Sentencje:

1. Człowiek dobry zawsze jest nowicjuszem.

Tiro – znaki tyrońskie

2. Zadowolić Momo.
Momo – syn bogini Nyks, bóstwo drwiny.

3. Nic nie wysycha szybciej niż łza.

4. W naszym wieku, w naszych czasach prostota jest bardzo rzadka.

5. Miłość, obyczaj, słowo, czyn.

(wartości)

II
1.

2. Ego-logiczne
dialo-logiczne

3.

4.

5. desentyzycja profesji, deprofesjonalizacja.

Nauczyciel ma być piastunem (piastun – od „pieścić”, „pielęgnować”). TROSKA.
Enantiosemia – forma polisemii (wieloznaczeniowość), w której wyraz ma znaczenia wewnętrznie
sprzeczne. Np. TROSKA
Postsekularyzm – galąź nauki, która bada relację między religią, a kulturą.

6. Sztuka słuchania zawsze poprzedza sztukę mówienia.

sentencja delficka: „Patrz, kiedy słuchasz” (uważność)

22.10.2021

Sentencje:
1. Albo się dosto - Cyceron
2. Ośli most – ściąga
3. Wielu winien bać się ten, kogo wielu się boi – Publilus Syrus
4. Żaba serifius (milczek, człowiek milczący) – Diogenianus, Księga Suda; Erazm z Rotterdamu
5. Zjadłeś gorące drugie śniadanie – Plaut (w Rzymie zawsze było zimną przekąską, zazwyczaj resztka
z poprzedniego dnia. Oznacza popełnienie błędu.)
6.
7.
8. B) róża – symbol skrytości.
9
10. Konwergencja – zbieżność w podobieństwie; Verba volucria

05.11.2021

Senencje:
1.
2. Nie wychylać się przed szereg.

Principes

19.11
sentencje:
1. Ze szczyptą dystansu, sceptycyzmu.
2.
3. Jak w konspekcie
4.
5. Śmierć
6, kontekst: brat Cycerona (poeta) proszący go o wiersza,

Sumptio salis – spożywanie soli (posiłku)

Amen – być godnym zaufania, „tak jest, potwierdzsm)

>mn

Nth -> nattah -

nittah

Przykazania „Nie zabijaj”. W rzeczywistości jest „nie morduj”

„Caesar non supra grammaticas”- cesarz nie wypowiada się nt. gramatyki (bo się nie zna)

Apelles – malarz.

Do sprawdzenia: Piosenka własna z króla leara, mt 24,51

14.01.2022
1. Nie ma bardziej rzeczy nieprzyzwoitej od nieprzyzwoitego śmiechu.
2.
3. Ten kto pije wino, niech wypije też osad. (wino – szczęście, osad – nieszczęście)
4. Któż to będzie czytać? – o mniej znanych dziełach
5. Co innego miłość, co innego pożądanie.

Konstanty von

Geniwa – specjalny schowek na Torę.

K. Kairski IX w.
K. (2) Aleppo X w.
K. Leningradzki XI w.

Test:

1. Kanon
2. Sentencje
3. Frazeologizmy biblijne
4. Gatunki bibilijne

Pojęcia z wykładów
bonavolunda, tropizm, haroset, księga suda, etiologia, midraz, kodeks kairski, faryzeusze,
sadecedusze, lulath,

08.04.2022
Księga Koheleta

Cząstka „-et” odnosi się do r. ż.

Charakterystyczne dla tej księgi są sarkazm, ironia, autoironia, dystans do świata, tłumiona
melancholia, pustka, niepokój wobec głupoty i niesprawiedliwości, odrzucenie łatwych rozwiązań
mądrościowych, subtelna rozpacz.

Taedium vitae – znużenie życiem

Marność nad marnościami i wszystko marność.

Dla Koheleta pustką i wiatrem jest życie każdego człowieka.

Konstrukcja księgi:
1,1-3 -> obramowanie
1,4-11 -> kosmologia
1,12-3,15 -> antropologia
3,16-4,16 -> socjologia
4,17-5,6 -> religia
5,7-6,10 -> socjologia
6,11-9,6 -> ideologia (władza)
12,8 -> obramowanie

Wg Koheleta świat składa się z pytań. Czas i przypadek rządzi wszystkim. Bóg dał człowiekowi moc
działania, inteligencję, itd., ale w sposób definitywny skonstruował całe stworzenie – determinizm.
Kohelet wytacza proces przeciwko życiu. Dialog między Bogiem a człowiekiem umiera. Księga jest
świadectwem Boga ubogiego, niezbadanego, bliskiego i zarazem dalekiego. Przyroda i historia zostają
zredukowane do pustych mechanizmów. 3 systemy – hydrologiczny, słoneczny, meteorologiczny.

