Professional Documents
Culture Documents
Hình Hoc 10 (Đã S A)
Hình Hoc 10 (Đã S A)
Hình Hoc 10 (Đã S A)
I. Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
- Hiểu khái niệm vectơ, vectơ không , độ dài vectơ, hai vectơ cùng phương,
hai vecto bằng nhau.
- Biết được vecto – không cùng phương, cùng hướng với mọi vecto.
2. Về kỹ năng:
- Chứng minh được hai vecto bằng nhau.
- Khi cho trước điểm A và vecto , dựng điểm B sao cho .
- HS biết cách chứng minh 3 điểm phân biệt thẳng hàng.
3. Về thái độ:
- Chính xác, biết quy lạ về quen.
- Biết được toán học có ứng dụng trong thực tiễn.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Chuẩn bị của giáo viên: Chuẩn bị các hình 1.2, hình 1.3 (sgk)
2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước bài ở nhà.
IV. Tiến trình giờ dạy:
1. Ổn định lớp: Sĩ số: A1: .............; A2:.............; A3:...............
2.Kiểm tra bài cũ: GV đặt vấn đề để vào nội dung bài học ( Khi học Vật Lý lớp 8 HS đã làm quen
với vecto)
3.Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
HĐ1: Nêu một số ví dụ trong -HS theo dõi và ghi nhận kiến 1. Khái niệm vecto:
toán học và thực tế liên quan đến thức mới. Định nghĩa :SGK
vecto và hình thành định nghĩa. - Nếu vecto có điểm đầu là A và
HĐ2: Phát biểu định nghĩa:
điểm cuối là B thì ta kí hiệu:
(SGK )
HĐ3: Một vecto hoàn toàn được -Khi biết điểm đầu và điểm cuối - Những vecto không phân biệt
xác định khi biết những yếu tố của vecto. điểm đầu, điểm cuối ta kí hiệu:
nào?
HĐ4: Cho hai điểm A và B phân - Một vecto hoàn toàn xác định
-HS: 2 vecto.
biệt, ta có thể xác định được khi biết điểm điểm đầu và điểm
mấy vecto có điểm đầu và điểm cuối.
cuối là A hoặc B?
1
HĐ5: Hai vecto và có phân - Qua hai điểm A, B phân biệt,
- HS: Phân biệt. ta có thể xác định được 2 vecto
biệt không? Vì sao?
có điểm đầu và điểm cuối là A
HĐ6: (HD về nhà) Cho 3 điểm hoặc B.
phân biệt A, B, C, ta có thể xác -HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi:
định được mấy vecto có điểm đầu có 6 vecto thỏa mãn.
và điểm cuối là A hoặc B hoặc C ?
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
HĐ1: Khái niệm giá của một vecto - Nghe, quan sát, nhận xét và 2. Hai vecto cùng phương,
HĐ2: Treo hoặc vẽ hình 1.3, hỏi ghi nhận kiến thức. cùng hướng
phân tích trên hình vẽ và đưa ra - Các vecto có giá song song - Giá của hai vecto là đường
khái niệm 2 vecto cùng phương hoặc trùng nhau. thẳng đi qua điểm đầu và điểm
(SGK). cuối của vecto đó.
- Hai vecto cùng phương nếu
HĐ3: Hướng dẫn HS chứng minh: - Các vecto có giá không song giá của chúng song hoặc trùng
Ba điểm phân biệt A, B, C thẳng song và cũng không trùng nhau.
hàng khi và chỉ khi hai vecto và nhau. - Hai vecto cùng phương thì có
thể cùng hướng hoặc ngược
cùng phương. hướng.
4. Củng cố:
* Vecto khác đường thẳng như thế nào?
2
* Một vecto hoàn toàn được xác định khi biết những yếu tố nào?
* Thế nào là giá của một vecto, điều kiện để cho 2 vecto cùng phương?
* Các khẳng định sau đây đúng không:
a. Hai vecto cùng phương vói một vecto thì 3 vecto cùng phương.
b. Hai vecto cùng phương với một vecto thứ 3 khác thì cùng phương.
c. Hai vecto cùng hướng với một vecto thứ 3 thì cùng hướng.
d. Hai vecto cùng hướng với một vecto thứ 3, khác vecto – không thì cùng hướng.
e. Hai vecto ngược hướng với một vecto khác vecto – không thì ngược hướng.
Đọc trước các mục 3 và 4 trong SGK.
Xem lại lý thuyết các mục 1, 2 trong SGK
V. Rút kinh nghiệm
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
ểm
3
I. Mục tiêu
1. Về kiến thức:
- Củng cố các khái niệm vecto, vecto cùng phương
- Nắm được định nghĩa vecto, hai vecto bằng nhau. Định nghĩa và các tính chất của vecto
– không.
2. Về kỹ năng:
- Chứng minh được hai vecto bằng nhau.
- Khi cho trước điểm A và vecto , dựng được điểm B sao cho .
- Có mối liên hệ giữa các cặp vecto bằng nhau và hình bình hành.
3. Về thái độ:
- Cẩn thận, chính xác, biết quy lạ về quen.
- Biết được toán học có nhiều ứng dụng trong thực tiễn.
III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
+Đói với GV: Chuẩn bị các hình vẽ minh họa cho nội dung của bài dạy, các bài tập vận dụng.
+Đối với HS: Đọc trước bài ở nhà và xây dựng bài trên lớp.
IV.Tiến trình bài dạy:
1. Ônr định lớp: A1:...............; A2: ...................; A3:.......................
2. Kiểm tra bài cũ
HS1: Lên bảng vẽ hai vecto cùng hướng, ngược hướng
HS dưới lớp đứng dậy trả lời
-Thế nào là vecto, giá của một vecto, nêu điều kiện cùng phương của hai vecto;
Một vecto xác định khi nào?
GV tổ chức cho các em dưới lớp nhận xét phần trình bày câu hỏi trên bảng.
3. Bài mới
Hoạt động 1: HAI VECTO BẰNG NHAU
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình bảng
HĐ 1: GV vẽ hình, phân tích 3. Hai vecto bằng nhau
trên hình vẽ, đặt câu hỏi giúp -HS theo dõi và phát biểu khái a/ Độ dài của vecto
hình thành định nghĩa. niệm độ dài của vecto. -VD: có độ dài là AB
HĐ 2: Phát biểu định nghĩa
(SGK ) -Ký hiệu: =AB
-Cần thỏa mãn đồng thời 2 điều
HĐ3: Nhắc lại điều kiện hai kiện: cùng hướng và cùng độ b/ Hai vecto bằng nhau
vecto bằng nhau. dài. +SGK
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
HĐ1: Nhắc lại điều kiện xác định - VT hoàn toàn xác định khi biết 4.Vecto - không
của một vecto. điểm đầu và điểm cuối. * K/n:
HĐ2: Xác định giá của . Từ đó - Vecto – không (như ) có vô *T/C:
có nhận xét gì về quan hệ của số giá là những đường thẳng đi -Vecto – không cùng phương,
vecto – không với những vecto qua điểm A. cùng hướng với mọi vecto.
khác. -Độ dài của vecto – không
bằng 0.
- Kí hiệu vecto – không:
=> = với
A, B, M..
Hoạt động 3: CỦNG CỐ HAI VECTO BẰNG NHAU THÔNG QUA BÀI TẬP
b)
? Chỉ ra tính chất của các đoạn - Nhớ lại tính chất của đường
NP, MQ trong các BCD và trung bình trong tam giác. c)
ABD. d)
- Vận dụng vào bài cụ thể (trên e)
hình vẽ) để giải.
f)
4. Củng cố
* Thế nào là độ dài của một vecto? Điều kiện để
N
hai vecto bằng nhau? B C
* Tóm tắt những tính chất của vecto - không M
* HS làm bài tập: P
A
5 Q D
Đề bài: Cho tứ giác ABCD. Gọi M, N, P, Q lần lượt là trung điểm các cạnh AB, BC, CD và DA.
CM: , .
6
Ngày soạn: / / Bài Bài tập Tiết thứ 3(theo ppct)
I. Mục tiêu
1. Về kiến thức
- Củng cố khái niệm vecto, vecto cùng phương, độ dài vecto, hai vecto bằng nhau.
- Định nghĩa và các tính chất của vecto – không.
2. Về kỹ năng
- Điều kiện đẻ hai vecto cùng phương, bằng nhau. Áp dụng trong hình học
3. Về thái độ
- Cẩn thận, chính xác, biết quy lạ về quen.
- Phát hiện ý nghĩa của vecto trong hình học cũng như trong thực tế.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinhdung các ba
1. Đối với GV: Chuẩn bị nội dung bài dạy
2. Đối với HS: Chuẩn bị nội dung các bài tập cho về nhà
III. Phương pháp
Phương pháp gợi mở thông qua các hoạt động điều khiển tư duy
IV. Tiến trình giờ dạy
1.Ổn định lớp: A1: ....................; A3: ....................
2. Kiểm tra bài cũ:
HS1 (TB): Nêu định nghĩa hai vecto bằng nhau. Vẽ hai vecto bằng nhau
HS2 (K-G): CMR tứ giác ABCD có thì .
HS dưới lớp cùng làm và nhận xét.
3. Bài tập
Hoạt động của HS Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
-HĐ1: Yêu cầu HS lên bảng - Theo dõi bài chuẩn bị ở Bài tập 1 (7). Các khẳng định sau đúng hay
trình bày bài số 1 nhà, chuẩn bị ý kiến n sai?
Vẽ hình minh họa cho câu b) hận xét nội dung trên a.Trả lời Đ: Vì chúng có giá song song và
bảng. trùng nhau.
b. Trả lời S: Vì giả sử ngược hướng
nhau và ngược hướng với => cùng
hướng với , điều này trái giả thiết cho là
cùng ngược hướng với .
7
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
- Gọi HS lên bảng trình bày + Thảo luận để tìm hướng giải Bài số 3(7): C/m:
- Chia nhóm trình bày lời giải (lên bảng giải nếu đã chuẩn bị ở Tứ giác ABCD là hình bình
- Đặt câu hỏi dẫn dắt (nếu cần). nhà). hành
Bài này cần chứng minh mấy ý? +) C/m: ABCD là hình bình
hành
- HD các nhóm trình bày. Ta có ABCD là hình bình
- Hai phần chứng minh có thể gộp => . hành
làm một và sử dụng điều kiện +) C/m: =>
tương đương.
ABCD là hình bình hành
(đpcm
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
- Chia nhóm trình bày lời giải-Làm việc theo nhóm và trình Bài số 4(7).
- HD các nhóm trình bày bày vào bảng phụ Cho lục giác đều ABCDEF
-Kiểm tra và khích lệ nhóm HS -Xem lại điều kiện hai vecto có tâm O
giải đúng và nhanh cùng phương a)Tìm các vecto khác và
-Liệt kê.... cùng phương với vecto .
-Xem lại điều kiện hai vecto Tìm được 9 vecto (liệt kê)
bằng nhau
b)Tìm các vecto bằng vecto
-Liệt kê....
Đại diện nhóm lên trình bày
Tìm được 3 vecto bằng vecto
:( liệt kê)
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
Nêu yêu cầu bài và phân tích Nghe, vẽ hình tìm lời giải Bài tập: Cho ABC có H là
+ Để chứng minh hai vecto bằng + Dựa vào các kiến thức đã cho trực tâm và O là tâm đường
nhau ta cần chứng minh điều gì? chứng minh tứ giác AHCB’ là tròn ngoại tiếp. Gọi B’ là điểm
+ Nếu 4 điểm không thẳng hàng hình bình hành. đối xứng của B qua O. Chúng
thì để chứng minh 2 vecto tạo minh .
thành bởi 4 điểm đó bằng nhau ta Giải
cần chứng minh tứ giác đó là hình
gì?
8
A
B B'
Vì
BB’
C
là
đường kính của đường tròn (O)
nên:
CH//B’A, AH//B’C
tứ giác AHCB’ là hbh
4. Củng cố:
* Thế nào là giá của một vecto, điều kiện để hai vecto cùng phương?
* Thế là độ dài của một vecto, điều kiện để hai vecto bằng nhau
* Tóm tắt những tính chất của vecto - không?
Bài tập chép: Cho hbh ABCD . Hai điểm M, N lần lượt là trung điểm của BC và D. Điểm I là
giao điểm của AM và BN, K là giao điêmr của DM và CN. C/m
9
Ngµy so¹n: / / Bµi: 2 Tæng VÀ HIỆU cña hai vÐc t¬ TiÕt thø: 4 (theo ppct)
I.Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Cñng cè ®é dµi cña vÐc t¬, hai VT b»ng nhau.
- C¸ch x¸c ®Þnh vÐc t¬ tæng cña hai vÐc t¬.
2. VÒ kü n¨ng:
- N¾m ®îc hai qui t¾c x¸c ®Þnh vÐc t¬ tæng, c¸ch ph©n tÝch mét vÐc t¬ thµnh tæng
c¸c
vÐc t¬.
3. VÒ th¸i ®é:
- TÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, chñ ®éng tiÕp thu vµ XD kiÕn thøc trªn líp.
- Ph¸t hiÖn ®îc ý nghÜa cña VT trong h×nh häc còng nh trong thùc tÕ.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
+§èi víi GV: - ChuÈn bÞ néi dung cña bµi d¹y.
+§èi víi HS: - ChuÈn bÞ ND c¸c bµi tËp ®îc cho vÒ nhµ, ®äc tríc bµi häc trªn líp.
III. Ph¬ng ph¸p: Ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t duy.
IV. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. SÜ sè: A1: ..............; A2: ...................; A3: ....................
2. KiÓm tra bµi cò:
HS1: Lªn b¶ng: Qua A dùng c¸c VT , .
HS díi líp ®øng t¹i chç nhËn xÐt néi dung yªu cÇu trªn b¶ng.
3. Bµi míi.
*H§1: Cho hai VT vµ vµ Qua A dùng c¸c VT 1.Tæng cña hai vÐc t¬.
®iÓm A tuú ý. , * §/N: SGK
B *PhÐp t×m tæng cña hai VT ®-
îc gäi lµ phÐp céng VT.
10
*H§ 2: - Trªn h.vÏ h·y t×m - HS lªn b¶ng dùng ®iÓm D.
®iÓm D sao cho = - HS ph¸t biÓu thµnh nội dung
-Nèi C víi D ta ®îc hbh ABCD víi quy t¾c
®êng chÐo AC 3.Quy t¾c ba ®iÓm.
4 .Cñng cè: (th«ng qua c¸c bµi tËp AD) trªn líp.
Bµi to¸n 1. Chøng minh r»ng víi 4 ®iÓm bÊt k× A, B,C, D ta lu«n cã: .
11
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS NỘI DUNG
Nªu nd bµi to¸n vµ HD HS t×m + ¸p dông tÝnh chÊt 2 vect¬ Bµi to¸n 2.
c¸ch gi¶i. b»ng nhau, vect¬ 0, quy t¾c 3 HD: a) Cã:
? ¸p dông tÝnh chÊt 2 vect¬ ®iÓm biÕn ®æi VT thµnh VP.
b»ng nhau, vect¬ 0, quy t¾c 3
®iÓm. A
M C’
G
B
C
b) Dùng hbh AGBC’.
+ Dùng vect¬ theo Cã : . Mµ G lµ
?X¸c ®Þnh vect¬ theo quy t¾c HBH. trung ®iÓm CC’
quy t¾c HBH. + T×m mèi liªn hÖ gi÷a hai .
? NhËn xÐt hai vect¬ vµ vect¬ vµ . VËy .
. + Nªu lêi gi¶i.
Ngµy so¹n: / / Bµi: 2 TỔNG VÀ HIỆU CỦA HAI TiÕt thø: 5 (theo ppct)
VECTO
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
12
- Cñng cè ®Þnh nghÜa, c¸c qui t¾c, c¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng cña hai vÐc t¬.
- Cung cÊp c¸c kh¸i niÖm: vÐc t¬ ®èi; vÐc t¬ hiÖu; qui t¾c ba ®iÓm, c¸ch x¸c ®Þnh
hiÖu cña hai vÐc t¬, c¸c tÝnh chÊt.
2. VÒ kü n¨ng:
- X¸c ®Þnh ®îc vÐc t¬ ®èi cña mét vÐct¬, qui t¾c x¸c ®Þnh vÐc t¬ hiÖu, c¸ch ph©n
tÝch mét vÐc t¬ thµnh hiÖu c¸c vÐc t¬.
3. VÒ t duy, th¸i ®é:
- TÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, chñ ®éng tiÕp thu vµ XD kiÕn thøc trªn líp.
- Ph¸t hiÖn ®îc ý nghÜa cña VT trong h×nh häc còng nh trong thùc tÕ.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
+§èi víi GV: - ChuÈn bÞ néi dung cña bµi d¹y, hÖ thèng c©u hái V§, NV§.
+§èi víi HS: - ChuÈn bÞ ND c¸c bµi tËp ®îc cho vÒ nhµ, ®äc tríc bµi häc trªn líp.
III. Ph¬ng ph¸p:
Ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t duy.
IV. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. SÜ sè: A1: ..............; A2: ...................; A3: ....................
2. KiÓm tra bµi cò:
HS1: Lªn b¶ng: Cho hbh ABCD t©m O. T×m trªn h×nh b×nh hµnh c¸c cÆp vÐc t¬ ngîc
híng?
HS díi líp ®ømg t¹i chç nhËn xÐt néi dung yªu cÇu trªn b¶ng.
HS2: Víi 4 ®iÓm bÊt kú A, B, C, D chøng minh r»ng :
3. Bµi míi.
Hoạt động 1: DỰNG VECTO ĐỐI CỦA MỘT VECTO CHO TRƯỚC
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS NỘI DUNG
*H§1: * KiÓm tra kÕt qu¶ néi dung 5. HiÖu cña hai vect¬:
A B c©u hái KT bµi cò. a. Vect¬ ®èi.
* Cho vect¬ . VÐc t¬ cã cïng
D C
®é dµi vµ ngîc híng víi ®îc
.
b. HiÖu cña hai vect¬:
§Þnh nghÜa: SGK
13
VËy .
C¸ch 3:
a) VÏ . Khi ®ã:
b) Cã
Bµi 2/ 12sgk.
GV vÏ h×nh vµ ph©n tÝch:
C¸ch 1:
+ C1: ¸p dông quy t¾c ba ®iÓm Quan s¸t h×nh vÏ vµ nhËn xÐt.
víi phÐp céng vµ tÝnh chÊt hai + Ph©n tÝch hai vect¬ vµ
vect¬ ®èi nhau. theo hai vect¬ vµ
+ C2: ¸p dông quy t¾c trõ hai .
vect¬ vµ tÝnh chÊt hai vect¬
14
b»ng nhau.
+ ChuyÓn vÕ vµ biÕn ®æi.
C¸ch 2:
4. Cñng cè:
-PhÐp céng, trõ c¸c VT, c¸c quy t¾c x¸c ®Þnh VT tæng, hiÖu.
-§iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó ®iÓm I lµ trung ®iÓm cña ®o¹n AB.
-§iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó ®iÓm G lµ träng t©m cña tam gi¸c ABC.
5. Híng dÉn HS häc vµ lµm bµi tËp:
-Bµi tËp lµm tÊt c¶ c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK+bµi tËp trong s¸ch BT
15
Ngµy so¹n: / / Bài tập : TỔNG VÀ HIỆU CỦA HAI VECTO TiÕt thø: 6 (theo ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
-HS n¾m v÷ng ®Þnh nghÜa tæng cña c¸c vect¬, quy t¾c ba ®iÓm, quy t¾c h×nh b×nh
hµnh, c¸c tÝnh chÊt cña phÐp céng vect¬.
-HS cã kü n¨ng x¸c ®Þnh tæng cña c¸c vect¬ vµ ph©n tÝch mét vect¬ thµnh tæng cña c¸c
vect¬ thµnh phÇn.
2. VÒ kü n¨ng:
- N¾m ®îc hai qui t¾c x¸c ®Þnh vÐc t¬ tæng, hiÖu. C¸ch ph©n tÝch mét vÐc t¬ thµnh
tæng c¸c vÐc t¬(quy t¾c ba ®iÓm, h×nh b×nh hµnh), ph©n tÝch vÐc t¬ thµnh hiÖu hai
vÐc t¬ cïng ®iÓm ®Çu.
3. VÒ t duy, th¸i ®é:
- TÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, chñ ®éng ¸p dông c¸c kiÕn thøc vµo gi¶i bµi tËp vµ XD
bµi trªn líp.
- ý nghÜa cña VT trong h×nh häc còng nh trong thùc tÕ.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
+§èi víi GV: - ChuÈn bÞ néi dung c¸c bµi tËp c¬ b¶n ®Ó ch÷a cho HS.
+§èi víi HS: - ChuÈn bÞ ND c¸c bµi tËp ®îc cho vÒ nhµ, x©y dùng bµi trªn líp.
III. Ph¬ng ph¸p:
Ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t duy.
IV.TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. SÜ sè: A1: ..............; A2: ...................; A8: ....................
2. KiÓm tra bµi cò:
3. Bµi míi.
Ch÷a bµi tËp:
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS
Bµi 3 (12-SGK) + ¸p dông quy t¾c céng vµ quy t¾c trõ c¸c vect¬
Gäi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi. GV nhËn xÐt chÝnh ®Ó biÕn ®æi.
x¸cho¸ (trªn b¶ng).
Bµi 4 (12-SGK)
+ Lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i.
+ GV treo b¶ng phô vÏ tríc h×nh vµ gäi HS lªn
Gîi ý:
b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i. (nÕu häc sinh cßn lóng
tóng th× gîi ý).
? H·y ph©n tÝch c¸c vect¬ thµnh tæng cña hai
vect¬ theo quy t¾c céng vµ nhãm thÝch hîp.
16
+ Lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i (®· chuÈn bÞ tríc ë
Bµi 6 (12-SGK) nhµ).
GV vÏ h×nh vµ gäi 2 HS lªn b¶ng tr×nh bµy. Mçi Gîi ý:
HS lµm 2 ý. a) ;
GV gäi c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, chÝnh x¸c ho¸ vµ b) ;
cho ®iÓm.
d) .
TH vµ ngîc híng
17
+ C©u hái 4: X¸c ®Þnh cêng ®é cña vect¬ hîp
lùc?
+ C©u hái 5: T×m cêng ®é vµ híng cña vect¬
?
4. Cñng cè:
-PhÐp céng, trõ c¸c VT, c¸c quy t¾c x¸c ®Þnh VT tæng, hiÖu.
-Mét sè ph¬ng ph¸p ®Ó C/m mét hÖ thøc vÐc t¬.
5. Híng dÉn HS häc vµ lµm bµi tËp:
-Bµi tËp lµm tÊt c¶ c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK+bµi tËp trong s¸ch BT.
- Hoµn thµnh c¸c bµi GV ®· híng dÉn.
18
Ngµy so¹n: / / Bµi: 3 tÝch cña vect¬ víi mét sè TiÕt thø: 7 (theo ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- HiÓu ®Þnh nghÜa tÝch cña vect¬ víi mét sè (tÝch cña mét sè víi mét vect¬).
- BiÕt c¸c tÝnh chÊt cña phÐp nh©n vect¬ víi mét sè.
- BiÕt ®îc ®iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng.
2. VÒ kü n¨ng:
- X¸c ®Þnh ®îc vect¬ khi cho tríc sè k vµ vect¬ .
- DiÔn ®¹t ®îc b»ng vect¬: ba ®iÓm th¼ng hµng, trung ®iÓm cña mét ®o¹n th¼ng,
träng t©m cña tam gi¸c, hai ®iÓm trïng nhau vµ sö dông c¸c ®iÒu ®ã ®Ó gi¶i mét sè bµi
to¸n h×nh häc.
3. VÒ t duy, th¸i ®é:
- TÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, chñ ®éng tiÕp thu vµ XD kiÕn thøc trªn líp.
- Ph¸t hiÖn ®îc ý nghÜa cña VT trong h×nh häc còng nh trong thùc tÕ.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
+§èi víi GV: - ChuÈn bÞ néi dung cña bµi d¹y, hÖ thèng c©u hái V§, NV§.
+§èi víi HS: - ChuÈn bÞ ND c¸c bµi tËp ®îc cho vÒ nhµ, ®äc tríc bµi häc trªn líp.
III. Ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t
duy.
IV. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. SÜ sè: A1: ..............; A2: ...................; A3: ....................
2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp hái khi häc bµi míi.
3. Bµi míi.
A
Hoạt động 1: ĐỊNH NGHĨA TÍCH CỦA MỘT VECTO VỚI
MỘT SỐ VÀ CÁC TÍNH CHẤT M N
GV kh¼ng ®Þnh c¸c hÖ thøc HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi. 1. §Þnh nghÜa: SGK.
* Cïng híng, ®é dµi gÊp NhËn xÐt:
vµ , råi tõ
hai ®é dµi . + 1. =
®ã nªu ®Þnh nghÜa tæng qu¸t vÒ * Ngîc híng, ®é dµi gÊp
phÐp nh©n vect¬ víi mét sè.
19
hai ®é dµi . + (-1) lµ vect¬ ®èi cña vect¬
GV yªu cÇu HS ph©n biÖt * Ghi nhËn kiÕn thøc. .
vµ . Chó ý: (n 0).
Sö dông bµi to¸n ®Æt vÊn ®Ò HS qua s¸t h×nh vÏ, suy nghÜ vµ
nh»m cñng cè kh¸i niÖm cho HS. tr¶ lêi. VÝ dô: Cho tam gi¸c ABC cã G
? H·y so s¸nh c¸c cÆp vect¬: lµ träng t©m. X¸c ®Þnh mèi
quan hÖ gi÷a c¸c vect¬:
GV nªu vÝ dô.
Hoạt động 2: TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG VÀ TRỌNG TÂM CỦA TAM GIÁC
20
Hoạt động 3: ĐIỀU KIỆN ĐỂ HAI VECTO CÙNG PHƯƠNG
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS NỘI DUNG
GV nªu vµ ph©n tÝch ®Þnh lý. 4. §iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬
- Ghi nhËn kÕt qu¶ cña ®Þnh lý. cïng ph¬ng.
? NÕu th× cã nhËn xÐt §Þnh lý: vµ cïng ph¬ng
g× vÒ ph¬ng cña hai vect¬ vµ k R sao cho .
. Chó ý: 3 ®iÓm A, B, C th¼ng
hµng khi vµ chØ khi k0:
Hoạt động 4: PHÂN TÍCH MỘT VECTO THEO HAI VECTO KHÔNG CÙNG PHƯƠNG
4. Cñng cè:
- Híng cña cña hai vect¬ vµ k phô thuéc vµo yÕu tè nµo?
-§iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó ®iÓm I lµ trung ®iÓm cña ®o¹n AB.
-§iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó ®iÓm G lµ träng t©m cña tam gi¸c ABC.
21
- §iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng, ba ®iÓm th¼ng hµng?
5. Híng dÉn HS häc vµ lµm bµi tËp:
- Häc vµ hiÓu c¸c tÝnh chÊt cña trung ®iÓm, träng t©m tam gi¸c.
- N¾m v÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng, ba ®iÓm th¼ng hµng?
- §äc l¹i bµi to¸n SGK vµ lµm c¸c bµi tËp 1 - 9 sgk/17.
22
Ngµy so¹n: / / Bài 3: BT TÍCH CỦA VECTO VỚI MỘT SỐ TiÕt thø: 8 (theo ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- N¾m v÷ng ®Þnh nghÜa vµ c¸c tÝnh chÊt cña phÐp nh©n vect¬ víi mét sè.
- BiÕt ®îc ®iÒu kiÖn ®Ó hai vect¬ cïng ph¬ng, ®iÒu kiÖn ba ®iÓm th¼ng hµng.
2. VÒ kü n¨ng:
- Chøng minh ®îc mét sè ®¼ng thøc vect¬
- X¸c ®Þnh ®îc vect¬ khi cho tríc sè k vµ vect¬ .
- Ph©n tÝch ®îc mét vect¬ theo hai vect¬ c¬ së.
3. VÒ t duy, th¸i ®é:
- TÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, chñ ®éng tiÕp thu vµ XD kiÕn thøc trªn líp.
- BiÕt quy l¹ vÒ quen.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
+§èi víi GV: - Gi¸o ¸n, c¸c t×nh huèng häc tËp, phiÕu häc tËp, chia nhãm hs ®Ó ho¹t ®éng.
+§èi víi HS: - ¤n l¹i kiÕn thøc cò. ChuÈn bÞ ND c¸c bµi tËp ®îc cho vÒ nhµ.
III. Ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t
duy. Chia nhãm ®Ó ho¹t ®éng
IV. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. SÜ sè: A1: ..............; A2: ...................; A3: ....................
2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp hái khi luyÖn tËp
3. Bµi míi. LuyÖn tËp
Hoạt động 1: CHỨNG MINH CÁC ĐẲNG THỨC VECTO
- Yªu cÇu HS díi líp quan s¸t vµ nhËn xÐt. - HS díi líp quan s¸t vµ nhËn xÐt lêi gi¶i cña b¹n.
- GV gîi ý nÕu cÇn. - ChÝnh x¸c ho¸ kÕt qu¶ (ghi lêi gi¶i cña bµi to¸n)
- GV nhËn xÐt, chÝnh x¸c ho¸ vµ cho - Nªu mét sè c¸ch gi¶i kh¸c (nÕu cã).
®iÓm.
- §a ra lêi gi¶i (ng¾n gän nhÊt) cho c¶ líp.
Bµi 4/17) Gîi ý c¸ch gi¶i:
a)
b)
23
Bµi 5/17) Gîi ý c¸ch gi¶i:
Hoạt động 2: BIỂU THỊ MỘT VECTO QUA HAI VECTO KHÔNG CÙNG PHƯƠNG
Hoạt động 3: TÌM ĐIỂM THỎA MÃN ĐIỀU KIỆN CHO TRƯỚC
24
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS
- GV nªu néi dung c¸c bµi 7 SGK vµ gäi HS - Lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i c¸c bµi tËp ®· chuÈn
lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i. bÞ ë nhµ mµ gi¸o viªn yªu cÇu.
- Yªu cÇu HS díi líp quan s¸t vµ nhËn xÐt. - HS díi líp quan s¸t vµ nhËn xÐt lêi gi¶i cña b¹n.
- GV gîi ý nÕu cÇn. - ChÝnh x¸c ho¸ kÕt qu¶ (ghi lêi gi¶i cña bµi to¸n)
- GV nhËn xÐt, chÝnh x¸c ho¸ vµ cho - Nªu mét sè c¸ch gi¶i kh¸c (nÕu cã).
®iÓm.
- §a ra lêi gi¶i (ng¾n gän nhÊt) cho c¶ líp.
Bµi 7/17) Gîi ý c¸ch gi¶i:
Gäi C’ lµ trung ®iÓm AB. Ta cã:
25
Ngµy so¹n: / / Bµi: 4 hÖ trôc to¹ ®é TiÕt thø: 9 (theo ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- HiÓu ®îc kh¸i niÖm trôc to¹ ®é vµ hÖ trôc to¹ ®é, to¹ ®é cña vect¬ vµ cña ®iÓm trªn
trôc vµ hÖ trôc.
- BiÕt kh¸i niÖm ®é dµi ®¹i sè cña mét vect¬ trªn trôc.
- HiÓu vµ nhí ®îc biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬, ®é dµi vect¬ vµ kho¶ng
c¸ch gi÷a hai ®iÓm, to¹ ®é trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng vµ to¹ ®é träng t©m cña tam
gi¸c.
2. VÒ kü n¨ng:
- X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é cña ®iÓm, cña vect¬ trªn trôc vµ hÖ trôc. Sö dông ®îc biÓu thøc
to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬.
- X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng vµ to¹ ®é träng t©m tam gi¸c.
3. VÒ t duy, th¸i ®é:
- TÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, chñ ®éng tiÕp thu vµ XD kiÕn thøc trªn líp.
- ThÊy ®îc mèi quan hÖ gi÷a h×nh häc vµ ®¹i sè b»ng PP “§¹i sè ho¸ hh”.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
+§èi víi GV: - ChuÈn bÞ néi dung cña bµi d¹y, b¶ng phô.
+§èi víi HS: - §äc tríc bµi ë nhµ.
III. Ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t
duy.
IV. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. SÜ sè: A1: ..............; A2: ...................; A3: ....................
2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp hái khi häc bµi míi.
3. Bµi míi.
Hoạt động 1: TRỤC VÀ ĐỘ DÀI ĐẠI SỐ TRÊN TRỤC
§V§: Gi¸o viªn nªu ý nghÜa cña viÖc ®Þ sè ho¸ h×nh häc. Nªu mét sè h×nh ¶nh vÒ hÖ trôc
to¹ ®é: Kinh tuyÕn, vÜ tuyÕn trªn qu¶ ®Þa cÇu, bµn cê...
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS NỘI DUNG
1. Trôc vµ ®é dµi ®¹i sè trªn
GV lÊy vÝ dô vÒ trôc to¹ ®é - Ghi nhËn kiÕn thøc. trôc
trong ®¹i sè ®Ó minh ho¹. a) Kh¸i niÖm trôc to¹ ®é:
Nªu kh¸i niÖm trôc to¹ ®é. Trôc to¹ ®é (hay trôc) lµ mét ®-
êng th¼ng trªn ®ã ®· x¸c ®Þnh
mét ®iÓm gäi lµ ®iÓm gèc vµ
mét vect¬ ®¬n vÞ. KÝ hiÖu (O;
)
LÊy M thuéc trôc (O; ). Vect¬ - Vect¬ vµ vect¬ cïng
vµ vect¬ cã mqh g×? ph¬ng.
b) To¹ ®é cña vect¬ trªn trôc:
GV ph©n tÝch: v× vµ
Cho M (O; ) ! k R sao
cïng ph¬ng nªn sè k tån t¹i lµ duy
26
nhÊt. cho . Ta gäi k lµ to¹
®é cña ®iÓm M ®èi víi trôc ®·
cho.
c) Cho A, B (O; )
! a R sao cho .
Ta gäi a lµ ®é dµi ®¹i sè cña
vect¬ ®èi víi trôc ®· cho.
KÝ hiÖu .
NhËn xÐt:
+ NÕu cïng híng víi th×
, cßn nÕu ngîc h-
íng víi th× .
+ NÕu hai ®iÓm A vµ B trªn
trôc (O; ) cã to¹ ®é lÇn lît lµ a
vµ b th× .
* Treo b¶ng phô vµ cho häc sinh Thùc hiÖn H§2. b) To¹ ®é cña vect¬:
thùc hiÖn H§2.
Cã Trong mÆt ph¼ng Oxy cho
GV dÉn d¾t HS b»ng c¸c c©u
vect¬ ! cÆp sè (x;y) sao
hái:
cho
? H·y vÏ vect¬ vµ ph©n - Ghi nhËn kiÕn thøc.
CÆp sè (x; y) ®îc gäi lµ to¹ ®é
tÝch theo hai vect¬ .
cña vect¬ ®èi víi hÖ to¹ ®é
? H·y vÏ vect¬ vµ ph©n VËn dông ®Þnh nghÜa x¸c Oxy.
®Þnh to¹ ®é cña c¸c vect¬ ®·
tÝch theo hai vect¬ . KÝ hiÖu:
chØ ra.
.
27
+x: Hoµnh ®é
+ y: Tung ®é
.
Gi¶i:
4. Cñng cè: - Kh¾c s©u to¹ ®é cña vect¬ trªn trôc vµ hÖ trôc.
5. Híng dÉn HS häc vµ lµm bµi tËp:
- Häc vµ hiÓu to¹ ®é cña vect¬ trªn trôc vµ hÖ trôc.
- Xem c¸c vÝ dô vµ lµm c¸c bµi tËp 1 - 3 sgk/26.
28
Ngµy so¹n: / / Bµi: 4 hÖ trôc to¹ ®é (tt) TiÕt thø: 10 (theo ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- HiÓu ®îc kh¸i niÖm trôc to¹ ®é vµ hÖ trôc to¹ ®é, to¹ ®é cña vect¬ vµ cña ®iÓm trªn
trôc vµ hÖ trôc.
- HiÓu vµ nhí ®îc biÓu thøc to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬, ®é dµi vect¬ vµ kho¶ng
c¸ch gi÷a hai ®iÓm, to¹ ®é trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng vµ to¹ ®é träng t©m cña tam
gi¸c.
2. VÒ kü n¨ng:
- X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é cña ®iÓm, cña vect¬ trªn trôc vµ hÖ trôc. Sö dông ®îc biÓu thøc
to¹ ®é cña c¸c phÐp to¸n vect¬.
- X¸c ®Þnh ®îc to¹ ®é trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng vµ to¹ ®é träng t©m tam gi¸c.
3. VÒ t duy, th¸i ®é:
- TÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, chñ ®éng tiÕp thu vµ XD kiÕn thøc trªn líp.
- ThÊy ®îc mèi quan hÖ gi÷a h×nh häc vµ ®¹i sè b»ng PP “§¹i sè ho¸ hh”.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
+§èi víi GV: - ChuÈn bÞ néi dung cña bµi d¹y, b¶ng phô.
+§èi víi HS: - §äc tríc bµi ë nhµ.
III. Ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p gîi më vÊn ®¸p, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t
duy.
IV. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. SÜ sè: A1: ..............; A2: ...................; A3: ....................
2. KiÓm tra bµi cò:
Cho c¸c vect¬ .
29
Chó ý:
* Hoµnh ®é cña ®iÓm M cßn
®îc kÝ hiÖu lµ xM, tung ®é
cña ®iÓm M cßn ®îc kÝ hiÖu
lµ yM.
30
Hoạt động 3: TỌA ĐỘ TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG. TỌA ĐỘ TRỌNG TÂM CỦA TAM
GIÁC
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS NỘI DUNG
Gäi HS nªu l¹i c¸c tÝnh chÊt cña Tõ tÝnh chÊt: 4. Täa ®é trung ®iÓm cña
trung ®iÓm vµ träng t©m tam ®o¹n th¼ng. Täa ®é träng
gi¸c. t©m cña tam gi¸c
a) Cho hai ®iÓm A(xA; yA) vµ
B(xB; yB)
Tù rót ra to¹ ®é cña trung ®iÓm NÕu I lµ trung ®iÓm cña ®o¹n
Tõ tÝnh chÊt vÒ phÐp nh©n gîi ®o¹n th¼ng vµ to¹ ®é träng t©m AB th×
ý ®Ó HS tù rót ra mèi liªn hÖ tam gi¸c.
gi÷a to¹ ®é cña trung ®iÓm ®o¹n
th¼ng vµ to¹ ®é träng t©m tam
gi¸c.
b) Cho ABC cã A(xA; yA), B(xB;
yB) vµ C(xC;yC). Khi ®ã täa ®é
träng t©m G(xG;yG) cña ABC
lµ:
4. Cñng cè:
- C¸c hÖ thøc to¹ ®é liªn quan ®Õn c¸c phÐp toµn VT vµ c¸c ®iÓm träng t©m cña hÖ
®iÓm.
5. Híng dÉn HS häc vµ lµm bµi tËp:
- Lµm c¸c c©u hái vµ bµi tËp SGK/26 - 27
V .Rót kinh nghiÖm.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
31
Ngµy so¹n: / / Bµi: bµi tËp hÖ trôc to¹ ®é TiÕt thø: 11 (theo ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Cñng cè c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ to¹ ®é VT, to¹ ®é cña ®iÓm trªn mÆt ph¼ng to¹ ®é
Oxy.
2. VÒ kü n¨ng:
-ViÕt ®îc to¹ ®é cña VT, cña ®iÓm, c¸ch x¸c ®Þnh to¹ ®é VT vµ ®iÓm, c¸c quan hÖ vÒ
to¹ ®é cña c¸c VT trong mÆt ph¼ng to¹ ®é.
3. VÒ th¸i ®é:
- TÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, chñ ®éng ¸p dông c¸c kiÕn thøc vµo gi¶i bµi tËp vµ XD
bµi trªn líp.
- ý nghÜa cña VT trong h×nh häc còng nh trong thùc tÕ.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
+§èi víi GV: - So¹n gi¶ng hÖ thèng BT, nghiªn cøu tµi liÖu vµ SGK
+§èi víi HS: - ChuÈn bÞ néi dung c¸c bµi tËp vÒ nhµ vµ x©y dùng bµi trªn líp.
III. Ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t duy.
IV.TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp:
2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong néi dung ch÷a BT
3. Bµi míi: Ch÷a BT - SGK
BT3: T×m to¹ ®é cña c¸c VT sau: - HS dùa trªn hÖ thøc vÒ ®Þnh
nghÜa to¹ ®é cña VT => c©u TL
32
YCBT<=> <=>
BT7: C¸c ®iÓm A’(-4;1), B’(2;4), C’(2;-2) lÇn lît lµ trung (h×nh vÏ trùc quan)
®iÓm c¸c c¹nh BC, CA vµ AB cña tam gi¸c ABC. TÝnh to¹ ®é
c¸c ®Ønh cña tam gi¸c ABC. C/m r»ng träng t©m cña hai tam -B»ng PP to¹ ®é lµm thÕ nµo ®Ó
gi¸c ABC vµ A’B’C’ trïng nhau. chøng tæ ®îc hai ®iÓm nµo ®ã lµ
+§èi víi ®Ønh A ta cã: ( c¸c ®Ønh kh¸c lµm tt). trïng nhau?
+Gäi G lµ träng t©m cña tam gi¸c ABC => G(0; 1)
+Gäi G’ lµ träng t©m cña tam gi¸c A’B’C’ => G’(0; 1)
Do ®ã G vµ G’ trïng nhau.
<=>
VËy =2 + .
4. Cñng cè:
- C¸c hÖ thøc to¹ ®é liªn quan ®Õn c¸c phÐp toµn VT vµ c¸c ®iÓm träng t©m cña hÖ
®iÓm.
5. Híng dÉn HS häc vµ lµm bµi tËp:
- Hoµn thµnh c¸c phÇn BT cßn l¹i SGK vµ BT trong SBT. Lµm c¸c BT «n tËp ch¬ng I.
33
Ngµy so¹n: Bµi: C©u hái vµ BT cuèi ch¬ng I TiÕt thø 12 (ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
C¸c hÖ thøc VT, Quan hÖ gi÷a c¸c vÐc t¬, täa ®é VT, täa ®é ®iÓm, c¸c biÓu thøc täa
®é c¸c vÐc t¬ tæng, hiÖu, tÝch cña VT víi mét sè, täa ®é trung ®iÓm, träng t©m....
2.VÒ kü n¨ng:
KÜ n¨ng vËn dông c¸c hÖ thøc VT, x¸c ®Þnh täa ®é VT, ®iÓm.
3. VÒ th¸i ®é: Cã ý thøc x¸c ®Þnh híng «n tËp.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
1. §èi víi GV: - So¹n gi¶ng, nghiªn cøu tµi liÖu vµ SGK, hÖ thèng KT c¬ b¶n vµ BT
2. §èi víi HS: - ChuÈn bÞ néi dung bµi «n tËp.
III. Ph¬ng ph¸p: - KÕt hîp c¸c PP nh»m hÖ thèng c¸c KT c¬ b¶n trong néi dung «n tËp.
IV.TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp:
2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong hÖ th«ng KT «n tËp.
3. Bµi míi.
Bµi tËp 3 ( 27-SGK). Tø gi¸c ABCD lµ h×nh g× nÕu: +HS ®a ra kÕt luËn: h×nh thoi,
v×
.
-Gt thø nhÊt => HBH
-Gt thø hai => HBH lµ h×nh thoi
Bµi tËp 4 ( 27-SGK). C/m r»ng:
-§Æt B
A
+NÕu A, B, C kh«ng th¼ng hµng <=> vµ kh«ng cïng ph-
C
¬ng, tõ T/C c¸c c¹nh trong tam gi¸c ta cã
AC = / /=/ + /</ /+/ / = AB + BC
C A B
34
- HS tr¶ lêi thø tù c¸c c©u hái trªn
Bµi tËp 6 ( 27-SGK).Cho tam gi¸c ®Òu cã c¹nh b»ng a, tÝnh: líp.
b) / - / = = CB = a A
+
4. Cñng cè:
-C¸c hÖ thøc VT, täa ®é c¸c VT, ®iÓm.
-HÖ thèng c¸c BT ®îc ch÷a vµ híng dÉn.
5. Híng dÉn HS tù häc:
- Lµm bµi tËp cßn l¹i trong SGK vµ SBT, tr¶ lêi c©u hái tr¾c nghiÖm trang 28 SGK.
-TiÕt sau KT 45 phót.
Ngµy so¹n: / / Bµi: kiÓm tra ch¬ng I TiÕt thø: 13 (theo ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
35
- KiÓm tra viÖc n¾m b¾t kiÕn thøc trong toµn ch¬ng cña häc sinh.
- Vect¬, hai vect¬ cïng ph¬ng, hai vect¬ b»ng nhau.
- C¸c phÐp to¸n vÒ vect¬: PhÐp céng, phÐp trõ, phÐp nh©n.
- C¸c phÐp to¸n vÒ to¹ ®é cña vect¬ vµ to¹ ®é cña ®iÓm.
- TÝnh chÊt cña c¸c ®iÓm ®Æc biÖt: trung ®iÓm ®o¹n th¼ng, träng t©m tam gi¸c.
2. VÒ kü n¨ng:
- BiÕt chøng minh hai vect¬ cïng ph¬ng, chøng minh ba ®iÓm th¼ng hµng, kh«ng th¼ng
hµng.
- BiÕt chøng minh c¸c ®¼ng thøc vect¬.
- BiÕt t×m to¹ ®é cña mét ®iÓm tho¶ m·n ®iÒu kiÖn cho tríc.
- BiÕt vËn dông kiÕn thøc vÒ to¹ ®é vµ vect¬ ®Ó chøng minh mét sè tÝnh chÊt h×nh
häc: ba ®iÓm th¼ng hµng, ba ®êng th¼ng ®ång quy.
3. VÒ th¸i ®é:
- CÈn thËn, tØ mØ vµ chÝnh x¸c trong tÝnh to¸n vµ tr×nh bµy.
- Trung thùc trong kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
1. §èi víi GV: ND bµi kiÓm tra (in ra giÊy A4)
2. §èi víi HS: ChuÈn bÞ giÊy vµ c¸c dông cô häc tËp phôc vô cho bµi kiÓm tra.
III. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. A1: ……………… A2: ………………….. A3: ………………………..
2. KiÓm tra.:
§Ò1: Líp A1
Câu 1.(3 điểm)
Cho tam giác ABC. Gọi D là trung điểm AB và I là trọng tâm tam giác BCD.
a) Chứng minh rằng: .
b) Biểu thị vectơ theo hai vectơ và .
Câu 2. (5 điểm)
Trong mặt phẳng Oxy cho ba điểm A(3; -1), B(2; 4), C(5; 3).
a) Chứng minh rằng ba điểm A, B, C không thẳng hàng.
b) Tìm toạ độ điểm D sao cho .
c) Tìm toạ độ điểm E dao cho O là trọng tâm tam giác ABE.
Câu 3. (2 điểm)
Cho tứ giác ABCD. Gọi M và N lần lượt là trung điểm các đoạn AC và BD, I là trung điểm MN.
Gọi G là trọng tâm tam giác BCD. Chứng minh rằng:
a) .
b) Ba điểm A, I, G thẳng hàng.
