జాతీయాదాయం

సంపద ఎలా సృష్టంచబడుత ంది, దేశాలు ఎలా సంపన్నమవుతాయి అనేవి అర్ధ శాస్ ర పరధాన్
అధ్యయనాంశాలు. గతంలో దేశంలో గల సహజ వన్ర్ులపైన్ దేశ సంపద ఆధార్పడేది కాని నేడు ఒక దేశం
యొకక సంపద అనేది కేవలం వన్ర్ులపైనే కాకుండా ఆ వన్ర్ులు అనేవి ఉతపత్త్ పరవాహానిన సృష్టంచడంలో
ఏ విధ్ంగా వినియోగంచబడినాయి, ఈ పరవాహం ఆదాయం మరయు సంపదలన్ు ఎలా సృష్టంచిన్ది అనే
అంశాలపైన్ దేశ సంపద ఆధార్పడుచున్నది. ఉతపత్త్ పరవాహం అనేది వసు్ సేవల ఉతపత్త్ దాారా
జనించున్ు. ఒక ఆరధక వయవసథ లో గల మొత్ ం ఉతపత్త్ పరవాహానిన సమగరంగా అర్ధం చేసుకోవాలంటే ఆరధక
వయవసథ లో ఉతపత్ యిన్ మొత్ ం అంత్తమ వసు్వుల పరమాణాతమక విలువన్ు గణంచాలి. అంత్తమ
వసు్వుల ైన్ వస్తా్ాలన్ు మీటర్ల లో, బియాయనిన టన్ునలలో, ఆటోమొబైలలన్ు సంఖ్యలలో ఇలా విభిన్న
కొలమానాలలో గణస్తా్ము కాబటటట వీటట మొతా్ానిన గణంచలేము. దీనికి పరష్ాకర్ంగా ఒక ఉమమడి
కొలమాన్ంగా దరవాయనిన తీసుకొని అంత్తమ వసు్వుల మొత్ ం దరవయ విలువన్ు గణంచాలి.
అమెరికాకు చెందిన ఆరిికవేత్త, నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత్ అయిన సైమన్ కుజ్ నెట్స్ 1934
లో మొదటిసారిగా GDP అనే భావన వెలుగ్ులోకి తచచారు. అనెంత్ర కాలెంలో జరిగిన అనేక చరాల
మూలెంగా ఒక ఆరిిక వయవస్థ ఆదచయాన్ని గ్ణెంచడచన్నకి నచలుగ్ు మారాాలు అభివృదిి చేయబడినవి, అవే
జాతీయాదచయెం యొకక 4 భావనలు
1. స్థ
థ ల దేశీయ ఉత్పతిత (GDP- Gross Domestic Product)
2. స్థ
థ ల జాతీయ ఉత్పతిత (GNP- Gross National Product)
3. న్నకర దేశీయ ఉత్పతిత (NDP- Net Domestic Product)
4. న్నకర జాతీయ ఉత్పతిత ( NNP-Net National Product)
ఈ 4 భావనలను మారకకట్స ధరలలోను, ఉత్పతిత కారకాల ధ్ర్లలోన్ు గ్ణసాతరు.

ూ ల దేశీయోత్పత్తి (GDPmp): ఒక సంవతసర్ కాలంలో ఒక దేశ భౌగోళిక

మార్కెట్ ధరలలో స్థ
సరహదుులలో ఉతపత్త్ అయియయ అంత్తమ వసు్ సేవలన్ు మారకకట్ ధ్ర్లచే హెచిిసే్ మారకకట్ ధ్ర్లలో GDP
లభించున్ు. దేశ భౌగోళిక సరహదుులలో ఉతపత్త్ చేసే వార్ు దేశీయుల ైనా విదేశీయుల ైనా కావచుి.
GDP యొక్క విభిన్న ఉపయోగాలు
a) GDP లో ఒక స్ెంవత్్ర కాలెంలో వచేా మారుప శాతచన్ని ఆరిిక వయవస్థ యొకక వృదిిరేటుగా
పేర్కెంటారు.
b) ఇది ఒక పరిమాణచత్మక భావన, GDP యొకక పరిమాణెం అనేది ఆరిిక వయవస్థ యొకక అెంత్రా త్
శకితన్న తలియజేయును కాన్న ఇది గ్ుణచత్మకత్ను తలియజేయదు.
 c) IMF మరియు పరపంచ బ్యంకులు త్మ స్భ్యదేశాల ఆరధక వయవసథ లన్ు పో లాడచన్నకి, విశలేషణ
చేయడచన్నకి ఈ భ్వన్న్ు విన్నయోగిెంచును.
GDP mp = C + I + G + X - M
మార్కెట్ ధరలలో స్థ
ూ ల జాతీయోత్పత్తి (GNPmp): ఒక సంవతసర్ కాలంలో ఒక దేశ జాతీయులచే
ఉతపత్త్ చేయబడిన్ అంత్తమ వసు్ సేవల మారకకట్ విలువన్ు మారకకట్ ధ్ర్లలో సథ
థ ల జాతీయోతపత్త్
అందుర్ు, దీనిలో ఉతపత్త్ అనేది ఆ దేశ సరహదుుల లోపల గానీ బయట గానీ చేయబడవచుి. GDP కి
నికర్ విదేశీ కార్క ఆదాయం (NFIA) చేరసే్ GNP వచుిన్ు. మన్ దేశానికి చందిన్ ఉతపత్త్ కార్కాలు
విదేశాలలో ఆరజంచిన్ ఆదాయానికి, విదేశీ ఉతపత్త్ కార్కాలు మన్ దేశంలో ఆరజంచిన్ ఆదాయానికి మధ్య గల
వ్ యతాయసమే NFIA.
GNP = GDP + NFIA
a) NFIA ధనచత్మకమయితే GNP > GDP
b) NFIA రుణచత్మకమయితే GNP < GDP
c) NFIA శూనయెం అయితే GNP = GDP
GNP యొక్క బహుళ ఉపయోగాలు: వివిధ దేశాల యొకక ఆదచయాలను PPP పది తిలో గ్ణంచేెందుకు
GNPనే IMF విన్నయోగిస్త ుెంది. సవాడన్ కు చందిన్ గుస్తా్వ్ కాస్ల్ అన్ు ఆరధకవేత్ PPP (కొన్ుగోలు శకి్
సమాన్త -Purchasing Power Parity) పదు త్తని కన్ుగొనానర్ు. PPP పది తిలో అయితే చైనచ, USA ల
త్రాాత్ భారత్ 3వ అతిపదద ఆరిిక వయవస్థ కాగా రూపాయి మార్క రేటు పరకారెం USA, చైనచ, జపాన్, జరమనీ,
UKల తరాాత భారత్ 6వ పదద ఆరిికవయవస్థ గా ఉనిది.
నోట్: ఆరధక సంవతసర్ం అన్గా ఏప్రల్ 1 న్ుండి మారి 31 వర్కు అన్ు భ్వన్ 1867 న్ుండి అమలులో
కలదు, ఈ భ్వన్న్ు బిరటటష్ వార్ు పరచయం చేశార్ు.
NFIA లో ఉండు అంశాలు:
a) ప్ైవ
ర ేట్ రెమిటెన్ుసలు: విదేశాలలో పన్నచేయు భారతీయులు మన్ దేశానికి పంప్ంచు పవ
ై ేట్స
బదిలీలు మరియు మనదేశెంలో పన్నచేయు విదేశీయులు వారి వారి దేశాలకు పెంపెంచు పవ
ై ేట్స
బదిలీలన్ు రెమిటెన్ుసలు అంట్ర్ు. రకమిటెన్ుసల విషయెంలో భారత్దేశెం మొదటి నుెండి
ధనచత్మకత్ను కలగియునిది. 1990ల వరకు గ్ల్్ పారెంత్ెం నుెండి అధిక రకమిటెన్ుసలు రాగా,
1990లలో గ్ల్్ యుదచినెంత్రెం USA మరియు యూరోప్యన్ దేశాల నుెండి అధికెంగా
వసు్న్నవి. పరస్త ుత్ెం పరపెంచెంలో అత్యధికెంగా రకమిటెన్ుసలు ప ెందుత్ుని దేశెం భారత్దేశెం.
పరపెంచ బాెంక్ న్నవేదిక పరకారెం 2022లో పరపంచ మొత్ ం రకమిటెన్ుసలు 647 BD (Billion
Dollars) లు కాగా 111 BD భారత దేశానికి తర్లివచిిన్వి, దిాతీయ సాథనెంలో మెకిసకో,
తర్ువాత్త స్తాథనాలలో చైనచ, ఫ్లిపవపన్స, పాకిస్తథ ాన్ దేశాలు కలవు. భ్ర్త దేశం గత సంవతసర్ంతో
 పో లిితే 19.6% వృదిధ రేటు న్మోదు చేస్న్ది. పరపెంచ బాయెంకు రాయెంకిెంగ్ లో రకమిటెన్్
పరవాహెంపై ఎకుకవగా ఆధచరపడిన దేశం త్జికిసథ ాన్ (జి.డి.ప.లో 51%).
b) విదేశీ రుణాలపై వడ్డీలు: భారత్దేశెం విషయెంలో ఈ అెంశెం ఎలే పపపడథ రుణచత్మకత్ను
కలిా యుెండును, ఎెందుకెంటే భారత్ ఇచేా రుణచలు కెంటే తీస్ుకొనే రుణచలు ఎలే పపపడథ అధికెం.
c) విదేశీ గారంటల
ు : ఇటీవల కాలెంలో భారత్ విదేశాలకు అధిక గారెంటు
ే మెంజూరు చేస్త ునిది.
పరపెంచీకరణ నేపధయెంలో అెంత్రాాతీయ సాథయిలో పదద పాత్ర పో షెంచేెందుకు గాను ఆరిిక
రాయబారెం కిెంర ద గారెంటు
ే అధికెంగా మెంజూరుచేస్త ునిది. తచను ప ందుత న్న గారెంటు
ే మాతరం
త్కుకవగా ఉనివి.
పైన్ పేరొకన్న a,b,c అను 3 అెంశాల యొకక శలషెం ధ్నాతమకం లేదా ర్ుణాతమకం కావచుి. భారత్దేశ
విషయెంలో మాతరం ఇది ఎలే పపపడథ ర్ుణాతమకంగానే ఉెంది అందుచేతనే భారత్దేశ GNP ఎలే పపపడథ GDP
కెంటే త్కుకవగా ఉంటుంది.

మారెకట్ ధరలలో నిక్ర దేశీయోత్పత్తి (NDPmp): యెంతచరలు, పరికరాలు, భ్వనచలు మొదలగ్ు

మూలధన వస్ుతవపలు (సథ ర మూలధనెం) ఉత్పతిత పరకిరయలో పాలోానేటపపడు కొెంత్ అరుగ్ుదలకు లోన్గ్ును
కాబటటట మూలధ్నానిన స్థర్ంగా ఉంచుటకుగాన్ు ఉతపత్త్ దార్ుల పున్ః స్తాథపన్ పటుటబడి చేయాలి, ఈ పున్ః
స్తాథపన్ పటుటబడినే త్రుగ్ుదల అెందురు. ఒక మూలధ్న్ వసు్వున్ు వినియోగంచడం వలన్ వారికంగా ఆ
వసు్వు విలువలో చోటుచేసుకున్న తగుుదలన్ు తర్ుగుదలగా భ్విస్తా్ర్ు.
యంతరం విలువ
తర్ుగుదల =
యంతరం జీవిత కాలం
తర్ుగుదల అనేది ఒక అక ంటటంగ్ భ్వన్ మాతరమే, దీనిని వారికంగా ల కికంచిన్పపటటకి పరత్త సంవతసర్ం
వాస్ వంగా వయయం జర్గకపో వచుి. ఈ త్రుగ్ుదలను మినహాయిెంచడెం వలే ఆరిికవయవస్థ లో వాస్త వ
వస్ుతసేవల పరవాహాన్నిగ్ణెంచవచుా. పరస్ ుత GDP న్ు నిర్ాహంచడానికి దేశం ఏ మేర్కు వయయం చేయాలో
ఈ తర్ుగుదల తలియజేయున్ు. స్థ
థ ల దేశలయోత్పతిత నుెండి సథ ర మూలధన విన్నయోగ్ెం (త్రుగ్ుదల)

తీసవేసేత న్నకర దేశీయోత్పతిత వస్ుతెంది.

