Real Estate Principles: A Value

Approach 6th Edition David C. Ling

Visit to download the full and correct content document:
https://ebookmass.com/product/real-estate-principles-a-value-approach-6th-edition-d
avid-c-ling/
 page i

Real
Estate
Principle
s
A Value
Approach
Sixth Edition
 page ii

The McGraw-Hill Series in Finance, Insurance,

and Real Estate

FINANCIAL MANAGEMENT
Block, Hirt, and Danielsen
Foundations of Financial Management
Seventeenth Edition

Brealey, Myers, and Allen

Principles of Corporate Finance
Thirteenth Edition

Brealey, Myers, and Allen

Principles of Corporate Finance, Concise
Second Edition

Brealey, Myers, and Marcus

Fundamentals of Corporate Finance
Tenth Edition

Brooks
FinGame Online 5.0

Bruner
Case Studies in Finance: Managing for Corporate Value
Creation
Eighth Edition

Cornett, Adair, and Nofsinger

Finance: Applications and Theory
Fifth Edition

Cornett, Adair, and Nofsinger

M: Finance
Fourth Edition

DeMello
Cases in Finance
Third Edition

Grinblatt (editor)
Stephen A. Ross, Mentor: Influence through Generations

Grinblatt and Titman

Financial Markets and Corporate Strategy
Second Edition

Higgins
Analysis for Financial Management
Twelfth Edition

Ross, Westerfield, Jaffe, and Jordan

Corporate Finance
Twelfth Edition

Ross, Westerfield, Jaffe, and Jordan

Corporate Finance: Core Principles and Applications
Sixth Edition

Ross, Westerfield, and Jordan

Essentials of Corporate Finance
Tenth Edition
Ross, Westerfield, and Jordan
Fundamentals of Corporate Finance
Twelfth Edition

Shefrin
Behavioral Corporate Finance: Decisions that Create Value
Second Edition

INVESTMENTS
Bodie, Kane, and Marcus
Essentials of Investments
Eleventh Edition

Bodie, Kane, and Marcus

Investments
Twelfth Edition

Hirt and Block

Fundamentals of Investment Management
Tenth Edition

Jordan, Miller, and Dolvin

Fundamentals of Investments: Valuation and Management
Ninth Edition

Stewart, Piros, and Heisler

Running Money: Professional Portfolio Management
First Edition

Sundaram and Das

Derivatives: Principles and Practice
Second Edition
FINANCIAL INSTITUTIONS AND MARKETS
Rose and Hudgins
Bank Management and Financial Services
Ninth Edition

Rose and Marquis

Financial Institutions and Markets

Eleventh Edition

Saunders and Cornett

Financial Institutions Management: A Risk Management
Approach
Tenth Edition

Saunders and Cornett

Financial Markets and Institutions
Seventh Edition

INTERNATIONAL FINANCE
Eun and Resnick
International Financial Management
Eighth Edition

REAL ESTATE
Brueggeman and Fisher
Real Estate Finance and Investments
Sixteenth Edition

Ling and Archer

Real Estate Principles: A Value Approach
Sixth Edition

FINANCIAL PLANNING AND INSURANCE

Allen, Melone, Rosenbloom, and Mahoney
Retirement Plans: 401(k)s, IRAs, and Other Deferred
Compensation Approaches
Twelfth Edition

Altfest
Personal Financial Planning
Second Edition

Harrington and Niehaus

Risk Management and Insurance
Second Edition

Kapoor, Dlabay, Hughes, and Hart

Focus on Personal Finance: An Active Approach to Help You
Achieve Financial Literacy
Sixth Edition

Kapoor, Dlabay, Hughes, and Hart

Personal Finance
Thirteenth Edition

Walker and Walker

Personal Finance: Building Your Future
Second Edition
 page iii

Real
Estate
Principle
s
A Value
Approach
Sixth Edition

David C. Ling
Univ
ersit
y of
Flori
da

Wayne R.
Archer
Univ
ersit
y of
Flori
da
 page iv

REAL ESTATE PRINCIPLES

Published by McGraw Hill LLC, 1325 Avenue of the Americas, New York, NY 10121.
Copyright © 2021 by McGraw Hill LLC. All rights reserved. Printed in the United
States of America. No part of this publication may be reproduced or distributed in
any form or by any means, or stored in a database or retrieval system, without the
prior written consent of McGraw Hill LLC, including, but not limited to, in any
network or other electronic storage or transmission, or broadcast for distance
learning.

Some ancillaries, including electronic and print components, may not be available
to customers outside the United States.

This book is printed on acid-free paper.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 LWI 25 24 23 22 21 20

ISBN 978-1-260-57049-6
MHID 1-260-57049-5

Cover Image: The Jon B. Lovelace Collection of California Photographs in Carol M.

Highsmith’s America Project, LOC, Prints & Photo Division

All credits appearing on page or at the end of the book are considered to be an
extension of the copyright page.

The Internet addresses listed in the text were accurate at the time of publication.
The inclusion of a website does not indicate an endorsement by the authors or
McGraw Hill LLC, and McGraw Hill LLC does not guarantee the accuracy of the
information presented at these sites.

mheducation.com/highered
 page v

Dedications

To my wife, Lucy, for

her continued
patience and
understanding
during this latest
revision of the book
and to our (now
grown) children,
Alex, Sarah, and
Rebecca, who
continue to try to
understand what
Dad actually does
for a living.
—DCL

To my wife, Penny,
who has always
matched our efforts
in this book with an
equal measure of
her devotion,
support, and
assistance; to our
children Stephen,
John, and Jennifer,
who generously
supported me with
enthusiasm for the
task; and to my
mother and Penny’s
mother, who always
kept the faith that I
would do something
useful with my
“typewriter.”
—WRA
 page vi

About the Authors

DAVID C. LING

David C. Ling is the McGurn Professor of Real Estate at the

University of Florida. Professor Ling received an MBA (1977) in
finance and a Ph.D. (1984) in real estate and economics from The
Ohio State University. His academic and professional publications
have included articles on housing policy and economics, mortgage
markets and pricing, private commercial real estate investments,
publicly traded real estate companies, and performance evaluation.
Professor Ling’s research has been published in general interest
finance journals (Journal of Financial Economics), leading field
journals in finance and economics (e.g., Journal of Urban Economics,
Journal of Money, Credit and Banking, Journal of Banking and
Finance, National Tax Journal), as well as the leading real estate
focused journals (Real Estate Economics, Journal of Real Estate
Finance and Economics, Journal of Real Estate Research).
During 2000, Professor Ling served as President of the American
Real Estate and Urban Economics Association (AREUEA). From 2000
to 2005, he also served as editor of Real Estate Economics. Professor
Ling serves on numerous journal editorial boards including Real
Estate Economics, the Journal of Real Estate Finance and Economics,
the Journal of European Real Estate Research, and The Journal of
Real Estate Research. In 2011, Professor Ling was the recipient of
the George Bloom Award, which is presented annually by the
Directors of the American Real Estate and Urban Economics
Association for “outstanding contributions to the field of real estate
academics.” In 2010, he was awarded the David Ricardo Medal by
the American Real Estate Society, which is ARES’s highest honor “in
recognition of research productivity and influence over a twenty year
period.”
Additional information on Professor Ling is available at
http://warrington.ufl.edu/directory/person/5291.

WAYNE R. ARCHER

Wayne R. Archer is the William D. Hussey Professor at the

Warrington College of Business, University of Florida. He is Executive
Director of the Bergstrom Center for Real Estate Studies. He received
a Masters in economics from Wichita State University (1968) and a
Ph.D. in economics from Indiana University (1974). He has been a
faculty member at the University of Florida since 1971. From 1979
through 1981, he served as a visiting researcher at the Federal
Home Loan Bank Board and Federal Savings and Loan Insurance
Corporation. His research publications include articles on office
markets, house price indices, mortgage prepayment, mortgage
pricing, and mortgage default risk.
Professor Archer is a member of the American Real Estate and
Urban Economics Association, where he has served on the board of
directors, and also is a member of the American Real Estate Society.
He served on the editorial board of Real Estate Economics. He is a
Fellow of the Homer Hoyt Institute.
Professor Archer teaches in the University of Florida’s distance
MBA program, and has worked in industry education throughout his
academic career, including service as the educational consultant to
the Florida Real Estate Commission from 1985 to 1999. Among
additional roles, he served as a regular faculty member in programs
of the Mortgage Bankers Association of America, in the Institute of
Financial Education affiliated with the U.S. League of Savings and
Loan Associations, and, more recently, with Freddie Mac. In addition,
he has provided consulting services to industry and government
from time to time throughout his career, and also serves from time
to time as a consultant and advisor for real estate graduate
programs in other universities.
Additional information on Professor Archer is available at
http://warrington.ufl.edu/directory/person/5371/.
 page vii

