Professional Documents
Culture Documents
Die Nuwe Amptelike K53 Handleiding - Vir Die Leerling - en Bestuurslisensietoetse (Uittreksel)
Die Nuwe Amptelike K53 Handleiding - Vir Die Leerling - en Bestuurslisensietoetse (Uittreksel)
TEERDE
OPGEDA
KOPER
TOPVER
Handleiding
MET 2
40+
OEFEN
TOETS
Vir die VR AE
-
leerling- en
bestuurslisensietoetse
Clive Gibson en Gavin Hoole
INHOUD DEK:
MOTORFIETSE,
LIGTE EN SWAAR
MOTORVOERTUIE
en passasiers 59
8 Wedrenne en sport 59
Padtekens 8 Belemmering van verkeer 59
4. Oorsig van padtekens 12 8 Verlate voertuie
5. Reguleringstekens 14 8 Voetgangers se regte 59
6. Waarskuwingstekens 26 8 Skade aan openbare paaie 60
7. Inligtingstekens 35 8 Ongelukke/botsings 60
8. Gidstekens 38 8 Roekelose, nalatige of
9. Padmerke 45 onbedagsame bestuur 60
8 Bande 60
8 Alkoholiese drank en narkotiese middels 61
Reëls 8 Vervoer van passasiers 61
10. Reëls van die pad 52 8 Sitplekgordels 61
8 Algemeen 52 8 Konvooie 61
manier om dit te bewys. Wanneer jy hierdie toets slaag, sal jy kwalifiseer vir ’n Leerlinglisensie wat
wys dat jy op ’n openbare pad mag bestuur mits jy vergesel word van ‘n behoorlik gekwalifiseerde en
gelisensieerde bestuurder.
4 DIE LEERLINGLISENSIETOETS
:
4 Oorsig van padtekens
Jy moet weet wat die verskillende padtekens, verkeerstekens en padmerke beteken en hoe om op hulle te reageer
wanneer jy hulle op die pad teëkom. Bestudeer hierdie oorsig goed, dan sal jy al die padtekens, verkeerstekens
en padmerke wat op die volgende bladsye uiteengesit word makliker verstaan en onthou.
Doel
Die doel van padtekens, verkeerstekens en Hoe tekens
Padtekens het drieaangebied word
verskillende vorms:
padmerke is om: 8 tekens wat op pale of oorhoofse strukture
8 die veilige vloei van verkeer te reguleer gemonteer is
8 motoriste te waarsku teen die toestande op 8 padmerke wat op die padoppervlak geverf is
die pad vorentoe 8 seine wat deur ligte of deur mense
8 inligting te verskaf gegee word.
8 inligting oor roetes en bestemmings te verskaf.
Groepe tekens
Daar is verskillende groepe padtekens en elke groep dra ’n ander soort boodskap oor.
Roete-aanwyser- en inligtings-
tekens wat rigtings en ander
Toerismetekens
inligting gee wat veral vir
reisigers nuttig is.
Inligtingstekens wat die
Diagrammatiese
baansituasie vorentoe
tekens
aandui.
Beteken dieselfde as
Padmerke
meegaande padtekens.
12 DIE LEERLINGLISENSIETOETS
:
5 Reguleringstekens
Reguleringstekens beheer bestuurders se aksies en die verkeersvloei. Dit sluit in verkeersvloeibeheertekens wat
die beweging van verkeer reguleer, beveltekens wat vir jou sê wat om te doen, asook verbodtekens wat aandui
wat nie toelaatbaar is nie. Dit is ’n oortreding om enige van dié tekens te verontagsaam. Indien jy dit doen, kan
jy beboet word. Tydelike weergawes van party van dié tekens het geel, rooi en swart kleurkombinasies.
Reguleringstekens word na gelang van hul boodskap en doel soos volg gegroepeer.
Stop. Stop dood in lyn met die STOP/RY Dit is ’n bemande 3-rigting Stop. Stop in lyn met
Stop-teken, of voor die Stop- teken met die woord STOP aan die Stop-teken , of voor die
streep. Laat die motor stilstaan die een kant en RY of GO aan Stop-streep. Ry slegs verder
en trek weg slegs wanneer dit die ander kant. Stop soos nodig nadat al die voertuie wat
veilig is om dit te doen. en ry versigtig verder wanneer voor jou by die ander twee
die RY/GO vertoon word. Stop-strepe aangekom het,
weggetrek het.
4-rigting Stop. Stop in lyn Toegee. Ry stadiger en gee Stop/Toegee. Indien jy reguit
met die Stop-teken, of voor toe aan kruisverkeer en ook vorentoe gaan ry, of regs draai,
die Stop-streep. Ry slegs aan voetgangers wat die pad stop in lyn met die Stop-teken,
verder nadat al die voertuie voor jou kruis of wat wag om of voor die geverfde Stop-
wat voor jou by die ander drie dit te doen, of enige treine wat streep. Jy mag links draai
Stop-strepe aangekom het, naby genoeg is om potensiële sonder om te stop indien dit
weggetrek het. gevaar in te hou. Indien nodig, veilig is om dit te doen. Gee
stop voor die wit Toegee- toe aan enige kruisverkeer en
streep. voetgangers. Indien nodig, stop
voor die geverfde wit streep.
Gee toe by mini-sirkel. Ry Gee toe aan voetgangers. Gee Voetgangervoorrang. Die area
stadiger en gee toe aan ander toe aan enige voetgangers aan is vir voetgangers gereserveer.
voertuie wat enige Toegee- jou kant van die pad wat op die Voertuie mag slegs binnegaan
streep voor jou oorsteek. Ry voetoorgang is of wat op die om goedere op te laai of af
linksom om die geverfde eiland punt is om daaroor te loop. te lewer by ’n plek spesifiek
gemerk vir daardie doeleinde,
sonder om daaroor te ry.
omnoodgeval
herstelwerk
’n byte
tedoen
staan.ofSulke
voertuie moet toegee vir enige
Gee toe aan aankomende Geen toegang. Geen voertuie
voetganger wat die motor se
verkeer. Gee toe aan mag te eniger tyd hierdie straat pad gaan kruis of alreeds kruis,
aankomende voertuie op hierdie binnegaan nie. en moenie vinniger as 15 km/h
ryvlak . Ry verder wanneer dit beweeg nie, tensy ’n padteken
veilig is om dit te doen. ’n hoër spoed aandui.
Eenrigting Links. Dit is ’n een- Eenrigting reguit vorentoe. Eenrigting Regs. Dit is
rigtingstraat. Ry slegs in die Dit is ’n eenrigtingstraat. Ry ’n eenrigtingstraat. Ry slegs in
rigting van die pyl. slegs in die rigting van die pyl. die rigting van die pyl.
14 DIE LEERLINGLISENSIETOETS
:
Beveltekens: Om instruksies te gee
Daar is twee tipes beveltekens: tekens wat ’n aksie spesifiseer wat
alle bestuurders moet uitvoer, en tekens wat spesifiseer watter
klas padgebruiker ’n gespesifiseerde deel van die ryvlak moet
gebruik wat ander nie mag nie . Die klas padgebruiker word deur
’n simbool op die teken aangedui. Al die aksies wat bestuurders
moet uitvoer, verskyn in die eerste ry hieronder. Voorbeelde
van die verpligte ryvlak-gebruikstekens met simbole verskyn in
Jy moet jou Jy moet tolgeld Jy moet teen Jy moet verbygaan Jy moet slegs in Jy moet draai in Gehoorsaam
kopligte nou op hierdie pad hierdie spoed of aan die kant wat die rigting van die die rigting van die verkeersirkelreëls
aanskakel. betaal of ’n ander vinniger ry. deur die skuins pyl pyl ry. pyl by die volgende by ’n verkeersirkel.
roete volg. aangedui word. aansluiting. (kyk bl. 54)
Die klas padgebruiker wat aangedui word, moet slegs dié deel van die ryvlak gebruik en ander mag nie:
Taxi’s moet slegs Busse en mini- Voertuie swaarder Vragmotors Vragmotors moet Voetgangers moet Fietsryers en
dié deel van die busse moet net dié as die aangeduide swaarder as dié net dié deel van slegs dié deel van voetgangers moet
ryvlak gebruik. deel van die ryvlak BVM moet net dié BVM moet net dié die ryvlak gebruik. die pad gebruik. dié deel van die
Geen ander pad- gebruik. Ander deel van die ryvlak deel van die ryvlak Ander pad- Geen ander pad- pad gebruik.
gebruikers mag padgebruikers mag gebruik. Ander gebruik. Ander gebruikers mag dit gebruikers mag Ander padge-
dit gebruik nie. dit nie gebruik nie. voertuie mag nie. voertuie mag nie. nie gebruik nie. dit gebruik nie. bruikers mag nie.
Verbodtekens:
Om sekere aksies of klas voertuie te verbied
Hierdie tekens sê vir jou wat jy nie mag doen nie of watter klas
padgebruiker nie ’n spesifieke deel van die ryvlak mag gebruik
nie, na gelang van die simbool wat op die teken verskyn. Hierdie
tekens is almal wit, skyfvormige tekens met ’n rooi rand. Tydelike
weergawes het ’n geel skyf.
Geen links draai Geen regs draai Geen links draai by die Geen regs draai by Geen U-draai Geen stilhou nie Geen
hier nie. hier nie. volgende aansluiting volgende aansluiting hier nie. (tydelike teken). parkering nie.
of ingang nie. (tydelik) nie.
Geen verbysteek by Geen verbysteek Geen getoeter of Geen ryloop of stilhou Geen toegang vir die Geen smouse Geen toegang vir die
enige voertuig vir deur vragmotors vir enige harde geraas vir vir rylopers vir die klas voertuig op die toegelaat vir 75 m klas padgebruiker op
500 m nie volgende die volgende volgende teken nie voor of anderkant die teken nie.
(tydelike teken). 500 m nie. 100 m nie. 500 m nie. (tydelike teken). hierdie teken nie.
REGULERINGSTEKENS 15
:
Reguleringstekens : vrae en antwoorde
Die volgende vrae en verduidelikings sal jou help om ’n beter begrip te kry van die tekens wat reeds verduidelik
is. Maak by elke item die Korrekte antwoord-gedeelte regs toe, lees die vraag links en kies dan wat jy dink die
korrekte antwoord is uit die drie keuses wat verskaf word. Vergelyk nou jou antwoord met die korrekte antwoord
wat gegee word en lees die verduideliking om dit beter te verstaan. (Hierdie stelsel van kennisvaslegging is op
al die afdelings van dié boek van toepassing.)
Hoe behoort jy op hierdie teken te reageer? Watter stelling is korrek ten opsigte van
c Stop en ry slegs verder nadat hierdie teken?
al die voertuie wat voor jou by c Daar is gevaar anderkant
’n Stop-streep in die kruising die teken.
gestop het, oor die kruising c Jy moet toegee aan voetgangers
gery het. en kruisverkeer by die kruising.
c Stop en ry voort indien jy voel dit c Jy geniet voorrang.
is veilig om dit te doen.
c Stop en ry dan so gou as wat jy KORREKTE ANTWOORD
kan verder. Jy moet toegee aan voetgangers en kruisverkeer
by die kruising.
