Professional Documents
Culture Documents
Badanie Reaktywnosci Amin
Badanie Reaktywnosci Amin
Badanie Reaktywnosci Amin
Wprowadzenie
Przeczytaj
Wirtualne laboratorium – I
Sprawdź się
Dla nauczyciela
Badanie reaktywności amin
Aminy, jako zasady organiczne, występują powszechnie w organizmach żywych. Jak myślisz,
z jaką grupą związków chętnie reagują, biorąc pod uwagę ich właściwości chemiczne?
Z czego wynika reaktywność amin i co wpływa na to, że niektóre z nich są bardziej
reaktywne od innych?
Twoje cele
Metanoamina
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
N-metylometanoamina
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
N,N-dimetylometanoamina
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Anilina
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Wszystkie aminy posiadają w swojej budowie atom azotu z wolną parą elektronową.
Reaktywność amin wynika z możliwości jej wykorzystania i utworzenia wiązań z innymi
pierwiastkami przez atom azotu.
Aminy są reaktywne dzięki wolnej parze elektronowej atomu azotu, która jest zdolna do
tworzenia wiązań koordynacyjnych (donorowo‐akceptorowych).
Reakcja amin z wodą pozwala wykazać ich zasadowy odczyn. Powstają wówczas sole
amoniowe oraz aniony wodorotlenkowe. Zauważ, że zgodnie z teorią kwasów i zasad
Brönsteda i Lowry’ego amina pełni funkcję zasady, ponieważ przyjmuje atom wodoru od
cząsteczki wody, która wg tej teorii jest kwasem, czyli dawcą protonu.
amina pierwszorzędowa
Równanie reakcji aminy I-rzędowej z wodą
Źródło: GroMar Sp. z o.o, licencja: CC BY-SA 3.0.
amina drugorzędowa
amina trzeciorzędowa
amina aromatyczna
Równanie reakcji aminy aromatycznej z wodą
Źródło: GroMar Sp. z o.o, licencja: CC BY-SA 3.0.
Powstałe w tych reakcjach sole poddaje się działaniu mocnych zasad (np. KOH lub NaOH ),
uzyskując wówczas aminy, które jako słabsze zasady są wypierane z soli przez mocniejszą
zasadę.
Ciekawostka
Aminy I‐rzędowe
alifatyczne
aromatyczne
Aminy II‐rzędowe
Równanie reakcji aminy alifatycznej II-rzędowej z kwasem azotowym(III)
Źródło: GroMar Sp. z o.o, licencja: CC BY-SA 3.0.
aromatyczne
Aminy III‐rzędowe
aromatyczne
Słownik
aminy
organiczne pochodne amoniaku, zawierające w swojej budowie atom azotu z wolną parą
elektronową
aminy alifatyczne
pochodne alkanów, w którym jeden lub więcej atomów wodoru zostało zastąpionych
atomem halogenu (np. chlorem lub bromem)
podstawniki (grupy) elektrodonorowe
Bibliografia
Cieślik I., Migdał W., Aminy biogenne w żywności, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna,
XLIV, 4, 1087–1096, 2011.
Morrison R.T., Boyd R.N., Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa,
1985.
Wirtualne laboratorium – I
Laboratorium 1
Jak wykazać, że anilina jest słabą zasadą? Wśród sprzętu laboratoryjnego oraz odczynników
chemicznych znajdują się te niezbędne do przeprowadzenia eksperymentu. Następnie zaplanuj
doświadczenie chemiczne, przeprowadź je, zapisz obserwacje, wnioski oraz odpowiednie
równania reakcji chemicznych.
Obserwacje:
Wyniki i wnioski:
Polecenie 1
Instrukcja:
Obserwacje:
Wnioski:
Ćwiczenie 1 醙
A. chlorowodorek aniliny;
B. kwas chlorowodorowy;
C. anion chlorkowy;
D. anilina (fenyloamina);
E. ka on aniliniowy;
F. chlorek aniliniowy.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 3 醙
Zapisz równanie reakcji chlorowodorku aniliny z zasadą sodową w formie jonowej skróconej.
Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie
umieść je w wyznaczonym polu.
2B, 4C
2C, 4D
1C, 4D
Zaznacz „P”, jeśli uznasz, że zdanie jest prawdziwe, a „F” – jeśli fałszywe.
Ćwiczenie 3 輸
anionem propanoamoniowym.
chlorowodorkiem propanoaminiowym.
ka onem propanoamoniowym.
chlorkiem propanoamoniowym.
chlorowodorkiem propanoamoniowym.
Ćwiczenie 4 醙
Zapisz strukturalnie równanie reakcji chemicznej aniliny z kwasem solnym w formie jonowej
skróconej. Zaznacz powstające, nowe wiązanie w produkcie głównym reakcji.
Ćwiczenie 5 醙
Aminy alifatyczne mają charakterystyczne ostre zapachy, podobne do zapachu ryb. Charakter
chemiczny metyloaminy jest taki, jak amoniaku.
Wybierz odpowiedni substrat spośród podanych poniżej, aby wykazać charakter chemiczny
metanoaminy. Zapisz równanie reakcji chemicznej w formie jonowej.
anilina;
etanoamina;
amoniak;
zasada sodowa;
zasada potasowa;
Scenariusz zajęć
Przedmiot: Chemia
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony;
uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
Zakres rozszerzony
Cele operacyjne
Uczeń:
Strategia nauczania:
asocjacyjna.
burza mózgów;
dyskusja dydaktyczna;
ćwiczenia uczniowskie;
analiza materiału źródłowego;
technika zdań podsumowujących.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
Faza wstępna:
Faza realizacyjna:
Faza podsumowująca:
Praca domowa:
Materiały pomocnicze: