3 komponenty postawy

1. Poznawczy – prezentuje wiedzę jednostki o różnym stopniu pewności (np. co jest

prawdziwe, co jest dobre)
2. Emocjonalny – zawiera uczucia pozytywne lub negatywne wobec przedmiotu postawy
3. Behawioralny - zawiera określone zachowania się względem danego przedmiotu,
wyrażonego w formie werbalnej lub czynnej (działania)

Autor, który określał pojęcie postawy terminem postawa

psychiczna
Stanisław Ossowski

Podaj definicje socjalizacji według Hanny Malewskiej

Socjalizacja – proces uczenia się podczas którego człowiek może stać się istotą społeczną i
zaczyna reprezentować daną grupę społeczną. Człowiek w czasie tego procesu staje się takim,
jakim oczekuje od niego społeczeństwo

Wymień i opisz 3 mechanizmy, na których opiera się uczenie

umiejętności w procesie socjalizacji
Wzmacnianie – mechanizm polegający na nagradzaniu zachowań pożądanych przez otoczeniu
lub na karaniu zachowań niepożądanych

Naśladowanie – kopiowanie zachowań ludzi wokół nas, zachowywanie się podobnie w

podobnych okolicznościach, przyswajanie obserwowanych zachowań

Przekaz symboliczny – mechanizm właściwy jedynie człowiekowi, polega na przekazie

informacji o pożądanym zachowaniu słownie lub pisemnie

Scharakteryzuj socjalizację pierwotną

Jest socjalizacją, którą człowiek przechodzi w dzieciństwie i dzięki której staje się członkiem
społeczeństwa . W jej toku uczy się elementarnych wzorów zachowań i podstawowych ról
społecznych. Uczy się posługiwać językiem i gestem, uczy się, że jest dzieckiem, dziewczynką
bądź chłopcem, uczy się, że nie należy bić młodszego rodzeństwa, tylko opiekować się nim.
Uczy się także, że rodzice mają nad nim władzę i należy ich słuchać, że są ważniejsi od innych
otaczających go ludzi, że są znaczącymi innymi. Jednym słowem, w socjalizacji pierwotnej
człowiek uczy się abecadła społecznego. Dlatego też jest ona najważniejsza w życiu jednostki.
Za końcową fazę socjalizacji pierwotnej uznawane jest pojawienie się w świadomości jednostki
pojęcia uogólnionego innego.

Scharakteryzuj socjalizację wtórną

Dotyczy jednostki, która ma już za sobą socjalizację pierwotną i zna w wersji wyniesionej z
domu abecadło życia społecznego. Socjalizacja wtórna uczy, jak się nim posługiwać. Ważna
część tej nauki zdobywana jest w szkole. Socjalizacja wtórna wprowadza człowieka w
poszczególne segmenty życia społecznego. W jej toku człowiek nabywa wiedzę niezbędną do
poprawnego odgrywania ról występujących w ich obrębie. W socjalizacji wtórnej człowiek może
decydować o tym, kto będzie dla niego znaczącym innym. W zróżnicowanym świecie
społecznym inaczej niż w rodzinie, która jest jedynym światem małego dziecka, człowiek może
mieć wielu różnych znaczących innych i zazwyczaj nie jest z nimi tak bardzo związany
emocjonalnie jak w przypadku socjalizacji pierwotnej. Socjalizacja wtórna rozpoczyna się
pojawienie się w świadomości jednostki uogólnionego innego.

Zdefiniuj socjalizację początkową

Socjalizacja początkowa dokonuje się w rodzinie, a następnie w innych grupach pierwotnych
- rówieśniczych i sąsiedzkich. Jednostka zostaje tu po raz pierwszy wprowadzona w świat
wzorów, reguł, oczekiwań społecznych. Uczy się podstaw społecznego współżycia. Zyskuje
świadomość, że nie jest sama i że musi się liczyć z innymi

Opisz socjalizację permanentną

Socjalizacja permanentna to koncepcja społeczna, która odnosi się do procesu uczenia się i
dostosowywania się do społeczeństwa, który trwa przez całe życie. Podkreśla ciągłe zmiany i
adaptacje jakie zachodzą w jednostkach w odpowiedzi na zmieniające się społeczne i kulturowe
warunki

Zdefiniuj pojęcie resocjalizacji

Resocjalizacja – proces formowania i kształtowania postaw oraz zachowań jednostki, którego
celem jest dostosowanie jej do norm i wartości przyjmowanych w społeczeństwie. Potrzeba
resocjalizacji implikuje, że postawy i wartości jednostki nie są zgodne z postawami i wartościami
uznawanymi za pożądane w społeczeństwie

Czym jest kontrsocjalizacja

Kontrsocjalizacja – wdrożenie do ról dewiacyjnych, przebiega łatwiej u osób z defektami
psychicznymi takimi jak psychopatia, socjopatia itp.