KORREKTE ANTWOORD Jy moet by die teken of merk toegee aan alle
Stop en ry slegs verder nadat al die voertuie wat verkeer wat reeds op die pad is wat jy nader.
voor jou by ’n Stop-streep in die kruising gestop Jy moet toegee aan enige spoorverkeer op die
het, oor die kruising gery het. spoorlyn wat gekruis word deur die pad waarop
Dit is ook op ’n 3-rigting Stop van toepassing. jy ry.
Moenie verder ry tensy dit veilig is om dit te
doen nie.
KORREKTE ANTWOORD
Albei.
Indien jy reguit vorentoe gaan ry, stop soos vir ’n Stop-teken.
Indien jy by die kruising links gaan draai, mag jy dit doen
sonder om te stop, maar jy moet toegee aan verkeer wat
van regs nader, en aan enige voetgangers wat die pad voor
jou oorsteek.
20 DIE LEERLINGLISENSIETOETS
:
6 Waarskuwingstekens
Waarskuwingstekens dui op potensiële gevare wat jy moontlik op die pad vorentoe kan teëkom. Hulle kom
gewoonlik ’n ent voor die gevaar om jou genoeg tyd te gee om te reageer. Die tekens is wit driehoeke met
’n rooi rand en swart simbool of woord. Tydelike weergawes van die tekens het ’n geel agtergrond.
Wanneer jy ’n waarskuwingsteken teëkom, kyk uit vir enige Stop-, Toegee- of ander reguleringstekens wat
moontlik vertoon word. Verminder spoed en ry versigtig voort, en wees gereed om ’n ongeluk te vermy. In die
tekens hieronder beteken ’n asterisk (*) by die verduidelikende teks dat die teken ’n links- en regs-weergawe het.
Gevaartekens is reghoekige rooi-en-wit plate (of rooi en geel vir tydelike weergawes) wat by die gevaar self
geposisioneer is – byvoorbeeld in ’n skerp draai of by ’n obstruksie op of aan die kant van die pad.
Padsituasies vorentoe
Dié tekens waarsku teen potensieel gevaarlike situasies vorentoe
wat verband hou met die posisie of struktuur van die pad of die
padoppervlak. Nader versigtig, ry stadiger indien nodig en wees
gereed om te stop of ’n alternatiewe roete te volg indien nodig.
*Motorhek met veeversperring Hek, spoorvalhek of Tonnel voor. Skakel die motor
voor. Ry aan dié kant van die versperring voor. se kopligte aan en moenie
veeversperring deur. verbysteek nie.
Steil afdraand voor. Skakel oor Steil opdraand vorentoe. Jy Stadig bewegende
na ’n laer rat, indien nodig. mag nie ’n Geen verbysteek-lyn voertuie voor.
kruis om ’n voertuig wat stadig
beweeg verby te steek nie.
Spooroorgang voor. Teerpad word ’n grondpad Grondpad word
Gehoorsaam alle verkeer- vorentoe, met los gruis wat ’n teerpad vorentoe.
beheerseine by die kruising. die voorruit en verfwerk kan
beskadig.
Tydelike ongelyke, stamperige Spoedhobbels voor. Ry Pad vorentoe vernou aan albei
padoppervlak of slaggate voor. stadiger en gehoorsaam enige kante. Hou so ver moontlik links.
spoedbeperkingsteken.
*Pad vorentoe vernou aan een Pad vernou by ’n brug voor. Ry Gladde pad voor, veral wanneer
kant. Hou so ver moontlik links. stadiger en nader versigtig. nat. Ry versigtig.
Water spoel oor ’n drif Belemmerde sig kan Struktuur vorentoe wat minder
vorentoe. Ry baie stadig en vorentoe verwag word as 5 m wyd is (bv. brug).
toets die remme agterna. (bv. gereelde mis).
26 DIE LEERLINGLISENSIETOETS
:
Waarskuwingstekens : Vrae en antwoorde
KORREKTE ANTWOORD
Albei.
Hierdie teken waarsku teen ’n T-aansluiting in die pad
30 DIE LEERLINGLISENSIETOETS
:
7 Inligtingstekens
Hierdie padtekens verskaf inligting oor die pad vorentoe sodat jy jou pad- en baangebruik dienooreenkomstig
kan beplan.
Afteltekens vir Tydelike aftelteken vir Geen deurpad vorentoe Geen deurpad na links (of Ryvoorrang. Die pad
’n hoëspoed- ’n hoëspoed-uitgang. nie, soos aangedui deur regs) nie, soos aangedui waarop jy ry, het voorrang
snelweguitgang. Elke Voorbeeld toon dit is die rooi staaf. deur die rooi staaf. by die aansluiting
wit staaf verteenwoordig 300 m tot by uitgang. vorentoe.
100 m tot by die uitgang.
Teen die spoed wat Die verkeerslig verander Parkeer-en-ry-punt. Moduswisseling. By Inligtingsentrum waar jy
aangedui word, is die nie eenvoudig van rooi na Jy kan jou motor hier hierdie punt kan na ’n inligting oor die plaaslike
verkeerslig by elke groen nie, maar het meer parkeer en ’n trein haal vir ander vorm van vervoer omgewing, rigtings, en so
aansluiting vorentoe fases om voertuie kans te die volgende been oorklim – bv. van motor meer, kan bekom.
gesinchroniseer om gee om teen aankomende van jou reis. na trein, van trein na bus.
dieselfde sein te vertoon. verkeer te draai.
Vragmotors Aanbevole spoed Vir die volgende 12 km Vir die volgende 5 km 200 m vorentoe
INLIGTINGSTEKENS 35
:
8 Gidstekens
Hierdie tekens verskaf inligting oor die roete en sluit byvoorbeeld afstande en aanwysings na bestemmings en
openbare geriewe in, asook ryvlaksituasies vorentoe. Hoofsaaklik vyf kleurkombinasies word op dié reghoekige
tekens gebruik:
Gidsteken-kleurkombinasies
Liggingsimbole
Hierdie tekens verskaf die naam van ’n dorp, straat, rivier, snelweg, wisselaar, ensovoorts. ’n Simbool
dui die aard aan van die item wat genoem word.
38 DIE LEERLINGLISENSIETOETS
:
9 Padmerke
Padmerke is verkeerstekens wat op die padoppervlak geverf is. Hulle kan geklassifiseer word as Regulerende,
Waarskuwende, en Inligtingspadmerke. Hulle het dieselfde betekenis as die verkeerstekens wat op pale of
bokant die pad gemonteer is en bestuurders behoort daarvolgens te reageer. Padmerke is in wit, geel of rooi
geverf, na gelang van die boodskap wat hulle oordra.
Die reëls sê jy mag nie op ’n rooi streep stilhou nie, jy mag nie op ’n geel streep parkeer nie, en jy mag nie oor
’n soliede wit lyn ry nie, behalwe dié wat die pad in die breedte kruis.
Regulerende merke
Regulerende padmerke word gebruik om die aksies van
bestuurders te beheer en die verkeersvloei te reguleer. Soos
met reguleringstekens is dit ’n oortreding om enige regulerende
padmerk te verontagsaam. Indien jy dit doen, kan jy beboet word.
In die volgende diagramme word die rigting van verkeersvloei
deur die klein swart pyltjies aangedui.
Bring dievoor
stilstand voertuig heeltemal
die soliede tot
Stop- Ry stadiger en
kruisverkeer gee toe
asook aan
voetgangers Gee die
wat toevoetoorgang
aan enige voetgangers
van enige
streep. Trek slegs weg wanneer wat die straat oorsteek of wag kant van die pad wil oorsteek.
dit veilig is om dit te doen. om dit te doen voor jy aanry.
Indien nodig, stop voor die wit
Toegee-streep. Dit geld ook by
’n spooroorgang.
PADMERKE 45
:
10 Reëls van die pad
Die reëls van die pad is daar om verkeersvloei te reguleer, om veiligheid te verseker en om die regte van
individuele padgebruikers te beskerm. Daar is reëls vir spoedbeperkings, baandissipline, parkering en ligte.
Dit is verpligtend om die reëls van die pad te gehoorsaam. Voldoening aan hierdie aspek van die verkeerswet
sal die moontlikheid van ongelukke, besering en dood op die paaie baie beperk.
Algemeen
8 Ry aan die linkerkant van ’n tweerigtingpad. (Dit is ‘die reël van die pad’)
8 In ’n eenrigtingstraat mag jy aan die regterkant ry mits dit veilig is om dit te doen.
8 ’n Verkeersbeampte se instruksies het altyd voorrang oor ’n reël van die pad of ’n padteken.
8 Handhaaf ’n volgafstand wat redelik en verstandig is met betrekking tot die spoed van die voertuig voor
jou, en die verkeer op en die toestand van die pad.
8 Alle voertuie moet ’n klaringsertifikaat (lisensieskyf) hê wat vir 12 maande ná die datum van uitreiking
geldig is.
Spoedbeperkings
Verdeelde
8
paaie
Waar ’n pad deur ’n geverfde of fisiese versperring verdeel
word, bly altyd aan die linkerkant van die verdeling.
8 Kruis hierdie tipe verdeling slegs by ’n opening wat
spesifiek vir hierdie doel aangedui word.
8 Dit is ’n oortreding om oor ’n soliede verdelende merk te ry.
8 Indien dit veilig is om te doen, mag jy ‘n gebroke lyn
oorsteek om ‘n ander voertuig verby te steek of om ‘n
U-draai te maak indien geen padteken dit verbied nie.
8 Sien bladsy 45 vir die spesifieke betekenis van die
padmerke wat hier aangedui word.
52 DIE LEERLINGLISENSIETOETS
:
Verbysteek van ’n ander voertuig Verbysteek aan die linkerkant
8 Moenie verbysteek indien 8 Indien dit veilig is om dit te doen, mag jy aan
dit deur ’n pad- of padmerk die linkerkant verbysteek wanneer:
verbied word nie. die voertuig vorentoe regs draai of
8 Moenie ’n voertuig wat by aangedui het dat dit regs gaan draai
’n voetoorgang gestop het, die pad ’n eenrigtingstraat is (verkeer
verbysteek nie. beweeg slegs in een rigting)
8 Wanneer jy ’n ander voertuig die pad wyd genoeg is dat twee of meer
wat in dieselfde rigting op ’n smal pad ry bane verkeer in dieselfde rigting kan ry
verbysteek, gaan regs van daardie voertuig die pad wyd genoeg en afgebaken is in
verby en hou op ’n veilige afstand. Moenie verkeersbane vir voertuie wat in dieselfde
voor die voertuig insny wanneer jy na die rigting ry
linkerkant van die pad terugkeer nie. jy deur ’n verkeersbeampte gesein word
8 Moenie aan die regterkant van die ryvlak teen om dit te doen.
aankomende verkeer ry nie. 8 Moenie oor die geel linkerkantste streep ry
8 Moenie op die skouer of rand van die pad ry om links te kan verbysteek nie.
wanneer jy verbysteek nie.
8 Moenie verbysteek teen ’n blinde hoogte,
draai of enige ander plek waar jou sig op die
pad vorentoe beperk is en daar aankomende Verbysteek: aankomende verkeer
verkeer kan wees wat jy nie kan sien nie. 8 Wanneer jy verbysteek en by aankomende
8 Wanneer jy ’n stilstaande bus verbysteek, kyk verkeer verbygaan, hou links en hou ’n oop
uit vir passasiers wat op- of afklim. ruimte tussen jou voertuig en ander voertuie.
Wat is die korrekte volgorde wanneer jy die Die proses van defensiewe bestuur bestaan
tegniek van defensiewe bestuur toepas? uit drie groepe aksies. Watter groep kan
c Soek, Voorspel, Identifiseer, Besluit, Uitvoer. uitgelaat word indien jy nie gaan rem of
c Voorspel, Identifiseer, Soek, Besluit, Uitvoer. van rat gaan verander nie?
c Nie een van bogenoemde nie. c Kyk, Blinde kolle, Sein.
c
Blinde kol, Stuur, Versnel.
KORREKTE ANTWOORD c Spieëls, Remme, Ratte.
Nie een van bogenoemde nie.
Die korrekte volgorde waarin die tegniek van KORREKTE ANTWOORD
defensiewe bestuur toegepas word, is: Spieëls, Remme, Ratte.
Soek: Wees op die uitkyk vir gevare op die pad. Indien jy nie van spoed gaan verander nie, is dit
Identifiseer: Identifiseer die tipe gevaar. nie nodig om in die spieël(s) te kyk, of om te rem
Voorspel: Oorweeg hoe die gevaar jou kan raak. of van rat te verander nie. Onthou egter: Kyk elke
Besluit: Kies ’n veilige reaksie. 5 tot 8 sekondes in jou spieëls op ’n reguit pad en
Uitvoer: Voer die aksies/s uit waarop jy besluit het. voor elke gevaar.
toestande ’n ligte motorvoertuig bestuur, hoe Genoeg dat jy kan stop sonder om uit te swaai.
groot behoort die gaping tussen jou voertuig en Jy het genoeg oop spasie nodig sodat, as die
die een voor jou te wees? Genoeg ... voertuig voor jou skielik stop, jy veilig kan stop
c dat jy kan stop sonder om uit te swaai. sonder om uit te swaai.
c om te keer dat jy die voertuig voor jou stamp.
c om uit te swaai en verby die voertuig voor jou kan ry.
Wat is die algemene spoedbeperking op paaie Wat moet jy doen indien jy van rigting wil
in Suid-Afrika? verander, spoed wil verminder of wil stop?
c 60 km/h op paaie in ’n dorpsgebied. c Sein wat jy wil doen.
c 100 km/h op paaie buite ’n dorpsgebied. c Hou links.
c Albei. c Albei.
64 DIE L
LEEE
ERRL
LIIN
NGGL
LIIS
SEEN
NSSIIE
ETTO
OEET
TSS
:
11 Leerlinglisensie-proeftoets
Hier is drie proeftoetse waarmee jy kan oefen om vrae te beantwoord voordat jy ’n afspraak maak om die
amptelike toets te skryf. Die vrae vir elke toets verskil. Om deeglik vir die amptelike toets voor te berei, raai ons
aan dat jy al drie toetse doen en probeer om vir elkeen volpunte te kry.
Instruksies
1. Begin met TOETS A en lees die eerste vraag noukeurig.
2. Lees die vraag weer om seker te maak jy verstaan wat gevra word.
3. Lees die veelkeuse-antwoordopsies onder elke vraag.
4. Besluit watter opsie die mees korrekte antwoord op die vraag is.
5. Omkring daardie opsie se verwysing (A of B of C) of die antwoord wat jy gekies het.
6. Nadat jy al die vrae in TOETS A beantwoord het, gaan jou antwoorde na teen die korrekte antwoorde wat op
bladsy 143 verskaf word.
7. Indien jy enige vrae verkeerd beantwoord het, hersien die hoofstuk(ke) wat daardie inligting bevat. Doen weer
die toets totdat jy al die vrae korrek kan beantwoord.
8. Herhaal hierdie proses vir TOETS B en C totdat jy volpunte vir al drie proeftoetse kry.
Hersien die materiaal elke dag tussen nou en die dag wat jy die amptelike toets skryf. Dit is ’n goeie idee om ’n
dag of twee voordat jy die amptelike toets skryf, weer hierdie proeftoetse te doen.
TOETS A
3. Watter kontrole verhoed dat ’n geparkeerde
voertuig beweeg?
A. 7
B. 8
C. 9
68 DIE LEERINGLISENSIE-PROEFTOETS
:
DIE K53-RYBEWYSTOETS
12 Oorsig
LIGTE EN SWAAR VOERTUIE EN MOTORFIETSE
Doel en voorwaardes
Dit is ’n praktiese bestuurstoets om die vermoëns van aspirantbestuurders van motorvoertuie en
motorfietse te bepaal.
Die bestuurstoets meet ’n bestuurder se: hantering van ’n voertuig; gehoorsaam van verkeersreëls, pad-,
verkeers- en padmerke; korrekte toepassing van die K53 defensiewe bestuurstelsel deur alle aspekte van
die toets; en hantering van verkeersprobleme in praktiese bestuursituasies.
Jy mag nie die bestuurstoets aflê in ’n ligte motorvoertuig wat minder as 3 m lank is nie.