Brief Table of Contents

part 1 SETTING THE STAGE 1
1 The Nature of Real Estate and Real Estate Markets 1

part 2 LEGAL AND REGULATORY DETERMINANTS

OF VALUE 18
2 Legal Foundations to Value 18
3 Conveying Real Property Interests 45
4 Government Controls and Real Estate Markets 70

part 3 MARKET VALUATION AND APPRAISAL 100

5 Market Determinants of Value 100
6 Forecasting Ownership Benefits and Value: Market
Research 130
7 Valuation Using the Sales Comparison and Cost Approaches
161
8 Valuation Using the Income Approach 192

part 4 FINANCING HOME OWNERSHIP 216

9 Real Estate Finance: The Laws and Contracts 216
10 Residential Mortgage Types and Borrower Decisions 243
 11 Sources of Funds for Residential Mortgages 272

part 5 BROKERING AND CLOSING THE

TRANSACTION 304
12 Real Estate Brokerage and Listing Contracts 304
13 Contracts for Sale and Closing 339

part 6 TIME, OPPORTUNITY COST, AND VALUE

DECISIONS 385
14 The Effects of Time and Risk on Value 385
15 Mortgage Calculations and Decisions 411

part 7 FINANCING AND INVESTING IN

COMMERCIAL REAL ESTATE 432
16 Commercial Mortgage Types and Decisions 432
17 Sources of Commercial Debt and Equity Capital 457
18 Investment Decisions: Ratios 484
19 Investment Decisions: NPV and IRR 504
20 Income Taxation and Value 525

part 8 CREATING AND MAINTAINING VALUE 558

21 Enhancing Value Through Ongoing Management 558
22 Leases and Property Types 581
23 Development: The Dynamics of Creating Value 607

Glossary 635
Index 650
 page viii

Preface

T he study and practice of real estate draws on a multitude of

disciplines including architecture, urban and regional planning,
building construction, urban economics, law, and finance. This
diversity of perspectives presents a challenge to the instructor of a
real estate principles course. Depending on their backgrounds and
training and on the interests of the students, some instructors may
choose to emphasize the legal concepts that define and limit the
potential value of real estate. Other instructors may focus more on
licensing and brokerage issues (popular topics with many students)
or on the investment decision-making process. Still others may feel
that real estate market and feasibility analysis should be the core
topics in a principles class. In short, one of the difficulties in teaching
an introductory real estate course is that there appear to be too
many “principles.” The critical question thus becomes: What
framework should be used to teach these principles?
Although the subject of real estate can be studied from many
perspectives, we have adopted the value perspective as our unifying
theme. Why? Because value is central to virtually all real estate
decision making including whether and how to lease, buy, or
mortgage a property acquisition; whether to renovate, refinance,
demolish, or expand a property; and when and how to divest (sell,
trade, or abandon) a property. Thus, whether a person enters the
business of real estate in a direct way (e.g., development and
ownership), becomes involved in a real estate service business (e.g.,
brokerage, property management, consulting, appraisal), or simply
owns a home, he or she must continually make investment valuation
decisions or advise others on their decisions. The key to making
sound investment decisions is to understand how property values are
created, maintained, increased, or destroyed.
Once value is established as the central theme, all other concepts
and principles of real estate analysis can be built around it. Legal
considerations, financing requirements and alternatives, income and
property tax considerations, and local market conditions all are
important primarily in the context of how they affect the value of the
property. For example, in Part 2 students will study growth
management and land use regulations. Although these concepts
have great interest from a political and public policy perspective,
they are important from a real estate view primarily because of their
potential effects on property rents and values. Similarly, the
“imperfections” in real estate markets discussed in Part 3—such as
the lack of adequate data, the large dollar value of properties, and
the immobility of land and structures—are of interest primarily
because of their effects on market values. Our objective is to provide
the reader with a framework and a set of valuation and decision-
making tools that can be used in a variety of situations.

The Sixth Edition

Since the publication of Real Estate Principles: A Value Approach,
Fifth Edition, continued changes have come upon the world of real
estate. This is true in transactions and brokerage with continued
advancement of electronic marketing and the arrival of completely
new forms and procedures for most real estate transactions, it is
true in valuation with the expansion of automated valuation systems,
a new version of the Uniform Residential Appraisal Report, and of
new residential and commercial property data sources, and it is true
in development and construction with the shift to “green” building.
But it is still more true in real estate finance and capital sources
where the dramatic advancement of internet lending and the
implementation of the “Dodd-Frank” Act have displaced traditional
practices, procedures and players, in mortgage finance. In page ix
addition, there continues to be change with profound and
far-reaching implications in a world where we now understand that
both residential and commercial property values can go down as well
as up. This realization colors the demand for home ownership as
well as every aspect of real estate investment, finance, and
transactions for the foreseeable future.

Changes in This Edition

The Test Bank has been expanded by 5 to 10 questions per
chapter.
Industry Issues are updated throughout the text to reflect current
issues and concerns in the real estate industry.
All web links and web search exercises are revised and updated.
Data, charts, and graphs have been updated wherever possible
throughout the text.
Chapter 1: The discussion of land use in the United States is
updated.
Chapter 2: Numerous clarifications and updates have been made
throughout the chapter.
Chapter 3: Updated information on implied easements, and a new
Industry Issues.
Chapter 4: New sections added on traditional and new methods of
land use control. Reorganized to better reflect the evolution of
land use controls.
Chapter 5: Industry Issues examples are extensively updated.
Chapter 6: All content is updated. Additional clarification added
around Real Estate application example, and Industry Issues boxes
are extensively updated.
Chapter 7: The chapter is updated to reflect recent changes in
Uniform Standards for Professional Appraisal Practice (USPAP) that
governs the appraisal process. The latest version of the Uniform
Residential Appraisal Report (URAR) is included.
Chapter 8: All content is updated. Industry Issues boxes have
been completely rewritten.
Chapter 9: All charts are updated.
Chapter 10: All the data and examples are updated. Chapter has
been extensively reorganized, rewritten, and updated. New section
on home mortgage “adventurism.”
Chapter 11: Numerous topics have been clarified and all tables,
charts, and examples have been updated. The terminology is
updated to reflect current industry usage. Discussion of mortgage
banking has been updated to reflect changes in the nature of that
industry. Finally, discussion is added on the new public policy focus
in home mortgage lending: ability to pay.
Chapter 12: The example listing agreement form has been
replaced with an updated version. All information and examples
are updated and discussions are expanded or clarified.
Chapter 13: All forms have been replaced and updated. Also, a
new section has been added on the increasingly common use of
electronic documents in closings.
Chapter 15: There is a new emphasis on using Excel to make
calculations. A new exhibit shows the difference in interest rates
between adjustable-rate and level-payment mortgages.
Chapter 16: Revisions reflect ongoing changes in the typical
permanent loan origination process, recourse versus nonrecourse
loans, the level of available commercial mortgage rates, and other
typical loan terms. The discussions of preferred equity and of
maximum loan size have been expanded. A discussion of bridge
loans has been added.
Chapter 17: There is expanded discussion of private equity funds,
including debt funds, to reflect their surge in importance in recent
years. The section on real estate investment trusts (REITs),
including their recent return performance, has been completely
updated. Updated data support the revised discussion of the
sources of commercial real estate debt and equity.
 Chapters 18 and 19: The discussion of financial risk ratios,
including the increased use of debt yield ratios by lenders to size
loans, has been updated, as are the data on capitalization rates.
page x
Chapter 20: All tax rates and data are updated. The Tax Cuts and
Jobs Act of 2017 has been integrated into the text narrative and
Exhibits. There is a new section on tax deferral strategies, and
another on opportunity zones.
Chapter 21: There is a new Industry Issues about green buildings.
Chapter 22: The discussion of lease terms and conditions is
updated to reflect recent changes and industry standards. There is
a new discussion of ground leases.
Chapter 23: All data and examples have been updated.

Intended Audience
Real Estate Principles is designed for use in an introductory real
estate course at both the undergraduate and graduate levels, though
some chapters may be used by instructors teaching courses focused
on real estate market analysis, finance, and investment. In terms of
background or prerequisites, some familiarity with basic economics
and business finance principles is helpful and will allow the instructor
to move more quickly through some of the material (especially Parts
1, 3, 6, and 7). However, the book is designed to be largely self-
contained. As a result, students with different backgrounds will find
the text accessible. In particular, the direct use of discounting and
other time-value-of-money techniques is limited to Parts 6 to 8,
allowing the text to be used by students with little or no background
in time-value-of-money techniques.