NDP = GDP - తర్ుగుదల (Depreciation)
ఒక సంసథ యొకక Net Value Added (NVA) = Gross Value Added (GVA) - Depriciation
సథ ర మూలధనెం యొకక త్రుగ్ుదలను పరభ్ుతచాలు న్నరణయిెంచి పరకటిసత ాయి, భారత్దేశెంలో వాణజయెం
మరియు పరిశమ
ర ల మెంతిరత్ా శాఖ పరకటిెంచును. ఉదాహర్ణకు ఒక న్నవాస్ గ్ృహెం స్ెంవత్్రాన్నకి 1%
చ్పపపన తగు గా, ఒక ఎలకిరిక్ ఫ్ాయన్ స్ెంవతసర్మున్కు 10% చ్పపపన త్గ్ుాను. ఒక ఆరిిక వయవస్థ యొకక
GDP కెంటే NDP ఎలే పపపడథ త్కుకవ ఉెంటుెంది, ఎెందుచేత్నెంటే త్రుగ్ుదల స్ునచి కెంటే ఎలే పపపడథ
ఎకుకవ ఉెండును. త్రుగ్ుదల విలువను త్గిాెంచేెందుకు బాల్ బేరిెంగ్ులు, కెందనలు మొదలగ్ు వాన్నతో
పరయతచిలు చేయడెం జరుగ్ుచునిది. R&D లో ఒక ఆరిిక వయవస్థ యొకక పరగ్తిన్న తలుస్ుకునేెందుకు
NDP ఉపయోగ్పడును, ఎెందుచేత్నెంటే R&D అనేది త్రుగ్ుదల సాథయిలను త్గిాెంచును.
NDP ను విభిని ఆరిిక వయవస్థ లను పో లాడచన్నకి విన్నయోగిెంచరు, ఎెందుచేత్నెంటే త్రుగ్ుదల
రేటును పరభ్ుతచాలు న్నరణయిసాతయి మరయు అన్ని స్ెందరాాలలో ఈ త్రుగ్ుదల రేటు తచరికకత్ మీద
ఆధచరపడదు. ఉదాహర్ణకు భారత్ లో భారీ వాహనచల త్రుగ్ుదల రేటు ఫబరవరి 2000 వరకు 20%
ఉెండగా, అమమకాలు పెంచేెందుకు గాను 2000 ఫ్బవ
ర ర త్రాాత్ ఈ రేటున్ు 40% కు పెంచడెం జరిగిెంది
అెంటే ఆధున్నక పరభ్ుతచాలు త్రుగ్ుదల రేటేను ఆరిిక విధచన రూపకలపన సాధనచలగా విన్నయోగిస్త ునచియి.
మారెకట్ ధరలలో నిక్ర జాతీయోత్పత్తి ( NNPmp): మారకకట్స ధరలలో స్థ
థ ల జాతీయోత్పతిత నుెండి
త్రుగ్ుదలను మినహాయిసేత న్నకర జాతీయోత్పతిత వస్ుతెంది.
NNP = GNP - Depreciation
= NDP + NFIA
= GDP + NFIA - Depreciation

ఉత్పత్తి కారకాల ఖరీదు దృష్టాయా జాతీయాదాయ గణన్:

భ్ూమి, శరమ, మూలధనెం, వయవసాథపన అనే ఉత్పతిత కారకాల సాయెంతో వస్థ
త త్పతిత జరుగ్ును. ఈ
ఉత్పతిత కారకాలకు వరుస్గా భాటకెం, వేత్నెం, వడడీ, లాభాల రూపెంలో పరతిఫలాలు చలిే ెంచబడును. ఈ
పరతిఫలాల మొత్త మే ఉత్పతిత వయయెం, దీన్ననే ఉత్పతిత కారకాల ఖరీదు దృష్టారా ఆదచయమెందురు. ఒక ర్కంగా
ఉతపత్త్ దార్ులు ప ందు ఉతపత్ ల ధ్ర్లన్ు ఉతపత్త్ కార్కాల ధ్ర్లు అంట్ర్ు. ఉత్పతిత కారకాలు
త్యారుచేసన ఉత్పతిత న్న, వయయాన్నకి స్మానమెైన ధరన్ు నిర్ణయించి మారకకటలే అమేమటపపడు పరభ్ుత్ాెం
ఎకకస్జ్ స్ుెంకెం, అమమకపప పనుి వెంటి పరోక్ష పనుిలు విధిెంచవచుా, దీన్నవలే మారకకటలే ధర ఉత్పతిత
వయయెం కెంటే ఎకుకవగా ఉెండును. కాబటిర పరోక్ష పనుిల మేర ఉత్పతిత కారక ఆదచయం కెంటే మారకకట్స
ధరలో ఆదచయెం ఎకుకవగా ఉెండును. అందుచేత మారకకట్స ధరల ఆదచయెం నుెండి పరోక్ష పనుిలు తీసవేసేత
ఉత్పతిత కారకాలకు లభిెంచు ఆదచయెం వస్ుతెంది.
ఏ విధమయిన వస్ుత సేవలను కొనుగోలు చేయకుెండచనే పరభ్ుత్ాెం ఉత్పతిత దచరులకు మరియు
ఉత్పతిత స్ెంస్థ లకు ఆరిిక సహాయం చేస్త ుెంది, ఉదాహర్ణకు రకసతచెంగాన్నకి త్కుకవ ధరలకే ఎరువపలను స్రఫరా
చేయును, పరిశమ
ర లకు త్కుకవ ధరలకే విదుయత్ ను స్రఫరా చేయును. ఈ విధమయిన ఆరిిక స్హాయాన్ని
స్బిసడడలు అెందురు. పరభ్ుత్ాెం ఇచేా స్బిసడడలు మూలెంగా ఉత్పతిత దచరులు ఉత్పతిత వయయాన్ని త్కుకవగా
భావిెంచి ధరలను త్కుకవగా న్నరణయిసాతరు. దచన్నవలే మారకకట్స ధరలలో ఆదచయెం త్కుకవగా ఉెంటుెంది కాబటిర
మారకకట్స ధరల ఆదచయాన్నకి స్బ్స్డడలను కలపాలి.
న్నకర పరోక్ష పనుిలు = పరోక్ష పనుిలు - స్బ్స్డడలు
ఉత్పత్తి కారకాల ఖరీదు దృష్టాయా స్థ
ూ ల దేశీయోత్పత్తి (GDP fc):
GDP fc = GDP mp - పరోక్ష పనుిలు + స్బ్స్డడలు
= GNP mp - న్నకర పరోక్ష పనుిలు
ఉత్పత్తి కారకాల ఖరీదు దృష్టాయా స్థ
ూ ల జాతీయోత్పత్తి ( GNP fc ):
GNP fc = GNP mp - న్నకర పరోక్ష పనుిలు
ఉత్పత్తి కారకాల దృష్టాయా నిక్ర దేశీయోత్పత్తి ( NDP fc):
NDP fc =NDP mp - న్నకర పరోక్ష పనుిలు
ఉత్పత్తి కారకాల దృష్టాయా నిక్ర జాతీయోత్పత్తి ( NNP fc) :
NNP fc = NNP mp - న్నకర పరోక్ష పనుిలు
ఉత్పతిత కారకాల దృష్టారా న్నకర జాతీయోత్పతిత నే జాతీయాదాయం అని అంట్ర్ు. GDP, NDP, GNP లు
జాతీయ ఆదచయెంగా భావిెంచబడినపపటికి NNP మాత్రమే జాతీయ ఆదాయంగా పలవబడును.

నామమాత్రపు మర్ియు వాస్ి వ జాతీయాదాయo: పరస్త ుత్ స్ెంవత్్ర ధరలలో ఆదచయాన్ని

లెకికసేత దచన్నన్న పరస్త ుత్ ధరలలో ఆదచయెం లేదచ నచమమాత్రపప ఆదచయెం అెందురు, ఉదాహర్ణకు 2018-19
స్ెంవత్్ర జాతీయాదచయాన్ని 2018-19 స్ెంవత్్ర ధరలలో లెకికెంచుట. పరస్త ుత్ ధరలలో
జాతీయాదచయాన్ని కొలవడెం వలే ఉత్పతిత పరగ్కుెండచనే ధరల పరుగ్ుదల వలే జాతీయాదచయెం పరిగినటు
ే
కన్నపెంచవచుాను. ఈ లోపాన్ని అధిగ్మిెంచేెందుకు గాను సథ ర ధరలలో జాతీయాదచయాన్ని లెకికసాతరు. ఒక
స్ెంవత్్రాన్ని ఆధచర స్ెంవత్్రెంగా తీస్ుకొన్న, ఆ స్ెంవత్్ర ధరలతో పరస్త ుత్ స్ెంవత్్ర ఉతపత్త్ విలువన్ు
హెచిిసే్ సథ ర ధరలలో జాతీయ ఆదచయెం లభించున్ు. సథ ర ధరలలో జాతీయ ఆదాయానిన వాస్త వ జాతీయ
ఆదచయెం అెందురు. మన దేశెంలో ఇపపటివరకు 8 స్ెం”లను ఆధచర స్ెంవత్్రాలుగా తీస్ుకొనానర్ు, అవి 1)
1948-49, 2) 1960-61, 3) 1970-71, 4) 1980-81, 5) 1993-94, 6) 1999-2000, 7) 2004-05,
8) 2011-12. పరస్ ుతం 2011-12 ఆధార్ సంవతసర్ంగా కొన్స్తాగుత న్నది.
పరస్త ుత్ ధరలలో ఆదచయాన్ని సథ రధరలలోకి మార్ుిటకు Price Deflator న్న వాడుతచరు. Price
Deflator పదు త్త అనేది ఒక న్నరీణత్ కాలెంలో ధరలలో మారుపల పరభావాన్ని త్టస్థ ెం చేసేెందుకుగాను
ఉపయోగిెంచు గ్ణచెంక పది తి.
 పరస్ ుత ధ్ర్లలో జాతీయాదాయం
సథ ర ధరలలో జాతీయాదచయెం =
Price Deflator
పరస్ ుత సంవతసర్ ధ్ర్
Price Deflator =
ఆధార్ సంవతసర్ ధ్ర్
ఆధార్ సంవతసర్ం న్ుండి పరస్ ుత సంవతసరానికి ధ్ర్లు ఎలా మార్ుప చందాయో ధ్ర్ల సథచీ
తలియజేయున్ు, దీనిని శాతములో కూడా తలియజేస్త్ ార్ు.
పరస్ ుత సంవతసర్ ధ్ర్
ధరల స్థచీ = × 100
ఆధార్ సంవతసర్ ధ్ర్
ఉదా: 2019 సంవతసర్ంలో ఒక దేశం 100 బడ్
ర లన్ు తయార్ుచేయగా, ఒకొకకక బరడ్ ధ్ర్ ర్ూ.10 గా ఉంటే

పరస్ ుత ధ్ర్లలో GDP ర్ూ.1000 (100×10) అవుత ంది. 2020 సంవతసర్ంలో అదే దేశం 110 బడ్
ర లన్ు

ర ధ్ర్ ర్ూ.15 గా మారతే నామమాతర GDP ర్ూ.1650 (110×15) అవుత ంది. 2020
ఉతపత్త్ చేయగా, బడ్

లో వాస్ వ GDP ర్ూ.1100 (110×10) మాతరమే.

నామమాతరపు GDP 1650
GDP Deflator = = = 1.5
వాస్ వ GDP 1100
2020 లో ఉతపత్త్ చేస్న్ బడ్
ర ధ్ర్ 2019 లో ఉతపత్త్ చేస్న్ బడ్
ర ధ్ర్ కంటే 1.5 రకటల ు ఎకుకవ అని
అర్ధం.
టోకు ధ్ర్ల సథచీ (Wholesale Price Index) మరయు వినియోగదార్ుల ధ్ర్ల సథచీ (Consumer
Price Index) ల ఆధార్ంగా కూడా ధ్ర్లలో మార్ుపలన్ు ల కికంచవచుి.
• GDP Deflator దేశంలో ఉతపత్త్ అయిన్ అనిన వసు్ సేవలన్ు పరగణన్లోకి తీసుకొన్గా,
Consumer Price Index/ Wholesale Price Index లు మాతరం వినియోగదార్ు ఎకుకవగా
వినియోగంచు వసు్సేవలన్ు మాతరమే పరగణన్లోకి తీసుకొన్ున్ు.
• GDP Deflator లో దిగుమత్త చేయబడిన్ వసు్వులు ఉండవు. అదే Consumer Price Index/
Wholesale Price Index లో దిగుమత్త చేయబడిన్ వసు్వులు కూడా పరగణంచబడతాయి.
• ఒక ఆరధక వయవసథ లో GDP deflator 110 గా ఉండి, పరస్ ుత సంవతసర్ GDP వారిక వృదిధ రేటు 15
శాతం అయితే వాస్ వ GDP వృదిధ రేటు ఎంత?
GDP deflator 110 అన్గా దరవయయలబణం 10% అని అర్ధం
వాస్ వ GDP వృదిధ రేటు = నామమాతర GDP వృదిధ రేటు – దరవయయలబణం
= 15 - 10 = 5%

జాతీయాదాయ ఇత్ర భావన్లు:

పైవేట్ ఆదాయo: ఒక సంవతసర్ కాలంలో పవ
ై ేట్స రెంగాన్నకి (పవ
ైర ేట్ సంసథ లు మరయు గృహ ర్ంగం) వివిధ
మారాాల దచారా వచేా ఆదచయాన్ని ఇది తలుపపను.
పవ
ై ేట్స ఆదచయెం = దేశీయ ఉత్పతిత నుెండి పవ
ైర ేట్ రెంగాన్నకి వచుి కార్క ఆదచయెం + NFIA + పరభుతాం
న్ుండి జరగే నికర్ బదిలీ చలిే ెంపపలు + విదేశాల న్ుండి జరగే నికర్ బదిలీలు + జాతీయ ర్ుణంపై వడడీ.
ఎటువెంటి ఉత్పతి పరకయ
ిర లోనథ పాలగానకుెండచ ఉత్పతిత కారకాలు ప ెందు ఆదచయాన్ని బదిలీ
చలిే ెంపపలు అెంటారు. పరభుతాం అందించు వృదచిపయ పెంచనుే, న్నరుదయ యగ్ సాకలర్ షప్ లు, రిటెైర్ అయిన
వారికి ఇచేా పనష నే ు, బహుమత లు, పరకృతి వెైపరీతచయల స్మయెంలో చేయు స్హాయెం ఇందుకు
ఉదాహర్ణలు. పరకృతి వెైపరీతచయల స్మయెంలో పరజలు కుడచ పరభ్ుతచాన్నకి విరాళాల రూపెంలో బదిలీ
చలిే ెంపపలు చేసత ారు. పరభుతాం పరజలకు చేయు బదిలీ చలిల ంపులకు, పరజలు పరభుతాానికి చేయు బదిలీ
చలిల ంపులకు మధ్య గల వయతాయస్తానిన నికర్ దేశీయ బదిలీ చలిల ంపులు అంట్ర్ు.
విదేశాలోల పరకృతి వెైపరీతచయలు స్ెంభ్విెంచినపపడు భారత్ పరభ్ుత్ాెం వసాతాలు, ఆహారెం, మెందులు
వెంటి వాటిన్న విదేశాలకు స్హాయెం చేయగా, విదేశాలు కుడచ మనదేశెంలో పరకృతి వెైపరీతచయలు
స్ెంభ్విెంచినపపడు స్హాయెం చేయును. మనకు విదేశాల న్ుండి వచిాన స్హాయెం నుెండి మనెం విదేశాలకు
చేసన స్హాయాన్ని తీసవేసేత న్నకర విదేశీ బదిలీ చలిే ెంపపలు వచుాను. జాతీయ ఆదచయాన్ని పరభ్ుత్ా
మరియు పవ
ై ేట్స రెంగాల మధయ విభ్జిెంచవచుా.
జాతీయాదాయం = పరభుతా ఆదాయం + పవ
ైర ేట్ ఆదాయం
వయష్టయ ఆదాయం (Personal Income): దేశెంలో గ్ల కుటుంబ్లు ఒక న్నరీణత్ కాలెంలో వాస్త వెంగా
ప ెందు ఆదచయాన్ని వయషర ఆదచయెం అెందురు. కుటుెంబాల కొనుగోలు శకిత సామరాిాన్ని ఇది తలియజేస్ ుంది
కావున్ విన్నయోగ్దచరుల స్ెంక్షేమాన్ని గ్ణెంచుటకు దీనిని వినియోగస్తా్ర్ు.
• కెంపనీల లాభంలో కొంత భ్గం ఉతపత్త్ కార్కాలకు పంచి పటట కుండా ఉంచుతార్ు, ఈ మొతా్నేన
పంచి పటట బడని లాభ్లు అంట్ర్ు. అదే విధ్ంగా కంపనీ లాభ్లపై కారొపరేషన్ పన్ున
విధించబడున్ు.
• వయషర ఆదచయెం కోసం జాతీయాదాయం న్ుండి పంచిపటట బడని లాభ్లు, కారొపరేషన్ పన్ున
తొలగంచాలి, ఎందుచేతన్న్గా ఈ రకండథ కుటుంబ్లకు చందిన్వి కావు.
• అనిన కుటుంబ్ల వార్ు తాము పరభుతాం మరయు సంసథ ల వదు తీసుకున్న ర్ుణాలపై వడడీ
చలిల ంచాలి మరయు వాటటకి తాము ఇచిిన్ ర్ుణాలపై వడడీ ప ందున్ు.
• అనిన కుటుంబ్ల వార్ు సంసథ లు మరయు పరభుతాం వదు న్ుండి బదిలీ చలిల ంపులు ప ందుతార్ు.
వయషర ఆదచయెం = జాతీయాదచయెం - పెంచిపటర బడన్న లాభాలు - కారోపరేట్స పనుిలు - కుటుంబ్ల నికర్
వడడీ చలిల ంపులు + బదిలీ చలిే ెంపపలు.
వయయారహ వయష్టయ ఆదాయం (Personal Disposable Income): వయకుతల చేతికొచిాన ఆదచయo
అెంతచ వయయెం చేయడచన్నకి వీలుకాదు, అెందులో కొెంత్ ఆదచయపప పనుి, స్ెంపద పనుి, వృతిత పనుి
వంటట పరతయక్ష పన్ునలు మరయు జరమానాలు వంటట పనేనతర్ చలిల ంపులు పరభ్ుతచాన్నకి చేయాలి కాబటటట
వయయారహ ఆదచయెం = వయషర ఆదచయెం - వెైయకితక పరతయక్ష పనుిలు - పనేనతర్ చలిల ంపులు
కుటుంబ్లకు చందిన్ జాతీయాదాయ భ్గానిన వయయార్హ వయష్ట ఆదాయం అందుర్ు. వయయారహ ఆదచయెంలో
వయకుతలు కొెంత్ భాగ్ెం ప దుపప చేస, మిగిలిన భాగ్ెం విన్నయోగిసత ారు కాబటటట
వయయారహ ఆదచయెం = విన్నయోగ్ెం + ప దుపప
త్లస్రి ఆదాయం: జాతీయాదచయాన్ని దేశ జనచభాతో భాగిసేత త్లస్రి ఆదచయెం వస్ుతెంది.
జాతీయాదాయం
త్లస్రి ఆదచయెం =
సంవతసర్ం మధ్య జనాభ్
పరస్ ుత ధ్ర్లలో జాతీయాదాయం
నచమమాత్రపప త్లస్రి ఆదచయెం =
సంవతసర్ం మధ్య జనాభ్
స్థర్ ధ్ర్లలో జాతీయాదాయం
వాస్త వ త్లస్రి ఆదచయెం =
సంవతసర్ం మధ్య జనాభ్
జాతీయాదాయం – మదంపు పదధ త్ులు:

అతయంత సర్ళమెైన్ 2 ర్ంగాల న్మూనా ఆరధక వయవసథ లో కేవలం సంసథ లు మరయు గృహ ర్ంగం మాతరమే
ఉండున్ు, కింది పరమేయాలు ఆధార్ంగా ఈ న్మూనా పరత్తపాదించబడిన్ది, అవి
• కుటుంబ్లు ఎటువంటట ప దుపు చేయవు.
• పరభుతా జోకయం ఉండదు.
• విదేశీ వాయపార్ం లేదు.
పై పటంలో A, B, C ల వదు గల పరవాహాలన్ు ల కికంచడం దాారా ఈ న్మూనాలో ఒక సంవతసర్ంలో
ఆదాయం (వసు్ సేవల మొత్ ం విలువ) విలువ తలుసకోవచుి.
• A వదు సంసథ లు ఉతపత్త్ చేయు వసు్సేవలపై గృహర్ంగం చేయు మొత్ ం వయయం.
• B వదు సంసథ లు ఉత్పత్తి చేయు అంత్తమ వసు్సేవల విలువ.
• C వదు ఉతపత్త్ కార్కాలకు చేయు మొత్ ం చలిల ంపులు విలువ, ఈ చలిల ంపులే ఉతపత్త్ కార్కాల
ఆదాయాలు.
A, B, C ల వదు గల ఈ 3 పరవాహాలు విలువ ఎలల పుపడథ సమాన్ంగా ఉండున్ు అన్గా ఆరిిక వయవస్థ లో
ఉత్పతిత , ఆదచయెం, వయయెం స్మానెంగా ఉెంటాయి. పైన్ పేరొకన్న పరమేయాలు వర్ ంచని సంకిలషఠ ఆరధక
వయవసథ లల ో (3 మరయు 4 ర్ంగాల న్మూనాలు) కూడా ఈ మూడథ సమాన్ంగా ఉంట్యి, అెందుచే
జాతీయాదచయాన్ని 3 పది త్ులోే గ్ణసాతరు, అవి
1. వయయ మదిెంపప పది తి (A వదు )
2. ఉత్పతిత మదిెంపప పది తి (B వదు )
3. ఆదచయ మదిెంపప పది తి (C వదు )
ఏ పది తి అవలెంబెంచచలి అనిది ఆ దేశ అభివృదిిని బటటట మరియు ఆ దేశంలో లభిెంచు దతచతెంశాన్ని బటిర
న్నరణయిెంచబడును.

ఉత్పత్తి మదంపు పదధ త్త: దీన్ననే Value Added Method అెందురు, ఈ పదధ త్తలో ఒక సంవతసర్ంలో

ఉతపత్త్ అయిన్ మొత్ ం వసు్సేవల విలువన్ు ల కికంచడం దాారా జాతీయాదాయానిన గణస్తా్ర్ు.

జాతీయాదాయానిన గ్ణెంచుటకు ఉత్పతిత యూన్నటే ను గ్ురితెంచి వాటిన్న పారధమిక, దిాతీయ, త్ృతీయ
రెంగాలుగా విభ్జిసాతరు. ఈ మూడు ర్ంగాలన్ు అనేక ఉప ర్ంగాలుగా విభజిస్తా్ర్ు. ముందుగా పరత్త ర్ంగంలో
ఉతపత్త్ ని చేపటుట సంసథ ల యొకక GVA లన్ు గణంచాలి.
ఒక సంసథ యొకక GVA (Gross Value Added) = సంసథ యొకక సథ
థ ల ఉతపత్త్ విలువ (GVO) - సంసథ
వినియోగంచిన్ మధ్యంతర్ వసు్వుల విలువ
(లేదా)
ఒక సంసథ యొకక GVA (Gross Value Added) = సంసథ అమమకాల విలువ + ఇన్ాంటరీలో మార్ుప
విలువ - సంసథ వినియోగంచిన్ మధ్యంతర్ వసు్వుల విలువ
ఆరధక వయవసథ లోని అనిన సంసథ ల యొకక GVA లన్ు కలుపగా దేశంలో ఉతపత్త్ అయిన్ వసు్ సేవల మొత్ ం
విలువ లభించున్ు, ఈ విలువనే సథ
థ ల దేశీయోతపత్త్ (Gross Domestic Product) అంట్ర్ు. ఒక ఆరధక
వయవసథ లో N సంసథ లు ఉంటే
Gross Domestic Product = GVA1 + GVA2 +……+ GVAN
GDP = ∑𝑁
𝑖=1 𝐺𝑉𝐴𝑖
తీస్ుకోవలసటన్ జాగరత్ిలు: ఉతపత్త్ మదింపు పదధ త్తలో జాతీయాదాయం ల కికంచున్పుడు కింది జాగరత్లు
తీసుకోవాలి.
1. అంత్తమ వసు్ సేవలనే పరగణలోనికి తీసుకోవాలి.
• ఒక రకైత విత్ నాలు, ఎర్ువులు ఉపయోగంచి ఆహార్ ధానాయలు పండించున్పుడు
ఎర్ువులు, విత్ నాలు మధ్యంతర్ వసు్వులు కాగా ఆహార్ ధానాయలు అనేవి అంత్తమ
వసు్వులు.
• ఉపుపన్ు వినియోగదార్ుడు నేర్ుగా వినియోగసే్ అంత్తమ వసు్వు, అదే ఆహార్ పరశరమలో
వినియోగసే్ మధ్యంతర్ వసు్వు.
• ఏది అంత్తమ వసు్వు ఏది మధ్యంతర్ వసు్వు అనేది ఎవర్ు కొనానర్ు అనే దానిపై
ఆధార్పడున్ు, ఉదా: 1 kg పంచదార్ వినియోగదార్ు కొంటే అది అంత్తమ వసు్వు, అదే
పంచదార్ ఉతపత్త్ దార్ు కొంటే మధ్యంతర్ వసు్వు అవుత ంది.
• మరే విధ్మెైన్ ఉతపత్త్ దశ అవసర్ం లేకుండా అంత్తమ వినియోగానికి ఉపయోగపడు
వసు్వున్ు అంత్తమ వసు్వు ఆంట్ర్ు. ఈ అంత్తమ వసు్వున్ు భవిషయత్ లో ఏ
ఉతపత్త్ దార్ుడు ఏ విధ్ంగాన్థ పరవర్్ న్ గావించడు కానీ అంత్తమ వినియోగదార్ుడు ఆ
వసు్వున్ు పరవర్్ న్ గావించవచుి, ఉదాహర్ణకు వంట గదిలో గృహణ అనేక అంత్తమ
వసు్వులకు విలువన్ు చేకూర్ుిన్ు. గోధ్ుమ ప్ండితో చపాతీలు తయార్ుచేయున్ు,
తేయాకున్ు ఉపయోగంచి టీ తయార్ుచేయన్ు కానీ ఈ చపాతీలు, టీ మారకకట్లో
అమమబడవు కాబటటట వాటటకి ఆరధక విలువ ఉండదు అందుచే అవి అంత్తమ వసు్వులు కాదు
గోధ్ుమప్ండి మాతరమే అంత్తమ వసు్వు. అంటే వసు్వు యొకక సాభ్వానిన బటటట కాకుండా
దాని ఉపయోగతకు గల ఆరధక సాభ్వానిన బటటట దానిని అంత్తమ వసు్వుగా పరగణంచాలి.
• అంత్తమ వసు్వులన్ు వినియోగ మరయు మూలధ్న్ వసు్వులుగా వరీుకరంచవచుి.
ఆహార్ం, దుసు్లు, వినోదసేవలు వంటటవి అంత్తమ వినియోగదార్ల చే నేర్ుగా
వినియోగంచబడతాయి కావున్ వాటటని వినియోగవసు్వులు అని అందుర్ు. ఉతపత్త్
పరకయ
ిర లో ఏవిధ్ంగాన్ు పరవర్్ న్ (Transformation) చందకుండా ఇతర్ వసు్వుల
ఉతపత్త్ ని సుస్తాధ్యం చేయు యంతారలు, పరకరాలు, భవనాలు, కారాయలయాలు,
నిలాకేందారలు, బిరడజ ల
ి ు మరయు విమానాశరయాలు మొదలగు వాటటని 'మూలధ్న్
వసు్వులు' అందుర్ు. అంత్తమంగా వినియోగంచన్పపటటకి వీటటని కూడా అంత్తమ
వసు్వులుగా భ్వించాలి.
• అంత్తమ వసు్వుల విలువలోనే మధ్యంతర్ వసు్ విలువ సమిమళితమెై ఉంటుంది కావున్
రకండింటటని కలిప్తే డబుల్ క ంటటంగ్ కు దార తీయున్ు, ఉదాహర్ణకు ఒక రకైత గోధ్ుమలు
 పండించి మిలల ర్ుకు ర్ూ.100 కు అమెమన్ు. మిలల ర్ గోధ్ుమలన్ు ప్ండిగా మారి బేకర్ కు
ర్ూ.200 కు అమెమన్ు. బేకర్ ఆ ప్ండితో రొటెటన్ు తయార్ుచేస్ వినియోగదార్ునికి ర్ూ.300
కు అమెమన్ు. పరత్త దశలోన్థ మధ్యంతర్ వసు్వులకు విలువ చేకూర్ిబడుచున్నది. మిలల ర్
గోధ్ుమలకు ర్ూ.100 విలువ చేకూరి ప్ండి తయార్ుచేయగా బేకర్ ప్ండికి ర్ూ.100
విలువ చేకూరి రొటెట తయార్ుచేస్తాడు. ఈ సందర్భంలో ఆదాయం ర్ూ.600 గా (రకైత 100,
మిలల ర్ 200, బేకర్ 300) అంచనా వేసే్ డబుల్ క ంటటంగ్ అవుత ంది. అలా కాకుండా
ఉండాలంటే మధ్యంతర్ వసు్వుల విలువన్ు పరగణంచకుండా అంత్తమ వసు్వుల విలువనే
గణంచాలి. ఈ ఉదాహర్ణలో అంత్తమ వసు్వు రొటెట విలువ ర్ూ.300 (లేదా) పరతీ దశలోన్థ
చేకూరిన్ విలువల (Value Added) మొత్ ం గణంచాలి. చేకూరిన్ విలువల (Value
Added) మొత్ ం
ర్ూ.100 + ర్ూ.100 + ర్ూ.100 = ర్ూ.300.
• ఒక సంసథ వేరొక సంసథ వదు కొన్ుగోలు చేస్ ఉతపత్త్ పరకిరయలో పూర్ గా వినియోగంచిన్ ముడి
పదారాధలన్ు మధ్యంతర్ వసు్వులు అంట్ర్ు, ఉదాహర్ణకు ప్ండి తయార్ుచేయడంలో
గోధ్ుమలు మధ్యంతర్ వసు్వు కావున్ మిలల ర్ అదన్ంగా చేకూరిన్ విలువ = ర్ూ.200 -
ర్ూ.100 =ర్ూ.100 అన్గా ఒక దశలో చేకూరిన్ విలువ = సంసథ ఉతపత్త్ విలువ - సంసథ
వినియోగంచిన్ మధ్యంతర్ వసు్వుల విలువ
2. స్ాయెం విన్నయోగ్ెం మారకకట్స ధరలలోకి రాదు కాబటిర ఆ మొతా్నిన చేరాాలి. రకసత్ు సవాయ
విన్నయోగాన్నకకస వాడుకునిఆహార ధచనచయలున్ు Interpolation and Extrapolation పది త్ుల దచారా
గ్ణంచి కలపవలస్ ఉంటుంది.
3. గ్ృహిణ సేవలను దరవయరూపెంలో అెంచనచ వేయలేము కాబటిర జాతీయాదచయ గ్ణనలో చేరారాదు.
వెంట చేయుట, పలే ల స్ెంరక్షణ మొదలుగు పనులు బయటవారతో చేయిెంచుకుెంటే
జాతీయాదచయాన్నకి చేరాాలి. ఈ నేపధయెంలో A.C.పగ్ూ “ఒక సేవకురాలు ఇెంటిలో పన్నచేసేత ఆ ఇెంటి
యజమాన్న వేత్నెం చలిే సత ాడు కాబటిర జాతీయాదచయెం పరుగ్ును, అదే సేవకురాలను ఆ యజమాన్న
పళ్లే చేస్ుకుెంటే జాతీయాదచయెం పరగ్దు. ఎెందుకెంటే గ్ృహిణ సేవలను లెకకలోకి తీస్ుకోము” అని
పేరొకనానర్ు.
4. Second Hand Goods మరయు గత సంవతసర్ం తయార్యిన్ వసు్వుల (ఇన్ాంటరీలు) కరయ
వికరయాల చేరారాదు, ఉదచహర్ణకు పాత్ఇలుే, పాత్ పయిెంటిెంగ్ ల అమమకెం చేరారాదు కాన్న పాత్
వస్ుతవపలు అమేమటపపడు బరర కర్ కమీషన్ చేరాాలి ఎెందుచేత్నెంటే అత్న్న సేవలు పరస్త ుత్
స్ెంవత్్రాన్నకి చందున్ు.
 5. జాతీయాదచయెం ల కికంచున్పుడు షేరే ు మరియు బాెండే అమమకాలున్ు పరగణన్లోకి తీసుకోరాదు.
ఈ అమమకాల వలే ఆస్ుతలు బదిలీ అవపతచయి కాన్న నథత్నెంగా ఎటువంటట ఉతపత్త్ జర్గదు. షేరే ు,
బాెండుే అమేమటపపడు బరర కర్ సేవలు మాతరం లెకికెంచచలి.
ఇన్వంటర్ీలు: అమమకం చేయబడని అంత్తమ వసు్వులు, పాక్షికంగా పూర్ చేస్న్ వసు్వులు మరయు
ముడి పదారాధలన్ు ఒక సంసథ పరస్ ుత సంవతసర్ం న్ుండి తరాాత్త సంవతసరానికి తీసుకువ్ళితే వాటటని
ఇన్ాంటరీలు అంట్ర్ు. ఇన్ాంటరీ అనేది ఒక నిలా, ఈ నిలాలో ఎపపటటకపుపడు మార్ుపలు
చోటుచేసుకుంట్యి.
ఒక సంవతసర్ కాలంలో ఒక సంసథ యొకక ఇన్ాంటరీలో మార్ుప = ఒక సంవతసర్ంలో సంసథ ఉతపత్త్ - ఒక
సంవతసర్ంలో సంసథ అమమకాలు
ఇన్ాంటరీ అనేది నిలా అయిన్పపటటకి ఇన్ాంటరీలో మార్ుప అనేది ఒక పరవాహ చలాంకం. ఇన్ాంటరీలన్ు
మూలధ్న్ంగా పరగణస్తా్ర్ు కావున్ ఇన్ాంటరీలో మార్ుపన్ు పటుటబడిగా పరగణస్తా్ర్ు.