Czym jest socjalizacja odwrotna

Sytuacja występująca w warunkach szybkiej zmiany kulturowej – młode pokolenie wdraża, a
przynajmniej próbuje wdrażać pokolenie starsze do nowych wzorów czy umiejętności (np.
korzystanie z nowych technologii)

Czym jest socjalizacja antycypująca

Socjalizacja antycypująca – polega na aspiracji i próbie dołączenia do podziwianej grupy, w jej
trakcie naśladuje się członków grupy i nabywa się posiadane przez nich wartości, postawy i
poglądy. Proces ten przygotowuje do życia społecznego oraz kształtuje osobowość

Wymień i opisz co przyswaja i poznaje człowiek w toku socjalizacji

według A. Jasińskiej – Kanii
• Umiejętności leżące u podstaw interakcji społecznych
• Komunikacyjne, rozumienie języka
• Normy i wzory zachowań w konkretnych sytuacjach
• Społecznie i kulturowo akceptowane sposoby zaspokajania potrzeb biologicznych
• Wartości
• Umiejętności posługiwania się przedmiotami, narzędziami itp., konieczne do
funkcjonowania w cywilizacji
Scharakteryzuj kompetencje jednokulturową
Kompetencja jednokulturowa – odnosi się do umiejętności poruszania się i funkcjonowania w
ramach jednej kultury. Obejmuje to zrozumienie norm społecznych, wartości, zwyczajów, języka
danej kultury oraz umiejętności komunikacji i współpracy w tym kontekście. Osoby posiadające
takie kompetencje są w stanie efektywnie działać w obrębie swojej kultury

Czym jest kompetencja kosmopolityczna

To znajomość i umiejętność stosowania wielu różnych wzorów życia i różnorodnych idei
pochodzących z kilku kultur

Scharakteryzuj osobowość podstawową i modalną

Osobowość podstawowa - część powiązanych ze sobą elementów osobowości występujących
u przedstawicieli danej kultury i zharmonizowanych z jej instytucjami. Jest ona podłożem postaw
uczuciowych i systemów wartości wspólnych dla członków danej zbiorowości. Stanowi rodzaj
kanwy, na której tworzą się zindywidualizowane formy osobowości. Najważniejsze znaczenie
dla kształtowania się osobowości mają doświadczenia dzieciństwa, występowanie odmiennych
osobowości podstawowych w poszczególnych kulturach wiązali z różnicami w sposobach
wychowywania dzieci. Inny bywa stopień rygoryzmu, zakres dyscypliny i intensywność
okazywania uczuć. Zwracali uwagę, że sama organizacja rodziny różni się w poszczególnych
kulturach.

Osobowość modalna - nawiązuje w swojej nazwie do używanego w statystyce określenia

wartości występującej najczęściej w zbiorowości. Osobowość modalna to typ osobowości
występujący najczęściej w danej populacji. Jest, a w każdym razie może być kategorią
empiryczną, drogą zaś do jej poznania są analizy statystyczne. Badając osobowość modalna,
skupia się uwagę na częstości występowania w danej zbiorowości pewnych cech psychicznych i
ich powiązań. Pojęcie osobowości modalnej może odnosić się do każdej zbiorowości, a nie tylko
do takiej, która ma wspólną kulturę. Nie wyklucza istnienia wielu różnych typów osobowości
w obrębie jednej zbiorowości.

W którym typie socjalizacji kreuje si ę osobowość podstawowa

W socjalizacji pierwotnej, kształtuje się podczas interakcji z rodzicami i opiekunami. Obejmuje
naukę zachowań społecznych oraz norm i wartości. Okres ten cechuje się silną więzią
emocjonalną z znaczącymi innymi