22.04.2022
Paradoks Gettiera zaprzecza klasycznej definicji wiedzy.

Pragnienie śmierci spotyka wiele wielkich postaci biblijnych, np. Mojżesz, Eliasz, Hiob, Sara.

Skąd się wzięło pojęcie poezji metafizycznej?

Koh 9 – głupota
Koh 11 – pamiętaj, że
Koh 12 – mikrotraktat o starości. Obrzydzenie starością.

Bóg oddala się od człowieka od zabójstwa Kaina.

Pieśń nad Pieśniami – pieśń najwyższa, skala światła. Mówi o miłości do Boga oraz miłości erotycznej,
eros i agathon. Brak wstydu, wychwalanie miłości per se (rdz 2,24). Erotyzm jest darem Boga, ale
staje się często przyczyną upadku, lęku, pustego pożądania itd. Nie da się ustalić daty powstania.
Widać motywy podobne w literaturze indyjskiej, arabskiej, egipskiej. Na początku nie była jednym
utworem, jej scalenie nastąpiło ok.VI w. p.n.e. Ma konstrukcję dramatyczną. Prawdopodobnie została
napisana przez kobietę.

W tradycji żydowskiej nie dopuszcza się interpretacji dosłownej.

29.04.2022

Megillot -
Targum – aramejska parafraza PnP, symboliczne przedstawienie konkretnych etapów od wyjścia
Izraela.

PnP jako alegoryczny dramat weselny; dramat o zagubieniu i odnalezieniu.

Pius XII w konstytucji apostolskiej interpretuje pieśń 3 werset 6 jako wniebowzięcie

Zwierzęta, do których porównuje się oblubieńca: gazela, jeleń, synogarlica, kojot (?); symbolika
wolności.

W pieśni podkreślona jest zamożność oblubienicy.

Niektórzy interpretują oblubienice jako mądrość, a nie miłość.

Szulamitka/szunamitka – kobieta w Biblii, która miała ogrzewać ciało starca (nie z własnej woli), w
PnP chce autonomii.
Pierwsze wesety: zmysłowość, wino, pocałunek jako symbole miłości; poza Pnp jest symbolem
smakowania życia, doświadczania Boga, dodim – wzajemne pieszczoty, namiętność; zapach
ukochanego.
Szem (imię) – szemen (olejek): sama twoja obecność jest wonnością.
Częste użycia zaimka ja, mój – oblubienica podkreśla swoją ważność w relacji. Szczyci się swoim
ciałem. Jest kobietą wolną – pozostaje niezłomnie wierną temu, kogo kocha. Brak w tekście struktur
społecznych, brak ojca i potomków – brak przyszłości i przeszłości. Zamiast ojca jest matka.
Eros nie jest instytowalny, obowiązek małżeński jest czymś złym.
Język sacrum zostaje przeniesiony na miłość erotyczną, pojawiają się zaklęcia – ironiczna parodia.

Pnp 6,12 – różne tłumaczenia

Saba, królowa Saby dała perły oblubienicy, by zaczęły błyszczeć od miłości w sercu

06.05.2022
A. Linzey
De Civilitate morum puerilium
A. Dillard – Pielgrzym nad Tinker Creek

Kret: symbol bóstw pogańskich

Nietoperz: w średniowieczu symbol hipokryzji i nienawiści, diaboliczności.
Małpa: najpierw symbol przepychu, potem głupoty
Lew: w Biblii każąca sprawiedliwość Boga, w Księdze Liczb waleczność Izraela, u Styracha symbol
grzechu – biegunowość. Od V wieku symbol zmartwychwstania.
Wilk: symbol pokolenia Beniamina, fałszywych proroków, pogaństwa. Szatan jak wilk nie może
odwrócić głowy ku dobru.
Lis: symbol niebezpieczeństwa.
Niedźwiedź: postać dwuznaczna. Najpierw symbol zagrożenia, przemocy i gwałtowności, gniewu
pańskiego. Wykonawcy klątwy proroka. Ryczący niedźwiedź jest przyrównany do człowieka
grzeszącego. Model jednej z bestii w Apokalipsie. Symbol szatana, ale równocześnie symbol
prześladowanego kościoła.
Osioł: Asinus Avis – znak. Środek lokomocji osób wysoko postawionych. Należało pomóc osłu, nawet
jeśli należał do wroga. Dziki osioł – Izmael. Symbol głupoty, zawiści, a z drugiej strony pokory i…
Żaba: symbol zmartwychwstania i życia wiecznego.

