Główne typy kolagenu:

Typ Występowanie Rodzaj układu

I - 90% Kości, zębina, ścięgna, Grube włókna, fibryle

więzadła, torebki włókniste prążkowane, pęczki;
narządów;

II Chrząstka szklista, ciało Cienkie pojedyncze włókna;

szkliste gałki ocznej, jądra
miażdżyste dysków
międzykręgowych;

III Tkanka siateczkowata, nowo Włókna srebrochłonne, sieci;

gojące się rany, warstwa
brodawkowata skóry
właściwej, naczynia
krwionośne;

IV Blaszki podstawne; Luźne sieci;

Włókna srebrochłonne (siateczkowate):

★ Zbudowane z typu kolagenu typu III;
★ Tworzą układy krat i gęstych sieci;
★ Grubość 1-2 mikrom (cienkie), sieci o drobnych oczkach, cieńsze od kolagenowych,
więcej istoty spajającej rusztowanie dla komórek i ich grup;
★ Nie tworzą pęczków;
★ Barwią się solami srebra (mikroskop świetlny);
★ Składają się z prążkowanych fibryli (mikroskop elektronowy);

Włókna sprężyste (elastyczne):

★ Występują jako pojedyncze włókna, nie tworzą pęczków w płucach, małżowinie usznej,
tworzą błony sprężyste fenestrowane, np. w ścianie aorty;
★ Grubość do 1 mikrometra;
★ Pojedyncze włókno może być rozciągnięte do 100% swojej długości;
★ Zbudowane z elastyny i mikrofibryliny;
★ Barwią się rezorcyną i orceiną;
★ Elastocyty;

Komórki:
1. Fibroblasty:
a. Wytwarzają włókna, proteoglikany;
b. Główne produkty wydzielnicze:
i. Kolageny;
ii. Elastyna i fibrylina;
iii. Glikozoaminoglikany;
iv. Proteoglikany;
 v. Białka niekolagenowe;
vi. Metaloproteinazy macierzy.
2. Miofibroglasty:
a. W cytoplazmie liczne kompleksy aktyny i miozyny, np. w ścianie naczyń
krwionośnych.
3. Histiocyty:
a. Makrofagi → fagocytują, zawierają hydrolazy, wydzielają cytokiny, defenzymy.
4. Komórki tuczne:
a. Zawierają histaminę, heparynę, czynniki martwicy nowotworów, peptyd
rozszerzający naczynia, enzymy proteolityczne.
5. Komórki plazmatyczne:
a. Synteza białek immunoglobulin.
6. Komórki napływowe:
a. Limfocyty, granulocyty.

Tkanka łączna galaretowata:

Jest zbudowana z rozgałęzionych komórek — fibroblastów, kontaktujących się ze sobą za
pomocą wypustek cytoplazmatycznych; między fibroblastami znajduje się substancja
pozakomórkowa, składająca się z substancji podstawowej (zawierającej m.in.: kwas
hialuronowy, proteoglikany i glikoproteiny) i włókien (stanowią niejednorodną grupę —
składają się z włókien kolagenowych) Włókna kolagenowe w istocie międzykomórkowej,
zżelfikowana: pępowina, embrionalna skóra, u dorosłych miazga zęba.

● Niedojrzała – mezenchymalna: Komórki kształtu gwiaździstego, łączące się ze sobą

wypustkami, ze zdolnością do różnicowania w komórki właściwe dla danej tkanki
łącznej (fibroblasty, chondroblasty, osteoblasty). Substancja międzykomórkowa –
galaretowata substancja podstawowa bez włókien).
● Dojrzała – śluzowa: Fibroblasty i substancja międzykomórkowa – istota podstawowa
(proteoglikany, kwas hialuronowy) pęczki włókien kolagenowych (sznur pępowinowy).

Rodzaje tkanek łącznych właściwych:

1. Tkanka łączna właściwa:
a. Luźna – komórki i włókna ułożone w pewnych odległościach
i. Wypełnia przestrzenie między komórkami miąższowymi różnych
narządów
ii. Występuje w warstwie brodawkowatej skóry właściwej, tkance
podskórnej
iii. Tworzy blaszki właściwe błon śluzowych
iv. Składnik błon surowiczych
b. Właściwa zbita – zbudowana ze ściśle upakowanych włókien, niewielkiej ilości
istoty podstawowej i niewielkiej liczby komórek
i. O utkaniu regularnym – pęczki włókien kolagenowych typu I, ścięgno,
rozcięgno, powięź
 ii. O utkaniu nieregularnym – pęczki biegnące w różnych kierunkach,
warstwa siateczkowata skóry właściwej, torebki narządów
wewnętrznych otoczki nerwów
2. Tkanka łączna siateczkowata:
a. Delikatna sieć włókien srebrochłonnych na których rozpięte są komórki
b. Występuje w szpiku i narządach limfatycznych.

Tkanka tłuszczowa:
● Odmiana tkanki łącznej;
● Liczne komórki mało istoty międzykomórkowej;
● Tworzy zgrupowania;
● Kobiety 20-25% / mężczyźni 15-20%;
● Po urodzeniu organizm liczy ok. 30 mln komórek tłuszczowych;
● Gromadzi tłuszcz pod postacią triglicerydów.

Tkanka tłuszczowa żółta:

● Komórki 20-120 mikrom;
● 1-100 miliardów u człowieka;
● Adipocyt jednopęcherzykowy – 1 wakuola tłuszczowa;
● Jądro na obwodzie;
● Barwniki – lipochromy;
● Rezerwa energetyczna;
● Ochrona narządów
● Funkcja:
○ Rezerwa energetyczna;
○ Ochrona narządów;
○ Metaboliczna – wpływ na insulinooporność;
○ Immunomodulująca – m.in. wydzielanie licznych cząsteczek wpływających na
funkcje układu odpornościowego, zapalenie, rozwój i postęp miażdżycy.

Tkanka tłuszczowa brunatna:

● Komórki 20-40 mikrom;
● Jądro komórkowe położone centralnie;
● Adipocyt wielopęcherzykowy;
● Generator ciepła;
● Występuje w formie zrazików;
● Barwniki cytochromy;
● Liczne mitochondria;
● Dobrze unaczyniona
● Występowanie: tkanka podskórna okolicy międzyłopatkowej i szyi, śródpiersie, okolice
dużych tętnic brzusznych i nerek;
● Funkcja:
○ Wytwarzanie ciepła;