İLERİ İMALAT YÖNTEMLERİ

5. Hafta Konu 2: Termokimyasal İşleme

TERMOKİMYASAL
İŞLEME NEDİR ?
Bu işlem parça
kenarlarında oluşan çok
küçük çapakları termal
yolla temizlemek için
geliştirilen bir yöntemdir.

Üretimden kaynaklanan
(frezeleme, delme vb.)
Çapakları çeşitli makine
parçalarından temizleme
işlemidir.
TERMOKİMYASAL İŞLEME
NASIL GERÇEKLEŞİR ?

Parça kısa süreli olarak sıcak

korozif gaz verilen kapalı bir kaba
konur. İşlem oksijen, hidrojen ve
diğer yanıcı gazların belirli
oranlarda karıştırılarak iş
parçasının bulunduğu kapalı ve
basınca dayanıklı bir kapta detone
edilmesiyle (Patlatılmasıyla)
gerçekleştirilir.
TERMOKİMYASAL İŞLEME NASIL GERÇEKLEŞİR ?
İşlem, kimyasal-fiziksel bir prensibe göre, içten yanmalı motorlarda
olduğu gibi, uygun bir yanıcı karışımın tutuşmasından üretilen ısıyı
kullanır.
 Isı, sızdırmaz bir odada doğal gaz ve oksijenin basınç
TERMOKİMYASAL altında tutulmasıyla üretilir. Bu patlama sadece 20
İŞLEME NASIL milisaniye sürer, sıcaklık 2,500 ila 3,500 °C' ye ulaşır
GERÇEKLEŞİR ? ve 400 bar'a kadar basınç oluşur. Bileşenin
yüzeylerine isabet eden ısının çoğu, kütlesi boyunca
güvenle dağılır.
 TERMOKİMYASAL
İŞLEME SONUCU

Patlama sonucu oluşan

sıcak ve yüksek basınçlı
gaz dalgaları dişliler, kalıpta
dökülmüş parçalar, valfler
ve
benzeri parçalar üzerinde
bulunan çapakları birkaç mili
saniyede
buharlaştırır.
 Parçanın yüzeyinin, kütlesine nazaran küçük
ve işlem süresinin kısa oluşundan dolayı
parça nispeten soğuk kalır ve ısıdan
etkilenmez. Bu işlem uygun kimyasal bir
TERMOKİMYASAL spreyin parça yüzeyine püskürtülmesi ile de
İŞLEME SONUCU yapılabilir. Bu yöntemle çok az miktarda
talaş kaldırılır.
Propan
ALÜMİNYUM, PASLANMAZ
BAKIR VE ÇELİK,
ALAŞIMLARI DÖKME DEMİR
VE
AĞIR DEMİR
MALZEMELER
 •Patlama esnasında oluşan sıcak, yüksek hızlı ve
yüksek basınçlı gaz dalgaları her boşluğa nüfuz
edebileceğinden bu işlem dış yüzeyleri karmaşık
parçalara uygulandığı
TERMOKİMYASAL gibi delikli, kör delikli ve içinde kesişen
İŞLEME kanalları bulunan parçalara da rahatlıkla
ÖZELLİKLERİ uygulanabilir.
•Bu işlemede propan, doğalgaz, metan gibi gazlar
kullanılarak patlama sağlanır.
1. BUJİ
2. KARIŞTIRMA
BİRİMİ
3. YAKIT GAZI
4. OKSİJEN
5. PATLAMA
ODASI
6. İŞ PARÇASI
7. Kapatma
Plakası
 Termokimyasal işlemenin tipik bir
uygulaması karbüratör parçalarının
çapaklarının bu sistemin
otomasyonlaştırılmış şekli ile
temizlenmesidir.
TERMOKİMYASAL
İŞLEME
ÖZELLİKLERİ

Parçaya üniform olarak uygulanması ve

sağladığı yüksek kalite ise bu işlemin özel
bir avantajıdır.
 Termokimyasal işleme birçok metale
uygulanabilir olmakla beraber düşük ısıl
iletkenliğe sahip malzemeler için daha
uygundur.

TERMOKİMYASAL Termoset plastiklere de uygulanabilir

İŞLEME ancak termoplastikler için uygun
ÖZELLİKLERİ değildir.

TERMOPLASTİK – TERMOSET
Termoplastikler ve Termosetler, sıcak ortamdaki davranışlarına göre farklılaşan iki ayrı polimer sınıfıdır. İkisi
arasındaki temel hammadde farkı; termosetler sertleştiğinde kalıcı olarak katı halde kalırken, termoplastiklerin
yeniden eritilebilmesidir. Bu fiziksel özelliklerin bir sonucu olarak, termoplastik malzemeler düşük erime
noktalarına sahipken, termosetler şekilsel ve mekanik özelliklerde kayıplar olmadan yüksek sıcaklıklara
dayanabilir.
 Termokimyasal İşleme aşağıdakiler de dahil olmak üzere
çeşitli endüstriler tarafından kullanılır:

Uzay
TERMOKİMYASAL
İŞLEME
KULLANIM Otomotiv
ALANLARI
Donanma

Hidrolik

Tıbbi
 Termokimyasal işleme, işlenmiş ve döküm
parçalardaki gibi erişilmesi zor alanlardaki
çapakları gidermek için idealdir.

Termokimyasal işleme, magnezyum hariç her türlü metal

için elverişlidir ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli
avantajlar sunar:
AVANTAJLARI  El ile çapak almadan daha az maliyetli ve zaman
tasarruflu

 Küçük veya büyük çapakların hızlı ve etkili şekilde

çıkarılması
 Parça yüzeyine zarar vermez

 Manuel çapak alma yöntemlerinden daha yüksek tutarlılık

seviyesi
 Termokimyasal işleme, parçalara ve
şekillere uygulanabilen oldukça etkili bir
işlemdir.

Sadece dış kısım yüzeylerinden

çapakları almakla kalmaz, aynı zamanda
erişilmesi zor veya ulaşılması zor
AVANTAJLARI alanlardaki iç çapakları ve çapakları,
ayrıca açılan deliklerin veya diğer
boşlukların çapaklarını alır.

Termokimyasal işleme neredeyse

kusursuz sonuçlar verir.
 Termokimyasal işleme odası göreceli olarak
küçük olduğundan (standart boyutlar yaklaşık 16
cm ila yaklaşık 19 cm arasında derinliğe, 30 cm
ila 50 cm arasında genişliğe sahiptir.) Bu yüzden
büyük parçaları
işlemeye elverişli değildir.
Yüksek sıcaklıklarda işleme yaptığı için
DEZAVANTAJLARI termoplastikler için kullanılamaz.
Termokimyasal işleme, geleneksel çapak
alma işlemlerinden daha büyük sermaye
yatırımı gerektirir. Yaklaşık 200.000 $ 'dan
başlayan termokimyasal işleme
makinelerinin maliyeti vardır.