PTAKI
Struś: symbol sprawiedliwości kapłaństwa, stały się też symbolem obłudników. Na początku XVI
wieku w lit. Niemieckiej struś jest symbolem dziewiczego małżeństwa Maryi.
Bocian: Prawo bocianie. Po gr. Antipelargein – odbocianić się; odwdzięczyć się. Zachłanność.

10.06.2022
H. Meville

Gesty biblijne
D. Morris – Mowa ciała w sztuce
Gestus, -us – ruch, poruszenie, działanie, postawa
Gesto, -are – nosić, mieć na sobie/w sobie
Gestio, ire – pragnąć, zachowywać się w sposób niekontrolowany

Gesty zapowiadając symbolikę, stanowią całość znaczeniową, wskazują na integralność strony

mentalnej i fizycznej. Niosą ze sobą intencję, mają ukierunkowanie czasowe. Każdy gest zawsze
odnosi się do jakiegoś typu wspólnotowego. Wskazuje na odniesienie się do innego, nawet jeśli tym
innym jestem ja sam.

Prostracja – to, co dotyczy oddawania czci. 1. Skłon, gdziekolwiek Żydzi się modlili, kłaniali się w
stronę świątyni. 2. Akt głębokiego pochylenia i padnięcie na ziemię, na twarz. Może też oznaczać
uznanie zwierzchniej pozycji (np. Jozue). St, liczb 15,5 -> gdy Izraelici zaczynają szemrać, Mojżesz
pada przed nimi na twarz, by wyrazić swój gniew, wstyd; gdy Jezus mówi ‘ja jestem’ żołnierze padają
w gniewie. 2. Przyklęknięcie, należy się tylko Bogu, a nie aniołom. 4. 5. Wstawanie, powstawanie. 6.
Kłanianie się, Jakub kłania się 7 razy, Salomon kłaniał się swojej matce. Oddanie pokłonu mogło być
także uznaniem swojej porażki. 7. Twarz. Panim. Twarz baranka, twarz łączono z ego człowieka.
Twarz jako wyraz intencji, np. odwrócić twarz wobec kogoś. Zasłonięcie twarzy mogło być wyrazem
strachu, wstydu lub ukryciem własnej tożsamości. Zmiana nastroju

Dexiosis – uścisk dłoni. Zawarcie zgody, umowy, współudziału, powitanie i pożegnanie. Odsłonięcie
przedramienia, by sprawdzić, czy nie ma sztyletu. Lewa – gorsza; prawa – dobra.

Usiąść, siąść, siedzieć – sługa w pozycji stojącej, władca siedzi.

Położenie rąk na głowie – gdy ktoś dostawał karę śmierci przez wyznanie świadka, świadek kładł mu
ręce na głowie, by poświadczyć, że bierze odpowiedzialność za karę. Powierzanie jakiejś misji,
stanowiska.
Kładzenie ręki pod udem, genitaliami – przysięganie.
Klaskanie w dłonie – zwrócenie na coś uwagi, sygnał gniewu, oburzenia, smutku, szyderstwa,
pogardy, gdy spotkało się osobę znienawidzoną, kpina (z gwizdaniem).
Podniesienie głowy – przemoc wobec kogoś, niewinność, radość. Podniesienie czyjejś głowy
oznaczało symboliczne przywrócenie do łask, nadziei.
Potrząsanie głową – wyrażenie szyderstwa lub współczucia.
Całowanie, pocałunek – dotknięcie ustami nozdrzy, przekazanie oddechu, życia.
Obmycie stóp –
Chodzenie – Noe spacerował, chodził z Bogiem – był z nim w przyjaźni, w zażyłych stosunkach.
Filozofia chodzenia. Chodzenie z Bogiem = życie w zgodzie z jego przykazaniami.
Dotknięcie – Jezus dotyka trędowatego (z miłosierdziem – nie litością!)
Zwrócił twarz ku Jerozolimie = podjął decyzję.