Senior – określano tak osobę, która weszła w osobisty stosunek zwierzchni z wasalem

Wasal – we wczesnym średniowieczu osoba wolna oddająca się pod opiekę seniora w akcie
komendacji.

Lenno - majątek będący przedmiotem kontraktu lennego, czyli nadawany przez seniora wasalowi.

Kontrakt lenny – rodzaj osobistej umowy zawieranej pomiędzy seniorem i wasalem, której
przedmiotem było nadanie lenna.

Hołd lenny – ceremonia uroczystego zawarcia kontraktu lennego.

Drabina feudalna – odnosi się do okresu średniowiecza i oznacza hierarchię feudalną.

Przywileje szlacheckie – prawa nadawane szlachcie przez władców Polski pomiędzy XIII a XVI
wiekiem.

Kodeks rycerski – zbiór zasad którymi kierowali się rycerze.

Zamek – zespół elementów warownych i budynków mieszkalnych powiązanych w zamknięty obwód

obronny.

Herb – znak dziedziczny w polskim rodzie szlacheckim, który świadczy o przynależności do danego
rodu.

Paź – chłopiec będący członkiem rodu szlacheckiego, pełniący służbę przy jednej osobie na dworze
panującego lub rycerza.

Giermek – młodzieniec towarzyszący rycerzowi i szkolący się w służbie wojskowej. Jego służba była
traktowana jako przygotowanie do stanu rycerskiego.

Pasowanie na rycerza – nadanie giermkowi godności rycerza przez wręczenie mu ostróg i pasa.

Turniej rycerski – forma zawodów o charakterze sportowo-rozrywkowym, polegająca na

prowadzeniu walk na broń białą.

Zasadźca - osoba, która w imieniu właściciela ziemi zajmowała się organizacją miejsc do
prowadzenia handlu oraz sprowadzaniem potrzebnych fachowców.

Lokacja - Polegało ono na planowym osadnictwie ludności.

Ława miejska - organ zarządu miejskiego, z wójtem na czele.

Ława wiejska - pod przewodnictwem sołtysa spełniała funkcje sądu.

Rada Miejska - organ samorządowy miasta, sprawujący bieżący zarząd, sądownictwo.

Cech - stowarzyszenie rzemieślników zrzeszające przedstawicieli jednego określonego zawodu.

Gildia – określenie średniowiecznych stowarzyszeń kupieckich i rzemieślniczych.

Patrycjusze − uprzywilejowana, wyższa warstwa społeczna, która pojawiła się w okresie

królestwa oraz republiki w starożytnym Rzymie.
Pospólstwo – warstwa społeczna zamieszkująca miasta w okresie średniowiecza, średniozamożni
rzemieślnicy, drobni kupcy.

Plebs – najniższa warstwa ludności miejskiej, pozbawiona obywatelstwa miejskiego, złożona między
innymi z robotników, służby.

Trójpolówka – sposób uprawy roli polegający na podzieleniu ziemi uprawnej na trzy pola. Każdego
roku uprawiane są tylko dwa z nich, a trzecie ugoruje.

Społeczeństwo polskie dzieliło się na cztery podstawowe stany:

Duchowieństwo - duchowni otrzymali swobodę uchylania się od norm świeckiego prawa
zwyczajowego i podlegania przepisom prawa kanonicznego.

Rycerstwo - Powstawało dłużej, niż duchowieństwo, grupa adresatów licznych przywilejów

immunitetowych, posiadających ziemię na tzw. prawie rycerskim.

Mieszczaństwo i chłopstwo - Początki obydwu stanów wiążą się z zorganizowaniem osadnictwa,

odpowiednio miejskiego i wiejskiego. Mieszczaństwo wyodrębniło się po nabyciu przez miasta
samorządu, zaś chłopstwo po ujednoliceniu systemu czynszowego.

Droga jaka musiał przejść młodzieniec aby zostać przyjęty

do grona rycerzy:
Młodzieniec, aby zostać przyjęty do grona rycerzy musiał pochodzić ze szlacheckiego rodu. Najpierw
zostawał paziem, uczył się jazdy konnej i władania bronią. Giermkiem zostawał około 14 roku życia,
dbał o konia, zbroję i broń rycerza.

PAŹ  GIERMEK  RYCERZ

Warunki życia w średniowiecznym mieście i na wsi:

Mieszkańców średniowiecznych miast nazywamy mieszczanami. Należeli do nich głównie kupcy i
rzemieślnicy. Kupcy i rzemieślnicy płacili podatki, przeznaczane na potrzeby miasta, na przykład na
budowę murów miejskich, utrzymanie porządku i czystości. Byli też zobowiązani do obrony miasta w
razie najazdu nieprzyjaciela.

W średniowiecznej Polsce większość ludzi mieszkała na wsi i utrzymywała się z pracy na polu i
hodowli zwierząt. Byli to chłopi, nazywani też kmieciami. Dzięki ich pracy mieszkańcy wsi, zamków
i miast mieli jedzenie. Praca na wsi była ciężka, wymagała wielu umiejętności oraz narzędzi.