ఆదాయ మదంపు పదధ త్త:

దీన్ననే “కారకాల చలిే ెంపప పది తి” అన్న కుడచ అెంటారు. ఆరధక వయవసథ లో సంసథ లకు వచుి మొత్ ం రాబడి
ఉతపత్త్ కార్కాల మధ్య పంచిపటట బడుత ంది. భూమి, శరమ, మూలధ్న్ం, వయవస్తాథపన్ అన్ు ఉతపత్త్
కార్కాలకు వర్ుసగా భాటకెం, వేత్నెం, వడడీ, లాభాలు అన్ు పరతిఫలాలు లభించున్ు. ఈ పరతిఫలాలను
కలిపతే జాతీయాదచయెం వస్ుతెంది. జాతీయాదచయెం వివిధ ఉత్పతిత కారకాల మధయ ఎటాే పెంపణీ అయిెందయ
తలు్కునేెందుకు ఆదచయ మదిెంపప పది తి ఉపయోగిెంచచలి. ఒక ఆరధక వయవసథ లో M కుటుంబ్లు ఉన్నవి,
Wi అనేది i కుటుంబం ప ందు వేతనాలు
Pi అనేది i కుటుంబం ప ందు లాభ్లు
Ini అనేది i కుటుంబం ప ందు వడడీ
Ri అనేది i కుటుంబం ప ందు భ్టకం అయితే
GDP = ∑𝑀 𝑀 𝑀 𝑀
𝑖=1 𝑊𝑖 + ∑𝑖=1 𝑃𝑖 + ∑𝑖=1 𝐼𝑛𝑖 + ∑𝑖=1 𝑅𝑖 = W + P + In + R

ఇకకడ ∑𝑀 𝑀 𝑀 𝑀
𝑖=1 𝑊𝑖 = W; ∑𝑖=1 𝑃𝑖 = P; ∑𝑖=1 𝐼𝑛𝑖 = In ; ∑𝑖=1 𝑅𝑖 =R

తీస్ుకోవలసటన్ జాగరత్ిలు:
a) సవాయ విన్నయోగాన్నకకస న్నరిమెంచబడిన ఇెండే యొకక Imputed rent కలపాలి.
b) ఎటువంటట ఉతపత్త్ జర్గకపో యిన్పపటటకీ పరభుతాం పరజలకు చేయు చలిల ంపులన్ు బదిలీ చలిల ంపులు
అంట్ర్ు, ఈ బదిలీ చలిే ెంపపలున్ు జాతీయాదాయ గణన్లో చేరారాదు. వృదాధపయ ఫ్ంచన్ుల, స్తాకలర్
ష్పల ు, కరువప స్మయెంలో పరభ్ుత్ాెం చేయు స్హాయెం మొదలుగున్వి వీటటకి ఉదాహర్ణ.
c) లాటరీ వంటట గాలివాటపు లాభాలు జాతీయాదచయ గ్ణనలో చేరారాదు, ఇవి కుడచ పరస్త ుత్ ఉత్పతిత కి
ఎలాెంటి తోడచపటును అెందిెంచవప.
 d) వెైయకితక సేవలు యొకక విలువను జాతీయాదచయెంలో కలుపరాదు. పరతి ఒకకరు త్మకు
కావలసన భోజనెం తచమే వెండుకొన్న, త్మ బటర లు తచమే ఉత్ుకుకెంటే జాతీయాదచయెం త్గ్ుాను.
అవే పనులు బయట చేయిెంచుకుెంటే జాతీయాదచయెం పరుగ్ును. అభివృదిి చెందిన దేశాలలో
పారసస్ చేయబడిన వస్ుతవపలు అధికెంగా విన్నయోగిసత ారు కావపన అకకడ జాతీయాదచయెం ఎకుకవగా
ఉెండును.

వయయ మదంపు పదధ త్త:

ఉతపత్ ల డిమాండ్ న్ు పరగణన్లోకి తీసుకోవడం దాారా జాతీయాదాయానిన గణంచు పదధ త్తని వయయ
మదింపు పదధ త్త అంట్ర్ు, ఈ పదధ త్తలో పరత్త సంసథ చేయు అంత్తమ వయయాలన్ు ల కికంచాలి.
a అనే ఒక సంసథ చేయు అంత్తమ వయయ లావాదేవీలు కిరంది విధ్ంగా ఉండున్ు
1. సంసథ a ఉతపత్త్ చేయు అంత్తమ వసు్సేవల వినియోగ వయయం, దీనిని Ca తో సథచిస్తా్ర్ు.
ఎకుకవుగా కుటుంబ్లు వినియోగ వయయానిన చేపడతాయి.
2. సంసథ a ఉతపత్త్ చేయు మూలధ్న్ వసు్వులపై ఇతర్ సంసథ లు చేయు పటుటబడి వయయం, దీనిని Ia
తో సథచిస్తా్ర్ు. మధ్యంతర్ వసు్వులు ఇతర్ వసు్వుల తయారీలో వినియోగంచబడతాయి కావున్
GDP ల కికంపులో వాటటని పరగణంచరాదు. మూలధ్న్ వసు్వులు ఇతర్ వసు్వుల తయారీలో
వినియోగంచబడుత న్నపపటటకీ అవి సంసథ వదు నే ఉండున్ు కావున్ GDP ల కికంపులో వాటటని
పరగణస్తా్ర్ు.
3. సంసథ a ఉతపత్త్ చేస్న్ అంత్తమ వసు్సేవలపై పరభుతాం చేయు వయయం, దీనిని Ga తో సథచిస్తా్ర్ు.
పరభుతాం చేయు వయయంలో వినియోగ మరయు మూలధ్న్ వయయాలు ఉండున్ు.
4. సంసథ a ఉతపత్త్ చేయు వసు్సేవలన్ు ఎగుమత్త చేయగా విదేశీ సంసథ లు చేయు వయయం, దీనిని Xa
తో సథచిస్తా్ర్ు.
పైన్ పేరొకన్న లావాదేవీల పరకార్ం సంసథ a రాబడిని కింది విధ్ంగా చపపవచుి.
సంసథ a రాబడి = సంసథ a యొకక వినియోగ, మూలధ్న్, పరభుతా మరయు ఎగుమత్త వయయాలపై వచుి
మొత్ ం రాబడి
Ra = Ca + Ia + Ga + Xa
ఆరధక వయవసథ లో N సంసథ లు ఉనానయన్ుకుంటే
∑𝑁 𝑁 𝑁 𝑁
𝑡=1 𝑅𝑡 = ∑𝑡=1 𝐶𝑡 + ∑𝑡=1 𝐼𝑡 + ∑𝑡=1 𝐺𝑡 + ∑𝑡=1 𝑋𝑡 = C + I + G + X
𝑁

ఒక ఆరధక వయవసథ లో వినియోగదార్ులు, పటుటబడిదార్ుల మరయు పరభుతాం విదేశాల న్ుండి వినియోగ

మరయు మూలధ్న్ వసు్వులన్ు దిగుమత్త చేసుకుంట్యి కావున్ వాటటపై చేయు వయయానిన పైన్
పేరొకన్న మొత్ ం న్ుండి తీస్వేయాలి.
వయయ పదధ త్తలో GDP = ఆరధక వయవసథ లో అనిన సంసథ లు ప ందు మొత్ ం వయయ రాబడి = C + I + G + X -
M
ఈ విధ్ంగా ఒక ఆరధక వయవసథ యొకక జాతీయాదాయానిన 3 పదధ త లలో గణస్తా్ర్ు. ఈ 3 పదధ త లలో వచుి
జాతీయాదాయం విలువ సమాన్ం కావున్
GDP = ∑𝑁
𝑖=1 𝐺𝑉𝐴𝑖 (ఉతపత్త్ మదింపు పదధ త్త)

GDP = C + I + G + X - M ( వయయ మదింపు పదధ త్త)

GDP = W + P + In + R (ఆదాయ మదింపు పదధ త్త)
భారత్దేశంలో జాతీయాదాయ గణన్కకై అవలంబంచు పదధ త్త:
మన దేశెంలో నమమదగిన దతచతెంశాలు లేకపో వపట వలన ఏ ఒకక పది తిన్న ఉపయోగిెంచి
స్ెంపూరణెంగా జాతీయాదచయాన్ని కొలవలేము, అెందుచే మన దేశెంలో వివిధ రెంగాలలో వివిధ పది త్ులను
అవలెంబస్ుతనచిరు.
జాతీయాదాయ లెక్ెంపుకు భారత్ దేశంలో అవలంభంచు పద్ధ త్ులు మర్ియు గణాంక ఆధార్ాలు
మదంపు పదధ త్త రంగం గణాంక ఆధార్ాలు
ఉత్పతిత మదిెంపప పది తి పారధమిక రెంగ్ెం, రజిషట ర్ీ మాన్ుయ వస్ుతవపల వారీ ఉత్పత్ు
త లు
ఫాకిరంగ్ మరయు పటర ణ న్నరామణ మరియు వాటి ధరలు
రెంగ్ెం అెందుబాటులో కలవప

ఆదచయ మదిెంపప పది తి అన్ రిజిస్ర ర్ీ మానుయఫ్ాకారిెంగ్
విదుయత్, గాయస్, నీటి స్రఫరా మరయు
త్ృతీయ రెంగ్ెం
వయయ మదిెంపప పది తి గారమీణ న్నరామణ రెంగ్ెం
విభిని కెంపనీల వారిషక అక ెంటు
ే
& జనచభా లెకకల ఆధచరెంగా
శారమిక శకితన్న, వారి యొకక
ఉతచపదకత్ ఆధచరెంగా
వేత్నచలన్ు లెకికెంచున్ు
NSSO అెంచనచలు

భారత్దేశెంలో జాతీయాదచయ గ్ణచెంకాలను కేoదర గణాంక సంసథ (Central Statistical Organization -

CSO) లెకికస్ుతెంది, Ministry of Statistics and Programme Implementation కిరంద CSO కలదు.
Department of Statistics మరియు Department of Programme Implementation అనే రకెండథ కలిస
1999 లో Ministry of Statistics and Programme Implementation (MoSPI) అనే స్ాత్ెంతర మెంతిరత్ా
శాఖగా ఏరపడను. ఈ మెంతిరత్ా శాఖలో 2 విభాగాలు కలవప.
1. Statistics wing: ఈ విభ్గానేన National Statistics Office అెందురు, ఇెందులో
 a) Central Statistical Office - 1951 లో ఏరాపటు చేయబడిన్ది, పరధాన్ కారాయలయం
ఢిలీలలో కలదు.
b) Computer Centre
c) National Sample Survey Office కలవప.
2. Programme Implementation wing: ఈ విభ్గంలో
a) 20 స్థతచరల కారయకరమెం
b) Infrastructure Monitoring & Project Monitoring
c) MPLADS కలవు.
ఈ రకెండు విభ్గాలతో పాటు జాతీయ గ్ణచెంక కమీషన్ మరయు Indian Statistical Institute కూడా
MoSPI కింద కలవు.
• రాషర ా మరియు కేెందర పరభ్ుత్ా విభాగాల నుెండి దతచతెంశ సేకరణలో CSO మరియు NSSO లు
ఎదుర్కెంటుని స్మస్యలు త్గిాెంచే లక్షయెంతో 2006 లో జాతీయ గ్ణచెంక కమీషన్ ఏరాపటు
చేయబడిెంది.
• జాతీయ పారధచనయత్ గ్ల స్ెంస్థ గా గ్ురితెంచబడిన Indian Statistical Institute 1959లో పారే మెెంట్స
చటర ెం దచారా ఏరాపటుచేయబడిన్ది, దీన్న పరధచన కేెందరెం కలకతచత.
National Statistical office: ఈ ఆఫవస్ యొకక ముఖ్య విధ్ులు
i) దేశెంలో గ్ణచెంక వయవస్థ యొకక పరణచళికాభివృదిికి ఇది నోడల్ ఏజకనీ్గా పన్నచేయును.
ii) వివిధ పరభ్ుత్ా శాఖల, విభాగాల గ్ణచెంక పనులను స్మనాయెం చేస్త ుెంది.
iii) జాతీయ గ్ణచెంకాలను త్యారుచేస వాటిన్న పరచురిస్త ుెంది.
iv) అెంత్రాాతీయ గ్ణచెంక స్ెంస్థ లతో మెంచి స్ెంబెంధచలను కొనసాగిస్త ుెంది.
v) ‘త్ారిత్ అెంచనచల’ రూపెంలో IIP (Index of industrial Production) ను పరతి నెలా త్యారుచేస
పరచురిస్త ుెంది. దీెంతోపాటు పరిశమ
ర ల యొకక వారిషక స్రేాను త్యారుచేయును.
vi) అఖిల భారత్ ఆరిిక సన్స్ లను న్నరాహిెంచును.
vii) విభిని స్మస్యల పరభావాన్ని తలు్కునేెందుకు అవస్రమయిన డేట్బేస్ లన్ు త్యారుచేసే
అఖిల భారత్ శాెంపల్ స్రేాలు న్నరాహిెంచడెం.
Programme implementation wing:
1) 150 కోటు
ే మరియు అెంత్కెంటే ఎకుకవ విలువ గ్ల కేెందర పరభ్ుత్ా పారజకకరులను పర్యవేక్షణ
చేయును.
2) MPLADS అమలును పర్యవేక్షిస్ ుంది.
 3) 11 ముఖయమయిన మౌళిక రెంగాల (విదుయత్, సవరల్, ఎరువపలు, సమెెంట్స, టెలికమూయన్నకేషన్,
పటలరలియెం & సహజ వాయువు, బొ గ్ుా, రోడుే, రకసలేా, పో రుర, పౌర విమానయానెం) పరగ్తిన్న
పర్యవేక్షణ చేయును.
ఆర్ిధక వయవస్ూ లో గల రంగాలు: జాతీయాదాయ ల కికంపుకకై CSO భారత్ ఆరిిక వయవస్థ ను పారధమిక, దిాతీయ,
త్ృతీయ రెంగాలుగా విభ్జిెంచిెంది. వీటిన్న మరల 5 పరధచన శీరికల కిెంర ద 14 ఉపరెంగాలుగా విభ్జిెంచిెంది.
A. ప్ారధమిక్ రంగం:
1. వయవసాయెం (పెంటలు, హారిరకలార్)
2. పశుపో షణ
3. అటవీ రెంగ్ెం మరియు కలప
4. మత్్ా పరిశమ
ర
5. మెైన్నెంగ్ మరియు కాారీయిెంగ్
B. దితీయ రంగం:
6. త్యారీ రెంగ్ెం
a) రిజిషట ర్ీ
b) అన్ రిజిషట ర్ీ
7. న్నరామణ రెంగ్ెం
8. విదుయచాకిత, గాయస్, నీటి స్రఫరా మరయు ఇతర్ ఉపయోగతా సేవలు
C. రవాణా, క్మయయనికేషన్ మరియు వాణిజయం:
9. రవాణచ, న్నలా, స్మాచచర పరసారెం
a) రకసలేాలు
b) ఇత్ర సాధనచల దచారా రవాణచ మరియు న్నలా
c) స్మాచచర పరసారెం
10. వాణజయెం, హో టళ్ళు మరియు రకసర ారకెంటు
ే
D. ఫైనాన్్ మరియు రియల్ ఎసటయట్:
11. బాెంకిెంగ్ మరియు బ్సమా
12. రియల్ ఎసేరట్స మరియు న్నవాస్ స్ముదచయాలు (Dwellings) మరియు వాయపార సేవలు
E. సామాజిక్ మరియు వైయకతిక్ సటవలు:
13. పరభ్ుత్ా పరిపాలన మరియు రక్షణ
14. ఇత్ర సేవలు (ఇందులో విదయ, ఆరోగయం, వినోదం మరయు ఇతర్ వ్ైయకి్క సేవలు ఉంట్యి)
C, D, E లను కలిప త్ృతీయ రెంగ్ెం లేదా సేవా ర్ంగం అెందురు. పారధమిక రెంగ్ెంలో గ్ల గ్నుల త్రవాకాన్ని
తీసవేస దిాతీయ రెంగాన్నకి చేరిసేత పరిశమ
ర ల రెంగ్ెం వచుాను.
Note: మెైన్నెంగ్ అెంటే భ్ూమిలో నుెండి ముడి ధాత వులు, బొ గుు, విలువయిన రాళ్ళు వంటట ఆరిికెంగా
ఉపయోగ్కర పదచరాిలను త్రవిాతీయడెం. కాారీయిెంగ్ అెంటే రాళ్ును త్రవిాతీయడెం.

జాతీయాదాయ లెకతకంపులో మారుపలు: System of National Accounts 2008 పరకారెం

జాతీయాదచయ లెకికెంపపలో మారుపలు వచచాయి. CSO జనవరి 2015 నుెండి UN System of National
Accounts కు అనుగ్ుణెంగా ఈ మారుపలు అమలుచేస్త ునిది. ఈ మారుపలనినయూ IMF ఆమోదిత్
మెథడచలజీ పరకారెం చోటుచేస్ుకునివి, అవి
1) Prof.K.సుందర్ం నేతృతాంలోని సలహా కమిటట స్ఫార్ుసల మేర్కు 2004-05 నుెండి 2011-12 కు
ఆధచర స్ెంవత్్రెం మార్ిడం
2) ఉతపత్త్ కార్కాల ధ్ర్లకు బదులుగా బేస్క్ ధరలలో GVA లెకికెంచడం
3) మారకకట్ ధ్ర్లలో GDP ల కికంచడం, పరస్ ుతం ఈ GDPనే అత యన్నత కొలమాన్ంగా కొన్స్తాగున్ు.
ఈ మార్ుపలన్ు అర్ధం చేసుకోవాలంటే కింది భ్వన్లన్ు గురంచి తలుసుకోవాలి.
1. Production Taxes: వాస్త వెంగా జరిగిన ఉత్పతిత పరిమాణెంతో స్ెంబెంధెం లేకుెండచ చలిల ంచు
పనుిలు. ఉదా: భ్ూమి శిస్ుత, సారెంపపలు & రిజిసేరష
ా నే ఫవజులు మరయు వృత్త్ పన్ున
2. Production Subsidies: వాస్త వెంగా జరిగిన ఉత్పతిత పరిమాణెంతో స్ెంబెంధెం లేకుెండచ ప ెందు
స్బిసడడలు. ఉదా: చిని మరియు గారమీణ పరిశమ
ర లకు ఇచుా స్బిసడడలు, రకసలేాలకు ఇచుా
స్బిసడడలు
3. Product Taxes: ఉతపత్త్ పరమాణం బటిర చలిే ెంచబడు పనుిలు, ఉదా: ఎకకస్జ్ పనుి, అమమకపప
పనుి, సేవాపనుి మరియు ఎగ్ుమతి దిగ్ుమతి పనుిలు.
4. Product Subsidies: ఉతపత్త్ పరమాణం బటిర పరభ్ుత్ాెం అెందిెంచు స్బిసడడలు, ఉదా: ఆహారెం,
ఎరువపలు మరియు పటలరల్ స్బిసడడలు.
• బేస్క్ ధ్ర్లలో GVA (ఉతపత్త్ మదింపు పదధ త్త) = బేస్క్ ధ్ర్లలో ఉతపత్త్ – మధ్యంతర్ వినియోగం
• బేస్క్ ధ్ర్లలో GVA (ఆదాయ మదింపు పదధ త్త) = CE + OS/MI + CFC + Production Taxes
- production subsidies.
CE = Compensation of Employees (శారమికుల వేతనాలు)
OS = Operating Surplus (సంసథ లకు వచుి లాభ్లు)
MI = Mixed Income (సాయం ఉపాధి ప ందు వార మిశరమ ఆదాయం)
CFC = Consumption of Fixed Capital (స్థర్ మూలధ్న్ వినియోగం)
• మారకకట్ ధ్ర్లలో GDP = బేస్క్ ధ్ర్లలో GVA + product Taxes - product subsidies అన్గా
GDPMP = బేస్క్ ధ్ర్లలో GVA + Net Product Taxes
మారకకట్ ధ్ర్లలో GDP
• స్థర్ మారకకట్ ధ్ర్లలో GDP =
ధ్ర్ల సథచీ
 మారకకట్ ధ్ర్లలో GDP న్ు డడఫ్ట్ ేల చేయడం దాారా స్థర్ మారకకట్ ధ్ర్లలో GDP లభించున్ు,
న్థతన్ విధాన్ంలో ఈ విలువనే వాస్ వ GDP గా భ్విసు్నానర్ు. దీనినే హెడ్ ల ైన్ వృదిధ రేటు
అంట్ర్ు.
పాత గణాంకాలలో ఉతపత్త్ కార్కాల ధ్ర్ల ఆధారత GDP న్ు వాస్ వ GDP గా భ్వించేవార్ు.
• నికర్ దేశీయోతపత్త్ (NDP) = GDP – CFC
• సథ
థ ల జాతీయాదాయం (GNI) = GDP + మిగతా పరపంచం న్ుండి నికర్ పారథమిక ఆదాయం
(వసథళళు - చలిల ంపులు)
• నికర్ జాతీయాదాయం (NNI) = GNI - CFC
• పారథమిక ఆదాయం = CE + Property and Entrepreneurial Income
• నికర్ జాతీయ వయయార్హ ఆదాయం (NNDI) = NNI + మిగతా పరపంచం న్ుండి ఇతర్ బదిలీలు
(వసథళళు - చలిల ంపులు)
• సథ
థ ల జాతీయ వయయార్హ ఆదాయం (GNDI) = NNI + మిగతా పరపంచం న్ుండి ఇతర్ బదిలీలు
(వసథళళు - చలిల ంపులు)
• సథ
థ ల జాతీయ వయయార్హ ఆదాయం (GNDI) = NNDI + CFC
• సథ
థ ల మూలధ్న్ కలపన్ (Gross Capital Formation - ఫైనానిసంగ్ వ్ైపు) = సథ
థ ల ప దుపు +
మిగతా పరపంచం న్ుండి నికర్ మూలధ్న్ పరవాహం
• సథ
థ ల మూలధ్న్ కలపన్ (Gross Capital Formation – వయయం వ్ైపు) = సథ
థ ల స్థర్ మూలధ్న్
కలపన్ (GFCF) + నిలాలో మార్ుప (CIS) + Valuables
• పరభుతా సథ
థ ల వయయార్హ ఆదాయం (GDI of Govt.) = పరభుతా అంత్తమ వినియోగ వయయం
(GFCE) + స్తాధార్ణ పరభుతా సథ
థ ల ప దుపు
• గృహర్ంగ సథ
థ ల వయయార్హ ఆదాయం = సథ
థ ల జాతీయ వయయార్హ ఆదాయం (GNDI) - పరభుతా
సథ
థ ల వయయార్హ ఆదాయం (GDI of Govt.) - అనిన కారొపరేషన్ల స్తాధార్ణ ఆదాయం
ఉత్పతిత కారకాల ధరనే Factory Price అన్న, మారకకట్స ధరన్ు Showroom Price (లేదా) Ex-Factory
Price అని అెందురు. ఇత్ర అభివృదిి చెందుత్ుని దేశాల మాదిరిగా భారత్ కూడచ సథ ర ధరలలోనే
జాతీయాదచయాన్ని గ్ణస్ుతనిది కాన్న అభివృదిి చెందిన దేశాలయితే పరస్త ుత్ ధరలలోనే జాతీయ ఆదచయాన్ని
గ్ణస్ుతనివి. అభివృదిి చెందిన దేశాలలో సాధచరణెంగా అనేక దశాబాదల నుెండి దరవయయలబణెం 2%గా ఉండుటచే
సథ ర మరియు పరస్త ుత్ ధరల ఆదచయాల మధయ వయతచయస్ెం త్కుకవగా ఉెండును. కాబటిర ఆయా దేశాలు పరస్త ుత్
ధరలలోనే జాతీయాదచయాన్ని గ్ణoచును, అదే అభివృదిి చెందుత్ుని దేశాలలో దరవయయలబణెం 6-10% వరకు
ఉెండును కావున్ స్థర్ మరయు పరస్ ుత ధ్ర్లలో ల కికంచాలి. భ్ర్త్ పరస్ ుత ధ్ర్లలో జాతీయ ఆదాయానిన
గణసు్న్నపపటటకి అది కేవలo దరవయయలబణ పరభ్వానిన తలుసుకోవడానికి మాతరమే వినియోగస్తా్ర్ు.