Organization
Part 1 of the book provides an overview of real estate and real
estate markets. In Part 2, we provide an overview of the legal
foundations of value and discuss the significant influence that
federal, state, and local governments and agencies have on real
estate decision-making and property values. In Part 3, we discuss
the market determinants of value, how the benefits and costs of
ownership can be forecasted, and how real estate appraisers convert
these estimates of future cash flows and expenses into estimates of
current market value.
Part 4 discusses the financing of home ownership, including the
law that underlies residential mortgage contracts, the most common
types of mortgages used to finance home ownership, and the
lenders and other capital market investors that provide funds for
residential mortgage loans. In addition to financing their real estate
acquisitions, owners must navigate the often time-consuming and
complex waters associated with acquiring and disposing of real
property. The brokering and closing of real property transactions is
presented in Part 5.
Parts 1 to 5 (Chapters 1 to 13) do not require knowledge of
discounting and time-value-of-money techniques; thus, these
chapters are accessible to students with limited or no background in
finance and economics. Although basic time-value concepts are at
the heart of this book, not every student studies them before
encountering a real estate course. We have separated the formal
application (though not the underlying ideas) of time-value into one
section (Part 6). This enables the instructor to choose when and how
these concepts will be put before the student—whether before,
parallel with, or after the student is introduced to the real estate
content. Indeed, one option is for the student to complete Chapters
1 to 13 without interjection of formal time-value instruction. Further,
this nontechnical approach can be extended to Chapters 16 to 18, as
noted below.
In Part 6, we introduce the formal applications of compound
interest and present value that are often key to a deeper
understanding of mortgage calculations and the valuation of income-
producing properties, such as office buildings and shopping centers.
For students who have had basic economics and business finance
courses, Chapters 14 and 15 of Part 6 may contain substantial
review. For others, these chapters contain new concepts that will
require study and practice to master. Instructors wishing to bypass
Part 6 can move directly from Part 5 to Chapters 16 to 18. However,
instructors wishing to dig more deeply into commercial real estate
financing and investing should review or cover in detail Chapters 14
and 15 before proceeding with coverage of Part 7. We page xi
note that the three chapters contained in Part 8 also do
not assume knowledge of time-value-of-money techniques.
Although we recommend the material be covered in the order
presented in the text, Parts 2 through 8 can generally be covered in
any order, depending on the preferences of the instructor and the
primary focus of the course. For example, instructors who prefer to
cover the investment material first may elect to move directly to
Parts 6 and 7 immediately after Part 1.
Regardless of the emphasis placed on the various chapters and
materials, we believe strongly that an introductory course in real
estate should be as substantive and challenging as beginning
courses in fields such as accounting, economics, and finance. The
course should go beyond definitions and the discussion of current
professional practice. Moreover, its focus should be on real estate
principles and decision tools, not simply the current rules and
practice for transactions that are so important to real estate sales
licensing and brokerage.

David C. Ling

Wayne R. Archer

page xii
 page xiii

Main Features

We have included many pedagogical features in this book that will

be valuable learning tools for your students. This overview walks
through some of the most important elements.

Learning Objectives

Each chapter begins with a summary of the objectives of the chapter

and describes the material to be covered, providing students with an
overview of the concepts they should understand after reading the
chapter.

Chapter Outlines
A chapter outline is featured among each chapter opener. Each
outline lists the chapter headings and subheadings for a quick
reference for both professors and students.

Chapter Introductions

The first section of each chapter describes the purpose of reading

each chapter, and provides links between the different concepts.

page xiv

Key Terms
Key terms are indicated in bold within the text for easy reference. A
list of key terms from each chapter plus page references can be
found in the end-of-chapter material. The glossary contains the
definitions of all key terms.

Industry Issues

These boxes, located in almost all chapters, feature current and

interesting real-world applications of the concepts discussed in the
chapters.

Real Estate Applications

These boxes, located in select chapters, offer case applications of

key topics.
Career Focus

These boxed readings provide students with valuable information on

the many different career options available to them, and what those
positions entail.

page xv

Website Annotations

Websites are called out in the margins in every chapter and include a
notation of what can be found by visiting them.

Concept Check
Every major section contains one or more questions for review. This
feature helps students test their understanding of the material
before moving on to the next section. Solutions to each Concept
Check are provided at the end of each chapter so students can
check their answers.

Calculator Keystrokes

Found in applicable chapters, calculator keys are shown with values

to help guide students through numerical calculations.

Figures & Tables

This text makes extensive use of real data and presents them in
various exhibits. Explanations in the narrative, examples, and end-of-
chapter problems will refer to many of these exhibits.
 page xvi

End-of-Chapter Features

Chapter Summary

Each chapter ends with a short section that highlights the important
points of the chapter. This provides a handy study tool for students
when they review the chapter.

Test Problems
Because solving problems is so critical to a student’s learning,
approximately 10 multiple-choice problems are provided per chapter
to help students master important chapter concepts.

Study Questions

Each chapter contains 10–20 study questions that ask students to

apply the concepts they have learned to real situations and problems
to reinforce chapter concepts.

page xvii

Explore the Web

These boxes contain Internet activities that weave the Web, real
data, and practical applications with concepts found in the chapters.

Solutions to Concept Checks

Located at the end of each chapter, answers to each Concept Check

question are provided to help the student understand the concepts
and the reasoning behind them.

Additional Readings & Websites

Each chapter is followed by a list of books and articles to which

interested students can refer for additional information and research.
 page xviii

FOR INSTRUCTORS
You’re in the driver’s seat.
Want to build your own course? No problem. Prefer to use our
turnkey, prebuilt course? Easy. Want to make changes throughout
the semester? Sure. And you’ll save time with Connect’s auto-
grading too.

They’ll thank you for it.

Adaptive study resources like SmartBook® 2.0 help your students be
better prepared in less time. You can transform your class time from
dull definitions to dynamic debates. Find out more about the
powerful personalized learning experience available in SmartBook
2.0 at www.mheducation.com/highered/connect/smartbook
 Laptop: McGraw-Hill; Woman/dog: George Doyle/Getty Images

Make it simple, make it affordable.

Connect makes it easy with seamless integration using any of
the major Learning Management Systems—Blackboard®,
Canvas, and D2L, among others—to let you organize your
course in one convenient location. Give your students access
to digital materials at a discount with our inclusive access
program. Ask your McGraw-Hill representative for more
information.

Padlock: Jobalou/Getty Images

Solutions for your challenges.

A product isn’t a solution. Real solutions are affordable,
reliable, and come with training and ongoing support when
you need it and how you want it. Our Customer Experience
Group can also help you troubleshoot tech problems—although
 Connect’s 99% uptime means you might not need to call them.
See for yourself at status.mheducation.com

Checkmark: Jobalou/Getty Images

page xix

FOR STUDENTS
Effective, efficient studying.
Connect helps you be more productive with your study time and get
better grades using tools like SmartBook 2.0, which highlights key
concepts and creates a personalized study plan. Connect sets you up
for success, so you walk into class with confidence and walk out with
better grades.

Study anytime, anywhere.

Download the free ReadAnywhere app and access your online eBook
or SmartBook 2.0 assignments when it’s convenient, even if you’re
offline. And since the app automatically syncs with your eBook and
SmartBook 2.0 assignments in Connect, all of your work is available
every time you open it. Find out more at
www.mheducation.com/readanywhere

“I really liked this app—it made it easy to

study when you don’t have your text-book
in front of you.”

- Jordan Cunningham, Eastern Washington

University

No surprises.
The Connect Calendar and Reports tools keep you on track with the
work you need to get done and your assignment scores. Life gets
busy; Connect tools help you keep learning through it all.

Calendar: owattaphotos/Getty Images

Learning for everyone.

McGraw-Hill works directly with Accessibility Services Departments
and faculty to meet the learning needs of all students. Please
contact your Accessibility Services office and ask them to email
accessibility@mheducation.com, or visit
www.mheducation.com/about/accessibility for more
information.
Top: Jenner Images/Getty Images, Left: Hero Images/Getty Images, Right: Hero
Images/Getty Images

page xxx
 page xx

Supplements
Instructor supplement files for this edition are available in Connect.

Instructor’s Manual, prepared by Benjamin Scheick, Villanova

University
Developed to clearly outline the chapter material as well as provide
extra teaching support, the instructor’s manual contains a number of
valuable resources. Sections include: a chapter overview, a listing of
chapter concepts, presentation strategies, and presentation outlines
that reference the accompanying PowerPoint slides for easy
classroom integration.

Solutions Manual, prepared by Wayne R. Archer and David C.

Ling, University of Florida
This manual provides detailed answers to the end-of-chapter
problems.

Test Bank, prepared by Benjamin Scheick, Villanova University

With hundreds of multiple-choice questions in Microsoft Word
format, this Test Bank provides a variety of questions to meet any
instructor’s testing needs.

PowerPoint Presentation, prepared by Wayne R. Archer and

David C. Ling, University of Florida
Prepared by the authors, more than 500 full-color slides of images
and tables from the text, lecture outlines, and additional examples
are available with this product.

Acknowledgements
We take this opportunity to thank those individuals who helped us
prepare this sixth edition of Real Estate Principles. A special debt of
gratitude goes to Dr. Halbert Smith, Professor Emeritus at the
University of Florida. Professor Smith has been a long-time mentor
and colleague to us both. His book Real Estate and Urban
Development (Irwin 1981), coauthored with Tschappat and Racster,
significantly influenced our approach to the teaching of real estate
principles over the last 35 plus years. Many of the ideas first put
forth in Real Estate and Urban Development can be found in this
text. Dr. Smith served as Contributing Editor on the first edition of
this book, providing detailed comments and suggestions during each
phase of the book’s original development.
Our good friend and colleague, Dean Gatzlaff, was to have joined
us in the creation of this book, but found it to be infeasible. We are
grateful to him for his substantial contribution in providing initial
drafts of Chapters 1, 4, 7, and 8. We would also like to thank Jay
Hartzell (University of Texas-Austin) for providing some of the ideas
and material for the revision of Chapter 17.
We are grateful to the following individuals for their thoughtful
reviews and suggestions for this text:

Paul Asabere
Temple University
Candy Bianco
Bentley University
Donald Bleich
Steven Bourassa
Florida Atlantic University
Dan Broxterman
Florida State University
Jay Butler
Arizona State
Steve Caples
Charles Corcoran
University of Wisconsin-River Falls
Barbara Corvette
John Crockett
George Mason University
Jon Crunkleton
Old Dominion University
Charles Delaney
Baylor University
John Demas
University of San Diego
David Downs
Virginia Commonwealth University
Mike Eriksen
University of Cincinnati
Tom Geurts
George Washington University

page xxi

Richard Ghidella
Fullerton College
Paul Goebel
Texas Christian University
W. Michael Gough
DeAnza College
Chris Grover
Victor Valley College
Matthew Haertzen
University of Arizona
Daniel Ham
California State University-Long Beach
Tom Hamilton
 Roosevelt University
Dana Harrell
Bentley University
Michael H. Harrity
Babson College
Darren Hayunga
University of Georgia
Don Johnson
Florida International University
Michael LaCour-Little
Fannie Mae
Han Bin Kang
Illinois State University
George Lentz
Cal Poly Pomona
Danielle Lewis
Southeastern Louisiana University
Mallory Meehan
Pennsylvania State University
Walt Nelson
Missouri State University
Joseph Ori
Santa Clara University
Thomas Ortell
Steven Ott
University of North Carolina-Charlotte
Jane Patterson
Missouri State University
Melina Petrova
Syracuse University
Ed Prill
 Colorado State University
Sid Rosenberg
University of North Florida
Jeff Rymaszewski
University of Wisconsin-Milwaukee
Ben Scheick
Villanova University
Marion Sillah
South Carolina State University
David Sinow
Carlos Slawson
Louisiana State University
Brent Smith
Virginia Commonwealth University
Bruce Southstone
Cabrillio College
Tom Springer
Clemson University
Wei Sun
University of Memphis
Thomas Thompson
University of Texas, Arlington
James Thorson
Southern Connecticut State University
Ciro Trotta
New York University
Steven Tufts
University of Florida
Neil Waller
Sally Wells
Columbia College
Another random document with
no related content on Scribd:
A l l e r t s e a c h ) de naam van een huis onder Bakkeveen in
Opsterland, Friesland; A l l e r d a - s a t e heet eene boeren-hofstede
te Ternaard in Friesland; A l d e r s m a - h e e r d is eene boeren-
hofstede te Esinge in Groningerland; A l d r i n g a - b o r g is een
adellijk huis te Haren in Groningerland; A l d e r s h e m is de
oorspronkelijke naamsvorn van het dorp Oldersum in Oost-
Friesland; A l d r i n g t o n ligt in Sussex, Engeland; A l d r i n g h a m
eindelijk is de oude, middeleeuwsche naamsvorm van een dorp in
Artesië, Frankrijk, dat heden ten dage als A u d r e h e m bekend is.

Van H o m b r e c h t is niet zoo veel mede te deelen als van

A l l a e r t , al is het dat deze naam nog heden een koningsnaam is,
te weten van H u m b e r t (de Italianen zeggen en schrijven
[169]U m b e r t o ), den koning van Italië, dezer dagen zoo gruwelijk
vermoord. Een Oud-Germaansche naam, als ieder andere der
Gentsche maagschapsnamen, in deze groep vermeld, is
H o m b r e c h t of H u m b e r t zeker. Maar het schijnt, dat hij nooit
veelvuldig en algemeen bij de verschillende volken van
Germaanschen bloede in gebruik is geweest. Onder de Friezen, die
anders juist zoo menigen Oud-Germaanschen naam, tot op den dag
van heden, in eere en gebruik gehouden hebben, komt hij nooit
meer voor; slechts eenmaal is mij een man, met den naam van
H u m b e r t , in eene oude Friesche oorkonde te voren gekomen. In
Duitschland bestaat hij nog in den plaatsnaam
H u m b r e c h t s h a u s e n , de naam van een gehucht bij het dorp
Rügheim in Frankenland, Beieren.

De geslachtsnaam G o d t s c h a l k vertegenwoordigt een der

bijzonderste, en, wegens zijne beteekenis, een der schoonste Oud-
Germaansche mansvoornamen. Immers, deze naam beteekent
Gods knecht, of dienaar van God, naardien het oude woord schalk,
dat heden ten dage slechts weinig meer bij het Nederlandsche volk
bekend en in gebruik is, en dan nog door verloop van beteekenis,
guit of grappenmaker beduidt, oorspronkelijk de beteekenis had van
knecht, dienaar. In ons woord maarschalk, dat heden ten dage de
naam is van een hoog ambt in de krijgsmanswereld, maar dat
oorspronkelijk beteekende paardeknecht, dienaar die met de zorg
over de paarden was belast, is dit woord schalk nog overig. Zoo
mede in den plaatsnaam S c h a l k w ij k (dat is de wijk, het oord, het
gedeelte van een dorp of stad, waar de schalken, de knechten,
hunne afzonderlijke woonstede hadden), die eigen is aan een
gehucht bij Haarlem, en aan een dorp in het gewest van Utrecht.
Deze dorpsnaam wordt in de dagelijksche volksspreektaal
verbasterd tot S c h a i k , en heeft oorsprong gegeven aan de
geslachtsnamen van S c h a i k , v a n S c h a y k , v a n
S c h a y c k . Ook is de naam van de S c h a l k e s t e e g in de stad
Utrecht, aan dit zelfde woord ontleend. Onder de Oud-Nederlanders
in Zuid-Afrika is S c h a l k nog als een mansvóórnaam in gebruik.

Een soortgelijke naam als G o d s s c h a l k is nog G o d s w i n , die in

zijne samentrekking als G o o s s e n op bladzijde 162 hiervoren
[170]nader besproken is, en G o d s f r i u n d of G o d s f r j e o n , een
Friesche naam, overeenkomende met Gods vriend in het algemeen
Nederlandsch, en die in de zestiende eeuw nog door Friesche
mannen, geenszins zeldzaam, als doopnaam werd gedragen. Ook
G o d s s k a l k was in de middeleeuwen onder de Friezen een
tamelijk algemeene naam. De Friesche vleivorm van G o d s s k a l k
is G o a s s e (G o s s e ). Heden ten dage is de volledige naam
G o d s s c h a l k bij de Friezen en ook bij de overige Nederlanders
nog maar weinig als mansvóórnaam in gebruik; maar de vleivorm
G o s s e wordt nog steeds door menigen Fries gedragen. Ook leeft
de volle naamsvorm nog in den naam van het gehucht
G o d s s c h a l k s o o r d (veelal als G o i d s c h a l x o o r d
misschreven), gelegen bij het dorp Heinenoord, in Zuid-Holland.

Ten slotte; van den Oud-Germaanschen mansnaam G e l d o l f , die

almede onder de hedendaagsche Gentenaren nog als
maagschapsnaam leeft, is niet veel mede te deelen. Hij is
samengesteld uit de naamsstammen geld en olf. Deze eerste stam,
ook als gild en oorspronkelijk als gald voorkomende, maakt ook deel
uit van de namen G e l d h a r d en G e l d h e r i , die als G e l d e r t en
G e l d e r nog heden in de noordelijke Nederlanden als
mansvóórnamen voorkomen, zij het dan ook zeldzaam. De tweede
mansstam olf is het woord wolf, het bekende roofdier. Bij de
behandeling van den naam W o l f a e r t , op bladz. 166 hiervoren is
deze naamsstam reeds vermeld.

Eene opmerking, die telkens en telkens weêr opkomt in de

gedachten, als men Vlaamsche namenkunde beoefent, is deze: dat
er zulk eene groote overeenkomst, zulk eene aanmerkelijke
overeenstemming, zulk eene bijzondere eenvormigheid bestaat
tusschen de Oud-Vlaamsche en de Oud-Friesche namen—eene
gelijkheid, die zoo groot is, dat ze zich als ’t ware opdringt tot een
bewijs van den Frieschen oorsprong van een aanmerkelijk deel des
Vlaamschen volks. [171]
[Inhoud]
IV
 HELMONDSCHE NAMEN UIT DE
MIDDELEEUWEN.

Met blijdschap mocht ik, op mijn verzoek, van den heer Aug.
Sassen, den welgeleerden en volijverigen Archivaris van Helmond,
eene lijst ontvangen van namen der Helmondsche burgerij uit de
veertiende en de vijftiende eeuw. Die namen, door den Heer Sassen
met veel zorgvuldigheid uit oude Helmondsche oorkonden en
geschriften, vooral ook uit de Helmondsche Schepenacten bijeen
verzameld, waren mij, in menig opzicht, voor mijne navorschingen
op ’t gebied der namenkunde van groot belang. Zij hebben mij dan
ook aanleiding gegeven tot het opstellen van de volgende
verhandeling.

Deze namen van ingezetenen der stede Helmond in de twee laatste

middeleeuwen, ten getale van ruim twee-honderd, leveren in de
groote verscheidenheid en in de zeer verschillende vormen waar in
ze ons in geschrifte zijn overgeleverd geworden, een spiegelbeeld
op van den toestand der persoonsbenamingen, gelijk die toen ten
tijde in de hoofdplaats van het Peelland bestond. Die Helmondsche
toestand mag men wel achten in hoofdzaak eveneens van
geldigheid te zijn voor al de Brabantsche gewesten en gouwen van
die tijden, met name wat het platteland en de kleine steden aangaat;
minder misschien wat de groote steden, vooral Brussel en Leuven,
wellicht ook ’s-Hertogenbosch en Breda betreft.

Die toestand der benamingen was in de verschillende

Nederlandsche [172]gewesten en in de verschillende eeuwen steeds
zeer ongelijk; tot dat de invoering van den zoogenoemden
„Burgerlijken Stand”, en de wetgevingen op de benamingen der
ingezetenen, ten jare 1811 in ons vaderland ingevoerd, in die zaak
eene gewenschte eenheid bracht. Deze zaak der
persoonsbenamingen levert een belangrijk en merkwaardig
hoofdstuk op in het boek van de geschiedenis der beschaving onzes
volks. Vormen van benamingen die wij, volgens onze naamlijst, te
Helmond en zekerlijk ook elders in Brabant, in de vijftiende eeuw
nog wel in zwang vinden, maar die sedert dien tijd daar volkomen
buiten gebruik geraakt en verdwenen zijn, bestonden twee eeuwen
later nog ten volsten in Holland en Zeeland, en bleven in onze
Friesche gewesten (Friesland, Groningerland, Drente, noordwestelijk
Overijssel en Noord-Holland) nog tot in het begin dezer eeuw
heerschen. Geslachtsnamen, gelijk wij allen die thans dragen, waren
in de zuidelijke gewesten, in Vlaanderen en Brabant reeds in de
dertiende en veertiende eeuw bij de aanzienlijke maagschappen in
zwang, en later ook algemeen bij de burgerij in de steden en bij de
landzaten daar buiten, toen men in Holland nog een paar eeuwen
lang enkel den doopnaam met den naam des vaders als
patronymicum voerde, en terwijl in Friesland het gros der bevolking
met deze wijze van naamsvoering nog stand hield tot in het laatst
der vorige eeuw. Ja, nog heden laat men in de Friesche gewesten
die oude, eenvoudige naamsvormen niet varen, ook al hebben zij, in
geijkten zin, geen geldigheid meer.

Al die verschillende naamsvormen, eenvoudige en zeer

samengestelde, oude en nieuwere en nieuwste, komen in onze
Helmondsche namenlijst voor. Wij willen ze een voor een nader
beschouwen.

In de oudste tijden, en bij alle volkeren, hadden de menschen maar

eenen enkelen naam: den naam, dien men thans, in Christelijken zin
doopnaam, in burgerlijken zin vóórnaam noemt. En die enkele naam
was voldoende. Later, bij vermeerdering en uitbreiding van het
menschelijke geslacht, bij vermeerderd en levendiger verkeer der
lieden onderling, was die eene, enkele naam wel oorzaak van
verwarring—omdat, bij het wel zeer groote, maar daarom toch niet
onbeperkte getal namen, [173]dat de lieden te hunner beschikking
hadden, verschillende personen wel eenen gelijken, wel den zelfden
naam droegen. Zoo werd men wel genoodzaakt, om die
gelijknamige personen van elkanderen te kunnen onderscheiden,
hen bij hunnen eigentlijken naam nog eenen tweeden naam, als
bijnaam of toenaam te geven. Zulken tweeden naam vond men het
gereedste in de namen van de vaders dier gelijknamige lieden. Deze
vadersnamen of patronymica, oorspronkelijk voluit met het woord
zoon, in de onderscheidene talen, daarachter, en dus natuurlijk in
den tweeden naamval geplaatst, zijn bij alle Germaansche volken in
zwang geweest, en zijn tot op den dag van heden bij de Friezen nog
in gebruik gebleven. Vele patronymica zijn in verloop der tijden
langzamerhand van steeds wisselende, enkel voor de kinderen van
eenen en den zelfden vader geldende namen, geworden tot vaste,
onveranderlijke maagschapsnamen, en als zoodanig nu aan zeer
vele maagschappen, ook hier in de Nederlanden, eigen.

In het midden der veertiende eeuw, ten jare 1348, het oudste jaar
dat in onze naamlijst voorkomt, waren er te Helmond geene
personen meer die nog op dien alleroudsten en eenvoudigsten trap
der benaming stonden, waar bij de lieden slechts eenen enkelen
naam, en geenen toenaam, in welken vorm dan ook, hadden.
Althans onze lijst vermeldt zulke benamingen niet. Achter alle
doopnamen, daarin vermeld, staat een andere naam als toenaam;
een vadersnaam veelal, of anders een plaatsnaam, of ook ’t eene of
andere algemeene woord, als bijnaam, aan het bedrijf van den man
of van diens vader, of aan de eene of andere bijzondere geestelijke
of lichamelijke eigenschap ontleend.
De oudste vorm der patronymicale benamingen, volledig, met het
woord zoon (in dit geval soen) daar achter, is in onze naamlijst
vertegenwoordigd in de namen van H e n r i c R o e f s s o e n
(1389) 1, G o d a r t L y z e n s o e n (1401), G h e v a r t
L u t e n s o e n (1401), J a n C o l e n s o e n (1419), A n c h e m
G o e s w ij n s s o e n [174](1424), B r u y s t e n Y s e b o u t s s o e n
(1426), G o d a r t V r a n k e n s o e n (1439), enz. Dat is: H e n r i c
s o e n v a n R o e f of H e n d r i k zoon van R o e f (R o d f r e d );
G o d a r t zoon van L y s e (een vrouwennaam? E l i z a b e t h ? );
G h e v a r t of G e v a a r t zoon van L u t e (H l o d o ); J a n zoon van
C o l e n (N i c o l a a s ); A n c h e m (A n s e l m ? ) zoon van
G o e s w ij n (G o s e w ij n , G o d s w i n ); B r u y s t e n zoon van
Y s e b o u t (I s b o l d , I d i s b a l d ); G o d a r t (G o t h a r d ) zoon
van V r a n k e (F r a n c o , F r a n k ) 2.

Het kwam wel voor, dat twee personen niet slechts den zelfden
doopnaam hadden, maar ook den zelfden vadersnaam voerden,
omdat toevalliger wijze ook hunne vaders beiden den zelfden naam
hadden gedragen. Dan was nog eene andere toevoeging achter hun
patronymicum noodig, om die twee personen van elkanderen te
kunnen onderscheiden. Of ook, bij bijzondere, belangrijke
aangelegenheden, zoo als die, welke het opstellen van oorkonden
(uiterste wilsbeschikkingen, koopbrieven, of andere
overeenkomsten) ten gevolge hadden, was eene zeer nauwkeurige
aanduiding der verschillende personen noodig, en voegde men
daarom nog eene nadere onderscheiding achter het patronymicum.
Daar toe was de naam van de plaats (stad of dorp, berg, bosch of
heide) waar deze of gene persoon woonde, of anderszins
herkomstig was, bijzonder dienstig. Zulke namen komen op de
naamlijst voor als: D y r c C n o o p s o e n v a n Z o e m e r e n
(1389); J a n C l a e u s s o e n v a n L a n c h e z e (1401);
L a m b r e c h t S t e v e n s s o e n v a n M i l h e z e (1401);
D i d d e r i c J a n s s o e n v a n d e n B r o e k e (1402); A y e n
H e r m a n s s o e n v a n E y n d h o u t s (1407); R o e f
A l a r t s s o e n u t e n V e h u s e , dat is R o e f of R o d f r e d , de
zoon van A l a r t of A d e l h a r t uit den veehuize, uit het veehuis
(dus de man die in een huis woont, waar in het bijzonder vee
gehouden of gestald wordt?). [175]Verder L o d e w i c h
L o d e w i c h s s o e n v a n L o e f f e n (1418). Deze zelfde man
komt in eene vroegere oorkonde van den jare 1410 eenvoudig voor,
met ingekorten doopnaam, als L o d e k e n v a n L o f e n ;
waarschijnlijk moet deze plaatsnaam L o e f f e n of L o f e n wel den
naam der stad Leuven voorstellen. Eindelijk nog V r i e n t k e n
V r i e n t s v a n D o e r n e n (Deurne) (1423); J a n
Y w a e n s s o e n v a n d e n B e r g h e (1423); R y m b o u t
H e n r i x s o e n v a n d e n B e r g e (1444), enz.

Jongelingen en jonge mannen die nog bij hunne vaders in huis

woonden, wier vaders dus, nog in de volle kracht huns levens, meer
en beter bekend waren in hunne omgeving als die jonge lieden
zelven, voerden slechts hunnen doopnaam, met den volledigen
naam hunner vaders, voorzien van dier mannen patronymicale of
andere toenamen, ter verduidelijking daar achter gevoegd.
Voorbeelden van deze benamingen vinden wij in H u b r e c h t
s o e n H a p p e n S m o l n e r s (1435), dat is: H u b r e c h t , zoon
van H a p p e M o l n e r , van H a p p e den molenaar (smolners =
des molenaars). Verder in W i l l e m s o e n J a n To u w e r s
(1460), W i l l e m zoon van J a n To u w e r ; J a n s o e n A e r t
A l a e r t s (1481) en J a n s o e n w i l e n J a n s v a n d e r
C a p e l l e n (1407.) Bij deze laatste benaming voerde de zoon J a n
nog den vollen naam van zijnen vader, niettegenstaande deze
laatste niet meer in leven was. J a n was toen zekerlijk nog een
jongeling; anders toch hadde hem, als man, zijnen eigenen naam
J a n J a n s s o e n beter gevoegd.
Omslachtiger nog werd deze soort van benaming, als een man
achter zijnen eigenen vollen vóórnaam en toenaam, ook nog den
vollen naam zijns vaders voerde, met diens patronymicum nog daar
bij. Bij voorbeeld: A r t v a n d e n L o e H e n r i c s M e t t e n
s o e n s s o e n (1403), dat is: A r t v a n d e n L o e (A r n o l d
v a n d e n L o o ) zoon van H e n r i c M e t t e n s o e n , met andere
woorden: zoon van H e n r i c , die een zoon was van M e t t e . Uit
zulken naam blijkt dan niet slechts de naam van den vader, maar
ook die van den grootvader des mans, die den naam draagt. Voor
het dagelijksche leven zijn die namen te omslachtig; maar in
geschrevene stukken laten zij aan duidelijkheid weinig te wenschen
over. De personen die ze voeren, [176]worden er duidelijk door
aangewezen, schier omschreven. Of zulke omschrijvende
benamingen ook nog heden bij het Brabantsche volk in het
dagelijksche leven gebruikelijk zijn, weet ik niet. Maar ik betwijfel het.
Bij het Friesche volk echter, zoo gehecht aan zijne eigene oude
zaken en vormen, vooral op taalkundig gebied, komen zulke
samengestelde benamingen (natuurlijk in sterk afgekorte vormen)
nog heden wel voor. Zoo leefde daar in de eerste helft dezer eeuw
op het eiland Ameland een man, die in het dagelijksche leven
B e t s e - R i n s e - P i e t genoemd werd; dat is P i e t e r , zoon van
R i n s (R i n s of R i n s k e is een Friesche vrouwennaam), dochter
van B e t j e . Eene Friezin op het eiland Sylt ten jare 1766 voerde in
de wandeling de benaming van M o i k e n - M a n n e - J e n s - E b e n ;
dat is: M o i k e n , de dochter van E b e , de zoon van J e n s , de zoon
van M a n n e . Deze vrouw torste dus nog den naam van haren
overgrootvader. Zij werd echter in deze zaak nog overtroffen door
eenen man op ’t eiland Marken, omtrent het midden dezer eeuw
levende. Deze toch werd genoemd: S ij m e n v a n N e e l e -
K e e ’ n - P i e t e r s - D i r k ; dat is: S ij m e n , zoon van D i r k , die
een zoon was van P i e t e r , die een zoon was van K e e
(C o r n e l i s ), die een zoon was van N e e l t j e (C o r n e l i a ).

Nevens dien eenen naam, hierboven reeds genoemd, komen in

onze Helmondsche namenlijst nog andere zulke omslachtige
benamingen in gelijken vorm voor. Het zijn: R o e f G h e r y t
J a n s s o e n s s o e n v a n B o e r d o n c (1395), dat is: R o e f
v a n B o e r d o n c , zoon van G h e r y t , zoon van J a n . Verder
J a n K e r m a n H e n r i c s R o b b e n s o e n s s o e n = Jan (de
karreman? de karrevoerder?) de zoon van H e n d r i k , de zoon van
R o b b e (R o b b e r t , R o d b r e c h t ); D i r c D i e r i c G u e l d e n
s o e n s s o e n (1414) en R o e v e r G o d a r t M e e u s s o e n s
s o e n (1419).

De dubbele vermelding van het woord soen of zoon in bovenstaande

benamingen was toch op den duur in ’t dagelijksche spraak- en
schrijfgebruik te lastig. Men liet dus dat tweede woord soen achter
wege, waardoor de benaming toch niet van hare duidelijkheid
inboette. Van zulke ingekorte namen, die toch nog achter den
doopnaam van den drager, met of zonder zijnen toenaam, den naam
van zijnen vader en grootvader vermelden, [177]levert onze naamlijst
vele voorbeelden. Zie hier eenigen daarvan: H o e g a r d w i l e n
J a n s G o d a r t s s o e n s v a n B r u h e z e (1423); dat is
H o e g a r d de zoon van wijlen J a n , die een zoon was van
G o d a r t v a n B r u h e z e , of anders gezeid H o e g a r d v a n
B r u h e z e , zoon van J a n , enz. L a m b r e c h t A l a i r t s
S a l e n s o e n v a n B a k e l (1416); A r t P e t e r M e e u s s o e n
(1418); dat is A r t de zoon van P e t e r , de zoon van M e e u s
(B a r t h o l o m e u s ). Een zoon van dezen A r t droeg weêr naar
zijnen grootvader den naam van P e t e r ; hij komt in eene oorkonde
van den jare 1439 voor als P e t e r A r t P e t e r M e e u s s o e n s
s o e n 3. De toenamen v a n B r u h e z e , v a n B a k e l , enz.
achter deze namen, aan plaatsnamen ontleend, zijn geenszins als
vaste geslachtsnamen te beschouwen, maar wijzen enkel aan,
duidelijkheids halven, dat de dragers dier namen in die plaatsen
wonen of van daar herkomstig zijn.

