Zwangerschapsopvolging (Tweede trimester)

1) Inleiding
 14w – 27w

2) Anamnese en klinisch onderzoek

 Frequente klachten in tweede trimester
o Nausea
o Braken
o Pyrosis
o Ligamentum rotundum pijn
 Foetale bewegingen voelbaar vanaf 20w
o Al vanaf 16w voelbaar  = quickening
 Opnieuw screenen voor
o Depressie
o Anxiety
o Partnergeweld
 Klinisch onderzoek
o Gewicht
o BD
 Stijging voor 20w  chronische hypertensie
 Stijging na 20w  zwangerschapshypertensie
o Foetale HR bepaling via doppler
o Fundale hoogte meten
 Opvolgen uterine groei
 Screen voor macrosomie en IUGR

3) Echografische controle
 Uitvoeren tussen 18-22w
 Opvolgen van
o Cervicale lengte
 < 25mm  toegenomen risico op preterme geboorte
 R/ Vaginale progesteron voor pt met VG van preterme geboorte (niet bij tweelingen)
o Placenta locatie
 Anterior
 Posterior
 Placenta previa  placenta ligt voor foetus
 Vasa previa  navelstreng ligt voor foetus
o Foetale anatomie
 Indien afwijkingen  bevalling in gespecialiseerd centrum
o Uitgerekende datum
 Enkel indien dit nog niet gebeurde in 1e trimester
 Steeds vergelijken met uitgerekende datum op basis van laatste menstruatie
 14-15w  datum via echo moet > 7d verschillen van die berekend op basis van de menstruatie
om deze te vervangen
 16-21w  > 10d
 22-27w  > 14d
o Opsporen van vroege IUGR
 Follow-up van de groei 4w later
 Indien verhoogd risico voor foetale cardiale dood
o Doorsturen voor foetale echocardiogram
 Indien er onvoldoende zichtbaarheid is of er afwijkingen gevonden worden  steeds echografie herhalen
4) Genetische counseling
 Enkel als dit nog niet gebeurd is in 1e trimester
 Diagnostische testing
o Amniocentesis (vruchtwaterpunctie)
 Na 15w
 Opsporen van
 Foetale aneuploidie
 Afwijkingen van single genes
o Quad screen
 Maternale bloed test
 Opsporen van
 Alfa fetoproteïne
 hCG
 ongeconjugeerd oestradiol
 inhibine A
 15-22w
o NIPT
 Foetaal DNA in maternaal bloed
 Typisch in eerste trimester maar kan altijd
 Opsporen van
 Aneuploidie
 Geslachtschromosoom afwijking

5) Screenen voor abdominale wand defecten en neurale buis defecten

 Alfa-fetalproteine wordt gemaakt in foetale lever  gaat via placenta naar bloed van moeder
o Bij gastroschisis of neurale buis defecten  alfa-fetalproteine lekt naar vruchtwater  conc in maternaal bloed
neemt toe (MSAFP = maternal serum alfa-fetalproteine)
o Normale MSAFP sluit neurale buis defect niet uit
 MSAFP zit in tweede trimester quad screen
o Niet in eerste trimester en niet via NIPT
 MSAFP is een screeningstest  bevestiging nodig met echo
o Kan dus ook gevonden worden op echo zonder dat MSAFP nodig is

6) Screening voor zwangerschapsdiabetes

 Niet voor pt met vooraf bestaande diabetes
 Tussen 24-28w
 Vrouwen met BMI < 30 en zonder VG van zwangerschapsdiabetes
o GCT (glucose challenge test) op 24w
 50g glucose nemen  niet nuchter  1u later glycemie meten
 Indien > 130mg/dl  OGTT nodig
o OGTT (orale glucose tolerantie test)
 75g glucose nemen  wel nuchter  nuchter bloedname + bloedname na 1 en 2u
 Vrouwen met obesitas of VG van zwangerschapsdiabetes
o Meteen OGTT bij 24w

7) Antilichaam screening
 Alle vrouwen met Rhesus negatieve bloedgroep hebben antilichaam screening nodig tussen 24-28w
o + Single dose Rh immunoglobulines tussen 26-28w
 Toedienen van de medicatie maakt de test positief  dus eerst bloedtest, dan pas medicatie
 Toedienen van immunoglobulines is mogelijks vroeger geindiceerd bij
o Antenatale vaginale bloedingen
o Amniocentesis
o Abdominaal trauma

1
 Immunoglobulines werken 12w
o Wees zeker dat de bevalling nog gecoverd wordt in die 12w, anders nieuwe dosis nodig

8) Zwangerschap educatie
 Tetanus, pertussis, difterie vaccinatie is aangeraden in alle zwangerschappen
o Om kind te beschermen van bevalling tot ze hun vaccinatie krijgen
o Vanaf 27w
 Tekens van pre-terme geboorte en pre-eclampsie uitleggen
 Bespreek frequente klachten
o Ligamentum rotundum pijn
o Lage rug pijn
 Indicaties voor bevalling
o Contracties
o Vocht lekken
o Vaginale bloeding
o Verminderde foetale activiteit