80 DIE K53-RYBEWYSTOETS
:
Motorfietstoets: (die hele toets word in die toetswerf gedoen)
8 Inspeksie van die motorfiets se padwaardigheid verander van baan
voor daar gery word. stop en wegtrek teen ’n skuinste.
8 Korrekte opklim op en afklim 8 Maneuvers: Deel Twee:
van die motorfiets. wegtrek en ry
8 Maneuvers: Deel Een: beoordeling van draaispoed
aan- en afsit van die enjin noodstop en -uitswaai
spoedbestuur en -beheer stop.
Ligte en swaar motorvoertuie – Werftoets: 20 minute (plus 59 sekondes grasieperiode) insluitend die
voertuiginspeksie vooraf. Indien jy die werftoets slaag, sal jy voortgaan met die padtoets.
Jy sal die werftoets druip en die toets sal gestaak word indien:
8 jy die tydsbeperking van 20 minute 59 sekondes vir die voertuiginspeksie vooraf en die werftoets-
maneuvers oorskry
8 meer as 50 strafpunte toegeken word (sien volgende onderwerp – puntetoekenning)
8 jy enige van die ‘druip onmiddellik’-items in enige maneuver druip (sien puntetoekenning).
Die stophorlosie sal gestop word ná voltooiing van die volgende en sal voor die volgende item begin:
8 die instruksies vir die voertuiginspeksie vooraf
8 elke werftoetsmaneuver
8 die padtoets.
Puntetoekenning
Die toetsbeampte sal ’n telkaart gebruik om jou prestasie gedurende die toets te bepaal. ’n Sekere aantal
strafpunte kan tydens elke deel van die toets toegeken word (sien volgende bladsy). Indien jy meer as
Afgesien van die strafpunte wat op spesifieke maneuvers en padtoets-situasies van toepassing is, sal
strafpunte regdeur die toets aan jou toegeken word indien jy enige van die volgende foute begaan:
8 onbedagsaam teenoor ander padgebruikers: 1
8 kyk nie elke 5 tot 8 sekondes in die spieëls nie: 5
8 kyk te lank in die spieëls: 1.
Vir party items is daar nie strafpunte nie en dit moet korrek voltooi word om met die res van die toets
voort te gaan. Indien jy onsuksesvol is met enige van hierdie ‘Druip onmiddellik’-items, sal die toets
onmiddellik gestaak word en sal jy moet aansoek doen om die toets weer op ’n ander dag af te lê.
OORSIG 81
:
Druip onmiddellik-items
Jy sal die toets druip en dit sal onmiddellik gestaak word indien jy enige van die volgende foute begaan:
korrek kan gee wanneer jy die opdrag kry om verander baan na regs
’n Grys kassie dui ’n element aan wat jy korrek moet doen, anders druip jy onmiddellik die hele toets.
Let wel: Waar ’n maneuver tydens die padtoets op verskeie situasies van toepassing is, word die
strafpunte nie elke keer getoon nie. Jy moet byvoorbeeld die stappe van die K53-aksies vir stop of
wegtrek volg elke keer wanneer dit deel is van ’n bestuursmaneuver, soos by kruisings.
82 DIE K53-RYBEWYSTOETS
:
Gebruik van die
13 voertuig se kontroles
LIGTE EN SWAAR MOTORVOERTUIE EN MOTORFIETSE
Sein
8 Kyk in die truspieël(s) en toepaslike blinde kol, indien van toepassing – wanneer jy stadiger gaan ry, stop,
draai, van baan verander, ens.
8 Sein betyds en lank genoeg om ander padgebruikers te waarsku, maar wees versigtig dat jy nie te vroeg
sein nie, want dit kan ander padgebruikers verwar.
8 Nadat jy begin sein of handseine gebruik het, sit jou hand in die toepaslike posisie terug op die stuurwiel.
8
Maak seker dat jy die sein onmiddellik kanselleer nadat jy ’n maneuver voltooi het.
8 Wanneer jy die toeter gebruik, maak seker dat die ander padgebruikers bewus is van jou teenwoordigheid.
8 Vermy die gebruik van rigtingwysers of handseine in ’n kruising, tensy nodig.
8 Remligte is ’n sein wat aangelos kan word, dus
Toekenning van strafpunte:
is dit nie nodig om dit te kanselleer (deur jou
Kyk in spieëls 3
voet van die rempedaal af te haal) nadat die
Kyk in blinde kolle 5
voertuig heeltemal tot stilstand gekom het nie.
Handsein regs 3
8 Wanneer die remligte, kopligte of toeter as ’n
Handsein links 3
sein gebruik word, hoef jy nie in die blinde kolle
Handsein stop/ry skielik stadiger 3
te kyk nie. Jy moet egter in die truspieël(s) kyk
Gebruik van toeter 1
voordat jy rem.
Die Werftoets
Vooraf-inspeksie van die voertuig – buitekant
Nota vir swaar voertuie: Dit word ná die inspeksie van
die BINNEKANT gedoen (sien volgende item).
Wanneer jy die dele van die voertuig nagaan, word daar nie van jou verwag om al die eienskappe van
dié spesifieke deel te noem nie. Wanneer jy bv. die wiele nagaan, hoef jy nie te noem dat jy die band se
loopvlak vir slytasie en skade aan die sywand, die bandlugdruk en die klepdoppie, ens. nagegaan het nie.
Wanneer dit vir die toetsbeampte duidelik is dat jy aan die spesifieke dele aandag gegee het, ongeag of jy
dit genoem het of nie, sal jy daarvoor krediet kry.
Toekenning van strafpunte:
Prosedure – ligte en swaar motorvoertuie Kyk onder die voertuig 1
8
Kyk onder die voertuig vir enige lekplekke Gaan die ruitveërs na 1
en obstruksies. Gaan die bande na 1
8 Sluit al die deure oop en maak seker dat hul Gaan enjinkompartement na 1
oopmaakmeganismes en ruitslingers werk. Gaan ligte en weerkaatsers na 1
8 Maak seker dat die veiligheidsgordels stewig Gaan brandstoftenk se prop na 1
vas is en dat hul meganismes werk.
8 Begin by die deur regs voor en inspekteer die padwaardigheid van die voertuig:
Kyk dat al die glas- en plastiektoebehore (ligte, lense, weerkaatsers, spieëls, nommerplate, vensters)
onbeskadig, skoon en stewig vas is.
Gaan die ruitveërlemme na vir enige slytasie en moet hulle vir eers nie terugvou nie.
10. Gaan die werking van die voorste en agterste ligte, rigtingwysers, toeter en ruitveërs na.
11. Skakel die enjin af en draai al die skakelaars terug na die AF-posisie.
12. Gaan die stuur na vir oormatige speling.
13. Gaan die druk op die rem- en koppelaarpedale na.
14. Laat die ruitveërs na die normale posisie terugkeer, waar van toepassing.
15. Maak seker die voertuig se deure is behoorlik toe en dat passasiers vertroud is met hoe die deure werk.
16. Maak jou veiligheidsgordel vas en versoek enige passasiers om hul veiligheidsgordels vas te maak.
17. Maak seker dat die passasiers weet hoe die losknipmeganisme van die veiligheidsgordels werk.
Die werftoets-maneuvers
Die werftoets-maneuvers word voltooi voordat jy op openbare paaie uitgaan om die bestuurstoets af te lê.
Hierdie maneuvers toets jou bevoegdheid om die voertuig te hanteer terwyl jy agteruit ry, parkeer, teen
’n skuinste wegtrek en ’n driepuntdraai doen.
Voordat jy met die maneuvers begin, sal die toetsbeampte vir jou die volgende inligting gee:
8 Die hele werftoets (die vooraf-inspeksies sowel as die maneuvers) moet binne 20 minute en 59 sekondes (op
die stophorlosie) voltooi word.
8 Jy mag in enige stadium tydens party van die maneuvers die voertuig stop.
8 Jy moet die K53-waarnemingsprosedure uitvoer en die korrekte seine gee, net soos wat jy op ’n openbare
pad sou doen.
8 Jy hoef nie tydens die werftoets-maneuvers ’n veiligheidsgordel te dra nie.
8 om agteruit tot in die afgemerkte area te ry sonder om aan enige hindernis te raak
8 dat jy in enige stadium mag stop
8 dat jy nie vorentoe mag beweeg om korrek te kan terugstoot nie
8 dat jy ’n tweede (laaste) keer mag probeer indien die eerste poging onsuksesvol was, mits jy aan geen
hindernisse geraak het nie.
Posisioneer jou voertuig by die beginpunt en kanselleer die sein, indien van toepassing. Trek die
handrem vas of kies neutraal (P vir outomatiese transmissie) en wag vir instruksies.
Wanneer jy opdrag kry om dit te doen, voer die maneuver uit deur die stappe op bladsy 97 te volg.
Let wel: Terugstoot (‘alley docking’) na links word hier getoon. Jy sal dus eers in die linkerkantse blinde
kol kyk en links sein. Wanneer jy na regs gaan terugstoot, sal jy eers in die regterkantse blinde kol kyk en
regs sein.
2
4
1
98 DIE K53-RYBEWYSTOETS
:
Kruisings – links draai
Nota vir swaar voertuie en voertuie met sleepwaens:
Terwyl jy om ’n draai ry, kyk in die linkerspieël om seker te maak die voertuig of sleepwa volg veilig deur.
Die volgende twee illustrasies toon die korrekte K53-volgorde vir:
1. links draai sonder om te stop
2. links draai nadat jy gestop het.
3
2
4
1 4
1. Kyk in die spieëls 16. Versnel soos nodig
2. Kyk in die blinde kol links 17. Kyk in die spieëls
3. Sein links 18. Kanselleer sein
2
4. Kyk in blinde kol links Toekenning van strafpunte:
5. Stuur na links in die baan, indien nodig Kyk in spieëls 3
6. Kyk in die spieëls Kyk in blinde kolle 5
7. Ry stadiger/rem, indien nodig Sein wat jy gaan doen 5
8. Kies ’n laer rat, indien nodig Verander van baan 3
9. Gee voorrang aan voetgangers, indien nodig Kyk regs en links vir kruisverkeer 5
Posisie vir draai 4
Wiele reguit vir draai 3
3
10. Kies volgende laer rat, indien nodig Sein gekanselleer 4
11. Kyk vir verkeer na regs
12. Neem 360º waar, indien van toepassing Let wel: Die strafpunte in die kassie is op alle
13. Kyk in die blinde kol links situasies by kruisings van toepassing.
14. Stuur om die draai tot in die toepaslike baan
15. Gehoorsaam alle verkeerstekens en -reëls
Hierdie toets is ontwerp vir ryers van solo- (tweewiel-) motorfietse, nie vir drie- of vierwielmotorfietse
(quad-bikes) of ’n motorfiets met ’n syspan nie.
Toetsstruktuur
Deel Een
8 vooraf-inspeksie van die motorfiets se padwaardigheid
8 aanskakel en afskakel van die enjin
8 spoedbeheer
8 wegtrek en links draai
8 van baan verander na regs
8 stop teen ’n skuinste en dan wegtrek sonder om terug te rol.