జాతీయాదాయ వృదధ ధో రణులు:

ముెందు స్ెంవత్్ర జాతీయాదచయెంతో పో లిానపపడు పరస్ ుత సంవతసర్ జాతీయాదచయెంలో వచిాన
మారుపను శాత్ెంలో వయకత పరాగా వృదిిరేటు లభించున్ు.
𝑄𝑡−𝑄𝑡−1
g= × 100
𝑄𝑡−1
వివిధ కాలాలలో భారత్ ఆర్ిధక వయవస్ూ వృదధ ర్ేటు ల
కాలం వృదధ రేటల
1950-51 to 1980-81 3.5
1980-81 to 2011-12 5.9

1950-51 to 2011-12 4.7

1990-91 to 2011-12 6.4

పరణాళికలు పారరెంభ్మయిన మొదటి 30 స్ెం”ల కాలెంలో జాతీయాదచయ వృదిిరేటు 3.5% మాత్రమే,

త్కుకవగా ఉని ఈ వృదిిరేటును ప ర .రాజ్ కృషణ హిెందథ వృదిిరేటుగా వాయఖాయన్నెంచను. సంసకర్ణల అన్ంతర్ం
వృదిధ రేటు సంసకర్ణల ముందు కంటే ఎకుకవుగా ఉన్నది. ఇపపటివరకు భారత్దేశెంలో అత్యధిక వృదిిరేటు
(10.1%) నమోదైన స్ెంవత్్రెం 2007-08, 10% వృదిధరేటు దచటిన ఏకకసక సంవతసర్ం ఇదే.
అత్యలప వృదిిరేటు (-5.9%) నమోదైన స్ెంవత్్ర్ం 1979-80. దేశంలో అతయధిక పారంతాలలో
తీవరమెైన్ కర్ువు చోటుచేసుకోవడం, ఇరాన్ లో రాచరకానికి వయత్తరేకంగా జరగన్ విపల వం వలన్ భ్ర్త్ కు
ముడి చముర్ు సర్ఫరాలో అంతరాయాలు ఏర్పడడంతో ఇంధ్న్ ధ్ర్లు రకటట ంపు అయినాయి. 1979 లో
మొరారీజ దేశాయ్ కొంత కాలం, చర్ణ్ స్ంగ్ కొంత కాలం పాలించడం, 1980 జన్వరలో ఇందిరా గాంధీ
పాలన్లోకి రావడం వంటట రాజకీయ అనిశ్చిత పరస్థత లు కూడా అలప వృదిధరేటుకు కార్ణమెైనాయి.
ఇపపటివరకు ఋణచత్మక వృదిి రేటు 5 సారుే నమోదయిెంది.
త్లస్రి ఆదచయ వృదిిరేటు = జాతీయాదచయ వృదిిరేటు - జనచభా వృదిిరేటు.
మొదటి 30 స్ెం” కాలెంలో త్లస్రి ఆదచయ వృదిిరేటు 1.4% మాత్రమే, దీన్నకి కారణెం జనచభా పరుగ్ుదల
రేటు అధికెంగా ఉెండడం.

జాతీయాదాయంలో వివిధ రంగాల వాటాలు:

• 1950-51 లో జాతీయాదాయంలో వయవసాయ రెంగ్ెం వాటా 55%గా ఉెండి పరధ్మ స్తాథన్ంలో
కొన్స్తాగేద.ి 1980 వరకూ వయవసాయ రెంగ్ ఆధిపత్యమే కొనసాగిెంది, ఆ త్దనెంత్ర కాలెంలో 2వ
సాథనచన్నకి, నేడు 3వ సాథనచన్నకి పడిపో యిెంది. వయవసాయ రెంగ్ వాటా ఈ విధ్ంగా త్గ్ా డెం అభివృదిికి
 చిహిెం. వయవసాయ రెంగ్ వాటా త్గిానపపటికీ, నేటికి ఆరిిక వయవస్థ లో వయవసాయ రెంగ్ెం పరధచన పాత్ర
పో షస్ుతనిది. వయవసాయ రెంగ్ెంలో మెంచి వృదిిన్న సాధిెంచినపపడే దేశ వృదిిరేటు అధికెంగా
ఉంటున్నది.
• వయవసాయెంలో అటవీ స్ెంపద వాటా ఒకపపడు 6% ఉెండగా నేడు త్గ్ుాత్ూ వచిా 1.3% కి చేరిెంది.
మత్్ా స్ెంపద వాటాలో పదద గా మారుప లేదు, నేడు 1% గా ఉనిది.
• పారిశారమిక రెంగ్ెంలో గ్నుల త్రవాకెం వాటా కొెంచెం పరుగ్ుత్ూ వచిా 2.25% కు చేరిెంది.
• పారశారమిక రెంగ్ెంలో పరధచన వాటాదచరు త్యారీ రెంగ్ెం, పరస్త ుత్ెం దీన్న వాటా 18% గా ఉనిది. GVA
లో త్యారీ రెంగ్ వాటాను పెంచడెంలో విఫలం కావడంతో ఉపాధి అవకాశాలు స్నిగిలే ాయి. త్యారీ
రెంగ్ెంలో అతిపదద వాటాదచరు రిజిస్ర ర్ీ రెంగ్ెం.
• విదుయత్, గాయస్, నీటి స్రఫరా వాటా పరుగ్ుత్ూ వచిా 2.3% కు చేరిెంది.
• అవసాథపనచ సౌకరాయలు,న్నరామణ కారయకరమాలు పరుగ్ుత్ుెండడెం వలే న్నరామణ రెంగ్ెం వాటా పరుగ్ుత్ూ
వచిా 8% కు చేరిెంది. పారిశారమిక రెంగ్ెంలో త్యారీ రెంగ్ెం త్రాాత్ అతిపదద వాటాదచరు న్నరామణ
రెంగ్ెం.
• జాతీయాదచయెంలో వివిధ రెంగాలు అెందిెంచు వాటాను బటిర వర్ుస కరమం
త్ృతీయ > దిాతీయ > పారధమిక

జాతీయాదాయంలో పరభుత్ి ప్ైరవేట్ రంగాల వాటా:

జాతీయాదాయంలో పరభుత్వ మర్ియు ప్ైవ
ర ట్
ే రంగాల సాపేక్ష వాటాలు
ఆర్ిధక స్ంవత్సరం పరభుత్వ వాటా ప్వ
ైర ేట్ వాటా
1950-51 7.6% 92.45%
1993-94 25.9% 74.1%
2014-15 19.4% 80.6%
సాాత్ెంత్రాెం వచిానపపడు పరభ్ుత్ా రెంగ్ెం వాటా త్కుకవగా ఉెండేద.ి ఆరధక కార్యకలాపాలలో పరభ్ుత్ా
పారధచనయత్ పెంచుకుెంటూ రావడెంతో జాతీయాదచయెంలో పరభ్ుత్ాెం వాటా పరుగ్ుత్ూ వచిా 1993-94 నచటికి
గ్రిష్టర ాన్నకి చేరుకుెంది. ఆరధక స్ెంస్కరణల అనెంత్రెం పరభ్ుత్ా రెంగాన్నకి పారధచనయత్ త్గిాెంచడెం మరియు పవ
ై ేట్స
రెంగాన్నకి అధిక పారధచనయత్ ఇవాడెం మూలెంగా పరభ్ుత్ా రెంగ్ెం వాటా త్గ్ుాత్ూ వస్ుతనిది.

జాతీయాదాయంలో గారమీణ, పటయ ణ రంగాల వాటా: భారత్దేశెం గారమీణ ఆధిపత్యెం గ్ల దేశెం.

2011 లెకకల పరకారెం గారమీణ జనచభా 68.8%, మొత్త ెం శారమిక శకితలో గారమీణ పారెంత్ న్నవాసత్ులు 70.9%.
UNO 2012 అెంచనచల పరకారెం భారత్ 2050 వరకు గారమీణ పారెంత్ ఆధిపత్యెం గ్ల దేశెంగానే కొనసాగ్ును,
ఆ త్రాాత్ పటర ణ జనచభా ఆధిపతచయన్ని పరదరిశెంచును.
 జాతీయాదాయం మర్ియు శ్ాామిక శక్ిలో గాామీణ మర్ియు పటట ణ పారంతాల వాటాలు
ఆర్ిధక జాతీయాదాయంలో వాటా శారమిక్శకతిలో వాటా
స్ంవత్సరం
గాామీణ పటట ణ మొత్ి ం గాామీణ పటట ణ మొత్ి ం
1970-71 62.4 37.6 100 84.1 15.9 100
2011-12 46.9 53.1 100 70.9 29.1 100

• జాతీయాదాయంలో గారమీణ పారంత వాట్ తగుుతూ వసు్ండగా పటర ణ పారెంత్ వాటా పరగ్డెం
వాెంచనీయమే. 1970-71 లో పటర ణ పారెంతచల వాటా కేవలెం 37.6% ఉెండగా నేడు అది 53.1% కు
పరిగిెంది.
• దేశ గారమీణ GDP లో వివిధ్ ర్ంగాల వర్ుసకరమం వయవస్తాయం > పరశరమలు > సేవలు

జాతీయాదాయంలో వయవసథూక్ృత్, అవయవసథూక్ృత్ రంగాల వాటా:

CSO పరకారెం ఒక సంసథ న్ు వయవసవథకృత్ రెంగ్ెంగా పలవాలంటే,
a) అది ఏ చటర ెం కిెంర దనెైనచ నమోదై ఉెండచలి.
b) ఆ స్ెంస్థ పరతి సంవతసర్ం ఆసథ మరయు అపపపల పటీరన్న త్యారు చేస్త థ ఉెండచలి.
జాతీయాదాయంలో వయవస్థూకృత్ మర్ియు అవయవస్థూకృత్ రంగాల వాటాలు
ఆర్ిధక స్ంవత్సరం వయవస్థూకృత్ అవయవస్థూకృత్
1980-81 70% 30%
2007-08 57% 43%

జాతీయాదచయెంలో అవయవసవథకృత్ రెంగ్ెం వాటా త్గ్ుాత్ూ వచిా వయవసవథకృత్ రెంగ్ెం వాటా పరగుతూ ఉండడం
ఆశిెంచదగినదే.

భారత్దేశంలో జాతీయాదాయ అంచనాలు ప్ారధాన్యత్:

1. ఆరిికాభివృదిిన్న గ్ణoచేెందుకు ఉపయోగ్పడున్ు,
2. వివిధ దేశాల జాతీయాదచయాలు స్రిపో లాడెం దచారా వారి జీవన పరమాణచలు పో లావచుాను,
3. ఆరిిక వయవస్థ లో వచేా వయవసాథపూరాక మారుపలు అరిెం చేస్ుకునేెందుకు ఉపయోగ్పడును,
4. వివిధ రెంగాల నుెండి వచుా సాపేక్ష వాటాలు తలు్కోవచుా,
5. ఆరిదకవయవస్థ లో వివిధ వరాాల పరజల మధ్య ఆదచయ వయతచయసాలు తలు్కోవచుా,
6. వేరేారు కాలాలలో ఆరిిక వయవస్థ పపరోభివృదిి తలు్కోవచుా,
7. రాష్టారాల ఆదచయాల ఆధచరెంగా దేశెంలో పారెంతీయ అస్మానత్లు గ్ణెంచవచుా,
 8. ప దుపప,పటురబడి,మూలధనెంకు స్ెంబెంధిెంచిన గ్ణచెంకాల దచారా ఆరిిక విధచనచలు
రూప ెందిెంచవచుా.

జాతీయాదాయ గణన్లో ఎదురయ్యయ స్మస్యలు:

a. భావనాత్మక్ స్మస్యలు:
• గ్ృహిణ సేవలను దరవయరూపెంలో గ్ణెంచుట కషర ెం కావడంతో జాతీయ ఆదచయెంలో కలపడెం లేదు
ఫలితంగా జాతీయాదాయం తకుకవుగా చథపబడుత న్నది, ఈ స్మస్యను పగ్ూ అనే ఆరిికవేత్త
వివరిెంచుటచే పగ్ూ వెైపరీత్యెం అెందురు.
• మధయెంత్ర వస్ుతవపలను గ్ురితెంచడెం కషర మగుచున్నది.
• ఆధచర స్ెంవత్్రెంలో లేకుెండచ త్రాాత్ కాలెంలో నథత్న వస్ుతవపల ఉత్పతిత జరిగితే వాటిన్న సథ ర
ధరలలో లేకికoచేటపపడు స్మస్యలు ఎదురగ్ును.
• బహర్ు తాలున్ు జాతీయాదాయ గణన్లో పరగణంచడం లేదు. కాలుషయం వంటట ఋణాతమక
బహర్ు తాలు ల కికంచకపో వడం వలన్ జాతీయాదాయం ఎకుకవుగా చథపబడుత ండగా, అడవుల
నిరామణం వంటట ధ్నాతమక బహర్ు తాలు ల కికంచకపో వడం వలన్ జాతీయాదాయం తకుకవుగా
చథపబడుత న్నది.
b. ఆచరణాత్మక్ స్మస్యలు:
• భారత్దేశెంలో దరవేయత్ర రెంగ్ెం ఎకుకవ, ఈ రెంగ్ెంలో దరవయెంతో స్ెంబెంధెం లేకుెండచ వస్ుతసేవలు బ్రరర్
పదద తిలో విన్నమయెం అవపతచయి. ఆ విధ్ంగా బ్ర్టర్ పదధ త్తలో వినిమయం అయియయ వసు్ సేవల
పరమాణం గణంచుట కషట మగుచున్నది.
• వయవసాయ ఉతపత్త్ లో కొంత భ్గం స ెంత్ విన్నయోగ్ెంకకై వినియోగంచుట జర్ుగుచున్నది, ఈ విధ్ంగా
వినియోగంచబడు ఉత్పతిత యొకక లెకకలు అెంచనచపైనే జరుగ్ుచునివి.
• వృతిత పరతేయకీకరణ లేకపో వపట వలే భారత్ లో శారమికులు ఒకటి కెంటే ఎకుకవ కారయకలాపాలలో
పాలగానిపపటికీ ఏదయ ఒక కారయకలాపెంలో వచేా ఆదచయమే లెకకలలోకి తీస్ుకోబడుచునిది.
• చిని ఉత్పతిత దచరులకు అక ెంటు
ే న్నరాహిెంచే అలవాటు లేకపో వడెం వలే స్రయిన స్మాచచరెం
ఇవాలేకపో త్ునచిరు.
• పదద ఉత్పతిత దచరులు పనుి భారెం నుెండి త్పపెంచుకునేెందుకు త్పపపడు లెకకలు చథపపత్ునచిరు.
ఆదచయపప పనుి ఎగ్వేత్కకస స్రయిన ఆదచయ స్మాచచరాన్ని చథపడెంలేదు, దీన్నవలే నలే ధనెం
ఏరపడి స్మాెంత్ర ఆరిిక వయవస్థ ఏరపడుచునిది.
• శిక్షణ ప ెందిన గ్ణాంక నిపుణుల కొరత్ వలే స్మాచచర సేకర్ణ సరగాు జర్గడం లేదు.

భారత్దేశంలో జాతీయాదాయం అంచనాలు:

 a) సాిత్ంత్రారానికత పూరిం భారత్దేశంలో జాతీయాదాయ అంచనాలు:
• మనదేశెంలో మొదటిసారిగా దచదచబాయ్ నౌరోజీ 1876 లో 1867-68 స్ెంవతసరానికి స్ెంబెంధిెంచి
జాతీయాదచయ అెంచనచలను గ్ణెంచచరు. ఆయన్ పరకారెం జాతీయాదచయెం ర్ూ.340 కోటు
ే కాగా
త్లస్రి ఆదచయెం ర్ూ.20 (జనచభా 17 కోటు
ే ). భారత్ లో గ్ల పేదరిక స్మస్యను ఈయన్ త్న
Poverty and Unbritish Rule in India అనే గ్రెంధెంలో తలిపను.
• 1898-99 లో విలియెం డిగీబ అెంచనచల పరకారెం త్లస్రి ఆదచయెం ర్ూ.19, ఈయన సేవల రెంగాన్ని
పరిగ్ణనలోకి తీస్ుకోకపో వడెం వలే నౌరోజీ అెంచనచల కనచి త్కుకవ వచిాెంది.
• 1920-21 లో KT ష్టా మరియు కెంబటార లు జాతీయ మరియు త్లస్రి ఆదచయాలను
అెంచనచవేసారు.
• 1931-40 లో RC దేశాయ్ త్న యొకక Consumer Expenditure In India 1931-32 to 1940-
41 అనే పరిశోధనలో దేశెంలోన్న కుటుెంబాలు చేయు వయయాన్ని ఆధచరెంగా చేస్ుకొన్న
జాతీయాదచయెం లెకికెంచను.
వీరెందరూ వయకితగ్త్ెంగా లెకికెంచుట వలననథ మరియు త్కుకవ పారెంతచన్నకి పరిమిత్ెం కావడెం వలననథ వీరి
లెకకలలో శాసవత య
ై త్ కొరవడిెంది.
• VKRV రావ్ “బరటీష్ ఇెండియా జాతీయ ఆదచయెం” అనే పపస్త కెంలో 1931-32 స్ెంవతసరానికి
స్ెంబెంధిెంచిన జాతీయాదచయెం ర్ూ.1689 కోటు
ే గాను, త్లస్రి ఆదచయెం రూ.62 గాను అెంచనచ
వేసను. ఈయన ఆరిిక వయవస్థ ను వయవసాయ రెంగ్ెం మరయు కారోపరేషన్ రెంగ్ెం అన్ు 2 రెంగాలుగా
విభ్జిెంచచరు. వయవసాయ రెంగ్ెంలో ఉత్పతిత మదిెంపప పదద తిన్న, కారోపరేషన్ రెంగ్ెంలో ఆదచయ
మదిెంపప పది తి దచారా జాతీయాదచయాన్ని అెంచనచ వేసారు. ఈ 2 రెంగాలకు విదేశీ న్నకర కారక
ఆదచయెం కలిపతే జాతీయాదచయెం వచుాను. VKRV రావ్ గారు ఉపయోగిెంచిన పది తిన్న నేటికి
భారత్దేశెంలో ఉపయోగిస్త ునచిరెంటే ఆ పదద తిలో గ్ల శాసవత య
ై త్ను అరిెం చేస్ుకోవచుా.
• ఈయన జాతీయ, త్లస్రి ఆదచయాలు నెమమదిగా పరుగుత్ునచియన్న పేర్కనగా, దేశాయ్ ఇవి
పరగ్డెం లేదన్న పేర్కనచిరు. VKRV రావ్ కేవలెం బరటీష్ ఇెండియాలో గ్ణసేత దేశాయ్ బరటీష్
మరియు నేటివ్ ఇెండియాకు కలిప గ్ణoచను.
• JR హిక్్, ముఖరీా మరియు SK ఘోష్ లు 1860-1945 మధయ మన దేశెంలోన్న త్లస్రి ఆదచయ
వృదిి రేటేను గ్ణoచను. వీరి పరకారెం బరటీష్ పాలనలో భారత్దేశెం దీరక
ఘ ాలెం పాటు స్థ బదత్తో
ఉెండిపో యిెందన్న కేవలెం 0.5% త్లస్రి ఆదచయ వృదిిన్న సాధిెంచిెందన్న పేర్కనెను.
సాిత్ంత్రారాన్ంత్రం జాతీయాదాయ అంచనాలు:
i) జాతీయాదచయ అెంచనచల పారముఖయత్ను గ్ురితెంచిన భారత్ పరభ్ుత్ాెం 1949 లో PC మహలనోబస్
అధయక్షత్న DR గాడిా ల్, VKRV రావ్ లు స్భ్ుయలుగా జాతీయాదచయ అెంచనచల కమిటీన్న
 న్నయమిెంచిెంది, దీన్ననే High Powered Expert Committee అెందురు. ఈ కమిటీ నచటి గ్పప
ఆరిిక వేత్తలయిన సైమన్ కుజ్ నెట్స్, సోర న్, డర్క స్న్ మొదలగ్ు వారి స్లహా తీస్ుకొన్న
మొదటిసారిగా దేశెం మొతచతన్నకి స్ెంబెంధిెంచిన లెకకలు త్యారుచేసెంది. ఈ కమిటీ త్మ న్నవేదికలో
1948-49 ధరలలో జాతీయాదచయెం ర్ూ.8710 కోటు
ల గాను, త్లస్రి ఆదచయెం ర్ూ.225 గాను
అెంచనచ వేసెంది. వీర పరకార్ం
a) జాతీయాదచయెంలో స్గ్ెం ఆదచయెం వయవసాయ రెంగ్ెం నుెండే వస్ుతనిది,
b) మెైన్నెంగ్, త్యారీ, చేతివృత్ు
త లు (పరిశమ
ర ల రెంగ్ెం) వాటా 1/6వంత గా యునిది,
c) వాణజయెం, రవాణచ, కమూయన్నకేషను
ే వాటా 1/6 వెంత్ుగా ఉనిది,
d) జాతీయాదచయెంలో పరభ్ుత్ా రెంగ్ెం వాటా 7.6% గా యునిది.

జాతీయ గణాంకాల కాయలండర్:

GDP ల కికంపుకుగాన్ు CSO ఒక కాల నిర్ణయ పటటటకన్ు అమలుచేస్ ున్నది. ఆరధక సంవతసరానిన 4 సమాన్
భ్గాలుగా విభజించి పరత్త తైమ
ర ాసకానికి GDP ల కకలు చేపడతార్ు.
మొదటట తమ
ైర ాసకం - ఏప్రల్ న్ుండి జూన్ వర్కు గల కాలం
రకండవ తమ
ైర ాసకం - జూల ై న్ుండి సపట ంబర్ వర్కు గల కాలం
మూడవ తమ
ైర ాసకం - అకోటబర్ న్ుండి డిసంబర్ వర్కు గల కాలం
నాలు వ తమ
ైర ాసకం - జన్వర న్ుండి మారి వర్కు గల కాలం
పరత్త తమ
ైర ాస్క GDP అంచనాలు 2 న్లల తరాాత విడుదల చేయబడున్ు. మొదటట తమ
ైర ాసకం గణాంకాలు
ఆగషట 31న్, రకండవ తైమ
ర ాసకం గణాంకాలు న్వంబర్ 30న్, మూడవ తమ
ైర ాసకం గణాంకాలు ఫ్బవ
ర ర 28న్,
నాలు వ తమ
ైర ాసకం గణాంకాలు మే 31న్ విడుదల చేయబడున్ు. వీటటతో పాటు ఒక ఆరధక సంవతసర్ం యొకక
ముందసు్ అంచనాలు, తాతాకలిక అంచనాలు మరయు రవ్ైజ్డీ అంచనాలన్ు జాతీయ గ్ణచెంకాల పాలసవ
పరకారెం ఎపపటటకపుపడు విడుదల చేయడెం జరుగ్ుత్ుెంది. ఒక ఆరధక సంవతసర్ం యొకక
• మొదటట ముందసు్ అంచనాలు జన్వర మొదటట వార్ంలో, రకండవ ముందసు్ అంచనాలు ఫ్బవ
ర ర
28న్ విడుదల చేయబడున్ు, ఉదాహర్ణకు 2018-19 ఆరధక సం” మొదటట ముందసు్ అంచనాలు
2019 జన్వర 7న్, రకండవ ముందసు్ అంచనాలు 2019 ఫ్బవ
ర ర 28 న్ విడుదల చేయబడిన్వి.
• తాతాకలిక అంచనాలు మే 31న్ విడుదల చేయబడున్ు, ఉదాహర్ణకు 2018-19 సంవతసర్
తాతాకలిక అంచనాలు 2019 మే 31న్ విడుదల చేస్తార్ు.
• రవ్ైజ్డీ అంచనాలు అనినయూ జన్వర 31న్ విడుదల చేయబడున్ు. 2018-19 సంవతసర్ మొదటట
రవ్ైజ్డీ అంచనాలు 2020 జన్వర 31న్, రకండవ రవ్ైజ్డీ అంచనాలు 2021 జన్వర 31న్, మూడవ
రవ్ైజ్డీ అంచనాలు 2022 జన్వర 31న్ విడుదల చేయబడున్ు.
తాతాెలిక (పరర విజినల్) అంచనాలు 2022-23: మే 31, 2023 న్ CSO విడుదల చేస్న్
తాతాకలిక అంచనాల పరకార్ం
• స్థర్ ధ్ర్ల (2011-12) వదు 2022-23 లో వాస్ వ GDP ₹160.06 లక్షల కోటు
ల గా అంచనా
వేయబడింది. ఇది 2021-22 మొదటట సవరంచిన్ అంచనాల పరకార్ం ₹149.26 లక్షల కోటు
ల గా
అంచనా వేయబడిన్ది. 2021-22లో 9.1 శాతంగా ఉన్న జీడడపవ వృదిధ రేటు 2022-23 నాటటకి
7.2 శాతంగా అంచనా వేయబడిన్ది.
• స్థర్ ధ్ర్ల (2011-12) వదు 2022-23 లో బేస్క్ ధ్ర్ల GVA ర్ూ.147.64 లక్షల కోటు
ల గా
అంచనా వేయబడింది. ఇది 2021-22 లో మొదటట సవరంచిన్ అంచనాల పరకార్ం ₹ 137.98
లక్షల కోటు
ల గా అంచనా వేయబడిన్ది. 2021-22 లో 8.8 శాతంగా ఉన్న GVA వృదిధ రేటు
2022-23 నాటటకి 7.0 శాతంగా అంచనా వేయబడిన్ది.
• 2022-23 లో పరస్ ుత ధ్ర్ల వదు GDP ₹ 272.41 లక్షల కోటు
ల గా అంచనా వేయబడింది, ఇది
2021-22 మొదటట సవరంచిన్ అంచనాల నాటట ₹ 234.71 లక్షల కోటల తో పో లిసే్ 16.1 శాతం
వృదిధ రేటున్ు చథప్ంచింది. 2021-22 లో 18.4 శాతం వృదిధ రేటు న్మోదు అయిన్ది.
• పరస్ ుత ధ్ర్ల వదు 2022-23 లో బేస్క్ ధ్ర్ల GVA ర్ూ.247.42 లక్షల కోటు
ల గా అంచనా
వేయబడింది. ఇది 2021-22 లో మొదటట సవరంచిన్ అంచనాల పరకార్ం ₹ 214.38 లక్షల
కోటు
ల గా అంచనా వేయబడిన్ది. 2021-22 లో 17.9 శాతంగా ఉన్న GVA వృదిధ రేటు 2022-23
నాటటకి 15.4 శాతంగా అంచనా వేయబడిన్ది.
• 2022-23 లో బేస్క్ ధ్ర్ల వదు GVA ₹147.64 లక్షల కోటు
ల కాగా, ఉతపత్ లపై నికర్
పన్ునలు (Net Taxes on Products) ₹ 12.41 లక్షల కోటు
ల . ఈ ర్ండథ కలపగా వచుి GDP
₹160.06 లక్షల కోటు
ల , NDP ₹139.29 లక్షల కోటు
ల , GNI ₹156.81 లక్షల కోటు
ల , NNI (నికర్
జాతీయాదాయం) ₹136 లక్షల కోటు
ల గా ల కికంచబడిన్ది.
• 2022-23 లో తలసర ఆదాయం (2011-12 ధ్ర్ల వదు ) ₹98,374 గా ఉంటుందని అంచనా
వేయబడిన్ది. 2021-22 లో ఇది ₹92,583. 2021-22 లో 7.6 శాతంగా ఉన్న తలసర
ఆదాయ వృదిధ రేటు 2022-23 నాటటకి 6.3 శాతంగా అంచనా వేయబడిన్ది. 2022-23
సంవతసర్ మధ్య జనాభ్ 138.3 కోటు
ల గా అంచనా వేయబడిన్ది.
• 2022-23 లో పరస్ ుత ధ్ర్ల వదు తలసర ఆదాయం ₹ 1,72,276 గా అంచనా వేయబడింది.
2021-22 నాటట ₹ 148,524 తో పో లిసే్ 16 శాతం వృదిధని న్మోదు చేస్న్ది. 2021-22 లో ఈ
వృదిధ రేటు 7.6 శాతంగా ఉన్నది.
 • కరోనా మహమామర పరభ్వంతో 2011-12 స్థర్ ధ్ర్ల వదు 2020-21 లో GVA (బేస్క్ ధ్ర్లలో)
₹ 124 లక్షల కోటు
ల గా అంచనా వేయబడగా 2019-20 లో అది ₹132 లక్షల కోటు
ల గా ఉన్నది.
వయవస్తాయం మరయు నిరామణ ర్ంగాలు మిన్హా మిగలిన్ అనిన ర్ంగాలు ర్ుణాతమక వృదిధని
న్మోదుచేస్తాయి, వయవస్తాయ ర్ంగం అతయధికంగా 3% వృదిధని న్మోదు చేస్ంది.
GVA లో వివిధ రంగాల స్హకారం:

2022-23 నాటట ప ర విజిన్ల్ అంచనాల పరకార్ం బేస్క్ ధ్ర్ల GVA లో వివిధ్ ర్ంగాల సహకారానిన కింర ది
టేబుల్ ఆధార్ంగా తలుసుకోవచుి.

స్థూ ర ధరల వద్ద 2022-23 నాటి బేస్క్

థ ధరల GVA లో వివిధ రంగాల స్హకారం
వరుస్ ఆర్ిధక రంగం 2022-23 లో వృదధ 2022-23 GVA
స్ంఖ్య ర్ేటల (2021-211 తో లో రంగాల
పో లిితే) వాటా

1 వయవస్తాయం & అన్ుబంధ్ 4.0 15

ర్ంగాలు
2 మెైనింగ్ & కాారీయింగ్ 4.6 2

3 తయారీ ర్ంగం 1.3 17.7

4 విదుయత్ శకి్, గాయస్, నీటట సర్ఫరా 9.0 2.3

మరయు ఇతర్ ఉపయోగత
సేవలు
5 నిరామణ ర్ంగం 10.0 8.4

6 వాణజయం, హో టళళు, ర్వాణా, 14.0 19

కమూయనికేషన్ & బ్రడ్ కాస్టంగ్
సేవలు
7 విత్ , రయల్ ఎసేటట్ మరయు 7.1 22.5
వృత్త్ పర్మెైన్ సేవలు
8 పరభుతా పరపాలన్, ర్క్షణ 7.2 12.7
మరయు ఇతర్ సేవలు
 మొత్ ం 7.0 100%

➢ 2022-23 లో స్థర్ ధ్ర్ల వదు అతయధిక వృదిధ రేటున్ు వాణజయం, హో టళళు, ర్వాణా మరయు
కమూయనికేషన్ ర్ంగాలు (14%) న్మోదు చేయగా, దిాతీయ స్తాథన్ంలో 10% వృదిధరేటుతో
నిరామణ ర్ంగం కలదు.
➢ వయవస్తాయ & అన్ుబంధ్ ర్ంగాల GVA వృదిధ రేటు 4% కాగా; మెైనింగ్ & కాారీయింగ్ 4.6%;
విదుయత్, గాయస్, నీటట సర్ఫరా 9.0%; అతయలపంగా తయారీ ర్ంగం 1.3% వృదిధ రేటున్ు న్మోదు
చేస్న్వి.
➢ బేస్క్ ధ్ర్ల వదు GVAలో అతయధిక వాట్న్ు సేవల ర్ంగంలో భ్గమెైన్ విత్ , రయల్ ఎసేటట్
మరయు వృత్త్ పర్మెైన్ సేవలు (22.5%) సమకూర్ుసు్ండగా; దిాతీయ స్తాథన్ంలో వాణజయం,
హో టళళు, ర్వాణా, కమూయనికేషన్ & బ్రడ్ కాస్టంగ్ సేవలు మరయు తృతీయ స్తాథన్ంలో తయారీ
ర్ంగం కలవు. GVAలో అతయలప వాట్న్ు మెైనింగ్ & కాారీయింగ్ కలిగయున్నది.
➢ పరభుతా పరపాలన్, ర్క్షణ మరయు ఇతర్ సేవలలో విదయ, ఆరోగయం, వినోదం మరయు ఇతర్
వ్ైయకి్క సేవలు కలవు.

పరస్ి ుత్ ధరల వద్ద పరర విజినల్ అంచనాల పరకారం బేస్థక ధరల GVA లో రంగాల వారీ వాటాలు
రంగం 1950-51 (GDPలో) 2022-23 (మొద్టి
స్వర్ించిన అంచనాలు )
పారధమిక 55 21
దిాతీయ 15 26
త్ృతీయ 30 53
100 100

✓ 2022-23 లో పరస్ ుత ధ్ర్ల వదు అతయధిక వృదిధ రేటున్ు మెైనింగ్ & కాారీయింగ్ (36.2%)
న్మోదు చేస్న్ది.
✓ వయవస్తాయ ర్ంగ GVA వృదిధ రేటు 12.1% కాగా; తయారీ ర్ంగం 7%; నిరామణ ర్ంగం 16.7%;
విదుయత్, గాయస్, నీటట సర్ఫరా 33.5% వృదిధ రేటలన్ు న్మోదు చేస్న్వి.
వయయంలో అంశ్ాలు: స్మిషర డిమాెండ్ పరగ్డెం వలే నే భారత్ అధిక వృదిిన్న సాధిెంచగ్లుాత్ునిది. స్మిషర
డిమాెండ్ పరిమాణెం తలు్కునేెందుకు వయయపరెంగా GDP న్న గ్ణoచచలి.
• వయయ పర్ంగా GDP = పరభ్ుత్ా అoతిమ విన్నయోగ్ వయయెం + పవ
ై ేట్స అెంతిమ విన్నయోగ్ వయయెం
+ సథ
థ ల సథ ర మూలధన కలపన + Valuables + Changes in Stock (Inventories)
+ ఎగ్ుమత్ులు - దిగ్ుమత్ులు
• సథ ర మూలధన కలపన + valuables + న్నలాలో మారుప = సథ
థ ల మూలధ్న్ కలపన్.
• valuables అెంటే విలువయిన వస్ుతవపలు, రాళ్ళు, రతచిలు, బెంగారెం, వెెండి, పాేటినెం, ఆభ్రణచలు
మొదలుగున్వి.
• GDP లో వయయపరెంగా అత్త పదు వాటాన్ు పవ
ై ేట్స అంత్తమ విన్నయోగ్ వయయెం కలిగయున్నది.
2022-23 నాటట వాస్ వ GDP లో ఈ వయయం వాట్ 60.6% కాగా, సథ
థ ల స్థర్ మూలధ్న్ కలపన్
29.2% వాట్తో దిాతీయ స్తాథన్ంలో కలదు.
• ఎగుమత లు విలువ GDP లో 22.8% కాగా దిగుమత ల విలువ GDP లో 26.4%గా ఉన్నది.
• పరభుతా అంత్తమ వినియోగ వయయం GDP లో 10.3% వాట్ కలిగయున్నది.
• GDP లో valuables వాట్ 1.2% కాగా నిలాలో మార్ుప వాట్ 0.7% గా ఉన్నది.
గణాంక స్ేకరణ: బంచ్ మార్క- ఇండికేటర్ పదధ త్తని ఉపయోగంచి జాతీయ ఆదాయం యొకక ముందసు్
అంచనాలు తయార్ు చేయబడతాయి. బంచ్ మార్క సంవతసర్ం (ఈ సందర్భంలో 2021-22) అని
ప్లువబడే మున్ుపటట సంవతసరానికి అందుబ్టులో ఉన్న అంచనాలు ర్ంగాల పనితీర్ున్ు పరత్తబింబించే
సంబంధిత సథచికలన్ు ఉపయోగంచి ల కికంచబడతాయి. ర్ంగాల వారీగా అంచనాలు కింది ఆధారాలతో
సమీకరస్తా్ర్ు.
• ఇండస్టయ
ా ల్ ప ర డక్షన్ ఇండక్స (IIP)
• వినియోగదార్ుల ధ్ర్ల సథచీ (CPI)
• పవ
ైర ేట్ కారొపరేట్ సకాటర్ లో లిసట డ్ కంపనీల ఆరథక పనితీర్ు
• పంటల ఉతపత్త్ యొకక అంచనాలు
• ముఖ్యమెైన్ పశుపో షణ ఉతపత్ లు
• చేపల ఉతపత్త్
• స్మెంట్ మరయు ఉకుక ఉతపత్ లు
• కేందర & రాషట ా పరభుతాాల ఖ్ాతాలు
• బ్యంకుల డిపాజిట్ & కకడ
ర ిట్స
 • రకైలేాల పాయస్ంజర్ మరయు సర్ుకు ర్వాణా ఆదాయాలు, పౌర్ విమాన్యాన్ం దాారా
నిర్ాహంచబడిన్ పాయస్ంజర్ుల మరయు కారోు హాయండిల్ీ, పరధాన్ సముదర నౌకాశరయాల
వదు కారోు హాయండిల్
• వాణజయ వాహనాల అమమకాలు
• కేందర బడజ ట్ 2021-22 డాకుయమెంటల లో ఆదాయ వయయాలు, వడడీ చలిల ంపులు,
సబిసడడలు మొదల ైన్ వాటటపై లభయం అయియయ సమాచార్ం

మొద్టి స్వర్ించిన అంచనాలు 2021-22:

• పర ద్ుపు: 2020-21లో ర్ూ.57.17 లక్షల కోటులగా ఉన్న సథ
థ ల ప దుపు 2021-22లో ర్ూ.70.77
లక్షల కోటు
ల గా అంచనా వేశార్ు. 2021-22లో సథ
థ ల ప దుపులో నాన్ ఫైనానిి యల్ కారొపరేషన్ుల,
ఫైనానిి యల్ కారొపరేషన్ుల, జన్ర్ల్ గవర్నమెంట్, గృహ ర్ంగాల వాట్ వర్ుసగా 35.3%, 8.4%, (-)
8.9%, 65.3%గా ఉంది. అన్గా ప దుపులో గృహర్ంగం మరయు నాన్ ఫైనానిి యల్ కారొపరేషన్ుల
మొదటట రకండు స్తాథనాలలో కలవు. 2020-21లో సథ
థ ల జాతీయ వాయయార్హ ఆదాయంలో 28.4
శాతంగా ఉన్న సథ
థ ల ప దుపు రేటు 2021-22లో 30.0 శాతంగా అంచనా వేయబడిన్ది.
• పరస్ ుత ధ్ర్ల వదు జీడడపవకి సథ
థ ల మూలధ్న్ కలపన్ (జీసవఎఫ్) రేటు, 2020-21 నాటట 27.9
శాతంతో పో లిిన్చో 2021-22లో 31.4 శాతంగా ఉంది. స్థర్ (2011-12) ధ్ర్ల వదు జిడిప్కి జిస్ఎఫ్
రేటు 2020-21 లో 31.7 శాతం, 2021-22 లో 35.5 శాతంగా ఉంది. మిగతా పరపంచం న్ుంచి
స్తాన్ుకూల నికర్ మూలధ్న్ పరవాహం కార్ణంగా 2011-12 న్ుంచి 2019-20 వర్కు మరయు
2021-22 సంవతసరాలోల మూలధ్న్ కలపన్ రేటల ు ప దుపు రేటు కంటే ఎకుకవగా ఉనానయి.
• సథ
థ ల స్థర్ మూలధ్న్ కలపన్లో అతయధిక వాట్న్ు నాన్ ఫైనానిి యల్ కారొపరేషన్ు
ల అందించగా
తర్ువాత స్తాథన్ంలో గృహ ర్ంగం కలదు, 2021-22 లో వీటట వాట్లు వర్ుసగా 44.1% మరయు
40.5% గా ఉన్నవి.
• ర్ంగాల వారీ చథస్న్పుడు సథ
థ ల మూలధ్న్ కలపన్లో అతయధిక వాట్న్ు రియల్ ఎసేరట్స మరియు
న్నవాస్ స్ముదచయాలు (Dwellings) మరియు వాయపార సేవలు 19% కలిగ పరథమ స్తాథన్ంలో
ఉండగా 18% వాట్తో తయారీ ర్ంగం దిాతీయ స్తాథన్ంలోన్ు ఉన్నవి. వర్్ కం, హో టళళల మరయు
రకస్తట ారకంటు
ల 10.7%, పరభుతా పరపాలన్ & ర్క్షణ 10.7%, వయవస్తాయం & అన్ుబంధ్ ర్ంగాలు 8%
వాట్న్ు కలిగయున్నవి.
• 2021-22 (పరస్త ుత్ ధరలలో) పవ
ై ేట్స అెంతిమ విన్నయోగ్ వయయెంలో వివిధ అెంశాల శాత్పప వాటాలు
వరుస్ అంశం పైవేట్ అంత్తమ వినియోగ
స్ంఖ్య వయయంలో వాటా
1 ఆహారెం & నచన్ ఆలకహాలిక్ పానీయాలు 30.2
 2 ఇత్ర వస్ుతవపలు & సేవలు 14.5
3 రవాణచ 16.3
4 హౌసెంగ్, వాటర్, విదుయత్, గాయస్ & ఇత్ర 13.2
ఇెంధనచలు
5 వస్తా్ాలు & పాదర్క్షలు 6.1
6 ఆరోగయం 5.2
7 విదయ 4.5
8 ఫరనష్ంగ్, గృహర్ంగ స్తామాగర & గృహ 3.0
నిర్ాహణ
9 కమూయనికేషన్ 2.5
10 ఆలకహాలిక్ పానీయాలు, ప గాకు 2.3
మరియు నచరోకటిక్్
11 హో టళ్ళు & రకసర ారకెంట్స్ 1.4
12 వినోదెం & స్ెంస్కృతి 0.8
మొత్ి ం 100
• 2021-22 (పరస్త ుత్ ధరలలో) పవ
ై ేట్స అెంతిమ విన్నయోగ్ వయయెంలో మనినక ఆధార్ంగా
చథస్న్పుడు మనినక లేని వసు్వులపై వయయం 41.8% కాగా, సమీ డథయర్బుల్ వసు్వులపై
7.3%, మనినక గల వసు్వులపై 2.9% మరయు సేవలపై 48% వయయం చేస్ ునానర్ు.