Leverden de namen van P e t e r A r t P e t e r

M e e u s s o e n s s o e n en vele anderen bovengenoemd, reeds
voorbeelden op van zeer omslachtige naamsvormen, nog langer,
nog samengestelder zijn sommige namen, almede op onze naamlijst
voorkomende. Het zijn in der daad ware omschrijvingen van de
maagschapsverhoudingen der personen die zulke monsters van
namen hebben getorst: J a n s o e n J a n L e m m e n s s o e n s
v a n M i l h e z e (1401); H e y n k e n H e y n e n D i d d e k e n s
Ts w e e r t s s o e n s s o e n (1431) = H e y n k e n (kleine
H e n d r i k ) zoon van H e y n , die een zoon was van D i d d e k e n
(kleine D i r k , D i e d e r i k ) d e n W e e r d . Verder nog W i l l e m
G h e v a r t s L u t e n M e d e m a n s s o e n s o e n (1401) =
W i l l e m , zoon van G h e v a r t , zoon van L u t e M e d e m a n s ,
zoon dus van L u t e die een zoon was van eenen man dien men om
de eene of andere reden de M e d e m a n had genoemd. De vader
van dezen langnamigen [178]W i l l e m komt in eene oorkonde van
den jare 1401 voor als G h e v a r t L u t e n s o e n W i l l e m s
v a d e r ; hier dient dus, omgekeerd als gewoonlijk het geval is, de
naam van den zoon tot verduidelijking van dien des vaders. Al deze
lange benamingen worden nog overtroffen door dien van
Jacopsoen wilen Jans geheyten van den Bomen
G o d a r t s s o e n v a n B r u h e z e (1449), dat is J a c o b , zoon
van wijlen J a n v a n d e n B o m e n die een zoon was van
Godart van Bruheze.
Maar zulke monsterachtige, als ’t ware op elkanderen gestapelde
naamsvormen konden op den duur onmogelijk in stand en in gebruik
blijven. Hunne langheid en ongeschiktheid bracht eenen tegenslag in
de zaak der persoonsbenamingen te weeg, waardoor men weêr tot
de eenvoudigste benaming terug keerde, te weten tot die van den
enkelen doopnaam des mans, met den naam van zijnen vader als
patronymicum daar achter. Op bladzijden 173 en 174 hiervoren zijn
deze namen, nog met het oorspronkelijke woord soen daarachter,
reeds vermeld. Maar men liet dit woordje soen, dat eigentlijk ook
overtollig was, ook nog achter wege, en behield dan, als
patronymicale toenaam, enkel den vadersnaam in den tweeden
naamval. Daar mede was men weêr aangeland bij eene eenvoudige
en doelmatige wijze van naamsvorming, die nog heden onder de
bevolking in alle Friesche gewesten en gouwen, West en Oost en
Noord, gebruikelijk is. Voorbeelden van dezen naamsvorm vinden wij
in onze naamlijst als: P e t e r M i c h i e l s (1471) = P e t e r (zoon)
v a n M i c h i e l ; J a n R e y n e r s (1460), in 1467 J a n
R e y n i e r s genoemd, enz. 4.

Het bleek echter op nieuw dat deze korte benamingen niet in alle
gevallen voldoende waren. Indien het toch geviel dat daar in ééne
plaats twee personen waren die beiden niet enkel den zelfden
doopnaam maar ook den zelfden vadersnaam droegen, dan was
men wel genoodzaakt, zoo men die twee lieden nauwkeurig [179]van
elkanderen onderscheiden wilde, weêr de toevlucht te nemen tot
allerlei toe- en bijnamen. De cirkelgang der benamingen, die weêr
moest uitloopen op eene opéénhooping van allerlei naamsvormen,
was hier mede weêr een nieuw tijdperk ingetreden. Die toe- en
bijnamen werden weêr op allerlei verschillende wijzen gezocht en
gevonden. Bij voorbeeld in de maagschapsbetrekkingen der
menschen: H e n n e k e n R o e s e l m a n s M e l y s b r u e d e r
(1439); J a n v a n d e n L o e ( d e s s e l f s ) A r t s o e m , de
oom van A r t v a n d e n L o e H e n r i c M e t t e n s o e n s
s o e n , op bladzijde 175 reeds vermeld. Misschien behooren hier
ook toe J a n N e v e (1348) en J a n L o d e n N e e f s s o e n
(1424), J a n zoon van L o d e ( L o d e w ij k ) N e e f (of van
N e e f - L o d e ?).

Omslachtiger, omschrijvender, werden die namen al weêr in

benamingen als de volgenden: J a n S c h e r p e n v a n T y e l
(1400), dat is: J a n , zoon van S c h e r p v a n T i e l (S c h e r p ,
S c h a r p , S c a r p kwam in de middeleeuwen als doopnaam voor),
of J a n v a n T i e l , zoon van S c h e r p ; W i l l e m e n d e A r n t
w i l e n N o y e n k i n d e r e n v a n D o e r n e n (1423); R a b o u t
h e e r e n R a b o u t s s o e n v a n V l o e d o r p (1425); G h e r i t
van der Schaut Jordens soen van der Schaut
(1433). Deze vader en zoon droegen hunnen toenaam naar den
naam van eene plaats (eene hoeve, of een landgoed of iets van dien
aard), hun toebehoorende. Immers in de oorkonde is er sprake dat
G h e r i t eikenhout verkoopt „s t a e n d e t e S c h a u t .” 5. [180]

Ook de bovenstaande namen leden al weêr aan het gewone euvel

dezer willekeurige benamingen—zij waren door al die toe- en
bijvoegsels te lang, te ongeschikt geworden voor het dagelijksche
leven. Men zag in dat men, door iemand slechts met zijnen
doopnaam en met eenen enkelen bij- of toenaam te noemen, eene
betere, dat is kortere en duidelijkere benaming voor zulken persoon
had, dan wanneer men ook nog al die patronymicale benamingen
daar bij voegde. Te meer, omdat die vadersnamen toch gelijkluidend
waren voor al de kinderen van eenen en den zelfden vader; terwijl
een bij- of toenaam veelal slechts voor eenen enkelen man gold, dus
geheel persoonlijk was. Zulke benamingen dan hadden volkomen
het voorkomen onzer hedendaagsche eenvoudigste namen: één
vóórnaam en een maagschapsnaam. Toch moet men deze
toenamen achter den enkelen vóórnaam geenszins als onze
hedendaagsche vaste en overervende maagschapsnamen
beschouwen. Integendeel, zij golden dikwijls slechts voor eenen
enkelen man, en gingen veelal niet op diens kinderen over.
Voorbeelden van zulke benamingen biedt onze Helmondsche
namenlijst in menigte. De toenamen zijn aan allerlei verschillende
zaken ontleend; aan plaatsnamen, beroepsnamen, spotnamen zelfs,
enz. Zie hier eenigen van die benamingen: W i l l e m v a n d e r
R ij t (1467); H e n r i c M o r t e l (1389); L a m b r e c h t v a n
L i e s s e l (1401); J a n d i e K r e m e r (1418); D a e n e l v a n
B r u h e z e e n d e A r t S t a e m e l a e r t s y n s o e n 6. [181]

Deze zeer eenvoudige namen konden op hunne beurt ook al weêr

niet het gewone lot ontkomen van de persoonsbenamingen in de
tijden, toen deze zaak nog niet wettelijk geregeld was; zij waren aan
wisseling en verandering onderhevig, en, bij de zonen der mannen
die deze benamingen eerst gevoerd hadden, aan patronymicale
vervormingen. Werd bij voorbeeld een man die bij doopname
eenvoudig Jan heette, en die geenen afzonderlijken toe- of bijnaam
voerde, in zijne dagelijksche omgeving gemeenlijk J a n d e
T i m m e r m a n genoemd, omdat hij een timmerman was van zijn
handwerk—zijn zoon W i l l e m , in zoo verre deze zijn rechtmatig
patronymicum J a n s s o e n of J a n s e n niet voerde, en evenmin
zich-zelven nog geenen eigenen bij- of toenaam, van welken aard
dan ook, verworven had,—zijn zoon W i l l e m kreeg, ter
onderscheiding, den vaderlijken toenaam als een oneigenlijk
patronymicum, natuurlijk in den tweeden naamval; men noemde
hem W i l l e m T i m m e r m a n s , d.i. [182]W i l l e m , de zoon van
den timmerman, van J a n d e n T i m m e r m a n . Droeg de vader
den bijnaam van B r e u g h e l m a n omdat hij, te Helmond wonende,
uit den dorpe Breugel herkomstig was, zijn zoon heette
B r e u g h e l m a n s . Zulke oneigenlijke patronymicale benamingen
—oneigenlijk, omdat zij niet van den vaderlijken doopnaam, maar
van den vaderlijken toe- of bijnaam afgeleid zijn—komen almede op
onze Helmondsche naamlijst voor. Hier zijn ze: J a n B e r b i e r s
(1439), de zoon van den barbier, van den man die, naar zijn bedrijf,
P e t e r of H e n r i c B e r b i e r genoemd werd; J o h a n n e s
R o e s e l m a n s s o e n (1400), d.i. J o h a n n e s zoon van
R o e s e l m a n , van iemand die R o e s e l m a n genoemd werd,
omdat hij uit den dorpe Roesel, Reusel, afkomstig was; W o u t e r
S t o x (1439), W i l l e m S t o x (1389) en H e n r i c S t o c s , zonen
(of anderszins nakomelingen) van eenen man die om d’eene of
andere reden den bijnaam van S t o k had gedragen 7.

Tot nog toe hebben wij slechts mansnamen vermeld en verklaard,

die op onze naamlijst voorkomen. Die lijst bevat echter ook evenzeer
sommige vrouwennamen, al is het dan, uit den aard der zake, in
geringer aantal. Die benamingen van vrouwen zijn samengesteld
volgens de zelfde regelen die voor de mansbenamingen gelden, en
zij komen, even als dezen, in allerlei [183]verschillende vormen voor,
van de eenvoudigsten tot de meest samengestelden. Toch zijn de
toenamen dezer Oud-Helmondsche vrouwen bijna zonder
uitzondering ware vadersnamen. Voor de vrouw, die slechts zelden
zelfstandig optreedt in het dagelijksche leven, die zich dus niet zoo
lichtelijk eenen toe- of bijnaam aan bedrijf of herkomst of eenige
andere zaak ontleend, verwerven kan, ligt deze soort van benaming
dan ook nog nader voor de hand, als voor den man. Zulke
vrouwennamen zijn die van M a r i e W o u t e r s (1460), d.i.
eenvoudig M a r i a , de dochter van W o u t e r ; L y s b e t h e n d e
H i l l e d o c h t e r e n A r t s S t i p p e l m a n s , dochters van A r t
S t i p p e l m a n of S t i p p e l m a n s ; E r m g a r d e J a n B e l i e n
s o e n s d o c h t e r (1401), dat is: E r m g a r d e , de dochter van
J a n B e l i e n s o e n , van J a n die een zoon was van B e l i of
B e l y , van de vrouw die den doopnaam B e l y droeg. Immers
B e l y is een vrouwennaam, en niet een mansnaam, die ook wel als
B e l e en B e l i t j e voorkomt, en eene verkorting is van den vollen
vorm M a b e l i a . In de laatste middeleeuwen, en zelfs nog in de 17e
eeuw was deze naam geenszins zeldzaam in gebruik; ook in
Holland. Zelfs heden ten dage is hij nog niet uit het gebruik
verdwenen. Behalve in bovengenoemde benaming, komt hij in onze
Helmondsche naamlijst nog voor als B e l e H e n r i x
S c i l l i n x d o c h t e r (1389) en als M a e b e l y d o c h t e r w i l e n
E m o n t s v a n d e r S t r a e t e n (1446) 8. Behalve alle deze
patronymicale benamingen, [184]vinden wij bij de oud-Helmondsche
vrouwen slechts eene die eenen eigenen toenaam draagt: J u t t e
v a n R ij t h o v e n (1416). En eene die geenen vadersnaam, noch
ook eenen eigenen toenaam voert, maar genoemd wordt naar den
naam van haren man, dat is L y s b e t J a n B y n t s w ij f f (1449).
Waarschijnlijk was deze L y s b e t geen Helmondsche, maar eene
vreemde, die eerst na haar huwelijk met J a n B y n t , te Helmond, in
de stad van haren man was komen wonen. De Helmondsche
burgerij, die dus haren vader niet, maar haren man zeer wel kende,
onderscheidde haar dien ten gevolge zeer gereedelijk; niet, als
gewoonlijk, met den naam van haren vader, maar met dien van
haren man.

In de middeleeuwen heerschte in de Nederlandsche gewesten de

zonderlinge gewoonte om sommige vrouwennamen in den
mannelijken vorm te noemen en zelfs te schrijven. Vooral bij zulke
vrouwennamen die van eenen oorspronkelijk mannelijken naam
waren afgeleid, was dit gebruikelijk; bij voorbeeld bij W i l l e m i n e
van W i l l e m , bij H e n d r i k a van H e n d r i k . Zoo wordt Vrouw
J a c o b a v a n B e i e r e n , de Hollandsche Gravinne, in
middeleeuwsche Hollandsche chronyken wel als V r o u J a c o b
vermeld. Nog heden heerscht deze gewoonte wel in Friesland, in de
dagelijksche volksspreektaal, waar men de vrouwennamen
R i n s k e , W y t s k e , S j o u k j e , J e l t j e wel als R i n s ,
W y t s , S j o u k , J e l noemt, dat eigentlijk mannelijke
naamsvormen zijn, of namen met een mannelijk voorkomen.
[185]Vooral te Hindeloopen en elders in den Zuidwesthoek van
Friesland is deze zonderlinge naamsvervorming zeer gebruikelijk,
zelfs in geschrifte en in geijkten zin, als R i n k , A a l k , R e m ,
Te m , F o d , in stede van R i n s k e , A a l t j e , R e m m m e r t j e ,
Ta m k j e , F e d t j e , zoo als deze vrouwennamen eigentlijk luiden.
Deze zelfde zede vinden wij ook onder de middeleeuwsche
Helmondsche vrouwen. Onze lijst vermeldt toch eene A e l b e r t
L e m k e n R u e l k e n s d o c h t e r (1418), dat is A e l b e r t j e of
A e l b e r t k e n of A d e l b e r t h a (A l b e r t i n a in wanvorm), de
dochter van L e m k e die een zoon was van R u e l k e n . En P e t e r
C o r s t k e n L e m m e n s d o c h t e r (1496), met andere woorden
P e t e r k e n of P i e t e r t j e , P i e t j e (P e t r o n e l l a ), de dochter
van C o r s t (C o r s t i a e n , C h r i s t i a a n ) die een zoon was van
L e m of L e m m e n (W i l l e m ).

Reeds een en ander maal hebben wij in deze verhandeling

benamingen ontmoet en verklaard, waar bij de naam van de moeder,
en niet die van den vader, den zoon tot toenaam diende. Dit
verschijnsel is geenszins zeldzaam en kwam oudtijds ook evenzeer
in de andere Nederlandsche gewesten voor. Ja, nog heden wordt
deze wijze van naamsvorming wel in de Friesche gewesten
toegepast, in het dagelijksche leven; zij strekt dan gemeenlijk den
benoemde tot spot of schande. Immers meestal hebben deze
moedernamen of metronymica, aldus genoemd in tegenstelling met
de gewone patronymica of vadersnamen, hunnen oorsprong te
danken aan de omstandigheid dat de moeder geenen wettigen man,
en dus het kind geenen wettigen vader heeft, uit wiens naam voor
hem een patronymicum als toenaam konde gemaakt worden. Even
als de duizenden van patronymica, zoo komen ook wel enkele
metronymica nog heden als vaste geslachtsnamen voor; bij
voorbeeld G e e r t r u y e n , L y s e b e t t e n , A g n e e s s e n s ,
T r y n e s , V e r g r i e t e n s (de zoon van V e r of V r o u w
G r i e t e ), enz. Gevallen van zulke moedernamen levert de
Helmondsche naamlijst op in de benamingen van R o v e r k e
J u t t e n s o e n v a n B a k e l (1385) en G o e s w y n
H e i l w i g h e n s o e n v a n G h e r w e n (1389). Deze benamingen
zijn ontwijfelachtige moedernamen, omdat J u t t e en H e i l w i g
zeer zeker vrouwennamen en geen mansnamen zijn. [186]Eenigszins
twijfelachtig zijn de benamingen van H e n r i c T r u d e n s o e n
(1401); waarschijnlijk de zelfde man die in andere oorkonden, van de
jaren 1423 en 1460 als H e y n T r u y e n beschreven wordt, en van
A r n t L y s e n L y s k e n s s o e n (1392); omdat T r u d e (T r u y e )
zoo wel mansnaam kan zijn als vrouwennaam, zoo wel T r u d o als
T r u d a (T r u i d a , als verkorting van G e e r t r u i d a of
G e r t r u d i s , of van H i l t r u d e ). En eveneens L y s e , L i s o , met
den verkleinvorm L y s k e n , is zoo wel een Oud-Germaansche
mansnaam, als een vrouwennaam, ook als verkorting van den
vreemden vrouwennaam E l i s a b e t h . Of dus H e n r i c T r u d e n
en A r n t L y s e n L y s k e n s s o e n een patronymicum of een
metronymicum als toenaam achter hunnen doopnaam voerden,
hebben die mannen zelven en hunne tijdgenooten te Helmond zeer
wel geweten, maar blijft voor ons eene twijfelachtige zaak.

Dat zoogenoemde „onwettige” geboorten, „onechte” of „natuurlijke”

kinderen bij de middeleeuwsche burgerij van Helmond, ook onder de
aanzienlijke standen der maatschappij, geenszins eene