Deel Twee
8 skatting van draaispoed (na links en na regs)
8 noodstoppe
8 nooduitswaaie na links en na regs
8 stop op ’n beheerde wyse.
Puntetoekenning
Regdeur die toets sal strafpunte soos nodig vir die volgende toegeken word:
8 oortreding van ’n verkeerswet
8 onbeheerste aksies
8 gevaarlike aksies
8 botsings
8 meganiese onklaarraking.
MOTORFIETS-RYTOETS 131
:
Deel Een: Vooraf-inspeksies en maneuvers
Jy sal Deel Een van die toets druip indien jy:
8 die maksimum toelaatbare 50 strafpunte oorskry of
8 enige van die druip onmiddellik-items druip.
Vooraf-inspeksie
Die toetsbeampte sal jou na jou motorfiets vergesel
waar jy die vooraf-inspeksie moet uitvoer.
Die nagaanprosedure
8 Kyk onder die motorfiets vir enige lekplekke en obstruksies.
8 Inspekteer die padwaardigheid van die motorfiets, verkieslik van bo na onder en van links na regs terwyl
jy linksom beweeg.
8 Kyk dat al die glas- en plastiektoebehore (ligte, lense, weerkaatsers, spieëls, nommerplate) skoon, stewig
vas en onbeskadig is.
Maak seker dat die lisensieskyf geldig is.
Inspekteer die wiele en bande (loopvlak, skade, bandlugdruk, klepdoppies, olielekke, ghries).
Gaan die remskywe, skokbrekers/vurke en modderskerms na vir slytasie, skade en veiligheid.
Gaan die voertuigkontroles (rathefboom, voetrem, kabels) na vir behoorlike werking en veiligheid.
Gaan die vlakke van die olie, water en remvloeistof na.
Maak seker dat die onderskeie dele van die voertuig (voetrusse, uitlaat, brandstoftenk se prop,
sydeksels, kettingskerm, sitplek, brandstoftenk, verkoeler, windskerm, stroomlynkap [‘fairing’]),
modderskerms) stewig vas en onbeskadig is.
Gaan die ketting na vir spanning en smering.
Maak seker dat die brandstoftenk se prop dig toe is.
Noem dat die battery nagegaan behoort te word vir skade, veiligheid en vloeistofvlak.
Let wel:
8 Indien jou eerste en tweede pogings onsuksesvol was, sal jy ’n derde probeerslag kry – mits jy nie aan enige
grenslyne geraak het nie.
Toekenning van strafpunte:
8 Dit is nie ’n noodstop nie. Indien jy egter nie die
360º-waarneming 5
motorfiets op ’n beheerde wyse tot stilstand bring Kies/verander van rat 1
nie, sal strafpunte aan jou toegeken word.
Wegtrek 1
8 Jy moet op punt ‘D’ stop sodat die middel van jou
Hou balans 5
voorwiel aan die kruising van die kalibreerlyne
Beheerde stop 5
raak. As jy met jou voorwiel voor hierdie lyne
Laat die enjin staak 1
stop, sal jy die toets druip.
Ontkoppel die koppelaar 1
8 As jy met een van jou voete aan ’n grenslyn raak
Gebruik van remme 3
nadat jy weggetrek het, sal jy strafpunte kry.
Raak aan grenslyne
8 Indien jy die motorfiets terug of vorentoe laat rol
Voertuig rol terug of vorentoe
wanneer dit verondelstel is om stil te staan, sal jy
Slaag nie in maksimum 3 pogings nie
druip en sal die toets gestaak word.
Kopiereg © van gepubliseerde uitgawe: Random House Struik (Pty) Ltd 2009, 2010, 2012, 2013
Kopiereg © van teks en illustrasies: Clive Gibson, Gavin Hoole 2009, 2010, 2012, 2013
Alle regte voorbehou. Geen gedeelte van hierdie publikasie mag gereproduseer,
in ’n ontsluitingstelsel bewaar of weergegee word in enige vorm of op enige manier,
hetsy elektronies of meganies, deur fotokopiëring, die maak van opnames of andersins
LET WEL:
Die Nationale Padverkeerswet, Regulasies en toetsvereistes word van tyd tot tyd deur bevoegde magte
hersien. Hierdie boek word voortdurend opgedateer om sulke veranderinge by te werk en alles moontlik
is gedoen om die akkuraatheid en die huidige geldigheid van die inligting, soos dit in hierdie publikasie
voorsien word, te verseker. Desnieteenstaande sal die Publiseerders en die Outeurs nie vir enige weglatings
of foute in hierdie publikasie verantwoordelik gehou word nie, hetsy weens die tydsberekening van die
uitreiking van opgedateerde uitgawes, of om enige ander rede.
:
Die Nuwe Amptelike -handleiding is die doeltreffendste voorbereidingsgids om
jou te help slaag in die Suid-Afrikaanse Leerling- en Bestuurslisensietoetse.
Leerlinglisensie
8 Leer eers die korrekte inligting en toets jouself daarna met hersieningsvrae
8 Verstaan padtekens en verkeersreëls deur middel van duidelike beskrywings en
uitvoerige illustrasies
8 Hersien elke afdeling met behulp van meer as 90 vrae, elk met ‘n verduideliking
K53-bestuurslisensie
8 Verstaan die uitvoerige verduideliking van die K53-defensiefbestuurstelsel
waaroor jy getoets sal word
8 Onthou die reeks K53-prosedures wat vereis word vir elke maneuver deur middel
I S B N 978-1-43230-328-0
9 781432 303280
www.randomstruik.co.za
: