ਧੁੱ ਪਾ ਦੇ ਹਵਚ ਸੜਹਦਆਂ ਦੇਹਖਆ,
ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ
ਠੰਡ ਦੇ ਹਵਚ ੍ਰਹਦਆਂ ਦੇਹਖਆਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 41

ਹਦਲ ਦਾ ਦਰਵਾ਼ਾ ਤਕਦੀਰ ਏ ਹ੍ਲੀ

ਤੇਰੀਆਂ ਅੱ ਖਾ 'ਚ ੍ੇਰੀਆਂ ਅੱ ਖਾ ਹਜਵੇ ਰਾਝੇ ਨੂੰ ਿੀਰ ਏ ਹ੍ਲੀ

ਅੱ ਖਾ ਨਾਲ ਿੋਵਣ ਗੱ ਲਾ ਲੱਖਾਰ ਉਵੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਤੂੰ ਏ ਹ੍ਲੀਰ

ਤੇਰੇ ਹਖਆਲ ਜਦ ਨੇ ਆਉਦੇ ਹਦਲ ਤੇਰਾ ਤੇ ੍ੇਰਾ ਇਕ

ਉਿਦੋ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਦੇ ਼੍ੇ ੍ੈ ਚੱ ਕਾਰ ਦੋਵਾ ਦੀ ਤਕਦੀਰ ਏ ਹ੍ਲੀਰ

ਹਦਲ ਦਾ ਦਰਵਾ਼ਾ ਖੁੱ ਲਾ ਤੇਰੇ ਲਈ ਲੱਖ ਸਾਜਾਵਾ ਉਦੋ ਲੱਗਣ

ਿੋਰ ਹਕਸੇ ਵੱ ਲ ਹਫਰ ਹਕਉ ਤੱ ਕਾਰ ਜਦੋ ਹਕੰ ਨੇ ਿੋਤੇ ਬਾਅਦ ਏ ਹ੍ਲੀਰ

ਹ੍ਲੀ ਹਪਆਰ ਦੀ ਸੋਿਬਤ ਤੇਰੀ ਪੱ ਥਰ ਬਣ ਜਾਣਾ ਨਾ ਭਟਕਣ ਲਈ

ਉਝ ਸੀ ੍ੈ ਵਾਗ ਬਰਾਬਰ ਕੱ ਖਾਰ ਉਝ ਹਪਆਰ ਉਿਦੇ ਲਈ ੍ੋ੍ ਏ ਹ੍ਲੀਰ

ਰਾਝਾ ਵੀ ਸੋਚੀ ਹਪਆ ਦੇਖੇ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ੍ੈ ਸਭ ਦੱ ਸ ਹਦੰ ਦਾ ਕ੍ਲੇ ਝੱ ਲੇ ਵਾਗੂ

ਤਕਦੀਰ ਏਿਦੀ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਿੋਇਆ ਧੱ ਕਾਰ ਹਕਉਹਕ ਚੰ ਗੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਜੋ ਤੂੰ ਏ ਹ੍ਲੀਰ

੍ਨਦੀਪ ਹਸੰ ਘ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024 ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ

 42

ਸਵਾਲ ਰੂਪੀ ਹਖਆਲ

ਅਚਨਚੇਤ ਿੀ ੍ਨ ਹਵਚ ਛੱ ਡ ਕੇ ਦੋਿਾ ਨੂੰ ੍ੈ

ਇਕ ਹਖਆਲ ਆਇਆ, ਹਕਉ ਵੱ ਲ ਫੇਰਾ ਪਾਇਆ,

ਪਤਾ ਨਿੀ ਹਖ਼ਆਲ ਸੀ ਹਕਸ ਨ਼ਰ ਨਾਲ ਵੇਖਦੀ,

ਜਾ ਸਵਾਲ ਆਇਆਰ ਉਥੇ ਤਾ ਸੀ ਘੁੱ ਪ ਿਨੇਰਾ ਛਾਇਆਰ

ਕੌ ਣ ਆਂ, ਹਕੱ ਥੇ ਆਂ, ਹਕਉ ਆਂ ? ਪਤਾ ਨਿੀ ੍ੈ ਇਿਨਾ ਨੂੰ,

ਇਿ ਕੱ ਕੇ ਲੋ਼ਾ ਨੇ ਜਾ ਇਿਨਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਨਿੀ ਅਪਣਾਇਆਰ

ਤਕੜਾ ਈ ਬਵਾਲ ਉਠਾਇਆਰ ਚੱ ਲ ਛੱ ਡ ੍ਨਾ,

ਤੂੰ ਹਕਉ ਆਪੇ ਨੂੰ

ਕੌ ਣ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਚੱ ਲੀ ਤਾ ਇਸ ਉਲਝਣ ਹਵਚ ਪਾਇਆਰ

ਅੰ ਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਜਵਾਬ ਆਪੇ ਈ ਹ੍ਲ ਜਾਣਗੇ,

ਉਿਦੀ ਥਾਵੇ ੍ੈ ਤਾ ਬਸ ਨੇ੍ ਰੀ ‘ਚ ਜਦ ਜਵਾਬਾ ਦਾ ਜਵਾਬ

ਉਡਦੇ ਕੱ ਖਾ ਨੂੰ ਿੀ ਪਾਇਆਰ ਦੇਣ ਨੂੰ ਹਚੱ ਤ ਚਾਹਿਆਰ

ਹਫਰ ਸੋਹਚਆਂ,

ਚੱ ਲ ਹਕੱ ਥੇ ਵੱ ਲ ਚੱ ਲਦੀ ਆਂ,

ਹਕਵੇ ਭਾਲਦੀ ਘਰ ੍ੈ ਉਿਦਾ,

ਉਿਨੂੰ ਤਾ ਜਦੋ ਵੀ ਪਾਇਆ

ਬੇਘਹਰਆ ਿੀ ਪਾਇਆਰ ਦਲਜੀਤ ਕੌ ਰ

ਬੀ. ਏ. ਪਹਿਲਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 43

ਪੱ ਥਰ ਹਦਲ (ਨਸੀਬੋ)
(1)

ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ.. ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਏਦਾ ਦੇ ਵੀ ਼੍ਾਕ ਕਰਦੀ ਏਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਇਆਰ ੍ੈ ਤਾ ਬਸ

ਲੋ ਕਾ ਵੱ ਲ ਵੇਖ-ਵੇਖ ਸੋਚਦਾ ਿੁੰ ਦਾ ਸੀ ਹਕ ਸਾਰੇ ਪਖੰ ਡ ਕਰਦੇ ਨੇਰ ਪਰ ਿੁਣ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹਕ ਜਦੋ ਆਪਣੇ ਉਤੇ ਬੀਤੇ

ਹਫਰ ਿੀ ਅਸਲ ਅਨੁਭਵ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਖੁਦ ਉਤੇ ਿਾਸਾ ਹਜਿਾ ਆਈ ਜਾਦਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ, ਹਕ ੍ੈ ਖੁਦ ਿੀ ਹਕਿੋ ਹਜਿੇ ੍ੋੜ

ਉਤੇ ਆ ਰੁਹਕਆ ਿਾਰ ਇਿੀ ਕੁਝ ਸੋਚਹਦਆਂ ਘਰ ਦੀ ਛੱ ਤ ਉਪਰ ਖੜ੍ੇ ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਸਾਿ੍ਣੇ ਲੱਗੇ ਉਚੇ-ਉਚੇ

ਪਪੂਲਰਾ ਉਤੇ ਜਾ ਹਪਆਰ ਹਜੱ ਥੇ ਕਈ ਕਾਵਾ ਨੇ ਆਲ੍ਣੇ ਬਣਾ ਰੱ ਖੇ ਸੀਰ ਪਪੂਲਰ ਕੁਝ ਦੂਰ ਸੀ ੍ੇਰੇ ਘਰ ਤੋ ਹਜਸ

ਕਰਕੇ ਹਦਰਸ਼ ਬਿੁਤਾ ਸਪਸ਼ਟ ਨਿੀ ਸੀ ਹਦਖਾਈ ਹਦੰ ਦਾਰ ਹਫਰ ਵੀ ੍ੈ ਦੇਖ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਕ ਇੱ ਕ ਕਾਵਾ ਦਾ ਜੋੜਾ ਆਪਣੇ

ਬੱ ਹਚਆ ਦੇ ੍ੂੰ ਿ ਹਵੱ ਚ ਚੋਗਾ ਪਾ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਉਸ ਹਦਰਸ਼ ਨੂੰ ਵੇਖ ੍ੇਰਾ ੍ਨ ਹਪਆਰ ਅਤੇ ਤਰਸ ਦੇ ਭਾਵ ਨਾਲ ਭਰ

ਹਗਆਰ ੍ੈ ਸੋਚਣ ਲੱਹਗਆ ਹਕ ਰੱ ਬ ਨੇ ਿਰ ਇੱ ਕ ਜੀਵ ਲਈ ਉਸਦਾ ਿ੍ਸਫਰ ਅਤੇ ਪਹਰਵਾਰ ਪਹਿਲਾ ਿੀ ਤੈਅ

ਕਰ ਰੱ ਹਖਆ ਿੋਇਆ ਿੈਰ ੍ੈ ਹਕਉ ਐਵੇ ਬੇਕਾਰ ਦੀਆਂ ਉਲਝਣਾ ਹਵੱ ਚ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਉਤੇ ਦਬਾ ਪਾ ਹਰਿਾ ਿਾਰ ਪਰ

ਇਿ ਬਸ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਨੂੰ ਸ੍ਝਾਉਣ ਲਈ ੍ਨ ਨਾਲ ਗੱ ਲਾ ਕਰ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਿਾਲਾਹਕ ਅਸਲ ਹਵੱ ਚ ਇਸ ਉਤੇ ੍ਨ

ਦਾ ਹਟਕਾ ਰੱ ਖਣਾ ਬਿੁਤ ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਕੰ ੍ ਿੈਰ

ਪਤਾ ਨਿੀ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਕੀ ਆਈ ੍ੈ ਕਾਿਲੀ ਨਾਲ ਛੱ ਤ ਤੋ ਿੇਠਾ ਉਤਹਰਆ ਅਤੇ ਅੱ ਜ ਵੇਲੇ ਨਾਲ ਿੀ

੍ੋਟਰਸਾਇਕਲ ਚੁੱ ਕ ਦਹਰਆ ਵੱ ਲ ਨੂੰ ਤੁਰ ਹਪਆਰ ੍ੋਟਰਸਾਇਕਲ ਨੂੰ ਪਾਰਹਕੰ ਗ ਹਵੱ ਚ ਲਗਾ ੍ੈ ਸਾਫ ਸੁਥਰੀ ਬਣੀ

ਦਹਰਆ ਵੱ ਲ ਨੂੰ ਜਾਦੀ ਸੜਕ ਉਤੇ ਪੈਦਲ ਿੀ ਚੱ ਲ ਹਪਆਰ ਇਿ ਸੜਕਾ ਰਾਧਾ ਸੁਆ੍ੀ ਸਤਸੰ ਗ ਹਬਆਸ ਵਾਹਲਆਂ

ਬਣਾਈਆਂ ਨੇਰ ਉਝ ਇਿ ਸਾਰੀ ਥਾ ਤਾ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਹਿੱ ਸੇ ਆਉਦੀ ਿੈ ਜਾ ਹਫਰ ਭਾਰਤੀ ਆਰ੍ੀ ਦੇਰ ਪਰ

ਰਾਧਾ ਸੁਆ੍ੀ ਵਾਹਲਆਂ ਨੇ ਇਸ ਹਵਰਾਨ ਪਈ ਥਾ ਨੂੰ ਚੰ ਗੀਆਂ ਪਾਰਕਾ, ਗਰਾਉਡਾ ਅਤੇ ਸੜਕਾ ਬਣਾ ਸੋਿਣੀ ਹਦੱ ਖ

ਦੇ ਹਦੱ ਤੀ ਿੈਰ ੍ੈ ਚੱ ਲਦਾ ਹਗਆ ਤਾ ਦੇਹਖਆ ਇੱ ਥੇ ਇੱ ਕਾ ਦੁੱ ਕੇ ਿੀ ਬੰ ਦੇ ਸਨਰ ਵਕਤ ਅਜੇ ਏਨਾ ਨਿੀ ਸੀ ਿੋਇਆ ਤਾ

ਸ਼ਾਇਦ ਲੋ ਕ ਅਜੇ ਘਰਾ 'ਚੋ ਬਾਿਰ ਨਿੀ ਸੀ ਹਨਕਲੇ ਰ ਆਸ-ਪਾਸ ਬਿੁਤ ਸੋਿਣਾ ੍ਾਿੌਲ ਸੀਰ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਸ਼ਾਤ੍ਈਰ

ਬਾਿਰ ਜਰੂਰ ਸ਼ਾਤੀ ਸੀ ਪਰ ੍ੇਰੇ ਅੰ ਦਰ ਸ਼ਾਤੀ ਨਿੀ ਸੀਰ ਏਨੀ ਹਜਆਦਾ ਬੇਚੈਨੀ ਹਕ ਿਾਲ ਬੇਿਾਲ ਸੀਰ ਪਤਾ ਨਿੀ

ਹਕੰ ਨੇ ਹਦਨ ਿੋ ਗਏ ਸਨ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਨਾਲ ਗੱ ਲ ਿੋਈ ਨੂੰਰ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਨੇ ਹਕਤੇ ਿੋਰ ਹਦਲ ਲਾ ਹਲਆ ਲੱਗਦਾ ਸੀਰ ੍ੈ

ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ਵਾਕਫ ਿਾ ਉਸਦੇ ੍ਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਤੋ, ਉਸਦੇ ਹਦਲ ਦੇ ਿਾਲ ਤੋ, ਉਸਦੀਆਂ ਹਕਸੇ ਦੇ ਪਰਤੀ ਵੱ ਧਦੀਆਂ

ਹਖੱ ਚਾ ਤੋਰ ਉਿ ਏਵੇ ਦੀ ਿੀ ਿੈਰ ੍ੈ ਹਨੱਤ ਿੀ ਦਹਰਆ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਬਣੀਆਂ ਪਾਰਕਾ ਅਤੇ ਸੜਕਾ ਵੱ ਲ ਸ਼ਾ੍ ਨੂੰ

ਸੈਰ ਲਈ ਆਉਦਾ ਸੀਰ ਪਰ ਅੱ ਜ ਅਜੇ ਚਾਰ ਿੀ ਵੱ ਜੇ ਸਨਰ ਅੱ ਜ ੍ੈ ਛੇਤੀ ਆ ਹਗਆ ਸੀਰ ੍ੈ ਕੰ ਨਾ ਹਵੱ ਚ ਿੈੱਡਫੂਨ

ਲਗਾਏ ਅਤੇ ਉਚੀ ਆਵਾ਼ ਹਵੱ ਚ ਹਦਲਜੀਤ ਦੀ ਹਫਲ੍ ਸੂਰ੍ਾ ਦਾ ਗਾਣਾ "ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਬਾਜੀਆਂ" ਲਗਾ ਇੱ ਕ ਬੈਚ

ਉਪਰ ਬੈਠ ਹਗਆਰ ਕਰੀਬ 10-12 ਵਾਰ ੍ੈ ਓਿੀ ਗਾਣਾ ਸੁਹਣਆ ਅਤੇ ਹਫਰ ਅ੍ਹਰੰ ਦਰ ਹਗੱ ਲ ਦਾ "ਰਾਿ" ਗਾਣਾ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 44

ਲਗਾ ਹਲਆਰ ਅੰ ਦਰੋ ਭਹਰਆ ਿੋਣ ਕਾਰਨ ਪੀੜ ਤਾ ਬੇਿੱਦ ਿੋ ਰਿੀ ਸੀ ਪਰ ਸਵਾਦ ਵੀ ਬਿੁਤ ਆ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈ

ਅੱ ਖਾ ਬੰ ਦ ਕਰ ਬੈਚ ਤੇ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਗਾਣੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਦਲਦੇ ਜਾ ਰਿੇ ਸਨਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਏਦਾ ਬੈਠੇ ਨੂੰ ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਘੰ ਟਾ

ਗੁਜਰ ਹਗਆ ਿੋਣਾਰ

੍ੈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹਵੱ ਚ ੍ਸਤ ਸੀ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਸਗਰਟ ਦੇ ਧੂੰ ਏ ਂ ਦੀ ੍ਹਿਕ ਆਉਣ ਲੱਗੀਰ ੍ੈ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਅੱ ਖਾ ਖੋਲ੍ੀਆਂ

ਤਾ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਿੀ ਇੱ ਕ ਬੈਠਾ ਬੰ ਦਾ ਹਸਗਰਟ ਦੇ ਸੂਟੇ ਹਖੱ ਚ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਸਗਰਟ ਪਸੰ ਦ ਨਿੀ ਸੀਰ ਇਿ ਨਿੀ

ਹਕ ੍ੈ ਪਹਿਲਾ ਆਪ ਕਦੇ ਪੀਤੀ ਨਿੀ ਸੀਰ ਪਰ ਇੱ ਕ ਲੰ੍ੇ ਅਰਸੇ ਤੋ ੍ੈ ਹਸਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਕੋਲ ਦੀ ਵੀ ਨਿੀ

ਸੀ ਲੰਹਘਆਰ ਅਗਰ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਹਸਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਆਵੇ ਤਾ ੍ੈ ਆਪ ਿੀ ਦੂਰ ਿੋ ਜਾਦਾ ਿਾ ਜਾ ਹਫਰ

ਹਸਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਿੋਣ ਲਈ ਆਖ ਦੇਦਾਰ ਪਰ ਉਸ ਹਦਨ ਨਾ ਤਾ ੍ੈ ਉਹਠਆ ਅਤੇ ਨਾ ਿੀ ਉਸ ਆਦ੍ੀ

ਨੂੰ ਦੂਰ ਿੋਣ ਲਈ ਹਕਿਾਰ ਸ਼ਾਇਦ ੍ੈਨੰ ੂ ਚੰ ਗੀ ਲੱਗ ਰਿੀ ਸੀ ਹਸਗਰਟ ਦੀ ਉਿ ੍ਹਿਕਰ ਇੰ ਝ ਲੱਗ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਜਵੇ

ਉਸ ਹਸਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਨਸ਼ਾ ਘੱ ਟ ਅਤੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਵਧੇਰੇ ਿੋ ਹਰਿਾ ਿੋਵੇਰ ੍ੈ ਚੁੱ ਪ ਚਾਪ ਹਫਰ ਤੋ ਅੱ ਖਾ ਬੰ ਦ

ਕਰ ਗਾਣੇ ਸੁਣਨ ਹਵੱ ਚ ੍ਸ਼ਰੂਫ ਿੋ ਹਗਆਰ ੍ੈ ਉਸ ਆਦ੍ੀ ਵੱ ਲ ਬਿੁਤਾ ਹਧਆਨ ਨਾ ਹਦੱ ਤਾਰ ਕੁਝ ਿੀ ਪਲਾ ਹਵੱ ਚ

ਹਸਗਰਟ ਦੀ ੍ਹਿਕ ਬੰ ਦ ਿੋ ਗਈਰ ਦਹਰਆ ਦੇ ਨੇੜੇ ਿੋਣ ਕਾਰਨ ਿਵਾ ਕਾਫੀ ਠੰਡੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਚੱ ਲਦੀ

ਰਹਿੰ ਦੀ ਏ ਹਜਸ ਕਾਰਨ ਹਸਗਰਟ ਦੀ ੍ਹਿਕ ਨੂੰ ਉਥੇ ਦੀ ਿਵਾ ਨੇ ਝੱ ਟ-ਪੱ ਟ ਿੀ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱ ਖ ਹਦੱ ਤਾਰ ਉਿ

ਆਦ੍ੀ ਜਾ ਚੁੱ ਕਾ ਸੀ ਅਤੇ ੍ੈ ਅਜੇ ਵੀ ਉਥੇ ਿੀ ਬੈਠਾ ਸੀਰ

੍ੈ ਆਸ-ਪਾਸ ਨ਼ਰ ਘੁੰ ੍ਾਈ, ਹਫਰ ਤੋ ਅੱ ਖਾ ਬੰ ਦ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ੍ਸਤ ਿੋ ਹਗਆਰ ਅੰ ਦਰੋ-ਅੰ ਦਰੀ ਤਾ ਹਜਵੇ ੍ੈ

ਇੱ ਕ ੍ਸਤ ਫਕੀਰ ਵਾਗ ਘੁੰ ਗਰੂ ਬੰ ਨ੍ ਨੱਚ ਹਰਿਾ ਿੋਵਾ ਅਤੇ ਬਾਿਰੋ ਉਸ ੍ਲਾਿ ਹਜਿਾ ਿਾਲ ਸੀ ਹਜਸ ਕੋਲ

ਦਹਰਆ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱ ਕ ਿੀ ਬੇੜੀ ਿੋਵੇ ਅਤੇ ਉਿ ਵੀ ਵਹਿੰ ਦੇ ਦਹਰਆ ਹਵੱ ਚ ਦੂਰ ਜਾਦੀ ਹਦਖਾਈ ਦੇਦੀ ਿੋਵੇਰ

ਅਤੇ ੍ਲਾਿ ਬਸ ਕੰ ਢੇ ਉਤੇ ਬੈਠਾ ਰੱ ਬ ਦੀ ਰਹਿ੍ਤ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦਾ ਿੋਵੇ ਹਕ ਬੇੜੀ ਉਸ ਵੱ ਲ ਵਹਿ ਕੇ ਆਜੇਰ

ਪਰ ਅਫਸੋਸ ਰੱ ਬ ਦੀ ਅੱ ਖ ਅੱ ਜਕੱ ਲ੍ ਉਸਦੇ ਹਨਰਾਸ਼ਾ ਭਰੇ ਹਚਿਰੇ ਤੋ ਵਾਝੀ ਸੀਰ

੍ੇਰੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਫੁੱ ਲਾ ਦੀ ਭਰ੍ਾਰ ਸੀਰ ਰੰ ਗ ਹਬਰੰ ਗੀਆਂ ਵੇਲਾ ਤੇ ਉਚੇ-ਉਚੇ ਸਫੈਦੇਰ ਇੱ ਕ ਅ੍ਲਤਾਸ ਬੂਟੇ ਿੇਠਾ

ਬਣੀ ਝੌਪੜੀ ਦੇ ਿੇਠਾ ਡੱ ਠੇ ਬੈਚ ਉਪਰ ੍ੈ ਬੈਠਾ ਿੋਇਆ ਸੀਰ ਹਜਸ ਦੇ ਉਪਰ ਬਸ ਕਾਹਨ੍ ਆਂ ਦੀ ਛੱ ਤ ਜੋ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ

ਤੋ ਖੁੱ ਲ੍ੀ ਸੀਰ ਇਸ ਉਪਰੋ ਕੁਝ ਕਦ੍ਾ ਉਤੇ ਦਹਰਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਉਪਰ ਬਹਣਆ ਇੱ ਕ ਲੋ ਿੇ ਦਾ ਪੁਲਰ ਹਜਸ ਤੋ

ਪਤਾ ਿੀ ਨਿੀ ਹਕੰ ਨੀਆਂ ਕੁ ਰੇਲ ਗੱ ਡੀਆਂ ਰੋ਼ ਲੰਘਦੀਆਂ ਿੋਣਗੀਆਂਰ ਹਜਸ ਸੜਕ ਦੇ ਹਕਨਾਰੇ ੍ੈ ਬੈਠਾ ਸੀ ਇਿ

ਸੜਕ ਇਿੀ ਪੁਲ ਥੱ ਹਲਓ ਦੀ ਿੁੰ ਦੀ ਿੋਈ ਦਹਰਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਧਾ ਸੁਆ੍ੀ ਡੇਰੇ ਵੱ ਲ ਨੂੰ ਜਾਦੀ ਸੀਰ ਇੱ ਥੋ

ਸਾਿ੍ਣੇ ਿੀ ਅੰ ਹ੍ਰਤਸਰ ਤੋ ਹਦੱ ਲੀ ਨੂੰ ਜਾਦਾ ਏ.ਵੱ ਨ ਜੀ.ਟੀ. ਰੋਡ ਹਦਖਾਈ ਹਦੰ ਦਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਗਾਣੇ ਸੁਣਦਾ-ਸੁਣਦਾ

ਖੁੱ ਲ੍ੀਆਂ ਅੱ ਖਾ ਨਾਲ ਜੀ.ਟੀ. ਰੋਡ ਉਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਚੱ ਲਦੀਆਂ ਗੱ ਡੀਆਂ ਦੇਖਦਾ ਿੋਇਆ ਗਾਣੇ ਗਾ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈ

ਆਪਣੇ ਆਪ ਹਵੱ ਚ ਏਨਾ ੍ਸਤ ਸੀ ਹਕ ਪਤਾ ਿੀ ਨਾ ਲੱਗਾ ਕਦ ਇੱ ਕ ਕੁੜੀ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਆ ਬੈਠ ਗਈਰ ਕੁੜੀ ਦੇ ਨੇੜੇ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 45

ਆਉਹਦਆਂ ਿੀ ੍ੈ ਆਪਣੇ ਗਾਹਣਆਂ ਦੀ ਆਵਾ਼ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਿੌਲੀ ਕਰ ਹਦੱ ਤੀਰ ੍ੈ ਪਹਿਲਾ ਕਦੇ ਇਸ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਨਿੀ

ਸੀ ਦੇਹਖਆਰ ਇਿ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਈ ਲੱਗਦੀ ਸੀਰ ਿੋ ਸਕਦਾ ਇੱ ਥੇ ਦੀ ਨਵੀ ਵਸਨੀਕ ਿੋਵੇਰ ੍ੈ ਉਸ ਵੱ ਲ ਖਾਸ

ਹਧਆਨ ਨਾ ਹਦੱ ਤਾਰ ਬਸ ਇੱ ਕ ਵਾਰ ਅੱ ਖ ਪੁੱ ਟ ਉਸ ਵੱ ਲ ਦੇਹਖਆ ਿੋਣਾਰ ਗਲ ਟਰੈਕ ਸੂਟ ਪਾਇਆ ਿੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ

ਪੈਰੀ ਬੂਟ ਸਨਰ ਰੰ ਗ ਰੂਪ ਹਚੱ ਟਾ ਜਾਪਦਾ ਸੀਰ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਦੁੱ ਧ ਦੇ ਭਾਤੀਰ ਉਿ ੍ੂੰ ਿ 'ਚ ਕੁਝ ਚਬਾ ਰਿੀ ਸੀਰ ਉਿ

ਵਾਰ-ਵਾਰ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ਦੇਖਦੀ ਅਤੇ ੍ੈ ਹਬਨਾ ਉਸ ਵੱ ਲ ਝਾਤ ੍ਾਰੇ ਬਸ ਬੈਠਾ ਹਰਿਾਰ ਕੁਝ ਹਚਰ ਹਪੱ ਛੋ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਅੱ ਜ ੍ੌਸ੍ ਕਾਫੀ ਬਦਹਲਆ ਲੱਗ ਹਰਿਾ ਏਰ ਿਵਾ ਬੜੀ ਠੰਡੀ ਚੱ ਲ ਰਿੀ ਅੱ ਜ ਤਾਰ"

੍ੈ ਚੁੱ ਪ ਹਰਿਾਰ ਕੁਝ ਨਾ ਬੋਹਲਆਰ ਉਸ ਨੂੰ ਇਿ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਇਆ ਹਜਵੇ ੍ੈ ਉਸ ਦੀ ਗੱ ਲ ਨੂੰ ਸੁਹਣਆ ਿੀ ਨਾ

ਿੋਵੇਰ ਉਸ ਨੂੰ ਇਿ ਗੱ ਲ ਅਨੁਭਵ ਿੋ ਗਈਰ ਹਸਆਲੀ ਹਦਨਾ 'ਚ ੍ੈ ਹਸਰ ਉਤੇ ਅਕਸਰ ਟੋਪੀ ਪਾ ਰੱ ਖਦਾ ਿਾਰ ਭਾਵੇ

ਕੜਾਕੀ ਧੁੱ ਪ ਿੀ ਹਕਉ ਨਾ ਲੱਗੀ ਿੋਵੇਰ ਠੰਡ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਿੋਣ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਖਤ੍ ਿੋਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਤੱ ਕ ਟੋਪੀ ਨਿੀ

ਲਹਿੰ ਦੀ ਛੇਤੀਰ ਉਸ ਵਕਤ ਵੀ ੍ੈ ਟੋਪੀ ਪਾਈ ਿੋਈ ਸੀਰ ਉਸ ਨੇ ਕੁਝ ਪਲਾ ਹਪੱ ਛੋ ਹਫਰ ਤੋ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ਦੇਖਦੇ, ੍ੇਰੇ

੍ੂੰ ਿ ਅੱ ਗੇ ਿੱ ਥ ਹਿਲਾਇਆ ਅਤੇ ਆਹਖਆ..

"ਕੀ ਗੱ ਲ ਜਨਾਬ ਸੁਣ ਕੇ ਜੁਆਬ ਨਿੀ ਹਦੱ ਤਾ, ੍ੈਨੰ ੂ ਨੀ ਸੀ ਪਤਾ ਏਥੇ ਵਾਹਲਆਂ 'ਚ ਏਨੀ ਆਕੜ ਏਰ"

੍ੈ ਫੂਨ ਤੋ ਗਾਣੇ ਬੰ ਦ ਕੀਤੇ, ਕੰ ਨਾ ਹਵੱ ਚ ਲੱਗੇ ਿੈੱਡਫੂਨ ਿਟਾਏ ਅਤੇ ਅਣਜਾਣ ਬਣਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆ...

"ਿਾਜੀ.. ੍ੁਆਫ ਕਰਨਾ ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਹਕਸੇ ਿੋਰ ਪਾਸੇ ਸੀਰ"

"ਹਧਆਨ ਨਿੀ ਸੀ ਿੋਰ ਪਾਸੇ, ਬਸ ਆਕੜ ਦੇ ਹਦਖਾਵੇ ਕਰਨੇ ਿੁੰ ਦੇ ਨੇਰ"

ਉਸਨੇ ੍ੂੰ ਿ ਬਣਾਉਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆਰ

੍ੈਨੰ ੂ ਥੋੜੀ ਹਜਿੀ ਿੈਰਾਨੀ ਲੱਗੀ ਹਕਸੇ ਅਣਜਾਣ ਨਾਲ ਏਦਾ ਹਕਵੇ ਕੋਈ ਗੱ ਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਏਰ ਪਰ ੍ੈ ਸ੍ਝ ਹਗਆ

ਹਕ ਕੁੜੀ ਏਥੇ ਨਵੀ ਆਈ ਲੱਗਦੀ ਏ ਅਤੇ ਉਿ ਵੀ ਹਕਸੇ ਚੰ ਗੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋ, ਹਜੱ ਥੇ ਕੁੜੀਆਂ ਅਕਸਰ ਅਣਜਾਣ

੍ੁੰ ਹਡਆਂ ਨਾਲ ਬੇਹਝਜਕ ਗੱ ਲ ਕਰਨ ਹਵੱ ਚ ਸ਼ਰ੍ ੍ਹਿਸੂਸ ਨਿੀ ਕਰਦੀਆਂਰ ੍ੈ ਝੂਠੀ ਹਜਿੀ ਹਚਿਰੇ ਤੇ ੍ੁਸਕਾਨ

ਹਲਆਉਦੇ ਿੋਏ ਿੱ ਸ ਕੇ ਹਕਿਾ..

"ਨਿੀ-ਨਿੀ ਆਕੜ ਹਕਸ ਗੱ ਲ ਦੀ.. ਬਸ ੍ੈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹਵੱ ਚ ੍ਸਤ ਗਾਣੇ ਸੁਣ ਹਰਿਾ ਸੀਰ"

"੍ੈ ੍ੌਸ੍ ਬਾਰੇ ਗੱ ਲ ਕਰਦੀ ਸੀ ਹਕ ਅੱ ਜ ਕਾਫੀ ਬਦਹਲਆ ਲੱਗਦਾਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 46

ਉਸਨੇ ਏਵੇ ਹਕਿਾ ਹਜਵੇ ਉਿ ੍ੌਸ੍ ਬਾਰੇ ਨਿੀ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਬਾਰੇ ਗੱ ਲ ਕਰ ਰਿੀ ਿੋਵੇਰ ਹਕਉਹਕ ਉਸਦੀ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ

ਤੱ ਕਣੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਇਿੀ ਅਨੁਭਵ ਕਰਾ ਰਿੀ ਸੀਰ ੍ੈ ਉਸਦੀ ਗੱ ਲ ਨੂੰ ਟੋਕਦੇ ਆਹਖਆ..

"੍ੌਸ੍ ਤਾ ਬੜੇ ਹਦਨਾ ਦਾ ਬਦਹਲਆ ਏਰ ਬਸ ਘਰੋ ਬਾਿਰ ਅੱ ਜ ਵੇਲੇ ਨਾਲ ਆ ਗਏਰ ਇਸ ਲਈ ਅਹਿਸਾਸ ਿੁਣ

ਿੋਇਆਰ ਵੈਸੇ ੍ੌਸ੍ ਤਾ ਓਵੇ ਿੀ ਏ, ਵਕਤ ਬਦਲ ਹਗਆ ਏਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾ.. ੍ੈ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਤੁਿਾਡਾ ਇਿੀ ਜੁਆਬ ਿੋਣਾਰ"

ਉਸਨੇ ਿੱ ਸਦੇ ਿੋਏ ਹਕਿਾਰ

ਉਿ ਹਕਵੇ ਜਾਣਦੀ ਭਲਾ? ੍ੈਨੰ ੂ ਸ੍ਝ ਨਾ ਲੱਗੀਰ ਕੁੜੀ ਬਿੁਤੀ ਤੇ਼ ਲੱਗੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾਰ ੍ੈ ਉਸਦੇ ਹਚਿਰੇ ਨੂੰ ਵੇਹਖਆ

ਤੇ ਹਫਰ ੍ੂੰ ਿ ਘੁੰ ੍ਾ ਹਲਆਰ ਉਿ ਉਠੀ ਅਤੇ ਬੋਲੀ..

"ਚਲੋ ਹਫਰ ਹ੍ਲਦੇ ਹਕਤੇਰ ੍ੇਰਾ ਵਕਤ ਿੋ ਹਗਆ ਘਰ ਜਾਣ ਦਾ, ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਿਾਡਾ ਵੀਰ.. ਬਾਏਰ"

੍ੈ ਬਸ ਦੇਖ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਇਸਤੋ ਪਹਿਲਾ ਹਕ ਉਿ ੍ੇਰੀ ਬਾਏ ਸੁਣਦੀ, ਭੱ ਜਦੀ ਿੋਈ ਉਿ ਦੂਰ ਹਨਕਲ ਗਈਰ ੍ੈ

ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਦਾ ਿੀ ਰਹਿ ਹਗਆਰ ਇੰ ਝ ਲੱਗਾ ਹਜਵੇ ਕੁਝ ਹਚਰ ਲਈ ਉਸਦੇ ਆਗ੍ਨ ਨੇ ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਪਲਹਟਆ

ਿੋਵੇ ਅਤੇ ਰਾਿਤ ਹ੍ਲੀ ਿੋਵੇਰ ੍ੈ ਉਸਦੇ ਬਾਰੇ ਬਿੁਤਾ ਨਾ ਸੋਹਚਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਜਾਹਦਆਂ ਿੀ ਫੂਨ ਚਾਲੂ ਕਰ ਵਕਤ

ਵੇਹਖਆ ਤਾ ਫੂਨ ਦੀ ਸਕਰੀਨ ਉਤੇ ਲੱਗੀ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਫੋਟੋ ਨੇ ਹਫਰ ਤੋ ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਉਸਦੀ ਯਾਦ ਵੱ ਲ ਵਧਾ ਹਦੱ ਤਾਰ

੍ੈ ਅਣਦੇਹਖਆ ਹਜਿਾ ਕਰ ਕੰ ਨਾ ਹਵੱ ਚ ੍ੁੜ ਤੋ ਿੈੱਡ ਫੂਨ ਲਗਾਏ ਅਤੇ ੍ੋਟਰਸਾਇਕਲ ਚੱ ਕ ਤੇ਼ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ

ਗਾਣੇ ਸੁਣਦਾ ਘਰ ਅੱ ਪੜ ਆਇਆਰ ਘਰ ਆਇਆ ਤਾ ੍ਾ ਰੋਟੀ ਬਣਾ ਰਿੀ ਸੀਰ ਛੋਟਾ ਭਾਈ ਬਾਿਰ ਖੇਡਣ ਹਗਆ

ਸੀਰ ੍ੈ ਿੱ ਥ ਪੈਰ ਧੋ ਰੋਟੀ-ਪਾਣੀ ਖਾਧਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕ੍ਰੇ ਹਵੱ ਚ ਜਾ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਸੁਣੀਆਂ ਜੋ

੍ੈ ਅਕਸਰ ਹਰਕਾਰਡ ਕਰਦਾ ਿੁੰ ਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਹਵਅਸਤ ਿੋਣ ਵੇਲੇ ਸੁਣਦਾ ਸੀਰ

ਹਦਨ ਗੁਜਹਰਆ ਅਤੇ ਰਾਤ ਬੜੀ ਔਖੀ ਲੰਘੀਰ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਉਸਲ ਵੱ ਟੀਆਂ ਖਾਦਾ ਹਰਿਾਰ ਕਰੀਬ 11 ਵਜੇ ੍ੈ ਫੂਨ ਨੂੰ

ਬੰ ਦ ਕਰ ਇੱ ਕ ਪਾਸੇ ਰੱ ਖ ਹਦੱ ਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਹਚਆ ਹਕ ਸ਼ਾਇਦ ਸੌਣ ਨਾਲ ੍ਨ ਉਤੇ ਹਪਆ ਬੋਝ ਹਜਿਾ ਿਲਕਾ

ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਵੂਰ ਪਰ ਹਖਆਲੀ ਪੁਲਾਵਾ ਨੇ ਐਸਾ ਘੇਹਰਆ ਹਕ ਕਦ 4 ਵੱ ਜ ਗਏ ਪਤਾ ਿੀ ਨਾ ਲੱਗਾਰ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ

ਵੰ ਨ-ਸੁਵੰਨੀਆਂ ਸੋਚਾ ਹਦ੍ਾਗ ਨੂੰ ਹਟਕਾਅ ਨਿੀ ਸਨ ਦੇ ਰਿੀਆਂਰ ਉਝ ਇਿ ਨਵੀ ਗੱ ਲ ਨਿੀ ਸੀ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਿੋਈਰ

ਇਿੋ ਹਜਿੇ ਿਾਲਾਤਾ 'ਚੋ ੍ੈ ਪਹਿਲਾ ਵੀ ਗੁਜਰ ਚੁੱ ਕਾ ਸੀਰ ਿਾ ਉਸ ਵਕਤ ੍ੇਰੀ ਉ੍ਰ ਇਿ ਸਭ ਸ੍ਝਣ ਦੇ

ਕਾਹਬਲ ਨਿੀ ਸੀ ਸ਼ਾਇਦਰ ਇੱ ਕ ਪੀੜ ਅਤੇ ਅੱ ਥਰੂ ਵਿਾ ੍ਨ ਿਲਕਾ ਕਰ ਲੈ ਦਾ ਸੀਰ ਕੁਝ ਹਜਗਰੀ ਯਾਰ ਵੀ ਸਨ

ਬਚਪਨ ਦੇ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਨਾਲ ਹਦਲ ਦੀ ਿਰ ਗੱ ਲ ਖੋਲ੍ ਇੰ ਝ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਹਜਵੇ ੍ੈ ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਦੀ ਿਾਲਤ ਦੱ ਸ

ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਾਸੇ ਕਰ ਹਲਆ ਿੋਵੇ ਅਤੇ ਰੱ ਬ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੰ ੍ ਛੱ ਡ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਆ ਖਲੋ ਤਾ ਿੋਵੇਰ ਉ੍ਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 47

ਅਤੇ ਸੋਚ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਛੋਟਾ ਿੋਣ ਕਾਰਨ ਚੀ਼ਾ ਆਸਾਨ ਜਰੂਰ ਸੀ ਪਰ ਪੀੜ ਵਧੇਰੇ ਅਤੇ ਸਹਿਣ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾ

੍ਾਤਰ ਿੁੰ ਦੀ ਸੀਰ ਅੱ ਖੀਆਂ ਨੂੰ ਹਗੱ ਲਾ ਕਰਨ ਹਪੱ ਛੋ ੍ਨ ਿੌਲਾ ਿੋ ਜਾਦਾ ਸੀਰ ਬਚਪਨ ਦੀ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸੀ੍ਾ ਸੀ ਜੋ

ਵਕਤ ਦੇ ਨਾਲ ਖਤ੍ ਿੋ ਗਈਰ ਸੋਚ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਖੁੱ ਲ੍ਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਰਾਿ ਅਤੇ ੍ਨ ਦੀਆਂ

ਬੇਚੈਨੀਆਂ ਹਵੱ ਚ ਵਧੇਰੇ ਇ਼ਾਫਾ ਿੋ ਹਗਆਰ

ਉਸਦੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚਹਦਆਂ ਿੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਯਾਦ ਆਇਆ ਜਦ ੍ੈ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਹਕਸੇ ਕੰ ੍ ਵਜੋ ਕਾਲਜ ਹ੍ਲੇ ਸੀਰ ਉਸਦਾ

ਅਸਰ ਤਾ ਪਹਿਲੀ ੍ੁਲਾਕਾਤ ਦਾ ਿੀ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਉਤੇ ਛਹਪਆ ਿੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਿਰ ੍ੁਲਾਕਾਤ ਹਪੱ ਛੋ ਉਿ ੍ੈਨੰ ੂ

ਆਪਣਾ ਗੁਲਾ੍ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਿੀ ਸੀਰ ੍ੈ ਤਾ ਚੱ ਲ ਉਸਦਾ ਗੁਲਾ੍ ਿੋ ਿੀ ਹਰਿਾ ਸੀ, ਉਿ ਵੀ ੍ੇਰੇ ਹਵੱ ਚੋ ਸਕੂਨ

ਭਾਲਣ ਲੱਗ ਪਈ ਜਾਪਦੀ ਸੀਰ ਉਸਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਤੋ ਇਿੀ ਲੱਗਦਾ ਸੀਰ ਉਸਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਪਆਰ ਦਾ ਇ਼ਿਾਰ ਤਾ ਨਿੀ

ਸੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ੍ੇਰੇ ਪੁੱ ਛਣ ਤੇ ਨਾਿ ਵੀ ਨਿੀ ਸੀ ਕੀਤੀਰ ਉਸਦਾ ਪੰ ਜ ਫੁੱ ਟ ਹਤੰ ਨ ਇੰ ਚ ਦਾ ਕੱ ਦ ਜੋ ੍ੇਰੇ ਤੋ ਚਾਰ ਕੁ

ਇੰ ਚ ਘੱ ਟ ਸੀ, ੍ੈਨੰ ੂ ਬੜਾ ਿੀ ਵਧੀਆ ਲੱਗਦਾ ਸੀਰ ਉਸਦੀਆਂ ਤੇਜ ਤਰਕਾਰ ਅੱ ਖੀਆਂ ਅਤੇ ਘੂਰੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਉਸਦੇ ਿੋਰ

ਵੱ ਸ ਹਵੱ ਚ ਕਰਦੀ ਜਾਦੀ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਚੇਤੇ ਆ ਜਦੋ ੍ੈ ਬਿਾਨਾ ਬਣਾ ਉਸਦਾ ਿੱ ਥ ਫਹੜਆ ਅਤੇ ਹਕਿਾ…..

"ਹਲਆ ਆਪਣਾ ਿੱ ਥ ਤਾ ਹਦਖਾ, ਵੇਖਾ ਭਲਾ ਹਕੰ ਨੇ ਕੁ ਹਨਆਣੇ ਜੰ ੍ਣੇ ਨੇ ਤੂੰ ਰ"

ਉਿ ੍ੇਰੀ ਹਨਆਣੇ ਜੰ ੍ਣ ਵਾਲੀ ਗੱ ਲ ਉਤੇ ਬਿੁਤਾ ਿੱ ਸੀ ਅਤੇ ਹਕਿਾ..

"ਿੱ ਥ ਵੇਖ ਲੈ ਦੇ ਿੋ ਤੁਸੀ?"

"ਆਿੋ, ੍ੈ ਜੋਹਤਸ਼ ਹਵਹਦਆ ਹਸੱ ਖੀ ਿੋਈ ਆਰ"

"ਅੱ ਛਾ, ਹਕਸਤੋ?"

"ਲੈ ਦੱ ਸ, ਤੈਨੰ ੂ ਹਕਉ ਦੱ ਸਾ ਭਲਾ? ਤੇਰਾ ਕੀ ਪਤਾ ਉਸਤੋ ਿੱ ਥ ਪੜ੍ਾਉਣ ਚਲੀ ਜਾਵੇਰ ਹਫਰ ੍ੇਰਾ ਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਠੱਪ

ਿੋ ਹਗਆ ਨਾਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਿਾ... ਏਨੀ ਹਵਿਲੀ ਨੀ ੍ੈ ਹਕ ਥਾ-ਥਾ ਿੱ ਥ ਹਦਖਾਉਦੀ ਹਫਰਾਰ"

"ਓ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਹਦਖਾ ਬਾਬਾਰ"

"ਲਵੋ-ਲਵੋ ਵੇਖੋ ਤੁਸੀਰ"

ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਿੱ ਥ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ਵਧਾਇਆ ਅਤੇ ਬੜੀ ਿੀ ਉਤਸੁਕ ਿੋ ਗਈ ਆਪਣਾ ਭਹਵੱ ਖ ਜਾਣਨ ਲਈਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਿੱ ਥ

ਤਾ ਵੇਖਣਾ ਨਿੀ ਸੀ ਆਉਦਾਰ ਪਰ ਗੱ ਲਾ ਦਾ ਕੜਾਿ ਜਰੂਰ ਕਰਨਾ ਆਉਦਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਉਸਦੇ ਿੱ ਥ ਨੂੰ ਏਧਰ-ਓਧਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 48

ਨੂੰ ਘੁੰ ੍ਾਉਦਾ ਿੋਇਆ ਲੱਗ ਹਪਆ ਗੱ ਲਾ ਦਾ ਕੜਾਿ ਕਰਨਰ ਉਿ ੍ੇਰੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਉਤੇ ਿੱ ਸੇ ਵੀ ਅਤੇ ਿੋਰ ਜਾਣਨ ਦੀ

ਇੱ ਛਾ ਵੀ ਰੱ ਖੇਰ ੍ੈ ਤਾ ਬਸ ਉਸਦੇ ਿੱ ਥ ਨੂੰ ਛੂੰ ਿਦਾ ਅੰ ਦਰੋ-ਅੰ ਦਰੀ ਅਨੰਦ ਨਾਲ ਭਰ ਹਰਿਾ ਸੀਰ

ਉਸਦੇ ਿੱ ਥ ਨੂੰ ਫੜੇ ਿੋਏ ਿੀ ੍ੇਰੀ ਨ਼ਰ ਉਸਦੇ ਖੁੱ ਲ੍ੇ ਵਾਲਾ ਹਵਚਲੇ ਲੁਕੇ ਕੰ ਨ ਉਤੇ ਪਈ ਹਜਸਤੇ ਕੋਈ ਕੱ ਟ ਲੱਹਗਆ

ਿੋਇਆ ਸੀਰ ੍ੈ ਕੰ ਨ ਨੂੰ ਫੜ੍ਦੇ ਿੋਏ ਹਕਿਾ..

"ਆਿ ਕੀ ਿੋਇਆ ਕੰ ਨ ਤੇ?"

"ਕੁਝ ਨਿੀ ਬਸ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਿੋਇਆ ਸੀ ਹਨੱਕਾ ਹਜਿਾਰ ਦੱ ਹਸਆ ਤਾ ਸੀ ਤੁਿਾਨੂੰਰ"

"ਿਾ-ਿਾ, ਯਾਦ ਆ ਹਗਆਰ"

੍ੈਨੰ ੂ ਯਾਦ ਸੀਰ ਉਸਦੀ ਕੱ ਲੀ-ਕੱ ਲੀ ਗੱ ਲਰ ੍ੈ ਤਾ ਬਸ ਉਸਨੂੰ ਛੂੰ ਿਣ ਦੇ ਬਿਾਨੇ ਭਾਲ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੇਰੀ ਘੁੰ ੍ਦੀ ਅੱ ਖ

ਨੂੰ ਵੇਖ ਉਸਨੇ ਆਖ ਿੀ ਹਦੱ ਤਾ..

"ਹਕਉ ਐਵੇ ਬਿਾਨੇ ਬਣਾ ਰਿੇ ਿੋ ਿੱ ਥ ਲਾਉਣ ਦੇਰ ਉਝ ਿੀ ਛੂਿ ਲਵੋ ਹਜੱ ਥੇ ਜੀਅ ਕਰਦਾਰ ੍ੈ ਰੋਹਕਆ ਏ ਤੁਿਾਨੂੰ?"

"ਨਿੀ-ਨਿੀ ਏਦਾ ਦਾ ਕੋਈ ਇਰਾਦਾ ਨਿੀ ੍ੇਰਾ ੍ੈ ਤਾ ਬਸ ਉਝ ਿੀ ਪੁੱ ਛਦਾ ਸੀ ਤੈਨੰ ੂਰ"

੍ੈ ਖੁਦ ਨੂੰ ਉਸਦੀਆਂ ਨ਼ਰਾ ਚੋ ਹਗਰਦੇ ਿੋਏ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਨਾਿ ਨੁੱਕਰ ਕੀਤੀ ਤਾ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਤੁਸੀ ਉਿ ਕਿਾਵਤ ਨਿੀ ਸੁਣੀ? ਿਰ ਹਕਤਾਬ ਨੂੰ ਪਤਾ ਿੁੰ ਦਾ ਹਕ ਪੜ੍ਨ ਵਾਲਾ ਉਸਨੂੰ ਹਕਸ ਨ਼ਰ ਨਾਲ ਪੜ੍

ਹਰਿਾ ਏ, ਤੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਵੀਰ"

ਉਸਦੀ ਗੱ ਲ ਸੁਣਦੇ ਿੀ ੍ੈ ਸ਼ਰ੍ਸਾਰ ਿੋਇਆ ਅਤੇ ਚੁੱ ਪ ਹਰਿਾ ਤਾ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"੍ੈਨੰ ੂ ਪੜ੍ਨ ਲਈ ਤੁਿਾਨੂੰ ਬਿਾਹਨਆਂ ਦੀ, ੍ੇਰੀ ਇ਼ਾਜਤ ਦੀ ਲੋ ੜ ਨਿੀਰ ਤੁਸੀ ਹਜਸ ਅੱ ਖ ਨਾਲ ਜਦੋ ਚਾਿੇ ਪੜ੍

ਸਕਦੇ ਿੋਰ"

"ਠੀਕ ਆ ਜੀਰ"

ਅਸੀ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਦੀ ਬਣੀ ਪਾਰਹਕੰ ਗ ਹਵੱ ਚ ਲੱਗੇ ਇੱ ਕ ਹਵਸ਼ਾਲ ਬੋਿੜ ਦੇ ਥੜੇ ਉਤੇ ਬੈਠੇ ਿੋਏ ਸੀਰ ਵਕਤ ਦੀ

ਕ੍ੀ ਸੀ ਇਸ ਕਾਰਨ ਅਸੀ ਬਿੁਤੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਨਿੀ ਸੀ ਕਰ ਪਾਏਰ ਪਰ ਸਾਡੀ ਉਸ ਡੇਢ ਕੁ ਘੰ ਟੇ ਦੀ ੍ੁਲਾਕਾਤ ਨੇ

ਸਾਡੇ ਦੋਨਾ ਦੇ ੍ਨ ਉਤੇ ਖਾਸਾ ਪਰਭਾਵ ਪਾਇਆ ਸੀਰ ਉਸ ਹਦਨ ਅਸੀ ਘਰ ਅਪੜਣ ਹਪੱ ਛੋ ਰਾਤ ਦੇ ਹਤੰ ਨ ਵਜੇ ਤੱ ਕ

ਗੱ ਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਿੋਣੀ ਏਰ ਸੱ ਚ੍ੁੱ ਚ ਇਸ਼ਕ ਿੋ ਹਗਆ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਉਸਨੂੰ ੍ੇਰੇ ਨਾਲਰ ਖੈਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਿੈ ਿੀ ਸੀਰ ਪਰ

ਉਸ ਹਦਨ ੍ੈਨੰ ੂ ਉਸਦੇ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਇਸ਼ਕ ਬਾਰੇ ਵੀ ਯਕੀਨ ਿੋ ਹਗਆਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 49

ਪਰ ਇਸ਼ਕ ਸੀ ਤਾ ਹਫਰ ਉਿ ਘੱ ਟ ਹਕਵੇ ਹਗਆ? ੍ੈ ਤਾ ਸੁਹਣਆ ਏ ਇਸ਼ਕ ਕਦੇ ਵੀ ਘੱ ਟਦਾ ਨਿੀ ਹਜੱ ਥੇ ਇਕ ਵਾਰ

ਪੈ ਜਾਵੇ ਹਫਰ ਉਸਦੇ ਇਸ਼ਕ ਹਵੱ ਚ ਹਗਰਾਵਟ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ੍ੈਨੰ ੂ ਸ੍ਝ ਹਵੱ ਚ ਨਿੀ ਆਇਆਰ ਿੁਣ ਤਾ ੍ੈਨੰ ੂ

ਇੰ ਝ ਲੱਗਦਾ ਿੈ ਹਜਵੇ ਬਸ ਉਿ ਹਦਖਾਵੇ ਿੀ ਕਰਦੀ ਰਿੀ ਿੋਵੇ ਇਸ਼ਕ ਿੋਣ ਦੇਰ ਪਰ ਹਕਉ? ਇਿ ਸਵਾਲ ਦਾ

ਜੁਆਬ ਵੀ ਹਸਰਫ ਉਸ ਕੋਲ ਿੀ ਿੈਰ

ਖੈਰ ਉਸਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਹਦਆਂ ਸਾਢੇ ਕੁ ਚਾਰ ਵਜੇ ਨੀਦ ਆਈ ਅਤੇ ਅੱ ਠ ਵਜੇ ਅੱ ਖ ਖੁੱ ਲ੍ੀਰ ਉਸਦਾ ਪਰਭਾਵ ਏਨਾ

ਹਜਆਦਾ ਸੀ ਹਕ ਇਿਨਾ ਹਤੰ ਨ ਚਾਰ ਘੰ ਹਟਆਂ ਦੀ ਨੀਦ ਹਵੱ ਚ ਵੀ ਓਿੀ ਹਦਖਾਈ ਹਦੰ ਦੀ ਰਿੀਰ ਚੰ ਦਰੀ ਨੇ ਪੱ ਕਾ ਡੇਰਾ

ਲਾ ਹਲਆ ਲੱਗਦਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਉਹਠਆ ਅਤੇ ਨਿਾ-ਧੋ ਪਾਠ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਚਾਿ ਪਾਣੀ ਪੀ ਹਤਆਰ ਿੋ ੍ੋਟਰਸਾਇਕਲ

ਚੱ ਕ ਭੂਆ ਦੇ ਹਪੰ ਡ ਨੂੰ ਤੁਰ ਹਪਆਰ ਉਥੇ ਹਵਆਿ ਸੀ ਭੂਆ ਦੇ ੍ੁੰ ਡੇ ਦਾਰ ੍ੈ ਸੋਹਚਆ ਹਕ ਚੱ ਲ ਰੌਣਕ ਹਵੱ ਚ ਜਾ ਕੇ

੍ਨ ਹਕਸੇ ਿੋਰ ਪਾਸੇ ਲੱਗ ਜਾਵੂ ਤਾ ਥੋੜ੍ੀ ਰਾਿਤ ਹ੍ਲਜੂਰ ਪਰ ਤਸਵੀਰਾ ਰਾਿਤ ਨਿੀ ਬੇਚੈਨੀਆਂ ਪਰਦਾਨ

ਕਰਦੀਆਂ ਨੇਰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਜੇਬ 'ਚੋ ਫੂਨ ਕੱ ਢ ਉਸਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵੇਖਦਾ ਅਤੇ ਭਰੇ ਪਏ ੍ਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਤ ਰੱ ਖਣ ਦੀ ਜੱ ਦੋ-

਼ਹਿਦ ਕਰਦਾਰ ਭੂਆ ਹਪੰ ਡ ਪਿੁੰ ਹਚਆਂ ਤਾ ਸਭ ੍ੈਨੰ ੂ ਵੇਖ ਖੁਸ਼ ਿੋਏਰ ਉਥੇ 2 3 ਜਣੇ ਬੂੰ ਦੀ ਕੱ ਢਣ ਹਵੱ ਚ ੍ਸ਼ਰੂਫ ਸਨ

ਅਤੇ ਬਿੁਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਕੱ ਢਣ ਵਾਹਲਆਂ ਦੇ ਆਸੇ-ਪਾਸੇ ਘੇਰਾ ਬਣਾਈ ਖੜੇ ਸੀਰ ਹਵਆਿ ਦੇ ਕਾਰਨ ਘਰੇ ਿੀ ਦੇਸੀ

ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਭੱ ਠੀ ਲਾਈ ਿੋਈ ਸੀਰ ਬੜੇ ਲੰ੍ੇ ਅਰਸੇ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੈਨੰ ੂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਲੱਗੀ ਭੱ ਠੀ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਹ੍ਲੀਰ ੍ੈ ਪੀਦਾ ਤਾ

ਨਿੀ ਿਾ ਪਰ ਹਫਰ ਵੀ ਉਸ ਹਦਨ ਉਬਾਲੇ ੍ਾਰਦੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ੍ਹਿਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਚੰ ਗੀ ਲੱਗ ਰਿੀ ਸੀਰ ੍ੈ ਭੱ ਠੀ ਦੇ ਕੋਲ

ਿੀ ਕੁਰਸੀ ਡਾਿ ਬੈਠ ਹਗਆਰ ਭੱ ਠੀ ਹਵੱ ਚੋ ਹਨਕਲਦਾ ਧੂੰ ਆਂ ਹਜਵੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਅੰ ਦਰੋ ਰਾਿਤ ਬਖਸ਼ ਹਰਿਾ ਿੋਵੇਰ ਉਸ ਵਕਤ

ਇਿੀ ਲੱਗਦਾ ਸੀਰ

ਚਾਿ ਪਾਣੀ ਉਥੇ ਬੈਹਠਆ ਿੀ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਆ ਹਗਆਰ ਤੱ ਤੀ-ਤੱ ਤੀ ਹਨਕਲਦੀ ਬੂੰ ਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ੱ ਕਰਪਾਹਰਆਂ ਨੇ ਹਜਵੇ

ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ੍ਹਿਕ ਨਾਲ ਿੋਈ ੍ਸਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾ ਹਦੱ ਤਾ ਿੋਵੇਰ ੍ੈ ਉਥੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰਾ ਹਦਨ ਹਰਿਾ ਅਤੇ ਭੂਆ ਪੁੱ ਤ ਦੇ

਼ੋਰ ਦੇਣ ਕਾਰਨ ਰਾਤ ਵੀ ਉਥੇ ਿੀ ਪੈ ਹਗਆਰ ਅਗਲੇ ਦੋ ਹਦਨ ਹਵਆਿ ਹਵੱ ਚ ਤਾ ਜਰੂਰ ਲੰਘੇ ਪਰ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ

ਇੱ ਕ ਪਲ ਲਈ ਭਟਕਣ ਨੂੰ ਰਾਿਤ ਨਾ ਹ੍ਲੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਨਾ ਤਾ ਸੌਣ ਵੇਲੇ ਚੈਨ ਆਉਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਿੀ ਜਾਗਦੇਰ ਿਰ ਵੇਲੇ

ਹਦ੍ਾਗ ਉਤੇ ਇੱ ਕ ਬੋਝ ਹਜਿਾ ਬਹਣਆ ਹਪਆ ਸੀਰ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਅਣਹਗਣਤ ਸਵਾਲ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਸ਼ਾਇਦ ੍ੈ

ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਪਰ ਹਫਰ ਵੀ ਉਿਨਾ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਤੇ ੍ਜਬੂਰ ਕਰਦੀ ਜਾ ਰਿੀ ਸੀਰ ਏਨਾ ਬੇ-ਵੱ ਸ

੍ੈ ਖੁਦ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਿੀ ਸੀ ੍ਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾਰ ਹਵਆਿ ਵੇਖ ੍ੈ ਹਕੰ ਨੇ ਹਦਨ ਬਸ ਘਰੇ ਹਪਆ ਹਰਿਾਰ ਸੌ ਲੈ ਣਾ, ਨਿਾ

ਲੈ ਣਾ, ਖਾ ਲੈ ਣਾ, ਹਲਖ ਲੈ ਣਾ ਜਾ ਕਦੇ-ਕਦਾਈ ਪੜ੍ ਲੈ ਣਾ ਇਿੀ ਹਨਤ ਦੇ ਨੇ੍ ਸਨ ੍ੇਰੇਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 50

(2)

ਇੱ ਕ ਰੋ਼ ੍ੈ 2 ਕੁ ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹਦਨ ਵੇਲੇ ਿੀ ਸੌ ਹਗਆਰ ਕੋਈ ਖਾਸ ਕੰ ੍ ਨਿੀ ਸੀ ਕਰਨ ਲਈਰ ੍ਨ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਾ

ਅਰਾ੍ ਦੇਣ ਲਈ ੍ੈ ਲੰ੍ੇ ਹਪਆ ਤਾ, ਪੈਹਦਆਂ ਸਾਰ ਿੀ ਨੀਦ ਆ ਗਈਰ ਨੀਦ ਹਵੱ ਚ ੍ਨ ਇੱ ਕ ਜਗ੍ਾ ਨਿੀ ਹਟੱ ਕਦਾਰ

ਸੁਪਨੇ ਇੰ ਝ ਆਉਦੇ ਨੇ ਹਕ ਹਕਸੇ ਵਕਤ ਤੁਸੀ ਭੱ ਜ ਹਕਸੇ ਿੋਰ ਦੇ ਹਪੱ ਛੇ ਰਿੇ ਿੁੰ ਦੇ ਿੋ ਅਤੇ ਸਾਿ੍ਣੇ ਕੋਈ ਿੋਰ ਆ

ਜਾਦਾ ਿੈ, ਅਤੇ ਇੰ ਝ ਲੱਗਦਾ ਹਜਵੇ ਏਸੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਿੋ ਰਿੀ ਸੀਰ ਹਕਸੇ ਵਕਤ ਲੱਗਦਾ ਹਕ ਬਸ ਿੁਣ ਆਪਾ ੍ਰਨ

ਿੀ ਵਾਲੇ ਿਾ ਪਰ ਅਫਸੋਸ ਸੁਪਨੇ 'ਚ ਕਦੇ ਕੋਈ ੍ਰਦਾ ਨਿੀ, ਿ੍ੇਸ਼ਾ ਉਿ ਚੀ਼ਾ ਿੁੰ ਦੀਆਂ ਨੇ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਕਦੇ

ਅਸਲੀਅਤ ਹਵੱ ਚ ਿੋਣੀਆ ਸੰ ਭਵ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀਆਂਰ ਹਕਸੇ ਵੇਲੇ ੍ਨ ਸਵਰਗਾ ਦੀ ਸੈਰ 'ਚ ੍ਸ਼ਰੂਫ ਿੁੰ ਦਾ ਅਤੇ ਪਲਕ

ਝਪਕਦੇ ਿੀ ਨਰਕਾ ਦੇ ੍ੰ ਡਲਾ ਹਵੱ ਚ ਆ ਹਡੱ ਗਦਾਰ ਏਵੇ ਦਾ ਉਸ ਵਕਤ ਕੁਝ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਿੋਇਆਰ ੍ੈ ਸੁਪਨਾ ਹਕਸੇ

ਿੋਰ ਨ਼ਾਰੇ ਦਾ ਦੇਖ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਕ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਹਖਆਲ ਦਾ ਘੁ੍ਾਵ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਤਰਫ ਿੋ ਹਗਆਰ

ਉਸਦਾ ਸੁਪਨਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਿੀ ਸੀ ਆਇਆਰ ਿਰ ਵਕਤ ਆਉਦਾ ਿੈ ਪਰ ਜੋ ਉਸ ਹਦਨ ਿੋਇਆ ਸ਼ਾਇਦ ਿੀ

ਕਦੇ ਿੋਇਆ ਿੋਵੇਰ ੍ੈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹਵੱ ਚ ੍ਸਤ ਸੀ ਹਕ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਉਿ ਨ਼ਰੀ ਪੈ ਗਈਰ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਸਾਰ ਿੀ ੍ੈ

ਉਸਦੀ ਤਰਫ ਭੱ ਜਾ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਨਾਅ ਲੈ ਦੇ ਿੋਏ ਉਸਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਵਾ਼ਾ ਲਗਾਈਆਂਰ ਉਿ ਅੱ ਗੇ-ਅੱ ਗੇ ਅਤੇ ੍ੈ

ਉਸਦੇ ਹਪੱ ਛੇ-ਹਪੱ ਛੇਰ ਜਾ੍ਨੀ ਰੰ ਗ ਦਾ ਸੂਟ ਪਾਇਆ ਿੋਇਆ ਸੀ ਉਸਨੇ, ਹਜਸਤੇ ਹਚੱ ਟੇ ਰੰ ਗ ਦੀਆਂ ਬੂਟੀਆਂ ਵਾਲੀ

ਕਢਾਈ ਅਤੇ ਗਲ ਹਚੱ ਟੇ ਰੰ ਗ ਦੀ ਚੁੰ ਨੀ ਸੀਰ ਇੰ ਝ ਲੱਗ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਜਵੇ ਈਦ ਦਾ ਚੰ ਨ ਅੱ ਜ ਧਰਤੀ ਉਤੇ ਉਤਰ

ਆਇਆ ਿੋਵੇਰ ੍ੈ ਉਸਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਦੀ ਹਖੱ ਚ ਕਾਰਨ ਉਸਦੇ ਹਪੱ ਛੇ ਭੱ ਜਦਾ ਉਸ ਵੱ ਲ ਵੱ ਧਦਾ ਜਾ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਥਾ

ਹਕਿੜੀ ਸੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਖਆਲ ਨਿੀਰ ਹਕਉਹਕ ਹਖਆਲ ਥਾ ਦੀ ਤਰਫ ਘੱ ਟ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਤਰਫ ਵਧੇਰੇ ਸੀਰ ੍ੈ ਭੱ ਜ ਕੇ ਜਾ

ਉਸ ਨੂੰ ਹਪੱ ਛੋ ਫੜ ਹਲਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕਲਾਵੇ ਹਵੱ ਚ ਲੈ ਣ ਲੱਗਾਰ ਉਸਨੇ ਰੋਸ ਜਤਾਉਦੇ ਿੋਏ ੍ਸਾ ਿੀ ਦੋ ਚਾਰ ਪਲ

ਨਖਰਾ ਕੀਤਾ, ਹਫਰ ਘੁੰ ੍ਦੀ ਿੋਈ ਨੇ ੍ੇਰੇ ਗਲ ਨੂੰ ਬਾਿਾ ਪਾ ਲਈਆਂ ਅਤੇ ੍ੂੰ ਿੋ ਕੁਝ ਬੋਲੀਰ ਕੀ ਬੋਹਲਆ ੍ੈਨੰ ੂ ਯਾਦ

ਨਾ ਹਰਿਾਰ ਸੁਪਹਨਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿੁਤੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਯਾਦ ਨਿੀ ਰਹਿੰ ਦੀਆਂਰ ਹਜਉ ਿੀ ਉਿ ਘੁੰ ੍ੀ ੍ੈ ੍ੁਆਫੀ ਪਰਗਟ ਕਰਦੇ

ਿੋਏ ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਿਾ ਹਵੱ ਚ ਘੁੱ ਟ ਹਲਆ ਅਤੇ ਪਤਾ ਿੀ ਨਾ ਲੱਗਾ ਕਦ ਉਸਦੇ ਿੇਠਲੇ ਬੁੱ ਲ੍ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੁੱ ਲ੍ਾ ਹਵੱ ਚ ਲੈ

ਹਲਆਰ ਉਸ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਲਫਜਾ ਹਵੱ ਚ ਹਬਆਨ ਨਿੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾਰ ੍ੈ ਹਜਉ ਿੀ ਉਸਦੇ ਬੁੱ ਲ੍ ਨੂੰ ਚੁੰ ਹ੍ਆ ੍ੈਨੰ ੂ

ਉਿ ਸਕੂਨ ਹ੍ਹਲਆ ਹਜਸ ਦੀ ੍ੈ ਕਦੇ ਕਲਪਨਾ ਵੀ ਨਿੀ ਸੀ ਕਰ ਸਕਦਾਰ ਉਸ ਸਕੂਨ ਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਐਸਾ ਝਟਕਾ

ਹਦੱ ਤਾ ਹਕ ੍ੇਰੀ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਅੱ ਖ ਖੁੱ ਲ੍ ਗਈਰ ੍ੈ ਉਹਠਆ ਅਤੇ ਕਰੀਬ 10-15 ਹ੍ੰ ਟ ਸੋਚਦਾ ਹਰਿਾਰ ਕੀ ਸੀ ਇਿ

ਸੁਪਨਾ? ੍ੈ ਏਨਾ ਬੇ-ਵੱ ਸ ਹਜਿਾ ੍ਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅੰ ਦਰੋ ਏਨਾ ਟੁੱ ਹਟਆ ਹਕ ਕੁਝ ਵੀ ਨਾ ਸੁੱ ਝੇਰ ੍ੈ ਪਛਤਾ ਹਰਿਾ

ਸੀਰ ਨਿੀ ਜਾਣਦਾ ਹਕਉ?

੍ੈ ਹਬਸਤਰ ਤੋ ਉਹਠਆ ਅਤੇ ੍ੂੰ ਿ-ਿੱ ਥ ਧੋ ੍ੋਟਰਸਾਇਕਲ ਚੱ ਕ ਦਹਰਆ ਵੱ ਲ ਨੂੰ ਚਲਾ ਹਗਆਰ ੍ੇਰੀ ੍ਾ ੍ੈਨੰ ੂ

ਪੁੱ ਛਦੀ ਰਿੀ ਹਕ ਹਕੱ ਧਰ ਚੱ ਹਲਆ ਏ ਤਾ ੍ੈ ਹਬਨਾ ਕੋਈ ਜੁਆਬ ਹਦੱ ਤੇ ਕਾਿਲੀ ਨਾਲ ਘਰੋ ਹਨਕਲ ਹਗਆਰ ਦਹਰਆ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 51

ਉਤੇ ਪਿੁੰ ਚਣ ਨੂੰ ਉਝ ਤਾ ਦੋ-ਹਤੰ ਨ ਹ੍ੰ ਟ ਿੀ ਲੱਗਦੇ ਨੇ ਪਰ ਸਾਰੇ ਹਪੰ ਡ ਹਵੱ ਚ ਨਾਲੀਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਾਿਰ ਕੱ ਢਣ

ਲਈ ਨਾਲੇ ਪਾਏ ਜਾ ਰਿੇ ਸਨਰ ਹਜਸ ਕਾਰਨ ਸਾਰੀ ਦੀ ਸਾਰੀ ਸੜਕ ਦੀ ਜੱ ਖਣਾ ਪੁੱ ਟੀ ਿੋਈ ਸੀਰ ਹਕਉਹਕ ਨਾਲੇ ਤਾ

ਹਕੰ ਨੇ ਹਚਰ ਦੇ ਪੈ ਚੁੱ ਕੇ ਸਨ ਪਰ ਸੜਕ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵੱ ਲ ਹਕਸੇ ਦਾ ਵੀ ਹਧਆਨ ਨਿੀ ਸੀਰ ਪੂਰੀ ਸੜਕ ਹਵੱ ਚ

ਇੱ ਕ ਪਾਸੇ ਹਬਨਾ ਢੱ ਕਣ ਵਾਲੀਆਂ ਿੋਦੀਆਂ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਹ੍ੱ ਟੀ ਦੀਆਂ ਢੇਰੀਆਂ ਲੱਗੀਆਂ ਿੋਈਆਂ ਸਨਰ ਡੇਡ ਦੋ

ਹਕਲੋ ੍ੀਟਰ ਦਾ ਇਿ ਰਾਿ ਦੋ ਚਾਰ ਹ੍ੰ ਟਾ ਦਾ ਿੋਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਪੰ ਦਰਾ-ਵੀਿ ਦਾ ਿੋ ਚੁੱ ਕਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਿੌਲੀ-ਿੌਲੀ ਦੂਜੇ-

ਤੀਜੇ ਗੇਅਰ ਹਵੱ ਚ ੍ੋਟਰਸਾਇਕਲ ਰਾਿ ਥਾਣੀ ਕੱ ਹਢਆ ਅਤੇ ਪਾਰਕ ਹਵੱ ਚ ਪਿੁੰ ਹਚਆਰ ਰਾਿ ਏਨਾ ਖਰਾਬ ਸੀ ਹਕ

ਚੌਥੇ ਗੇਅਰ ਨੂੰ ਪਾਉਣ ਦਾ ਤਾ ੍ੌਕਾ ਿੀ ਨਿੀ ਸੀ ਹ੍ਲਦਾਰ ਖੈਰ ੍ੈ ੍ੋਟਰਸਾਇਕਲ ਖੁੱ ਲ੍ੀ ਹਜੰ ੍ ਵਾਲੀ ਪਾਰਹਕੰ ਗ

ਹਵੱ ਚ ਲਗਾ, ਕੁਝ ਦੇਰ ਸੈਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹਫਰ ਆਪਣੀ ਸਕੂਨ ਹ੍ਲਣ ਵਾਲੀ ਥਾ ਉਤੇ ਜਾ ਬੈਠਾਰ ਇਿੀ ਉਿ ਥਾ ਸੀ

ਹਜੱ ਥੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋ ਭੱ ਜਣ ਹਪੱ ਛੋ ਇੱ ਕ ਰਾਿਤ ਵਾਲੀ ਥਾ ਹ੍ਲਦੀ ਸੀਰ ਹਜੱ ਥੇ ੍ੈ ਇਕੱ ਲਾ ਕਈ ਘੰ ਹਟਆਂ ਬੱ ਧੀ

ਸਕੂਨ ਦਾ, ਦਰਦ ਦਾ, ਹਪਆਰ ਦਾ ਅਨੰਦ ੍ਾਣ ਸਕਦਾ ਸੀਰ ਸੋ ੍ੈ ਬੈਠਾ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ੍ਾਿੌਲ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲੱਗਾ

ਅਤੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਉਸ ਅਹਿਸਾਸ ਭਰੇ ਹਖਆਲ ਨੂੰ ਢੋਈ ਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰਨ ਲੱਗਾਰ ਸ੍ਾ ਕਰੀਬ ਪੌਣੇ ਕੁ ਪੰ ਜ

ਦਾ ਿੋਵੇਗਾਰ ੍ੈ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬੈਠਾ ਅਤੇ ਹਫਰ ਦਹਰਆ ਦੇ ਨਾਲ ਬਣੀ ਪੱ ਥਰਾ ਦੀ ਪਗਡੰ ਡੀ ਉਤੇ ਚੱ ਲਣ ਲੱਗਾਰ ਦਹਰਆ

ਦਾ ਵੱ ਗਦਾ ਪਾਣੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਸ਼ਾਤ ਰੱ ਖਣ ਦੀਆਂ ਹਵਉਤਾ ਘੜਦਾ ਜਾਪਦਾ ਸੀਰ ਆਸ-ਪਾਸ ਰੁੱ ਖਾ ਦੀ ਭਰ੍ਾਰ ਿੋਣ ਕਾਰਨ

ਿਵਾ ਦੀ ਸਰ-ਸਰ ਕਰਦੀ ਆਵਾ਼, ਪੰ ਛੀਆਂ ਦੇ ਚਹਿਕਣ ਦੀਆਂ ਆਵਾ਼ਾ ੍ੇਰੇ ਕੰ ਨਾ ਨੂੰ ਅਨਿਦ ਨਾਦ ਦੀ ਤਰ੍ਾ

ਪਰਤੀਤ ਿੋ ਰਿੀਆਂ ਸਨਰ ੍ੈ ਇੱ ਕ ਦ੍ ੍ਸਤ ਸੀਰ ਕੁਝ ਦੇਰ ਚੱ ਲਣ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੈ ਦਹਰਆ ਦੇ ਕੰ ਢੇ ਦੇ ਸਭ ਤੋ ਨੀਵੇ

ਪੱ ਥਰਾ ਉਤੇ ਦਹਰਆ ਵੱ ਲ ਨੂੰ ਲੱਤਾ ਲੰ੍ਕਾ ਬੈਠ ਹਗਆਰ ਉਥੇ ਬੈਹਠਆਂ ੍ੈਨੰ ੂ ਠੰਡ ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਪਰ ਸਵਾਦ ਵੀ ਖਾਸਾ

ਆ ਹਰਿਾ ਸੀਰ

ਵੱ ਗਦੇ ਪਾਣੀ ਉਤੇ ਅੱ ਖਾ ਗੱ ਡੀ ੍ੈ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਸੁੰ ਦਰਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰ ਦਰ ਸ੍ਾਉਣ ਦੀ ਜੱ ਦੋ-਼ਹਿਦ ਹਵੱ ਚ ਸੀ ਹਕ

ਹਪੱ ਛੋ ੍ੇਰੇ ੍ੋਹਢਆਂ ਤੋ ਹਕਸੇ ਨੇ ਫੜ ੍ੈਨੰ ੂ ਝਟਕਾ ਹਜਿਾ ਹਦੱ ਤਾਰ ਹਜਵੇ ਕੋਈ ੍ੈਨੰ ੂ ਦਹਰਆ ਹਵੱ ਚ ਧੱ ਕਣ ਲੱਗਾ ਿੋਵੇਰ

੍ੇਰੀ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਅਲੌ ਹਕਕ ਰੂਪ ਤੋ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਸੁਰਤ ਟੁੱ ਟੀ ਅਤੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਹਡੱ ਗਣ ਤੋ ਸੰ ਭਾਲਦੇ ਿੋਏ ਕਾਿਲੀ ਨਾਲ

ਬੈਹਠਆਂ ਿੀ ਿੱ ਥ ਿੇਠਾ ਪੱ ਥਰਾ ਨੂੰ ਪਾ ਹਪਛਾਿ ਨੂੰ ਘੁੰ ੍ ਕੇ ਵੇਹਖਆਰ ੍ੈ ਇਕਦ੍ ਡਰ ਹਗਆ ਸੀਰ ਧਕੇਲਣ ਵਾਲੀ ਨੇ

ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਿੱ ਥ ਹਪਛਾਿ ਹਖੱ ਹਚਆ ਅਤੇ ਉਚੀ-ਉਚੀ ਿੱ ਸਣ ਲੱਗੀਰ ੍ੈ ਦੇਹਖਆ ਤਾ ਇਿ ਓਿੀ ਕੁੜੀ ਸੀ

ਜੋ ਕੁਝ ਹਦਨ ਪਹਿਲਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਏਥੇ ਿੀ ਹ੍ਲੀ ਸੀਰ ਹਜਸ ਦਾ ਹ਼੍ਾ਼ ਕੁਝ ਰੌਣਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਣਜਾਣ ਿੁੰ ਦੇ ਵੀ ਖੁੱ ਲ੍ ਕੇ

ਗੱ ਲਾ ਕਰਦੀ ਸੀਰ ਪਰ ਅੱ ਜ ਤਾ ਉਸਨੇ ਿੱ ਦ ਿੀ ਕਰ ਹਦੱ ਤੀਰ ਏਦਾ ਹਕਸੇ ਅਣਜਾਣ ਨਾਲ ਕੌ ਣ ਕਰਦਾ ਭਲਾ! ੍ੈ ਉਸ

ਵੱ ਲ ਬੜਾ ਿੀ ਅਚਰਜ ਿੋ ਦੇਖ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਇਸ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਹਕ ੍ੈ ਉਠਦਾ ਉਸਨੇ ਹਫਰ ਤੋ ੍ੇਰੇ ੍ੋਹਢਆਂ ਉਤੇ ਿੱ ਥ

ਰੱ ਖਦੇ ਿੱ ਸਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆ..

"ਬੈਠੋ-ਬੈਠੋ.. ਏਨੀ ਛੇਤੀ ਨੀ ਹਡੱ ਗਦੇ ਤੁਸੀਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 52

ਇਿ ਆਖ ਉਿ ਵੀ ਆਪ ਵੀ ੍ਾਸਾ ਹਵੱ ਥ ਪਾ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਿੋ ਬੈਠ ਗਈਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਾ ਸੁੱ ਝੀ ਹਕ ੍ੈ ਉਸਨੂੰ ਕੀ

ਆਖਾਰ ਇੱ ਕ ਤਾ ਉਿ ਿੈ ਅਣਜਾਣ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਇੱ ਕ ਕੁੜੀਰ ਹਕਸੇ ਿੋਰ ਨੇ ਇਿ ਸ਼ੈਤਾਨੀ ਕਰੀ ਿੁੰ ਦੀ ਤਾ ਿੁਣ ਨੂੰ

ਉਸਦੇ ਗਲ ਪੈ ਜਾਣਾ ਸੀਰ ਪਰ ਪਤਾ ਨਿੀ ਹਕਉ ਉਸਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਆਖ ਨਿੀ ਪਾਇਆਰ ਹਜਵੇ ੍ੇਰੀ ਜੀਭ ਨੂੰ ਤੰ ਦੂਵੇ

ਨੇ ਗੱ ਛ ਪਾ ਲਈ ਿੋਵੇਰ ਇੱ ਕ ਸ਼ਬਦ ਤੱ ਕ ਜੁਬਾਨ ਤੋ ਨਾ ਫੁੱ ਟ ਿੋਇਆਰ ਪਰ ੍ੈ ਿੱ ਦ ਤੋ ਪਰੇ ਿੈਰਾਨ ਸੀ ਹਕ ਕੌ ਣ ਿੈ

ਇਿ ਸ਼ੈਅ? ਜੋ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਇਿ ਸਲੂਕ ਕਰ ਰਿੀ ਿੈਰ ਅਚਰਜ ਹਜਿਾ ਿੋਇਆ ੍ੈ ਉਸ ਵੱ ਲ ਬਸ ਤੱ ਕਦਾ ਜਾ ਹਰਿਾ

ਸੀਰ ਉਿ ਹਫਰ ਤੋ ਬੋਲੀ..

"ਕੀ ਗੱ ਲ ਹਕਸੇ ਿੋਰ ਦੀ ਉਡੀਕ ਸੀ?"

ਇਿ ਕੀ ਸਵਾਲ ਿੋਇਆ? ਕੀ ਹਕਸੇ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਗੱ ਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਇਿ ਸਵਾਲ ਕਰਦਾ ਿੈ? ੍ੈ

ਕੀ ਜੁਆਬ ਦੇਵਾ ਸ੍ਝ ਹਵੱ ਚ ਨਾ ਆਵੇਰ ੍ੈ ਕੁਝ ਪਲ ਸੋਹਚਆ ਅਤੇ ਇੰ ਝ ਲੱਗਾ ਹਜਵੇ ਜੁਆਬ ਸੋਚਣ ਹਵੱ ਚ ਸਦੀਆਂ

ਲੰਘਾ ਹਦੱ ਤੀਆਂ ਿੋਣਰ ੍ੈ ਆਹਖਆ..

"ਨਿੀ ਤਾ"

"ਹਫਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਦੇਖ ਏਨੇ ਚਕਾ ਚੌਦ ਹਜਿੇ ਹਕਉ ਿੋ ਗਏ?"

ਉਸਨੇ ਸ਼ਰਾਰਤ ਭਰੇ ਲਹਿ਼ੇ ਹਵੱ ਚ ਆਹਖਆਰ

"ਨਿੀ ਤੁਸੀ ਹਜਵੇ ਸ਼ਰਾਰਤ ਕੀਤੀ, ੍ੈ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਡਰ ਹਗਆ ਸੀਰ"

"ਏਨਾ ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਏ ੍ਰਨ ਤੋ?"

ਉਸਨੇ ਹਫਰ ਤੋ ਹਚਿਰੇ ਉਤੇ ੍ੁਸਕਾਨ ਨੂੰ ਖੇਹੜਆ ਅਤੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾਰ

"੍ੌਤ ਤੋ ਹਕਸਨੂੰ ਡਰ ਨਿੀ ਲੱਗਦਾ? ਕੋਈ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ੍ਰਜੀ ਆਖੇ ਹਕ ਉਸਨੂੰ ੍ੌਤ ਦਾ ਡਰ ਨਿੀ ਪਰ ਸਾਿ੍ਣੇ ਆਈ

ਦੇਖ ਹ੍ਣਤਾ ਹਨਕਲਦੀਆਂ ਨੇਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ.. ਹਫਰ ਤਾ ਤੁਸੀ ਡਰਪੋਕ ਇਨਸਾਨ ੍ਲੂ੍ ਿੁੰ ਦੇ ਿੋਰ"

ਉਸਨੇ ਹਚਿਰੇ ਦੀ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਬਨਾਵਟ ਬਣਾਉਦੇ ਆਹਖਆਰ

"ਿਾ.. ਥੋੜ੍ਾ ਹਜਿਾ ਿਾ ਸ਼ਾਇਦਰ ਤੁਸੀ ਵੀ ਜਰੂਰ ਿੋਵੋਗ!ੇ "

"੍ੈਨੰ ੂ ਵੇਖ ਕੇ ਲੱਗਦਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਕਸੇ ਚੀ਼ ਦਾ ਡਰ ਿੋਵੂ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 53

ਉਸਨੇ ੍ੂੰ ਿ ਉਤੇ ਗੁੱ ਸਾ ਪਰਗਟਾਉਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆਰ

ਉਸਦੇ ਿਾਵ-ਭਾਵ ਵੇਖ ੍ੈ ਦਚੁੱ ਤੀ ਹਵੱ ਚ ਸੀ ਹਕ ਅੱ ਜ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ੍ੈ ਕਦੇ ਇਸ ਤਰ੍ਾ ਦੀ ਔਰਤ ਨਾਲ ਨਿੀ ਸੀ ਬੈਠਾ

ਅਤੇ ਨਾ ਿੀ ਸਵਾਲ-ਜੁਆਬ ਕਰੇ ਸਨਰ ੍ੈ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਜੁਆਬ ਨਾ ਹਦੱ ਤਾ ਅਤੇ ਚੁੱ ਪ ਹਰਿਾਰ ਉਸਨੇ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ਤੱ ਕਦੇ

ਿੋਏ ਜੁਆਬ ਦਾ ਇੰ ਤਜਾਰ ਕੀਤਾ ਇੱ ਕ-ਦੋ ਪਲ ਬਾਅਦ ਹਫਰ ਤੋ ਹਚਿਰੇ ਉਤੇ ੍ੁਸਕਾਨ ਹਲਆਉਦੇ ਿੋਏ ਬੋਲੀ..

"ਵੈਸੇ ਅੱ ਜ ੍ੌਸ੍ 'ਚ ਹ੍ਠਾਸ ਕਾਫੀ ਿੈਰ ਹਜਵੇ ਤਾਜਾ-ਤਾਜਾ ਸ਼ਹਿਦ ਛੱ ਤੇ ਤੋ ਚੋਅ ਿਵਾ ਹਵੱ ਚ ਘੋਲ ਹਦੱ ਤਾ ਿੋਵੇਰ"

ਹਫਰ ਤੋ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਦੇ ਪਰਭਾਵ ਅਧੀਨ ਿੋਏ ੍ੌਸ੍ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਉਤੇ ਹਬਆਨਬਾਜੀਰ ਕੁੜੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਿੈਰਾਨ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ

ਰਿੀ ਸੀਰ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਦੀ ਗੱ ਲ ਕਰਦੀ ਜਾਪਦੀ ਸੀ ਜਾ ਹਫਰ ਸੱ ਚ-੍ੁੱ ਚ ਿੀ ਕੁਦਰਤੀ ਲਹਿ਼ੇ ਦੀਰ ਉਸਦੀ ਜੁਬਾਨ 'ਚੋ

ਹਨਕਹਲਆ ਿਰ ਬੋਲ ੍ੈਨੰ ੂ ਭੰ ਬਲਭੂਸੇ ਹਵੱ ਚ ਪਾਉਦਾ ਜਾ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਬਿੁਤਾ ਨਾ ਸੋਹਚਆ ਅਤੇ ਆਹਖਆ..

"੍ੈਨੰ ੂ ਇੰ ਝ ਹਕਉ ਲੱਗਦਾ ਹਜਵੇ ਤੁਸੀ ੍ੌਸ੍ ਨਿੀ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਬਾਰੇ ਗੱ ਲ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋਵੋਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ.. ਿਰ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਗੱ ਲ ਆਪਣੇ ਅਹਿਸਾਸ ਤਲੇ ਆਖਦਾ ਿੈਰ ਬਾਕੀ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਹਨਰਭਰ

ਕਰਦਾ ਿੈ ਹਕ ਉਿ ਉਸ ਗੱ ਲ ਨੂੰ ਹਕਸ ਭਾਵ ਦੀ ਤਰ੍ਾ ਧਾਰਨ ਕਰਦਾਰ"

ਉਸਨੇ ੍ੇਰੀ ਗੱ ਲ ਦੇ ਜੁਆਬ ਨੂੰ ਘੁੰ ੍ਾ ਹਫਰਾ ਆਖ ਸੁਣਾਇਆਰ ਹਜਸਦਾ ਅਸਲ ਭਾਵ ਸ੍ਝਣਾ ਸ਼ਾਇਦ ਕਾਫੀ

੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਜਾਪਦਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਗੱ ਲ ਨੂੰ ਬਦਲਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆ..

"ਜਾਣ ਸਕਦਾ ਤੁਿਾਡਾ ਨਾਅ ਕੀ ਏ? ਹਕੱ ਥੋ ਆਏ ਤੇ ਏਥੇ ਹਕਵੇ?"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ...... ਇੱ ਕੋ ਦ੍ ਏਨੇ ਸਵਾਲ? ੍ੁ਼ਹਰ੍ ਿਾ ਜੋ ਏਵੇ ਪੁੱ ਛ ਰਿੇ?"

ਉਸਨੇ ਹਚਿਰੇ ਨੂੰ ਹਫਰ ਤੋ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਬਨਾਵਟ ਹਦੰ ਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆ ਅਤੇ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ਅੱ ਖਾ ਭਰ ਕੇ ਵੇਹਖਆ..

"ਨਿੀ ਨਿੀ.. ੍ੈ ਕਦ ਏਵੇ ਹਕਿਾਰ ਬਸ ਜਾਣਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦਾ ਿਾ ਹਕ ਕੌ ਣ ਿੋ ਤੁਸੀ?"

"ਰੱ ਬ ਿਾ ੍ੈਰ ਅੰ ਬਰਾ ਤੋ ਆਈ ਿਾਰ"

ਰੱ ਬ! ੍ੈ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਖਾ੍ੋਸ਼ ਿੋ ਹਗਆ ਅਤੇ ਿੈਰਾਨ ਵੀਰ ਸ੍ਝ ਿੀ ਨਾ ਆਈ ਹਕ ਕੀ ਕਿਾਰ ੍ੇਰਾ ਹਦਲ ਇੱ ਕ ਦ੍

ਰੁਹਕਆ ਹਜਿਾ ਜਾਹਪਆਰ ਇਿ ਕੀ ਜੁਆਬ ਭਲਾ? ਕੋਈ ਕੁੜੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੰ ਝ ਰੱ ਬ ਭਲਾ ਹਕੰ ਝ ਆਖ ਸਕਦੀ

ਏ? ਰੱ ਬ ਕੋਈ ਖੇਡ ਏ ਭਲਾ? ੍ੈ ਹਫਰ ਤੋ ਪੁੱ ਹਛਆ..

"ਰੱ ਬ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 54

"ਆਿੋ ਇਿੀ ਆਖਣਾ ਤੁਸੀ ਜਦੋ ਆਪਣੀ ਸਾਝ ਵਧੀਰ ਜੋ ਵੀ ਕੁੜੀ ਹ੍ਲਦੀ ਏ ਉਸਨੂੰ ਇਿੀ ਆਖਦੇ ਿੋਵੋਗੇਰ ਹਕ ਤੂੰ

੍ੇਰਾ ਰੱ ਬ ਏਰ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਹਕਸੇ ਦੇਸ਼ ਤੋ ਆਈ ਲੱਗਦੀ ਏਰ ਿਨਾ?"

ਇਿ ਆਖ ਉਿ ੍ੁਸਕਰਾਈਰ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਕੁਝ ਰਾਿਤ ਹਜਿੀ ਹਦੱ ਤੀ, ੍ੈ ਿੱ ਸ ਹਪਆ ਅਤੇ ਬੋਹਲਆ..

"ਿਰ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ਨੀ ਆਹਖਆ ਜਾ ਸਕਦਾਰ ਹਵਰਲੇ ਿੀ ਿੁੰ ਦੇ ਨੇ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਨਾਲ ਹਦਲੋ ਸਾਝ ਵਧੇ ਜੋ ਰੱ ਬ ਦੇ ਫਰਕ ਨੂੰ

ਹ੍ਟਾ ਦੇਣ, ਓਿੀ ਰੱ ਬ ਦੀ ਥਾ ਲੈ ਦੇ ਨੇਰ"

"ਪਰ ੍ੈ ਤਾ ਸੁਹਣਆ ਰੱ ਬ ਸਾਹਰਆਂ ਅੰ ਦਰ ਿੁੰ ਦਾਰ ਜੇ ਰੱ ਬ ਸਾਹਰਆਂ ਅੰ ਦਰ ਿੋਇਆ ਤਾ ਹਫਰ ਿਰ ਕੋਈ ਰੱ ਬ

ਿੋਇਆਰ ਏਥੇ ੍ਤਭੇਦ ਹਫਰ ਹਕਸ ਗੱ ਲ ਦਾ? ਜਾ ਹਫਰ ਤਨ ਦੇ ਉਭਾਰਾ ਹਵੱ ਚ, ਤਨ ਦੀ ਚੰ ਗੀ ਬਨਾਵਟ ਹਵੱ ਚ ਿੀ

ਰੱ ਬ ਪਰਤੱਖ ਹਦਖਾਈ ਹਦੰ ਦਾ ਤੁਿਾਨੂੰ?"

ਉਸਨੇ ਬੜੇ ਡੂੰ ਘੇ ਅਰਥਾ ਦੇ ੍ਨੋਰਥ ਅਧੀਨ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾਰ ੍ੈ ਉਸਦੇ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਿਾਸੇ ਵਜੋ ਲੈ ਦੇ ਿੋਏ ਆਪਣੀ

ਸ੍ਝ ਅਨੁਸਾਰ ਜੁਆਬ ਦੇਣ ਲੱਗਾ...

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿ... ਰੱ ਬ ਤਾ ਰੱ ਬ ਏ, ਬਨਾਵਟ ਹਜਵੇ ਦੀ ੍ਰਜੀ ਿੋਵੇ ਉਸਦੀਰ ਿਾ ਇਿ ਗੱ ਲ ਵੱ ਖਰੀ ਿੈ ਹਕ

ਆਕਰਹਸ਼ਤ ੍ੂਰਤ ਹਵੱ ਚ ਰੱ ਬ ਸਪੱ ਸ਼ਟ ਹਦਖਾਈ ਹਦੰ ਦਾ ਏਰ ਉਸ ਵੱ ਲ ਹਖੱ ਚ ਵਧੇਰੇ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈਰ ਉਸਦੀਆਂ ੍ਨ ੍ੋਿਣੀਆਂ

ਆਹਕਰਤੀਆਂ ਿਰ ਤਰਫੋ ਹਧਆਨ ਿਟਾ ਆਪਣੇ ਵੱ ਲ ਉਤੇਹਜਤ ਕਰਦੀਆਂ ਨੇਰ ਹਫਰ ਤਨ ਦੀ ਬਨਾਵਟ ੍ਨ ਦੀ

ਬਨਾਵਟ ਉਤੇ ਛਾਪ ਜਰੂਰ ਲਗਾ ਹਦੰ ਦੀ ਏਰ"

"ਇਸਦਾ ੍ਤਲਬ ਰੱ ਬ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ੍ਨ ਪੱ ਖੋ ਨਿੀ ਤਨ ਪੱ ਖੋ ਕਰਦੇ ਤੁਸੀਰ ਸਰੀਰਕ ਉਭਾਰ ਹਵੱ ਚ ਰੱ ਬ ਹਦਖਦਾ

ਬਸ ਤੁਿਾਨੂੰਰ ਆਿ ਿੱ ਥ ਲਾ ਦੇਖੋ ਭਲਾ ੍ੇਰੇ 'ਚ ਕੀ ਕ੍ੀ ਏ ਜੋ ੍ੈ ਰੱ ਬ ਨਿੀ ਿੋ ਸਕਦੀ?"

ਉਸਨੇ ੍ੇਰਾ ਿੱ ਥ ਫਹੜਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਛਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਗਾਉਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆਰ ੍ੈ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਿੱ ਥ ਹਪਛਾਿ

ਹਖੱ ਹਚਆ ਅਤੇ ਬੜੇ ਿੀ ਗੁੱ ਸੇ ਦਾ ਪਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆ..

"ਇਿ ਕੀ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋ?"

"ਬਸ ਤੁਿਾਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਾ ਰਿੀ ਿਾ ਹਕ ੍ੈ ਰੱ ਬ ਿਾਰ"

"ਤੁਸੀ ਿੱ ਦ ਤੋ ਅੱ ਗੇ ਵਧ ਰਿੇ ਿੋਰ ਇਿ ਸਭ ਠੀਕ ਨਿੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਲੱਗਦਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਜਾਣਾ ਚਾਿੀਦਾਰ"

੍ੈ ਕਾਿਲੀ ਨਾਲ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਉੁੱਠਣ ਲੱਗਾ ਤਾ ਉਿ ਿੱ ਸਣ ਲੱਗ ਪਈ ਅਤੇ ਬੋਲੀ..

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ.. ਜਾਣਾ ਤਾ ਜਾਉਰ ਪਰ ਜੁਆਬ ਿੁਣ ਨਾ ਲਏ ਹਫਰ ਕਦੇ ਵੀ ਨੀ ਹ੍ਲਣੇਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 55

ਉਸਦੇ ਬੋਲਾ ਨੇ ਹਫਰ ਪਤਾ ਨਿੀ ਕੀ ਜਾਦੂ ਘਹੜਆ ੍ੇਰੇ ਤੋ ਇੱ ਕ ਕਦ੍ ਤੱ ਕ ਨਾ ਪੁੱ ਟ ਿੋਇਆਰ ੍ੈ ਹਫਰ ਤੋ ਆਸਰਾ

ਹਜਿਾ ਢਾਿ ਬੈਠ ਹਗਆ ਅਤੇ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਦਰ-ਦਰ ਨਾ ਲੱਭ ਸੋਿਹਣਆਰ ਇੱ ਕੋ ਥਾ ਹਟਕਾਣਾ ਰੱ ਖ ਕੀ ਪਤਾ ਿੁੰ ਦਾ ਪੱ ਥਰ ਕਦ ਆਹਕਰਤੀ ਬਣ ਜਾਵੇਰ

ਉਝ ਹਜਸ ਰੱ ਬ ਦੇ ਹਪੱ ਛੇ ਤੁਸੀ ਭੱ ਜੇ ਹਫਰਦੇ ਿੋ ਕੀ ਲੱਗਦਾ, ਕਰ ਲਵੋਗੇ ਿਾਹਸਲ?"

ਉਸਨੇ ਗੱ ਲਾ ਦੀ ਿੇਰ ਫੇਰ 'ਚ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਲਆਉਦੇ ਿੋਏ ਸਵਾਲ ਪੁੱ ਹਛਆਰ ਹਜਸਦਾ ਜੁਆਬ ੍ੈ ਸ਼ਾਇਦ ਜਾਣਦੇ ਿੋਏ ਵੀ

ਨਿੀ ਸੀ ਦੇਣਾ ਚਾਿੁੰ ਦਾਰ ਪਰ ੍ੈ ਹਫਰ ਵੀ ਬੋਹਲਆ..

"੍ੈ ਨਿੀ ਜਾਣਦਾਰ ਇਿ ਤਾ ਉਿ ਰੱ ਬ ਜਾਣਦਾ ਏ ਜਾ ਹਫਰ ਤੁਸੀਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਾ... ੍ੈਨੰ ੂ ਹਕਵੇ ਪਤਾ ਿੋਵੂ ਭਲਾ?"

"ਆਪੇ ਤਾ ਆਖਦੇ ਤੁਸੀ ਹਕ ਤੁਸੀ ਰੱ ਬ ਿੋਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿ... ੍ੈ ਦੱ ਸਾ ਹਫਰ?"

ਉਸਨੇ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਨੂੰ ਟੋਿਲਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆਰ ੍ੈ ਚਾਿੁੰ ਦਾ ਸੀ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਇਸਦਾ ਸਿੀ ਜੁਆਬ ਹ੍ਲੇ ਪਰ ੍ੈ ਪਤਾ ਨਿੀ

ਹਕਉ ਨਿੀ ਵੀ ਸੀ ਜਾਣਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦਾਰ ਸ਼ਾਇਦ ਉ੍ੀਦ ਨੂੰ ਠੇਸ ਨਾ ਲੱਗੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ੍ੈ ਰੋਕਦੇ ਿੋਏ ਬੋਹਲਆ..

"ਨਿੀ-ਨਿੀ ੍ੈਨੰ ੂ ੍ੇਰਾ ਰੱ ਬ ਆਪੇ ਜੁਆਬ ਦੇਦੂ ਜਦ ਸਿੀ ਵਕਤ ਆਇਆਰ ਤੁਸੀ ਖੇਚਲ ਨਾ ਕਰੋਰ ਜੇ ਸੱ ਚੀ ਰੱ ਬ ਿੋ

ਤਾ ੍ੇਰੇ ਿੋਰ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਦੇਦੋਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾ.. ਿੁਣ ਪਰਖਾ ਕਰੋਗੇ ਰੱ ਬ ਦੀਆਂ?"

"ਲੋ ਕ ਤਾ ਰੱ ਦੀ ਵੀ ਵੇਚਣ ਲੱਗੇ ਤੋਲਦੇ ਨੇ ਜੇ ਕੋਈ ਪਰਖ ਹਰਿਾ ਏ ਤਾ ਿਰਜ ਿੀ ਕੀ ਏ?"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਪਰਖੋ-ਪਰਖੋ ਖੂਬ ਪਰਖੋਰ"

"੍ੇਰਾ ਨਾਅ ਕੀ ਿੋਵੂ ਭਲਾ?"

"ਲਵੋ ਜੀ ਇਿ ਕੀ ਸਵਾਲ ਿੋਇਆ ਭਲਾ?"

"ਰੱ ਬ ਿੋ ਤੁਸੀ ਦੱ ਸੋ ਿੁਣਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ.... ਕੋਈ ਐਸਾ ਸਵਾਲ ਪੁੱ ਛੋ ਹਜਸਦਾ ਜੁਆਬ ਤੁਿਾਨੂੰ ਨਾ ਪਤਾ ਿੋਵੇਰ ਜੋ ਪਹਿਲਾ ਿੀ ਤੁਿਾਨੂੰ

ਪਤਾ ਿੈ ਉਿ ਹਕਸੇ ਤੋ ਹਕਉ ਪੁੱ ਛਦੇ ਿੋ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 56

ਉਸਨੇ ੍ੇਰੇ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਬਦਲ ਹਦੱ ਤਾ ਅਤੇ ਨਾਲ ਿੀ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਵੀਰ ਕੁੜੀ ਜਾਦੂ ਦਾ ਘੇਰਾ ਹਜਿਾ

ਘੱ ਤਦੀ ਜਾ ਰਿੀ ਸੀ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਰ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਤਾ ਉਸਨੇ ਹਦੱ ਤਾ ਨਾ ਪਰ ਬੜੀ ਿੀ ਸ੍ਝ ਨਾਲ

੍ੇਰਾ ੍ਨ ਜਰੂਰ ਆਪਣੇ ਵੱ ਸ ਕਰ ਹਲਆ ਸੀਰ ਕੁੜੀ ਵਾਹਕਆ ਿੀ ਬਿੁਤ ਹਜਆਦਾ ਤੇਜ ਸੀਰ ੍ੈ ਹਫਰ ਕੁਝ ਹਚਰ

ਸੋਚਦੇ ਿੋਏ ਬੋਹਲਆ..

"ਕਈ ਵਾਰ ਏਦਾ ਹਕਉ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈ ਹਕ ਅਸੀ ਨਾ ਤਾ ਕੋਈ ਸਰੀਰਕ ਹ੍ਿਨਤ ਕੀਤੀ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈ ਅਤੇ ਨਾ ਿੀ ਹਦ੍ਾਗੀਰ

ਪਰ ਹਫਰ ਵੀ ਅਸੀ ਥੱ ਕ ਜਾਦੇ ਿਾ? ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੀ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਬੇਕਾਰ ਲੱਗਦੀ ਿੈ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਿੋਣਾ ਸਾਨੂੰ ਿੀ ਬੋਝ

ਲੱਗਦਾ ਏ?"

"ਇਿ ਸਵਾਲ ਤੁਿਾਡਾ ਤਾ ਨੀ ਲੱਗਦਾਰ ਹਕਸਦਾ ਏ?"

ਇਸਨੂੰ ਭਲਾ ਇਸ ਗੱ ਲ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹਕਵੇ ਿੋਇਆ? ੍ੈਨੰ ੂ ਹਫਰ ਿੈਰਾਨ ਕਰ ਹਦੱ ਤਾ ਉਸਨੇਰ ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ੍ੈ

ਹਬਨਾ ਹਝਜਕੇ ਬੜੇ ਿੀ ਹਦਰੜ ਿੋ ਆਹਖਆ..

"ਸਵਾਲ ੍ੇਰਾ ਿੀ ਆਰ ਨਾਲੇ ਤੁਸੀ ਤਾ ਬਸ ਜੁਆਬ ਦੇਣਾ ਏ, ਸਵਾਲ ਹਕਸੇ ਦਾ ਵੀ ਿੋਵੇਰ ਇਸਦਾ ਜੁਆਬ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ

ਨਿੀ ਿੈ ਏਸੇ ਲਈ ਤੁਿਾਨੂੰ ਪੁੱ ਛ ਹਰਿਾਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਸੰ ਤੁਲਨ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱ ਖੋ ਖੁਦ ਉਤੇਰ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਕ਼੍ੋਰੀਆਂ ਇੰ ਝ ਨਿੀ ਼ਾਹਿਰ

ਕਰੀਦੀਆਂ ਿੁੰ ਦੀਆਂਰ ਹਜੰ ਨੇ੍ ਤੁਸੀ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਬੇ-ਵੱ ਸ ਲੱਗੋਗੇਰ ਲੋ ਕ ਓਨਾ ਿੀ ਤੁਿਾਡਾ ਇਸਤੇ੍ਾਲ ਕਰਨਗੇਰ"

ਇਿ ਤਾ ੍ੇਰੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਨਿੀ ਸੀਰ ਉਸਨੇ ਹਫਰ ਤੋ ੍ੇਰੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਨਾ ਹਦੱ ਤਾ ਅਤੇ ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ

ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕੀਤੀਰ ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ੍ੈ ਅਹੜਆ ਿੋਇਆ ਸੀ ਆਪਣੇ ਸਵਾਲ ਉਤੇਰ ਉਸਦੀ ਗੱ ਲ ਉਤੇ ੍ੈ

ਹਬਨਾ ਗੌਰ ਕਰਦੇ ਉਸਦਾ ਹਧਆਨ ਸਵਾਲ ਵੱ ਲ ਦਵਾਉਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆ..

"੍ੈਨੰ ੂ ਨੀ ਲੱਗਦਾ ਤੁਿਾਡੇ ਕੋਲ ੍ੇਹਰਆਂ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਨੇਰ ਬਸ ਤੁਸੀ ਵੀ ਿੋਰਾ ਵਾਗੂੰ ਰੱ ਬ ਿੋਣ ਦਾ ਹਦਖਾਵਾ

ਕਰ ਿੇਰ-ਫੇਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਹਵਉਤਾ ਘੜ ਰਿੇ ਿੋਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਕਾਿਲੇ ਬਿੁਤ ਪੈਦੇ ਿੋ ਤੁਸੀ, ਹਜੱ ਥੇ ਐਨਾ ਸਬਰ ਕਹਰਆ ਏ, ੍ਾਸਾ ਿੋਰ ਕਰ ਲਵੋਰ"

ਉਸਨੇ ਬੜੇ ਿੀ ਸ਼ਾਤ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਪਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੇਰ ਰੁਕਣ ਹਪੱ ਛੋ ਹਫਰ ਤੋ ਬੋਲੀ..

"ਤੁਸੀ ਸੋਚਦੇ ਿੋ ਹਕ ਇਿ ਉਿ ਢੋਅ ਿੈ ਹਜਸਦੀ ਤੁਿਾਨੂੰ ਹਚਰਾ ਤੋ ਤਲਾਸ਼ ਸੀਰ ਪਰ ਕੁਝ ਵਕਤ ਨਾਲ ਿੰ ਢਾਉਣ

ਹਪੱ ਛੋ ਤੁਿਾਨੂੰ ਇਿ ਗੱ ਲ ਫਜੂਲ ਜਾਪਦੀ ਏਰ ਤੁਸੀ ਹਫਰ ਤੋ ਨਵੇ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦੇ ਿੋਰ ਨਵਾ ੍ਨੋਰੰ ਜਨ ਵਧੀਆ

ਕਰਦਾ ਏ ਪਰ ਤੁਿਾਡੇ ੍ਨ ਨੂੰ ਹਟਕਾਣਾ ਨਿੀ ਦੇ ਪਾਉਦਾਰ ਹਫਰ ਤੋ ਨਵੇ ਦੀ ਭਾਲਰ ਇਨਸਾਨ ਿੋਵ,ੇ ਰੱ ਬ ਿੋਵੇ ਜਾ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 57

ਕੰ ੍ ਿੋਵੇ ਿਰ ਇੱ ਕ ਚੀ਼ ਪਰਤੀ ਇਿੀ ਵਰਤੀਰਾ ਿੁੰ ਦਾ ਤੁਿਾਡਾਰ ਤੁਸੀ ਕਾਿਲੀ ਦੇ ਹਸ਼ਕਾਰ ਿੋਰ ਿਾਸਲ ਕਰਨ ਹਵੱ ਚ

ਵੀ ਕਾਿਲੀ ਅਤੇ ਛੱ ਡਣ ਹਵੱ ਚ ਉਸਤੋ ਵੀ ਕਾਿਲੀਰ ਸਬਰ ਸ਼ਬਦ ਇੱ ਕ ਬੋਝ ਹਜਿਾ ਜਾਪਦਾ ਏ ਤੁਿਾਨੂੰਰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸ਼ਾਤ,

ਆ਼ਾਦ ਅਤੇ ਆਤ੍ਹਨਰਭਰ ਿੋਣ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਨੂੰ ਬਣਾਏ ਰੱ ਖਣ ਲਈ ਝੁਕਾਵ ਨਿੀ ਧਾਰਨ ਕਰਦੇਰ ਆਪਣੀ

੍ੰ ਹ਼ਲ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਿੁੰ ਦੇ ਵੀ ਉਿ ੍ੰ ਹ਼ਲ ਬੇਕਾਰ ਲੱਗਦੀ ਿੈ ਅਤੇ ਨਵੀ ਰਾਿ ਚੁਣਨ ਹਵੱ ਚ ਜੱ ਦੋ ਼ਹਿਦ ਕਰਦੇ

ਿੋਰ ਕਈ ਵਾਰ ਤਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਵੱ ਜੋ ਦੇ, ਦੂਸਹਰਆਂ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸਾ ਨੂੰ ਅੱ ਖ ਤੱ ਕ ਝਪੱ ਕ ਨਿੀ ਦੇਖਦੇਰ ਹਫਰ ਜਦੋ

ਇਿਨਾ ਸਭ ਚੀ਼ਾ ਤੋ ਕੁਝ ਦੇਰ ਦੀ ਰਾਿਤ ਲੈ ਦੇ ਿੋ ਤਾ ਤੁਿਾਨੂੰ ਤੁਿਾਡੀ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਬੋਝ ਜਾਪਦੀ ਏਰ"

ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਅੰ ਦਰੋ ਭਰ ਕੇ ਰੱ ਖ ਹਦੱ ਤਾ ਹਕ ਿਾ ਸ਼ਾਇਦ ਇਿੀ ਚੀ਼ਾ ਨੇ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਦੇ ਪਰਭਾਵ ਿੇਠ

ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਥਕਾਵਟ ਨਾਲ ਭਰੀ ਪਈ ਬੋਝ ਜਾਪਦੀ ਏਰ ੍ੈ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਉਤੇ ਕੁਝ ਦੇਰ ਗੌਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹਫਰ ਤੋ

ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ..

"ਹਫਰ ਹਕਵੇ ਇਸ ਬੋਝ ਨੂੰ ਿਲਕਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਏ? ਤਾ ਜੋ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਬੋਝ ਨਾ ਲੱਗੇਰ"

"ਸਵਾਲ ਕਰੋ ਖੁਦ ਨੂੰ, ਹਕ ਕੀ ਤੁਸੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਹਵੱ ਚ ਠੀਕ ਨਿੀ ਜਾ ਹਫਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਚੁਣਨ ਹਵੱ ਚ ਕੋਈ ਅਣਗਹਿਲੀ

ਕਰ ਹਰਿਾ ਏ? ਕ੍ੀ ਹਕੱ ਥੇ ਿੈ? ਹਜਸ ਹਦਨ ਖੁਦ ਦੀਆਂ ਕ੍ੀਆਂ ਉਤੇ ਗੌਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਹਦਉਗੇਰ ਜੁਆਬ

ਹ੍ਲਦੇ ਜਾਣਗੇ ਤੇ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਬੋਝ ਦੀ ਥਾ ਅਨੰਦ੍ਈ ਂ ਲੱਗੇਗੀਰ"

੍ੈਨੰ ੂ ਲੱਗਾ ਉਸਨੇ ਠੀਕ ਜੁਆਬ ਹਦੱ ਤਾਰ ੍ੈ ਇਸਦਾ ਜੁਆਬ ਨਿੀ ਸੀ ਜਾਣਦਾ, ਇਸ ਕਰਕੇ ੍ੈ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਨੂੰ

ਹਬਲਕੁਲ ਸਿੀ ੍ੰ ਹਨਆਰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਿ ਸਿੀ ਵੀ ਿੋਵੇਰ ਰੱ ਬ ਜਾਣਦਾਰ

ਉਸਦਾ ਜੁਆਬ ਸੁਣਦੇ ਿੀ ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਹਫਰ ਤੋ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਤਰਫ ਿੋ ਹਗਆ ਅਤੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਯਾਦ ਆਇਆ ਜਦ ਉਸਨੇ

੍ੈਨੰ ੂ ਇਿ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਚੇਤੇ ਆਇਆ ਉਸ ਵਕਤ ੍ੈ ਉਚੀ-ਉਚੀ ਉਸਨੂੰ ਆਵਾ਼ਾ ੍ਾਰ ਹਰਿਾ ਸੀ...

"ਸ਼ਹਿਨਾਜ.... ਸ਼ਹਿਨਾਜ.. ਸ਼ਹਿਨਾਜ"

ਉਿ ੍ੇਰੇ ਤੋ ਬਿੁਤਾ ਦੂਰ ਤਾ ਨਿੀ ਸੀਰ ਪਰ ੍ੈ ਬਸ ਉਸਨੂੰ ਤੰ ਗ ਕਰਨ ਲਈ ਿੀ ਇੰ ਝ ਉਚੀ-ਉਚੀ ਆਵਾ਼ਾ ੍ਾਰ

ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਉਿ ੍ੇਰੀ ਆਵਾ਼ ਸੁਣ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਆਈ ਅਤੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਝੜਕਦੇ ਿੋਏ ਤੇ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਬੋਲੀ..

"ਹਦ੍ਾਗ ਖਰਾਬ ਐ ਤੁਿਾਡਾ? ਹਕਵੇ ਰੌਲਾ ਪਾਇਆ ਿੋਇਆ ਏਰ ਸਾਰੇ ਤੁਿਾਡੇ ਵੱ ਲ ਵੇਖ ਰਿੇ ਨੇਰ"

"ਤੇ ਵੇਖੀ ਜਾਣਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਕੀ ਆਰ"

"ਤੁਿਾਨੂੰ ਨਿੀ ਆ ਕੁਝ ਵੀਰ ਪਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਿੈ ਨਾਰ ਜਰੂਰੀ ਦੱ ਸਣਾ ਿੁੰ ਦਾ ਹਕ ਅਸੀ ਪੇਡੂ ਆਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 58

"ਲੈ ਇਸ ਹਵੱ ਚ ਕੀ ਏਰ ਜੇ ਪੇਡੂ ਿੈ ਤਾ ਿੈਰ ਇਸ ਹਵੱ ਚ ਲੁਕਾ ਰੱ ਖਣ ਵਾਲੀ ਹਕਿੜੀ ਗੱ ਲ ਏ ਭਲਾ?"

"ਹਫਰ ਐਦਾ ਕਰੋ ਗਲ ਢੋਲ ਪਾ ਲਵੋ ਤੇ ਉਚੀ-ਉਚੀ ਪਾਵੋ ਰੌਲਾਰ ੍ੈ ਪੇਡੂ ਿਾਰ ੍ੈ ਪੇਡੂ ਿਾਰ"

"ਇੰ ਝ ਿੀ ਕਰ ਲੈ ਦੇ ਆ ਸੋਿਹਣਓਰ"

੍ੈ ਉਸਨੂੰ ਹਖਹਝਆ ਵੇਖ ਿੋਰ ਹਖਝਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਯਾਰ ਕਲਹਵੰ ਦਰ ਨੂੰ ਆਵਾ਼ ੍ਾਰੀ..

"ਓ ਕੁਲਹਵੰ ਦਰ ਓਏਰ"

"ਿਾਜੀ ਬਾਈ ਜੀਰ"

"ਜਾ ਼ਰਾ ਕੁ ਢੋਲ ਫੜ ਕੇ ਹਲਆਵੀ ਭੰ ਗੜੇ ਵਾਹਲਆਂ ਤੋਰ"

"ਿੁਣੇ ਹਲਆਇਆ ਵੀਰੇਰ"

ਉਿ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ੍ੈ ਬਸ ਉਝ ਿੀ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਨੂੰ ਤੰ ਗ ਕਰਨ ਲਈ ਇੰ ਝ ਆਖ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਉਸਨੇ ਬਸ ੍ੇਰੀ ਗੱ ਲ ਦਾ

ਿੁੰ ਗਾਰਾ ਭਹਰਆਰ ਉਸਦਾ ਿੁੰ ਗਾਰਾ ਸੁਣ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਬੋਲੀ..

"ਬਸ ਹਕ ਿੋਰ ਵੀ ਕੁਝ ਰਹਿ ਹਗਆ?"

"ਲੈ ਅਜੇ ਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਿੀ ਕੁਝ ਨਿੀ ਿੋਇਆਰ"

"ਇੱ ਕ ਤਾ ਪਹਿਲਾ ਿੀ ਹਦ੍ਾਗ ਖਰਾਬ ਿੋਇਆ ਹਪਆ ਏਰ ਉਤੋ ਤੁਸੀ ਆਪਣੀਆਂ ਿਰਕਤਾ ਤੋ ਬਾਜ ਨਿੀ ਆਉਦੇਰ"

"ਹਕਉ ਕੀ ਿੋਇਆ? ਹਦ੍ਾਗ ਹਕਉ ਖਰਾਬ ਏ?"

"ਰਹਿਣ ਹਦਉ ਤੁਿਾਨੂੰ ਦੱ ਸਣ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਿੀਰ"

"ਤੂੰ ਦੱ ਸ ਤਾ ਸਿੀਰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਿਰ ੍ਰਜ ਦੀ ਦਵਾ ਿੈਗੀ ਏਰ"

"ਭਲੀ ਭਾਤੀ ਜਾਣਦੀ ਿਾ ੍ੈ, ਵੱ ਡੇ ਵੈਦ ਨੂੰਰ"

"ਲੈ , ਤੂੰ ਦੱ ਸ ਤਾ ਸਿੀ, ਜੇ ਨਾ ਿੱ ਲ ਿੋਵੂ ਤਾ ਕਿੀਰ"

"ਕੁਝ ਨਿੀ ਬਸ ੍ੇਰਾ ਜੀਅ ਹਜਿਾ ਨਿੀ ਲੱਗਣ ਹਡਆਰ ਅੱ ਕੀ ਿੋਈ ਆ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਤੋ ਸ੍ਝ ਨਿੀ ਆ ਹਰਿਾ ਹਕ ਸਿੀ

ਕੀ ਆ ਤੇ ਗਲਤ ਕੀ ਆਰ ਇੰ ਝ ਲੱਗਦਾ ਹਜਵੇ ਸਭ ਕੁਝ ਬਸ ਐਵੇ ਿੀ ਚੱ ਲ ਹਰਿਾ ਏਰ"

"ਵਾਹਕਆ ਹਦ੍ਾਗ ਨਿੀ ਠੀਕ ਤੇਰਾਰ ਚੱ ਲ ਆ ਤੈਨੰ ੂ ਚਾਿ ਹਪਆਵਾਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 59

੍ੈ ਉਸਨੂੰ ਬਾਿੋ ਫਹੜਆ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੀ ਕੰ ਟੀਨ ਵੱ ਲ ਲੈ ਹਗਆਰ ਉਥੇ ਬੈਠਦੇ ਿੀ ੍ੈ ਦੋ ਚਾਿ ਹਲਆਉਣ ਲਈ

ਹਕਿਾ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਨੂੰ ਪੁੱ ਹਛਆ...

"ਿੁਣ ਦੱ ਸ ਕੀ ਗੱ ਲ ਏ?"

"ਪਤਾ ਨਿੀ ਯਾਰ ਕਈ ਵਾਰ ਏਦਾ ਹਕਉ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈ ਹਕ ਨਾ ਤਾ ੍ੈ ਕੋਈ ਸਰੀਰਕ ਹ੍ਿਨਤ ਕੀਤੀ ਿੁੰ ਦੀ ਏ ਤੇ ਨਾ ਿੀ

ਹਦ੍ਾਗੀਰ ਪਰ ਹਫਰ ਵੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਇੰ ਝ ਲੱਗਦਾ ਹਜਵੇ ੍ੈ ਥੱ ਕ ਗਈ ਿੋਵਾਰ ਤੇ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਬੇਕਾਰ ਲੱਗਦੀ ਿੈ ਤੇ ੍ੇਰਾ ਿੋਣਾ

੍ੈਨੰ ੂ ਿੀ ਬੋਝ ਲੱਗਦਾ ਏ?"

"ਇਿ ਕੀ ਚੱ ਕਰ ਿੋਇਆ ਭਲਾ?"

"੍ੈ ਹਕਿਾ ਸੀ ਨਾ ਤੁਸੀ ਬਸ ਗੱ ਲਾ ਵਾਲੇ ਿੋਰ ਤੁਿਾਡੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਿੱ ਲ ਨੀ ੍ੇਰੀਆਂ ਤੰ ਗੀਆਂ ਦਾਰ"

"ਤੇਰੇ ਸਵਾਲ ਿੀ ਬੜੇ ਪੁੱ ਠੇ ਹਸੱ ਧੇ ਿੁੰ ਦੇ ਆਰ ੍ੈ ਹਕਿੜਾ ਚਾਣਹਕਆ ਵਾਰ"

"ਆਿੋ ਤੇ ਨਿੀ ਜੁਆਬ ਿੈਗਾ ਤਾ ਚੁੱ ਪ ਰਿੋ ਨਾਰ ਹਕਉ ਐਵੇ ਿੋਰ ਤੰ ਗ ਕਰਦੇ ਓਰ ਹਫਰ ਤੁਸੀ ਕਿੋਗੇ ਤੂੰ ਹਜਆਦਾ

ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਪਈ ਏਰ"

"ਉਿ ਤਾ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਿੀ ਪਈ ਏਰ"

"੍ੈ ਚਾਿ ਪੀਵਾ ਹਕ ਜਾਵਾ?"

"ਗੁੱ ਸਾ ਬਾਲੀ ਛੇਤੀ ਕਰਦੀ ਏ ਤੂੰ ਰ"

"ਹਫਰ ਤੁਸੀ ਗੁੱ ਸੇ ਿੋਣ ਵਾਲੀ ਗੱ ਲ ਿੀ ਨਾ ਕਹਰਆ ਕਰੋਰ"

"ਉਿ ਚੰ ਗਾ ੍ੇਰੀ ੍ਾਰ ਲੈ ਚਾਿ ਪੀ ਤੂੰ ਰ"

ਚਾਿ ਆ ਗਈ, ੍ੈ ਇੱ ਕ ਚਾਿ ਦੀ ਗਲਾਸੀ ਉਸ ਵੱ ਲ ਰੱ ਖ ਹਦੱ ਤੀ ਅਤੇ ਇੱ ਕ ਆਪਣੇ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇਰ ੍ੈ ਕੁਝ ਖਾਸ ਨਾ

ਬੋਹਲਆ ਅਤੇ ਚਾਿ ਪੀਣ ਲੱਗ ਹਪਆਰ ਉਿ ਵੀ ਹਬਨਾ ਕੁਝ ਬੋਲੇ ਬਸ ਚਾਿ ਪੀਣ ਲੱਗ ਪਈਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 60

(3)

੍ੈ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਹਰਿਾ ਸੀ ਤਾ ਕੋਲ ਬੈਠੀ ਖੁਦ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ਕਿਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੁੜੀ ਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਆਵਾ਼ ਹਦੱ ਤੀ ਅਤੇ

ਹਕਿਾ...

"ਹਕੱ ਧਰ ਗਵਾਚ ਗਏ? ੍ੁੱ ਕ ਗਏ ਸਵਾਲ ਲੱਗਦਾ?"

੍ੇਰੀ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੀ ਤਰਫੋ ਸੁਰਤ ਟੁੱ ਟੀ ਅਤੇ ੍ੈ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਕੋਲ ਬੈਠੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਜੁਆਬ ਹਦੱ ਤਾ..

"ਨਿੀ ਤਾਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾ.. ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਲੱਗਦਾ ੍ੁੱ ਕ ਗਏ ਨੇਰ"

"ਚਲੋ ਨਾਅ ਤਾ ਦੱ ਸੋ ਆਪਣਾਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿ... ਨਾਅ ਜਾਣਕੇ ਕੀ ਕਰੋਗੇਰ ਤੁਿਾਡੇ ਨਸੀਬ 'ਚ ਨਿੀ ੍ੈਰ"

ਇਿ ਹਕਵੇ ਦਾ ਜੁਆਬ? ੍ੈ ਹਫਰ ਸੋਚੀ ਪੈ ਹਗਆਰ ਇੰ ਝ ਹਕਉ ਿੋ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਕ ਉਸਦੇ ੍ੂੰ ਿ 'ਚੋ ਹਨਕਲੇ ਇੱ ਕ-ਇੱ ਕ

ਲੋ਼ ਲਈ ੍ੈਨੰ ੂ ਸੋਚਣਾ ਪੈ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਤਾ ਖੁਦ ਨੂੰ ਬੜਾ ਿੀ ਸੂਝਵਾਨ ਸ੍ਝਦਾ ਸੀਰ ਪਰ ਅੱ ਜ ੍ੇਰੀ ਸ੍ਝ ਨੂੰ

ਪਤਾ ਨਿੀ ਕੀ ਿੋ ਹਗਆਰ ਹਕਤੇ ਇਿ ਸੱ ਚੀ ਤਾ ਰੱ ਬ ਨਿੀਰ ਹਕਉਹਕ ਅਜੇ ਤੱ ਕ ਤਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਕੋਈ ਐਸਾ ਟੱ ਕਹਰਆ ਨਿੀ

ਹਜਸਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਏਨੀਆਂ ਪਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਿੋਣ ਜੋ ਿਰ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਦੇਣ ਦੀ ਸ੍ਰੱ ਥਾ ਰੱ ਖਦੀਆਂ ਿੋਣਰ ੍ੈ ਹਫਰ

ਤੋ ਪੁੱ ਹਛਆ..

"ਲੈ ਹਫਰ ਵੀ ਕੋਈ ਨਾਅ ਤਾ ਿੋਣਾ ਈ ਏਰ ਜੇ ਤੁਸੀ ਰੱ ਬ ਿੋ ਤਾ ਰੱ ਬ ਦੇ ਵੀ ਤਾ ਕਈ ਨਾਅ ਨੇਰ ਦੱ ਸ ਦਵੋ ਕੋਈ ਇੱ ਕਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਨਾਅ ਤਾ ੍ੇਰੇ ਬਥੇਰੇ ਨੇ.. ਚਲੋ ਤੁਸੀ "ਨਸੀਬੋ" ਆਖ ਲਵੋਰ ਤੁਿਾਹਡਆਂ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਦੇ

ਨਸੀਬ ਜੋ ਬਦਲਣ ਆਈ ਿਾ ਤੁਿਾਡਾਰ"

ਉਸਨੇ ਰੌਣਕ ਭਰੇ ਹਚਿਰੇ ਉਤੇ ੍ੁਸਕਾਨ ਹਲਆਉਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆਰ ਉਸਦਾ ਗੋਰਾ ਹਚੱ ਟਾ ਰੰ ਗ ੍ੁਸਕਾਨ ਆਉਦੇ ਿੀ

ਲਾਲਗੀ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਦਾ ਸੀਰ ਉਿ ਖੁਦ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ਆਖਦੀ ਸੀਰ ਇਸ ਲਈ ੍ੈ ਦਚੁੱ ਤੀ ਹਵੱ ਚ ਸੀ ਹਕ ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਹਕਸ

ਅੱ ਖ ਨਾਲ ਵੇਖਾਰ ਹਕਉਹਕ ਉਸਦੇ ਿੁਸਨ ਦੀ ਭਰ੍ਾਰ ਦੀਆਂ ਹਕਆ ਿੀ ਬਾਤਾ ਸਨਰ ਵਾਹਕਆ ਿੀ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਹਕ

ਇਿ ਰੱ ਬ ਏ? ਹਕਉਹਕ ਏਨਾ ਨੂਰਾਨੀ ਹਚਿਰਾ ਜਾ ਤਾ ੍ੈ ਆਪਣੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਦਾ ਤੱ ਹਕਆ ਸੀ ਜਾ ਹਫਰ ਇਿਰ ਉਸਨੂੰ

ਦੇਖਣ ਤੇ, ਤੱ ਕਣ ਤੇ ੍ੇਰੇ ਇਸ ਗੱ ਲ ਪਰਤੀ ਰੋਸੇ ਹ੍ਟ ਗਏ ਸਨ ਹਕ ੍ੈ ਆਪਣੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ਹਕਉ ੍ੰ ਹਨਆਰ ਿੋ

ਸਕਦਾ ਉਿ ਸ਼ਖਸ਼ੀਅਤ ਪੱ ਖੋ ਉਸ ਅਸਲ ਦਾ ੍ੁਕਾਬਲਾ ਨਾ ਕਰ ਪਾਵੇ ਪਰ ਇਸ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਜੋ ਹਕ ਖੁਦ ਨੂੰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 61

ਨਸੀਬੋ ਦੱ ਸਦੀ ਅਤੇ ਰੱ ਬ ਿੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਿੁਸਨ ਪੱ ਖੋ ੍ੇਰਾ ੍ਹਿਬੂਬ ਇਸ ਤੋ ਰੱ ਤੀ ਭਰ ਵੀ ਘੱ ਟ

ਨਿੀ ਸੀਰ ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਕੁੜੀ ਤੋ ਿਟ ਉਸ ਤਰੋ ਦੌੜ ਹਗਆ ਸੀਰ ੍ੈ ਕੁਝ ਦੇਰ ਸੋਚਣ ਹਪੱ ਛੋ ਆਹਖਆ..

"੍ੈਨੰ ੂ ਨੀ ਲੱਗਦਾ ਤੁਿਾਡਾ ਇਿ ਅਸਲ ਨਾਅ ਿੈਰ ਸੱ ਚ ਦੱ ਸਣਾਰ"

"ਲਵੋ ਜੀ ਕਰ ਲਵੋ ਗੱ ਲਰ ਰੱ ਬ ਦੀ ਿਸਤੀ ਉਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲ?"

ਉਸਨੇ ਹਫਰ ਤੋ ਗੁੱ ਸੇ ਦਾ ਪਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੇ ੍ੂੰ ਿ ਉਤੇ ੍ੁਸਕਾਨ ਹਲਆਉਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆਰ

"ਸ਼ੱ ਕ ਵੀ ਤਾ ਅਸਲ ਉਤੇ ਿੁੰ ਦਾ ਏਰ ਪਰਖ ਸੋਨੇ ਦੀ ਿੀ ਕੀਤੀ ਜਾਦੀ ਏਰ ਹਪੱ ਤਲ ਦੀ ਤਾ ਕੋਈ ਜਾਚ ਪੜਤਾਲ ਨਿੀ

ਕਰਦਾਰ"

"ਿੁਣੇ ਤਾ ਤੁਸੀ ਕਹਿ ਰਿੇ ਸੀ ਲੋ ਕ ਰੱ ਦੀ ਦੀ ਵੀ ਪਰਖ ਕਰਦੇ ਨੇ ਵੇਚਣ ਲੱਹਗਆਰ ਿੁਣੇ ਤੁਸੀ ਸੋਨੇ ਤੇ ਆ ਗਏਰ ਏਨੀ

ਜਲਦੀ ਆਪਣੀ ਜੁਬਾਨ ਤੋ ਪਲਟ ਗਏਰ"

੍ੇਰੀ ਜੀਭ ਨੂੰ ਹਜਵੇ ਗੱ ਛ ਪੈ ਗਈ ਿੋਵੇਰ ਕੋਈ ਜੁਆਬ ਿੀ ਨਾ ਸੁੱ ਝਾਰ ਪਰ ਉਸਦੇ ਹਚਿਰੇ ਉਤੇ ੍ੁਸਕਾਨ ਸੀਰ ਉਿ

ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅੰ ਦਾ਼ ਹਵੱ ਚ ਸਵਾਲ ਵੀ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਜੁਆਬ ਵੀ ਦੇਦੀਰ ਇਸ ਲਈ ੍ੈ ਸੋਚਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆ..

"ਉਸ ਵਕਤ ਉਿ ਗੱ ਲ ੍ਾਇਨੇ ਰੱ ਖਦੀ ਸੀਰ ਿੁਣ ਇਿ ਰੱ ਖਦੀ ਿੈਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿ.. ਚਲੋ ਕੋਈ ਨਾ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਹਫਤਰਤ ਿੈ ਪਲਟਣਾਰ"

"ਉਝ ਤੁਸੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਬਿੁਤ ਿੋਰ"

"ਰੱ ਬ ਤੇ ੍ਾੜੀ ਅੱ ਖਰ"

ਉਸਦੇ ਹਚਿਰੇ ਉਤੇ ਹਫਰ ਤੋ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ੍ੁਸਕਾਨ ਸੀਰ

"ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਦੀ ਤਰੀੋ ਕਰਨਾ ੍ਾੜਾ ਿੈ?"

"ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਦੀ ਤਰੀੋ ਕਰਨੀ ੍ਾੜੀ ਨਿੀਰ ਪਰ ਉਸਦੇ ਹਪੱ ਛੇ ਲੁਕੇ ੍ਕਸਦ ਦੀ ਸੋਚ ੍ਾੜੀ ਿੋ ਸਕਦੀ ਏਰ"

"੍ੁਆੋ ਕਰਨਾ ਪਰ ੍ੈ ਤਾ ਅਹਜਿੀ ਕੋਈ ਸੋਚ ਨੀ ਰੱ ਖੀਰ"

"ਭੁੱ ਲੋ ਨਾ ੍ੈ ਰੱ ਬ ਿਾਰ ੍ੇਰੇ ਤੋ ਤੁਿਾਡੇ ੍ਨ ਦੀਆਂ ਲੁਕੀਆਂ ਨਿੀ ਰਹਿ ਸਕਦੀਆਂਰ ਜੋ ਤੁਿਾਡੇ ੍ਨ 'ਚ ਨੇ ਉਿ ੍ੇਰੇ

ਨਿੂੰ ਆਂ ਤੇ ਨੇਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 62

"ਦੱ ਸੋ ਹਫਰ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਕੀ ਚੱ ਲ ਹਰਿਾ?"

"ਇਿੀ ਹਕ ਜੇ ਇਿ ਕੁੜੀ ਰੱ ਬ ਨਾ ਿੋਵੇ ਤਾ ਇਸਨੂੰ ਿੀ ਆਪਣਾ ਰੱ ਬ ਆਖ ਲਵਾਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ.. ਆਿ ਤਾ ਤੁਸੀ ਸੱ ਚੀ ੍ਨ ਦੀ ਗੱ ਲ ਬੁੱ ਝ ਲਈਰ ਹਕਤੇ ਸੱ ਚੀ ਤਾ ਰੱ ਬ ਨਿੀ?"

"ਸ਼ੁਕਰ ਆ ਤੁਸੀ ਵੀ ਖੁੱ ਲ੍ ਕੇ ਿੱ ਸੇ.. ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਰ"

ਅਸੀ ਦੋਵੇ ਿੱ ਸਣ ਲੱਗ ਪਏ ਅਤੇ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ਦੀ ਥਾ ਰੱ ਖਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈ ਅਤੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਨੂੰ ੍ਹਿਬੂਬ ਦੀ ਥਾਰ ਕਦੇ ਵੀ ਿਕੀਕੀ ਨੂੰ

੍ਜਾਜੀ ਹਵੱ ਚ ਹ੍ਲਾ ਿਕੀਕੀ ਦੀ ਹ੍ੱ ਟੀ ਪਲੀਤ ਨਾ ਕਰੋਰ ਹਕਉਹਕ ਕਰੋੜਾ 'ਚੋ ਇੱ ਕ ਿੀ ਹਵਰਲਾ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈ ਹਜਸ ਨੂੰ

ਹਕਸੇ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਿੁੰ ਦਾ ਏਰ ਅਸਲ ਰੱ ਬ ਦੇ ਅੱ ਗੇ ਇੱ ਕ ਵਾਰ ਟੇਕੇ ਗੋਡੇ ਵੀ ਜੰ ਨਤ ਦਵਾ ਹਦੰ ਦੇ ਨੇ ਤੇ ਝੂਠੇ

ਅੱ ਗੇ ਉ੍ਰਾ ਤੱ ਕ ਰਗੜੇ ਨੱਕ ਵੀ ਤੁਿਾਨੂੰ ਨਰਕ ਦਾ ਰਾਿ ਹਦਖਾਉਦੇ ਨੇਰ"

ਉਸਦੀ ਇਸ ਗੱ ਲ ਨੇ ੍ੇਰੇ ਅੰ ਦਰ ਭੂਚਾਲ ੍ਾਰਦੇ ਆਪਣੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਦੇ ਪਰਤੀ ਸ੍ਰਪਣ ਨੂੰ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਸ਼ਾਤ ਕਰ

ਹਦੱ ਤਾ ਸੀਰ ਸ੍ਝ ਨਿੀ ਸੀ ਆ ਰਿੀ ਹਕ ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ੍ੰ ਨਾ ਹਕ ੍ਹਿਬੂਬ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ੍ੰ ਨਾਰ ੍ੈ ਗੱ ਲ ਉਤੇ ਗੌਰ ਕਰਦੇ

ਸਵਾਲ ਪੁੱ ਹਛਆ..

"ਪਰ ਜਦ ਤੁਸੀ ਰੱ ਬ ਦਾ ਨਾਅ ਲੈ ਣ ਲੱਗਦੇ ਿੋ ਤਾ ਸਾਿ੍ਣੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਆ ਜਾਵੇ ਹਫਰ ਤਾ ੍ਹਿਬੂਬ ਰੱ ਬ ਿੀ

ਿੋਇਆਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਜਰੂਰ ਸ਼ੈਤਾਨ ਿੋਣਾ ਏਰ ਜੋ ਰੱ ਬ ਵੱ ਲ ਹਧਆਨ ਹਟਕਾਉਣ ਤੋ ਰੋਕਦਾ ਿੋਵੂਰ"

"ਹਕਉ ਉਸਨੂੰ ਕੀ ਲੋ ੜ ਪਈ ਭਲਾ ਰੱ ਬ ਵੱ ਲੋ ਹਧਆਨ ਿਟਾਉਣ ਤੋ?"

"ਬੇਸ਼ੱਕ ਉਸਨੂੰ ਲੋ ੜ ਿੈਰ ਜੇ ਤੁਿਾਨੂੰ ਅਸਲ ਰੱ ਬ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਿੋਗੀ ਤਾ ਉਸਨੂੰ ਹਕਨ੍ੇ ਘਾਿ ਪਾਉਣਾਰ ਉਸਦੀ ਤਾ

ਦੁਕਾਨਦਾਰੀ ਬੰ ਦ ਿੋਗੀ ਨਾ ਹਫਰਰ“

ਉਸਨੇ ਿੱ ਸਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆਰ ੍ੈ ਹਫਰ ਤੋ ਸੋਚੀ ਪੈ ਹਗਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਟੋਕਦੇ ਿੋਏ ਜੁਆਬ ਹਦੱ ਤਾ ....

"ਨਿੀ-ਨਿੀ ੍ੇਰਾ ੍ਹਿਬੂਬ ੍ੇਰਾ ਰੱ ਬ ਏਰ ਉਿ ਸ਼ੈਤਾਨ ਨੀ ਿੋ ਸਕਦਾਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਜਾਉ ਹਫਰ ਆਪਣੇ ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਲਾਵੋ ਦੁਿਾੜਰ ੍ੈ ਸੁੱ ਟਦੀ ਤੁਿਾਨੂੰ ਇਸ ਦਹਰਆ ਹਵੱ ਚ ਵੇਖੋ ਭਲਾ

ਆਉਦੀ ਬਚਾਉਣਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 63

ਉਿ ਹਫਰ ਤੋ ਗੁੱ ਸੇ ਵਾਲੇ ਲਹਿ਼ੇ 'ਚ ਬੋਲੀ ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਉਸਦੇ ਹਚਿਰੇ ਉਤੇ ੍ੁਸਕਾਨ ਦੀ ਥਾ ਤੇਜ ਸੀਰ ੍ੇਰੇ ੍ਨ

ਅੰ ਦਰ ਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦੇ ਿੋਏ ਵੀ ਹਕਤੇ ਨਾ ਹਕਤੇ ਇੱ ਕ ਡਰ ਹਜਿਾ ੍ਹਿਸੂਸ ਿੋਇਆਰ ੍ੈ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਬਦਲਦੇ ਿੋਏ

ਆਹਖਆ..

"ਹਫਰ ਇਸ ਸਭ ਤੋ ਬਾਿਰ ਹਨਕਲਣ ਲਈ ੍ੈਨੰ ੂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਿੀਦਾ?"

"ਇਸ ਸਭ ਤੋ ਬਾਿਰ ਹਨਕਲਣ ਲਈ ਸੱ ਚ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਜਰੂਰੀ ਿੈਰ"

ਸੱ ਚ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣਰ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਸਵਾਲ ਉਠ ਖਲੋ ਇਆਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਇਆ ਹਕ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਕੁੜੀ ਕੋਲ

੍ੇਹਰਆਂ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਿੈ ਜੋ ਰੱ ਬ ਿੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਿੈਰ ੍ੈ ਜਵਾਬ ਜਾਣਨ ਦੀ ਇੱ ਛਾ ਨਾਲ ਬੋਹਲਆ...

"ਤੇ ਹਕਵੇ ਿੋਵੇਗੀ ਸੱ ਚ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ?"

"ਸੱ ਚ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਤੁਿਾਨੂੰ ਪੰ ਜ ਗੁਣਾ ਨੂੰ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾਰ ਹਗਆਨ, ਸਬਰ, ਪਰੇ੍, ਹਤਆਗ ਤੇ

ਹਨਆਂਰ ਇਿ ਪੰ ਜ ਅਧਾਰ ਨੇ ਸੱ ਚ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣ ਲਈਰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਹਨੱਖੜਵਾ ਅੰ ਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈਰ"

ਉਸਦੇ ਇਸ ਵਾਰ ਜੁਆਬ ਦੇਣ ਵਕਤ ਉਸਦੇ ਹਚਿਰੇ ਉਤੇ ਹਫਰ ਤੋ ਸ਼ਾਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਰੌਣਕ ਅੱ ਖਾ ਝ੍ੱ ਕਦੀ ਸੀਰ ੍ੈ

ਉਸਨੂੰ ਪੁੱ ਹਛਆ..

"੍ੈ ਸ੍ਝ ਨਿੀ ਪਾਇਆ ਇਸ ਨੂੰ ਹਕ ਇਿ ਹਕਵੇ ਸੱ ਚ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨ ਹਵੱ ਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨੇ?"

"ਹਗਆਨ ਬੁੱ ਧੀ ਨੂੰ ਸਹਥਰ ਕਰਦਾ ਿੈ, ਸਬਰ ੍ਨ ਨੂੰ ਸਹਥਰ ਕਰਦਾ ਿੈ, ਪਰੇ੍ ਹਦਲ ਨੂੰ ਸਹਥਰ ਕਰਦਾ ਿੈ, ਹਤਆਗ

ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਹਥਰ ਕਰਦਾ ਿੈ ਤੇ ਹਨਆਂ ਆਤ੍ਾ ਨੂੰ ਸਹਥਰ ਕਰਦਾ ਿੈਰ ਜਦੋ ਇਿ ਪੰ ਜੇ ਅਧਾਰ ਸਹਥਰ ਿੋ ਜਾਦੇ ਿਨ

ਤਾ ਇਨਸਾਨ ਦਇਆ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਦਾ ਏਰ ਉਿ ਕਦੇ ਵੀ ਧੋਖਾ ਨਿੀ ਖਾਦਾਰ ਉਸਨੂੰ ਸੱ ਚ ਅਤੇ ਅਸਲ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ

ਿੋ ਜਾਦੀ ਿੈਰ ਹਫਰ ੍ਹਿਬੂਬ ਤੇ ਰੱ ਬ ਪਰਤੀ ਫਾਸਲੇ ਦਾ ਸਿੀ ੍ਾਇਨੇ ਹਵੱ ਚ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋ ਜਾਦਾ ਿੈਰ"

ਉਸਦਾ ਜੁਆਬ ਸ਼ਾਇਦ ੍ੇਰੀ ਸ੍ਝ ਤੋ ਪਰੇ ਸੀ ਪਰ ਉਸਦੇ ਭਾਵ ੍ੈ ਜਾਣ ਹਗਆ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਿੋਰ ਜਾਣਨ ਦੀ ਇੱ ਛਾ

ਿੋਈਰ ਪਰ ਜੁਆਬ ਦੇ ਹ੍ਲਣ ਉਤੇ ੍ੇਰੀ ਹਕੰ ਤੂ-ਹਪਰੰ ਤੂ ਵੀ ਵਧ ਗਈਰ ਹਕਉਹਕ ਜੁਆਬ ਹਵੱ ਚੋ ਿੀ ਤਾ ਸਵਾਲ ਹਨਕਲਦੇ

ਨੇਰ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਠੰਡਕ ਤਾ ਹਦੱ ਤੀ ਪਰ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚਲੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਨੂੰ ਿੋਰ ਗੁੰ ਝਲਾ ਹਵੱ ਚ ਪਾ ਹਦੱ ਤਾਰ ੍ੈ

ਹਫਰ ਤੋ ਪੁੱ ਹਛਆ..

"ਜੇ ਗੱ ਲ ਪਰੇ੍ ਦੀ ਕਰਾ ਤਾ ੍ੈ ਤਾ ਆਪਣੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਨੂੰ ਹਕੰ ਨਾ ਹਪਆਰ ਕਰਦਾ ਿਾਰ ਿਰ ਇੱ ਕ ਹਤਆਗ ਕਰ ਹਰਿਾ

ਿਾ ਉਸਦੇ ਲਈਰ ਕੋਈ ਵੀ ਇੱ ਛਾ ਨਿੀ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚਰ ਉਸਤੋ ਹਬਨਾ ਕੋਈ ਦਬਾਅ ਪਾਏ ਸਬਰ ਰੱ ਖ ਉਸਦੀ ਬਸ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 64

ਉਡੀਕ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿਾਰ ਇੰ ਝ ਤਾ ੍ੇਰੇ ਹਵੱ ਚ ਹਤੰ ਨ ਗੁਣ ਠਾਠਾ ੍ਾਰ ਰਿੇ ਨੇਰ ਬਸ ਦੋ ਗੁਣਾ ਦੀ ਘਾਟ ਏ ਥੋੜੀ

ਬਿੁਤੀਰ"

"ਕੀ ਤੁਿਾਡੇ ਹਪਆਰ ਨੇ ਤੁਿਾਡੇ ਹਦਲ ਨੂੰ ਸਹਥਰ ਕੀਤਾ? ਕੀ ਤੁਸੀ ਇਸ ਹਤਆਗ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ ਿਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ

ਇੱ ਛਾ ਤੋ ੍ੁਕਤ ਿੋ ਪਾਏ? ਕੀ ਤੁਿਾਡੇ ਸਬਰ ਨੇ ਤੁਿਾਡੇ ੍ਨ ਦੀ ਭਟਕਣ ਉਤੇ ਕੋਈ ਬੰ ਹਦਸ਼ ਲਗਾਈ?"

੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਜੁਆਬ ਨਿੀ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਇੰ ਝ ੍ਲੂ੍ ਿੋ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਜਵੇ ੍ੈ ਧਰ੍ਰਾਜ ਦੀ ਕਹਚਿਰੀ ਹਵੱ ਚ ਖੜਾ

ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਰ੍ਾ ਲਈ ਕਹਟਿਰੇ ਹਵੱ ਚ ਖੜਾ ਿੋ ਹਬਆਨਬਾਜੀ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੋਵਾਰ ਪਰ ੍ੈਨੰ ੂ ੍ੇਹਰਆਂ ਸਵਾਲਾ

ਦੇ ਜੁਆਬ ਹ੍ਲ ਰਿੇ ਸਨਰ ਉਸਦੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱ ਛਣ ਤੇ ੍ੈ ਸ਼ਰਹ੍ੰ ਦਾ ਿੋਇਆ ਅਤੇ ਬਸ ਨਾਿ ਹਵੱ ਚ ਹਸਰ ਹਿਲਾਇਆਰ

ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਕਦੇ ਸੋਹਚਆ ਹਕਉ ਹਕਸੇ ਲਈ ਏਨਾ ਪਰੇ੍, ਸਬਰ, ਹਤਆਗ ਿੋਣ ਤੇ ਵੀ ਤੁਸੀ ਹਫਰ ਵੀ ਅਗਾਿ ਹਕਉ ਨਿੀ ਵਧ

ਪਾਏ?

੍ੈ ਨਾਿ ਹਵੱ ਚ ਹਸਰ ਹਿਲਾਇਆਰ ਉਿ ਰੁਕੀ ਅਤੇ ਬੋਲੀ..

"ਹਕਉਹਕ ਤੁਸੀ ਹਦਖਾਉਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰਦੇ ਰਿੇ ਿ੍ੇਸ਼ਾ, ਹਕ ਸਾਨੂੰ ਤੁਿਾਡੇ ਨਾਲ ਪਰੇ੍ ਿੈ, ਅਸੀ ਤੁਿਾਡੇ ਲਈ

ਸਬਰ ਕਰ ਰਿੇ ਿਾ, ਅਸੀ ਤੁਿਾਡੇ ਲਈ ਿਰ ਹਤਆਗ ਕਰ ਸਕਦੇ ਿਾ, ਸਾਨੂੰ ਉਿ ਿਰ ਚੀ਼ ਦਾ ਪਤਾ ਿੈ ਜੋ ਉਸਨੂੰ

ਨਿੀ ਪਤਾ, ਅਸੀ ਤੁਿਾਡੇ ਲਈ ਸਭ ਨਾਲੋ ਬਹਿਤਰ ਿਾਰ ਿਰ ਚੀ਼ ਹਪੱ ਛੇ ਇੱ ਛਾਵਾ ਹਫਰ ਵੀ ਆਖਦੇ ਤੁਿਾਡੀ ਕੋਈ

ਇੱ ਛਾ ਨਿੀਰ ਇੱ ਛਾ ਤਦ ਨਾ ਿੁੰ ਦੀ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀ ਇਸ਼ਕ ਕਰਦੇ ਪਰ ਜਤਾਉਦੇ ਨਾਰ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਪਰ ਦੱ ਸਕੇ ਨਿੀਰ

ਸ੍ਰਪਣ ਕਰਦੇ ਪਰ ਹਬਨਾ ਦਬਦਬਾ ਿੇਠਰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਦੇ ਪਰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਤਵੱ ਜੋ ਨਾ ਦੇਰ ਬਹਿਤਰ ਿੁੰ ਦੇ ਪਰ

ਕਰ੍ ਕਰਕੇ, ਨਾ ਹਕ ਅਹਿਸਾਸ ਦਵਾਰ ਕੀ ਐਸਾ ਕਦੇ ਿੋਇਆ ਹਜਸ ਹਪੱ ਛੇ ਤੁਿਾਨੂੰ ਕੁਝ ਪਾਉਣ ਦੀ ਇੱ ਛਾ ਨਾ ਿੋਈ

ਿੋਵੇਰ"

੍ੈ ਉਸਹਦਆਂ ਸਵਾਲਾ ਅੱ ਗੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਿੱ ਦ ਤੋ ਪਰੇ ਸ਼ਰਹ੍ੰ ਦਾ ੍ਹਿਸੂਸ ਕਰ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਜੁਆਬ ਕੋਈ ਨਿੀ

ਸੀ ਬਸ ਨਾਿ ਹਵੱ ਚ ਹਸਰ ਹਿਲਾਉਣ ਤੋ ਹਸਵਾਏਰ ੍ੈ ਨਾਿ ਹਵੱ ਚ ਹਸਰ ਹਿਲਾਇਆ ਅਤੇ ਉਿ ਰੁਕ ਹਫਰ ਬੋਲੀ..

"ਹਫਰ ਹਕਵੇ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਕ ਤੁਿਾਡੇ ਹਵੱ ਚ ਇਿ ਗੁਣ ਨੇ? ਸਭ ਤੋ ਅਹਿ੍ ਗੱ ਲ ਇਿ ਿੈ ਹਕ ਪਰੇ੍ ਇੱ ਕ ਪਰਤੀ ਰੱ ਖ

ਤੁਸੀ ਿੋਰਾ ਨੂੰ ਦੁਰਕਾਰਦੇ ਿੋਰ ਇਿ ਹਕਵੇ ਦਾ ਪਰੇ੍ ਿੋਇਆ ਜੋ ਇੱ ਕ ਪਰਤੀ ਦਇਆ ਦਾ ਭਾਵ ਪਰਗਟਾਵੇ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਰਤੀ

ਈਰਖਾ ਦਾਰ ਪਰੇ੍ ਤਾ ਉਿ ਿੋਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਜੋ ਹਕਸੇ ਇੱ ਕ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਿੋਵੇ ਓਿੀ ਇੱ ਕ ਘਾਿ ਦੇ ਹਤਨਕੇ ਲਈ ਵੀ

ਿੋਵੇਰ ਉਿ ਭਾਵੇ ਸੁੱ ਕਾ ਿੋਵੇ ਜਾ ਹਫਰ ਿਹਰਆਰ ਇੱ ਛਾਵਾ ਦੀ ਆੜ ਿੇਠ ਪਰੇ੍ ਨਿੀ ਬਸ ਖੁਦ ਦਾ ੍ਤਲਬ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਤੇ

ਸੱ ਚ ਦੀ ਰਾਿ ਦੀ ਖੋਜ ਹਵੱ ਚ ਅਸਲ ਰੱ ਬ ਰੂਬਰੂ ਿੋ ਿੱ ਥਾ ਉਤੇ ਚੁੱ ਕ ਲੈ ਦਾ ਏਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 65

"ਕੀ ਹਫਰ ੍ਹਿਬੂਬ ਨਾਲ ਇਸ਼ਕ ਕਰਨਾ ਫਜੂਲ ਏ?"

"ਨਾ ਹਬਲਕੁਲ ਵੀ ਨਿੀਰ ਇਸ਼ਕ ਕਰਨਾ ਫਜੂਲ ਨਿੀ ਪਰ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਹਪੱ ਛਲੇ ੍ਕਸਦ ਦਾ ਿੋਣਾ ਫਜੂਲ ਿੈਰ ਜੋ

ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਫਜੂਲ ਬਣਾ ਦੇਦਾ ਏਰ"

"ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਹਪੱ ਛੇ ਤਾ ਇੱ ਕ ਿੀ ੍ਕਸਦ ਿੁੰ ਦਾ ਇਸ਼ਕ ਕਰਨਾਰ ਉਿ ਫਜੂਲ ਹਕਵੇ ਿੋਇਆ ਭਲਾ?"

"ਹਸਰਫ ਹਜਸ੍ਾਨੀ ਤਾਲੂਕਾਤ ਦਾ ੍ਕਸਦ, ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਪਰਗਟਾਵਾ ਕਰ ਿੋਰ ਈਨਾ ੍ਨਾਉਣ ਦਾ ੍ਕਸਦਰ"

"ਹਜਸ੍ਾਨੀ ਤਾਲੂਕਾਤ ਵੀ ਤਾ ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਪਰਗਟਾਉਣ ਦਾ ਇੱ ਕ ਼ਰੀਆ ਿੈਰ"

"ਿਾ ਪਰ ਅੰ ਗਾ ਦੀ ਛੋਿ ਤਦ ਤੱ ਕ ਿੀ ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਜਾਿਰ ਕਰਨ ਦਾ ਼ਰੀਆ ਿੈ ਜਦ ਤੱ ਕ ੍ਨ ਵਾਸਨਾ ਤੋ ਰਹਿਤ

ਿੋ ਅਹਿਸਾਸ ਦੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਸ੍ਝੇ ਤੇ ਹਪਆਰ ਕਰੇ ਨਾ ਹਕ ਹਜਸ੍ ਫਰੋਸ਼ੀਰ"

ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ੍ੇਰੇ ਼੍ੀਰ ਨੂੰ ਿਲੂਣ ਰਿੇ ਸਨਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਸ੍ਝ ਨਿੀ ਸੀ ਆ ਹਰਿਾ ਹਕ ਕੀ ੍ੈ ਆਪਣੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਨੂੰ

ਉਸਦੇ ਹਜਸ੍ ਦੀ ਛੋਿ ਕਾਰਨ ਹਪਆਰ ਕਰਦਾ ਿਾ ਜਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਅਸਲ ਹਵੱ ਚ ਇਸ਼ਕ ਿੈ ਉਸ ਨਾਲਰ ਜਾ ਕੋਈ ਿੋਰ

ਕਾਰਨ ਜਾ ੍ਤਲਬ ਤਾ ਨਿੀ ੍ੇਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਪਰਗਟਾਵਾ ਕਰਨਾਰ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਨੂੰ ਦਚੁੱ ਤੀ ਹਵੱ ਚ ਪਾ ਹਦੱ ਤਾ ਸੀ

ਨਸੀਬੋ ਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਨੇਰ ੍ੈ ਸੋਚ ਿੀ ਹਰਿਾ ਤਾ ਉਸਨੇ ਟੋਟ ੍ਾਹਰਆ..

"ਵੈਸੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਹਬਲਕੁਲ ਿੀ ਨਿੀ ਲੱਗਦਾ ਹਕ ਤੁਸੀ ਇਸ਼ਕ ਤੋ ਵਾਹਕੋ ਿੋਰ ਪਤਾ ਿੈ ਤੁਸੀ ਆਪਣੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਨੂੰ ਹਕਵੇ

ਦਾ ਇਸ਼ਕ ਕਰਦੇ ਿੋ?"

"੍ੈ ਸ੍ਹਝਆ ਨਿੀਰ ਇਸ਼ਕ ਤਾ ਇਸ਼ਕ ਿੈਰ ਉਿ ਵੱ ਖੋ-ਵੱ ਖਰੀ ਤਰ੍ਾ ਦਾ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਏ?"

"ਿਾਜੀ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਦੋ ਰੂਪ ਨੇ ਇੱ ਕ ਇਸ਼ਕ ਿਕੀਕੀ ਅਤੇ ਇੱ ਕ ਇਸ਼ਕ ਼੍ਾਜੀਰ ਤੁਸੀ ਹਕਿੜਾ ਕਰਦੇ ਓ?"

"ਭਲਾ ਕੀ ਫਰਕ ਏ ਦੋਨਾ 'ਚ?

ਉਸਨੇ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਵੱ ਖੋ-ਵੱ ਖਰੇ ਰੂਪਾ ਬਾਰੇ ਦੱ ਹਸਆਂ ਤਾ ੍ੇਰੀ ਇੱ ਛਾ ਿੋਈ ਜਾਣਨ ਦੀ ਹਕ ਇਿਨਾ 'ਚ ਫਰਕ ਕੀ

ਿੋਵੇਗਾ ਤਾ ੍ੈ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾਰ ਪਰ ਉਸਨੇ ਿੱ ਸਦੇ ਿੋਏ ਹਕਿਾ..

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਇਸ਼ਕ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਭੋਰਾ ਵੀ ਨਿੀਰ ਆਖੇ ਜੀ ੍ੈ ਇਸ਼ਕ ਕਰਦਾ ਿਾਰ"

"ਤੁਸੀ ਜਾਣਦੇ ਿੋ ਤਾ ਦੱ ਸੋ? ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਬਸ ਇਸ਼ਕ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਪਤਾਰ ਇਿ ਿੁੰ ਦਾ ਹਕਿੋ-ਹਕਿੋ ਹਜਿਾ, ਇਿ ਨਿੀ

ਪਤਾਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 66

"ਚਲੋ ਕੋਈ ਨਾ, ਜੇ ਨਿੀ ਪਤਾ ਤਾ ੍ੈ ਦੱ ਸਦੀ ਿਾਰ ਦੇਖੋ ਇਸ਼ਕ ਿਕੀਕੀ ਿੁੰ ਦਾ ਜੋ ਰੱ ਬ ਦੇ ਲੜ ਲਾਵੇਰ ਭਾਵ ੍ਹਿਬੂਬ

ਤੇ ਰੱ ਬ 'ਚ ਫਰਕ ਨਾ ਹਦਖੇਰ ਰੱ ਬ ਿੀ ੍ਹਿਬੂਬ ਲੱਗੇਰ ੍ਤਲਬ ਰੱ ਬ ਨਾਲ ਇਸ਼ਕਰ ਤੇ ਇਸ਼ਕ ਼੍ਾਜੀ ਿੁੰ ਦਾ ਹਜਸ

ਹਵੱ ਚ ੍ਹਿਬੂਬ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ਸ੍ਝ ਹਲਆ ਜਾਵੇਰ ਿੁਣ ਤੁਸੀ ਹਵਚਾਰ ਕਰੋ ਤੁਿਾਡਾ ਇਸ਼ਕ ਹਕਿੜਾ ਸੀ?"

"੍ੇਰਾ ਇਸ਼ਕਰ ੍ੇਰਾ ਇਸ਼ਕ ਤਾ ਿਕੀਕੀ ਿੀ ਿੈ ਹਫਰਰ ਹਕਉਹਕ ੍ੈ ੍ਹਿਬੂਬ 'ਚੋ ਰੱ ਬ ਪਹਿਲਾ ਤੱ ਹਕਆ ਤੇ ਇਸ਼ਕ

ਬਾਅਦ 'ਚ ਕੀਤਾਰ ਭਾਵ ਰੱ ਬ ਪਹਿਲਾ ਬਣਾਇਆ ਤੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਬਾਅਦ ਹਵੱ ਚਰ ੍ੈ ਰੱ ਬ ਨੂੰ ੍ਹਿਬੂਬ ੍ੰ ਹਨਆ ਤੇ

ਇਸ਼ਕ ਕੀਤਾਰ ੍ੇਰਾ ਤਾ ਇਸ਼ਕ ਿਕੀਕੀ ਏਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿ... ਓ ਭਹਲਆ ਲੋ ਕਾਰ ਪਹਿਲਾ ਗਹਿਰਾਈ ਤਾ ਸ੍ਝ ਿਕੀਕੀ ਦੀਰ ਹਫਰ ਤੈਅ ਕਰੀਰ ਇਸ਼ਕ

਼੍ਾਜੀ ਬਾਰੇ ਤੁਿਾਨੂੰ ਭੇਤ ਨਿੀਰ ਚੱ ਲੇ ਿੋ ਇਸ਼ਕ ਿਕੀਕੀ ਦੇ ਤਗ੍ੇ ਲੈ ਣਰ"

੍ੈ ਉਸਦਾ ਜੁਆਬ ਸੁਣ ੍ਾਯੂਸ ਹਜਿਾ ਿੋ ਹਗਆ ਹਕ ਇਿ ਤਾ ਪਤਾ ਨਿੀ ਹਕਿੜੀਆਂ ਗੁੰ ਝਲਾ ਹਵੱ ਚ ਪਾ ਰਿੀ ਏਰ ੍ੇਰੇ

ਿਕੀਕੀ ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾ ਦੱ ਸੀ ਜਾਦੀਰ ੍ੇਰੇ ੍ੂੰ ਿ ਉਤੇ ਨਾ੍ੋਸ਼ੀ ਸੀ ਅਤੇ ੍ੈ ਚੁੱ ਪ ਬੈਠਾ ਸੀਰ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਤੁਿਾਨੂੰ ਇੱ ਕ ਕਿਾਣੀ ਸੁਣਾਉਦੀ ਿਾ ਜੋ ਤੁਿਾਨੂੰ ਤੁਿਾਡੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਔਕਾਤ ਹਬਆਨ ਕਰੂਰ ਸੁਣੋਗੇ?"

"ਿਾਜੀ ਸੁਣਾ ਹਦਉਰ"

" ਸੁਣੋ ਹਫਰ...

ਕੀ ਿੋਇਆ ਹਕ ਬਾਬਾ ੋਰੀਦ ਜੀ ਨੂੰ ਬਾਰਾ ਸਾਲ ਿੋ ਗਏ ਸੀ ਬੰ ਦਗੀ ਕਰਹਦਆਂਰ ਤਸਬੀ ਿਰ ਵੇਲੇ ਿੱ ਥ ਹਵੱ ਚ

ਰੱ ਖਣੀ ਤੇ ਅੱ ਲ੍ਾ-ਅੱ ਲ੍ਾ ਕਰੀ ਜਾਣਾਰ ਇੱ ਕ ਹਦਨ ਆਪਣੀ ਤਸਬੀ ਫੇਰਦੇ-ਫੇਰਦੇ ਗਲੀ ਹਵੱ ਚਦੀ ਲੰਘ ਰਿੇ ਸੀ ਹਕ ਇੱ ਕ

ਗੁਜਰੀ ਨੂੰ ਦੁੱ ਧ ਵੇਚਹਦਆਂ ਵੇਖ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਖਲੋ ਗਏਰ ਗੁਜਰੀ ਕੋਲ ਜੋ ਵੀ ਦੁੱ ਧ ਲੈ ਣ ਆਵੇ ਪੈਸੇ ਦੇਵੇ ਤੇ ਦੁੱ ਧ ਲੈ

ਜਾਏਰ ਇੱ ਕ ਜਵਾਨ ਆਦ੍ੀ ਆਇਆ ਜੋ ਦੁੱ ਧ ਲੈ ਕੇ ਚਹਲਆ ਹਗਆ ਪਰ ਗੁਜਰੀ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੇ ਖਾ-ਜੋਖਾ ਨਾ

ਕੀਤਾ ਤੇ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਨਾ ਹਲਆਰ ੋਰੀਦ ਖਲੋ ਤਾ ਆਪਣੀ ਤਸਬੀ ਦੇ ੍ਣਹਕਆਂ 'ਤੇ ਖੁਦਾ-ਖੁਦਾ ਕਰੀ ਜਾਦਾ ਸੀਰ ਜਦ

ਗੁਜਰੀ ਦੁੱ ਧ ਵੇਚ ਤੁਰਨ ਲੱਗੀ ਤਾ ੋਰੀਦ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪੁੱ ਹਛਆ ਹਕ ੍ਾਈ ੍ੈਨੰ ੂ ਼ਰਾ ਦੱ ਸੀ, ਜੋ ਵੀ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਦੁੱ ਧ ਲੈ ਣ

ਆਇਆ ਤੂੰ ਪੈਸੇ ਲੈ ਕੇ ਦੁੱ ਧ ਦੇਦੀ ਗਈਰ ਪਰ ਇੱ ਕ ਕਾਲੀ ਚਾਦਰ ਵਾਲੇ ਕੋਲੋ ਨਾ ਤਾ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਹਲਆ ਤੇ ਨਾ ਿੀ

ਕੋਈ ਹਿਸਾਬ ਹਕਤਾਬ ਕੀਤਾਰ ਇਿ ਕੀ ਗੱ ਲ ਿੈ? ਤੈਨੰ ੂ ਭੁਲੇਖਾ ਤਾ ਨਿੀ ਲੱਗਾ?

ਗੁਜਰੀ ਬਾਬੇ ੋਰੀਦ ਦੀ ਇਿ ਗੱ ਲ ਸੁਣ ਿੱ ਸ ਪਈ ਤੇ ਬੋਲੀ.. ਓ ਫਕੀਰਾ, ਉਿ ਆਦ੍ੀ ਹਜਸ ਨਾਲ ੍ੈ ਕੋਈ

ਹਿਸਾਬ-ਹਕਤਾਬ ਨਿੀ ਕੀਤਾ ਤੇ ਨਾ ਿੀ ਦੁੱ ਧ ਦੇ ਪੈਸੇ ਲਏ ਿਨਰ ਉਿ ਯਾਰ ਏ ੍ੇਰਾਰ ਭਲਾ ਕੋਈ ਯਾਰ ਨਾਲ ਵੀ

ਹਿਸਾਬ-ਹਕਤਾਬ, ਹਗਣਤੀ-ਹ੍ਣਤੀ ਕਰਦਾ ਿੈ? ਤੂੰ ਤਾ ਿਾਲੇ ਇਸ਼ਕ ਼੍ਾਜੀ ਹਜੰ ਨੀ ਦੂਰ ਨਿੀ ਅੱ ਪਹੜਆ, ਿਕੀਕਤ

ਤਾ ਬਿੁਤ ਪਰੇ ਿੈਰ ਜਾ ਕੇ ਿੀਰ ਨੂੰ ਪੁੱ ਛ ਹਜਨ ਇਸ਼ਕ ਼੍ਾਜੀ ਕ੍ਾਇਆ ਿੈਰ ਇਿ ਸੁਣ ਕੇ ਬਾਬੇ ੋਰੀਦ ਨੇ ਤਸਬੀ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 67

ਭੁਵਾ ਕੇ ੍ਾਰੀ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, ੍ੈ ਐਵੇ ਿੀ ਹਗਣਤੀ ਕਰਦਾ ਹਰਿਾ ਹਕ ਅੱ ਜ ਵੀਿ ਤਸਬੀਆਂ ਫੇਰੀਆਂ ਤੇ ਅੱ ਜ ਤੀਿ

ਫੇਰੀਆਂਰ ਉਠ ਤੁਹਰਆ ਹਸਆਲਾ ਨੂੰ ਹਕ ਿੀਰ ਨੂੰ ਪੁੱ ਛਾ ਉਸ ਨੇ ਹਕਵੇ ਇਸ਼ਕ ਼੍ਾਜੀ ਹਵੱ ਚ ੍ਨ ਲਾਇਆ ਿੈਰ

ਜਾ ਪਿੁੰ ਚਾ ਹਸਆਲੀ ਤੇ ਪੁੱ ਛਦਾ ਹਫਰੇ ਹਕ ੍ੈ ੍ਾਈ ਿੀਰ ਨੂੰ ਹ੍ਲਣਾ ਿੈਰ ਲੋ ਕਾ ਆਹਖਆ ਹਕ ਉਿ ਤਾ ਪਰਦੇ ਹਵੱ ਚ

ਰਹਿੰ ਦੀ ਿੈ, ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਨਿੀ ਹ੍ਲਦੀ, ਹਸਰੋ ਹਦਨ ਹਵੱ ਚ ਇੱ ਕ ਬਾਬੂ ਰਾ੍ ਦੀ ਿੱ ਟੀ ਤੋ ਸੌਦਾ ਲੈ ਣ ਆਉਦੀ ਿੈ, ਉਸ

ਕੋਲੋ ਪਰਦਾ ਨਿੀ ਕਰਦੀ ਹਕਉਹਕ ਬਾਬੂ ਰਾ੍ ਇੱ ਕ ਹਗਆਨਵਾਨ ਪੁਰਖ ਿੈਰ ੋਰੀਦ ਨੇ ਬਾਬੂ ਰਾ੍ ਦੀ ਿੱ ਟੀ 'ਤੇ

ਖੁਦਾ-ਖੁਦਾ ਕੀਤਾ, ਤਾ ਬਾਬੂ ਰਾ੍ ਹਕਿਾ ਆਉ ਸਾਈ ਂ ਜੀ ਕੀ ਿੁਕ੍ ਿੈ? ਤਾ ੋਰੀਦ ਨੇ ਹਕਿਾ ਭਾਈ ੍ੈ ਬੜੀ ਦੂਰੋ

੍ਾਈ ਿੀਰ ਨੂੰ ਹ੍ਲਣ ਆਇਆ ਿਾ, ਲੋ ਕਾ ਦੱ ਹਸਆ ਿੈ ਉਿ ਤੇਰੀ ਿੱ ਟੀ 'ਤੇ ਸੌਦਾ ਲੈ ਣ ਆਉਦੀ ਿੈ ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਕੋਲੋ

ਪਰਦਾ ਨਿੀ ਕਰਦੀਰ ਜਦੋ ਆਵੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਦੱ ਸ ਦੇਈ ਂ ਤਾ ਜੋ ੍ੈ ਉਸ ਨਾਲ ੍ਾਰੋਤ ਦੀਆਂ ਦੋ ਗੱ ਲਾ ਕਰਨੀਆਂ ਿਨਰ

ਬਾਬੂ ਰਾ੍ ਨੇ ਹਕਿਾ, ਸਾਈ ਂ ਜੀ ਗੱ ਲ ਇਿ ਿੈ ਹਕ ਉਸ ਵੇਲੇ ੍ੈ ਆਪ ਨੂੰ ਦੱ ਸ ਨਿੀ ਸੱ ਕਣਾ, ਹਕਉਹਕ ਜਦੋ ਿੀਰ

ਆਉਦੀ ਿੈ ਤਾ ੍ੈ ਵਜੂਦ ਹਵੱ ਚ ਆ ਜਾਦਾ ਿਾਰ ੍ੈ ਿੱ ਟੀ ਹਵੱ ਚੋ ਸਾਰੇ ਸੌਦ,ੇ ਖੰ ਡ, ਗੁੜ, ਲੂਣ, ਹ੍ਰਚ, ਦਾਲਾ ਆਹਦ

ਬਾਿਰ ਰੱ ਖੀ ਜਾਦਾ ਿਾਰ ਹਜਸ ਚੀ਼ ਦੀ ਵੀ ਲੋ ੜ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈ, ਿੀਰ ਉਿ ਲੈ ਕੇ ਚਲੀ ਜਾਦੀ ਿੈਰ ੋਰੀਦ ਸਾਈ ਂ ੍ੈ ਹਫਰ

ਆਪ ਨੂੰ ਦੱ ਸ ਨਿੀ ਸਕਾਗਾ ਹਕ ਇਿ ਿੀਰ ਿੈਰ

ੋਰੀਦ ਨੇ ਆਹਖਆ ੍ੈ ਤੇਰੀ ਬਾਤ ਸ੍ਝ ਲਈ ਿੈ, ਜਦੋ ਤੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਾ ਸੌਦੇ ਿੱ ਟੀ ਹਵੱ ਚੋ ਕੱ ਢ-ਕੱ ਢ ਬਾਿਰ ਰੱ ਖੀ
ਂ ਾ, ਤਾ ੍ੈ ਸ੍ਝਾਗਾ ਇਿੋ ਿੀਰ ਿੈਰ ਿੱ ਟੀ ਦੇ ਨਾਲ ਿੀ ੍ਸੀਤ ਸੀ, ਉਸ ਅੱ ਗੇ ੋਰੀਦ ਬੈਠ ਹਗਆਰ ਨ੍ਾ਼ ਦਾ
ਜਾਏਗ

ਵਕਤ ਿੋ ਹਗਆਰ ਉ਼ੂ ਕੀਤਾ ਤੇ ੍ਸੀਤ ਹਵੱ ਚ ਨ੍ਾ਼ ਪੜ੍ਨ ਲੱਗਾ ਤੇ ਨਾਲੋ ਨਾਲ ਚੋਰੀ ਅੱ ਖੀ ਿੱ ਟੀ ਵੱ ਲ ਝਾਕੀ

ਜਾਏ ਹਕ ਹਕਤੇ ਿੀਰ ਤਾ ਨਿੀ ਆਈਰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਿੀਰ ਆ ਗਈ ਹਜਸ ਨੇ ਵੇਹਖਆ ਹਕ ਫਕੀਰ ਨ੍ਾ਼ ਪੜ੍ਦਾ-ਪੜ੍ਦਾ

ਿੱ ਟੀ ਵੱ ਲ ਝਾਕੀ ਜਾਦਾ ਿੈਰ ਬਾਬੂ ਰਾ੍ ਦੁਕਾਨੋ ਸੌਦੇ ਕੱ ਢ ਕੇ ਬਾਿਰ ਰੱ ਖਣ ਲੱਗ ਹਪਆ ਤਾ ੋਰੀਦ ਨੇ ਸ੍ਹਝਆ

ਿੀਰ ਆ ਗਈਰ ਛੇਤੀ-ਛੇਤੀ ਨ੍ਾ਼ ਦੇ ਟੱ ਪੇ ਆਖੇ ਤੇ ੍ਸੀਤੋ ਬਾਿਰ ਆ ਹਗਆਰ ਸਲਾ੍ ਬੁਲਾ ਕੇ ਪੁੱ ਹਛਆ ੍ਾਈ

ਤੈਨੰ ੂ ਿੀਰ ਆਖਦੇ ਿਨ? ਿੀਰ ਨੇ ਹਕਿਾ ਿਾ ੋਕੀਰ ਸਾਈ,ਂ ੍ੈ ਿੀ ਿੀਰ ਿਾਰ ਤਾ ੋਰੀਦ ਬੋਹਲਆ ਸੁਹਣਆਂ ਤੂੰ ਇਸ਼ਕ

਼੍ਾਜੀ ਹਵੱ ਚ ਪੂਰਨ ਿੈਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਵੀ ਹਵਧੀ ਦੱ ਸ ਜੋ ਇਸ਼ਕ ਿਕੀਕੀ ਹਵੱ ਚ ਪੂਰਾ ਉਤਰਾ? ਿੀਰ ਨੇ ਿੱ ਸ ਕੇ ਆਹਖਆ

ੋਕੀਰ ਸਾਈ ਂ ੍ੈ ਆਪ ਨੂੰ ੍ਸੀਤ ਹਵੱ ਚ ਨ੍ਾ਼ ਪੜ੍ਹਦਆਂ ਤੱ ਹਕਆ ਿੈਰ ਚੋਰੀ ਅੱ ਖੀ ਬਾਿਰ ਝਾਕਦੇ ਸੋ, ਏਦਾ ਇਸ਼ਕ

ਕ੍ਾਉਦਾ ਿੈ? ਉਰਾ ਕਰ ਕੰ ਨ ੍ੇਰੇ ਵੀਣੀ ਨੂੰ ਲਾ ਕੇ ਸੁਣ..

ੋਰੀਦ ਨੇ ਜਦ ਿੀਰ ਦੀ ਵੀਣੀ ਨੂੰ ਕੰ ਨ ਲਾਇਆ ਤਾ ਰੋ੍-ਰੋ੍ ਹਵੱ ਚੋ ਰਾਝਾ-ਰਾਝਾ ਦੀ ਆਵਾ਼ ਆਵੇਰ ਿੈਰਾਨ

ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਿੋ ਹਗਆ ੋਰੀਦ ਹਕ ਿੈ, ਐਡੀ ਉਚੀ ਇਸ਼ਕ ਼੍ਾਜੀ ਦੀ ੍ੰ ਼ਲਰ ਪਤਾ ਨਿੀ ਿਕੀਕਤ ਹਕੱ ਡੀ ਉਚੀ ਿੋਵੂ?

ਿੀਰ ਬੋਲੀ ਫਕੀਰ ਬਾਬਾ ਨਫਸ ਨੂੰ ੍ਾਰ ਕੇ ਬੰ ਦਗੀ ਕਰਰ ਹਜੰ ਨਾ ਹਚਰ ਤੇਰੇ ਰੋ੍-ਰੋ੍ ਹਵੱ ਚੋ ਅੱ ਲ੍ਾ-ਅੱ ਲ੍ਾ ਦੀ ਸਦਾ

ਨਿੀ ਹਨਕਲਦੀ ਉਨਾ ਹਚਰ ੋਕੀਰੀ ਕਾਿਦੀਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 68

ਿੁਣ ਤੁਸੀ ਦੱ ਸੋ ਤੁਿਾਡੇ ਰੋ੍-ਰੋ੍ 'ਚੋ ਆਉਦੀ ਿੈ ਆਵਾ਼ ਤੁਿਾਡੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਦੀ?"

੍ੈ ਆਪਣੇ ਿੱ ਥ ਨੂੰ ਪੁੱ ਠਾ ਕਰ ਕੰ ਨ ਨਾਲ ਲਾਇਆ ਤਾ ਕੋਈ ਆਵਾ਼ ਨਾ ਆਈਰ ੍ੈ ਸੋਚਾ ਹਵੱ ਚ ਪੈ ਹਗਆ ਅਤੇ ਬਿੁਤ

ਹਨਰਾਸ਼ ਿੋਇਆ ਹਕ ੍ੇਰਾ ਤਾ ਇਸ਼ਕ ਼੍ਾਜੀ ਿੀ ਨਿੀ ਿੋਇਆ, ਿਕੀਕੀ ਤਾ ਦੂਰ ਦੀ ਗੱ ਲ ਿੈਰ ੍ੈ ਿੱ ਥ ਕੰ ਨ ਨਾਲ

ਲਾਇਆ ਸੋਚ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਕ ਨਸੀਬੋ ਿੱ ਸੀ ਤੇ ਬੋਲੀ..

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਿਾ... ਜੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਿੀ ਕੰ ਨ ਲਾ-ਲਾ ਸੁਣਨਾ ਪਵੇ ਹਫਰ ਕਾਿਦਾ ਰੋ੍-ਰੋ੍ ਬੋਲੂਰ ਛੱ ਡੋ ਰਹਿਣ ਹਦਉ

ਤੁਿਾਡੇ ਵੱ ਸ ਹਵੱ ਚ ਿੈਨੀਰ ਨਾ ਤਾ ਇਸ਼ਕ ਿਕੀਕੀ ਤੇ ਨਾ ਿੀ ਇਸ਼ਕ ਼੍ਾਜੀਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਤਾ ਖੁਦ ਨੂੰ ਿੀ ਨਿੀ ਅਹਿਸਾਸ

ਹਕ ਤੁਿਾਨੂੰ ਇਸ਼ਕ ਿੈ ਵੀ ਜਾ ਨਿੀਰ"

੍ੈ ਆਪਣਾ ਿੱ ਥ ਕੰ ਨ ਨਾਲੋ ਿਟਾਇਆ ਅਤੇ ਸੋਚਾ ਹਵੱ ਚ ਡੁੱ ਬ ਹਗਆਰ ਹਕ ਵਾਹਕਆ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਖੁਦ ਨੂੰ ਿੀ ਨਿੀ

ਅਹਿਸਾਸ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਇਸ਼ਕ ਿੈ ਵੀ ਜਾ ਨਿੀਰ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਸਵਾਲ ਆ ਹਗਆ ਹਕ ਇਿ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਦਾ

ਪਤਾ ਹਕੰ ਝ ਲੱਗੂਰ ਇਿ ਅਹਿਸਾਿ ਿੈ ਕੀ? ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਭੇਦਾ ਤੋ ਿੱ ਟ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਤਰੋ ਿੋ

ਹਗਆਰ ਜਦੋ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਨਾਲ ੍ੇਰੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲੜਾਈ ਿੋਈ ਸੀਰ

(4)

੍ੈਨੰ ੂ ਯਾਦ ਆਰ ੍ੈ, ੍ੇਰਾ ਯਾਰ ਜੋਬਨ ਅਤੇ ਕੁਲਹਵੰ ਦਰ ਬੜੇ ਿੀ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਪਾਰਕ ਹਵੱ ਚ ਬੈਠੇ ਿਰਸ਼ ਵੱ ਲ ਵਧੇਰ

ਉਿ ਸਾਡੇ ਤੋ ਹਪੱ ਛਾ ਕਰ ਇੱ ਕ ਬੈਚ ਉਤੇ ਬੈਠਾ ਸੀਰ ਉਸਦੇ ਸਾਿ੍ਣੇ ਵਾਲੇ ਬੈਚ ਉਤੇ ਉਸਦੇ ਯਾਰ ਜੀਤਾ ਅਤੇ

ਸੋਿਣ ਸਨਰ ਜੀਤੇ ਨੇ ਹਜਉ ਿੀ ਸਾਨੂੰ ਆਉਦੇ ਵੇਹਖਆਰ ਉਿ ਸਹਿ੍ ਹਗਆ ਅਤੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਨਾਲ ਿਰਸ਼ ਨੂੰ ਸਾਡੇ

ਆਉਣ ਦੀ ਖਬਰ ਹਦੱ ਤੀਰ ਇਸ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਹਕ ਉਿ ਸੰ ਭਲਦਾ ਅਸੀ ਉਸ ਤੱ ਕ ਪਿੁੰ ਚ ਚੁੱ ਕੇ ਸੀਰ ਜੋਬਨ ਅਤੇ

ਕੁਲਹਵੰ ਦਰ ੍ੇਰੇ ਹਪੱ ਛੇ ਸੀ ਤਾ ੍ੈ ਿਰਸ਼ ਨੂੰ ਕਾਲਰੋ ਫੜ੍ ਲਫੇੜੇ ੍ਾਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਹਦੱ ਤੇਰ ਿਰਸ਼ ਦੇ ਲਫੇੜੇ ਵੱ ਜਦੇ ਵੇਖ

ਉਸਦੇ ਬੇਲੀ ਜੀਤਾ ਅਤੇ ਸੋਿਣ ਹ੍ੰ ਟ ਹਵੱ ਚ ਿੀ ਹਤੱ ਤਰ ਿੋ ਗਏਰ ਿਰਸ਼ ਦੇ ਬੇਲੀਆਂ ਨੂੰ ਭੱ ਜਦਾ ਵੇਖ ਕੁਲਹਵੰ ਦਰ

ਬੋਹਲਆ..

"ਖੜ੍ ਜੋ ਤੁਿਾਡੀ ਭੈ........"

ਿਰਸ਼ ਦਾ ਕਦ ੍ੇਰੇ ਨਾਲੋ ਇੰ ਚ ਦੋ ਇੰ ਚ ਉਚਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸਦੀ ਹਿੰ ੍ਤ ਨਾ ਿੋਈ ਜੁਆਬ ਹਵੱ ਚ ਿੱ ਥ ਚੁੱ ਕਣ ਦੀਰ

ਇੱ ਕ ਲਫੇੜਾ ਉਸਦੇ ਨੱਕ ਉਤੇ ਵੱ ਜਣ ਕਰਕੇ ਉਸਦੇ ਨੱਕ ਹਵੱ ਚੋ ਲਿੂ ਹਨਕਲਣ ਲੱਗ ਹਪਆਰ ਉਿ ਛੁਡਾ ਕੇ ਭੱ ਜਣ

ਲੱਗਾ ਤਾ ਬੈਚ ਹਵੱ ਚ ਵੱ ਜ ਿੇਠਾ ਹਡੱ ਗ ਹਪਆਰ ਉਸਦੇ ਹਡੱ ਗਹਦਆਂ ਿੀ ਜੋਬਨ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਤਾਿ ਚੁੱ ਹਕਆ ਅਤੇ ਹਢੱ ਡ

ਹਵੱ ਚ ੍ੁੱ ਕਾ ੍ਾਹਰਆਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਹਫਰ ੍ਾਹਰਆ ਅਤੇ ਬੋਹਲਆ..

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 69

"ਤੇਰੀਆਂ ਕੱ ਢਦੇ ਆ ਪੁੱ ਤ ਆਸ਼ਕੀਆਂਰ ਤੂੰ ਜੰ ਹ੍ਆਂ ਨਵਾ ਆਹਸ਼ਕਰ"

ਕੁਲਹਵੰ ਦਰ ਵੀ ਕਚੀਚੀ ਲੈ ਦੇ ਿੋਏ ਬੋਹਲਆ..

"ਇਿਨੂੰ ਬਣਾ ਅੱ ਜ ਰਾਝਾਰ"

ਇਸ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ੍ੈ ਦੁਬਾਰਾ ਉਸਨੂੰ ਿੱ ਥ ਪਾਉਦਾਰ ਹਪੱ ਹਛਉ ਉਚੀ ਅਤੇ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਨੇ ਆਵਾ਼ ੍ਾਰੀ...

"ਲਵ...."

੍ੈ ਉਸਦੀ ਆਵਾ਼ ਵੱ ਲ ਹਧਆਨ ਨਾ ਹਦੱ ਤਾ ਤਾ ਉਿ ਆਵਾ਼ਾ ੍ਾਰਦੀ ਿੋਈ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਆ ਗਈਰ ਉਸਨੇ ਕੋਲ ਆ

ਬੜੇ ਿੀ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਅਤੇ ਹਖੱ ਝ ਕੇ ਆਵਾ਼ ੍ਾਰੀ...

"ਲਵ.. ਛੱ ਡੋ ਉਸਨੂੰਰ"

ਜੋਬਨ ਨੇ ਿਰਸ਼ ਨੂੰ ਕਾਲਰੋ ਫਹੜਆ ਿੋਇਆ ਸੀਰ ਤਾ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਹਫਰ ਤੋ ਬੋਲੀ..

"ਜੋਬਨ ਛੱ ਡ ਿਰਸ਼ ਨੂੰਰ"

ਜੋਬਨ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ਵੇਖਣ ਲੱਗਾਰ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਹਫਰ ਤੋ ਬੋਲੀ..

"ਲਵ.. ਕਿੋ ਜੋਬਨ ਨੂੰ ਹਕ ਿਰਸ਼ ਨੂੰ ਛੱ ਡੇਰ"

"ਛੱ ਡਦੇ ਜੋਬਨਰ"

੍ੇਰੇ ਆਖਣ ਤੇ ਜੋਬਨ ਨੇ ਿਰਸ਼ ਨੂੰ ਹਜਉ ਿੀ ਛੱ ਹਡਆਰ ਉਿ ਛੁਡਾ ਇੰ ਝ ਭੱ ਹਜਆ ਹਜਵੇ ਆਲ੍ੇ ਹਵੱ ਚੋ ਕੁੱ ਕੜ ਭੱ ਜਦਾ

ਿੋਵੇਰ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਬਿੁਤ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਲੱਗਦੀ ਸੀਰ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਬਿੁਤੀ ਬਦ੍ਾਸ਼ੀ ਆਉਦੀ ਤੁਿਾਨੂੰ?"

"ਬਦ੍ਾਸ਼ੀ ਕਾਿਦੀ ਭਰਜਾਈ ਏਦੇ 'ਚਰ ਜਦੋ ਹਛੱ ਤਰਾ ਵਾਲੇ ਕੰ ੍ ਕਰਨੇ ਤਾ ਹਛੱ ਤਰ ਿੀ ੍ਾਰਾਗੇਰ

ਕੁਲਹਵੰ ਦਰ ਬੋਹਲਆ ਤਾਰ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਨੱਕ ੍ੂੰ ਿ ਵੱ ਟਦੀ ਿੋਈ ੍ੈਨੰ ੂ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪਈ...

"ਲਵ ਇਿਨੂੰ ਆਖ ੍ੈਨੰ ੂ ਭਰਜਾਈ ਨਾ ਹਕਿਾ ਕਰੇਰ"

"ਿੋਰ ਕੀ ਕਿਾ ਯਾਰ ਦੱ ਸਰ ਸਾਡੇ ਯਾਰ ਦੀ ਨਾਲਦੀ ਸਾਡੀ ਭਰਜਾਈ ਿੀ ਿੋਈਰ"

"ਲਵ... ਤੁਸੀ ਰੋਕਣਾ ਇਿਨੂੰ ਹਕ ਨਿੀਰ ਰੋਕੋ ਇਿਨੂੰ, ਜੇ ੍ੈ ਕੁਝ ਆਖ ਹਦੱ ਤਾ ਹਫਰ ਇਿਨਾ ਗੁੱ ਸਾ ਕਰਨਾਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 70

੍ੈ ਕੁਲਹਵੰ ਦਰ ਨੂੰ ਚੁੱ ਪ ਰਹਿਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਨਾਲ ਿੀ ਉਥੋ ਜਾਣ ਲਈ ਹਕਿਾਰ ੍ੇਰਾ ਇਸ਼ਾਰਾ

ਵੇਖਦੇ ਿੀ ਜੋਬਨ ਬੋਹਲਆ..

"ਆ ਕੁਲਹਵੰ ਦਰਾ ਆਪਾ ਠੰਡਾ-ਠੁੰਡਾ ਪੀ ਕੇ ਆਈਏ ਕੰ ਟੀਨ 'ਚੋਰ ਹਦ੍ਾਗ ਬਾਲਾ ਤਹਪਆ ਹਪਆ ਈ ਅੱ ਜਰ ਤੁਸੀ

ਪੀਵੋਗੇ ਹਕ ਨਿੀ?"

"ਤੁਿਾਡੇ ਬਾਲੇ ਿੀ ਹਦ੍ਾਗ ਤਪਦੇ ਕੁਝਰ"

ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੇ ਬੋਲ ਸੁਣਦੇ ਿੀ ਕੁਲਹਵੰ ਦਰ ਅਤੇ ਜੋਬਨ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਭਰੇ ਅੰ ਦਾ਼ ਨਾਲ ਉਥੋ ਕੰ ਟੀਨ ਵੱ ਲ ਚਲੇ ਗਏਰ ੍ੈ

ਉਥੇ ਿੀ ਬੈਚ ਉਤੇ ਬੈਠ ਹਗਆਰ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ੍ੇਰੇ ਸਾਿ੍ਣੇ ਵਾਲੇ ਬੈਚ ਉਤੇ ਬੈਠ ਗਈਰ ਬੈਠਦੇ ਸਾਰ ਿੀ ਬੋਲੀ….

"ਕੀ ਲੋ ੜ ਪਈ ਸੀ ਭਲਾ ਐਵੇ ਫਾਲਤੂ ਹਵੱ ਚ ਪੰ ਗੇ ਲੈ ਣਦੀ?"

"ਫਾਲਤੂ 'ਚ ਲੈ ਹਰਆ ਪੰ ਗੇ ਦੱ ਸ?"

"ਫਾਲਤੂ ਿੀ ਆਰ"

"ਤੂੰ ਹਫਰ ਆਪਣੇ ਉਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਰੱ ਖਰ ਨਾ ਿਵਾ ਹਦਆ ਕਰ ਆਿ ਲਫੰ ਡਰਾ ਨੂੰਰ"

"ਿੁਣ ੍ੇਰੇ ਤੇ ਨਾ ਸਾਰਾ ਹਚੱ ਕੜ ਸੁੱ ਟੋਰ"

"ਜਦੋ ਕਸੂਰ ਤੇਰਾ ਤੇ ਗੱ ਲ ਵੀ ਤੇਰੀ ਿੀ ਿੋਣੀ ਏਰ"

"੍ੈ ਚੱ ਲਦੀ ਿਾਰ ਤੁਿਾਡੇ ਨਾਲ ਤਾ ਕੋਈ ਗੱ ਲ ਕਰਨੀ ਵੀ ੍ਿਾ ਭਾਰੂ ਏਰ"

ਇਿ ਆਖ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਉਠਣ ਲੱਗੀ ਤਾ ੍ੈ ਉਸਨੂੰ ਬਾਿੋ ਫੜ ਹਲਆਰ ਉਸਨੇ ਬਾਿ ਛੁਡਾਉਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼

ਕੀਤੀ ਪਰ ੍ੈ ਨਾ ਛੱ ਡੀਰ ੍ੈ ਘੂਰੀ ਵੱ ਟਦੇ ਿੋਏ ਹਕਿਾ..

"ਬਹਿ ਜਾ ਏਥੇਰ"

ਉਿ ਬੈਠ ਗਈ ਅਤੇ ਚੁੱ ਪ ਰਿੀਰ ੍ੈ ਉਸਦੀ ਬਾਿ ਛੱ ਡ ਹਦੱ ਤੀਰ ਅਸੀ ਦੋਵੇ ਚੁੱ ਪ ਸੀਰ ੍ੈ ਉਸ ਵੱ ਲ ਨ਼ਰਾ ਭਰ ਵੇਖ

ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਉਿ ਕਦੇ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ਦੇਖਦੀ ਅਤੇ ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਨ਼ਰ ਏਧਰ-ਓਧਰ ਘੁੰ ੍ਾ ਲੈ ਦੀਰ ਕੁਝ ਦੇਰ ਹਪੱ ਛੋ ਉਿ

੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ਵੇਖਦੀ ਬੋਲੀ...

"ਤੁਿਾਨੂੰ ਕੋਈ ਅਹਿਸਾਸ ਿੀ ਨਿੀ ਿੈ ਹਕ ੍ੈ ਕੀ-ਕੀ ਝੱ ਲ ਤੁਿਾਡੇ ਨਾਲ ਹਰਸ਼ਤਾ ਹਨਭਾ ਰਿੀ ਿਾਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਲੱਗਦਾ

ਤੁਿਾਨੂੰ ੍ੇਰੇ ਹਪਆਰ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਨਿੀ ਹਕ ੍ੈ ਹਕੰ ਨਾ ਕੁ ਕਰਦੀ ਿਾਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 71

੍ੈ ਉਸਦੀ ਗੱ ਲ ਉਤੇ ਿੈਰਾਨ ਸੀਰ ਉਿ ਹਕੰ ਝ ਆਖ ਸਕਦੀ ਿੈ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਕੁਝ ਨਿੀ ਪਤਾ ਹਕ ਉਿ ਹਕੰ ਨਾ ਕੁ ਹਪਆਰ

ਕਰਦੀ ਏਰ ਇਸ ਹਵੱ ਚ ਤਾ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਣ ਵਾਲੀ ਗੱ ਲ ਿੀ ਨਿੀ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਉਸਦੇ ਹਪਆਰ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਨਾ

ਿੋਵੇਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਇੰ ਝ ਲੱਗਦਾ ਏ, ਹਜਵੇ ਉਸਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਨਿੀ ਹਕ ੍ੈ ਉਸਨੂੰ ਹਕਸ ਕਦਰ ਹਪਆਰ ਕਰਦਾ

ਿਾਰ ੍ੈ ਉਸ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਕਰਨੀ ਠੀਕ ਨਾ ਸ੍ਝੀ ਅਤੇ ਨਾ ਿੀ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਹਪਆਰ ਹਬਆਨ ਕਰਨ ਦੀ

ਜਰੂਰਤਰ ੍ੈ ਬੜੇ ਸ਼ਾਤ ਹਚੱ ਤ ਨਾਲ ਹਕਿਾ...

"੍ੈ ਜਾਣਦਾ ਿਾ ਤੇ ਸ੍ਝਦਾ ਿਾ ਤੇਰੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਨੂੰਰ"

"ਨਿੀ ਤੁਿਾਨੂੰ ਸੱ ਚੀਓ ਕੋਈ ਅਹਿਸਾਸ ਨਿੀ ਹਪਆਰ ਬਾਰੇਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਲੱਗਦਾ ਤੁਿਾਨੂੰ ਹਪਆਰ ਦੀ ਪਹਰਭਾਸ਼ਾ ਿੀ

ਨਿੀ ਪਤਾਰ ਤੁਸੀ ਤਾ ਬਸ ਸੱ ਚੀਆਂ ਝੂਠੀਆਂ ਕਹਵਤਾਵਾ ਹਲਖ ਲੈ ਦੇ ਿੋ ਦੋ-ਚਾਰ ਹਕਤਾਬਾ ਹਵੱ ਚੋ ਅੱ ਖਰ ਲੱਭਰ ਭਾਵਨਾ

ਤਾ ਿੈਨੀ ਹਬਲਕੁਲ ਤੁਿਾਡੇ 'ਚ ਹਪਆਰ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣ ਦੀਰ"

੍ੈਨੰ ੂ ਸ੍ਝ ਨਿੀ ਆਈ ੍ੈ ਉਸਨੂੰ ਕੀ ਜੁਆਬ ਦੇਵਾਰ ਹਕੰ ਝ ਹਬਆਨ ਕਰਾ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇਰ ਜੇਕਰ ਉਿ ਡੇਢ ਸਾਲ ਤੋ

ਨਾਲ ਿੋਣ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੈਨੰ ੂ ਨਿੀ ਜਾਣ ਪਾਈ ਤਾ ਹਫਰ ਿੁਣ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਪਆਰ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹਕਵੇ ਕਰਾ ਸਕੂ ਭਲਾ?

੍ੈ ਚੁੱ ਪ ਰਹਿਣਾ ਿੀ ਠੀਕ ਸ੍ਹਝਆ ਅਤੇ ਬੜੀ ਿੀ ਿਲੀ੍ੀ ਨਾਲ ਸਭ ਗੱ ਲਾ ਉਤੇ ਹ੍ੱ ਟੀ ਪਾਉਦੇ ਿੋਏ ਹਕਿਾ..

"ਛੱ ਡ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਆਿ ਇਸ਼ਕ, ਅਹਿਸਾਸ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱ ਲਾਰ ੍ੈ ਤੈਨੰ ੂ ਇਿ ਸਭ ਨਿੀ ਸ੍ਝਾ ਸਕਦਾਰ ਹਕਉਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ

ਪਤਾ ਤੂੰ ਸ੍ਝਣਾ ਿੀ ਨਿੀਰ"

"੍ੈ ਨਿੀ ਤੁਸੀ ਸ੍ਝੋਰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸ੍ਝਾਵੋਰ"

"ਛੱ ਡ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ੍ੇਰਾ ਪਹਿਲਾ ਹਦ੍ਾਗ ਖਰਾਬ ਈ ਤੂੰ ਿੋਰ ਨਾ ਕਰਰ ੍ੈ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਹਜਦ ਨਿੀ ਸਕਦਾਰ"

"ਹਦ੍ਾਗ ਖਰਾਬ ੍ੇਰਾ ਵੀ ਿੋ ਹਰਿਾ ਏਰ ਉਝ ਤਾ ਬੜੇ ਹਗਆਤਾ ਬਣਦੇ ਿੋਰ ਿੈ ਜੁਆਬ ਤਾ ਦੱ ਸੋ ਭਲਾ, ਤੁਿਾਨੂੰ ਿੈ

ਅਹਿਸਾਸ ਭੋਰਾ ਵੀ ੍ੇਰੇ ਹਪਆਰ ਬਾਰੇ?"

"ਨਿੀ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਿੈਨੀ ਜੁਆਬ ਤੇਰੀਆਂ ਫਾਲਤੂ ਤੇ ਬੇ-ਤੁਕੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਦੇਰ ਤੂੰ ਿੀ ਬਾਲੀ ਹਸਆਣੀ ਏਰ ਸਭ ਦੀ ੍ਾ

ਬਣੀ ਹਫਰਦੀ ਏਰ ਸਾਹਰਆਂ ਨੂੰ ਹਗਆਨ ਵੰ ਡਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਏਰ ਐਵੇ ਨਿੀ ਆਿ ਿਰਸ਼ ਵਰਗੇ ਤੇਰੇ ਤੇ ਪੇਚੇ ਪਾਉਣ ਨੂੰ

ਹਫਰਦੇਰ"

"ਹਫਰ ਉਿਨਾ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਵੇਗਾਰ ਤਦੇ ਤਾ ਉਿ ੍ੇਰੇ ਅੱ ਗੇ-ਹਪੱ ਛੇ ਹਫਰਦੇ ਆਰ"

"ਹਕਉ ੍ੇਰੇ ਤੋ ੍ਰਵਾਉਣੇ ਈ ਤੂੰ ਸਾਰੇਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 72

"ਬਸ ਆਿੀ ਕੁਝ ਤਾ ਿੈ ਤੁਿਾਡੇ ਕੋਲਰ ਹਸਆਪੇ ਪਾ ਲਏ, ਕਹਵਤਾਵਾ ਸੁਣਾ ਕੁੜੀਆਂ ਹਪੱ ਛੇ ਲਾ ਲਈਆਂ, ੍ੋਟਸਾਇਕਲ

ਉਤੇ ਗੇੜੀਆਂ ੍ਾਰ ਲਈਆਂਰ ਇਸ ਤੋ ਹਸਵਾ ਤਾ ਿੈਨੀ ਕੁਝਰ"

"ਿੋਰ ਵੀ ਬਿੁਤ ਕੁਝ ਿੈਰ ਉਿ ਵੀ ਹਗਣਾ ਦੇਰ ਆਪਣੇ ਨਛੇੜੀ ਯਾਰਾ ਨਾਲ ਹਫਰਦਾ, ਆਪ ਵੀ ਨਸ਼ੇ ਕਰਦਾਰ ਦੱ ਸਦੇ

ਕੁਝ ਰਹਿ ਹਗਆ ਤਾਰ ਹਕਿੜਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੱ ਸ ਰਿੀ ਏਰ"

"ਨਸ਼ੇ ਵੀ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਵੋਗੇ ਜੇ ਨਿੀ ਕਰਦੇ ਤਾਰ ਬਾਕੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਕੀ ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਵੀ ਿੋਵੋਰ"

"ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਤੂੰ ਚੁੱ ਪ ਿੋਜਾ, ਹਕਤੇ ਸਾਰਾ ਗੁੱ ਸਾ ਤੇਰੇ ਉਤੇ ਨਾ ਹਨੱਕਲ ਜਾਵੇਰ"

"ਅੱ ਛਾ ਤੇ ੍ੇਰੇ ਉਤੇ ਵੀ ਿੱ ਥ ਚੁੱ ਕੋਗੇ ਿੁਣਰ"

"ਜਾ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਤੂੰ ਜਾ ਏਥੋਰ ੍ੇਰਾ ਹਦ੍ਾਗ ਨਾ ਖਰਾਬ ਕਰਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਿੋਰ ਨਾ ਤਪਾਰ"

"ਨਿੀ ੍ਾਰੋ ਤੁਸੀ ੍ੈਨੰ ੂਰ ੍ੈ ਹਕਿੜਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ੍ਾਰ ਖਾਣੀ ਏਰ ਹਜੱ ਥੇ ਿੋਰਾ ਤੋ ਖਾਧੀਆਂ ਨੇ ਤੁਸੀ ਵੀ ਕਰ ਲਵੋ

ਆਪਣਾ ਰਾਝਾ ਰਾਜੀਰ"

"ਤੂੰ ਨਿੀ ਜਾਣਾ ਲੱਗਦਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਿੀ ਜਾਣਾ ਪੈਣਾਰ"

ਸਾਡੇ ਹਵੱ ਚ ਬੜੇ ਼ੋਰਾ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਬਾਜੀ ਚੱ ਲ ਰਿੀ ਸੀਰ ੍ੈ ਬਹਿਸ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬੈਚ ਤੋ ਉਹਠਆ ਅਤੇ

ਤੁਰ ਹਪਆ ਤਾ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਬੋਲੀ..

"ਜਾਵੋ-ਜਾਵੋਰ ਜਵਾਬਾ ਤੋ ਭੱ ਜਣਾ ਿੀ ਤਾ ਆਉਦਾ ਤੁਿਾਨੂੰਰ"

੍ੈ ਕੁਝ ਨਾ ਬੋਹਲਆ ਅਤੇ ਨਾ ਿੀ ਉਸ ਵੱ ਲ ੍ੁੜ ਕੇ ਵੇਹਖਆ ਤਾ ਉਿ ਹਫਰ ਬੋਲੀ..

"ਹਜੱ ਦਣ ੍ੇਹਰਆਂ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਿੋਏ ਉਦਣ ਿੀ ੍ੇਰੇ ੍ੱ ਥੇ ਲੱਹਗਓ ਿੁਣਰ ਦੱ ਸ ਹਦਆਂ ੍ੈ ਤੁਿਾਨੂੰਰ"

ਉਸਦੇ ਇੰ ਝ ਆਖਣ ਤੇ ਵੀ ੍ੈ ਹਪੱ ਛਾ ੍ੁੜ ਨਾ ਵੇਹਖਆ ਅਤੇ ਨਾ ਿੀ ਕੁਝ ਬੋਹਲਆਰ ੍ੈ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਉਸਦਾ ਗੁੱ ਸਾ ਕੁਝ

ਵਕਤ ਲਈ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਅਗਰ ੍ੈ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਆ ਉਸਨੂੰ ਕੁਝ ਕਹਿ ਹਦੱ ਤਾ ਤਾ ਉਸਨੂੰ ੍ਨਾਉਣਾ ਰੱ ਬ ਨੂੰ ੍ਨਾਉਣ ਤੋ

ਵੀ ਔਖਾ ਿੋ ਜਾਦਾ ਏ ੍ੇਰੇ ਲਈਰ ਇਸ ਲਈ ੍ੈ ਿਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਉਥੋ ਚੁੱ ਪ-ਚਾਪ ਹਨਕਲਣਾ ਿੀ ਠੀਕ ਸ੍ਹਝਆਰ ਪਰ

ਉਿ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਬੋਲਦੀ ਿੀ ਰਿੀਰ

੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੀ ਯਾਦ ਹਵੱ ਚ ਗਵਾਹਚਆ ਿੋਇਆ ਤਾ ਕੋਲ ਬੈਠੀ ਨਸੀਬੋ ਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਿਲਾਇਆ ਅਤੇ ਹਕਿਾ..

"ਹਫਰ ਹਕੱ ਧਰ ਗਵਾਚ ਗਏ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 73

੍ੈ ੍ਾਯੂਸ ਸੀ, ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦਾ ਓਿੀ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਵਾਲਾ ਸਵਾਲ ਇੱ ਕ ਵਾਰ ਹਫਰ ਤੋ ੍ੇਰੇ ਸਾਿ੍ਣੇ ਆ ਹਗਆ

ਸੀਰ ੍ੈ ਸ੍ਝ ਹਗਆ ਹਕ ਉਸ ਵਕਤ ਸ਼ਾਇਦ ਸ਼ਹਿਜਾਜ ਆਪਣੀ ਥਾ ਉਤੇ ਸਿੀ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਵਾਹਕਆ ਿੀ ਨਾ ਇਸ਼ਕ

ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਸੀ, ਨਾ ਉਸਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਬਾਰੇਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਇਿ ਵੀ ਨਿੀ ਸੀ ਪਤਾ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਇਸ਼ਕ ਿੈ ਵੀ ਜਾ ਨਿੀਰ

੍ੇਰੀ ਚਾਿਤ ਿੋਈ ਹਕ ਓਿੀ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਨਸੀਬੋ ਦੇਵੇ ਤਾ ੍ੈ ਬੜੇ ਉਤਾਵਲੇ ਿੋ ਪੁੱ ਹਛਆ...

"ਇਿ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਿੈ ਕੀ? ੍ੈਨੰ ੂ ਹਕੰ ਝ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਵੂ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਇਸ਼ਕ ਿੈ?"

ਨਸੀਬੋ ਨੇ ਇੱ ਕ ਦ੍ ੍ੇਰੇ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜੁਆਬ ਵੱ ਲ ਰੁੱ ਖ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬੜੇ ਿੀ ਹਸਦਕ ਭਾਵ ਨਾਲ ਜੁਆਬ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ

ਕੀਤਾਰ

"ਦੇਖੋ ਅਹਿਸਾਸ ਿੈ ਸਾਡੇ ਅੰ ਦਰ ਹਕਸੇ ਦੀ ੍ੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਿੋਣਾਰ ਉਿ ਚਾਿੇ ਨੋਰਤ ਹਵੱ ਚ ਿੋਵੇ, ਇਸ਼ਕ ਹਵੱ ਚ ਿੋਵੇ ਜਾ

ਹਗਲੇ ਹਸ਼ਕਹਵਆਂ ਹਵੱ ਚਰ ਜਦੋ ਹਕਸੇ ਦੇ ਿੋਣ ਨਾ ਿੋਣ ਦਾ ਸਾਨੂੰ ਫਰਕ ਪੈਣ ਲੱਗਦਾ ਿੈ ਤਾ ਸਾਨੂੰ ਹਕਤੇ ਨਾ ਹਕਤੇ ਘਾਟ

੍ਹਿਸੂਸ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈਰ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਵੱ ਚ ਕ੍ੀਆਂ ੍ਹਿਸੂਸ ਿੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਬੋਝ ਵੱ ਧਦਾ ਲੱਗਦਾ ਿੈ ਹਕਸੇ ਵੀ

ਤਰ੍ਾ ਦਾਰ"

ਉਸ ਨੇ ਅਜੇ ਗੱ ਲ ਖਤ੍ ਨਿੀ ਸੀ ਕੀਤੀ ਹਕ ੍ੈ ਹਵੱ ਚੇ ਿੀ ਟੋਕਦੇ ਿੋਏ ਪੁੱ ਹਛਆ..

"ਕੀ ੍ਹਿਸੂਸ ਿੋਣਾ ਿੀ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਣਾ ਿੈ?"

"ਨਿੀ ਇਿਨਾ ਦੋਨਾ ਹਵੱ ਚ ਫਰਕ ਿੈਰ ਬਿੁਤਾ ਨਿੀ, ਪਰ ਿੈਰ"

"ਕੀ ਫਰਕ ਿੈ?"

"ਜੋ ੍ਹਿਸੂਸ ਿੋਣਾ ਿੈ ਉਿ ਆਪਾ ਆ੍ ਤੌਰ ਤੇ ਬਾਿਰੀ ਚੀ਼ਾ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਘਟਨ ਤੇ ਵਰਤਦੇ ਿਾਰ ਜਾ ਹਫਰ

ਬਾਿਰੀ ਭਵਨਾਵਾ ਲਈਰ ਹਜਵੇ ਤੁਿਾਡੇ ਕੰ ਡਾ ਚੁਹਭਆ ਤਾ ਤੁਿਾਨੂੰ ਦਰਦ ੍ਹਿਸੂਸ ਿੋਵੇਗਾਰ ਨਾ ਹਕ ਉਸਦਾ

ਅਹਿਸਾਸਰ ਸਾਡੇ ਹਕਤੇ ਸੱ ਟ ਲੱਗੇ ਤਾ ੍ਹਿਸੂਸ ਿੋਵੇ ਸਾਡੇ ਤਨ ਨੂੰਰ ਅਹਿਸਾਸ ੍ਨ ਨੂੰ ਿੁੰ ਦਾ ਤੇ ੍ਹਿਸੂਸ ਤਨ ਨੂੰਰ

ਬਾਿਰੀ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦਾ ਤਾਲੂਕਾਤ ਤਨ ਨਾਲ ਿੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਿ ੍ਹਿਸੂਸ ਿੁੰ ਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਅੰ ਦਰੂਨੀ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦਾ

ਤਾਲੂਕਾਤ ੍ਨ ਨਾਲ ਿੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਿਨਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਇਸ ਲਈ ਦਰਦ ੍ਹਿਸੂਸ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈ ਤੇ

ਹਪਆਰ ਜਾ ਨੋਰਤ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ"

"ਿਾਜੀ ਇਿਨਾ ਹਵਚਲੇ ਭੇਦ ਨੂੰ ਤਾ ੍ੈ ਸ੍ਝ ਹਗਆ ਪਰ, ਕੋਈ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਿੈ, ਸਾਡੇ ਅੰ ਦਰ ਿੈ, ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਬਾਰੇ

ਹਕਵੇ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਵੇਗਾ? ਇਸਦੀਆਂ ਕੀ ਹਨਸ਼ਾਨੀਆਂ ਿੋ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 74

"ਹਜਸ ਬਾਰੇ ਆਪਾ ਿਰ ਵਕਤ ਸੋਚੀਏਰ ਸਵੇਰੇ ਉਠਦੇ ਵੀ ਤੇ ਰਾਤ ਸਾਉਦੇ ਵੀਰ ਜਾ ਹਫਰ ਿਰ ਵਕਤ ਨਾ ਭਾਵੇ, ਹਦਨ

ਹਵੱ ਚ ਉਿ ਯਾਦ ਜਰੂਰ ਆਵੇਰ ਭਾਵ ਹਜਸ ਦੇ ਿੋਣ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ੋਰਕ ਪਵੇਰ ਜੋ ਸਾਡੇ ਹਖਆਲਾ ਹਵੱ ਚ ਘੁੰ ੍ੇਰ ਜੇ ਉਿ

ਨੇੜੇ ਿੈ ਤਾ ਉਸ ਨੂੰ ਗਵਾਉਣ ਦਾ ਡਰ ਅੰ ਦਰ ਭਣਪੇ, 'ਤੇ ਜੇ ਉਿ ਦੂਰ ਿੋਵੇ ਤਦ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਗਵਾਉਣ ਦਾ ਡਰ

ਿੋਵੇਰ"

ਉਸ ਨੇ ਜੁਆਬ ਹਦੱ ਤਾ ਤਾ ੍ੇਰਾ ਸਵਾਲ ਅਗਲੇ ਕਦ੍ ਵੱ ਲ ਨੂੰ ਵਹਧਆਰ ਇਿ ਅਹਿਸਾਸ ੍ੈਨੰ ੂ ਉਲਝਾ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈ

ਇਸ ਨੂੰ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਹਫਰ ਤੋ ਸਵਾਲ ਕਹਰਆ..

"ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਹਕਵੇ ਪਤਾ ਚੱ ਲੂ ਹਕ ਸਾਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋ ਹਰਿਾ ਿੈ? ਅਹਿਸਾਸ ਤਾ ਇੱ ਕ ਭਾਵਨਾ ਿੈਰ ਪਰ ਸਾਡੇ ਜਹਿਨ

ਹਵਚ ਇਿ ਸ਼ਬਦ ਜਨ੍ ਹਕਵੇ ਲੈ ਸਕਦਾ ਿੈ? ਕੀ ਸਾਡੇ ਹਦ੍ਾਗ ਹਵੱ ਚ ਇਿ ਸ਼ਬਦ ਆਉਣ ਤੇ ਿੀ ਸਾਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ

ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਿੈ ਜਾ ਹਫਰ ਘਾਟ ਿੋਣ ਹਪੱ ਛੋ?"

"ਜਦੋ ਕੁਝ ਅਜੀਬ ਵਾਪਰੇ, ੍ੀਿ ਪੈਣ ਲੱਗੇ, ਿਵਾ ਚੱ ਲੇ , ਪੱ ਤੇ ਉਡਣ, ਆਸ-ਪਾਸ ਗਾਣ ਵੱ ਜਣ ਲੱਗਣ, ਗਰ੍ੀ ਹਵੱ ਚ

ਠੰਡ ਲੱਗੇ, ਠੰਡ ਹਵੱ ਚ ਗਰ੍ੀ ਲੱਗੇਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਾ... ਨਿੀ, ੍ੈ ਹਕਤਾਬੀ ਜਾ ਹਫਲ੍ੀ ਗੱ ਲਾ ਦੀ ਗੱ ਲ ਨਿੀ ਕਰਦਾਰ ਅਸਲ ਹਵੱ ਚ ਹਕਵੇ ਅਹਿਸਾਸ

ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਉਿ ਦੱ ਸੋਰ"

"਼੍ਾਕ ਨਿੀ ਿੈਰ ੍ੈ ਅਸਲ ਚੀ਼ਾ ਬਾਰੇ ਿੀ ਦੱ ਸ ਰਿੀ ਿਾਰ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਨੂੰ ਅਸਲ ਹਵੱ ਚ ਇਸ਼ਕ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਉਿਨਾ ਨਾਲ

ਇਿ ਸਭ ਵਾਪਰਦਾ ਿੈਰ ਜਦੋ ਅਜੀਬ-ਅਜੀਬ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਣਰ ਜਦੋ ਤੁਿਾਨੂੰ ਪਤਾ ਿੈ ਹਕ ਉਿ ਇਨਸਾਨ ਤੁਿਾਡੇ ਤੋ

ਬਿੁਤ ਦੂਰ ਿੈ, ਹਫਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਸਭ ਤੋ ਨੇੜੇ ਲੱਗੇਰ ਉਿਦੀ ਯਾਦ ਪਲ ਭਰ ਵੀ ਤੁਿਾਡੇ ਹਦਲੋ ਹਦ੍ਾਗ ਹਵੱ ਚੋ ਨਾ ਜਾਵੇਰ

ਤੁਸੀ ਆਪਣੀ ਹਨੱਕੀ ਤੋ ਹਨੱਕੀ, ਵੱ ਡੀ ਤੋ ਵੱ ਡੀ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾ ਦੁੱ ਖ ਉਸ ਨਾਲ ਵੰ ਡੋ, ਉਸ ਨਾਲ ਸਾਝਾ ਕਰਨਾ ਚਾਿੋਰ"

ਉਿ ਜੁਆਬ ਦੇ ਰੁਕ ਗਈ ਤਾ ੍ੈ ਸੋਚ ਹਵਚਾਰ ਕਰ ਬੋਹਲਆ...

"ਿਾਜੀ ਠੀਕ ਿੈਰ ਸਾਨੂੰ ਇਿ ਸਭ ਚੀ਼ਾ ੍ਹਿਸੂਸ ਤਾ ਿੁੰ ਦੀਆਂ ਨੇ ਪਰ ਇਿ ਤਦ ਤੱ ਕ ਸਾਡੇ ਤੇ ਅਸਰ ਨਿੀ

ਕਰਦੀਆਂ ਜਦ ਤੱ ਕ ਸਾਡੇ ਹਦ੍ਾਗ ਹਵੱ ਚ ਅਹਿਸਾਸ ਸ਼ਬਦ ਜਨ੍ ਨਾ ਲਵੇਰ ਅਸੀ ਤਦ ਤੱ ਕ ਇਿਨਾ ਸਭ ਭਾਵਨਾਵਾ

ਨੂੰ ਨ਼ਰਅੰ ਦਾ਼ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰ ਦੇ ਿਾਰ ਅਸੀ ਇਿਨਾ ਤੋ ੍ੂੰ ਿ ੍ੋੜਦੇ ਰਹਿੰ ਦੇ ਿਾਰ ਭਾਵੇ ਸਾਨੂੰ ਇਿ ਹਨਸ਼ਾਨੀਆਂ ਿਰ

ਰੋ਼ ਹਕੰ ਨੀ ਵਾਰ ਿੀ ਸਾਡੇ ਹਵੱ ਚ ਨ਼ਰ ਆਉਣ ਜਾ ਹਫਰ ਸਾਨੂੰ ੍ਹਿਸੂਸ ਿੋਣਰ"

"ਿਾਜੀ ਹਬਲਕੁਲ ਠੀਕ ਸ੍ਝੇਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 75

ਉਸਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਵਾਲਾ ਜੁਆਬ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ੍ੇਰੇ ਜਹਿਨ ਹਵੱ ਚ ਬੈਠ ਹਗਆ ਜਾਪਦਾ ਸੀਰ ਪਰ ੍ੇਰਾ ਸਵਾਲ ਅਜੇ

ਖਤ੍ ਨਿੀ ਸੀ ਿੋਇਆਰ ਹਜਵੇ-ਹਜਵੇ ਉਿ ਇਿ ਅਹਿਸਾਸ ਤੋ ਪਰਦੇ ਚੁੱ ਕਦੀ ਜਾ ਰਿੀ ਸੀ ੍ੇਰੀ ਇੱ ਛਾ ਇਸ ਨੂੰ ਿੋਰ

ਡੂੰ ਘਾਈ ਹਵੱ ਚ ਜਾਣਨ ਦੀ ਿੁੰ ਦੀ ਜਾਦੀ ਸੀਰ ੍ੈ ਹਫਰ ਤੋ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ...

"ਕੀ ਇਿ ਅਹਿਸਾਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈ ਜਾ ਹਫਰ ਇਿ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਦੱ ਹਸਆ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈ?

ਜਾ ਹਫਰ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਕਰਵਾ ਸਕਦਾ ਿੈ?"

"ਨਿੀ ਕੋਈ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਨਿੀ ਕਰਵਾ ਸਕਦਾਰ ਖਾਸ ਕਰ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ੍ਾ੍ਲੇ ਹਵੱ ਚਰ ਜਦ ਤੱ ਕ ਕੋਈ ਖੁਦ

ਅਹਿਸਾਸ ਨਾ ਕਰਨਾ ਚਾਿੇਰ ਕਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾ ਹਕਸੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦਾਰ ਹਕਸੇ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਨਾ ਿੀ

ਹਕਸੇ ਦੀ ਨੋਰਤ ਦਾਰ ਜਦ ਤੱ ਕ ਸਾਡਾ ਖੁਦ ਦਾ ੍ਨ ਰਾਜੀ ਨਾ ਿੋਵ,ੇ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਵੀ

ਨਿੀ ਿਾਰ ਇਨਸਾਨ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਆਪ ਜਨ੍ ਦੇਦਾ ਿੈਰ ਇਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾਰ"

"੍ਤਲਬ ਇਨਸਾਨ ਖੁਦ ਚਾਿੇਗਾ ਤਾ ਿੀ ਉਸ ਦੇ ਹਦ੍ਾਗ ਹਵੱ ਚ ਅਹਿਸਾਸ ਜਨ੍ ਲਵੇਗਾ, ਨਿੀ ਤਾ ਨਿੀਰ

੍ਤਲਬ ਇਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾਰ"

ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਦੇਣ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੈ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਹਵੱ ਚ ਿਾ੍ੀ ਭਰਦੇ ਿੋਏ ਬੋਹਲਆ ਤਾ ਉਿ ਬੋਲੀ...

"ਦੇਖੋ ਅਹਿਸਾਸ ਦੇ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਿਨਰ ਇੱ ਕ ਇਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਤੇ ਦੂਸਰਾ ਇਿ ਸਾਡੀ ੍ਰਜੀ ਨਾਲ

ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ"

"੍ੈ ਸ੍ਹਝਆ ਨਿੀ, ਉਿ ਹਕਵੇ?"

"ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਹਿਸਾਸ ਤਦ ਿੋਵੇਗਾ ਜਦੋ ਇਸ਼ਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹਵੱ ਚ ਇੱ ਕ ਤਰਫਾ ਿੋਵੇਰ ਹਕਉਹਕ ਇੱ ਕ ਤਰਫਾ

ਅਹਿਸਾਸ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਖੁਦ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਇੱ ਕ ਤਰਫੇ ਅਹਿਸਾਸ ਹਵੱ ਚ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਣ

ਲਈ ਹਕਸੇ ਤਰ੍ਾ ਦੀਆਂ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ਾ ਨਿੀ ਕਰਨੀਆਂ ਪੈਦੀਆਂਰ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਯਤਨ ਨਿੀ ਕਰਨਾ ਪੈਦਾਰ ਉਿ ਆਪਣੇ

ਆਪ ਨਾਲ ਹਕਸੇ ਤਰ੍ਾ ਦੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਨਿੀ ਕਰਦਾਰ"

"੍ੁਆਫ ਕਰਨਾ ੍ੈ ਅਜੇ ਵੀ ਤੁਿਾਡੇ ਜੁਆਬ ਨੂੰ ਜਹਿਨ ਹਵੱ ਚ ਨਿੀ ਹਬਠਾ ਪਾ ਹਰਿਾਰ"

"ਦੇਖੋ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹਵੱ ਚ ਇੱ ਕ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਦੂਸਰੇ ਇਨਸਾਨ ਤਰੋ ਹਖੱ ਚ ਪੈਦੀ ਿੈਰ ਉਿ ਉਸਨੂੰ ਚੰ ਗਾ ਲੱਗਦਾ ਿੈਰ

੍ਤਲਬ ਉਸਨੂੰ ਦੂਸਰੇ ਨਾਲ ਹਪਆਰ ਿੋ ਜਾਦਾ ਿੈਰ ਇਿ ਅਹਿਸਾਸ ਪਹਿਲਾ ਇੱ ਕ ਨੂੰ ਿੋਇਆਰ ੍ਤਲਬ ਉਸਨੂੰ

ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਇਆਰ ਨਾ ਤਾ ਉਸਨੂੰ ਹਕਸੇ ਿੋਰ ਨੇ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਇਆ ਤੇ ਨਾ ਿੀ ਉਸਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ

ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਇਆਰ ਜੋ ਿੋਇਆ ਸਭ ਖੁਦ-ਬਾ-ਖੁਦ ਿੋਇਆਰ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਨਿੀ ਕਰਨੀ ਪਈਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 76

"ਿਾਜੀ ਇਿ ਤਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਹਿਸਾਸ ਵਾਲੀ ਗੱ ਲ ਿੋ ਗਈਰ ਪਰ ਦੂਸਰਾ ਪਹਿਲੂ ਕੀ ਿੈ? ਜੋ ਆਪਣੀ ੍ਰਜੀ

ਨਾਲ ਖੁਦ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਏਗਾ?"

"ਜਦੋ ਪਹਿਲੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਖੁਦ-ਬਾ-ਕੁਦ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਵੇ ਤਾ ਦੂਸਰਾ ਉਸ ਇਨਸਾਨ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਨੂੰ ਸ੍ਝਦੇ

ਿੋਏ ਉਸਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਿੈਰ ਭਾਵ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਹਿਸਾਸ ਨਿੀ ਿੋਇਆਰ ਜਦੋ ਉਸਨੇ

ਉਸ ਇਨਸਾਨ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਅਹਿਸਾਸਾ ਨੂੰ ਸ੍ਹਝਆ ਤਾ ਹਫਰ ਉਸਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾਰ ਹਫਰ ਉਸਨੂੰ

ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਇਆਰ"

"ਪਰ ਉਸਨੇ ਇਿ ਅਹਿਸਾਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਕਵੇ ਕਰਵਾਇਆ? ਭਾਵ ਕੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਜੋ ਉਸਨੇ ਹਕਸੇ ਦੇ

ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਸ੍ਹਝਆ ਜਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ? ਕੀ ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਜਾ ਹਫਰ ਉਸਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ

ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੇ ਕੋਈ ਐਸਾ ਕਾਰਜ ਕਹਰਆ ਹਜਸ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋ ਸਕੇ?"

"ਦੇਖੋ ਜਦੋ ਹਦਖਾਈ ਦੇਦਾ ਿੈ ਹਕ ਕੋਈ ਸਾਡੇ ਲਈ ਹਕਸ ਿੱ ਦ ਤੱ ਕ ਹਤਆਗ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈਰ ਉਿ ਸਾਡੀ ਹਨੱਕੀ ਤੋ

ਹਨੱਕੀ ਖੁਸ਼ੀ ਖਾਹਤਰ ਆਪਣੇ ਆਪਨੂੰ ਵੇਚਣ ਤੱ ਕ ਲਈ ਹਤਆਰ ਿੈਰ ਤੁਿਾਡੇ ਕੰ ਡਾ ਚੁਭਣ ਤੇ ਪੀੜ ਉਸਦੇ ਿੋਵੇਰ ਉਿ

ਪੂਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਸ੍ਰਪਣ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੋਵੇਰ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਤ੍ ਸਨ੍ਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਪਰਵਾਿ ਨਿੀਰ ਭਾਵੇ ਤੁਸੀ

ਉਸਨੂੰ ਜਲੀਲ ਕਰੋ ਜਾ ਹਫਰ ਹਕੰ ਨੀ ਵਾਰ ਿੀ ਨਕਾਰੋਰ ਉਸਨੂੰ ਤੁਿਾਡੇ ਹਪਆਰ ਨਾਲ ਜਾ ਨੋਰਤ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫਰਕ

ਨਾ ਪਵੇਰ ਜਦੋ ਉਿ ਹਨੱਤ ਤੁਿਾਨੂੰ ਹਖੜੇ ੍ੱ ਥੇ ਹ੍ਲੇ ਰ ਭਾਵੇ ਤੁਸੀ ਉਸ ਨਾਲ ਹਕੰ ਨੇ ਵੀ ਨਰਾ਼ ਿੋਵੋ ਜਾ ਉਸ ਉਪਰ

ਹਕੰ ਨਾ ਵੀ ਗੁੱ ਸਾ ਿੋਵੋਰ ਉਸਨੂੰ ਫਰਕ ਨਾ ਪੈਦਾ ਿੋਵੇਰ ਉਿ ਖੁਸ਼ੀ-ਖੁਸ਼ੀ ਤੁਿਾਡਾ ਹਪਆਰ ਤੇ ਨਰਾ਼ਗੀ ਆਪਣੇ ਤਨ-

੍ਨ ਉਤੇ ਿੰ ਢਾ ਹਰਿਾ ਿੋਵੇਰ ਹਨੱਤ ਰੱ ਬ ਦੇ ਅੱ ਗੇ ਹਭਖਾਰੀਆਂ ਵਾਗ ਤੁਿਾਨੂੰ ੍ੰ ਗਦਾ ਿੋਵੇਰ ਹਫਰ ਉਥੇ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਬਾਰੇ

ਸੋਚਣ ਲਈ ੍ਜਬੂਰ ਿੋਣਾ ਪੈਦਾ ਿੈਰ ਸਾਨੂੰ ਉਸਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਸ੍ਝਦੇ ਿੋਏਰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਣਾ ਪੈਦਾ

ਿੈਰ ਉਸਨੂੰ ਅਹਿ੍ੀਅਤ ਦੇਣੀ ਪੈਦੀ ਿੈਰ ਭਾਵੇ ਉਸ ਪਰਤੀ ਕੋਈ ਭਾਵਨਾ ਨਾ ਵੀ ਰੱ ਖਦੇ ਿੋਈਏ ਤਦ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਉਸਦੇ

ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈਦਾ ਿੈਰ ਹਕਉਹਕ ਹਕਸੇ ਦੇ ਇਸ ਿੱ ਦ ਤੱ ਕ ਦੇ ਹਤਆਗ ਜਾ ਸਬਰ ਨੂੰ ਅਣਦੇਹਖਆ

ਨਿੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾਰ

ਹਫਰ ਜਦੋ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਦੇ ਸਾਡੇ ਪਰਤੀ ਇਸ ਸਬਰ, ਹਪਆਰ, ਹਤਆਗ, ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਿਾ ਤਾ ਸਾਨੂੰ

ਿੌਲੀ-ਿੌਲੀ ਉਸਦੇ ੍ਨ ਦੇ ਅਸਲ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈ ਤੇ ਅਸੀ ਵੀ ਉਸਦੇ ੍ੁਰੀਦ ਿੋ ਜਾਦੇ ਿਾਰ

ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹਵੱ ਚ ਇਿ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਨਾ ਅਸਾਨ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾ ਪਰ ਿੌਲੀ-ਿੌਲੀ ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਸਾਡੇ ਪਰਤੀ ਭਾਵ ਨੂੰ ਦੇਖ

ਅਸੀ ਉਸਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਹਵੱ ਚ ਆਪਣਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹ੍ਲਾ ਲੈ ਦੇ ਿਾਰ ਪਰ ਇਿ ਅਹਿਸਾਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾਰ

ਇਿ ਦੂਸਰੇ ਦਾ ਸਾਡੇ ਪਰਤੀ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੇ ਿੀ ਅਸੀ ਖੁਦ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਦੇ ਿਾਰ

ਸ੍ਝੇ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 77

"ਿਾਜੀ ਸ੍ਝ ਹਗਆਰ ਪਰ ਕੀ ਦੋਨਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਹਿਸਾਸ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾ ਇੱ ਕ ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦਾ?"

"ਿਾਜੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈਰ ਪਰ ਇਿ ਬਿੁਤ ਘੱ ਟ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਇਿ ਵੀ ਤਦ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈ ਜਦੋ ਪਤਾ ਿੋਵੇ ਹਕ ਸਾਿ੍ਣੇ ਵਾਲਾ

ਸਾਡੇ ਪਰਤੀ ਕੀ ਸੋਚ ਰੱ ਖ ਹਰਿਾ ਿੈਰ ਜਾ ਉਸਦਾ ਸਾਡੇ ਪਰਤੀ ਕੀ ਨ਼ਰੀਆ ਿੈਰ ਜਦ ਤੱ ਕ ਸਾਿ੍ਹਣਉ ਕੋਈ ਿੁੰ ਗਾਰਾ

ਨਾ ਹ੍ਲੇ ਤਦ ਤੱ ਕ ਇਿ ਦੋਨੋ ਤਰਫ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾਰ ਕਹਿਣ ਦਾ ਭਾਵ ਹਕ ਪਹਿਲਾ ਇੱ ਕ ਤਰਫ ਅਹਿਸਾਸ

ਿੋਵੇਗਾ ਤਾ ਿੀ ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ ਵਾਲਾ ਉਸ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰੇਗਾ ਜਾ ਹਫਰ ਸ੍ਝ ਪਾਵੇਗਾਰ"

"ਹਬਲਕੁਲ ਠੀਕ ਹਕਿਾਰ"

੍ੈ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਤੋ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਾ ਸੰ ਤੁਸ਼ਟ ਸੀਰ ੍ੈ ਸ੍ਝ ਚੁੱ ਕਾ ਸੀ ਹਕ ੍ੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੇ ਹਰਸ਼ਤੇ ਹਵੱ ਚ ਹਕੱ ਥੇ

ਕ੍ੀਆਂ ਸਨਰ ਉਿ ਸ਼ਾਇਦ ਸੱ ਚ ਿੀ ਆਖਦੀ ਸੀ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਅਹਿਸਾਸ ਨਿੀ ਉਸਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਬਾਰੇਰ ਨਸੀਬੋ ਦੇ

ਜੁਆਬ ਸੁਣ ੍ੈਨੰ ੂ ਜੋ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਹਵੱ ਚ ਕ੍ੀਆਂ ਨ਼ਰ ਆਉਦੀਆਂ ਸੀ ਉਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹਵੱ ਚ ਨ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗ

ਪਈਆਂਰ ੍ੇਰੀਆਂ ਅੱ ਖਾ ਸਾਿ੍ਣੇ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦਾ ੍ੁਸਕਰਾਿਟਾ 'ਚ ਸਵਾਲਾ ਭਹਰਆ ਹਚਿਰਾ ਆ ਹਰਿਾ ਸੀਰ

(5)

੍ੈ ਸਾਿ੍ਣੇ ਵੱ ਗਦੇ ਸ਼ਾਤ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਆਸ-ਪਾਸ ਪੰ ਛੀਆਂ ਦੇ ਚਹਿਕਣ ਦੀਆਂ ਆਵਾ਼ਾ ਉਚੀ ਿੁੰ ਦੀਆਂ

ਜਾਪਦੀਆਂ ਸਨਰ ੍ੈਨੰ ੂ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਉਤੇ ਹਪਆ ਬੋਝ ਭਾਰੀ ਿੁੰ ਦਾ ਲੱਗ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਨ਼ਰ ਭਰ ਨਸੀਬੋ ਦੇ ਹਚਿਰੇ

ਵੱ ਲ ਵੇਖਦਾ ਅਤੇ ਸੋਚਦਾ ਹਕ, "ਇਿ ਸੱ ਚੀਉ ਰੱ ਬ ਿੀ ਏ ਜੋ ਿਰ ਗੱ ਲ ਦਾ ਏਨੀ ਸਰਲਤਾ ਪੂਰਵਕ ਜੁਆਬ ਦੇ ਰਿੀ

ਏਰ ਕਾਸ਼ ਇਿ ਰੱ ਬ ਨਾ ਿੋਵੇ ਅਤੇ ੍ੇਰੀ ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਨੂੰ ਢੋਈ ਲਾ ਦੇਵੇਰ ੍ੈ ਉਸਦੇ ੍ੁੱ ਖ ਦੀ ਸ਼ਾਤੀ ਨਾਲ ਅੰ ਦਰੋ ਨਕਾ-ਨੱਕ

ਖੁਸ਼ਬੂਆਂ ਨਾਲ ਭਰ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਉਸ ਵੱ ਲ ਵੇਖਦੇ ਿੋਏ ਹਕਿਾ..

"੍ੈਨੰ ੂ ਯਕੀਨ ਨਿੀ ਿੋ ਹਰਿਾਰ"

"ਕੀ ਨਿੀ ਯਕੀਨ ਿੋ ਹਰਿਾ ਤੁਿਾਨੂੰ?"

"ਇਿੀ ਹਕ ਤੁਸੀ ਰੱ ਬ ਿੋਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਾਿਾਿ... ਤੇ ਯਕੀਨ ਕਰਨ ਲਈ ਹਕਿਾ ਹਕੰ ਨੇ ਿੈ? ਨਾ ਕਰੋਰ ਜਰੂਰੀ ਥੋੜਾ ਏਰ"

"ਤੁਸੀ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱ ਸੋ ਕੁਝਰ"

"੍ੈ ਕੀ ਦੱ ਸਾ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇਰ ਕੀ ਕਰੋਗੇ ੍ੇਰੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕੇ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 78

"ਕਰਨਾ ਤਾ ਕੁਝ ਨਿੀ ਬਸ ਉਝ ਿੀ ਜਾਣਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦਾ ਿਾਰ"

"ਕੋਈ ਨਾ ਜਦੋ ਲੋ ੜ ਿੋਵੇਗੀ ੍ੈ ਦੱ ਸਾਗੀਰ ਹਫਲਿਾਲ ਤੁਸੀ ਖੁਦ ਨੂੰ ਜਾਣੋਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਜਾਣਨ ਹਵੱ ਚ ਨਾ ਉਲਝੋਰ ਰੱ ਬ ਨੂੰ

ਜਾਣਨ ਹਵੱ ਚ ਖਾਸਾ ਵਕਤ ਲੱਗ ਜਾਦਾ ਏ ਅਤੇ ਤੁਿਾਡੇ ਕੋਲ ਵਕਤ ਿੈਨੀਰ"

ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਸੁਣਨ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੈਨੰ ੂ ਸੁੱ ਝੀ ਨਾ ੍ੈ ਕੀ ਕਿਾ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਕਾਰਨ ੍ੈ ਚੁੱ ਪ ਹਰਿਾ ਤਾ ਉਿ ਹਖੜ-ਹਖੜਾ ਿੱ ਸ

ਪਈ ਅਤੇ ਬੋਲੀ..

"ਚੁੱ ਪ ਬੜੀ ਜਲਦੀ ਿੋ ਜਾਦੇ ਿੋ ਤੁਸੀਰ"

"ਜਦੋ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਕੁਝ ਕਹਿਣ ਲਈ ਿੀ ਨਾ ਬਹਚਆ ਿੋਵੇ ਤਾ ਚੁੱ ਪ ਰਹਿਣਾ ਿੀ ਠੀਕ ਸ੍ਝਦਾ ਿਾ ੍ੈਰ"

"ਇਿ ਚੰ ਗਾ ਗੁਣ ਿੈ ਤੁਿਾਡੇ ਹਵੱ ਚਰ ਵੈਸੇ ਸਵਾਲ ੍ੁੱ ਕ ਗਏ ਹਕ ਬਾਕੀ ਨੇ ਿਾਲੇ ?"

ਉਸਨੇ ੍ੇਰੇ ਚੁੱ ਪ ਰਹਿਣ ਨੂੰ ੍ੇਰਾ ਚੰ ਗਾ ਗੁਣ ਦੱ ਹਸਆ ਤਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਥੋੜੀ ਹਜਿੀ ਤਸੱ ਲੀ ਿੋਈ ਹਕ ਚੱ ਲ ੍ੈ ਏਨਾ ਵੀ ਬੁਰਾ

ਨਿੀਰ ਉਸਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਿੋਰ ਸਵਾਲਾ ਬਾਰੇ ਪੁੱ ਹਛਆਂ ਤਾ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਅਹਿਸਾਸ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਅਜੇ

ਵੀ ਗੁਲਾਟੀਆਂ ਖਾ ਰਿੀਆਂ ਸਨਰ ੍ੈ ਆਪਣੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ੍ੁੱ ਖ ਰੱ ਖਦੇ ਿੋਏ ਹਕਿਾ...

"ਬਿੁਤੇ ਲੋ ਕ ਹਕਸੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦੀ, ਹਕਸੇ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸਾ ਦੀ ਭੋਰਾ ਵੀ ਕਦਰ ਨਿੀ ਕਰਦੇਰ ਭਾਵੇ ਕੋਈ ਹਕਸੇ ਦਾ

ਹਕੰ ਨਾ ਵੀ ਹਕਉ ਨਾ ਕਰੇਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਾਿ... ਕੀ ਤੁਸੀ ਜਾਣਦੇ ਿੋ ਕਦਰ ਅਸਲ ਹਵੱ ਚ ਿੈ ਕੀ?"

੍ੈ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਹਪੱ ਛੋ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਵਾ ਨੂੰ ਹਵਚਾਰਦੇ ਕਦਰ ਨਾ ਿੋਣ ਦੀ ਗੱ ਲ ਕੀਤੀ ਤਾ ਉਸਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਿੀ

ਸਵਾਲ ਕਰ ਹਦੱ ਤਾਰ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਹਵੱ ਚ ਇਸਦਾ ਜੁਆਬ ਨਿੀ ਸੀ ਤਾ ੍ੈ ਨਾਿ ਹਵੱ ਚ ਬਸ ਹਸਰ

ਹਿਲਾਇਆਰ ੍ੇਰੀ ਨਾਿ ਦੇਖਦੇ ਿੀ ਉਿ ਬੋਲੀ...

"ਸ੍ਝ ਗਈ ੍ੈ, ਹਕ ਤੁਸੀ ਨਿੀ ਜਾਣਦੇ ਹਕ ਕੀ ਿੈ ਕਦਰ? ਕੋਈ ਨਾ, ੍ੈ ਸ੍ਝਾਉਦੀ ਿਾ, ਹਕਸੇ ਦਾ ਸਾਡੇ ਪਰਤੀ

ਹਬਨਾ ਸਵਾਰਥ ਕੀਤੇ ਕੰ ੍ ਦਾ ਸਿੀ ੍ੁੱ ਲ ਪਾਉਣ ਨੂੰ ਿੀ ਕਦਰ ਕਹਿੰ ਦੇ ਿਨਰ ਤੁਸੀ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਓ ਹਕ ਹਕਸੇ ਦੀਆਂ

ਸਾਡੇ ਪਰਤੀ ੍ਨ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣਾਰ ਹਫਰ ਚਾਿੇ ਉਿ ਤੁਸੀ ਤਰਸ ਖਾ ਕੇ ਸ੍ਝੋ, ਜਾ ਹਰਸ਼ਤਾ ਬਣਾ ਕੇਰ“

"੍ੈ ਤੁਿਾਡੀ ਗੱ ਲ ਸੁਣ ਤਾ ਲਈਰ ਪਰ ਪਤਾ ਨਿੀ ਇਿ ੍ੇਰੇ ਅੰ ਦਰ ਨਿੀ ਜਾ ਰਿੀਰ ੍ੈ ਸ੍ਹਝਆ ਨਿੀ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ,

ਕੀ ਕਹਿ ਰਿੇ ਓਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਇਿ ਤਾ ਕੋਈ ਏਨੀ ਔਖੀ ਚੀ਼ ਨਿੀ ਜੋ ਸ੍ਝ ਨਾ ਆਵੇਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 79

"ਿਾਜੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਔਖੀ ਨਾ ਿੋਵੇ ਪਰ, ਪਤਾ ਨਿੀ ੍ੇਰੇ ਅੰ ਦਰ ਤੱ ਕ ਇਸਦਾ ਅਸਰ ਨਿੀ ਿੋ ਹਰਿਾਰ ੍ਤਲਬ ੍ੈ

ਸੁਣ ਤਾ ਹਰਿਾ ਿਾ ਪਰ ਇਿ ਸ੍ਝ ਕੇ ਲਾਗੂ ਨਿੀ ਕਰ ਪਾ ਹਰਆਰ ਜਦ ਤੱ ਕ ਗੱ ਲ ਖੁਦ ਤੇ ਲਾਗੂ ਨਾ ਿੋਵੇ ਉਿ ਬਸ

ਕਿੀ ਜਾ ਸੁਣੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਿੈ, ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ਸ੍ਝੀ ਨਿੀ ਜਾ ਸਕਦੀਰ"

"ਿਾਜੀ ਇਿ ਤਾ ਤੁਸੀ ਹਬਲਕੁਲ ਠੀਕ ਹਕਿਾਰ ਜਦ ਤੱ ਕ ਗੱ ਲ ਅੰ ਦਰ ਤੱ ਕ ਨਾ ਜਾਵੇ, ਖੁਦ ਤੇ ਲੱਗੂ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ,

ਤਨ ਤੇ ਿੰ ਢਾਈ ਨਾ ਜਾਵੇ ਤਦ ਤੱ ਕ ਉਸਦੇ ਸੁਣਨ ਦਾ ਜਾ ਕਹਿਣ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾਰ ਚਲੋ ੍ੈ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ

ਸ੍ਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰਦੀ ਿਾਰ ਹਫਰ ਤੋ..

ਦੇਖੋ ਕਦਰ ਿੈ.. ਹਕਸੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣਾ ਹਕ ਉਿ ਸਾਡੇ ਬਾਰੇ ਕੀ ਸੋਚਦਾ ਿੈਰ ਹਕਉ ਸੋਚਦਾ ਿੈ, ਸਾਡੇ ਲਈ

ਉਿ ਕੀ-ਕੀ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈ ਤੇ ਹਕਉ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈ? ਉਸਦਾ ੍ਕਸਦ ਕੀ ਿੈ ਸਾਡੇ ਲਈ ਪਰਯਾਸ ਕਰਨ ਦਾ, ਸਾਡੇ

ਵਾਸਤੇ ਪੀੜ ਿੰ ਢਾਉਣ ਦਾ, ਕੀ ਉਿ ਹਦਖਾਵੇ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈ ਜਾ ਹਫਰ ਹਕਸੇ ਗਹਿਰੀ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਾਡੇ ਲਈ

ਹਤਆਗ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈਰ ਉਸਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣਾ ਤੇ ਸ੍ਝਣ ਹਪੱ ਛੋ ਉਸਦੀ ਸਾਡੇ ਪਰਤੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ

ਕਰਨਾ ਿੀ ਹਕਸੇ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨਾ ਿੈਰ ਹਫਰ ਚਾਿੇ ਉਿ ਤੁਸੀ ਹਪਆਰ 'ਚ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋ, ਤਰਸ ਖਾ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋ ਜਾ

ਤੁਿਾਡੇ ਦਰਹ੍ਆਨ ਕੋਈ ਹਰਸ਼ਤਾ ਿੈ ਤਾ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋ?

ਕਦਰ ਕਰਨ ਲਈ ਹਕਸੇ ਹਰਸ਼ਤੇ ਜਾ ਸਾਝ ਦਾ ਿੋਣਾ ਜਰੂਰੀ ਨਿੀ ਿੈਰ ਇਿ ਤਾ ਅਣਜਾਣ ਦੀ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦੀ ਿੈਰ

੍ਕਸਦ ਤਾ ਇਿ ਿੈ ਹਕ ਹਕਸੇ ਦੇ ਅਸਲ ਭਾਵ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣਾ ਹਕ ਉਸਦਾ ਹਤਆਗ ਇਸ ਕਾਹਬਲ ਿੈ ਹਕ ਉਸਦੀ ਕਦਰ

ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਜਾ ਹਫਰ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਹਰਸ਼ਤਾ ਜੋਹੜਆ ਜਾਵੇਰ ਕਦਰ ਤਦ ਿੀ ਿੋ ਸਕਦੀ ਿੈ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਤੁਿਾਡੇ ਲਈ

ਿੱ ਦ ਤੋ ਪਰੇ ਯਤਨ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈ, ਉਿ ਵੀ ਤੁਿਾਡੀ ਖੁਸ਼ੀ ਿਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾ ਹਕ ਹਕਸੇ ਗਲਤ ਇੱ ਛਾ ਦੇ ਿੇਠਰ"

ਉਸਦਾ ਇਸ ਵਾਰ ਦਾ ਜੁਆਬ ੍ੇਰੇ ਅੰ ਦਰ ਤੱ ਕ ਚਲਾ ਹਗਆਰ ਗੱ ਲ ੍ੇਰੇ ਖਾਨੇ ਹਵੱ ਚ ਬੈਠ ਗਈਰ ੍ੈ ਸੰ ਤੁਸ਼ਟ ਸੀ

ਜੁਆਬ ਤੋ ਇਸ ਲਈ ਕਦਰ ਨੂੰ ਸ੍ਝਦੇ ਿੋਏ ਹਫਰ ਤੋ ਸਵਾਲ ਕਰ ਹਦੱ ਤਾ..

"ਿਾਜੀ ਿੁਣ ੍ੈ ਸ੍ਝ ਹਗਆਰ ਪਰ ਜੇ ਕੋਈ ਕਦਰ ਨਾ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੋਵੇ ਤਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਿੋ ਸਕਦਾ ਇਸਦਾ?"

"ਕਦਰ ਕਰਨ ਦੇ ਵੀ ਬਿੁਤ ਕਾਰਨ ਿੋ ਸਕਦੇ ਨੇ ਤੇ ਕਦਰ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਵੀ ਬਿੁਤ ਕਾਰਨ ਿੋ ਸਕਦੇ ਨੇਰ ਸਭ ਤੋ

ਪਹਿਲਾ ਤਾ ਇਿ ਸ੍ਝਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹਕ ਕੋਈ ਸਾਡੀ ਕਦਰ ਹਕਉ ਕਰੇ?

ਦੇਖੋ ਕੋਈ ਸਾਡੀ ਕਦਰ ਤੱ ਦ ਿੀ ਕਰੇਗਾ ਅਗਰ ਸਾਡੀ ਭਾਵਨਾ ਸੱ ਚੀ ਿੋਵੇਰ ਅਸੀ ਜੋ ਕਰ ਰਿੇ ਿਾ ਉਸਦੀ ਹਸਰਫ

ਖੁਸ਼ੀ ਿਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋਈਏਰ ਉਸਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋਈਏਰ ਉਸ ਹਪੱ ਛੇ ਕੋਈ ਲਾਲਚ ਨਾ

ਿੋਵੇ ਕੋਈ ਗਲਤ ੍ਕਸਦ ਨਾ ਿੋਵੇਰ ਅਸੀ ਜੋ ਵੀ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋਈਏ ਉਿ ਕਰਨ ਹਪੱ ਛੋ ਸਾਨੂੰ ਦੁੱ ਖ ਸਾਨੂੰ ਬੁਰਾ ਨਾ

ਲੱਗਦਾ ਿੋਵੇ, ਅਗਰ ਉਿ ਤੁਿਾਡੇ ਯਤਨਾ ਨੂੰ ਹਤਲ ੍ਾਤਰ ਵੀ ਗੌਰ ਨਾ ਕਰੇਰ ਸਾਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਾਡੇ ਪਰਤੀ ਹਵਵਿਾਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 80

ਨਾਲ ਫਰਕ ਨਿੀ ਪੈਣਾ ਚਾਿੀਦਾਰ ਸਾਡੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਇਿ ਹਖਆਲ ਨਿੀ ਆਉਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਹਕ ੍ੈ ਉਸ ਲਈ ਹਕਸ

ਿੱ ਦ ਤੱ ਕ ਹਤਆਗ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿਾ, ਪਰ ਉਿਨੂੰ ਫਰਕ ਨਿੀਰ

ਦੇਖੋ ਹਕਸੇ ਨੇ ਹਕਿਾ ਿੈ ਹਕ ਜਦੋ ਹਕਸੇ ਲਈ ਕੁਝ ਕਰੋ ਤਾ ਇੱ ਕ ਿੱ ਥ ਨਾਲ ਦੇਵੋ ਤੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗੇਰ ਭਾਵ ਹਕ

ਕਾਰਜ ਕਰੋ ਤੇ ਭੁੱ ਲ ਜਾਵੋਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਿੀ ਯਾਦ ਨਾ ਰਿੇ ਹਕ ਤੁਸੀ ਹਕਸੇ ਲਈ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਵੀ ਿੈ ਜਾ ਨਿੀਰ ਿਾ

ਅਗਰ ਸਾਿ੍ਣੇ ਵਾਲਾ ਆਪਦੀਆਂ ਇਿਨਾ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ਾ ਤੋ ਪਰਭਾਹਵਤ ਿੋਵੇਗਾ ਤਾ ਜਰੂਰ ਕਦਰ ਕਰੇਗਾਰ

ਿੁਣ ਆਜੋ ਹਕ ਤੁਿਾਡੇ ਬੇਅੰਤ ਯਤਨਾ ਹਪੱ ਛੋ ਵੀ ਕੋਈ ਕਦਰ ਹਕਉ ਨਿੀ ਕਰ ਰਿਾ? ਦੇਖੋ ਇਸਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਿੋ

ਸਕਦੇ ਨੇਰ ਕਹਿਣ ਲਈ ਆਖ ਲਵੋ ਹਜੰ ਨੇ ਲੋ ਕ ਉਨੇ ਿੀ ਕਾਰਨਰ ਹਕਸੇ ੍ੁਸਹਲ੍ ਭਾਈ ਨੇ ਇੱ ਕ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਨੂੰ

ਪੁੱ ਹਛਆ ਹਕ, ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਪੱ ਗ ਹਕੰ ਨੇ ਤਰੀਹਕਆਂ ਨਾਲ ਬੰ ਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਿੈ? ਤਾ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਨੇ ਿੱ ਸ ਹਕ ਹਕਿਾ

ਹਕ ਹਜੰ ਨੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਹਵੱ ਚ ਪੱ ਗ ਬੰ ਨਣ ਵਾਲੇ ਨੇ ਓਨੇ ਤਰੀਹਕਆਂ ਨਾਲਰ ੍ਤਲਬ ਸਭ ਦਾ ਆਪਣਾ ਤਰੀਕਾ ਿੈ,

ਸਭ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਿੈਰ ਓਵੇ ਿੀ ਸਭ ਦੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਕਾਰਨ ਿੋ ਸਕਦੇ ਨੇਰ ਆਪਾ ਸਭ ਕਾਰਨਾ ਤੇ ਗੱ ਲ ਨਿੀ

ਕਰ ਸਕਦੇਰ ਿਰ ਇੱ ਕ ਦੀ ਸੋਚ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਜਾ ਿਲਾਤਾ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕਾਰਨ ਿੋ ਸਕਦੇ ਨੇਰ ਪਰ ਕੁਝ

੍ਿੱ ਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਦੱ ਸਦੀ ਿਾਰ

ਸਭ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਨ ਤਾ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਹਕ ਕੋਈ ਤੁਿਾਡੀ ਭਾਵਨਾ ਸ੍ਝਦੇ ਿੋਏ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਿੋਣ ਦੇ ਹਦਖਾਵੇ

ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈਰ ਅਗਰ ਇਿ ਨਿੀ ਿੈ ਤਾ ਹਫਰ ਤੁਿਾਡੇ ਯਤਨ ਿੀ ਇਸ ਕਾਹਬਲ ਨਿੀ ਿੋਣਗੇ ਹਕ ਉਿਨਾ ਦੀ ਕਦਰ

ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਿੋਵੇਰ ਭਾਵ ਹਕ ਤੁਿਾਡੇ ਯਤਨਾ ਹਵੱ ਚ ਜਰੂਰ ਕ੍ੀਆਂ ਿੋਣਗੀਆਂ, ਜਾ ਉਿਨਾ ਹਪੱ ਛੇ ਕੋਈ ਗਲਤ

੍ਕਸਦ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਜਾ ਤੁਸੀ ਹਸਰਫ ਹਦਖਾ ਰਿੇ ਿੋ ਹਕ ਤੁਸੀ ਉਸ ਲਈ ਕੀ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋਰ ਪਰ ਹਦਲੋ ਕੁਝ ਨਾ

੍ਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋਵੋ ਤੇ ਅਗਲਾ ਤੁਿਾਡੇ ਹਦਖਾਹਵਆਂ ਤੋ ਵਾਹਕੋ ਿੋਵੇਰ ਅਗਰ ਇਿ ਕਾਰਨ ਵੀ ਨਾ ਿੋਣ ਤੇ

ਸਾਿ੍ਣੇ ਵਾਲਾ ਤੁਿਾਡੇ ਯਤਨਾ, ਤੁਿਾਡੇ ਹਪਆਰ ਤੁਿਾਡੇ ਅਹਿਸਾਸ ਤੋ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ਵਾਹਕੋ ਿੋਵ,ੇ ਤੁਿਾਨੂੰ ਚੰ ਗੀ

ਤਰ੍ਾ ਸ੍ਝਦਾ ਵੀ ਿੋਵੇ ਤੇ ਹਫਰ ਵੀ ਕਦਰ ਨਾ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੋਵੇ ਤਾ ਜਰੂਰ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ੍ਜਬੂਰੀ ਿੋ ਸਕਦੀ ਿੈਰ

ਹਕਉਹਕ ਕੋਈ ਏਨਾ ਵੀ ਪੱ ਥਰ ਹਦਲ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾ ਹਕ ਤੁਿਾਡੇ ਉਸ ਪਰਤੀ ਹਤਆਗ ਨੂੰ ਨ਼ਰਅੰ ਦਾ਼ ਕਰੇਰ ਅਗਰ ਕੋਈ

੍ਜਬੂਰੀ ਿੈ ਤਾ ਤੁਿਾਡੇ ਯਤਨ ਉਸਨੂੰ ਚੰ ਗੇ ਤਾ ਲੱਗਣਗੇ, ਪਰ ਉਿ ਤੁਿਾਡੇ ਯਤਨਾ ਦੀ ਚਾਿੁੰ ਦੇ ਿੋਏ ਕਦਰ ਨਿੀ

ਕਰੇਗਾਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿ.."

"ਕੀ ਿੋਇਆ?"

"ਤੁਸੀ ਤਾ ਹਕੰ ਨਾ ਕੁਝ ਹਗਣਾ ਹਦੱ ਤਾਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 81

"ਿਾਿਾਿਾਿ.. ਿਾ ਤੇ ੍ੈ ਅਸਲ ਚੀ਼ਾ ਦੱ ਸ ਰਿੀ ਿਾਰ ਿੁਣ ਤੁਿਾਡੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਸਪੱ ਸ਼ਟ ਰੂਪ ਹਵੱ ਚ ਦੇਵਾ ਤਾ

ਿੀ ਤੁਸੀ ਸ੍ਝ ਪਾਵੋਗੇ ਹਕ ਤੁਿਾਡੀ ਕਦਰ ਿੋ ਰਿੀ ਿੈ ਜਾ ਨਿੀ, ਅਗਰ ਨਿੀ ਿੋ ਰਿੀ ਤਾ ਹਕਉ ਨਿੀ ਿੋ ਰਿੀਰ"

"ਿਾਜੀ ਉਿ ਤਾ ੍ੈ ਸ੍ਝ ਹਗਆਰ ਤੁਸੀ ਸੋਿਣਾ ਹਬਆਨ ਕੀਤਾਰ ਹਬਲਕੁਲ ਸਿੀ ਗੱ ਲਾ ਨੇ ਤੁਿਾਡੀਆਂਰ ਸ੍ਝਦਾ ਿਾ

ਹਕ ਜਰੂਰ ੍ੇਰੇ ਯਤਨਾ ਹਵੱ ਚ ਕ੍ੀਆਂ ਿੋਣਗੀਆਂ ਜਾ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ੍ਜਬੂਰੀ ਿੋਵੇਗੀਰ ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਸ਼ਾਇਦ ੍ੇਰੀ

ਸ੍ਝ ਤੋ ਬਾਿਰ ਿੈਰ ਖੈਰ ਤੁਸੀ ਇਿ ਦੱ ਸੋ ਹਕ ਆਪਾ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਯਤਨਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਿਾ? ਹਕ

ਉਿ ਸਾਡੀ ਕਦਰ ਕਰੇਰ"

ਉਸਦੇ ਜੁਆਬਾ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੇਰੇ ਸਵਾਲ ੍ੈਨੰ ੂ ਿੋਰ ਸਵਾਲਾ ਹਵੱ ਚ ਉਲਝਾ ਰਿੇ ਸਨ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਲੈ ਣੇ ੍ੇਰੇ ਲਈ

ਬਿੁਤ ਜਰੂਰੀ ਸਨਰ ਤਾ ੍ੈ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ, ਉਿ ਿੱ ਸ ਪਈ ਅਤੇ ਬੋਲੀ..

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਾਿ.. ਸਭ ਕੁਝ ਖੁਦ ਿੀ ਕਰਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦੇ ਿੋਰ ਕੁਝ ਅਗਲੇ ਤੇ ਵੀ ਤਾ ਛੱ ਡ ਦੇਵੋਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿ.. ਨਿੀ ਿੈ ਤਾ ਸਭ ਕੁਝ ਅਗਲੇ ਤੇ ਿੀ ਹਨਰਭਰ ਬਸ ੍ੈ ਤਾ ਯਤਨ ਕਰ ਹਰਿਾ ਹਕ ਕੋਈ ਰਾਿ ਲੱਭ

ਸਕੇਰ"

"ਦੇਖੋ ਸਾਫ ਹਜਿੀ ਗੱ ਲ ਿੈ, ਕੋਈ ਵੀ ਹਕਸੇ ਦੇ ਯਤਨਾ ਤੋ, ਹਪਆਰ ਤੋ, ਉਸ ਪਰਤੀ ਤੁਿਾਡੀ ਭਾਵਨਾ ਤੋ ਅਣਜਾਣ ਨਿੀ

ਿੁੰ ਦਾਰ ਿਾ ਬੇਸ਼ੱਕ ਉਿ ਤੁਿਾਨੂੰ ਇਸਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਨਾ ਿੋਣ ਦੇਵੇਰ ਪਰ ਉਿ ਤੁਿਾਡੇ ਭਾਵ ਤੋ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ਜਾਣੂ ਿੁੰ ਦਾ

ਿੈਰ ਇਸ ਲਈ ਇਿ ਤਾ ਕਦੇ ਨਿੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਹਕ ਤੁਸੀ ਉਸਨੂੰ ਆਪ ਅਹਿਸਾਸ ਦਵਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ਾ ਕਰੋ ਹਕ

ਤੁਸੀ ਉਸ ਲਈ ਕੀ-ਕੀ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋਰ ਉਿ ਸਭ ਸ੍ਝਦਾ ਿੈਰ ਅਗਰ ਤੁਸੀ ਉਸਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼

ਕਰੋਗੇ ਤਾ ਹਫਰ ਉਿ ਇਿੀ ਸ੍ਝੇਗਾ ਹਕ ਤੁਸੀ ਹਦਖਾਵੇ ਕਰ ਰਿੇ ਿੋਰ ਦੇਖੋ ਉਿ ਖੁਦ ਚਾਿੇਗਾ ਤਾ ਤੁਿਾਡੀ ਕਦਰ

ਕਰੇਗਾਰ ਨਿੀ ਤਾ ਤੁਸੀ ਕਦਰ ੍ੰ ਗ ਨਿੀ ਸਕਦੇਰ ਤੁਸੀ ਬਸ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜ ਕਰ ਸਕਦੇ ਿੋ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਨਾਲ ਉਸਦਾ

ਹਦਲ ਹਪਘਲ ਸਕੇ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਤੁਿਾਡਾ ਸਬਰ, ਤੁਿਾਡਾ ਹਤਆਗ ਇਸ ਿੱ ਦ ਤੱ ਕ ਸੋਚਣ ਤੇ ੍ਜਬੂਰ ਕਰ ਦੇਵੇ ਹਕ

ਉਿ ਤਿਾਡੀ ਕਦਰ ਹਕਉ ਨਿੀ ਕਰ ਹਰਿਾਰ"

"ਿਾਜੀ ਠੀਕ ਹਕਿਾ ਕਦਰ ਹਕਸੇ ਤੋ ੍ੰ ਗੀ ਨਿੀ ਜਾ ਸਕਦੀਰ ਕੋਈ ਖੁਦ ਚਾਿੇ ਤਾ ਸਾਡੀ ਕਦਰ ਕਰੇਗਾ ਨਿੀ ਤਾ

ਨਿੀਰ"

"ਿਾਜੀ ਹਬਲਕੁਲਰ"

੍ੈ ਉਸਦੇ ਕਦਰ ਵਾਲੇ ਏਨੇ ਡੂੰ ਘੇ ਜਵਾਬ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗ ਹਪਆਰ ਅਸੀ ਦੋਵੇ ਦਹਰਆ ਦੇ ਕੰ ਡੇ ਉਤੇ ਲੋ ਿੇ ਦੇ ਜਾਲ

ਨਾ ਬੰ ਨੇ੍ ਪੱ ਥਰਾ ਉਤੇ ਬੈਠੇ ਸੀ ਅਤੇ ਦਹਰਆ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸਾਡੇ ਪੈਰਾ ਤੋ ਕਾਫੀ ਨੀਵਾ ਸੀਰ ਸਾਡੇ ਪੈਰ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਨਿੀ

ਸੀ ਛੂਿ ਸਕਦੇਰ ਇਿ ਕੁੜੀ ਜੋ ਆਪਣਾ ਨਾ ਨਸੀਬੋ ਦੱ ਸਦੀ ਅਤੇ ਖੁਦ ਰੱ ਬ ਿੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਿੀ ਸੀਰ ੍ੈ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 82

ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਦੇਦੇ ਵਕਤ ਉਸਦੇ ਹਚਿਰੇ ਵੱ ਲ ਬੜੀ ਿੀ ਗੌਰ ਨਾਲ ਤੱ ਕਦਾ ਸੀਰ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਬੜੇ ਿੀ ਸਰਲ

ਅਤੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸਿੀ ਰਾਿ ਵੱ ਲ ਹਲਜਾਣ ਵਾਲੇ ਜਾਪ ਰਿੇ ਸਨਰ

੍ੈ ਸੋਚਦਾ ਿੋਇਆ ਕਦੇ ਦਹਰਆ ਦੇ ਵੱ ਗਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਦੇ ਨਸੀਬੋ ਦੇ ਹਚਿਰੇ ਨੂੰਰ ੍ੈ ਚੁੱ ਪ ਸੀ ਤਾ

ਉਿ ਬੋਲੀ...

"ਦੇਖੋ ਅਗਰ ਤੁਸੀ ਚਾਿੁੰ ਦੇ ਿੋ ਹਕ ਕੋਈ ਤੁਿਾਡੇ ਅਹਿਸਾਸਾ ਨੂੰ ਸ੍ਝਦੇ ਿੋਏ, ਤੁਿਾਡੇ ਹਤਆਗ ਤੋ ਜਾਣੂ ਿੁੰ ਦੇ ਿੋਏ

ਤੁਿਾਡੀ ਕਦਰ ਕਰੇ ਤਾ ਤੁਸੀ ਬਸ ਕਰ੍ ਕਰਦੇ ਚੱ ਲੋ ਤੇ ਫਲ ਦੀ ਇੱ ਛਾ ਨਾ ਰੱ ਖੋਰ ਵੱ ਧ ਤੋ ਵੱ ਧ ਇਿ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰੋ

ਹਕ ਉਿਨਾ ਦੇ ਦੁੱ ਖ-ਸੁੱ ਖ ਦਾ ਹਖਆਲ ਰੱ ਖੋਰ ਉਿਨਾ ਦੀ ਵੱ ਧ ਤੋ ਵੱ ਧ ਹਫਕਰ ਕਰੋਰ ਹਕਉਹਕ ਅਗਰ ਤੁਸੀ ਹਕਸੇ ਦੀ

ਪਰਵਾਿ ਕਰੋਗੇ, ਹਫਕਰ ਕਰੋਗੇ ਤਾ ਕੋਈ ਵੀ ਤੁਿਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਲਈ ਕੀਤੀ ਪਰਵਾਿ ਨੂੰ ੍ੁੱ ਖ ਰੱ ਖਦੇ, ਆਪਣੀਆਂ

ਲੱਖ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਨੂੰ ਠੇਡਾ ੍ਾਰ ਤੁਿਾਡੇ ਅਹਿਸਾਸ ਨੂੰ ਸ੍ਝਦੇ ਿੋਏ ਤੁਿਾਡੀ ਸਭ ਨਾਲੋ ਵੱ ਧਕੇ ਕਦਰ ਕਰੇਗਾਰ ਹਫਰ

ਜਦੋ ਤੁਿਾਡੀ ਕਦਰ ਿੋਣ ਲੱਗੇਗੀ ਤਾ ਪਰਵਾਿ ਵੀ ਿੋਣ ਲੱਗੇਗੀਰ"

ਉਸਨੇ ਬੜੇ ਿੀ ਸ਼ਾਤ ਸੁਭਾਅ ਨਾਲ ੍ੈਨੰ ੂ ਖੁਦ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਇੱ ਕ ਰਾਿ ਹਦਖਾਇਆ ਤਾ ੍ੈ ਹਬਨਾ ਕੁਝ

ਬੋਲੇ ਹਫਰ ਤੋ ਸੋਚਣ ਲੱਗ ਹਪਆਰ ਸੋਚਦੇ-ਸੋਚਦੇ ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਇੱ ਕ ਨਵੇ ਸ਼ਬਦ ਵੱ ਲ ਿੋ ਹਗਆਰ ਪਰਵਾਿਰ ੍ੈ

ਬੋਹਲਆ..

"ਪਰਵਾਿ ੍ਤਲਬ?"

"ਪਰਵਾਿ ੍ਤਲਬ ਹਕ ਹਕਸੇ ਦੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨੀ ਹਕਸੇ ਦੀ ਹਫਕਰ ਕਰਨੀਰ"

"੍ੈ ਸ੍ਝ ਨਿੀ ਪਾਇਆ ਹਕਵੇ ਦੀ ਪਰਵਾਿਰ ਕੀ ਿੈ ਪਰਵਾਿ ਵੈਸੇ?"

"ਪਰਵਾਿ ਤੇ ਕਦਰ ਇੱ ਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਬੜਾ ਿੀ ਤਾਲ ੍ੇਲ ਰੱ ਖਦੇ ਨੇਰ ਜਦੋ ਕੋਈ ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦੀ, ਸਾਡੀਆਂ

ਆਸਾ ਦੀ, ਸਾਡੇ ਬਲੀਦਾਨ, ਸਾਡੇ ਸਬਰ, ਸਾਡੇ ਹਪਆਰ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਵੇਗਾ ਤਾ ਉਸਦੇ ਹਦਲ ਹਵੱ ਚ ਵੀ

ਸਾਡੇ ਲਈ ਹਪਆਰ ਉਘੜ ਪਵੇਗਾਰ ਹਫਰ ਉਿ ਹਪਆਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਏਨਾ ਅੱ ਗੇ ਵੱ ਧਦਾ ਜਾਵੇਗਾ ਹਕ ਉਿ ਸਾਡੀ

ਪਰਵਾਿ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਵੇਗਾਰ ਸਾਡੇ ਚੰ ਗੇ ੍ਾੜੇ ਬਾਰੇ ਉਸਨੂੰ ਹਫਕਰ ਿੋਣ ਲੱਗੇਗੀਰ"

ਖੁਦ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ਆਖਣ ਵਾਲੀ ਨਸੀਬੋ ੍ੈਨੰ ੂ ਆਪਹਣਆਂ ਜੁਆਬਾ ਹਵੱ ਚ ਕੱ ਸਦੀ ਜਾ ਰਿੀ ਸੀ ਅਤੇ ੍ੈ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਦੇ

ਸਵਾਲਾ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਬਸ ਪੁੱ ਛਦਾ ਜਾਦਾ ਸੀਰ ਉਸਨੇ ਪਰਵਾਿ ਬਾਰੇ ਦੱ ਹਸਆ ਤਾ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਇੱ ਕ ਨਵੇ

ਸ਼ੰ ਕੇ ਨੇ ਜਨ੍ ਲੈ ਹਲਆ ਤਾ ੍ੈ ਪੁੱ ਹਛਆ..

"ਕੀ ਪਰਵਾਿ ਪਹਿਲਾ ਨਿੀ ਿੋਵੇਗੀ ਕਦਰ ਤੋ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 83

"ਨਿੀ ਹ਼ਆਦਾਤਰ ਕਦਰ ਪਹਿਲਾ ਿੀ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈਰ ਕੋਈ ਸਾਡੀ ਕਦਰ ਕਰੇਗਾ ਤਾ ਿੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰੇਗਾਰ ਅਗਰ ਕੋਈ

ਸਾਹਡਆਂ ਅਹਿਸਾਸਾ ਦੀ ਕਦਰ ਿੀ ਨਿੀ ਕਰੇਗਾ ਤਾ ਪਰਵਾਿ ਹਕੱ ਥੋ ਕਰੇਗਾਰ ਹਕਉਹਕ ਕਦਰ ਤਾ ਆਪਾ ਹਕਸੇ ਦੀ

ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਿਾ ਪਰ ਪਰਵਾਿ ਿਰ ਹਕਸੇ ਦੀ ਨਿੀ ਕੀਤੀ ਜਾਦੀਰ ਕਦਰ ਤਾ ਹਕਸੇ ਅਣਜਾਣ ਦੀ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦੀ

ਿੈਰ ਪਰਵਾਿ ਹਸਰਫ ਉਸਦੀ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈ ਹਜਸਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਨੂੰ ਅਸੀ ਸ੍ਝਦੇ ਿੋਈਏਰ ਹਫਰ ਹਜਸਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ

ਤੋ ਅਸੀ ਜਾਣੂ ਿੋਵਾਗੇਰ ਕਦਰ ਵੀ ਤਾ ਉਸਦੀ ਿੀ ਿੋ ਸਕਦੀ ਿੈਰ ਹਬਨਾ ਹਕਸੇ ਦੀ ਕਦਰ ਕੀਤੇ ਪਰਵਾਿ ਨਿੀ ਿੋ

ਸਕਦੀਰ ਹਜਵੇ ਤੁਸੀ ਆਪਣੇ ੍ਾ ਹਪਉ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦੇ ਿੋਰ ਹਫਰ ਪਰਵਾਿ ਕਰਦੇ ਿੋ ਹਕ ਤੁਿਾਡੀ ਹਕਸੇ ਗਲਤੀ

ਕਾਰਨ ਉਿਨਾ ਦਾ ਹਦਲ ਨਾ ਦੁਖੇਰ ਉਿ ਤੁਿਾਡੇ ਕਾਰਨ ਹਕਸੇ ਉਲਝਣ ਹਵੱ ਚ ਨਾ ਫਸਨਰ ਭਾਵ ਤੁਸੀ ਉਿਨਾ ਦੀ

ਕਦਰ ਕਰਦੇ ਿੋ ਤਦੇ ਤਾ ਪਰਵਾਿ ਕਰਦੇ ਿੋਰ"

"ਿਾਜੀ, ਪਰ ਆਪਾ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹਕੰ ਝ ਲੱਗੇਗਾ ਹਕ ਕੋਈ ਸਾਡੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈ?"

"ਜਦੋ ਕੋਈ ਸਾਡਾ ਹਖਆਲ ਰੱ ਖੇਰ ਸਾਡੀ ਖੁਸ਼ੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਉਿਨੂੰ ਦੁੱ ਗਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਿੋਵੇ ਤੇ ਦੁੱ ਖ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਸਾਡੇ ਨਾਲੋ

ਵਧੇਰੇ ਦੁੱ ਖਰ ਸਾਡੀ ਆਵਾ਼ ਤੋ ਿੀ ਉਿ ਪਹਿਚਾਣ ਲਵੇ ਹਕ ਅਸੀ ਠੀਕ ਿਾ ਜਾ ਨਿੀਰ ਜਦੋ ਉਸਨੂੰ ਕੁਝ ਦੱ ਸਣ ਦੀ

ਲੋ ੜ ਨਾ ਪਵੇਰ ਸਾਡੇ ਵਰਤੀਰੇ ਤੋ ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਹਕ ਅਸੀ ਨਰਾ਼ ਿਾ ਜਾ ਨਿੀਰ ਸਾਡੇ ਠੀਕ ਆਖਣ ਤੇ ਵੀ

ਉਿ ਸ੍ਝ ਜਾਵੇ ਹਕ ਅਸੀ ਹਕਉ ਨਰਾ਼ ਿਾਰ ਸਾਡੇ ਦੱ ਸੇ ਹਬਨਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਹਕ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਹਵੱ ਚ ਿਾਰ

ਉਿ ਵਰ੍ਦੇ ੍ੀਿ ਹਵੱ ਚ ਵੀ ਪਹਿਚਾਣ ਲਵੇ ਹਕ ਸਾਡੇ ੍ੁੱ ਖ ਤੇ ੍ੀਿ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਿੀ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਰਸ ਹਰਿਾ

ਿੈਰ ਜੇ ਅਸੀ ਿੰ ਝੂ ਛੁਪਾਈਏ ਤਦ ਵੀ ਉਿਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਹਕ ਅਸੀ ਜਰੂਰ ਹਕਸੇ ਨਾ ਹਕਸੇ ਗੱ ਲ ਤੋ ਦੁੱ ਖੀ ਿਾਰ

ਅਗਰ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਹਵੱ ਚ ਿੋਈਏ ਤਾ ਉਿ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਵਾਿ ਲਗਾਵੇਗਾ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ੍ੁਸ਼ਹਕਸਲ 'ਚੋ ਕੱ ਢਣ

ਲਈਰ ਭਾਵੇ ਉਿ ਖੁਦ ਹਕੰ ਨਾ ਵੀ ਦੁੱ ਖੀ ਹਕਉ ਨਾ ਿੋਵੇਰ ਸਾਨੂੰ ਦੁੱ ਖੀ ਨਿੀ ਿੋਣ ਦੇਵੇਗਾਰ ਅਗਰ ਉਿ ਸਾਡੀ ਹਕਸੇ ਗੱ ਲ

ਤੋ ਨਰਾ਼ ਵੀ ਿੋਵੇ ਤਦ ਵੀ ਨਰਾ਼ਗੀ ਨਿੀ ਹਦਖਾਵੇਗਾਰ ਉਿ ਸਬਰ ਰੱ ਖ ਬਸ ਸਾਡੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ੍ੁੱ ਖ ਰੱ ਖੇਗਾਰ ਅਸੀ

ਉਸਦੀ ਕਦਰ ਕਰੀਏ ਨਾ ਕਰੀਏ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਿੀ ਪਵੇਗਾਰ ਉਿ ਹਖਆਲ ਰੱ ਖੇਗਾ ਹਕ ਉਸਦੀ

ਹਕਸੇ ਅਣਗਹਿਲੀ ਕਾਰਨ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਤੰ ਗੀ ਨਾ ਿੋਵੇਰ ਸਾਡੇ ੍ੁੱ ਖ ਤੇ ੍ੁਸਕਾਨ ਹਲਆਉਣ ਲਈ ਹਨੱਕੀ ਤੋ ਹਨੱਕੀ ਤੇ

ਵੱ ਡੀ ਤੋ ਵੱ ਡੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰੇਗਾਰ ਸਾਡੇ ਕਾਰਨ ਭਾਵੇ ਉਸਨੂੰ ਹਕੰ ਨਾ ਵੀ ਕਸ਼ਟ ਹਕਉ ਨਾ ਿੋਵੇਰ ਕਦੇ ਵੀ ਦੁੱ ਖ ਨਿੀ

੍ਨਾਵੇਗਾਰ ਿ੍ੇਸ਼ਾ ਝੁਹਕਆ ਰਿੇਗਾ ਸਾਡੇ ਿਰ ਫੈਸਲੇ ਅੱ ਗੇਰ ਸਾਡੇ ਕੰ ਡਾ ਤੱ ਕ ਚੁਭਣ ਤੇ ਵੀ ਉਿ ਪੀੜ ਨਾ ਤੜਫੇਗਾਰ

ਬਿੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਐਸੀਆਂ ਹਨਸ਼ਾਨੀਆਂ ਨੇ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਤੋ ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣ ਿੋ ਜਾਦੀ ਿੈ ਹਕ ਕੋਈ ਸਾਡੀ ਹਕਸ ਿੱ ਦ ਤੱ ਕ

ਪਰਵਾਿ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈਰ"

"ਕੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਦਰ ਵੀ ਓਨੀ ਕਰਦਾ ਿੋਵੇਗਾ ਹਜੰ ਨੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰਦਾ ਿੋਵੂ? ਜਾ ਹਫਰ ਫਰਕ ਿੋਵੇਗਾ

ਕਦਰ ਕਰਨ ਤੇ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨ ਹਵੱ ਚ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 84

"ਦੇਖੋ ਜੋ ਤੁਿਾਡੀ ਿੱ ਦ ਤੋ ਵੱ ਧ ਹਫਕਰ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈਰ ਲਾ਼੍ੀ ਿੈ ਹਕ ਉਿ ਤੁਿਾਡੀ ਕਦਰ ਵੀ ਕਰਦਾ ਿੋਵੇਗਾਰ ਪਰ

ਇਿ ਹਸਰਫ ਹਪਆਰ ਦੇ ਪਾਇਦਾਨ ਤੇ ਿੀ ਿੋਵੇਗਾ ਭਾਵ ਜੋ ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਨੂੰ ਸ੍ਝਦਾ ਿੋਵੂਰ ਨਾ ਹਕ ਹਕਸੇ

ਫਰ਼ ਤਲੇ ਰ"

"੍ੈ ਸ੍ਹਝਆ ਨਿੀ?"

"ਹਜਵੇ ਕੋਈ ਡਾਕਟਰ ਜਾ ਨਰਸ ਸਾਡੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੇ ਨੇ, ਸਾਡੀ ਹਸਿਤ ਦਾ ਹਖਆਲ ਰੱ ਖਦੇ ਨੇਰ ਪਰ ਉਿ ਆਪਣੇ

ਫਰ਼ ਤਲੇ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨਗੇ ਨਾ ਹਕ ਕਦਰ ਕਰਕੇਰ ਉਿ ਸਾਡੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਨਾ ਕਰਨ ਪਰ ਸਾਡੀ ਹਸਿਤ ਦੀ

ਹਫਕਰ ਜਰੂਰ ਕਰਦੇ ਨੇਰ ਸ੍ਝੇ?"

"ਿਾਜੀ ਸ੍ਝ ਹਗਆਰ ਕੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸੀ੍ਾ ਿੈ?"

ਅਸੀ ਗੱ ਲਾ-ਗੱ ਲਾ ਹਵੱ ਚ ਿੀ ਅੱ ਗੇ ਿੋਰ ਅੱ ਗੇ ਵਧਦੇ ਜਾ ਰਿੇ ਸੀਰ ੍ੇਰੇ ਸਵਾਲ ਵਧਦੇ ਜਾਦੇ ਸੀਰ ਹਕਉਹਕ ਉਸਦੇ

ਜੁਆਬ ਸੰ ਤੁਸ਼ਟੀ ਦੇ ਰਿੇ ਸਨ ਅਤੇ ਤਸੱ ਲੀ ਵੀਰ ਇਸ ਲਈ ੍ੈ ਅਗਲੇ ਸਵਾਲ ਵੱ ਲ ਵਹਧਆ ਤਾ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਨਾ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸੀ੍ਾ ਨਿੀਰ ਬਲਹਕ ਇਿ ਤਾ ਇੱ ਕ ਐਸਾ ਸ੍ੁੰ ਦਰ ਿੈ ਹਜਸ ਹਵੱ ਚ ਇਨਸਾਨ ਡੁੱ ਬਕੇ

ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਡੁੱ ਹਬਆ ਨਿੀ ਸ੍ਝਦਾਰ ਕੋਈ ਹਜੰ ਨੀ ਚਾਿੇ ਹਕਸੇ ਦੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰ ਸਕਦਾ ਿੈਰ ਹਜੰ ਨੀ ਪਰਵਾਿ

ਕਰੋਗੇ ਜਾ ਿੋਵੇਗੀ ਓਨਾ ਿੀ ਵਧੀਆ ਿੈਰ"

"ਹਕਉ?"

"ਹਕਉਹਕ ਜੋ ਸਾਡੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈ ਅਸੀ ਨਿੀ ਜਾਣਦੇ ਹਕ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਹਵੱ ਚ ਹਕਸ ਿੱ ਦ ਤੱ ਕ ਸਕੂਨ ਹ੍ਲ

ਹਰਿਾ ਿੈਰ ਹਜੱ ਥੇ ਹਪਆਰ ਦਾ ਅਟੁੱ ਟ ਹਰਸ਼ਤਾ ਿੋਵੇ ਉਥੇ ਹਕਸੇ ਦੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨ ਹਵੱ ਚ ਬਿੁਤ ਸਕੂਨ ਿੈਰ ਬੇਸ਼ੱਕ

ਆਪਾ ਹਕਸੇ ਦੀ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕੀਤੀ ਪਰਵਾਿ ਦੀ ਕਦਰ ਨਾ ਕਰੀਏਰ ਪਰ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲਈ ਇਿ ਸਕੂਨ

ਭਰਪੂਰ ਇੱ ਕ ਬੜੀ ਹਦਰੜ ਭਾਵਨਾ ਿੈਰ"

"ਿਾ ਸਿੀ ਹਕਿਾਰ ਪਰ ਕਈ ਲੋ ਕਾ ਨੂੰ ਪਰਵਾਿ ਿਜ੍ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀਰ"

"ਿਾ ਇਿ ਉਿਨਾ ਦੀ ੍ਰਜੀ ਿੈ ਹਕ ਉਿ ਸਾਡੀ ਕੀਤੀ ਪਰਵਾਿ ਦੀ, ਉਿਨਾ ਲਈ ਕੀਤੀ ਹਫਕਰ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨ

ਜਾ ਨਾ ਕਰਨਰ ਉਿਨਾ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਿਜ੍ ਕਰਨਾ ਿੈ ਜਾ ਨਿੀ ਕਰਨਾਰ ਇਿ ਉਿਨਾ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸਾ ਤੇ ਹਨਰਬਰ

ਕਰਦਾ ਿੈਰ ਅਸੀ ਜਬਰਨ ਹਕਸੇ ਤੋ ਸਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਪਰਵਾਿ ਦੀ ਕਦਰ ਨਿੀ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇਰ ਤੇ ਨਾ ਿੀ

ਜਬਰਨ ਹਕਸੇ ਤੋ ਕਦਰ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਿੈਰ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਖੁਦ-ਬਾ-ਖੁਦ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਵੇਗਾ ਤਾ ਿੀ ਕਦਰ ਿੋਵੇਗੀਰ

ਨਿੀ ਤਾ ਨਿੀਰ ਹਫਰ ਸਾਡੀ ੍ਰਜੀ ਿੈ ਅਸੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨੀ ਿੈ ਜਾ ਨਿੀਰ ਉਿਨਾ ਨੂੰ ਿਜ੍ ਿੋਵੇ, ਚਾਿੇ ਨਾ ਿੋਵੇਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 85

"ਜਦੋ ਸਾਡੀ ਕੀਤੀ ਪਰਵਾਿ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਿਜ੍ ਨਾ ਿੋਵੇ ਜਾ ਕੋਈ ਕਦਰ ਨਾ ਕਰੇ ਤਾ ਅੱ ਗੇ ਕੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ?"

ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਦੇਣ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੈ ਹਫਰ ਤੋ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਤਾ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਜਦੋ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਦਾ ਬਿੁਤ ੍ੋਿ ਕਰਦੇ ਿੋਈਏ ਅਤੇ ਉਿ ਭੋਰਾ ਵੀ ਕਦਰ ਨਾ ਕਰੇ ਤਾ ਸਾਨੂੰ ਹਫਰ ਹਕਸੇ ਇੱ ਕ ਸਿੀ

ਵਕਤ ਤੇ ਹਪੱ ਛੇ ਿਟਣ ਲਈ ੍ਜਬੂਰ ਿੋਣਾ ਪੈਦਾ ਿੈਰ ਤੇ ਐਸਾ ਕੋਈ ਰਾਿ ਲੱਭਣਾ ਪੈਦਾ ਿੈ ਹਜਸ ਨਾਲ ਦੋਵਾ ਹਵੱ ਚੋ

ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਦੁੱ ਖ ਨਾ ਿੋਵੇਰ ਹਕਉਹਕ ਜਦੋ ਇਨਸਾਨ ਥੱ ਕ ਜਾਦਾ ਿੈ ਤਾ ਬਿੁਤ ਟੁੱ ਟ ਜਾਦਾ ਿੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਟੁੱ ਟਣ

ਤੋ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਹਪੱ ਛੇ ਿਟਣਾ ਜਰੂਰੀ ਿੋ ਜਾਦਾ ਿੈ, ਉਿ ਵੀ ਹਕਸੇ ਹਵਚਾਲੇ ਰਾਿ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਕੇਰ"

"ਪਰ ਜਰੂਰੀ ਨਿੀ ਹਕ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨ ਵੱ ਲਾ ਟੁੱ ਟੇ?"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਇਿ ਸਾਡੇ ੍ਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਿੈਰ ਪਰ ਇਨਸਾਨ ਉ੍ੀਦਾ ਨਾਲ ਜੁਹੜਆ ਿੋਣ ਕਾਰਨ ਟੁੱ ਟਦਾ

ਜਰੂਰ ਿੈ, ਹਕਉਹਕ ਉ੍ੀਦਾ ਟੁੱ ਟਦੀਆਂ ਨੇਰ ਉਝ ਇਸ ਹਵੱ ਚ ਜਰੂਰੀ ਨਾ ਜਰੂਰੀ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਨਿੀ ਿੈਰ ਇਿ

ਤਾ ਬਸ ਇੱ ਕ ਪਾਇਦਾਨ ਿੈ, ਹਜੱ ਥੇ ਹਕਸੇ ਨਾ ਹਕਸੇ ਵਕਤ ਇਨਸਾਨ ਪਿੁੰ ਚ ਿੀ ਜਾਦਾ ਿੈ ਜਦੋ ਕਦਰ ਨਾ ਿੋਵੇਰ"

"ਕੀ ਫਰਕ ਪੈਦਾ ਿੈ, ਪਰਵਾਿ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਸ ਗੱ ਲ ਦੀ ਵੀ ਪਰਵਾਿ ਨਿੀ ਕਰਦਾ ਹਕ ਉਸਦੀ ਕਦਰ ਿੋ ਰਿੀ ਿੈ

ਜਾ ਨਿੀਰ ਉਸਨੂੰ ਬਸ ਤਸੱ ਲੀ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈ ਹਕ ਉਿ ਹਫਕਰ ਕਰਦਾ ਿੈ ਹਕਸੇ ਦੀਰ ਹਜਵੇ ੍ਾਪੇ ਸਾਡੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰਦੇ ਨੇ,

ਸਾਡੀ ਹਫਕਰ ਕਰਦੇ ਨੇ ਹਫਰ ਬਦਲੇ ਹਵੱ ਚ ਅਸੀ ਉਿਨਾ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰੀਏ ਨਾ ਕਰੀਏ ਉਿ ਤਦ ਵੀ ਸਾਡੀ ਹਫਕਰ

ਕਰਨੀ ਬੰ ਦ ਨਿੀ ਕਰਨਗੇਰ ਉਿ ਸਾਨੂੰ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਨਿੀ ਕਹਿਣਗੇਰ ਉਿ ਬਸ ਆਪਣੇ

ਆਖਰੀ ਸਾਿ ਤੱ ਕ ਸਾਡੀ ਹਫਕਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇਰ"

"ਿਾ ਸਿੀ ਹਕਿਾ ਤੁਸੀ ਹਕ ੍ਾਪੇ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਸਾਿ ਤੱ ਕ ਸਾਡੀ ਹਫਕਰ ਕਰਦੇ ਨੇਰ ਭਾਵੇ ਸਾਨੂੰ ਉਿਨਾ ਦੇ

ਬਲੀਦਾਨਾ ਦੀ ਕਦਰ ਿੋਵੇ ਨਾ ਿੋਵੇਰ ਪਰ ਉਿ ਦੁੱ ਖੀ ਜਰੂਰ ਿੁੰ ਦੇ ਨੇਰ ਬਸ ਉਿ ਹਬਆਨ ਨਿੀ ਕਰਦੇ ਹਕ ਉਿ ਹਕਸ

ਿੱ ਦ ਤੱ ਕ ਦੁੱ ਖੀ ਨੇਰ ਓਵੇ ਿੀ ਅਗਰ ਕੋਈ ਸਾਡੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੈ ਤੇ ਅਸੀ ਕਦਰ ਨਿੀ ਕਰਦੇ ਤਾ ਸਾਨੂੰ

ਲੱਗਦਾ ਿੈ ਹਕ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਿੀ ਪਰ ਉਿ ਵੀ ਇਨਸਾਨ ਨੇ, ਦਰਦ ਉਿਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਸਾਡੇ ਹਜੰ ਨਾ ਿੀ ਿੁੰ ਦਾ

ਿੈਰ"

"ਿਾ ਉਿ ਦੁੱ ਖੀ ਵੀ ਿੁੰ ਦੇ ਨੇ ਤੇ ਉਿਨਾ ਦਰਦ ਨੂੰ ਲੁਕਾਉਣਾ ਵੀ ਿੁੰ ਦਾਰ ਪਰ ਕਦਰ ਹ੍ਲਣ ਨਾ ਹ੍ਲਣ ਨਾਲ ਉਿਨਾ

ਦੇ ਹਪਆਰ ਹਵੱ ਚ ਫਰਕ ਨਿੀ ਪੈਦਾਰ ਉਿ ਨਾ ਤਾ ਹਪਆਰ ਕਰਨਾ ਘੱ ਟ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਨਾ ਿੀ ਹਫਕਰ ਕਰਨੀਰ"

੍ੇਰੇ ਜੁਆਬ ਹਦੰ ਦੇ ਿੀ ਉਿ ਹਖੜ-ਹਖੜਾ ਕੇ ਿੱ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਲੀ...

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 86

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਾਿਾ... ੍ਾਹਪਆਂ ਦੇ ਹਪਆਰ ਅੱ ਗੇ ਕੁਝ ਵੀ ਨਿੀ ਹਟੱ ਕ ਸਕਦਾਰ ਪਰ ਪਰਵਾਿ ਜਾ ਹਫਕਰ ਹਸਰਫ

੍ਾਹਪਆਂ ਦੇ ਹਪਆਰ ਤੱ ਕ ਿੀ ਸੀ੍ਤ ਨਿੀ ਿੈਰ ਿੋਰ ਵੀ ਬਿਤੁ ਹਰਸ਼ਤੇ ਨੇ, ਭੈਣ-ਭਾਈ, ਦੋਸਤ-ਹ੍ੱ ਤਰ, ਖਾਸ ਕਰ

ਪਰੇ੍ੀ-ਪਰੇਹ੍ਕਾ ਦਾਰ ਉਸ ਹਵੱ ਚ ਤਾ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਸਬਰ ਦੀ ਿੱ ਦ ੍ੁੱ ਕ ਜਾਦੀ ਿੈ, ਹਕਸੇ ਇੱ ਕ ਵਕਤ ਤੇਰ"

ਇਿ ਪਰਵਾਿ ਜਾ ਹਫਕਰ ਵਾਲਾ ਸਵਾਲ ੍ੈਨੰ ੂ ਉਲਝਾ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਸ੍ਝ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਕ ੍ੈ ਕਦੇ ਟੁੱ ਟ ਨਿੀ

ਸਕਾਗਾ ਹਕਸੇ ਦੀ ਹਫਕਰ ਕਰਨ ਲਈਰ ਭਾਵੇ ਉਿ ਕਦਰ ਕਰੇ ਨਾ ਕਰੇਰ ਪਰ ਉਸਦੀਆਂ ਦਲੀਲਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਝੂਠਾ ਪਾ

ਰਿੀਆਂ ਸਨਰ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਣ ਲਈ ਜੁਆਬ ਖਤ੍ ਿੋ ਗਏ ਜਾਪਦੇ ਸਨਰ ੍ੈ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਹਪੱ ਛੋ ਚੁੱ ਪ ਿੋ

ਹਗਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ੍ੋੜਦੇ ਿੋਏ ਪੁੱ ਹਛਆ....

"ਉਝ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਤਾ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਜੋ ਉਿਨਾ ਨੂੰ ਪਰਵਾਿ ਦੀ ਕਦਰ ਨਿੀ ਜਾ ਪਰਵਾਿ ਿਜ੍ ਨਿੀ ਿੋ ਰਿੀ?

ਅਸੀ ਚਾਿੇ ਹਕੰ ਨੀ ਹਕਸੇ ਦੀ ਹਫਕਰ ਕਰ ਲਈਏ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਿੀਰ ਕੀ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ?"

"ਦੇਖੋ ਸਭ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਤਾ ਇਿ ਜਾਣ ਲਵੋ ਹਕ ਹਬਨਾ ਹਕਸੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਕੋਈ ਕਦਰ ਨਿੀ ਕਰਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦਾ ਿੋਵੂਰ ਭਾਵ

ਿੋ ਸਕਦਾ ਹਕ ਕਦੇ ਉਿ ਇਨਸਾਨ ਅੱ ਗੇ ਵਧਨਾ ਿੀ ਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦਾ ਿੋਵੇਰ ਇਿ ਉਸਦੀ ੍ਨ ੍ਰਜੀ ਿੈ ਜਾ ਹਫਰ ੍ਨੋ

ਸਹਥਤੀ ਿੈਰ ਉਸ ਦਾ ਕੋਈ ਢੁੱ ਕਵਾ ਕਾਰਨ ਨਾ ਤਾ ਆਪਾ ਲੱਭ ਸਕਦੇ ਿਾ ਤੇ ਨਾ ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਿੱ ਲ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈਰ

ਉਿ ਇਨਸਾਨ ਜਦ ਤੱ ਕ ਖੁਦ ਨਿੀ ਚਾਿੇਗਾ ਤੱ ਦ ਤੱ ਕ ਅਸੀ ਉਸ ਨਾਲ ਹਰਸ਼ਤਾ ਨਿੀ ਜੋੜ ਸਕਦੇਰ

ਬਾਕੀ ਜੇ ਗੱ ਲ ੍ੈ ਕਾਰਨਾ ਦੀ ਕਰਾ ਤਾ ਇੱ ਕ ਕਾਰਨ ਇਿ ਿੈ ਹਕ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਸਾਡੇ ਨਾਲੋ ਵੱ ਧਕੇ ਕੋਈ ਉਿਨਾ ਦੀ

ਹਫਕਰ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੋਵੇ, ਹਜਸਦੇ ਅੱ ਗੇ ਸਾਡੀ ਕੀਤੀ ਪਰਵਾਿ ਹਤਲ ੍ਾਤਰ ਲੱਗਦੀ ਿੋਵੇਰ ਹਫਰ ਦੂਸਰਾ ਕਾਰਨ ਿੋ

ਸਕਦਾ ਿੈ ਹਕ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ੍ਜਬੂਰੀ ਿੋਵ,ੇ ਹਜਸ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ ਸਾਡੀ ਉਸ ਲਈ ਕੀਤੀ ਪਰਵਾਿ ਨੂੰ ਅਣਦੇਹਖਆ

ਕਰਨਾ ਪੈ ਹਰਿਾ ਿੋਵੇ ਜਾ ਹਫਰ ਤੀਸਰਾ ਕਾਰਨ ਭਰੋਸਾ ਿੈਰ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਉਿਨਾ ਦਾ ਸਾਡੇ ਉਪਰ ਅਜੇ ਭਰੋਸਾ ਿੀ

ਨਾ ਬਹਣਆ ਿੋਵੇ ਹਕ ਅਸੀ ਸੱ ਚ੍ੁੱ ਚ ਪਰਵਾਿ ਕਰਦੇ ਿਾ ਜਾ ਹਫਰ ਹਦਖਾਵੇ ਕਰਦੇ ਿਾਰ ਉਿਨਾ ਨੂੰ ਇਿ ਭਰੋਸਾ ਿੀ

ਨਿੀ ਹਕ ਅਸੀ ਹਜਵੇ ਿੁਣ ਉਿਨਾ ਦੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰਦੇ ਿਾ ਕੀ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵਕਤ ਹਵੱ ਚ ਵੀ ਇੰ ਝ ਪਰਵਾਿ ਕਰਾਗੇਰ

ਹਕਤੇ ਸਾਡੀ ਉਿਨਾ ਦੀ ਿੋ ਰਿੀ ਪਰਵਾਿ ਸੀ੍ਤ ਤਾ ਨਿੀ? ਿੋ ਸਕਦਾ ਉਿਨਾ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਿੀ ਨਾ ਿੋਵੇ ਸਾਡੀਆਂ

ਭਾਵਨਾਵਾ ਤੇ ਸਾਹਡਆਂ ਅਹਿਸਾਸਾ ਦਾਰ ਕਦਰ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਬਣਾਉਣਾ, ਜਾ ਬਣਨਾ ਬਿੁਤ ਜਰੂਰੀ ਿੈਰ

ਜਦ ਤੱ ਕ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਨਿੀ ਬਣੇਗਾ ਤਦ ਤੱ ਕ ਉਿਨਾ ਨੂੰ ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦੀ ਕਦਰ ਨਿੀ ਿੋਵੇਗੀਰ"

ਉਿ ਜੁਆਬ ਦੇਣ ਹਪੱ ਛੋ ਚੁੱ ਪ ਿੋ ਗਈਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 87

(6)

੍ੈ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਤਾ ਉਸਨੇ ਕਦਰ ਨਾ ਿੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦੱ ਸੇਰ ਪਹਿਲਾ ਤਾ ਸ੍ਝ ਹਗਆਰ ਪਰ ੍ਜਬੂਰੀ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇ

ਵਾਲੀ ਗੱ ਲ ਨਾ ਸ੍ਝ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗ ਹਪਆਰ ੍ੈ ਸੋਚ ਹਰਿਾ ਸੀ ਤਾ ਉਿ ਬੋਲੀ....

"ਿੁਣ ਤੁਿਾਡੀ ਇਿ ਜਾਣਨ ਦੀ ਇੱ ਛਾ ਿੋਵੇਗੀ ਹਕ ੍ਜਬੂਰੀ ਤੇ ਹਵਸ਼ਵਾਸ਼ ਕੀ ਿੈ, ਿੈਨਾ?"

ਉਸਨੇ ਹਫਰ ਤੋ ੍ੇਰੇ ਹਦਲ ਦੀ ਬੁੱ ਝ ਲਈਰ ਵਾਹਕਆ ਇਿ ਤਾ ਰੱ ਬ ਿੀ ਿੈਰ ਜੋ ਹਬਨ ਬੋਲੇ ਿੀ ੍ਨ ਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਜਾਣ

ਲੈ ਦੀ ਿੈ ਅਤੇ ਿਰ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਦੇਈ ਜਾਦੀ ਿੈਰ ੍ੈ ਿੈਰਾਨ ਸੀ ਉਸ ਲਈਰ ੍ੈ ਚੁੱ ਪੀ ਤੋੜੀ ਅਤੇ ਬੋਹਲਆ...

"ਿਾਜੀ.. ਿਾਜੀ.. ਜਰੂਰ ਜਾਣਨਾ ਚਾਿਾਗਾਰ"

"ਿਾਿਾਿਿਾਿਾਿਿਾਿ.. ੍ੈ ਜਾਣਦੀ ਿਾ ਸਭ, ਕੋਈ ਨਾਰ"

੍ੈ ਚੁੱ ਪ ਸੀ ਤਾ ਉਿ ਬੋਲੀ...

"੍ਜਬੂਰੀ ਦਾ ੍ਤਲਬ ਿੈ ਸਾਡੇ ਉਪਰ ਹਕਸੇ ਤਰ੍ਾ ਦੀ ਬੰ ਹਦਸ਼ ਦਾ ਿੋਣਾਰ ਹਜਸ ਨੂੰ ਅਸੀ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਖੁਦ ਨੂੰ

ਅਸ੍ਰੱ ਥ ਸ੍ਝਦੇ ਿੋਈਏਰ ਉਿ ਬੰ ਹਦਸ਼ਾ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਨੂੰ ਅਸੀ ਆਪਣੀ ੍ਰਜੀ ਦੇ ਕਦ੍ਾ ਨੂੰ ਪੁੱ ਟਣ ਵੇਲੇ ਹਧਆਨ 'ਚ

ਰੱ ਖਦੇ ਿੋਈਏਰ ੍ਜਬੂਰੀ ਭਾਵ ਹਕਸੇ ਚੀ਼ ਦੀ ਸਾਨੂੰ ਚਾਿਤ ਿੋਵੇ ਪਰ ਹਕਸੇ ਵਜ੍ਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਛੱ ਡਣਾ ਪਵੇਰ

ਐਸੀਆਂ ਬੰ ਹਦਸ਼ਾ ਹਜਸ ਲਈ ਅਸੀ ਆਪਣੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਕਰ ਹਦੰ ਦੇ ਿਾਰ ਉਿ ਬੰ ਹਦਸ਼ਾ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੀ

੍ਰਜੀ ਨਾਲ ਵੀ ਕਾਰਜ ਕਰਨ ਤੋ ਰਾਿ ਹਵੱ ਚ ਰੋੜਾ ਬਣ ਜਾਣਰ ਅਸੀ ਚਾਿ ਕੇ ਵੀ ਅੱ ਗੇ ਨਾ ਵੱ ਧ ਪਾਈਏਰ ਬੰ ਹਦਸ਼ਾ

ਆਖ ਲਵੋ ਜਾ ਹਫਰ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਇੱ ਕ ਿੀ ਗੱ ਲ ਏਰ"

"ਹਕਵੇ ਦੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ?"

"੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਹਕਸੇ ਤਰ੍ਾ ਦੀਆਂ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇਰ ਤੁਿਾਡੀ ਜੇਬ ਹਵੱ ਚ ਪੈਸੇ ਨਾ ਿੋਣ ਪਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਭੁੱ ਖ ਲੱਗੀ ਿੋਵੇ,

ਤੁਸੀ ਚਾਿ ਕੇ ਵੀ ਕੁਝ ਨਿੀ ਖਾ ਸਕਦੇ, ਇਿ ਵੀ ਇੱ ਕ ੍ਜਬੂਰੀ ਿੈਰ ਤੁਸੀ ਹਕਸੇ ਨਾਲ ਹਪਆਰ ਕਰਦੇ ਿੋਵੋ ਪਰ

ਆਪਣੀ ਪਹਰਵਾਹਰਕ ਰੋਕ ਕਾਰਨ ਤੁਸੀ ਉਸਨੂੰ ਦੱ ਸ ਨਿੀ ਪਾਉਦੇਰ ਇਿ ਵੀ ਇੱ ਕ ੍ਜਬੂਰੀ ਿੈਰ ਪੜ੍ਾਈ, ਭਹਵੱ ਖ ਦੀ

ਹਫਕਰ, ਅ੍ੀਰੀ-ਗਰੀਬੀ, ਜਾਤੀ ਹਵੱ ਚ ਫਰਕ, ਸ੍ਝ ਹਵੱ ਚ ਫਰਕ, ਬਿੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਜਾ ਬੰ ਹਦਸ਼ਾ ਿੋ

ਸਕਦੀਆਂ ਨੇਰ ਜੋ ਅਸਥਾਈ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਦੋਵੇ ਤਰ੍ਾ ਦੀਆਂ ਿੋ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇਰ"

"ਸਥਾਈ-ਅਸਥਾਈ ੍ਤਲਬ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 88

"ਸਥਾਈ ੍ਤਲਬ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਤੋ ਪਾਰ ਨਿੀ ਜਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾਰ ਤੇ ਅਸਥਾਈ ਉਿ ਹਜਸਦੀ ਰੋਕਥਾ੍ ਕੀਤੀ ਜਾ

ਸਕਦੀ ਿੋਵੇਰ ਹਜਸ ਤੋ ਪਾਰ ਜਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੋਵੇਰ ਉਝ ਜੋ ਸਥਾਈ ੍ਜਬੂਰੀ ਿੈ ਉਿ ਵੀ ਸਦਾ ਸਥਾਈ ਨਿੀ

ਰਹਿੰ ਦੀ, ਹ੍ਿਨਤ, ਕੋਹਸ਼ਸ਼, ੍ਦਦ, ਹਦਰੜਤਾ, ਸਬਰ, ਆਹਦ ਗੁਣਾ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਵਕਤ ਪਾ ਅਸਥਾਈ ਬਣਾਇਆ ਜਾ

ਸਕਦਾ ਿੈਰ ਹਕਉਹਕ ਐਸੀ ਕੋਈ ਵੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਨਿੀ ਜੋ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਿੱ ਲ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਿੋਵੇਰ"

੍ੈਨੰ ੂ ਲੱਗ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਜਵੇ ਉਸਦੀਆਂ ਇਿ ਗੱ ਲਾ ੍ੇਰੇ ਹਸਰ ਦੇ ਉਪਰੋ ਦੀ ਿੀ ਲੰਘ ਰਿੀਆਂ ਿੋਣਰ ੍ੈ ਬੜੇ ਿੀ

ਹਧਆਨ ਨਾਲ ਉਸਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਸੁਣ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਿੀ ਹਵਚਾਰ ਕਰ ਸ੍ਝਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ

ਉਸਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਸ੍ਝਣ ਹਵੱ ਚ ਵਕਤ ਜਰੂਰ ਲੱਗ ਹਰਿਾ ਸੀ ਪਰ ੍ੇਰੀ ਸ੍ਝ ਹਵੱ ਚ ਜਰੂਰ ਆ ਰਿੀਆਂ ਸਨਰ

ਉਸਨੇ ੍ਜਬੂਰੀ ਦੇ ਸਥਾਈ ਅਤੇ ਅਸਥਾਈ ਗੁਣ ਬਾਰੇ ਦੱ ਹਸਆ ਤਾ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਸਵਾਲ ਉਪਹਜਆ ਹਕ ਉਿ

ਹਕਿੜਾ ਰਾਿ ਜਾ ਤਰੀਕਾ ਿੈ ਜੋ ਹਕਸੇ ੍ਜਬੂਰੀ ਤੋ ਪਾਰ ਕਰਵਾ ਸਕਦਾ ਿੋਵੂਰ ਐਸਾ ਕੀ ਕਰਨ ਨਾਲ ੍ਜਬੂਰੀ ਦੀ

ਰੋਕਥਾ੍ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਿੈ? ਕੀ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈ? ੍ੈ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਹਵਚਾਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ

ਬੋਹਲਆ......

"ਕੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਦੀ ਕੋਈ ਿੱ ਦ ਿੈ?"

"੍ੈ ਕਹਿ ਤਾ ਰਿੀ ਿਾ ਹਕ ਕੋਈ ਵੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਿ੍ੇਸ਼ਾ ਲਈ ਸਥਾਈ ਨਿੀ ਿੋ ਸਕਦੀਰ ਹਕਤੇ ਨਾ ਹਕਤੇ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਦੇ

ਿੱ ਲ ਹਨਕਲ ਆਉਦੇ ਨੇਰ ਿਾ ਵਕਤ ਜਰੂਰ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਿੈ ਪਰ ਿੱ ਲ ਤਾ ਿੋਣਾ ਸੰ ਭਵ ਿੈਰ ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਦਾ ਦਾਇਰਾ

ਛੋਟਾ ਿੋਣ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਪਿਾੜ ਵਰਗੀਆਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਨੇਰ ਅਗਰ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਉਸ ੍ਜਬੂਰੀ ਨੂੰ

ਹਨੱਕਾ ਦੱ ਸਦੇ ਿੋਏ ਉਸ ਬਾਰੇ ਸ੍ਝਾਉਣਾ ਵੀ ਚਾਿੇ ਤਦ ਵੀ ਅਸੀ ਨਿੀ ਸ੍ਝਦੇ ਤੇ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ

ਆਪਣੀ ਬੰ ਹਦਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਤੋ ਵੱ ਡਾ ਸ੍ਝਦੇ ਿਾਰ ਸੋਚ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਦੀ ਇੱ ਕ ਕਿਾਣੀ ਸੁਣੋ..

ਇੱ ਕ ਵਾਰ ਇੱ ਕ ਿੰ ਸ ਉਡਦਾ ਿੋਇਆ ਹਕਸੇ ਖੂਿ ਤੇ ਆ ਬੈਠਾਰ ਖੂਿ ਹਵੱ ਚ ਇੱ ਕ ਡੱ ਡੂ ਸੀਰ ਡੱ ਡੂ ਨੇ ਿੰ ਸ ਨੂੰ ਪੁੱ ਹਛਆ

ਹਕ ਤੂੰ ਹਕੱ ਥੋ ਆਇਆ ਿੈ? ਿੰ ਸ ਨੇ ਹਕਿਾ ਹਕ ੍ੈ ਤਾ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰ ਆਇਆ ਿਾਰ ਸ੍ੁੰ ਦਰ ਕੀ, ਪਿਾੜ

ਕੀ, ਨਦੀਆਂ ਕੀ, ਬੇ-ਅੰ ਤ ਭੰ ਡਾਰ ਭਰੇ ਪਏ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਅੰ ਦਰਰ ਿੰ ਸ ਨੇ ਤਾ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਪਸਾਰਾ ਦੇਹਖਆ ਸੀਰ

ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਡੱ ਡੂ ਨੂੰ ਦੱ ਹਸਆਰ ਡੱ ਡੂ ਕਦੇ ਖੂਿ ਤੋ ਬਾਿਰ ਨਿੀ ਸੀ ਹਗਆਰ ਡੱ ਡੂ ਨੇ ਕਦੇ ਸ੍ੁੰ ਦਰ

ਨਿੀ ਵੇਹਖਆ ਤਾ ਪੁੱ ਹਛਆ, “ਸ੍ੁੰ ਦਰ ਕੀ ਿੈ?” ਿੰ ਸ ਨੇ ਡੱ ਡੂ ਨੂੰ ਸ੍ੁੰ ਦਰ ਦੀ ਹਵਸ਼ਾਲਤਾ ਬਾਰੇ ਦੱ ਹਸਆਰ ਡੱ ਡੂ ਨੇ

ਆਪਣੀ ਸ੍ਝ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਆਲੇ -ਦੁਆਲੇ ਇੱ ਕ ਘੇਰਾ ਬਣਾਇਆ ਤੇ ਹਕਿਾ, “ਕੀ ਸ੍ੁੰ ਦਰ ਏਡਾ ਵੱ ਡਾ ਏ?” ਿੰ ਸ

ਿੱ ਸ ਹਪਆ ਤੇ ਹਕਿਾ, “ਨਿੀ ਇਸ ਤੋ ਹਕਤੇ ਵੱ ਡਾਰ“ ਡੱ ਡੂ ਥੋੜ੍ਾ ਿੋਰ ਹਪਛਾਿ ਿੋਇਆ ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਨਾਲੋ ਵੱ ਡਾ ਘੇਰਾ

ਬਣਾ ਪੁੱ ਹਛਆ, “ਏਡਾ ਵੱ ਡਾ?” ਿੰ ਸ ਜੋਰ-ਜੋਰ ਦੀ ਿੱ ਹਸਆ ਤੇ ਹਕਿਾ, “ਨਿੀ ੍ੂਰਖਾ ਉਸਦੀ ਹਵਸ਼ਾਲਤਾ ਇਸ ਖੂਿ

ਹਵੱ ਚ ਘੇਰਾ ਬਣਾ ਨਿੀ ੍ਾਪੀ ਜਾ ਸਕਦੀਰ“ ਅੱ ਹਗਓ ਡੱ ਡੂ ਵੀ ਜੋਰ-ਜੋਰ ਦੀ ਿੱ ਸਣ ਲੱਗਾ ਤੇ ਹਕਿਾ, “੍ੂਰਖ ੍ੈ ਨਿੀ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 89

ਤੂੰ ਏਰ ਇਸ ਖੂਿ ਤੋ ਵੱ ਡਾ ਵੀ ਭਲਾ ਕੁਝ ਿੋ ਸਕਦਾ ਏਰ“ ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਿੰ ਸ ਦੀ ਗੱ ਲ ਨੂੰ ਨਾਕਾਰਾ ਕੀਤਾਰ

ਹਕਉਹਕ ਉਸਦੀ ਸੋਚ ਹਸਰਫ ਖੂਿ ਤੱ ਕ ਸੀ੍ਤ ਸੀ ਜਦਹਕ ਿੰ ਸ ਦੀ ਸ੍ਝ ਚ' ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਫੈਲੀ ਿੋਈ ਸੀਰ ਿੰ ਸ

ਸ੍ਝ ਹਗਆ ਹਕ ਇਿ ਤਾ ਕਦੇ ਖੂਿ 'ਚੋ ਬਾਿਰ ਿੀ ਨਿੀ ਹਗਆ ਇਸ ਨੂੰ ਕੀ ਪਤਾ ਸ੍ੁੰ ਦਰ ਦੀ ਹਵਸ਼ਾਲਤਾ ਬਾਰੇਰ

ਿੰ ਸ ਹਬਨਾ ਬਹਿਸ ਕੀਤੇ ਉਡ ਹਗਆਰ

ਇੰ ਝ ਿੀ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਸੋਚ ਤੋ ਵੱ ਧਕੇ ਸ੍ਝਾਇਆ ਨਿੀ ਜਾ ਸਕਦਾਰ ਿਾ ਕਰਨੀ ਕਰਕੇ ਉਸਦੀ ੍ਦਦ ਕਰਕੇ

ਉਸਨੂੰ ਰਾਿ ਜਰੂਰ ਹਦਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈਰ

ਿੁਣ ਡੱ ਡੂ ਉਪਰ ਖੂਿ ਦੀ ਬੰ ਹਦਸ਼ ਸੀ ਹਕ ਉਿ ਖੂਿ ਤੋ ਬਾਿਰ ਨਿੀ ਸੀ ਜਾ ਸਕਦਾਰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ

੍ਜਬੂਰੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਹਗਆਨ ਨਿੀ ਸੀਰ ਉਿ ਚਾਿ ਕੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਇਸ ੍ਜਬੂਰੀ ਦਾ ਿੱ ਲ ਨਿੀ ਸੀ ਕਰ ਸਕਦਾਰ

ਹਕਉਹਕ ਸੋਚਣ ਸ੍ਰੱ ਥਾ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀਰ ਪਰ ਜੇ ਿੰ ਸ ਚਾਿੁੰ ਦਾ ਤਾ ਡੱ ਡੂ ਦੀ ਸੋਚ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਉਸਨੂੰ

ਖੂਿ ਹਵੱ ਚੋ ਬਾਿਰ ਕੱ ਢਰ ਹਫਰ ਡੱ ਡੂ ਦੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਸਥਾਈ ਨਾ ਰਹਿੰ ਦੀ ਤੇ ਉਿ ਵੀ ਖੂਿ ਦੀ ਬੰ ਹਦਸ਼ ਤੋ ਆ਼ਾਦ ਿੋ

ਜਾਦਾਰ ਪਰ ਿੰ ਸ ਨੇ ਉਸਦੇ ਹਗਆਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਿੀ ਨਿੀ ਕੀਤੀਰ ਉਿ ਉਸਨੂੰ ਸ੍ਝਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਇ

ਅਗਰ ਖੂਿ ਤੋ ਬਾਿਰ ਕੱ ਢ ਦੇਦਾ ਤਾ ਕੁਝ ਕਹਿਣ ਦੀ ਲੋ ੜ ਿੀ ਨਿੀ ਸੀ ਪੈਣੀਰ ਕੋਈ ਬੰ ਹਦਸ਼ ਿੀ ਨਿੀ ਸੀ ਰਹਿਣੀਰ

ਇੰ ਝ ਿੀ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਦੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਤਾ ਜਰੂਰ ਿੁੰ ਦੇ ਿਾ ਪਰ ਉਸਦੀ ਰੋਕਥਾ੍ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਕਾਰਜ ਨਿੀ

ਕਰਦੇਰ ਸਗੋ ਉਸ ਉਪਰ ਿੋਰ ਬੰ ਹਦਸ਼ਾ ਲਾ ਦੇਦੇ ਿਾਰ ਕਹਿਣ ਦਾ ਭਾਵ ਹਕ ਹਕਸੇ ਦੀ ਜਾ ਆਪਣੀ ਸਥਾਈ ੍ਜਬੂਰੀ ਨੂੰ

ਵੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਤੇ ੍ਦਦ ਨਾਲ ਿੱ ਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈਰ"

"ਹਕਵੇ?"

੍ੈ ਉਸਦਾ ਜੁਆਬ ਸੁਣ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾਰ ਤਾ ਉਿ ਬੋਲੀ...

"ਹਕਸੇ ਵੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਦਾ ਿੱ ਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸ ੍ਜਬੂਰੀ ਬਾਰੇ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ਖਬਰ ਿੋਣੀ ਬਿੁਤ ਜਰੂਰੀ ਿੈਰ ੍ਤਲਬ

੍ਜਬੂਰੀ ਦੀ ਜੜ੍ ਤੱ ਕ ਜਾਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਚਾਿੇ ਉਿ ਸਾਡੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਿੋਵੇ ਜਾ ਹਕਸੇ ਦੂਸਰੇ ਦੀਰ ਸਾਨੂੰ ਦੇਖਣਾ

ਚਾਿੀਦਾ ਹਕ ਅਸਲ ਹਵੱ ਚ ੍ਜਬੂਰੀ ਿੈ ਕੀ, ਹਜਸ ਕਰਕੇ ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦੀ ਕਦਰ ਨਿੀ ਿੋ ਰਿੀਰ ਕੀ ਉਿ

੍ਜਬੂਰੀ ਸਥਾਈ ਿੈ ਜਾ ਹਫਰ ਅਸਥਾਈ? ੍ਜਬੂਰੀ ਦੀ ਜੜ੍ ਤੱ ਕ ਜਾਣ ਹਪਛੋ ਉਸ ਉਪਰ ਗੰ ਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸੋਚਣਾ

ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਕੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਤੋ ਵਾਹਕਆ ਿੀ ਵੱ ਡੀ ਿੈ ਜਾ ਹਜੰ ਨਾ ਅਸੀ ਸੋਚ ਰਿੇ ਿਾ ਉਸ ੍ੁਕਾਬਲੇ ਹਤਲ

੍ਾਤਰ ਵੀ ਨਿੀ ਿੈਰ ਹਕਉਹਕ ਕਈ ਵਾਰ ਇੰ ਝ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਹਜੰ ਨਾ ਅਸੀ ਸੋਚਦੇ ਿਾ ੍ੁਸ਼ਹਕਲਾ ਉਨੀਆਂ ਿੱ ਲ ਕਰਨੀਆਂ

ਔਖੀਆਂ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦੀਆਂਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 90

ਿੁਣ ਹਜਵੇ ਕੋਈ ਜੋੜਾ ਇੱ ਕ ਬੱ ਚੇ ਦੀ ਚਾਿਤ ਰੱ ਖਦਾ ਿੋਵੇਰ ਪਰ ਔਰਤ ਦਰਦ ਦੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਜਾ ਨੌ ੍ਿੀਨੇ ਪੇਟ

ਅੰ ਦਰ ਇੱ ਕ ਹਜੰ ਦ ਰੱ ਖਣ ਕਾਰਨ ੍ਾ ਬਣਨ ਤੋ ਕਤਰਾਉਦੀ ਿੋਵੇਰ ੍ਤਲਬ ਸੋਚਣ ਹਵੱ ਚ ਉਸਨੂੰ ਬਿੁਤ ਡਰ ਲੱਗਦਾ

ਸੀਰ ਪਰ ਜਦੋ ਬੱ ਚੇ ਨੇ ਜਨ੍ ਲੈ ਹਲਆ ਉਸਦਾ ਡਰ ਖਤ੍ ਿੋ ਹਗਆਰ ਜੇ ਉਸਦੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਹਸਰਫ ਡਰ ਰਹਿੰ ਦਾ

ਤਾ ਉਿ ਕਦੇ ੍ਾ ਬਣਨ ਦਾ ਸੁੱ ਖ ਨਿੀ ਸੀ ੍ਾਣ ਸਕਦੀਰ ਉਸਨੂੰ ਇਿ ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਜਰੂਰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਪਰ ਵਕਤ ਦੇ

ਨਾਲ ਇਿ ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਸਥਾਈ ਨਿੀ ਰਿੀਰ ਸਗੋ ਖੁਸ਼ੀ ਹਵੱ ਚ ਤਬਦੀਲ ਿੋ ਗਈਰ ਇੰ ਝ ਿੀ ਕੋਈ ਵੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਜਾ

ਬੰ ਹਦਸ਼ ਸਦਾ ਲਈ ਨਿੀ ਿੋ ਸਕਦੀਰ ਿਰ ਇੱ ਕ ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਦਾ ਤੋੜ ਜਰੂਰ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਉਿ ਵਕਤ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਜਾ

ਹਫਰ ਕੁਝ ਿੋਰਰ"

ਨਸੀਬੋ ੍ੈਨੰ ੂ ੍ਜਬੂਰੀ ਬਾਰੇ ਸ੍ਝਾ ਰਿੀ ਸੀ ਤਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਫਰ ਤੋ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੀ ਯਾਦ ਆਈਰ ਹਕਵੇ ੍ੈ ਉਸਦੀ

੍ਜਬੂਰੀ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਉਸਨੂੰ ੍ੁਸ਼ਹਕਲਾ ਤੋ ਬਾਿਰ ਕੱ ਢਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਰਿਾਰ ਪਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ

੍ੁਸ਼ਹਕਲਾ ਦਾ ਬੋਝ ਏਨਾ ਵਧਾ ਹਲਆ ਸੀ ਹਕ ਉਸਨੂੰ ਇੰ ਝ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਹਜਵੇ ਪੂਰੀ ਕਾਇਨਾਤ ਹਵੱ ਚ ਸਭ ਤੋ ਵੱ ਧ

ਉਿੀ ਦੁਖੀ ਿੋਵੇਰ ਸਭ ਤੋ ਹਜਆਦਾ ਉਸਨੂੰ ਿੀ ਦੁੱ ਖ ਿੋਵੇਰ ੍ੈ ਅਗਰ ਉਸਦੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਨੂੰ ਿੱ ਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼

ਕਰਦਾ ਤਾ ਉਿ ੍ੈਨੰ ੂ ਿੀ ਬੋਝ ਸ੍ਝਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਇੰ ਝ ਜਾਪਣ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਹਜਵੇ ੍ੈ ਉਸਦੀਆਂ

੍ੁਸ਼ਹਕਲਾ ਹਵੱ ਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਲੱਗ ਹਪਆ ਿੋਵਾਰ ੍ੈ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਤੋ ਹਧਆਨ ਿਟਾਉਦੇ ਿੋਏ ਨਸੀਬੋ ਤੋ ਸਵਾਲ

ਪੁੱ ਹਛਆ.....

"ਇਿ ਤਾ ਠੀਕ ਪਰ ਹਕਸੇ ਵੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਜਾ ਬੰ ਹਦਸ਼ ਦਾ ਤੋੜ ਕਰਨ ਤੇ ਦਰਦ ਤਾ ਜਰੂਰ ਿੋਵੇਗਾਰ ਉਿ ਸਾਨੂੰ ਜਾ

ਸਾਡੇ ਆਪਹਣਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦਾਰ ਆਪਣੇ ਦਰਦ ਦੀ ਤਾ ਕੋਈ ਪਰਵਾਿ ਨਿੀ ਕਰਦਾ ਪਰ ਆਪਹਣਆਂ ਨੂੰ ਿੋਣ

ਵਾਲੇ ਦਰਦ ਦੀ ਪਰਵਾਿ ਜਰੂਰ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈਰ"

"ਿਾ ਦਰਦ ਤਾ ਜਰੂਰ ਿੋਵੇਗਾ ਪਰ ਅਰਾ੍ ਵੀ ਤਾ ਬਾਅਦ ਹਵੱ ਚ ਿੈਰ ਅਗਰ ਪਹਿਲਾ ਦੁੱ ਖ ਭੋਹਗਆ ਿੈ ਤਾ ਅੱ ਗੇ ਸੁੱ ਖ

ਵੀ ਤਾ ਭੋਗਾਗੇ ਿੀਰ ਦੇਖੋ ਿਰ ਚੀ਼ ਹਵੱ ਚ ਦਰਦ ਵੀ ਿੈ ਤੇ ਅਰਾ੍ ਵੀਰ ਅਗਰ ਕੋਈ ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਤੁਹਰਆ ਿੈ ਤਾ

ਉਿ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਕਈ ਕਸ਼ਟ ਝੱ ਲ ਿੀ ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਪਰਾਪਤ ਕਰ ਪਾਉਦਾ ਿੈਰ ਭਾਵੇ ਉਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋ

ਅਹਿ੍ ਤੇ ਸੱ ਚੇ-ਸੁੱ ਚੇ ਕਾਰਜ ਕਰਨ ਲਈ ਿੀ ਹਕਉ ਨਾ ਤੁਹਰਆ ਿੋਵੇਰ ਇਸ ਸੰ ਸਾਰ ਹਵੱ ਚ ੍ੁਫਤ ਕੁਝ ਨਿੀ ਹ੍ਲਦਾਰ

ਕੁਝ ਿਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਖਰਚ ਜਰੂਰ ਕਰਨਾ ਪੈਦਾ ਿੈਰ ਅਸੀ ਜਰੂਰ ਸੋਚਦੇ ਿਾ ਹਕ ਐਸੀ ਹਕਸੇ ਬੰ ਹਦਸ਼ ਨੂੰ

ਪਾਰ ਨਾ ਕਰੀਏ ਹਜਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਆਪਹਣਆਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਲੱਗੇਰ ਪਰ ਉਿੀ ਬੰ ਹਦਸ਼ਾ ਅੱ ਗੇ ਚੱ ਲ ਕੇ ਸਾਡੀਆਂ ਬੇੜੀਆਂ

ਬਣ ਜਾਦੀਆਂ ਨੇਰ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਬਾਰੇ ਅਸੀ ਵਰਤ੍ਾਨ ਸ੍ੇ ਹਵੱ ਚ ਹਵਚਾਰ ਨਿੀ ਕਰ ਪਾਉਦੇਰ ਅਸੀ ਦੂਸਹਰਆਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼

ਰੱ ਖਣ ਦੇ ਚੱ ਕਰ ਹਵੱ ਚ ਆਪਣੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰ ਦੇ ਿਾਰ ਬਲੀਦਾਨ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਿੈ ਪਰ ਜੋ

ਸਾਨੂੰ ਉ੍ਰ ਭਰ ਲਈ ਬੰ ਹਦਸ਼ਾ ਹਵੱ ਚ ਬੰ ਨ੍ ਦੇਵੇ ਉਿ ਬਲੀਦਾਨ ਨਿੀ ਖੁਦਖੁਸ਼ੀ ਿੈਰ ਅਸੀ ਭਾਵੇ ਸਾਰੀ ਉ੍ਰ ਹਕਉ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 91

ਨਾ ਲੱਗੇ ਰਿੀਏ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਖੁਸ਼ ਨਿੀ ਰੱ ਖ ਪਾਵਾਗੇਰ ਇਸ ਜੱ ਗ ਅੰ ਦਰ ਕੁਝ ਵੀ ਸਥਾਈ ਨਿੀ ਿੈਰ

ਹਸਵਾਏ ਪਰ੍ਾਤ੍ਾ ਦੇਰ"

੍ੈ ਚੁੱ ਪ ਸੀਰ ਬਸ ਉਸਨੂੰ ਸੁਣ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਉਿ ਲਗਾਤਾਰ ਜੋਸ਼ ਹਵੱ ਚ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ੍ੇਰੇ ਜਹਿਨ ਹਵੱ ਚ ਹਬਠਾਉਣ

ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰਦੀ ਜਾ ਰਿੀ ਸੀਰ ਉਸਦੇ ੍ੁੱ ਖ ਉਤੇ ਤੇਜ ਸੀਰ ਲਾਲਗੀ ਨਾਲ ਭਹਰਆ ੍ੂੰ ਿ ਵੇਖਦਾ ਉਸਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ

ਨਾਲ ੍ੇਲ ਖਾਦੇ ਉਸਦੇ ੍ੁੱ ਖ ਦੇ ਿਾਵਾ-ਭਾਵਾ ਨਾਲ ਿਰ ਇੱ ਕ ਗੱ ਲ ਹਟਕਾਣੇ ਉਤੇ ਲਗਾਈ ਜਾ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਉਸਦੀਆਂ

੍ਜਬੂਰੀਆਂ, ਬੰ ਹਦਸ਼ਾ ਬਾਰੇ ਇਿ ਸੋਚ ੍ੈਨੰ ੂ ਸ੍ਝ ਨਿੀ ਆ ਰਿੀ ਸੀ ਹਕ ਰੱ ਬ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਕੁੜੀ ਉਤੇ

ਯਕੀਨ ਕਰਾ ਜਾ ਨਾ ਕਰਾਰ ਪਰ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਬੜੇ ਿੀ ਹਦਰੜਤਾ ਭਰੇ ਸੀਰ ਜੋ ਹਕ ੍ੇਹਰਆਂ ਸਵਾਲਾ ਲਈ ਹਬਲਕੁਲ

ਠੀਕ ਸਨਰ ੍ੈ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਹਪੱ ਛੋ ਉਸਦੇ ਲਾਲਗੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ੍ੁੱ ਖ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਿੋਏ ਹਕਿਾ..

"ਕੀ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਦੀ ਿੱ ਦ ਅਸੀ ਆਪ ਬਣਾਈ ਿੈ?"

"ਿਾ ਬੇਸ਼ੱਕਰ ਦੇਖੋ ਇਿ ਸਾਡੇ ਤੇ ਹਨਰਭਰ ਕਰਦਾ ਿੈ ਹਕ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਬੰ ਹਦਸ਼ ਨੂੰ, ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਨੂੰ, ੍ਜਬੂਰੀ ਨੂੰ ਵੱ ਡਾ

ਕਰਕੇ ਜਾਣਨਾ ਿੈ ਜਾ ਛੋਟਾ ਕਰਕੇਰ ਸੋਚੋ ਤਾ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਿੱ ਦ ਿੀ ਨਿੀ, ਸੋਚੋ ਤਾ ਇਿ ਹਤਲ ੍ਾਤਰ ਵੀ

ਨਿੀਰ ਐਸੀ ਤਾ ਕੋਈ ੍ਜਬੂਰੀ ਨਿੀ ਹਜਸਦੀ ਰੋਕਥਾ੍ ਨਾ ਿੋ ਸਕੇਰ ਹਕਸੇ ਵੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਨੂੰ ਿੱ ਲ ਕਰਨ ਲਈ, ਉਸ

੍ਜਬੂਰੀ ਬਾਰੇ ਨਿੀ ਬਲਹਕ ਉਸਦੇ ਿੱ ਲ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਹਵਚਾਰ ਕਰਨੀ ਚਾਿੀਦੀ ਿੈਰ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਦੇ ਿੱ ਲ ਕਰਨ

ਲਈ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗੰ ਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸ੍ਝਣਾ ਬਿੁਤ ਜਰੂਰੀ ਿੈਰ"

"ਹਕਸੇ ਦੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਸ੍ਝਣ ਲਈ ਜਾ ਆਪਣੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਸ੍ਝਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਤਰੀਕਾ ਿੈ?"

"ਕੋਈ ਇਨਸਾਨ ਜਾ ਤੁਸੀ ਹਕਸੇ ਦੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਨੂੰ ਤਦ ਿੀ ਸ੍ਝ ਪਾਵੋਗੇ ਜਦੋ ਤੁਸੀ ਉਸਤੇ ਜਾ ਉਿ ਤੁਿਾਡੇ ਉਪਰ

ਪੂਰਨ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਰੱ ਖੇਗਾਰ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਹਕ ਤੁਸੀ ਉਸਨੂੰ ਜਾ ਉਿ ਤੁਿਾਨੂੰ ਕਦੇ ਝੂਠ ਨਿੀ ਬੋਲੇਗਾਰ ਕਦੇ ਧੋਖਾ ਨਿੀ

ਦੇਵੇਗਾਰ ਹਕਉਹਕ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਅ ਉਤੇ ਧੋਖੇ ਬਿੁਤੇ ਿੁੰ ਦੇ ਨੇਰ ੍ਜਬੂਰੀ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣਾ ਜਾ ਸ੍ਝਾਉਣਾ ਿੈ ਤਾ

ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਬਣਾਉਰ ਅਗਰ ਹਵਸ਼ਵਾਸ਼ ਬਣ ਹਗਆ ਤਾ ਤੁਿਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾ ਦੀ ਕਦਰ ਵੀ ਿੋਵੇਗੀਰ"

੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਨਸੀਬੋ ਦੀ ਗੱ ਲ ਹਵੱ ਚੋ ਟੁੱ ਟਾ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੀ ਤਰਫ ਿੋ ਹਗਆਰ ੍ੈ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੇ ਘਰ ਦੇ

ਬਾਿਰ ਖੜਾ ਸੀਰ ੍ੀਿ ਏਨੇ ਜੋਰ ਦਾ ਸੀ ਹਕ ੍ੇਰੇ ਸਾਰੇ ਲੀੜੇ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ਹਗੱ ਲੇ ਿੋ ਚੁੱ ਕੇ ਸਨਰ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ੍ੇਰੀ ਭੂਆ

ਪੁੱ ਤ ਸ਼ਹਿਬਾਜ ਸੀਰ ਉਿ ਥੋੜਾ ਹਪੱ ਛੇ ਖੜਾ ਸੀਰ ਉਸਦੇ ਵੀ ਸਾਰੇ ਲੀੜੇ ਹਭੱ ਜ ਚੁੱ ਕੇ ਸਨਰ ਅਸੀ ਦੋਵੇ ਇਸ ਵਰ੍ਦੇ ਤੇਜ

੍ੀਿ ਹਵੱ ਚ ਹਬਆਸੋ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਆਏ ਸੀਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲਕੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕੋਲ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦਾ ਘਰ ਸੀਰ

ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਬੂਿਾ ਖੋਹਲ੍ਆ, ਬਾਿਰ ਆਈ ਅਤੇ ਡਰਦੀ ਿੋਈ ੍ੇਰੇ ਵੱ ਲ ਵਧੀਰ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਆਈ

ਅਤੇ ਬੋਲੀ...

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 92

"ਲਵ ਜਾਵੋ ਏਥੋਰ ਜੇ ਹਕਸੇ ਵੇਖ ਹਲਆ ਤਾ ੍ੈ ਿੋਰ ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਹਵੱ ਚ ਆ ਜਾਣਾਰ"

"੍ੈ ਕੁਝ ਨਿੀ ਸੁਣਨਾ ਤੂੰ ਚੁੱ ਪ ਕਰਕੇ ਨਾਲ ਚੱ ਲ ੍ੇਰੇਰ"

੍ੈ ਬੜੇ ਿੀ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਉਸਨੂੰ ਹਕਿਾ ਤਾ ਉਿ ਆਪਣੇ ਘਰਹਦਆਂ ਦੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਬੜੀ ਿੀ ਿੌਲੀ ਹਜਿੀ ਆਵਾ਼ ਹਵੱ ਚ

ਬੋਲੀ..

"ਲਵ ਤੁਸੀ ਹਕਉ ਨਿੀ ੍ੇਰੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਸ੍ਝਦੇਰ ੍ੈ ਨਿੀ ਤੁਿਾਡੇ ਨਾਲ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹਕਤੇ ਵੀਰ ੍ੈ ਬੱ ਝੀ ਿੋਈ ਿਾ

ਆਪਣੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਨਾਲਰ"

"ਯਾਰ ਹਕੱ ਡੀਆਂ ਕੁ ਤੇਰੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਨੇ ਜੋ ਤੈਨੰ ੂ ਲੱਗਦਾ ਹਕ ੍ੈ ਨਿੀ ਿੱ ਲ ਕਰ ਸਕਦਾਰ"

"ਲਵ ੍ੈ ਇਸ ਵਕਤ ਇਿ ਗੱ ਲਾ ਨਿੀ ਕਰ ਸਕਦੀਰ ਤੁਸੀ ਜਾਵੋ ਘਰ ੍ੈ ਤੁਿਾਡੇ ਨਾਲ ਫੂਨ ਤੇ ਗੱ ਲ ਕਰਦੀ ਿਾਰ"

"ਨਿੀ ਜਾਣਦਾ ਿਾ ੍ੈ ਤੇਰੇ ਲਾਹਰਆਂ ਨੂੰ, ਤੂੰ ਨਾ ਤਾ ਕੋਈ ਗੱ ਲ ਕਰਨੀ ਤੇ ਨਾ ਿੀ ਫੂਨਰ ਿੁਣ ਵੀ ਤੇਰੇ ਫੂਨ ਦੇ ਲਾਰੇ

ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ੍ੈਨੰ ੂ ੍ਜਬੂਰਨ ਪੰ ਦਰਾ ਹਦਨਾ ਹਪੱ ਛੋ ਤੇਰੇ ਘਰ ਆਉਣਾ ਹਪਆਰ"

"ਲਵ ਜਾਵੋ ਯਾਰ ਤੁਸੀ, ੍ੈ ਪੱ ਕਾ ਫੂਨ ਕਰੂਗੀ ਤੇ ਤੁਿਾਨੂੰ ਬਾਿਰ ਹ੍ਲਾਗੀ ਵੀਰ ਤੁਸੀ ਜਾਵੋ ਿੁਣਰ"

"ਐਵੇ ਲਾਰੇ ਹਜਿੇ ਨਾ ਲਾਰ ਜੇ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਜਾਣਾ ਤਾ ਤੁਰ, ਨਿੀ ਤੇ ਸਭ ਖਤ੍ ਕਰਰ"

"ਅੱ ਛਾ ਤੇ ਤੁਸੀ ਸਭ ਖਤ੍ ਕਰਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦੇ ਿੋ?"

"ਤੇ ਬੁੱ ਗੇ ਬਹਚਆ ਵੀ ਕੀ ਆ ਜੋ ਖਤ੍ ਕਰੀਏ? ਬਸ ਤੂੰ ਹਕਿਾ ਨਿੀ, ਉਝ ਿੈ ਤਾ ਸਭ ਖਤ੍ ਿੀਰ ਤੂੰ ਆਖਰੀ ਵਾਰ

ਆਖ ਦੇ ਹਕ ਤੇਰਾ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਹਰਸ਼ਤਾ ਨਿੀਰ ੍ੈ ਨਿੀ ਛੱ ਡ ਸਕਦੀ ਆਪਣੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ, ਤਾ ੍ੈ ਹਪੱ ਛੇ ਿੱ ਟ

ਜਾਵਾਗਾਰ"

"ਤੁਿਾਨੂੰ ੍ੇਰੇ ਤੇ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਿੀ ਨਿੀ ਭੋਰਾ ਵੀਰ ੍ੈ ਿੁਣ ਕੀ ਕਿਾਰ"

"ਤੂੰ ਆਪਣੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਤੇ ਦੱ ਸ ਐਸੀ ਹਕਿੜੀ ਤੇਰੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਆ ਜੋ ਤੂੰ ਪੰ ਜ ਹ੍ੰ ਟ ਤੱ ਕ ਨਿੀ ਕੱ ਢ ਸਕਦੀ ੍ੇਰੇ

ਲਈਰ"

"ਤੁਸੀ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਤਾ ਿੋ ਹਕ ੍ੇਰਾ ਪਹਰਵਾਰ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਹਰਸ਼ਤੇ ਲਈ ਰਾਜੀ ਨਿੀ ਿੋ ਸਕਦਾਰ"

"੍ੈ ਕਰ ਲੈ ਦਾ ਤੇਰੇ ਘਰਹਦਆਂ ਨਾਲ ਗੱ ਲਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਲਾਉਣ ਦੇ ਆਪਣੀ ਵਾਿ ਇੱ ਕ ਵਾਰਰ"

"ਨਿੀ ੍ੰ ਨਣਾ ਯਾਰ ਉਿਨਾ ਨੇਰ ੍ੈ ਜਾਣਦੀ ਿਾ ਆਪਣੇ ਘਰਹਦਆਂ ਨੂੰ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 93

"ਹਫਰ ਪਹਿਲਾ ਨਿੀ ਸੀ ਤੂੰ ਜਾਣਦੀ? ਜਦੋ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਹਪਆਰ ਦੀਆਂ ਪੀਘਾ ਦੇ ਝੂਟੇ ਲੈ ਦੀ ਹਫਰਦੀ ਸੀਰ"

"ਲਵ ਜਾਵੋ ਤੁਸੀ ੍ੈ ਤੁਿਾਡੇ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਨਿੀ ਕਰਨੀ ਚਾਿੁੰ ਦੀਰ"

ਅਸੀ ਦੋਵੇ ਉਸਦੇ ਘਰ ਦੇ ਸਾਿ੍ਣੇ ਇੱ ਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱ ਲਾ-ਗੱ ਲਾ ਹਵੱ ਚ ਬਹਿਸ ਰਿੇ ਸੀਰ ਉਿ ਆਪਣੀਆਂ

੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਦੇ ਵੱ ਸ ਿੋ ੍ੇਰੇ ਨਾਲ ਹਰਸ਼ਤਾ ਤੋੜਨ ਦੀ ਜੱ ਦੋ-਼ਹਿਦ ਹਵੱ ਚ ਸੀ ਅਤੇ ੍ੈ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ

'ਚੋ ਬਾਿਰ ਕੱ ਢ ਆਪਣੇ ਸੰ ਗ ਲਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਹਵੱ ਚਰ ਪਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਸਾਫ ਨ਼ਰ ਆ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਕ ਉਿ ਹਰਸ਼ਤਾ ਨਿੀ

ਰੱ ਖਣਾ ਚਾਿੁੰ ਦੀਰ ੍ੀਿ ਦੀ ਆਵਾ਼ ਏਨੀ ਉਚੀ ਸੀ ਹਕ ਸਾਨੂੰ ਦੋਿਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ-ਆਪਣੀ ਗੱ ਲ ਕਹਿਣ ਲਈ ਚੀਖ-

ਚੀਖ ਗੱ ਲ ਕਰਨੀ ਪੈ ਰਿੀ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਗੁੱ ਸਾ ਸੀ ਹਕ ਉਿ ਆਪਣੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਨੂੰ, ਆਪਣੀਆਂ ੍ੁਸ਼ਹਕਲਾ ਨੂੰ ਏਨਾ

ਵਧਾ ਰਿੀ ਸੀ ਹਕ ਹਬਲਕੁਲ ਵੀ ਨਿੀ ਸੀ ਸ੍ਝ ਰਿੀ ਹਕ ੍ੈ ਉਿਨਾ ਨੂੰ ਿੱ ਲ ਕਰਨ ਹਵੱ ਚ ਉਸਦੀ ਜੀਅ ਤੋੜ

੍ਦਦ ਕਰਾਗਾਰ ੍ੀਿ ਹਵੱ ਚ ਉਸਦੇ ਵੀ ਕੱ ਪੜੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਾ ਹਭੱ ਜ ਚੁੱ ਕੇ ਸਨਰ ਉਸਦੇ ਦੰ ਦ ਦੰ ਦਾ ਨਾਲ ਖਹਿ ਰਿੇ ਸਨਰ

ਹਜਵੇ ਉਸਨੂੰ ਠੰਡ ਲੱਗ ਰਿੀ ਿੋਵੇਰ ੍ੇਰਾ ਪੂਰਾ ਸਰੀਰ ਸੁੰ ਨ ਿੋਇਆ ਹਪਆ ਸੀਰ ੍ੈ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਉਸਨੂੰ ਬਾਿੋ ਫਹੜਆ

ਅਤੇ ਹਕਿਾ...

"ਚੱ ਲ ਸ਼ਹਿਨਾਜਰ"

"ਿੱ ਥ ਛੱ ਡੋ ੍ੇਰਾਰ ੍ੈ ਨਿੀ ਜਾਣਾ ਹਕਤੇ ਵੀਰ"

"ਨਿੀ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ੍ੈ ਨਿੀ ਕੁਝ ਸੁਣਨਾ ਤੂੰ ਨਾਲ ਚੱ ਲ ੍ੇਰੇਰ"

"੍ੈ ਹਕਿਾ ਨਾ ਛੱ ਡੋ ੍ੇਰਾ ਿੱ ਥਰ"

ਉਸਨੇ ਹਖੱ ਝਕੇ ਹਕਿਾ ਅਤੇ ਜੋਰ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਿੱ ਥ ਛੁਡਾ ਹਲਆਰ ਿੱ ਥ ਛੁਡਾਉਦੇ ਿੀ ਬੋਲੀ..

"ਬਸ ਲਵ ਿੁਣ, ਤੁਸੀ ਨਾ ਤਾ ਕਦੇ ੍ੇਰੇ ਹਪਆਰ ਨੂੰ ਸ੍ਝ ਪਾਏ ਤੇ ਨਾ ਿੀ ਕਦੇ ੍ੇਰੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਨੂੰਰ ਕਦੇ ੍ੇਰੇ

ਤੇ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਰੱ ਹਖਆ ਿੀ ਨਿੀਰ ਕਦੇ ੍ੇਰੀ ਖੁਸ਼ੀ, ੍ੇਰੇ ਦੁੱ ਖ ਬਾਰੇ ਸੋਹਚਆ ਨਿੀ ਿ੍ੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਿੀ ਸੁੱ ਖ ਲਈ ੍ੈਨੰ ੂ

ਕਠਪੁਤਲੀ ਸ੍ਝ ਰੱ ਹਖਆਰ"

"੍ੈ ਨਿੀ ਸ੍ਹਝਆ ਤੇਰੇ ਹਪਆਰ ਨੂੰ? ਤੇਰੀਆਂ ੍ਜਬੂਰੀਆਂ ਨੂੰ? ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਹਜਸ ਕਦਰ ੍ੈ ਤੇਰਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਦੀ

ਿ੍ੇਸ਼ਾ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਰਆਰ ਹਧਆਨ ੍ਾਰੀ ਕਦੇ ਹਕਸੇ ਿੋਰ ਨੇ ਵੀ ਏਦਾ ਕੀਤਾ ਤੇਰੇ ਨਾਲ?"

"ਭਲੀ-ਭਾਤੀ ਜਾਣਦੀ ਿਾ ਤੁਸੀ ਕੀ-ਕੀ ਕੀਤਾ ੍ੇਰੇ ਲਈਰ ਤੁਸੀ ਬਸ ਹਦਖਾਉਦੇ ਰਿੇ ਹਕ ੍ੈ ਤੇਰੇ ਲਈ ਆਿ ਕਰ

ਹਰਆ, ੍ੈ ਤੇਰੇ ਲਈ ਓਿ ਕਰ ਹਰਆਰ ਕੁਝ ਹਸਰੇ ਵੀ ਚਹੜ੍ਆ ਏ ਤੁਿਾਡਾ ਕੀਤਾ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 94

"੍ੈ ਤੇਰਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਤਾ ਕਰਦਾ ਿੀ ਹਰਿਾ ਿਾ ਨਾਰ"

"ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱ ਖੋ ਆਪਣੀਆਂ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ਾਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਬਖਾ ਹਦਉਰ ਤੰ ਗ ਆ ਗਈ ਿਾ ੍ੈ ਇਿ ਸਭ ਤੋਰ ਿੋਰ ਨਿੀ ੍ੈ ਝੱ ਲ

ਸਕਦੀਰ ਤੁਸੀ ਜਾਵੋ ਏਥੋਰ"

"ਨਿੀ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ੍ੈ ਨਿੀ ਜਾਣਾ ਅੱ ਜਰ ਜੇ ੍ੈ ਅੱ ਜ ਚਹਲਆ ਹਗਆ ੍ੈ ਜਾਣਦਾ ਤੈਨੰ ੂ ਉ੍ਰ ਭਰ ਲਈ ਗਵਾ

ਹਦਆਂਗਾਰ ੍ੈ ਤੈਨੰ ੂ ਗਵਾਉਣਾ ਨਿੀ ਚਾਿੁੰ ਦਾਰ"

"ਤੁਸੀ ਪਹਿਲਾ ਿੀ ਗਵਾ ਚੁੱ ਕੇ ਿੋਰ ਿੁਣ ਕੁਝ ਵੀ ਬਾਕੀ ਨਿੀ ਬਹਚਆਰ "

"ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਏਦਾ ਨਾ ਕਰਰ ੍ੈ ਤੈਨੰ ੂ ਬਿੁਤ ਹਪਆਰ ਕਰਦਾ ਿਾਰ"

"ਲਵ ਜਾਵੋ ਤੁਸੀਰ"

ਸ਼ਹਿਨਾਜ ੍ੈਨੰ ੂ ਧੱ ਕੇ ੍ਾਰ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਉਥੋ ਜਾਣ ਲਈ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪਈਰ ਪਰ ੍ੈ ਜਾਣਾ ਨਿੀ ਸੀ ਚਾਿੁੰ ਦਾਰ ੍ੈ ਵਾਰ-

ਵਾਰ ਤਰਲੇ ਕਰ ਹਰਿਾ ਸੀ....

"ਨਿੀ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ੍ੈਨੰ ੂ ਦੂਰ ਨਾ ਕਰ ਆਪਣੇ ਤੋਰ ੍ੈ ਨਿੀ ਜਾਣਾ ਤੇਰੇ ਹਬਨਾਰ"

"ਲਵ ਜੇ ਤੁਸੀ ਨਾ ਗਏ ਤਾ ੍ੇਰਾ ੍ਰੀ ਦਾ ੍ੂੰ ਿ ਵੇਖੋਗੇਰ"

"ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਇੰ ਝ ਨਾ ਆਖ ਯਾਰਰ"

"ਤੁਸੀ ਨਿੀ ਜਾਣਾਰ ੍ੈ ਿੀ ਜਾਦੀ ਿਾਰ"

"ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਨਾ ਜਾ ਯਾਰਰ"

ਜਦੋ ਉਿ ੍ੈਨੰ ੂ ਵਾਹਪਸ ਭੇਜਣ ਹਵੱ ਚ ਅਸ੍ਰਥ ਿੋ ਗਈ ਤਾ ਉਸਨੇ ਖੁਦ ਿੀ ਗੁੱ ਸੇ ਹਵੱ ਚ ਆਪਣੇ ਘਰ ਅੰ ਦਰ ਵੜ

ਬੂਿਾ ੍ਾਰ ਹਲਆਰ ੍ੈ ਅਜੇ ਵੀ ਬਾਿਰ ਖੜਾ ਸੀਰ ੍ੇਰੀ ਭੂਆ ਪੁੱ ਤ ਇਿ ਸਭ ੍ੋਟਰਸਾਇਕਲ ਕੋਲ ਖੜਾ ਦੂਰ ਤੋ ਿੀ

ਵੇਖ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਉਸਨੇ ਅੰ ਦਰ ਜਾਣ ਹਪੱ ਛੋ ਇੱ ਕ ਵਾਰ ਵੀ ੍ੁੜ ਨਾ ਵੇਹਖਆਰ ੍ੈ ਠੰਡ ਨਾਲ ਕੰ ਬ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ੍ੇਰੇ ਦੰ ਦ

ਦੰ ਦਾ ਨਾਲ ਖਹਿ ਬਾਜੀਆਂ ਕਰ ਰਿੇ ਸਨਰ ਹਬਜਲੀ ਵੀ ਆਪਣਾ ਪੂਰਾ ਰੰ ਗ ਹਵਖਾਉਣ ਹਵੱ ਚ ਭੋਰਾ ਹਜੰ ਨੀ ਕਸਰ ਨਿੀ

ਸੀ ਛੱ ਡ ਰਿੀਰ ੍ੇਰੇ ਿੱ ਥ ਵੱ ਸ ਕੁਝ ਨਾ ਹਰਿਾਰ ੍ੈ ਬਸ ਉਸਦੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਿਰ ਖੜਾ ਉਡੀਕ ਕਰ ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਕ ਉਿ

ਬਾਿਰ ਆਵੇਰ ਪਰ ਉਿ ਨਾ ਆਈਰ ਕਰੀਬ ਅੱ ਧਾ ਘੰ ਟਾ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੈਨੰ ੂ ਸ਼ਹਿਬਾਜ ਨੇ ਆਵਾ਼ ੍ਾਰੀ....

"ਲਵ ਛੱ ਡ ਖਹਿੜਾਰ ਆਜਾ ਚੱ ਲੀਏ ਘਰ ਨੂੰਰ ਿੁਣ ਨਿੀ ਆਉਣਾ ਓਿਨੇਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 95

੍ੈ ਸ਼ਹਿਬਾਜ ਦੀ ਗੱ ਲ ਸੁਣ ਹਨਰਾਸ਼ ਤਾ ਜਰੂਰ ਿੋਇਆਰ ਪਰ ਉਸਦਾ ਹਕਿਾ ਸੱ ਚ ਸੀਰ ਵਾਹਕਆ ਿੀ ਉਸਦੇ ਆਉਣ

ਦੀ ਕੋਈ ਉ੍ੀਦ ਬਾਕੀ ਨਿੀ ਸੀ ਬਚੀ ਜਾਪਦੀਰ ੍ੈ ਚੁੱ ਪ-ਚਾਪ ਬੁੱ ਲਟ ਨੂੰ ਹਕੱ ਕ ੍ਾਰੀ ਅਤੇ ਅਸੀ ਉਥੋ ਚੱ ਲ ਪਏਰ

੍ੀਿ ਦੀ ਹਛੱ ਟਾ ਗੋਲੀਆਂ ਵਾਗੂੰ ਸਾਡੇ ੍ੂੰ ਿ ਉਤੇ ਵੱ ਜ ਰਿੀਆਂ ਸਨਰ ਠੰਡ ਨਾਲ ਕੰ ਬਦੇ ਅਸੀ ਹਬਆਸ ਵੱ ਲ ਵਧਦੇ ਜਾ

ਰਿੇ ਸੀਰ

(7)

੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਬੈਠੀ ਨਸੀਬੋ ਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਫਰ ਤੋ ਹਿਲਾਇਆ ਤਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਕੰ ਬਣੀ ਹਜਿੀ ਹਛੜ ਗਈਰ ਦਹਰਆ ਦਾ ਵੱ ਗਦਾ ਠੰਡਾ

ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਵੱ ਗਦੀ ਠੰਡੀ ਿਵਾ ਨੇ ੍ੇਰੇ ਤਨ-੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਝੁੰ ਜਣੀ ਹਜਿੀ ਛੇੜੀਰ ੍ੇਰੀ ਸੁਰਤ ਹਵੱ ਚ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦਾ ਵਾਸ

ਸੀ ਅਤੇ ੍ੇਰੀਆਂ ਅੱ ਖੀਆਂ ਸਾਿ੍ਣੇ ਨਸੀਬੋ ਦਾ ਹਖਹੜਆ ਹਚਿਰਾਰ ੍ੇਰੇ ਹਦ੍ਾਗ ਅੰ ਦਰ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ

ਵਾਰ-ਵਾਰ ਗੂੰ ਜ ਰਿੀਆਂ ਸਨ.. "ਤੁਸੀ ਨਾ ਤਾ ਕਦੇ ੍ੇਰੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਸ੍ਝੀ, ਨਾ ਿੀ ਕਦੇ ੍ੇਰੇ ਹਪਆਰ ਨੂੰ ਤੇ ਨਾ

ਕਦੇ ਯਕੀਨ ਰੱ ਹਖਆਰ"... ਵਾਰ ਵਾਰ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੀ ਇੱ ਕ ਿੀ ਆਵਾ਼ ਗੂੰ ਜ ਰਿੀ ਸੀ... "ਤੁਸੀ ਨਾ ਤਾ ਕਦੇ ੍ੇਰੀ

੍ਜਬੂਰੀ ਸ੍ਝੀ, ਨਾ ਿੀ ਕਦੇ ੍ੇਰੇ ਹਪਆਰ ਨੂੰ ਤੇ ਨਾ ਕਦੇ ਯਕੀਨ ਰੱ ਹਖਆਰ"..... "ਤੁਸੀ ਨਾ ਤਾ ਕਦੇ ੍ੇਰੀ

੍ਜਬੂਰੀ ਸ੍ਝੀ, ਨਾ ਿੀ ਕਦੇ ੍ੇਰੇ ਹਪਆਰ ਨੂੰ ਤੇ ਨਾ ਕਦੇ ਯਕੀਨ ਰੱ ਹਖਆਰ"... ੍ੈਨੰ ੂ ਹਫਰ ਤੋ ਨਸੀਬੋ ਨੇ

ਹਿਲਾਇਆ ਅਤੇ ਹਕਿਾ..

"ਜਨਾਬ..... ਜਨਾਬ ਜੀ.... ਹਕੱ ਥੇ ਗਵਾਚ ਗਏ ਿੋ?"

ਨਸੀਬੋ ਦੇ ਹਿਲਾਉਣ ਨਾਲ ੍ੇਰੀ ਸੁਰਤ ਹਟਕਾਣੇ ਉਤੇ ਆਈ ਅਤੇ ੍ੈ ਨਸੀਬੋ ਦੇ ਅਹਤ ਖੂਬਸੂਰਤ ੍ੁੱ ਖ ਨੂੰ ਵੇਖਣ

ਲੱਗ ਹਪਆਰ ਉਿ ਹਫਰ ਤੋ ਬੋਲੀ..

"ਲੱਗਦਾ ਤੁਸੀ ਆਪਣੇ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬਾ ਹਵੱ ਚ ਿੀ ਉਲਝੀ ਜਾ ਰਿੇ ਿੋਰ"

"ਿਾ ਸ਼ਾਇਦ, ਬੀਹਤਆ ਸ੍ਾ ਸੁਰਤ ਨੂੰ ਉਲਝਾ ਿੀ ਦੇਦਾ ਿੈਰ ਬੀਤੇ ਸ੍ੇ ਦੇ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਜਦੋ ਵਕਤ ਲੰਘ

ਜਾਣ ਤੇ ਹ੍ਲਦੇ ਨੇ ਤਾ ਪਛਤਾਵਾ ਬਿੁਤ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ"

"ਜੇ ਪਛਤਾਉਣਾ ਿੀ ਿੈ ਜੁਆਬ ਹ੍ਲਣ ਤੇ, ਤਾ ਸਵਾਲ ਬੰ ਦ ਕਰ ਹਦਉਰ"

"ਨਿੀ-ਨਿੀ ਜੁਆਬ ਭਾਵੇ ਪੀੜ ਦੇਣ ਜਾ ਪਛਤਾਵਾ, ਿਾਸਲ ਜਰੂਰ ਕਰਨੇ ਚਾਿੀਦੇ ਨੇਰ"

"ਿਾਜੀ ਹਬਲਕੁਲਰ ਉਝ ਿੈ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਿੋਰ ਹਕ ਖਤ੍ ਿੋ ਗਏ?

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 96

ਨਸੀਬੋ ਦੇ ਸਵਾਲ ਬਾਰੇ ਹ਼ਕਰ ਕਰਨ ਤੇ ੍ੇਰਾ ਹਧਆਨ ਸ਼ਹਿਨਾਜ ਦੀ ਗੱ ਲ ਤਰਫ ਿੋਇਆ ਜੋ ਉਿ ਅਕਸਰ

ਹਵਸ਼ਵਾਸ਼ ਨਾ ਿੋਣ ਬਾਰੇ ਆਖਦੀ ਸੀਰ ਹਵਸ਼ਵਾਸਰ ਨਸੀਬੋ ਨੇ ਵੀ ਪਹਿਲਾ ਇਸ ਦਾ ਹ਼ਕਰ ਕੀਤਾ ਸੀਰ ਪਰ ੍ਜਬੂਰੀ

ਵੱ ਲ ਹਧਆਨ ਿੋਣ ਕਰਕੇ ੍ੇਰੇ ਹਦ੍ਾਗ ਹਵੱ ਚੋ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹਵਚਾਰ ਹਨਕਲ ਿੀ ਗਈਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਿੀ ੍ੇਰੇ

੍ਨ ਹਵਚਲੇ ਤੰ ਦ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਗੱ ਲ ਕਰ ਹਦੱ ਤੀ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇ ਵੱ ਲ ਹਧਆਨ ਲਗਾ ਹਦੱ ਤਾਰ ੍ੈ ਪੁੱ ਹਛਆ..

"ਕੀ ਿੈ ਭਰੋਸਾ?"

"ਜਦੋ ਕੋਈ ਅੱ ਖਾ ਬੰ ਦ ਕਰਕੇ ਤੁਿਾਡੇ ਫੈਸਹਲਆਂ ਉਤੇ ਕੋਈ ਹਕੰ ਤੂ-ਪਰੰ ਤੂ ਨਾ ਕਰੇਰ ਤੁਿਾਡੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਇਿ ਹਵਚਾਰ

ਨਾ ਆਵੇ ਹਕ ਉਸ ਦਾ ਹਲਆ ਫੈਸਲਾ ਤੁਿਾਡੇ ਲਈ ਗਲਤ ਿੋਵੇਗਾਰ ਭਾਵੇ ਉਸਦਾ ਹਲਆ ਫੈਸਲਾ ਅੱ ਗੇ ਚੱ ਲ ਗਲਤ

ਿੋਵੇ ਜਾ ਠੀਕਰ ਪਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਾ ਪੈਦਾ ਿੋਵੇਰ ਤੁਸੀ ਆਪਣੀ ਿਰ ਇੱ ਛਾ ਉਸਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੇ ਹਨਰਭਰ ਕੀਤੀ

ਿੋਵੇਰ ਉਸਨੂੰ ਆਖਦੇ ਨੇ ਯਕੀਨਰ ਜਦੋ ਅਸੀ ਆਪਣੇ ਫਾਇਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਦਾ ਿੱ ਕ ਹਕਸੇ ਦੂਸਰੇ ਨੂੰ ਹਦੱ ਤਾ

ਿੋਵੇਰ ਸਾਨੂੰ ਪਰਵਾਿ ਨਾ ਿੋਵੇ ਨਤੀਹਜਆਂ ਦੀਰ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਉਪਰ ੍ਾਨ ਿੋਵੇਰ ਉਸ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਆਪਾ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਕਹਿ

ਸਕਦੇ ਿਾਰ"

"ਿਾਜੀ ਠੀਕ ਿੈ, ੍ੈ ਸੁਣ ਹਲਆ ਪਰ ਅਜੇ ਹਦ੍ਾਗ ਹਵੱ ਚ ਗੱ ਲ ਬੈਠੀ ਨਿੀਰ"

"ਦੇਖੋ ਜਦੋ ਅਸੀ ਹਬਨਾ ਕੁਝ ਸੋਚੇ ਸ੍ਝੇ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਦੀ ਿਰ ਗੱ ਲ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਿਾਰ ਉਿ ਭਾਵੇ ਚੰ ਗੀ ਗੱ ਲ

ਿੋਵੇ ਜਾ ੍ਾੜੀ ਹਬਨਾ ਕੋਈ ਪਰਵਾਿ ਕੀਤੇ ਹਕ ਉਿ ਇਸ ਗੱ ਲ ਉਪਰ ਹਕਵੇ ਦਾ ਵਰਤਾਵ ਹਦਖਾਵੇਗਾਰ ਅਸੀ ਬਸ

ਆਖ ਦੇਣਾ ਠੀਕ ਸ੍ਝੀਏਰ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਦੀ ਗੱ ਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸੋਚ-ਹਵਚਾਰ ਨਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇ ਅਸੀ ਬਸ ਆਖ

ਦੇਈਏਰ ਇਸਨੂੰ ਵੀ ਅਸੀ ਦੂਸਰੇ ਤੇ ਆਪਣਾ ਯਕੀਨ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਿਾਰ ਹਕਉਹਕ ਅਸੀ ਜਾਣਦੇ ਿਾ ਹਕ ਉਿ ਸਾਡੀ ਿਰ

ਚੰ ਗੀ ੍ਾੜੀ ਗੱ ਲ ਨੂੰ ਹਧਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣੇਗਾਰ ਸਾਡੀ ਿਰ ਨਾ ਫਰ੍ਾਨੀ ਬਰਦਾਹਸ਼ਤ ਕਰੇਗਾਰ ਸਾਡਾ ਗੁੱ ਸਾ, ਸਾਡੇ ਰੋਸੇ,

ਸਾਡਾ ਹਪਆਰ ਿਰ ਇੱ ਕ ਉਿ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਿੋਵੇਗਾਰ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਗੱ ਲ ਦਾ ਪਤਾ ਿੋਵੇ ਹਕ ਸਾਡੀ ਹਕਸੇ ਤਰ੍ਾ ਦੀ ਗੱ ਲ

ਨਾਲ ਵੀ ਉਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਹਰਸ਼ਤੇ ਹਵੱ ਚ ਕਦੇ ਤਰੇੜ ਨਿੀ ਆਵੇਗੀਰ ਇਿ ਵੀ ਭਰੋਸਾ ਿੀ ਿੈਰ ਹਕਉਹਕ ਹਜਸਤੇ ਅਸੀ

ਭਰੋਸਾ ਨਾ ਕਰਦੇ ਿੋਈਏ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਦਲ ਦੀ ਗੱ ਲ ਕਰਨੀ ਤਾ ਦੂਰ ਅਸੀ ਬੁਲਾਉਣਾ ਵੀ ਯੋਗ ਨਿੀ ਸ੍ਝਦੇਰ"

"ਿਾਜੀ ਇਿ ਤਾ ਠੀਕ ੍ਨ ਹਲਆ ਭਰੋਸਾ ਿੈਰ ਪਰ ਕਈ ਦਫਾ ਇੰ ਝ ਿੁੰ ਦਾ ਹਕ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਿਾ ਪਰ

ਉਿ ਸਾਡੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸ੍ਝਦਾ ਿੀ ਨਾ ਿੋਵੇਰ ੍ਤਲਬ ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਸਾਡੇ ਤੇ ਯਕੀਨ ਿੈ ਪਰ ਹਕਸੇ ਵਜ੍ਾ ਕਰਕੇ ਉਿ

ਿਾਲਾਤ ਨੂੰ ਨਾ ਸ੍ਝ ਪਾਵੇ ਹਫਰ?

"ਹਜੱ ਥੇ ਗੱ ਲ ਤੁਿਾਨੂੰ ਸ੍ਝਣ ਦੀ ਆਉਦੀ ਿੈਰ ਉਥੇ ਿੀ ਹਵਸ਼ਵਾਸ਼ ਉਸ ਹਸੱ ਕੇ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਪਹਿਲੂ ਿੈਰ ਤੁਿਾਨੂੰ

ਸ੍ਝਣਾ ਿੀ ਹਵਸ਼ਵਾਸ਼ ਿੈਰ ਅਗਰ ਕੋਈ ਤੁਿਾਨੂੰ ਸ੍ਝ ਿੀ ਨਿੀ ਹਰਿਾ ਇਸਦਾ ੍ਤਲਬ ਭਰੋਸਾ ਿੈ ਿੀ ਨਿੀਰ ਬਸ

ਨਾਲ ਿੋਣ ਦਾ ਹਦਖਾਵਾ ਿੈਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 97

"ਿਾਜੀ ਇਿ ਤਾ ਸਿੀ ਹਕਿਾਰ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਡਰ ਿੁੰ ਦਾ ਕੋਈ ਗੱ ਲ ਦੱ ਸਣ ਵੇਲੇ ਹਕ ਹਕਤੇ ਬੁਰਾ ਨਾ ੍ੰ ਨ

ਜਾਵੇਰ ਹਫਰ ੍ੁਆਫੀ ੍ੰ ਗਣੀ ਪੈਦੀ ਿੈਰ ਯਕੀਨ ਤਾ ਿੈ ਪਰ ਨਾਲ ਡਰ ਵੀ ਿੈਰ ਡਰ ਦਾ ਿੋਣਾ ਤਾ ਸੁਭਾਹਵਕ ਿੈਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਾਿਾਿਾ.. ਗੱ ਲਾ ਯਕੀਨ ਦੀਆਂ ਕਰਦੇ ਿੋ ਤੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਡਰ ਹਬਠਾਈ ਬੈਠੇ ਿੋਰ ਅਗਰ ਯਕੀਨ ਿੈ

ਤਾ ਡਰ ਹਕਸ ਗੱ ਲ ਦਾ? ੍ੁਆਫੀ ਹਕਸ ਗੱ ਲ ਦੀ? ਅਗਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਉਸ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਦਲ ਦੀ ਗੱ ਲ ਕਹਿਣ

ਹਪੱ ਛੋ ਵੀ ੍ੁਆਫੀ ੍ੰ ਗਣੀ ਪਵੇ ਹਜਸਤੇ ਤੁਸੀ ਸਭ ਤੋ ਵੱ ਧ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਿੋਰ ਹਫਰ ਭਰੋਸਾ ਤਾ ਉਥੇ ਹਥੜਕ ਹਗਆਰ

ਤੁਿਾਡੇ ਹਵੱ ਚ ਭਰੋਸਾ ਿੈ ਿੀ ਨਿੀਰ ਬਸ ਸ਼ਬਦਾ ਹਵੱ ਚ ਿੈ ਪਰ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਨਿੀ ਹਬਠਾਇਆ ਿੋਵੂਰ"

ਅਸੀ ਯਕੀਨ ਰੱ ਖਣ ਬਾਰੇ ਹਵਚਾਰ ਕਰ ਰਿੇ ਸੀਰ ੍ੈ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਦਲੀਲਾ

ਦੇ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਹਕਉਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਉਤੇ ਵੀ ਪੂਰਨ ਯਕੀਨ ਸੀ ਹਕ ੍ੈ ਆਪਣੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਉਪਰ ਖੁਦ ਨਾਲੋ ਵੀ

ਹਜਆਦਾ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਰੱ ਖਦਾ ਿਾਰ ਪਰ ਇਸ ਨਸੀਬੋ ਨਾਅ ਦੇ ਰੱ ਬ ਨੇ ੍ੇਰੇ ਭਰੋਸੇ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਹਦੱ ਤਾ ਸੀਰ ੍ੇਰੇ

ਕੋਲ ਿੋਰ ਕੋਈ ਦਲੀਲ ਬਾਕੀ ਨਿੀ ਸੀ ਆਪਣੇ ਭਰੋਸੇ ਨੂੰ ਸਿੀ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈਰ ਇਸ ਲਈ ੍ੈ ਉਸਦਾ ਜੁਆਬ

ਸੁਣ ਕੁਝ ਦੇਰ ਚੁੱ ਪ ਿੋ ਹਗਆਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਚੁੱ ਪ ਦੇਖ ਉਿ ਬੋਲੀ..

"ਦੇਖੋ ਯਕੀਨ ਕਦੇ ਵੀ ਕਹਿਣ ਨਾਲ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾਰ ਇਿ ਨਿੀ ਹਕ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਕਹਿ ਦੇਈਏ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਤੇਰੇ ਉਤੇ

ਬਿੁਤ ਯਕੀਨ ਿੈ ਪਰ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਉਸਦੇ ਫੈਸਹਲਆਂ ਤੇ ਸ਼ੰ ਕੇ ਕਰੀਏਰ ਉਸ ਨਾਲ ਸਵਾਲ-ਜੁਆਬ ਕਰੀਏਰ ਕਹਿਣ

ਨਾਲ ਨਾ ਤਾ ਯਕੀਨ ਦੱ ਹਸਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈ, ਨਾ ਜਤਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈ ਤੇ ਨਾ ਿੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈਰ

ਨਿੀ ਤਾ ਇੰ ਝ ਕੋਈ ਵੀ ਕਹਿ ਦੇਵੇਗਾ ਹਕ ੍ੈਨੰ ੂ ਤੇਰੇ ਉਤੇ ਬਿੁਤ ਯਕੀਨ ਿੈਰ"

"ਹਫਰ ਯਕੀਨ ਬਣਾਇਆ ਹਕਵੇ ਜਾਵੇ?"

"ਯਕੀਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ਸ੍ਝਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਉਸਦੇ ਨੇੜੇ ਿੋਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਉਸਦੀ ਿਰ

ਗੱ ਲ ਲਈ ਪਰਵਾਿ ਕਰਨੀ ਚਾਿੀਦੀ ਿੈਰ ਉਸਦਾ ਚੰ ਗਾ ੍ਾੜਾ ਉਸ ਨਾਲੋ ਵੀ ਪਹਿਲਾ ਸੋਚਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ"

"ਪਰ ਜੇ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਨੇੜੇ ਿੀ ਨਾ ਆਉਣ ਦੇਵੇ ਹਫਰ ਯਕੀਨ ਹਕਵੇ ਬਣਾਈਏ?"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿ... ਹਫਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਕੀ ਲੋ ੜ ਤੁਸੀ ਵੀ ਹਪੱ ਛੇ ਿੱ ਟ ਜਾਵੋਰ"

"੍ੈ ੍ਜਾਕ ਨਿੀ ਕਰ ਹਰਿਾ ਿੱ ਲ ਪੁੱ ਛਦਾ ਇਸਦਾਰ"

"ਯਕੀਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹਕਸੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਿੋਣਾ ਜਰੂਰੀ ਿੈਰ ਪਰ ਅਸੀ ਦੂਰ ਰਹਿ ਵੀ ਉਿਨਾ ਦੀ ਪਰਵਾਿ ਕਰ ਸਕਦੇ

ਿਾਰ ਉਿਨਾ ਦਾ ਹਖਆਲ ਰੱ ਖ ਸਕਦੇ ਿਾਰ ਉਿਨਾ ਨੂੰ ਕੀ ਚੰ ਗਾ ਲੱਗਦਾ ਿੈ, ਕੀ ਨਿੀ, ਇਿਨਾ ਚੀ਼ਾ ਦਾ ਹਧਆਨ

ਰੱ ਖਦੇ ਦੂਰ ਤੋ ਵੀ ਸਬਰ ਰੱ ਖ ਉਿਨਾ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਿਾਰ"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 98

"ਕੀ ਯਕੀਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਿੱ ਦ ਜਾ ਸੀ੍ਾ ਿੈ?"

"ਜਦੋ ਭਰੋਸਾ ਿੀ ਿੋ ਹਗਆ ਹਫਰ ਿੱ ਦ ਹਕਵੇ ਦੀ? ਭਰੋਸੇ ਦਾ ੍ਤਲਬ ਿੈ ਹਕਸੇ ਤਰ੍ਾ ਦੇ ਵੀ ਫੈਸਲੇ ਲਈ ਉਗਲ ਨਾ

ਚੁੱ ਕਣਾਰ ਬਸ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਚੰ ਗੇ ਦੀ ਆਸ ਰੱ ਖਣੀਰ ਜਦੋ ਭਰੋਸਾ ਿੋਵੇ ਹਫਰ ਅਸੀ ਇਿ ਨਿੀ ਸੋਚਦੇ ਹਕ ਅਸੀ ਉਸਨੂੰ

ਹਕਿੜੀ ਗੱ ਲ ਦੱ ਸਣੀ ਿੈ ਜਾ ਨਿੀ ਦੱ ਸਣੀਰ ਅਸੀ ਬਸ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਆਈ ਿਰ ਗੱ ਲ ਆਖ ਦੇਦੇ ਿਾਰ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਦੀ

ਕੋਈ ਿੱ ਦ ਿੀ ਨਿੀ ਜਦੋ ਹਕਸੇ ਤੇ ਿੋ ਜਾਵੇਰ "

"ਪਰ ਜਦੋ ਯਕੀਨ ਟੁੱ ਟੇ ਹਫਰ ਤਾ ਇਨਸਾਨ ਸੋਚਦਾ ਿੀ ਿੈ ਹਕ ਅਗਰ ਿੱ ਦ ਹਵੱ ਚ ਰਹਿੰ ਦਾ ਤਾ ਚੰ ਗਾ ਿੁੰ ਦਾਰ"

"ਹਫਰ ਉਿ ਇਨਸਾਨ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਹਬਲ ਿੀ ਨਿੀ ਸੀ ਹਜਸਤੇ ਤੁਸੀ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ ਿੋਵੂਰ ਜਾ ਹਫਰ ਇਿ ਿੋ

ਸਕਦਾ ਤੁਿਾਨੂੰ ਤਾ ਉਸਤੇ ਯਕੀਨ ਿੋਵੂ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਤੁਿਾਡੇ ਉਪਰ ਯਕੀਨ ਨਿੀਰ ਅਗਰ ਉਸਨੂੰ ਤੁਿਾਡੇ ਤੇ ਯਕੀਨ

ਨਿੀ ਤਾ ਹਫਰ ਉਿ ਪਰਵਾਿ ਨਿੀ ਕਰੇਗਾ, ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਿੀ ਪਵੇਗਾ ਹਕ ਤੁਸੀ ਉਸ ਉਪਰ ਹਕੰ ਨਾ ਯਕੀਨ

ਰੱ ਖਦੇ ਿੋਰ"

"ਹਫਰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਿੀਦਾਰ ਜਦੋ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਿੋਈਏ ਪਰ ਉਿ ਸਾਡੇ ਉਪਰ ਨਾ ਕਰਦਾ ਿੋਵੇ?"

"ਜਦੋ ਕੋਈ ਸਾਡੇ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਿੀ ਰੱ ਖ ਹਰਿਾ ਤਾ ਹਫਰ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਿਾਲ ਤੇ ਛੱ ਡ ਹਦਉਰ ਤੁਿਾਡੇ ਿੱ ਥ ਵੱ ਸ ਕੁਝ

ਖਾਸ ਬਾਕੀ ਨਿੀ ਿੈਰ ਤੁਸੀ ਯਕੀਨ ਰੱ ਖ ਰਿੇ ਿੋ ਠੀਕ ਿੈ ਪਰ ਬਦਲੇ ਹਵੱ ਚ ਉਿ ਤੁਿਾਡੇ ਤੇ ਯਕੀਨ ਰੱ ਖੇ ਇਿ

ਉਸਦੀ ੍ਰਜੀ ਿੈਰ ਉਸਦੀ ਇੱ ਛਾ ਿੋਵੂ ਤਾ ਉਿ ਯਕੀਨ ਕਰੂ, ਉਸਨੂੰ ਤੁਸੀ ਯਕੀਨ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਹਬਲ ਲੱਗੇ ਤਾ ਉਿ

ਯਕੀਨ ਕਰੂ ਨਿੀ ਤਾ ਨਿੀਰ ਿਾ ਇਿ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਹਕ ਉਸਦਾ ਨ਼ਰੀਆ ਅਲੱਗ ਿੋਵੇ ਹਕ ਹਜਵੇ ਤੁਸੀ ਉਸਨੂੰ

ਦੇਖਦੇ ਿੋ ਉਿ ਤੁਿਾਨੂੰ ਉਸ ਨ਼ਰ ਨਾਲ ਨਾ ਦੇਖਦਾ ਿੋਵੇਰ ਿਰ ਇੱ ਕ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਹਸ੍ਾਵਾ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦੀਆਂ

ਨੇਰ ਤੁਸੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਤਾ ਭਰੋਸਾ ਨਿੀ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਕਸੇ ਦਾ ਖੁਦ ਉਪਰਰ ਨਾ ਿੀ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਰੱ ਖਣ ਲਈ

ਬੰ ਨ੍ ਸਕਦੇ ਿੋਰ"

"ਿਾਜੀ ਸ੍ਝ ਹਗਆਰ ਪਰ ਕੋਈ ਰਾਿ ਤਾ ਜਰੂਰ ਿੋਵੇਗਾ ਹਜਸ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ?"

"ਜੇ ਸਾਿ੍ਣੇ ਵਾਲਾ ਰਾਿ ਦੇਣਾ ਿੀ ਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦਾ ਿੋਵੇ ਤਾ ਹਫਰ? ਇਿ ਸਾਡੀ ਇੱ ਛਾ ਨਾਲ ਨਿੀ ਿੋ ਸਕਦਾਰ ਇਿ

ਉਸਦੀ ੍ਰਜੀ ਤੇ ਹਨਰਭਰ ਕਰੇਗਾਰ ਉਸਦੀ ੍ਰਜੀ ਿੋਵੇਗੀ ਤਾ ਉਿ ਅੱ ਗੇ ਵਧੇਗਾ ਨਿੀ ਤਾ ਨਿੀਰ"

"ਹਫਰ ਕੀ ਅਸੀ ਕੁਝ ਨਿੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਯਕੀਨ ਿਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਹਕਸੇ ਦਾ?"

"ਤੁਸੀ ਬਸ ਉਸ ਲਈ ਸਿੀ ਕਾਰਜ ਕਰ ਸਕਦੇ ਿੋਰ ਉਸਦਾ ਚੰ ਗਾ ੍ਾੜਾ ਸੋਚ ਸਕਦੇ ਿੋਰ ਉ੍ੀਦ ਰੱ ਖ ਸਕਦੇ ਿੋਰ

ਸਬਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਿੋਰ ਯਤਨ ਕਰ ਸਕੇ ਿੋਰ ਤੇ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਿੋ ਤੁਿਾਡਾ ਆਪਣਾ ਯਕੀਨ ਕਦੇ ਨਾ ਹਥੜਕੇਰ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 99

ਪਰ ਜਦੋ ਸਾਿ੍ਣੇ ਵਾਲਾ ਤੁਿਾਡੇ ਤੇ ਯਕੀਨ ਨਿੀ ਕਰੇਗਾਰ ਤਾ ਤੁਿਾਡਾ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਵੀ ਬਿੁਤੀ ਦੇਰ ਹਟਹਕਆ ਨਿੀ

ਰਹਿ ਸਕਦਾਰ ਤੁਿਾਡਾ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਵੀ ਡੋਲ ਜਾਵੇਗਾਰ"

"ਨਿੀ ੍ੈਨੰ ੂ ਤਾ ਨਿੀ ਲੱਗਦਾਰ ਜਦੋ ੍ੈ ਪੱ ਕਾ ਇਰਾਦਾ ਬਣਾਇਆ ਿੋਵੂ ਹਕ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਬਣਾਈ ਰੱ ਖਣਾ ਿੈਰ ਹਫਰ ਹਕਵੇ

੍ੇਰਾ ਉਸਤੋ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਟੁੱ ਟੇਗਾ?"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਾਿਾਿ.. ਇਨਸਾਨ ਤੇ ਉ੍ੀਦ ਤੋ ਵੱ ਧ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਕਰੋਗੇ ਜਾ ਉ੍ੀਦ ਰੱ ਖੋਗੇ ਤਾ ਵਕਤ ਦੀ ਛੱ ਲ ਿੇਠ

ਉਿ ਆਪਣੀ ਥਾ ਤੋ ਹਖਸਕੇਗੀ ਜਰੂਰਰ ਇਸ ਜੱ ਗ ਅੰ ਦਰ ਹਕਸੇ ਵੀ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਦੂਸਰੇ ਇਨਸਾਨ ਪਰਤੀ ਹਵਸ਼ਵਾਸ

ਸਦਾ ਲਈ ਹਟਹਕਆ ਨਿੀ ਰਹਿ ਸਕਦਾਰ ਉਿ ਹਕਸੇ ਨਾ ਹਕਸੇ ਕਾਰਨ ਹਥੜਕਦਾ ਜਰੂਰ ਿੈਰ ਹਫਰ ਭਾਵੇ ਚੋਟ ਖਾਣ

ਹਪੱ ਛੋ ਇਸ ਗੱ ਲ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਿੋਵੇਰ ਪਰ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਇਨਸਾਨ ਪਰਤੀ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਕਦੇ ਅਟੁੱ ਟ ਨਿੀ ਰਹਿ ਪਾਉਦਾਰ

ਿਰ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਇੱ ਕ ਹ੍ਆਦ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈਰ ਹਸਵਾਏ ਰੱ ਬ ਉਪਰ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਤੋਰ"

"ਿਾਜੀ ਸਿੀ ਹਕਿਾ ਤੁਸੀਰ"

ਅਸੀ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਉਤੇ ਬਿੁਤ ਗੰ ਭੀਰ ਸੋਚ ਹਵਚਾਰ ਕਰ ਚੁੱ ਕੇ ਸੀਰ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬਾ ਕਾਰਨ ੍ੇਰੇ ਆਪਣੇ ਅੰ ਦਰ ਕਈ

ਤਰ੍ਾ ਦੀਆਂ ਚੀ਼ਾ ੍ੁਕੰ੍ਲ ਿੋਈਆਂ ਜਾਪ ਰਿੀਆਂ ਸਨਰ ੍ੈ ਚੁੱ ਪ ਸੀ ਤਾ ਸੋਚਦੇ-ਸੋਚਦੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਹਵਚਾਰ ਆਈ

ਅਤੇ ੍ੈ ਪੁੱ ਹਛਆ..

"ਕੀ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਹਕ ਅਸੀ ਹਕਸੇ ਤੇ ਬੇਿੱਦ ਯਕੀਨ ਕਰ ਰਿੇ ਿਾ ਪਰ ਉਿ ਨਿੀ ਕਰ ਹਰਿਾ?"

"ਿਾਜੀ ੍ੈ ਪਹਿਲਾ ਵੀ ਹਕਿਾ ਸੀ ਹਕ ਸ੍ਝ ਿੀ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਿੈਰ ਜਦੋ ਤੱ ਕ ਕੋਈ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣਾ ਿੀ ਨਿੀ ਚਾਿੇਗਾਰ

ਤਦ ਤੱ ਕ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਕੋਈ ਥਾ ਨਿੀ ਿੈਰ ਤੇ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜਾ ਰੱ ਖਣ ਲਈ ਹਕਸੇ ਦੀ ਆਪਣੀ ੍ਰਜੀ

ਦਾ ਿੋਣਾ ਸਭ ਤੋ ਜਰੂਰੀ ਿੈਰ ਜਬਰਦਸਤੀ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਹਵਸ਼ਵਾਸ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ੍ਜਬੂਰ ਨਿੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾਰ ਿਾ

ਨਾ ਸ੍ਝਣਾ ਹਕਸੇ ਦੀ ੍ਜਬੂਰੀ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦੀ ਿੈਰ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣ ਲਈ ੍ਜਬੂਰ ਵੀ ਿੋਣਾ ਪੈਦਾ

ਿੈ ਹਫਰ ਸਾਡਾ ੍ਨ ਿੋਵੇ ਨਾ ਿੋਵੇ ਇਿ ਗੱ ਲ ੍ਾਇਨੇ ਨਿੀ ਰੱ ਖਦੀਰ ਉਿ ਿਾਲਤਾ ਤੇ ਹਨਰਭਰ ਕਰਦਾ ਿੈ? ਪਰ ਉਥੇ

ਵੀ ੍ਰਜੀ ਸਾਡੀ ਿੀ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈ ੍ਜਬੂਰ ਿੋਣ ਲਈਰ"

"ਐਸਾ ਕੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਹਕ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ੍ਜਬੂਰ ਵੀ ਿੋਣਾ ਪਵੇ?"

"੍ਨ ਲਵੋ ਕੋਈ ਲੰ੍ੇ ਵਕਤ ਤੋ ਤੁਿਾਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਿੈਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਹਿਸਾਸਾ ਬਾਰੇ ਦੱ ਸਦਾ ਿੈਰ ਪਰ ਤੁਿਾਡਾ ਉਸ

ਉਪਰ ਯਕੀਨ ਨਿੀ ਿੈਰ ਹਫਰ ਅਚਾਨਕ ਿੀ ਤੁਿਾਡਾ ਹਕਸੇ ਅਣਜਾਣ ਨਾਲ ਹਰਸ਼ਤਾ ਕਰ ਹਦੱ ਤਾ ਜਾਵੇ ਤੇ ਉਿ ਚੰ ਦ

ਹਦਨਾ ਹਵੱ ਚ ਿੀ ਤੁਿਾਡਾ ਹਵਸ਼ਵਾਸਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਵੇਰ ਇਿ ਹਕੰ ਝ ਸੰ ਭਵ ਿੋਇਆ ਹਕ ਜੋ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਕੋਈ ਲੰ੍ੇ ਵਕਤ

ਹਵੱ ਚ ਨਿੀ ਬਣਾ ਪਾਇਆ ਉਿ ਹਕਸੇ ਦੂਸਰੇ ਨੇ ਚੰ ਦ ਹਦਨਾ ਹਵੱ ਚ ਬਣਾ ਹਲਆ?

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 100

ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਿੀ ਿੈ ਹਕ ਜੋ ਇਨਸਾਨ ਤੁਿਾਨੂੰ ਲੰ੍ੇ ਵਕਤ ਤੋ ਜਾਣਦਾ ਿੈ ਤੁਸੀ ਉਸਨੂੰ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਕਾਹਬਲ

ਨਿੀ ਸ੍ਹਝਆਰ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ੍ੌਕਾ ਨਿੀ ਹਦੱ ਤਾਰ ਿਾਲਾਹਕ ਤੁਿਾਨੂੰ ਉਸ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਅ਼ਾਦੀ ਸੀ, ਤੁਿਾਡੇ ਕੋਲ

ਵਕਤ ਸੀ, ਤੁਸੀ ਉਸ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ੍ਾੜਾ-ਚੰ ਗਾ ਸਭ ਸੋਚਦੇ ਿੋਏ ਜਾਚਣ-ਪਰਖਣ ਤੋ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਸੀ ਉਸਨੂੰ

ਤਵੱ ਜੋ ਨਿੀ ਹਦੱ ਤੀਰ ਜਾਚਣ-ਪਰਖਣ ਹਪੱ ਛੋ ਤੁਸੀ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਈ ਆ੍ ਿੀ ਸ੍ਹਝਆਰ ਭਾਵੇ ਿਰ ਵਕਤ ਹਵੱ ਚ

ਉਿ ਤੁਿਾਡੇ ਨਾਲ ਹਰਿਾ ਪਰ ਤੁਸੀ ਭਹਵੱ ਖ ਨੂੰ ਸੋਚਦੇ ਿੋਏ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਨਾ ਰੱ ਖਣ ਦਾ ਖੁਦ ਫੈਸਲਾ ਹਲਆਰ

ਪਰ ਹਜਸ ਨਾਲ ਤੁਿਾਡਾ ਹਰਸ਼ਤਾ ਿੋਇਆ ਉਥੇ ਤੁਿਾਡੀ ੍ਰਜੀ ਤਾ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈ ਪਰ ਤੁਿਾਡੇ ਕੋਲ ਬਿੁਤਾ ਸੋਚਣ ਦਾ

ਵਕਤ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਦੂਸਹਰਆਂ ਦੇ ਆਖੇ ਲੱਗ ਿੀ ੍ਜਬੂਰਨ ਹਰਸ਼ਤਾ ਜੋੜਨਾ ਪੈਦਾ ਿੈਰ ਉਥੇ ਹਫਰ ਤੁਿਾਡਾ

੍ਨ ਿੋਵੇ ਨਾ ਿੋਵੇ ਤੁਿਾਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨਾ ਪੈਦਾ ਿੈਰ ਹਕਉਹਕ ਤੁਿਾਡੇ ਕੋਲ ਹਵਸ਼ਵਾਸ਼ ਰੱ ਖਣ ਤੋ ਇਲਾਵਾ ਿੋਰ ਕੋਈ

ਚਾਰਾ ਵੀ ਨਿੀ ਿੁੰ ਦਾਰ ਤੁਿਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਿੀ ਬਲਹਕ ਦੂਸਹਰਆਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ੍ੁੱ ਖ ਰੱ ਖ ੍ਨ ਨੂੰ ਬੰ ਨ੍ਣਾ ਪੈਦਾ ਿੈਰ

ਹਫਰ ਹਜਸ ਨਾਲ ਹਰਸ਼ਤਾ ਿੋਜੇ, ਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦੇ ਿੋਏ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਵਕਤ ਦੇਦੇ ਿਾ ਤੇ ਸ੍ਝਣ ਦੀ ਕੋਹਸ਼ਸ਼ ਕਰਦੇ ਿਾਰ ਹਜਸ

ਕਰਕੇ ਭਰੋਸਾ ਬਣਦਾ ਜਾਦਾ ਿੈਰ ਹਫਰ ਭਾਵੇ ਉਿ ਗਲਤ ਫੈਸਲੇ ਲਵੇ ਜਾ ਠੀਕ ਸਾਨੂੰ ਉਸਤੇ ਹਨਰਭਰ ਿੋਣਾ ਪੈਦਾ ਿੈਰ

ਏਥੇ ਗੱ ਲ ਿੈ ਹਕ, ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਸ੍ਝ ਿੀ ਹਵਸ਼ਵਾਸ਼ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਿੈਰ ਹਫਰ ਸ੍ਝਣ ਲਈ ਤੁਿਾਨੂੰ ੍ਜਬੂਰ

ਿੋਣਾ ਪਵੇ ਜਾ ਹਫਰ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਨੂੰ ਬੰ ਨ੍ਣਾ ਪਵੇ ਜਾ ਅ਼ਾਦ ਕਰਨਾ ਪਵੇਰ ਉਿ ਸਾਡੇ ਤੇ ਹਨਰਭਰ ਕਰਦਾ ਿੈਰ ਹਕਸੇ

ਨੂੰ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ ਸ੍ਝਣਾ ਿੀ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਬਣਾਉਣਾ ਜਾ ਰੱ ਖਣਾ ਿੈਰ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ੍ੌਕਾ ਦੇਣਾ ਜਰੂਰੀ

ਿੈਰ ਉਿ ਸਾਡੀ ੍ਰਜੀ ਤੇ ਹਨਰਭਰ ਕਰਦਾ ਿੈਰ"

"ਿਾ ਪਰ ਇਿ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਹਕ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਲੰ੍ੇ ਵਕਤ ਵਾਲੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣ ਹਵੱ ਚ ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਆ ਰਿੀ

ਿੋਵੇਰ ੍ਤਲਬ ਅਸੀ ਉਲਝੇ ਿੋਈਏ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਕਰਨ ਹਵੱ ਚਰ ਹਫਰ ਜਦੋ ਸਾਨੂੰ ਹਕਸੇ ਨੂੰ ਸ੍ਝਣ ਹਵੱ ਚ ਹਵਸ਼ਵਾਸ

ਬਣਾਉਣ ਦੀ ੍ੁਸ਼ਹਕਲ ਆ ਰਿੀ ਿੈ ਤਾ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈ?"

"ਜਦੋ ਇਿੋ ਹਜਿੇ ਿਲਾਤ ਬਣ ਜਾਣ ਤਾ ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਿੀ ਿੁੰ ਦਾ ਹਕ ਸਾਡਾ ੍ਨ ਉਲਝਣ ਹਵੱ ਚ ਿੁੰ ਦਾ ਏਰ ਸਾਨੂੰ

ਚੀ਼ਾ ਸ੍ਝ ਹਵੱ ਚ ਨਿੀ ਆਉਦੀਆਰ ਉਦੋ ਹਫਰ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਕਸੇ ਦੂਸਰੇ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਪਾਤਰ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਸਲਾਿ

ਲੈ ਣੀ ਚਾਿੀਦੀ ਿੈਰ ਉਸਨੂੰ ਿਾਲਾਤ ਨੂੰ ਸ੍ਝ, ਸਾਨੂੰ ਰਾਿ ਹਦਖਾਉਣ ਲਈ ਕਹਿਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਹਕਉਹਕ ਕਈ ਵਾਰ

ਬਿੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀ਼ਾ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱ ਖਾ ਤੋ ਓਿਲੇ ਰਹਿ ਜਾਦੀਆਂ ਨੇਰ ਜੋ ਕੋਈ ਿੋਰ ਦੇਖ ਹਰਿਾ ਿੁੰ ਦਾ ਉਿ ਸਾਨੂੰ

ਹਦਖਾਈ ਨਿੀ ਦੇਦਾਰ ਹਫਰ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੂਸਰੇ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਪਾਤਰ ਦੀ ਸਲਾਿ ਨੂੰ ੍ੰ ਨਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਉਿ ਜੋ

ਿਾਲਤ ਨੂੰ ਦੇਖ ਫੈਸਲਾ ਲਵੇਗਾ ਉਸ ਤੇ ਅੱ ਖਾ ਬੰ ਦ ਕਰ ਯਕੀਨ ਕਰਨਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਉਸਤੇ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਰੱ ਖ ਅੱ ਗੇ

ਵਧਨਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਿਾ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈ ਹਕ ਉਿਦਾ ਫੈਸਲਾ ਗਲਤ ਵੀ ਿੋਵੇ ਪਰ ਇਿ ਜਰੂਰੀ ਤਾ ਨਿੀ ਹਕ ਗਲਤ ਿੀ

ਿੋਵੇਰ ਉਿ ਸਿੀ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੈਰ ਹਨਰਭਰ ਤਾ ਕਰਦਾ ਿੈ ਹਕ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਪਾਤਰ ਦੀ ੍ੰ ਨ ਿੀ ਦੂਸਰੇ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 101

ਤੇ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਰੱ ਖਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਬਿੁਤ ਵਾਰ ਇੰ ਝ ਿੁੰ ਦਾ ਹਕ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ੍ਨ ਦੀ ੍ੰ ਨਣ ਨਾਲੋ ਦੂਸਰੇ ਦੀ ੍ੰ ਨਣ

ਹਵੱ ਚ ਿੀ ਸਿੀ ਰਾਿ ਨ਼ਰ ਆਉਦਾ ਿੈਰ ਸਾਡਾ ੍ਨ ਉਲਝਣ ਹਵੱ ਚ ਿੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿੀ ਚੋਣ ਨਿੀ ਕਰ ਪਾਉਦਾਰ

ਕੀ ਿੁੰ ਦਾ ਹਕ ਸਾਡਾ ੍ਨ ਸਾਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ੍ੁਸ਼ਹਕਲਾ ਬਾਰੇ ਅਗਾਿ ਕਰਦਾ ਿੈਰ ਹਜਸ ਕਾਰਨ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ

ਉਲਝਣ ਿੁੰ ਦੀ ਿੈਰ ਹਕਉਹਕ ਸਾਡਾ ਹਧਆਨ ੍ੁਸ਼ਹਕਲਾ ਦੇ ਿੱ ਲਾ ਵੱ ਲ ਘੱ ਟ ਤੇ ੍ੁਸ਼ਹਕਲਾ ਵੱ ਲ ਵਧੇਰੇ ਿੁੰ ਦਾ ਿੈਰ ਹਫਰ

ਸਾਨੂੰ ਸਿੀ ਹਵਸ਼ਵਾਸਪਾਤਰ ਿੀ ਸਾਨੂੰ ਸਿੀ ਰਾਿ ਹਦਖਾ ਸਕਦਾ ਿੈਰ ਹਕਉਹਕ ਅਸੀ ਜਾਣਦੇ ਿਾ ਤੇ ਚੰ ਗੀ ਤਰ੍ਾ

ਸ੍ਝਦੇ ਿਾ ਹਕ ਰਾਿ ਹਦਖਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸਾਡੇ ਚੰ ਗੇ-੍ਾੜੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਿੀ ਸਾਨੂੰ ਸਿੀ ਰਾਿ ਹਦਖਾਵੇਗਾਰ ਉਿ ਅਹਜਿਾ

ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਨਿੀ ਲਵੇਗਾ ਹਜਸ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਤਕਲੀਫ ਿੋਵੇ ਜਾ ੍ੁਸ਼ਹਕਲਾ ਦਾ ਸਾਿ੍ਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਰ ਹਫਰ ਸਾਨੂੰ

ਸਭ ਚੀਜਾ ਨੂੰ ਨ਼ਰਅੰ ਦਾ਼ ਕਰ ਬਸ ਅੱ ਗੇ ਵਧਣਾ ਚਾਿੀਦਾ ਿੈਰ ਹਫਰ ਅਸੀ ਭਾਵੇ ਸਿੀ ਰਾਿ ਿੋਈਏ ਜਾ ਗਲਤ

ਅਸੀ ਦੋਸ਼ੀ ਨਿੀ ਕਿਾਵਾਗੇਰ"

ਉਿ ਲਗਾਤਾਰ ਬੋਲਦੀ ਿੋਈ ਚੁੱ ਪ ਿੋ ਗਈਰ ੍ੈ ਬਸ ਉਸਦੇ ਿਾਵਾ-ਭਾਵਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦਾ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਨੂੰ ਸ੍ਝ ਹਰਿਾ

ਸੀਰ ਉਸਨੇ ਬੜੇ ਿੀ ਸਰਲ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹਵਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਪੂਰੀ ਗੱ ਲ ੍ੇਰੇ ਖਾਨੇ ਹਵੱ ਚ ਹਬਠਾ ਹਦੱ ਤੀ ਸੀਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਲੱਗ

ਹਰਿਾ ਸੀ ਹਜਵੇ ੍ੇਰੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਅੰ ਤ ਿੋ ਹਗਆ ਿੋਵੇਰ ਇਸ ਲਈ ੍ੈ ਕੁਝ ਦੇਰ ਲਈ ਚੁੱ ਪ ਿੋ ਹਗਆ ਤੇ ਵਗਦੇ ਪਾਣੀ

ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲੱਗਾਰ ਉਸਦੀ ਗੱ ਲ ਹਵੱ ਚ ੍ੈ ਇੱ ਕ ਵੱ ਖਰੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਭਾਹਪਆ ਅਤੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ੍ਨ ਹਵੱ ਚ ਸੋਚ ਆਈਰ

੍ੇਰੇ ੍ਨ 'ਚ ਸਵਾਲ ਉਹਠਆ ਕੀ ੍ੈ ਦੋਸ਼ੀ ਤਾ ਨਿੀ ਉਸ ਬਾਰੇ ਜੋ ਅੱ ਜ ਸੁਪਨਾ ਦੇਹਖਆਰ ਇੱ ਛਾ ਿੋਈ ਹਕ ਇਿ ਵੀ

ਜਾਣ ਿੀ ਲਵਾ ਹਕ ੍ੈ ਦੋਸ਼ੀ ਿਾ ਜਾ ਹਨਰਦੋਸ਼? ੍ੈ ਬੋਹਲਆ…

"ਇੱ ਕ ਸਵਾਲ ਪੁੱ ਛ ਲਵਾ ਕੁਝ ਹਜਸ੍ਾਨੀ ਤਲੂਕਾਤ ਬਾਰੇ?"

"ਪੁੱ ਛ ਲਵੋ ਪਰ ਇਿ ਆਖਰੀ ਸਵਾਲ ਿੋਵੇਗਾਰ ਵਕਤ ਬਿੁਤ ਿੋ ਹਗਆ ਿੈਰ ਤੁਸੀ ਘਰ ਵੀ ਜਾਣਾ ਿੈਰ"

"ਹਕਉ ਤੁਸੀ ਨਿੀ ਘਰ ਜਾਣਾ?"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਿਾ.. ਰੱ ਬ ਨੂੰ ਘਰ ਦੀ ਲੋ ੜ ਿੈ ਭਲਾ? ਰੱ ਬ ਦਾ ਤਾ ਿਰ ਥਾ ਹਟਕਾਣਾ ਿੈਰ"

ਉਸਨੇ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਫਰ ਤੋ ਚੁੱ ਪ ਕਰਵਾ ਹਦੱ ਤਾਰ ਉਸਦੇ ਜੁਆਬ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੇਰੇ ਸਵਾਲਾ ਨੂੰ ਦੰ ਦਲ ਿੀ ਪੈ ਜਾਦੀ ਸੀਰ ੍ੈ ਆਪਣੇ

ਸਵਾਲ ਵੱ ਲ ਰੁੱ ਖ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬੋਹਲਆ...

"੍ੈਨੰ ੂ ਅੱ ਜ ਇੱ ਕ ਸੁਪਨਾ ਆਇਆਰ ਕੁਝ ਹਜਸ੍ਾਨੀ ਤਾਲੂਕਾਤ ਵਾਲਾ ਿੀਰ ਕੀ ੍ੈ ਦੋਸ਼ੀ ਿੋਇਆ?"

"ਇਿ ਸਵਾਲ ੍ੇਰੇ ਨਾਲੋ ਚੰ ਗਾ ਆਪਣੇ ੍ਹਿਬੂਬ ਨੂੰ ਪੁੱ ਛੋਰ ਕੀ ਉਸਦੀ ਇੱ ਛਾ ਸੀ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 102

"ਪਰ ਇਿ ਤਾ ਬਸ ਇੱ ਕ ਸੁਪਨਾ ਸੀਰ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਹਕਵੇ ਕਰ ਸਕਦਾ? ਨਾਲੇ ਉਿ ੍ੇਰੇ ਤੋ ਬਿੁਤ ਦੂਰ

ਏਰ ਸਵਾਲ ਨਿੀ ਪੁੱ ਛ ਸਕਦਾਰ"

"ਸੁਪਨਾ ਵੀ ਿਕੀਕਤ ਦਾ ਇੱ ਕ ਅੰ ਗ ਿੁੰ ਦੇ ਨੇਰ ਿਕੀਕਤ ਦੇ ਪਰਭਾਵ ਤੋ ਿੀ ੍ਨ ਸੁਪਨੇ ਘੜਦਾ ਿੈਰ ਤੁਸੀ ਦੋਸ਼ੀ ਿੋ ਜਾ

ਨਿੀ ਇਿ ਸਵਾਲ ਖੁਦ ਨੂੰ ਪੁੱ ਛੋਰ ਉਿਨਾ ਤੱ ਕ ਪਿੁੰ ਚ ਜਾਣਗੇਰ"

ਅਸੀ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ਹਵੱ ਚ ਏਨੇ ੍ਸਤ ਿੋ ਗਏ ਹਕ ਸੂਰਜ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਢਲ ਹਗਆ ਪਰਤੀਤ ਿੋਇਆਰ ੍ੈਨੰ ੂ ਵਕਤ

ਦੇਖਣ ਦਾ ਹਖਆਲ ਆਇਆ ਤਾ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਜੇਬ ਚੋ ਫੂਨ ਕੱ ਢ ਸ੍ਾ ਵੇਹਖਆਰ ਸੱ ਤ ਵੱ ਜਣ ਵਾਲੇ ਸਨਰ ਪਤਾ ਿੀ ਨਾ

ਲੱਗਾ ਕਦ ਵਕਤ ਲੰਘ ਹਗਆਰ

੍ੈ ਉਹਠਆ ਅਤੇ ਬੋਹਲਆ..

"ਅੱ ਜ ਛੇਤੀ ਿੀ ਿਨੇਰਾ ਿੋ ਹਗਆਰ ਵਕਤ ਦਾ ਤਾ ਪਤਾ ਿੀ ਨਿੀ ਲੱਗਾ ਛੇਤੀ ਿੀ ਲੰਘ ਹਗਆਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਿਾਿਾ... ਵਕਤ ਆਪਣੀ ਚਾਲ ਤੇ ਿੀ ਿੈਰ ਬਸ ਤੁਸੀ ਿੀ ਵਕਤ ਦੀ ਦਰਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿੀ ਸ੍ਝ ਪਾਏਰ"

ਉਸਨੇ ਉਠਦੇ ਿੋਏ ਆਹਖਆਰ

ਉਸਦੇ ਿਰ ਜੁਆਬ ੍ੈਨੰ ੂ ਅੰ ਦਰੋ ਹਨਚੋੜ ਕੇ ਰੱ ਖ ਰਿੇ ਸਨਰ ੍ੈ ਉਸਨੂੰ ਖੜ੍ੀ ਨੂੰ ਹਨਿਾਰਨ ਲੱਗਾਰ ਉਸਦੀ ਪਰਤੱਖ ਹਦਖ

ਰਿੀ ਸੁੰ ਦਰਤਾ ੍ੈਨੰ ੂ ਉਸ ਵੱ ਲ ਨ਼ਰ ਭਰ ਕੇ ਤੱ ਕਣ ਲਈ ੍ਜਬੂਰ ਕਰ ਰਿੀ ਸੀਰ ਉਸਦੇ ਿੁਸਨ ਨੂੰ ਹਬਆਨ ਕਰਨਾ

੍ੇਰੇ ਵੱ ਸ ਹਵੱ ਚ ਨਿੀ ਸੀਰ ਗਲ ਕਾਲੇ ਰੰ ਗ ਦਾ ਪਲਾਜੋ ਸੂਟਰ ਪੀਲੇ ਰੰ ਗ ਦਾ ਫੁੱ ਲਾ ਵਾਲਾ ਕ੍ੀ਼ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਵੇ

ਘੇਰਾਰ ੍ੋਢੇ ਉਤੇ ਰੱ ਖੀ ਪੀਲੇ ਰੰ ਗ ਦੀ ਚੁੰ ਨੀ ਹਜਸ ਉਪਰ ਰੰ ਗ-ਹਬਰੰ ਗੇ ਫੁੱ ਲ ਅਤੇ ਹਚੱ ਟੇ ਰੰ ਗ ਦੀਆਂ ਬੂਟੀਆਂ ਬਣੀਆਂ

ਿੋਈਆਂ ਸਨਰ ਕੱ ਦ ਬਿੁਤਾ ਉਚਾ ਨਿੀ ਸੀ ੍ੇਰੇ ਤੋ ਨੀਵੀ ਲੱਗੀ ੍ੈਨੰ ੂਰ ਖੁੱ ਹਲਆਂ ਵਾਲਾ ਕਾਰਨ ੍ੈ ਿੋਰ ਆਕਰਹਸ਼ਤ ਿੋ

ਹਗਆਰ ਹਚਿਰੇ ਦੀ ੍ਾਸੂ੍ੀਅਤ ਸਚ੍ੁੱ ਚ ਿੀ ਉਸਨੂੰ ਰੱ ਬ ਦਾ ਰੂਪ ਦੱ ਸਦੀ ਜਾ ਰਿੀ ਸੀਰ ਉਿ ੍ੈਨੰ ੂ ਉਸ ਵੱ ਲ ਤੱ ਕਦਾ

ਵੇਖ ੍ੁਸਕਰਾਈ ਅਤੇ ਬੋਲੀ...

"ਅੱ ਖ ਹਟਕਾਈ ਨਿੀ ਜਾਦੀ ਤੇ ਗੱ ਲਾ ਸਬਰ ਦੀਆਂ ਕਰਦੇ ਿੋਰ"

੍ੈ ਹਫਰ ਤੋ ਸ਼ਰ੍ਸਾਰ ਿੋ ਹਗਆਰ ਉਸ ਕੋਲ ਹਸੱ ਧਾ ਜੁਆਬ ਸੀ ੍ੇਰੀਆਂ ਿਰਕਤਾ, ੍ੇਹਰਆਂ ਸਵਾਲਾ ਦੇਰ ਸਵਾਲ-

ਜੁਆਬ ਕਰਨ ਹਵੱ ਚ ੍ੈਨੰ ੂ ਉਿ ਕੋਈ ੍ਾਿਰ ਪਰਤੀਤ ਿੁੰ ਦੀ ਸੀਰ ਹਜਸ ਦੇ ਕੋਲ ੍ੇਰੇ ਿਰ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਸੀਰ ੍ੇਰੇ

ਹਖਆਲ ਹਵੱ ਚ ਹਫਰ ਤੋ ਸਵਾਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ੍ੈ ਪੁੱ ਹਛਆ...

"ਕੀ ਇੱ ਕ ਇਨਸਾਨ ਦੋ ਇਨਸਾਨਾ ਪਰਤੀ ਇੱ ਕੋ ਹਜਿਾ ਹਪਆਰ ਰੱ ਖ ਸਕਦਾ ਿੈ?"

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 103

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਤੁਿਾਡੇ ਸਵਾਲ ਨਿੀ ੍ੁੱ ਕਣੇਰ ਪਰ ਵਕਤ ੍ੁੱ ਕ ਜਾਣਾਰ ਨਾਲੇ ਹਜੰ ਨ੍ਾ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਤੁਿਾਨੂੰ

ਪਤਾ ਿੁੰ ਦੇ ਉਿ ਨਾ ਪੁੱ ਛੋ ਤਾ ਬਹਿਤਰ ਏਰ"

"ਨਿੀ ੍ੇਰੇ ਕੋਲ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਿੈਨੀਰ ਿੋ ਸਕਦਾ ਿੋਵੇ, ਪਰ ੍ੈ ਸਪਸ਼ਟ ਜੁਆਬ ਦੀ ਭਾਲ ਹਵੱ ਚ ਿਾਰ"

"ਿੁਣ ਵਕਤ ਕਾਫੀ ਿੋ ਹਗਆ ਹਫਰ ਸਿੀ ਕਦੇ ਅਗਰ ਹ੍ਲੇ ਤਾਰ"

"ਤੁਸੀ ਚੱ ਲਦੇ-ਚੱ ਲਦੇ ਜੁਆਬ ਦੇ ਸਕਦੇ ਿੋਰ ਆਪਾ ਨੂੰ 5-7 ਹ੍ੰ ਟ ਤਾ ਲੱਗ ਿੀ ਜਾਣੇ ਆਪਣੇ ਰਾਿਾ ਨੂੰ ਜਾਹਦਆਂਰ"

"ਿਾਿਿਾਿਾਿਾਿਾ.. ਤੁਸੀ ਤਾ ਚਾਿੁੰ ਦੇ ਿਰ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਹ੍ਲੇ ਰ ਜੇ ਜੁਆਬ ਲੈ ਣੇ ਏਨੇ ਿੀ ਅਸਾਨ ਿੁੰ ਦੇ ਹਫਰ

ਹ਼ੰ ਦਗੀ ਸੌਖੀ ਨਾ ਿੋ ਜਾਦੀ?"

ਅਸੀ ਦੋਨੋ ਚੱ ਲ ਰਿੇ ਸੀਰ ੍ੈ ਆਪਣੇ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜੁਆਬ ਲਈ ਉਸਦੇ ਿਾੜੇ ਕੱ ਢ ਹਰਿਾ ਸੀਰ ਪਰ ਉਿ ਇੰ ਝ ਕਰ ਰਿੀ

ਸੀ ਹਜਵੇ ਉਿ ਜੁਆਬ ਦੇਣਾ ਨਾ ਚਾਿੁੰ ਦੀ ਿੋਵੇਰ ੍ੈ ਹਫਰ ਤੋ ਆਹਖਆ..

"ਬਸ ਆਿ ਆਖਰੀ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਦੇਦੋਰ"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਜੁਆਬ ੍ੇਰੇ ਤੋ ਨਿੀ ਉਿਨਾ ਤੋ ਪੁੱ ਛੋ ਜੋ ਇੱ ਕ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਅਸਲ ਜਾਣਨ ਤੇ ਵੀ ਉਿਨਾ ਦਾ

ਇਸ਼ਕ ਤੁਿਾਡੇ ਪਰਤੀ ਘੱ ਟ ਨਿੀ ਿੋਇਆਰ ਵੈਸੇ ਬਿੁਤ ਘੱ ਟ ਸੰ ਭਵ ਿੈ ਇੱ ਕ ਔਰਤ ਦਾ ਦੋ ੍ਰਦਾ ਪਰਤੀ ਸ੍ਾਨ

ਹਪਆਰ ਜਾ ਇੱ ਕ ੍ਰਦ ਦਾ ਦੋ ਔਰਤਾ ਪਰਤੀ ਸ੍ਾਨ ਹਪਆਰਰ ਿਾ ਵਕਤ ਦੀ ਚੋਟ ਿੇਠ ਹਪਆਰ ਘੱ ਟ-ਵੱ ਧ ਸਕਦਾ

ਿੈ ਜਾ ਹਫਰ ਇੱ ਕ ਪਰਤੀ ਖਤ੍ ਵੀ ਿੋ ਸਕਦ ਿੈਰ ਅਹਜਿਾ ਸਦਾ ਨਿੀ ਰਹਿੰ ਦਾ ਹਕ ਦੋਨਾ ਪਰਤੀ ਿਰ ਵਕਤ ਹਪਆਰ

ਸ੍ਾਨ ਰਿੇਰ ਵਕਤ ਜਾ ਿਲਾਤਾ ਦੇ ਬਦਲਾਵ ਿੇਠ ਹਪਆਰ ਹਵੱ ਚ ਭਰ੍ਾਰ ਜਾ ਹਗਰਾਵਟ ਆਉਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਏਰ"

"ਪਰ ਹਪਆਰ ਤਾ ਹਪਆਰ ਿੈ ਉਿ ਘੱ ਟ-ਵੱ ਧ ਹਕਵੇ ਸਕਦਾ?"

"ਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾਿਾ... ਬਸ ਬਸ ਿੁਣ ਿੋਰ ਸਵਾਲ ਨਿੀਰ ੍ੈ ਚੱ ਲਦੀ ਿਾ ਿੁਣ ਵਕਤ ਕਾਫੀ ਿੋ ਹਗਆਰ ਹਫਰ ਕਦੇ

ਹ੍ਲਾਗੇ ਅਗਰ ਲੋ ੜ ਪਈ ਤਾਰ"

ਇਸ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਹਕ ੍ੈ ਕੁਝ ਆਖਦਾ ਉਸਨੇ ਅਲਹਵਦਾ ਹਕਿਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਚਾਲ ਤੇਜ ਕਰ ਪਲਾ ਹਵੱ ਚ ੍ੇਰੇ ਤੋ

ਦੂਰ ਹਨਕਲ ਗਈਰ ਪਤਾ ਿੀ ਨਾ ਲੱਗਾ ਕਦ ਅੱ ਖਾ ਤੋ ਓਿਲੇ ਿੋ ਗਈਰ ਇੱ ਕ ਦ੍ ਅਲੋ ਪਰ ੍ੈ ਆਪਣੇ ੍ੋਟਰਸਾਇਕਲ

ਕੋਲ ਖੜਾ ਸੀਰ ੍ੈ ਕੁਝ ਦੇਰ ਉਸ ਬਾਰੇ ਸੋਹਚਆ ਅਤੇ ਹਫਰ ਘਰ ਵੱ ਲ ਨੂੰ ਰੁੱ ਖ ਕੀਤਾਰ ਘਰ ਪਿੁੰ ਚ ੍ੈ ਰੋਟੀ ਪਾਣੀ

ਖਾਧਾ ਅਤੇ ਉਸ ਕੁੜੀ ਨਾਲ ਿੋਈਆਂ ਗੱ ਲਾ ਉਤੇ ਬੜਾ ਗੌਰ ਕੀਤਾਰ ਉਸਦੀਆਂ ਗੱ ਲਾ ੍ੇਰੇ ਧੁਰ ਤੱ ਕ ਵਾਸ ਕਰ

ਚੁੱ ਕੀਆਂ ਸਨਰ ਉਸ ਤੋ ਹਪੱ ਛੋ ੍ੈ ਅਗਲੇ ਦੋ-ਹਤੰ ਨ ਹਦਨ ਲਗਾਤਾਰ ਦਹਰਆ ਵੱ ਲ ਜਾਦਾ ਹਰਿਾ ਪਰ ਉਿ ਹਕਤੇ ਵੀ

ਹਦਖਾਈ ਨਾ ਹਦੱ ਤੀਰ ੍ੈ ਲੰ੍ਾ ਸ੍ਾ ਉਡੀਕ ਕਰਦਾ ਪਰ ਉਸਦੇ ਕਹਿਣ ੍ੁਤਾਹਬਕ ਸ਼ਾਇਦ ਅਜੇ ਵਕਤ ਨਿੀ ਸੀ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 104

ਿੋਇਆ ੍ੁਲਾਕਾਤ ਦਾਰ ੍ੇਰੇ ਕੁਝ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਤਾ ਜਰੂਰ ਹ੍ਲੇ ਪਰਰ ਬਿੁਤੇ ਸਵਾਲ ਅਜੇ ਵੀ ਸਿੀ ਜੁਆਬ

ਲੱਭ ਰਿੇ ਿਨਰ ਨਿੀ ਜਾਣਦਾ ਇਿਨਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਲੈ ਣ ਲਈ ੍ੈਨੰ ੂ ਹਕੰ ਨਾ ਕੁ ਵਕਤ ਸਬਰ ਰੱ ਖਣਾ ਪਵੇਗਾਰ

ਕੀ ਨਸੀਬੋ ਸੱ ਚੀ ਰੱ ਬ ਤਾ ਨਿੀ ਸੀਰ ਹਕਵੇ ਉਿ ੍ੇਰੇ ੍ਨ ਦੀਆਂ ਕੜੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱ ਕ-ਇੱ ਕ ਕਰ ਜੋੜ ਰਿੀ ਸੀਰ ਉਸ

ਕੋਲ ਿਰ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਹਕਵੇ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਹਵੱ ਚ ਸੀਰ ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਜੁਆਬ ਤਾ ਜਰੂਰ ਹਦੱ ਤੇ ਪਰ ਬਿੁਤ ਸਾਰੇ

ਸਵਾਲ ਖੜੇ ਵੀ ਕਰ ਗਈਰ ਪਤਾ ਨਿੀ ਇਿਨਾ ਸਵਾਲਾ ਦੇ ਜੁਆਬ ਕਦੇ ਹ੍ਲਣਗੇ ਵੀ ਜਾ ਨਿੀਰ ਇੱ ਕ ਗੱ ਲ ਤਾ

ਜਰੂਰ ਸੀ ਨਸੀਬੋ ਸੱ ਚ-੍ੁੱ ਚ ਿੀ ਨਸੀਬ ਬਦਲਣ ਆਈ ਸੀਰ ਹਜਸਦੇ ਆਗ੍ਨ ਨਾਲ ੍ਨ ਉਤੇ ਪਏ ਬਿੁਤ ਸਾਰੇ

ਬੋਝਾ ਨੂੰ ਰਾਿਤ ਹ੍ਲੀ ਅਤੇ ੍ਨ ਤਨਾਵ ਦੇ ਪਰਭਾਵ ਤੋ ੍ੁਕਤ ਿੋ ਸ਼ਾਤ ਹਜਿਾ ੍ਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਲੱਗਾਰ ਪਰ ਸਵਾਲ

ਇਿ ਿੈ ਹਕ ਕਦ ਤੱ ਕ? ੍ੈਨੰ ੂ ਸ੍ਝ ਨਿੀ ਹਕ ਨਸੀਬੋ ਕਦੇ ਹ੍ਲੇ ਗੀ ਵੀ ਜਾ ਨਿੀਰ ਖੈਰ ਇਿ ਨਸੀਬੋ ਜਾਣਦੀ ਏ ਜਾ

ਹਫਰ ਰੱ ਬਰ

ਪਰੀਤ ਹਸੰ ਘ ਭੈਣੀ

ਐੱ੍. ਏ. ਪੰ ਜਾਬੀ.

ਦੂਜਾ ਸਾਲ

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024

 105

ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਾ ਫਰਵਰੀ 2024 ਖ਼ਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਸੱ ਜਰਾ ਸਾਹਿਤ