§Ò 2: Líp A2 + A3
Câu 1. (5 điểm)
Cho tứ giác ABCD. Gọi M và N lần lượt là trung điểm các đoạn AC và BD, I là trung điểm MN.
Gọi G là trọng tâm tam giác BCD.
a) Phân tích theo và .
36
b) Chứng minh rằng: .
c) Chứng minh rằng: Ba điểm A, I, G thẳng hàng.
Câu 2. (5 điểm)
Trong mặt phẳng Oxy cho ba điểm A(3; -1), B(2; 4), C(5; 3).
a) Chứng minh rằng ba điểm A, B, C không thẳng hàng.
b) Tìm toạ độ điểm D sao cho .
c) Tìm toạ độ điểm E dao cho O là trọng tâm tam giác ABE.
Đề 1.
Câu 1.(3 điểm)
Cho tam giác ABC. Gọi D là trung điểm AB và I là trọng tâm tam giác BCD.
a) 1,5 điểm
b) 1,5 điểm
Câu 2. (5 điểm)
Trong mặt phẳng Oxy cho ba điểm A(3; -1), B(2; 4), C(5; 3).
a) .
Câu 3.
37
a)
b) Có
Đề 2
Câu 1.
a)
Ngµy so¹n: / / Bµi 1: c¸c gi¸ trÞ lîng gi¸c cña gãc tõ 00 ®Õn TiÕt thø: 14 (theo ppct)
1800
Môc tiªu cña ch¬ng
38
- Häc sinh n¾m ®îc ®Þnh nghÜa gi¸ trÞ lîng gi¸c cña mét gãc víi 00 1800; ®Æc biÖt lµ
quan hÖ cña c¸c gi¸ trÞ lîng gi¸c cña hai gãc bï nhau, lµm quen víi gi¸ trÞ lîng gi¸c cña c¸c gãc
®Æc biÖt.
- Häc sinh n¾m ®îc ®Þnh nghÜa tÝch v« híng cña hai vect¬, c¸c tÝnh chÊt cña tÝch v« híng,
®ång thêi biÕt sö dông tÝch v« híng vµo c¸c bµi to¸n tÝnh ®é dµi cña mét ®o¹n th¼ng, tÝnh ®é
lín cña gãc gi÷a hai vect¬ vµ chøng minh c¸c vect¬ vu«ng gãc víi nhau.
- Häc sinh cÇn n¾m ch¾c ®Þnh lý c«sin vµ ®Þnh lý sin trong tam gi¸c cïng c¸c c«ng thøc tÝnh
®é dµi ®êng trung tuyÕn, c¸c c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch tam gi¸c vµ biÕt gi¶i tam gi¸c.
? NhËn xÐt dÊu cña c¸c *Chó ý: - NÕu lµ gãc tï th× cos <0,
+ Häc sinh ®îc nhËn xÐt
GTLG cña gãc tï. tan < 0 vµ cot < 0.
vÒ dÊu cña c¸c GTLG
- tan chØ x¸c ®Þnh khi
cña c¸c gãc tï, cßn ®èi víi 0
90
c¸c GTLG cña gãc nhän
cot chØ x¸c ®Þnh khi 00
th× sao?
Nªu bµi tËp ®Ó cñng cè kiÕn vµ 1800
thøc cho HS .
VD: Bµi tËp sè 4: (40-SGK)
Hoạt động 2: TÍNH CHẤT – GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC CỦA CÁC GÓC ĐẶC BIỆT
VÏ h×nh vµ ph©n tÝch trªn +NhËn xÐt th«ng qua 2.TÝnh chÊt.( H×nh vÏ)
h×nh vÏ ®Ó HS rót ra ®îc c¸c h×nh vÏ vµ => KQ Ta cã: NÕu
tÝnh
41
vect¬. Trang 39)
+Tríc hÕt = 40o
+ = = 50o
+ = = = 130o
+ = = 40o
+ = = = 40o
+ = = = 140o
4. Cñng cè:
- C¸c GTLG cña gãc , c¸c T/c vµ néi dung b¶ng c¸c GTLG c¸c gãc ®Æc biÖt. - - - Häc
thuéc c¸c GTLG cña nh÷ng gãc ®Æc biÖt.
5. Híng dÉn HS tù häc:
-Lµm c¸c bµi tËp: 1,2,3,5 trang 40 SGK. §äc tríc môc 4 vµ môc 5 (trang 39-SGK).
- Giê häc sau HS mang MTCT ®Ó thùc hµnh.
- C¸c hÖ thøc VT, täa ®é c¸c VT, ®iÓm.
- HÖ thèng c¸c BT ®îc ch÷a vµ híng dÉn.
Ngµy so¹n: / / C¸c gi¸ trÞ lîng gi¸c cña gãc tõ TiÕt thø: 15 (theo ppct)
00 ®Õn 1800 (TiÕt2)
T×nh huèng 1. Sö dông m¸y tÝnh bá tói ®Ó tÝnh gtlg cña mét gãc
Nghe, quan s¸t c¸c thao 5. Sö dông MTCT ®Ó tÝnh gi¸ trÞ LG cña
t¸c. mét gãc.
Nªu néi dung c¸c bµi to¸n.
+ GV híng dÉn HS thùc hiÖn Thùc hiÖn c¸c tÝnh to¸n a)TÝnh gi¸ trÞ LG cña gãc .
c¸c bíc cho hai d¹ng bµi to¸n cÇn thiÕt. b)X¸c ®Þnh ®é lín cña gãc khi biÕt GT
xu«i vµ ngîc. LG cña nã.
43
+ C¸c phÇn kh¸c lµm t¬ng tù
4. Cñng cè:
- C¸c GTLG cña gãc , c¸c T/c vµ néi dung b¶ng c¸c GTLG c¸c gãc ®Æc biÖt.
- C¸ch x¸c ®Þnh gãc gi÷a hai vÐc t¬ theo ®Þnh nghÜa.
- X¸c ®Þnh dÊu cña c¸c GTLG.
5. Híng dÉn HS tù häc: - Lµm c¸c bµi tËp: cßn l¹i trang 40 SGK vµ trong SBT.
Ngµy so¹n: / / TR¶ bµi mét tiÕt ch¬ng i TiÕt thø: 16 (theo ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
Cñng cè l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cho HS(nh phÇn kiÓm tra ®· yªu cÇu).
2. VÒ kü n¨ng:
- Kh¾c s©u l¹i cho HS mét sè kÜ n¨ng c¬ b¶n:
44
- BiÕt chøng minh hai vect¬ cïng ph¬ng, chøng minh ba ®iÓm th¼ng hµng, kh«ng th¼ng
hµng.
- BiÕt chøng ming c¸c ®¼ng thøc vect¬.
- BiÕt t×m to¹ ®é cña mét ®iÓm tho¶ m·n ®iÒu kiÖn cho tríc.
- BiÕt vËn dông kiÕn thøc vÒ to¹ ®é vµ vect¬ ®Ó chøng minh mét sè tÝnh chÊt h×nh
häc: ba ®iÓm th¼ng hµng, ba ®êng th¼ng ®ång quy.
3. VÒ th¸i ®é:
CÈn thËn, tØ mØ vµ chÝnh x¸c trong tÝnh to¸n vµ tr×nh bµy.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
1. §èi víi GV: Bµi kiÓm tra ®· chÊm vµ c¸c lçi, sai lÇm mµ HS thêng m¾c ph¶i.
2. §èi víi HS: Lµm l¹i bµi kiÓm tra ë nhµ ®Ó nªu c¸c th¾c m¾c (nÕu cã).
III. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. A1: ……………… A2: ………………….. A3: …………………..
2. Tr¶ bµi kiÓm tra:
3. Th«ng b¸o ®¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm.
§Ò1: Líp A1
§Ò 2: Líp A2 + A8
Đáp án và thang điểm
Đề 1.
Câu 1.(3 điểm)
Cho tam giác ABC. Gọi D là trung điểm AB và I là trọng tâm tam giác BCD.
Câu 2. (5 điểm)
Trong mặt phẳng Oxy cho ba điểm A(3; -1), B(2; 4), C(5; 3).
a) . 0.5
1.0
45
b) Có:
0.5
0.5
Vậy A, G, I thẳng hàng
0.5
Đề 2
Câu 1.
a) .
4. Nªu vµ ch÷a mét sè sai lÇm mµ häc sinh thêng m¾c ph¶i:
5. KÕt qu¶:
Líp 10A1
§iÓm 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
SL
Líp 10A2
§iÓm 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
SL
Líp 10A3
§iÓm 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
SL
46
Ngµy so¹n:.../..../..... ¤n tËp häc k× I TiÕt thø: 17 (theo ppct)
Bµi 2:.Cho 4 ®iÓm bÊt k× A, B, C, D vµ M, N lÇn lît lµ trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng AB, CD. Chøng
minh r»ng:
a)
b)
Bµi 4: Trong hÖ trôc täa cho hai ®iÓm vµ .T×m täa ®é:
a) §iÓm M thuéc Ox sao cho A,B,M th¼ng hµng.
b) §iÓm N thuéc Oy sao cho A,B,N th¼ng hµng.
c) §iÓm P thuéc hµm sè y=2x-1 sao cho A, B, P th¼ng hµng.
47
Gäi HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶I tõng Lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i.
bµi to¸n.
Bài 2.
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS
Nªu c¸c tÝnh chÊt vÒ trung ®iÓm?
¸p dông vµo bµi to¸n 2.
Bµi 3.
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS
Bµi 4:
Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS
48
Ngµy so¹n: / / KiÓm tra häc k× I TiÕt thø: 18 (theo ppct)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- KiÓm tra viÖc n¾m b¾t kiÕn thøc cña häc sinh.
- Vect¬ vµ c¸c phÐp to¸n vÒ vect¬; to¹ ®é cña vect¬ vµ to¹ ®é cña ®iÓm.
2. VÒ kü n¨ng:
- BiÕt chøng minh hai vect¬ cïng ph¬ng, chøng minh ba ®iÓm th¼ng hµng, kh«ng th¼ng
hµng.
- BiÕt t×m to¹ ®é cña mét ®iÓm tho¶ m·n ®iÒu kiÖn cho tríc.
- BiÕt vËn dông kiÕn thøc vÒ to¹ ®é vµ vect¬ ®Ó chøng minh mét sè tÝnh chÊt h×nh
häc: ba ®iÓm th¼ng hµng, ba ®êng th¼ng ®ång quy.
3. VÒ th¸i ®é:
- CÈn thËn, tØ mØ vµ chÝnh x¸c trong tÝnh to¸n vµ tr×nh bµy.
- Trung thùc trong kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
1. §èi víi GV: ND bµi kiÓm tra (in ra giÊy A4)
2. §èi víi HS: ChuÈn bÞ giÊy vµ c¸c dông cô häc tËp phôc vô cho bµi kiÓm tra.
III. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. A1: ……………… A2: ………………….. A3: ………………………..
2. KiÓm tra.:
§Ò1:
Bµi 1. (4 ®iÓm). Cho tam gi¸c MNP cã MQ, NS, PI lÇn lît lµ trung tuyÕn cña tam gi¸c. Chøng
minh r»ng:
b) Chøng minh r»ng hai tam gi¸c MNP vµ tam gi¸c SQI cã cïng träng t©m .
Bài 2. (6 điểm). Trong mặt phẳng với hệ toạ độ Oxy cho ba điểm A(2 ; 0), B(-2; 3), C(4; -2).
a) Chứng minh rằng A, B, C là ba đỉnh của một tam giác. Tìm toạ độ trọng tâm G của tam giác
ABC.
b) Tìm toạ độ điểm D sao cho tứ giác ABCD là hình bình hành.
c) Tìm toạ độ điểm E thuộc trục Ox sao cho ba điểm A, E, C thẳng hàng.
Câu 1
4đ
49
hàng. Vậy A, B, C là ba đỉnh của một tam giác.
Gọi G(xG; yG). Có:
; .
Vậy G( ).
cùng phương .
1
Vậy E( ; 0)
5. Hướng dẫn học sinh tự học: - Xem và làm lại các bài tập.
50
Ngµy so¹n: ..../..../.... Bµi 2: TÝch v« híng cña hai vect¬ TiÕt thø: 19 (theo ppct)
(tiÕt 1)
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Cung cÊp cho HS kh¸i niÖm vµ c¸ch t×m tÝch v« híng cña hai vÐc t¬ cña hai VT, vµ
c¸c T/C.
-Ph©n biÖt gi÷a kÕt qu¶ v« híng cña hai VT víi c¸c phÐp to¸n VT ®· häc.
2. VÒ kü n¨ng:
-Bíc ®Çu h×nh thµnh ®îc kü n¨ng ¸p dông t×m v« híng cña hai VT, cã kü n¨ng x¸c ®Þnh gãc
gi÷a c¸c VT vµo c¸c h×nh ®¬n gi¶n.
3. VÒ th¸i ®é: Liªn hÖ víi c¸c KT ®îc häc víi thùc tiÔn vµ víi bé m«n KH kh¸c.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
1.§èi víi GV: -Bµi gi¶ng vµ hÖ thèng c¸c c©u hái ®Ó hoµn thµnh bµi gi¶ng.
2. §èi víi HS: - §äc tríc néi dung bµi häc vµ XD bµi trªn líp.
III. Ph¬ng ph¸p: - KÕt hîp c¸c PP vµ hÖ thèng c¸c c©u hái nªu V§ ®Ó hoµn thµnh MT cña bµi d¹y.
IV. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp. A1: ……………… A2: ……………….. A3:…………………..
2. KiÓm tra bµi cò:
H?. Cho tam gi¸c ®Òu ABC cã c¹nh b»ng a vµ chiÒu cao AH. H·y x¸c ®Þnh gãc gi÷a c¸c
cÆp VT sau: vµ ; vµ ; vµ
(GV vÏ h×nh trªn b¶ng, HS lªn tr×nh bµy, díi líp cïng t×m c©u tr¶ lêi cho c©u hái trªn).
- GV ®Æt vÊn ®Ò néi dung bµi häc cã liªn quan ®Õn KQ c«ng viÖc trªn => bµi häc.
3. Bµi míi.
T×nh huèng 1. ®Þnh nghÜa tÝch v« híng cña hai vect¬
VÝ dô: 2/ BT 1 (45)
-NhËn xÐt quan hÖ gi÷a c¸c VT
Cho tam gi¸c vu«ng c©n ABC
tõ ®ã nhËn ®Þnh ngay KQ cÇn
cã
t×m?
AB = AC = a. TÝnh c¸c tÝch v«
híng.
+ . = a.a.cos 90o = 0
+ .
=/ /./ /.cos ( ,
) = a. .(- ) =-
VÝ dô: 3/ BT 2 (45)
Cho O,A,B th¼ng hµng vµ
OA = a, OB = b. TÝnh tÝch v«
híng khi:
a) §iÓm O n»m ngoµi ®o¹n AB.
nªn =
a.b
b) §iÓm O n»m trong ®o¹n AB.
nªn = - a.b
+ .
+ .
4. Cñng cè:
- §/n vµ c¸ch x¸c ®Þnh v« híng cña hai VT. DÊu cña c¸c v« híng+c¸c t/c .
5. Híng dÉn häc sinh häc bµi:
- Xem l¹i c¸c vÝ dô ®· ch÷a, häc thuéc vµ hiÓu ®îc ®Þnh nghÜa còng nh c¸c tÝnh chÊt
cña tÝch v« híng cña hai vect¬.
-Lµm c¸c bµi tËp trong SGK trang 45 SGK vµ trong SBT.
Ngµy so¹n: ..../..../.... Bµi 2: TÝch v« híng cña hai vect¬ TiÕt thø: 20 (theo ppct)
(tiÕt 2)
53
I. Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Cñng cè kh¸i niÖm vµ c¸ch t×m tÝch v« híng cña hai vÐc t¬ cña hai VT, vµ c¸c T/C.
- Cung cÊp cho HS c¸c KT liªn quan ®Õn biÓu thøc to¹ ®é v« híng cña hai VT.
2. VÒ kü n¨ng:
-Bíc ®Çu h×nh thµnh ®îc kü n¨ng ¸p dông biÓu thøc to¹ ®é v« híng cña hai VT.
3. VÒ th¸i ®é:
Liªn hÖ víi c¸c KT ®îc häc víi thùc tiÔn vµ víi bé m«n KH kh¸c.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
1. §èi víi GV:
- Bµi gi¶ng vµ hÖ thèng c¸c c©u hái ®Ó hoµn thµnh bµi gi¶ng.
2. §èi víi HS:
- §äc tríc néi dung bµi häc vµ XD bµi trªn líp.
III. Ph¬ng ph¸p:
-KÕt hîp c¸c PP vµ hÖ thèng c¸c c©u hái nªu V§ ®Ó hoµn thµnh MT cña bµi d¹y th«ng
qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t duy.
IV. TiÕn tr×nh giê d¹y:
1. æn ®Þnh líp
2. KiÓm tra bµi cò:
C©u hái 1: Nªu ®Þnh nghÜa vµ c¸c tÝnh chÊt cña tÝch v« híng cña hai VT vµ .
Ho¹t ®éng 2. øng dông cña BiÓu thøc to¹ ®é cña tÝch v« híng
54
tÝch v« híng h·y tÝnh tõ GV vµ tù rót ra c«ng a) §é dµi vect¬
®ã suy ra ®é dµi cña . thøc. Cho ®é dµi cña nã ®îc tÝnh theo
c«ng thøc:
4. Cñng cè: -Nh¾c l¹i c¸c KT c¬ b¶n liªn quan ®Õn to¹ ®é cña c¸c VT trong MF to¹ ®é Oxy.
5. Híng dÉn häc sinh häc bµi: -Lµm c¸c bµi tËp: 4,5,6,7 trang 45+46 SGK vµ trong SBT.
V. Rót kinh nghiÖm.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
55
Kì 2
56
Ngày soạn: ..../.../.... CÁC HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM Tiết thứ: 23 (theo ppct)
GIÁC VÀ GIẢI TAM GIÁC
I/ Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
- Củng cố các hệ thức lượng trong tam giác vuông.
- Hiểu đinh lí sin, cosin, công thức về độ dài đường trung tuyến trong tam giác.
- Biết được một số công thức tính diện tích tam giác.
- Biết áp dụng vào giải tam giác và ứng dụng vào trong thực tế đo đạc.
2. Về kỹ năng:
- Áp dụng được định lý côsin, định lý sin, công thức về độ dài đường trung tuyến, các
công thức về diện tích tam giác để giải một số bài toán có liên quan đến tam giác.
- Biết giải tam giác trong một số trường hợp đơn giản. Biết vận dụng kiến thức giải tam
giác vào các bài toán có nội dung thực tiễn. Kết hợp với việc sử dụng MTBT để giải toán.
3.Về tư duy: Học sinh tư duy linh hoạt trong việc tính toán biến đổi công thức.
4. Về thái độ: Học sinh nắm công thức từ đó biết liên hệ toán học vào thực tế.
II/ Chuẩn bị của thầy và trò:
1. Giáo viên: Giáo án, phấn màu, thước, máy chiếu projecter, máy tính.
2. Học sinh: xem lại hệ thức lượng đã học
III/ Phương pháp dạy học: Hỏi đáp , nêu vấn đề, gợi mở, xen hoạt động nhóm.
IV/ Tiến trình của bài học :
1/ Ổn định lớp : Sĩ số :
2/ Kiểm tra bài cũ: Kết hợp hỏi khi học bài.
3/ Bài mới:
Hoạt động 1: Giới thiệu HTL trong tam giác vuông
Hoạt động của GV Hoạt động của HS NỘI DUNG
Gv giới thiệu bài toán 1 *Các hệ thức lượng trong tam giác
Trình chiếu nội dung HĐ1 Học sinh theo dõi, quan vuông :
SGK và hỏi vấn đáp. sát và trả lời các câu hỏi.
Yêu cầu : học sinh ngồi theo
nhóm gv phân công thực hiện.
Gv chính xác các HTL trong
tam giác vuông cho học sinh
ghi
Gv đặt vấn đề đối với tam giác
bất ki thi các HTL trên thể hiện
qua định lí sin và côsin như
sau
HĐ2:Giới thiệu đinh lí côsin và hệ quả
57
HĐGV HĐHS NỘI DUNG
Hỏi : Hãy phân tích vectơ BC Nghe, quan sát và trả lời 1.Đinh lí côsin:
theo hai vectơ và . các câu hỏi.
TL: AC AB
Viết : BC 2 ( AC AB ) 2 =?
Hỏi : AC. AB =?
TL: BC 2 AC 2 AB 2
- 2 AC. AB
Viết: BC2 =AC2 + AB2 -
2AC.AB.cosA
Nói : vậy trong tam giác bất ki TL:
thì AC. AB = AC . AB .cos A
BC2=AC2+AB2-2AC.AB.cosA TL:
AC2=AB2+BC2-
2 2
Hỏi : AC , AB =? 2AB.BC.cosB
AB =BC +AC2-
2 2
GV khắc sâu nội dung định lý Nghe và lĩnh hội kiến thức
và đưa ra nhận xét. Áp dụng định lý vào ví dụ
GV nêu ví dụ áp dụng. 1.
58
2(b 2 c 2 ) a 2
ma2=
4
2(a 2 c 2 ) b 2
mb2=
4
2(a 2 b 2 ) c 2
mc2=
4
Gv giới thiệu bài toán 4
Hỏi :để tính ma thi cần có dữ TL:để tính ma cần có
kiện nào ? a,b,c
Yêu cầu :1 học sinh lên thực 2(b 2 c 2 ) a 2
TH: ma2=
hiện 4
Gv nhận xét sưa sai 2(64 36) 49 151
=
4 4
151
suy ra ma =
2
HĐ4: giới thiệu ví dụ *Ví dụ :2 SGKT50
Gv giới thiệu ví dụ 2 TL:áp dụng qui tắc hình
Hỏi :để ve hợp của hai lực ta iifnh hành A B
dùng qui tắc nào đa học ? TH: f1
Yêu cầu :1hs lên ve hợp lực s
của f1và f2 0 f2
Hỏi : áp dụng đinh lí cosin cho 2 2 2
TL: s = f1 + f2 -2f1.f2
tam giác 0AB thi s2=? cosA
Mà cosA=cos(1800- )
Gv nhận xét cho điểm =cos
Hd học sinh sưa sai vậy
s2= f12+ f22-2f1.f2.cos
4/ Củng cố: nhắc lại đinh lí cosin , hệ quả , công thức tính đường trung tuyến của tam giác
5/ Hướng dẫn học sinh học bài: học bài , xem tiếp đinh lí sin ,công thức tính diện tích tam giác làm bài
tập 1,2,3 T59.
V. Rút kinh nghiệm
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
*************************
Ngày soạn: …./…/…. CÁC HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM Tiết thứ: 24 (theo ppct)
GIÁC VÀ GIẢI TAM GIÁC
I/ Mục tiêu
1. Về kiến thức:
- Hiểu đinh lí sin, cosin, công thức về độ dài đường trung tuyến trong tam giác.
- Biết được một số công thức tính diện tích tam giác.
2. Về kỹ năng:
- Áp dụng được định lý côsin, định lý sin, công thức về độ dài đường trung tuyến, các
công thức về diện tích tam giác để giải một số bài toán có 59ien quan đến tam giác.
- Biết giải tam giác trong một số trường hợp đơn giản. Biết vận dụng kiến thức giải tam
giác vào các bài toán có nội dung thực tiễn. Kết hợp với việc sử dụng MTBT để giải toán.
59
3.Về tư duy:
Học sinh tư duy linh hoạt trong việc tính toán biến đổi công thức.
4. Về thái độ:
Học sinh nắm công thức từ đó biết liên hệ toán học vào thực tế.
II/ Chuẩn bị của thầy và trò:
1. Giáo viên: Giáo án, phấn màu, thước.
2. Học sinh: xem lại hệ thức lượng đã học
III/ Phương pháp dạy học: Hỏi đáp , nêu vấn đề, gợi mở, xen hoạt động nhóm.
V/ Tiến trình của bài học :
1/ Ổn định lớp : Sĩ số :
2/ Kiểm tra bài củ:
Câu hỏi: Nêu định lí cosin trong tam giác
Cho tam giác ABC có b=3,c=45, A = 450. Tính a?
3/ Bài mới:
TL:
HĐ1:Giới thiệu định lí sin
Cho tam giác ABC nội tiếp Sin D= suy ra
đường trón tâm O bán kính R, vẽ 2.Định lí sin:
tam giác DBC vuông tại C SinA= = Trong tam giác ABC bất kì với
Hỏi: so sánh góc A và D ? BC=a,CA=b,AB=c và R là bán kính
sin D=? Suy ra sinA=? SinB= ;SinC= đường trón ngoại tiếp tam giác đó ta
Tương tự sinB =?; sinC=? có :
Hỏi :học sinh nhận xét gì về
? Từ đó hình
=2R
thành nên định lí ?
Gv chính xác cho học sinh ghi
Hỏi: cho tam giác đều ABC cạnh Ví dụ : cho tam giác đều ABC cạnh a
a thì bán kính đường tròn ngoại thì bán kính đường tròn ngoại tiếp
tiếp tam giác đó là bao nhiêu ? tam giác :
Gv cho học sinh thảo luận theo
nhóm 3’ Trình bày :Theo định lí thì : R= = =
Gv gọi đại diện nhóm trình bày
Gv và học sinh cùng nhận xét R= = =
sửa sai
60
Hỏi: tính góc A bằng cách TL:tính A Ví dụ : bài 8trang 59
nào? A=1800-(B+C) Cho a=137,5 cm
Áp dụng định lí nào tính R ? tính R theo định lí sin Tính ,R,b,c
Yêu cầu :hs sinh lên thực hiện Trình bày : Giải
Gv gọi học sinh khác nhận xét A=1800-(B+C)=1800-1400 =400 =1800-( )=1800-1400 =400
sửa sai rồi cho điểm Theo đlí sin ta suy ra được Theo đlí sin ta suy ra được :
Hỏi : tính b,c bằng cách nào ?
Yêu cầu: học sinh lên thực R= =106,6 R= =106,6cm
hiện TL: b=2RsinB b=2RsinB=2.106,6.sin 830 = 211,6cm
Gv gọi học sinh khác nhận xét c=2RsinC c=2RsinC=2.106,6.sin570 =178,8cm
sửa sai rồi cho điểm
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
Hỏi: nêu công thức tính diện 3.Công thức tính diện tích tam
TL: S= a.ha
tích tam giác đã học ? giác
Cho tam ABC có các cạnh BC = a,
Nói :trong tam giác bất kì không CA = b, AB = c; có các đường cao
tính được đường cao thì ta sẽ ha, hb, hc; bán kính đường tròn
tính diện tích theo định lí hàm ngoại tiếp R, bán kính đường tròn
số sin như sau: nội tiếp r; nửa chu vi p. Gọi S là
diện tích tam giác, ta có:
Hỏi: xét tam giác AHC cạnh ha TL: ha=bsinC
được tính theo cônh thức nào ? S=
suy ra S=? ( kể hết các công Suy ra S= a.ha
thức tính S) = =
= a.b.sinC
= pr
=
(công thức Hê-rông)
4/ Củng cố: nhắc lại đinh lí sin, công thức tính diện tích của tam giác.
5/ Hướngdẫn học sinh học bài: học lý thuyết, xem tiếp phần còn lại của bài, làm bài tập 5,6,7 T59.
V. Rút kinh nghiệm
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
62
Ngày soạn: ..../.../.... CÁC HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC Tiết thứ: 25 (theo ppct)
VÀ GIẢI TAM GIÁC
I/ Mục tiêu
1. Về kiến thức:
- Hiểu đinh lí sin, côsin, công thức về độ dài đường trung tuyến trong tam giác.
- Biết được một số công thức tính diện tích tam giác.
- Biết áp dụng vào giải tam giác và ứng dụng vào trong thực tế đo đạc.
2. Về kỹ năng:
- Áp dụng được định lý côsin, định lý sin, công thức về độ dài đường trung tuyến, các
công thức về diện tích tam giác để giải một số bài toán có liên quan đến tam giác.
- Biết giải tam giác trong một số trường hợp đơn giản. Biết vận dụng kiến thức giải tam
giác vào các bài toán có nội dung thực tiễn. Kết hợp với việc sử dụng MTBT để giải toán.
3.Về tư duy:
Học sinh tư duy linh hoạt trong việc tính toán biến đổi công thức.
4. Về thái độ: Học sinh nắm công thức từ đó biết liên hệ toán học vào thực tế.
II/ Chuẩn bị của thầy và trò:
1. Giáo viên: Giáo án, phấn màu, thước.
2. Học sinh: xem lại hệ thức lượng đã học
III/ Phương pháp dạy học: Hỏi đáp , nêu vấn đề, gợi mở, xen hoạt động nhóm.
V/ Tiến trình của bài học :
1/ Ổn định lớp : Sĩ số :
2/ Kiểm tra bài củ:
Câu hỏi: Nêu định lí sin trong tam giác
Cho tam giác ABC có A =450, B
=600 , a=2 2 .Tính b,c,R
3/ Bài mới:
Yêu cầu: 1 học sinh lên thực hiện 1 học sinh lên làm
Gv gọi học sinh khác nhận xét sửa 1 học sinh khác nhận xét sửa
sai sai
Gv chính xác và cho điểm
63
HĐ2:Giới thiệu ví dụ 2 Học sinh theo dõi Ví dụ 2:(SGK T56)
Hỏi :với dạng này để tìm các cạnh TL: bài toán cho biết 2 cạnh
và góc còn lại ta tìm cạnh góc nào và 1 góc xen giữa chúng ta
trước và áp dụng công thức nào để áp dụng định lí cosin tính
tính ? cạnh còn lại ,sau đó áp dụng
hệ quả của đlí cosin tính các
Gv chính xác câu trả lời học sinh góc còn lại
Yêu cầu: 1 học sinh lên thực hiện 1 học sinh lên làm
Gv gọi học sinh khác nhận xét sửa 1 học sinh khác nhận xét sửa
sai sai
Gv chính xác và cho điểm
HĐ3:Giới thiệu ví dụ 3 Học sinh theo dõi Ví dụ 3:(SGK T56+57)
Sửa số khác ở SGK
Gv giới thiệu ví dụ 3 là dạng cho 3
cạnh ta phải tính các góc còn lại
Hỏi :với dạng này để tìm các góc TL: bài toán cho biết 3 cạnh
còn lại ta áp dụng công thức nào để ta áp dụng hệ quả định lí
tính ? cosin các góc còn lại
Gv chính xác câu trả lời học sinh
Yêu cầu: 1 học sinh lên thực hiện 1 học sinh lên làm
tính các góc còn lại
Gv gọi học sinh khác nhận xét sửa 1 học sinh khác nhận xét sửa
sai sai
Gv chính xác và cho điểm
Yêu cầu: học sinh nhắc lại các công 1 học sinh nhắc lại các công
thức tính diện tích tam giác thức tính diện tích tam giác.
Hỏi: để tính diện tích tam giác trong Trong trường hợp này áp
trường hợp này ta áp dụng công dụng công thức tính S,
thức nào tính được ? công thức tính r
Gv chính xác câu trả lời học sinh
Yêu cầu: 1 học sinh lên thực hiện 1 học sinh lên làm
Gv gọi học sinh khác nhận xét sửa 1 học sinh khác nhận xét sửa
sai sai
Gv chính xác và cho điểm.
HĐ4: Giới thiệu phần ứng dụng của b.Ứng dụng vào việc đo đạc:
định lí vào đo đạc Học sinh theo dõi Bài toán 1:
Bài toán 2:
Gv giới thiệu bài toán 1 áp dụng (SGK T57+58)
định lí sin đo chiều cao của cái tháp
mà không thể đến chân tháp được
Gv giới thiệu hình vẽ 2.21 SGK
64
Nói: để tính h thì ta lấy 2 điểm A,B
trên mặt đất sao cho A,B,C thẳng
hàng rồi thực hiện theo các bước
sau:
4/ Củng cố: nhắc lại đinh lí sin, công thức tính diện tích của tam giác.
5/ Hướngdẫn học sinh học bài: học lý thuyết, làm bài tập còn lại T59.
65
III/ Phương pháp dạy học:
Hỏi đáp , nêu vấn đề, gợi mở, xen hoạt động nhóm
IV/ Tiến trình của bài học :
1/ Ổn định lớp : Sĩ số :
2/ Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi Nêu các công thức tính diện tích tam giác? Áp dụng tính diện tích tam giác biết
b = 8, c = 5, góc A là 1200
3/ Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS GHI BẢNG
Bai 1:
HĐ1:HD HS làm bài 1 HD
Ta có: C =1800-(A + B)
Hỏi:bài toán cho biết 2 góc ,1 cạnh TL:Tính góc còn lại dựa =1800-(900+580)=320
thì ta giải tam giác như thế nào? vào đlí tổng 3 góc trong b=asinB=72.sin580=61,06
tam giác ; tính cạnh dựa c=asinC=72.sin 320=38,15
Yêu cầu: học sinh lên bảng thực vào đlí sin
ha= =32,36
hiện
Học sinh lên bảng thực
Gọi học sinh khác nhận xét sửa sai hiện
Học sinh nhận xét sửa
Gv nhận xét cho điểm sai
HĐ2:HD HS làm bài 10/60 Bài 6:
HD:
Hỏi: góc tù là góc như thế nào? TL:góc tù là góc có số Tam giác có góc tù thì góc lớn nhất
Nếu tam giác có góc tù thì góc nào đo lớn hơn 900,nếu tam C phải là góc tù
trong tam giác trên là góc tù ? vì giác có góc tù thì góc đó
CosC= <0
sao? là góc C
Suy ra C là góc tù
Yêu cầu: 1 học sinh lên tìm góc C Học sinh lên bảng thực
và đường trung tuyến ma ? hiện ma2= =118,5
Gọi học sinh nhận xét sửa sai suy ra ma=10,89cm
Học sinh khác nhận xét
Gv nhận xét và cho điểm sửa sai
HĐ3: HD HS làm bài 7 Bài 7:
Góc lớn nhất là góc đối diện cạnh lớn
Hỏi :dựa vào đâu để biết góc nào là TL:dựa vào số đo cạnh , nhất
góc lớn nhất trong tam giác ? góc đối diện cạnh lớn a/ a=3cm;b=4cm;c=6cm
nhất thì góc đó có số đo nên góc lớn nhất là góc C
Yâu cầu: 2 học sinh lên bảng thực lớn nhất
cosC= =-
hiện mỗi học sinh làm 1 câu Học sinh 1 làm câu a
Học sinh 2 làm câu b C =1170
Gv gọi học sinh khác nhận xét sửa b/ a=40cm;b=13cm;c=37cm
sai Học sinh khác nhận xét nên góc A là góc lớn nhất
sửa sai
Gv nhận xét và cho điểm. cosA=
suy ra A = 940
HĐ4: HD HS làm bài 8 Bài 8:
66
a=137cm;
Hỏi: bài toán cho 1 cạnh, 2 góc ta TL:tính góc trước dựa Tính ;b;c;R
tính gì trước dựa vào đâu? vào đlí tổng 3 góc trong Giải
tam giác ,rồi tính cạnh Ta có =1800-(830+570)=400
dựa vào đlí sin
Yêu cầu:1 học sinh lên bảng thực 1 học sinh lên thực hiện R=
hiện
b=2RsinB=2.107sin830=212,31
Gọi học sinh khác nhận xét sửa sai 1 học sinh khác nhận xét
c=2RsinC=2.107sin570=179,40
sửa sai
Gv nhận xét cho điểm
GV cho thêm một bài tổng hợp để Nghe, nhận nhiệm vụ. Bài tập làm thêm:
học sinh rèn luyện thêm Tìm hướng giải và thực Cho tam giác ABC có a = 13, b = 14,
Yêu cầu: HS xác định các công hiện lời giải ra nháp. c = 15. Tính diện tích S của tam giác,
thức cần áp dụng. chiều cao ha, các bán kính R, r và độ
dài đường trung tuyến ma của tam
Yêu cầu: HS tính ra nháp và trả lời giác.
câu hỏi. HD:
+p= .
Hỏi: Tam giác này có gì đặc biệt. Nhận xét đặc điểm của
tam giác.
GV nhấn mạnh thêm: tam giác có
độ dài ba cạnh liên tiếp là các số + .
nguyên và có diện tích là một số
nguyên gọi là tam giác Hê rông. + .
+ .
4/ Củng cố:
Nhắc lại đinh lí sin, côsin, hệ quả, công thức tính đường trung tuyến, công thức tính diện
tích của tam giác.
5/ Dặn dò: học bài, làm tiếp bài tập còn lại và các bài tập phần ôn tập chương.
Ngày soạn: ..../.../.... Bài tập: CÁC HỆ THỨC LƯỢNG TRONG Tiết thứ: 26+
TAM GIÁC VÀ GIẢI TAM GIÁC
I/ Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
Giúp học sinh biết cách vận dụng định lí sin, cosin vào tính cạnh và góc trong tam giác,
diện tích tam giác. Áp dụng để giải các bài toán thực tiễn.
2. Về kỹ năng:
Rèn luyện kĩ năng tính cạnh , góc trong tam giác, tính diện tích tam giác.
67
- Rèn luyện kĩ năng áp dụng các công thức vào giải một số bài toán có nội dung thực tiễn.
3. Về tư duy:
Học sinh tư duy linh hoạt trong việc tính toán biến đổi công thức.
4. Về thái độ
Học sinh nắm công thức từ đó biết liên hệ toán học vào thực tế.
II/ Chuẩn bị của thầy và trò:
1. Giáo viên: Giáo án, phấn màu, thước,
2. Học sinh: xem lại hệ thức lượng đã học, làm các bài tập trong SGK và SBT.
III/ Phương pháp dạy học:
Hỏi đáp , nêu vấn đề, gợi mở, xen hoạt động nhóm.
V/ Tiến trình của bài học :
1/ Ổn định lớp : Sĩ số :
2/ Kiểm tra bài cũ: Kết hợp hỏi khi luyện tập
3/ Bài mới
Hoạt động cuả GV Hoạt động của HS GHI BẢNG
HĐ1:HD HS làm bài 9/59 Bài 9/59 SGK:
GV vẽ hình và phân tích trên hình HD
vẽ. Ta có:
? Hãy phân tích các vectơ
theo các vectơ TL:
rồi áp dụng các hằng
đẳng thức về vectơ?
C2: Áp dụng quy tắc hbh và định lý
côsin với chú ý côsin của hai góc bù
Yêu cầu: học sinh lên bảng thực
hiện Học sinh lên bảng thực nhau thì đối nhau.
Gọi học sinh khác nhận xét sửa sai hiện
Gv nhận xét cho điểm. Học sinh nhận xét sửa
sai
HĐ2:HD HS làm bài 10/60 Đọc nội dung bài tập, Bài 10/60 SGK:
xác định được giả thiết HD:
Yêu cầu: 1 HS lên bảng vẽ hình. và kết luận. PBQ = 480 - 350 = 130 B
GV phân tích: P và Q phải ở cùng
phía với chân A của tháp.
Hỏi: Để tính được AB ta cần phải TL: ta phải tính được BQ 764,935.
tính cạnh nào? cạnh BQ.
Hỏi: Để tính cạnh đó ta phải dựa TL: Để tính BQ ta dựa 35 48
0 0
vào tam giác nào? Xác định các yếu vào tam giác BPQ. P Q A
tố đã biết của tam giác đó. Các yếu tố đã biết: cạnh Chiều cao AB của tháp là:
PQ, góc P, góc Q. AB = BQ.sin480 764,935.sin480
Yêu cầu: Học sinh lên bảng trình Học sinh lên bảng thực 568,457 (m).
bày lời giải. hiện
Gọi học sinh nhận xét sửa sai Học sinh khác nhận xét
Gv nhận xét và cho điểm sửa sai
HĐ3:HD HS làm bài 10/60 Đọc nội dung bài tập, Bài 11/60 SGK:
Yêu cầu: HS phân tích đề bài. xác định được giả thiết Tương tự bài 10.
68
và kết luận. ĐS: CD = C1D + C1C 21,472 + 1,3
Hỏi: Nhận xét cấu trúc của bài này TL: Cách làm giống với 22,772 (m).
so với bài 10. bài 10.
Yêu cầu: Học sinh tính và cho đáp Học sinh tính và trả lời
án. câu hỏi của GV.
Gv nhận xét, chính xác hoá.
HĐ4: HD HS làm một số bài tập về Nghe và nhận nhiệm vụ. Bài tập làm thêm:
chứng minh. Bài 1. Gọi S là diện tích và R là bán
kính đường tròn ngoại tiếp tam giác
GV: Nêu nội dung bài tập và phân -Đọc nội dung bài toán ABC. CMR:
tích. và phân tích, tìm hướng S = 2R2sinAsinBsinC.
Hỏi: Bài toán cho ta biết gì? giải. HD:
TL:
Có:
Hỏi: Giữa S và R có mối liên hệ - GT cho biết S và R.
nào? Nêu công thức liên hệ giữa S Mặt khác, theo định lí sin:
- .
và R? a = 2RsinA, b = 2RsinB, c = 2RsinC.
Hỏi: Giữa cạnh, góc và R có mối - Định lí sin. thay vào công thức trên ta được:
liên hệ gì? Nêu công thức? Lên bảng trình bày lời
giải.
Hỏi: TL:
- PP chung để chứng minh một - Biến đổi VT VT, Bài 2. Cho tam giác ABC có BC = a,
đẳng thức là gì? VP VT hoặc cả hai vế CA = b, AB = c. Chứng minh rằng:
cùng bằng một đẳng b2 - c2 = a(bcosC - ccosB).
thức. HD:
- đẳng thức cần chứng minh có - có cạnh và góc. C1:
những yếu tố nào?
- Liên hệ theo định lí
- giữa cạnh và góc có mối liên hệ côsin và định lí sin.
gì?
Phân tích: VT chỉ có cạnh, như vậy C2:
ta sẽ biến đổi góc theo cạnh. - Định lí côsin.
Hỏi: Để biến đổi góc theo cạnh ta Thực hiện lời giải.
áp dụng công thức nào?
4/ Củng cố:
Nhắc lại đinh lí sin, côsin, hệ quả, công thức tính đường trung tuyến, công thức tính diện
tích của tam giác.
5/ Dặn dò: học bài, làm tiếp bài tập trong SBT cơ bản và nâng cao.
V. Rút kinh nghiệm
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
******************************
69
70
Chương 3: PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG
Ngày soạn: .../.../.. Bài 1: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG Tiết thứ: 29 (theo ppct)
71
Gv nêu nhận xét thứ nhất.
Hỏi: như học sinh đã biết 1 đường TL: 1 đường thẳng được
thẳng được xác định dựa vào đâu? xác định nếu 2 điểm trên
nó
Hỏi:cho trước 1 vt , qua 1 điểm bất TL: qua 1 điểm vẽ được
kì vẽ được bao nhiêu đường thẳng 1 đthẳng song song với
song song với vt đó ? vt đó
Nói: 1 đường thẳng được xác định
còn dựa vào vt chỉ phương và 1
điểm đường thẳng trên đó Ghi vở
Hoạt động 2: Giới thiệu phương trình tham số của đường thẳng
4/ Củng cố: Khắc sâu dạng phương trình tham số của đường thẳng và các yếu tố của nó.
5/ Hướng dẫn học sinh học bài: Học bài và đọc phần vt pháp tuyến và phương trình tổng quát.
V. Rút kinh nghiệm
........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
******************************
Ngày soạn: .../.../.. Bài 1: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG Tiết thứ: 30 (theo ppct)
73
a) (d): . có 1 vectow chỉ phương của (d) là: .
Hoạt động 1: Giới thiệu veto pháp tuyến của đường thẳng
Nói : vectơ nhứ thế gọi là VTPT III-Vectơ pháp tuyến của đường
của . thẳng:
ĐN: vectơ được gọi là vectơ pháp
Hỏi: thế nào là VTPT? một đường Trả lời: VTPT là vectơ tuyến của đường thẳng nếu
thẳng có bao nhiêu vectơ pháp vuông góc với vectơ chỉ
và vuông góc với vectơ chỉ
tuyến ? Các vectơ này có quan hệ gì phương.
phương của .
với nhau? - có vô số vectơ pháp
Gv nêu bài toán để dẫn đến phương Học sinh theo dõi và trả IV-Phương trình tổng quát của
trình tổng quát của đường thẳng: lời các câu hỏi. đường thẳng:
GV: phân tích: Bài toán: Trong mặt phẳng toạ độ
cho đường thẳng đi qua điểm
Hỏi: - M khi nào? và M M0(x0; y0) có VTPT là .
có liên hệ gì? Tìm điều kiện của x, y để M(x; y)
nằm trên .
Yêu cầu:- Hãy thay vào biểu thức
Đặt c = -ax0 - by0 ta được
toạ độ và biến đổi. * Định nghĩa: PT ax + by +c = 0
PT : ax + by + c = 0.
Đặt c = -ax0 - by0 ta được PT ntn? với (a2 + b2 0 được gọi là PTTQ
Nói: PT có dạng như vậy gọi là PT của đường thẳng.
tổng quát của đường thẳng.
74
Nhấn mạnh : từ PTTS ta có thể
biến đổi đưa về PTTQ và ngược lại. + PTTS: .
Hoạt động 3 : Ví dụ
Gv giới thiệu ví dụ 1 Nghe, quan sát và thực Ví dụ 1:Viết phương trình tổng
hiện nhiệm vụ. quát của đi qua 2 điểm A(-2;3)
Hỏi: Đt đi qua 2 điểm A,B nên Trả lời có VTCP là và B(5;-6)
VTPT của là gì? Từ đó suy ra Giải
VTPT? Đt có VTCP là
VTPT là
Gv gọi 1 học sinh lên viết PTTQ
PTTQ : 9x+7y-3=0 Suy ra VTPT là
của đt .
Gv nhận xét cho điểm. PTTQ của có dạng :
9(x +2) +7(y - 3) = 0
hay 9x + 7y - 3 = 0
Nêu ví dụ 2 và phân tích: Ví dụ 2: Cho đường thẳng có
PT:
-Nêu toạ độ các VTPT, VTCP? TL :a)VTPT là , 3x + 4y + 5 = 0
- Làm thế nào để kiểm tra một điểm VTCP là a) Hãy tìm tọa độ của VTPT, VTCP
.
có thuộc đường thẳng đã cho hay - Thay toạ độ điểm đó vào của
không? b) Trong các điểm sau điểm nào
PT của đường thẳng, nếu
- Làm thế nào để lấy một điểm thoả mãn thì điểm đó thuộc , điểm nào không thuộc :
thuộc đường thẳng cho trước? M(1;-2), N(-1 ;2), P(0 ;-5/4), Q(-
thuộc.
3 ;1)
GV: Nhấn mạnh lại cách lấy điểm - Lĩnh hội kiến thức. ĐS: a) VTPT là VTCP là
thuộc đường thẳng. .
b) M , N , P , Q .
Hoạt động 4:Giới thiệu các trường hợp đặc biệt của pttq
ĐVĐ: cho đường thẳng : TL: a = 0 có dạng by + c = 0 * Các trường hợp đặc biệt :
ax + by + c = 0. Cho đường thẳng : ax + by +
hay y = // Ox ; cắt Oy tại
Em có nhận xét gì về vị trí tương c = 0.
đối của với các trục toạ độ khi
(0; ). +a = 0 y = là đường
a = 0? khi b = 0? khi c = 0?
b = 0, có dạng ax + c = 0 thẳng // Ox, và cắt Oy tại (0;
Gv cho học sinh quan sát các
hình 3.6 đến 3.8. hay x = // Oy; cắt Ox tại ) (h3.6)
gốc tọa độ O.
Hỏi: VTPT của đường thẳng là + c = 0 y = x là đường
TL: VTCP
gì? thẳnh qua gốc tọa độ O (h3.8)
VTPT .
PT có dạng ntn?
Hãy biến đổi để có dạng PT: b(x - a) + ay = 0 hay bx + ay - + Đường thẳng đi qua hai điểm
**************************
Ngày soạn: / / PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG (tt) Tiết thứ: 31(theo ppct)
I/ Mục tiêu của bài:
1. Về kiến thức:
- Nắm vững khái niệm vectơ chỉ phương, vectơ pháp tuyến và các dạng phương trình:
phương trình tham số, phương trình tổng quát của đường thẳng.
- Biết được mối liên hệ giữa vectơ chỉ phương, vectơ pháp tuyến với hệ số góc của đường
thẳng.
2. Về kỹ năng:
- Biết cách lập các dạng phương trình của đường thẳng. Biết chuyển từ dạng phương trình
này sang phương trình khác.
- Viết được phương trình các đường trong một tam giác biết các yếu tố cho trước.
3 Về tư duy:
Linh hoạt trong việc áp dụng lí thuyết vào giải các bài tập.
4. Về thái độ:
Tích cực chủ động trong việc nắm kiến thức biết vận dụng vào giải toán.
II/ Chuẩn bị của thầy và trò:
1. Giáo viên: Giáo án, bảng phụ, các dạng bài tập ôn tập.
2. Học sinh: Học lí thuyết, làm các bài tập trong SGK và sách BT.
III/ Phương pháp dạy học: Gọi mở vấn đáp, nêu vấn đề đan xen hoạt động nhóm.
IV/ Tiến trình của bài học :
1/ Ổn định lớp : Sĩ số
76
2/ Kiểm tra bài cũ:
HS 1: Viết phương trình tổng quát của đường thẳng qua 2 điểm A(-1;3) ,B(4;-5) và chỉ ra
vtcp của chúng.
HS 2: Viết phương trình đường thẳng đi qua điểm M(2; 4) và vuông góc với đường
thẳng:
3/ Bài mới:
Hoạt động 1. Xét vị trí tương đối của hai đường thẳng:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
HĐ3:Giới thiệu vị trí tương đối của 5.Vị trí tương đối của hai đường
hai đường thẳng. thẳng :
Hỏi: Cho hai đường thẳng trong mặt TL:Dạng là: Xét hai đường thẳng lần lượt có
phẳng thì giữa chúng có những vị phương trình là :
trí tương đối nào? 1:a1x+b1y+c1=0
2:a2x+b2y+c2=0.
Yêu cầu: học sinh nhắc lại dạng của Vậy : 1 2 khi hpt
hpt bậc nhất hai ẩn. có 1 n0;
Toạ độ giao điểm của 1 và 2 là
1// 2 khi hpt vô n0;
nghiệm của hệ phương trình :
1 2 khi hpt vsn
Hỏi : khi nào thì hệ phương trình
trên có 1 nghiệm, vô nghiệm, vô số (I)
nghiệm ?
* Nhận xét
Hỏi :từ những suy luận trên ta suy
ra hai đường thẳng cắt nhau khi +Nếu thì 1 2
+Nếu thì 1 2
Vậy : tọa độ giao điểm chính là
nghiệm của hệ phương trình trên Lưu ý: muốn tìm tọa độ giao điểm
hai đường thẳng ta giải hpt sau:
TH: ví dụ
Gọi 1 học sinh lên xét vị trí của
với d1 Ví dụ:cho d: x-y+1=0 Xét vị trí
Ta có :
tương đối của d với :
77
Gv nhận xét sửa sai Nên : d 1 1:2x+y-4=0
Ta có :
Nên : d 1
Nên cắt d2
Nhấn mạnh: xét vị trí tương đối ta Lưu ý : khi xét vị trí tương đối ta đưa
phải đưa ptts về pttq rối mới xét phương trình tham số về dạng tổng
quát rồi mới xét.
Cách 2 : hệ phương trình :
có nghiệm .
Vậy d3 cắt .
Ví dụ 3. Xét vị trí tương đối của hai
Hỏi : Để xét vị trí tương đối của hai Trả lời: Xét mối quan hệ đường thẳng :
đường thẳng có phương trình tham của hai vectơ chỉ
số ta làm như thế nào ? phương. và
Giải :
Trong trường hợp hai vectơ chỉ Lấy một điểm thuộc
d có VTCP , d’ có VTCP
phương cùng phương thì làm thế đường thẳng này và thay
nào để biết chúng song song hay vào phương trình của .
trùng nhau ? đường thẳng kia xem có có cùng phương với nên d//d’
thoả mãn hay không. hoặc d d’.
Lấy M(-1 ; 2) d thay vào phương
trình của d’ ta có :
hệ vô nghiệm.
Vậy d // d’.
4. Củng cố:
Khắc sâu cách xét vị trí tương đối của hai đường thẳng.
78
5. Hướng dẫn học sinh tự học:
- Học lí thuyết, xem lại các ví dụ và đọc trước bài học.
- Làm các bài tập trong SGK.
V. Rút kinh nghiệm
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
******************************
Ngày soạn: / / PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG (tt) Tiết thứ: 32(theo ppct)
Hỏi: góc nào là góc giữa hai đường TL: góc là góc giữa Cho hai đường thẳng
thẳng hai đường thẳng
79
Nói : góc giữa hai đường Góc giữa hai đường thẳng và
bằng hoặc bù với góc giữa hai vectơ được tính theo công thức
pháp tuyến của chúng.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
Hỏi: Nhận xét mối quan hệ của Ví dụ. Tính góc giữa hai đường thẳng:
hai đường thẳng d1 và d2 từ đó - d1 và d2 vuông góc d1: x + 2y + 4 = 0 và d2: 2x - y + 6 = 0
suy ra góc giữa chúng.
1: và 2:
Hỏi: Để tính được góc giữa hai - Tìm toạ độ các vectơ
Giải:
đường thẳng ta phải làm gì? pháp tuyến và nhận xét
a) có d1 d2 (d1, d2) = 900.
mối quan hệ giữa chúng.
Nhấn mạnh: Ta có thể tính góc
b)
giữa hai đường thẳng dựa vào - Áp dụng công thức.
góc giữa hai vectơ chỉ phương.
- Lên bảng thực hiện
phép tính.
Hoạt động 3. Công thức tính khoảng cách giữa hai đường thẳng
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
Gv giới thiệu công thức tính 7. Công thức tính khoảng cách từ
khoảng cách từ điểm M(x0, y0) đến một điểm đến một đường thẳng :
đthẳng : ax + by + c = 0 Học sinh ghi vở Trong mp Oxy cho đường thẳng
: ax + by + c = 0;điểm M(x0, y0).
d(M, )= Khoảng cách từ điểm M đến
được tính theo công thức
Gv giới thiệu ví dụ d(M, )=
d(M, )=
Gọi 1 học sinh lên thực hiện Ví dụ 1: Tính khoảng cách từ điểm M(-
1;2) đến đthẳng :x + 2y - 3 = 0
Mời 1 học sinh nhận xét và sửa sai Giải:
Hỏi :có nhận xét gì về vị của M với TL: điểm M nằm trên Ta có d(M, )=
đthằng . Suy ra điểm M nằm trên đt .
Gv gọi hai học sinh lên tính Lên bảng thực hiện phép Ví dụ 2 : Tính khoảng cách từ điểm
tính. M(-2;1) và O(0;0) đến đường thẳng :
Gv mới hai học sinh khác nhận xét 3x – 2y – 1 = 0
sửa sai
80
Giải: Ta có
d(M, )=
d(O, )=
4. Củng cố:
Nhắc lại công thức tính góc giữa hai đường thẳng và công thức tính khoảng cách từ một điểm đến
đường thẳng
5. Dặn dò:
Học sinh học công thức và làm bài tập SGK.
V. Rút kinh nghiệm
…….............................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
********************************
Ngày soạn: / / BÀI TẬP: Tiết thứ: 33(theo ppct)
PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG
I/ Mục tiêu:
1.Về kiến thức:
- Giúp học sinh nắm cách viết phương trình tham số, phương trình tổng quát của một
đường thẳng.
- Cách xét vị trí tương đối của hai đường thẳng, nắm vững các công thức tính góc giữa hai
đường thẳng, khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng.
2. Về kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng viết phương trình tham số, tổng quát của đường thẳng.
- Xác định vị trí tương đối, tính góc giữa hai đường thẳng; tính khoảng cách từ 1 điểm đến
đường thẳng.
3. Về tư duy:
Hoc sinh tư duy linh hoạt trong việc chuyển một bài toán phức tạp về bài toán đơn giản đã
biết cách giải.
4. Về thái độ:
Học sinh nắm kiến thức biết vận dụng vào giải toán.
II/ Chuấn bị của thầy và trò:
1. Giáo viên: Giáo án,phấn màu,thước kẻ,bảng phụ.
2. Học sinh : xem bài trước, bảng phụ cho nhóm.
III/ Phương pháp dạy học:
Gợi mở, vấn đáp, nêu vấn đề đan xen các hoạt động nhóm.
V/ Tiến trinh bài học
1/ Ổn định tổ chức
2/ Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi:
Viết phương trình tham số và phương trình tổng quát của đường thẳng đi qua điểm
M(4;0) và N(0;-1)
3/ Bài mới:
81
Hoạt động của GV HĐHS GHI BẢNG
HĐ1:Giới thiệu bài 1 Trả lời:phương trình Bài 1:Viết PTTS của đt d :
tham số có dạng: a)Qua M(2;1) VTCP =(3;4)
Yêu cầu:học sinh nhắc lại dạng
của phương trình tham số d có dạng:
Hỏi : đường cao trong tam giác có Trả lời: Phương trình
b)Đường cao AH nhận =(3;3)
đặc điểm gì? cách viết phương (BC) có vtcp suy ra
trình đường cao? làm vtpt có pttq là :x+y-5=0
vtpt phương trình
Tọa độ trung điểm M của BC là M(
(BC)
Đường cao AH vuông ) =( )
Gọi 2 học sinh lên bảng thực hiện. góc với BC nhận
Mời 2 học sinh khác nhận xét sửa Đường trung tuyến AM có vtpt là
làm vtpt ptrình AH
sai =(1;1) pttq là:x+y-5=0
Gv nhận xét và cho điểm
2 học sinh lện thực hiện
HĐ4:Giới thiệu bài 5 Trả lời: 3 trường hợp Bài 5:Xét vị trí tương đối của :
Yêu cầu: học sinh nhắc lại các vị +cắt nhau a) Ta có : nên d1 cắt d2
trí tương đối giữa 2 đường thẳng b) d2 có pttq là:2x-y-7=0
Gọi học sinh đứng tại chỗ trả nêu + // :
đáp án. Ta có: nên d1//d2
+trùng
82
= suy ra M( )
Mời học sinh khác nhận xét sửa sai học sinh khác nhận xét d(A; )= =
sửa sai
c)C(1;2) đến m:3x+4y-11=0
Gv nhận xét và cho điểm
d(C;m)=
4. Củng cố: Nhắc lại dạng phương trình tham số ,phương trình tổng quát các vị trí tương đối giữa hai
đường thẳng,góc giữa hai đường thẳng.
5. Dặn dò: Làm bài tập còn lại trong SGK và các bài tập trong SBT cơ bản và nâng cao.
V. Rút kinh nghiệm
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
*********************************
Ngày soạn: / / KIỂM TRA 1 TIẾT Tiết thứ:34 (theo ppct)
83
5. Hướng dẫn HS tự học: Về xem và làm lại bài kiểm tra.
V. Rút kinh nghiệm
……………….
…………………………………………………………………………………………………….................
................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
*****************************
Ngày soạn: / / PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG TRÒN Tiết thứ:35, 36 (theo ppct)
I/ Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
Giúp học sinh nắm hai dạng phương trình đường tròn,cách xác định tâm và bán kính, cách
viết phương trình đường tròn dựa vào điều kiện cho trước
2. Về kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng viết phương trình đường tròn,xác định tâm và bán kính
3. Về tư duy:
Học sinh tư duy linh hoạt trong việc chọn dạng của phương trình đường tròn để làm toán
4. Về thái độ:
Học sinh nắm kiến thức biết vận dụng vào giải toán
II/ Chuẩn bị của thầy và trò
1. Giáo viên: Giáo án, phấn màu, thước kẻ,bảng phụ
2. Học sinh: xem bài trước , bảng phụ cho nhóm
III/ Phương pháp dạy học:
Gợi mở vấn đáp, nêu vấn đề đan xen hoạt động nhóm.
IV/ Tiến trình bài học
1/ Ổn định tổ chức : Sĩ số
2/ Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi 1. Trong mặt phẳng toạ độ Oxy, nêu công thức tính:
a) Khoảng cách giữa hai điểm A(xA; yA) và B(xB; yB).
b) khoảng cách từ một điểm M(x0; y0) đến đường thẳng : ax + by + c = 0.
Câu hỏi 2: Trong mặt phẳng toạ độ Oxy, để viết PTTQ của đường thẳng ta cần
biết yếu tố nào?
3/ Bài mới:
Hoạt động của GV Hoat động của HS Ghi bảng – trình chiếu
HĐ1:Giới thiệu phương trình 1 Phương trình đường tròn có tâm
đtròn. Học sinh theo dõi và bán kính cho trước:
Hỏi: Một đường tròn hoàn toàn Đường tròn tâm I(a,b) và bán kính R
được xác định khi nào? có dạng:
- Khi biết tâm và bán kính (x-a)2+(y-b)2=R2
ĐVĐ: trong mp Oxy cho đường Ví dụ1: Đường tròn có tâm I(1;-2)
tròn (C) có tâm là I(a; b) và bán bán kính R = 2 có dạng :
kính R. Tìm điều kiệ cần và đủ để (x -1)2 +( y + 2)2 = 4.
điểm M(x;y) thuộc (C)? Ví dụ 2. Cho đường tròn có phương
trình: (x - 7)2 + (y + 3)2 = 4
Hỏi: IM=? Trả lời Chọn khẳng định đúng trong các
IM = R khẳng định sau:
84
=R IM= a)Toạ độ tâm I(-7;3) và bán kính
bằng 4
(x-a)2+(y-b)2=R2
b)Toạ độ tâm I(7;-3) và bán kính
Trả lời
bằng 4
Yêu cầu:học sinh viết phương (x-1)2+(y+2)2=4
c)Toạ độ tâm I(7;-3) và bán kính
trình đtròn tâm I(1;-2) bán kính
bằng 2
R=2. Trả lời: C
d)Toạ độ tâm I(-7;3) và bán kính
Nêu ví dụ 2 trên bảng phụ.
bằng 2
Trả lời: x2+y2=R2
Hỏi: phương trình đường tròn tâm
Đặc biệt :đường tròn tâm O(0;0)
O có dạng gì?
bkính R có dạng:x2 + y2 = R2.
Nghe, quan sát và trả lời
Ví dụ 3. Cho hai điểm A(3; -4) và B(-
Nêu ví dụ 3. câu hỏi.
3; 4). Viết phương trình đường tròn
Trả lời: toạ độ tâm và
(C) nhận AB làm đường kính.
Hỏi : Muốn lập phương trình bán kính..
Giải:
đường tròn ta cần tìm những yếu
Đường tròn (C) nhận AB làm đường
tố nào?
kính vậy tâm đường tròn là trung
Tâm I là trung điểm AB,
điểm I của AB và bán kính đường
? Đường tròn đường kính AB có bán kính R = AB/2
tròn là R= IA = AB/2.
tâm là điểm nào? Bán kính bằng
Có: I = (0; 0), R = 5.
gì?
Vậy phương trình đường tròn (C) là:
? hãy xác định toạ độ tâm và bán
x2 + y2 = 25
kính của đường tròn.
HĐ3:Giới thiệu phương trình tiếp Học sinh theo dõi ghi vở III-Phương trình tiếp tuyến của
tuyến của đường tròn đường tròn:
Gv giới thiệu phương trình tiếp Cho M(x0;y0) thuộc đường tròn (C)
tuyến của đường tròn tại M(x0;y0) tâm I(a;b) .Pt tiếp tuyến của (C) tại
Gv ghi ví dụ lên bảng M có dạng:
Yêu cầu :1 học sinh lên thực hiện 1 học sinh lên thực hiện (x0-a)(x-x0)+(y0-b)(y-y0)=0
Ví dụ :Viết phương trình tiếp tuyến
85
Mời 1 học sinh nhận xét sửa sai 1 học sinh nhận xét sửa của đường tròn (C) :
Gv nhận xét và cho điểm sai (x-1)2+(y-2)2=4 tại M(-1;2)
Giải
Phương trình tiếp tuyến có dạng:
(-1-1)(x+1)+(2-2)(y-2)=0
-2x-2=0 hay x+1=0
4. Củng cố: Nhắc lại dạng phương trình đường tròn, phương trình tiếp tuyến của đường tròn tại 1 điểm
5. Hướng dẫn HS tự học: Học bài và làm bài tập 1-6 SGK
V. Rút kinh nghiệm
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
*******************************
Ngày soạn: / / BÀI TẬP PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG TRÒN Tiết thứ: 37 (theo ppct)
I/ Mục tiêu:
1. Về kiến thức:
Giúp học sinh nắm hai dạng phương trình đường tròn,cách xác định tâm và bán kính, cách
viết phương trình đường tròn dựa vào điều kiện cho trước
2. Về kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng viết phương trình đường tròn,xác định tâm và bán kính
3. Về tư duy:
Học sinh tư duy linh hoạt trong việc chọn dạng của phương trình đường tròn để làm t
oán
4. Về thái độ:
Học sinh nắm kiến thức biết vận dụng vào giải toán
II/ Chuẩn bị của thầy và trò
1. Giáo viên: Giáo án, phấn màu, thước kẻ,bảng phụ
2. Học sinh: xem bài trước , bảng phụ cho nhóm
III/ Phương pháp dạy học:
Gợi mở vấn đáp, nêu vấn đề đan xen hoạt động nhóm.
IV/ Tiến trình bài học
1/ Ổn định tổ chức : Sĩ số
2/ Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi 1. Nêu phương trình đường tròn.Xác định tâm và bán kính của đường tròn:
(x + 2)2 + (y-3)2 = 9
3/ Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
HĐ1:Giới thiệu bài 1 Bài 1: Tìm tâm và bán kính đường
tròn
Gọi 3 hs lên thực hiện a,b,c 3 học sinh lên thực hiện a) x2+y2-2x-2y-2=0
Tâm I=(1;1)
Mời hs khác nhận xét sửa sai Bán kính: R= =2
Gv nhận xét và cho điểm Hs khác nhận xét sửa sai 2 2
b) 16x +16y +16x-8y-11=0
86
x2+y2+x- =0
Tâm I=( )
Bán kính :
R=
c)x2+y2-4x+6y-3=0
Tâm I=(2;-3)
Bán kính R= =6
HĐ2:Giới thiệu bài 2 3 hs lên thực hiện Bài 2:Lập pt đtròn (C)
a) I(-2;3) và đi qua M(2;-3)
Gv hướng dẫn bài a,b (C): x2+y2-2ax-2by+c=0
4+9-2(-2).2-2.3(-3)+c=0
Gọi 3 hs lên thực hiện c=-39
vậy (C): x +y2+4x-6y-39=0
2
R=
Tâm I(4;3)
Vậy (C): (x-4)2+(y-3)2=13
HĐ3:Giới thiệu bài 4 Bài 4:Lập pt đtròn tiếp xúc với
0x;0y và đi qua M(2;1)
Hỏi: đtròn tiếp xúc với 0x,0y cho Trả lời R = R=
ta biết diều gì?
Do đtròn đi qua M(2;1) nên đtròn
Gv hướng dẫn học sinh thực hiện
1 học sinh lên thực hiện tiếp xúc 0x,0y trong góc phần tư thứ
Gọi 1 học sinh lên thực hiện
nhất suy ra a=b
1 học sinh nhận xét sửa Pt (C):(x-a)2+(y-a)2=a2
Mời 1 học sinh nhận xét sửa sai
sai (2-a)2+(1-a)2=a2
4-4a+a2+1-2a+a2=a2
Gv nhận xét cho điểm
a2-6a+5=0
(C):(x-1)2+(y-1)2=1
(C):(x-5)2+(y-5)2=25
4.Củng cố: Nhắc lại dạng phương trình đtròn,phương trình tiếp tuyến của đtròn tại 1 điểm
5. Hướng dẫn học sinh tự học: Xem trước bài “phương trình đường elip”.
V. Rút kinh nghiệm
……….............................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
87
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Ngày soạn: / / PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG ELIP Tiết thứ: 38 (theo ppct)
I/ Mục tiêu:
1. Về kiến thức
Giúp học sinh nắm dạng phương trình chính tắc của elip và các thành phần của elip từ đó
nắm cách lập phương trình chính tắc xác định các thành phần của elíp
2. Về kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng viết phương trình đường elip,xác định các thành phần của elip
3. Về tư duy:
Học sinh tư duy linh hoaït trong việc đưa một phương trình về dạng của elip
4. Về thái độ:
Học sinh nắm kiến thức biết vận dụng vào giải toán
II/ Chuẩn bị của thầy và trò:
1. Giáo viên: Giáo án, phấn mầu, thước kẻ,bảng phụ
2. Học sinh: xem bài trước , bảng phụ cho nhóm
III/ Phương pháp dạy học:
Thuyết trình,nêu vấn đề,hoạt động nhóm,
IV/ Tiến trình bài học
1/ Ổn định tổ chức :
2/ Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi:: Viết phương trình đường tròn đi qua hai điểm A(2;-3) và B(5;1)
3/ Bài mới
HĐ2:Giới thiệu pt chính tắc elip 2 Phương trình chính tắc elip:
Cho elip (E) có tiêu điểm F1(-c;0)
Gv giới thiệu pt chính tắc của elip Hs theo dõi ghi vở và F2(c;0); M(x;y) (E) sao cho
F1M+F2M=2a
Vẽ hình lên bảng giới thiệu trục lớn Phương trình chính tắc của (E) có
trục nhỏ ,tiêu cự ,đỉnh của elip
dạng:
Với b2=a2-c2
88
B2
F1 F2
Phương trình chính tắc của elip là A1 0 A2
bậc chẳn đối với x,y nên có 2 trục A1;A2;B1;B2 gọi là đỉnh của (E)
đối xứng là Ox, Oy có tâm đối A1A2 gọi là trục lớn
xứng là gốc tọa độ. B1B2 gọi là trục nhỏ
_ Cho y=0 x=? 3. Hình dạng của elip:
(E)cắt Ox tại A1(-a;0),A2(a;0) a) (E) có các trục đối xứng là Ox,
_ Cho x=0 y= ? y=0 x= a Oy và tâm đối xứng là gốc tọa
(E) cắt Oy tại B1(0;-b),B2(0;b) độ
x=0 y= b b) Các điểm A1(a;0),A2(a;0),
B1(0;-b),B2(0;b): gọi là các
đỉnh của elip.
A1A2 = 2a:gọi là trục lớn của elip
B1B2= 2b: gọi là trục nhỏ của elip
• Chú ý: Hai tiêu điểm của elip nằm
trên trục lớn.
HĐ3:Giới thiệu ví dụ Hs thảo luận nhóm trả Ví dụ: tìm tọa độ tiêu điểm,tọa độ
Cho hs thảo luận nhóm tìm các yêu lời đỉnh, độ dài trục của (E)
cầu bài toán
Gv sửa sai
Hỏi: khi nào elip trở thành đường Giải Ta có :a=5;b=3;c=4
tròn? Tl: khi các trục bằng F1(-4;0),F2(4;0),A1(5;0),A2(5;0),
Gv nhấn mạnh lại nhau B1(0;-3),B2(0;3)
Trục lớn 10;trục nhỏ 6
4. Liên hệ giữa đường tròn và đường
elip: (giảm tải)
4.Củng cố: Nhắc lại dạng phương trình Elip,phương trình tiếp tuyến của đtròn tại 1 điểm
5/ Dặn dò Làm bài tập 1,2,3,4(SGK).
******************************
Ngày soạn: / / BÀI TẬP PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG ELIP Tiết thứ: 39 (theo ppct)
I/ Mục tiêu:
1. Về kiến thức
Giúp học sinh nắm dạng phương trình chính tắc của elip và các thành phần của elip từ đó
nắm cách lập phương trình chính tắc xác định các thành phần của elíp
2. Về kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng viết phương trình đường elip,xác định các thành phần của elip
3. Về tư duy:
Học sinh tư duy linh hoaït trong việc đưa một phương trình về dạng của elip
4. Về thái độ:
Học sinh nắm kiến thức biết vận dụng vào giải toán
II/ Chuẩn bị của thầy và trò:
3. Giáo viên: Giáo án, phấn mầu, thước kẻ,bảng phụ
4. Học sinh: xem bài trước , bảng phụ cho nhóm
III/ Phương pháp dạy học:
Thuyết trình,nêu vấn đề,hoạt động nhóm,
89
IV/ Tiến trình bài học
1/ Ổn định tổ chức :
2/ Kiểm tra bài cũ
3/ Bài mới
90
c=4 cự.
Các tiêu điểm F1(-4;0) d) Vẽ hình elip trên.
F2(4;0)
F1F2 = 2c = 8
5.Củng cố:
_ Lập p.t elip , xác định các thành phần của một elip.
BTVN: 4,5 trang 88
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 40:
ÔN TẬP CHƯƠNG III
1. Mục tiêu:
Về kiến thức: cũng cố, khắc sâu kiến thức về:
-Viết ptts, pttq của đường thẳng
- Xét vị trí tương đối gĩa 2 đường thẳng, tính góc giữa 2 đường thẳng
- Viết ptrình đường tròn, tìm tâm và bán kính đường tròn
- Viế ptrình elip, tìm độ dài các trục, tọa độ các tiêu điểm, các đỉnh của elip.
Về kỹ năng:
Rèn luyệ kỹ năng áp dụng ptrìng đường thẳng, dường HSn và elip để giải 1 số bài toán cơ bản của hình
học như tìm giao điểm, tính khoảng cách, vị trí tương đối giữa 2 đường thẳng….
Về tư duy: Bước đầu hiểu được việc Đại số hóa hình học
Hiểu được ccách chuyển đổi từ hình học tổng hợp sang tọa độ.
Về thái độ: cẩn thận , chính xác.
2. Chuẩn bị phương tiện dạy học
a) Thực tiển: Hsinh nắm được kiến thức về đương thẳng, đường tròn, elip
b) Phương tiện: SGK, Sách Bài tập
c) Phương pháp: vấn đáp gợi mở, luyệ tập
3. Tiến trình bài học:
Bài tập 1:
Cho 3 điểm A(2,1), B(0,5), C(-5,-10).
a) Tìm tọa độ trọng tâm G, trực tâm H và tâm I đường HSn ngoại tiếp tam giác ABC.
b) Chứng minh I, G, H thẳng hàng.
c) Viết phương trình đường HSn ngoại tiếp tam giác ABC.
91
5( x 2) 15( y 1) 0 IA2=IC2
Hướng dẫn cho HS chứng b) CM : I, H, G, thẳng
7 x 11( y 5) 0
minh 2 vectơ cùng phương. hàng.
5 x 10 15 y 15 0
IH , IG ta có: IH 3IG
7 x 11y 55 0
x 11 Đường HSn ( ) đã có tâm vậy I, G, H thẳng hàng.
y 2 và bán kính ta áp dụng
phương trình dạng nào?. c) viết phương trình đường
Học sinh tự giải hệ phương trình . HS (c) ngoại tiếp tam giác
x 7
ABC.
Kết quả: y 1
Kết quả:
IH (18, 1) (x+7)2+(y+1)2=85
IG (6, 1)
Nhận xét: IH 3IG
Dạng (x-a)2 + (y-b)2 =R2
IA 81 4 85
Vậy (c) (x+7)2 + (y+1)2 = 85
92
c) Tìm toạ độ các giao điểm A và B của đường thẳng và (E) biết MA = MB
c2 = a2-b2 = 16 – 4 = 12 Tính c?
toạ độ đỉnh?. nên F1=
F2=
Có 1 điểm, 1 VTPT ta sẽ viết A1(-4,0), A2(4,0)
Viết phương trình tổng quát B1(0,-2), B2(0,2)
phương trình đường thẳng
đường thẳng qua M có dạng nào dễ nhất.
VTPT là: Phương trình qua
có VTPT
là x + 2y –2 =0
Hướng dẫn HS tìm toạ độ gaio
Tìm toạ độ giao điểm A,B.
HS giải hệ bằng phương pháp điểm của và (E) từ hệ
thế đưa về phương trình: phương trình:
2y2 – 2y –3 =0
vậy MA = MB (đpcm)
vậy MA = MB
Củng cố: Qua bài học các em cần nắm vững cách viết phương trình của đường thẳng, đường HSn, elip,
từ các yếu tố đề cho.
Rèn luyện thêm các bài tập 1 đến 9 trang 93/94 SGK.
Lập PTTS và PTTQ của đường thẳng d biết.
d qua M(2,1) có VTCP
d qua M(-2,3) có VTCP
d qua M(2,4) có hệ số góc k = 2.
d qua A(3,5) B(6,2).
Xét vị trí tương đối các cặp đường thẳng.
Ngày soạn :
Ngày giảng :
Tiết 41 :
ÔN TẬP CUỐI NĂM
1. Mục đích:
_ Ôn tập về các hệ thức lượng trong tam giác
_ Ôn tập về phương pháp tọa độ trong mặt phẳng,cho học sinh luyện tập các loại toán:
+ Lập phương trình tổng quát, phương trình tham số của đường thẳng
+ Lập phương trình đường tròn.
+ Lập phương trình đường elip.
2. .Phương pháp dạy học: vấn đáp gợi mở.
3. .Tiến trình ôn tập:
Kiểm tra bài cũ : được nhắc lại trong quá trình làm bài .
Nội dung ôn tập:
HĐ của giáo viên HĐ của học sinh Lưu bảng
HĐ 1: Giáo viên cho bài tập Bài 1: Cho ABC có AB = 5
AC=8; BC = 7.Lấy điểm M
nằm trên AC sao cho MC =3
a)Tính số đo góc A
b)Tính độ dài cạnh BM
c)Tính bán kính đường HSn
ngoại tiếp ABM.
d)Xét xem góc tù hay
nhọn ?
e)Tính
f)Tính độ dài đường cao hạ từ
đỉnh B của ABC
Giáo viên gọi một học sinh vẽ g)Tính độ dài đường trung
hình tuyến CN của BCM
Nhắc lại :Định lý Cosin Giải
94
CosA = ? BC2=AB2+AC2-2AB.AC.CosA a)Tính =?
Cos A=
_ Tính BM ta dựa vào tam giác Cos = = 600
nào ? tại sao ? _ Để tính BM ta dùng ABM
Tính BM = ?
vì ABM đã có 3 yếu tố rồi
(dùng định lý Cosin để tính BM)
_ Tính dùng công thức _ Định lý sin
c)Tính
nào ?
_ Để xét góc tù hay Kq: =
HĐ 2: Cho bài tập học sinh làm. Bài 2: Trong mp Oxy cho
_ Câu a) sử dụng kiến thức tích A(2:-2) :B(-1;2)
vô hướng của 2 vectơ a)Tìm điểm M nằm trên trục
_ Câu b) sử dụng kiến thức về sự Cho hoành sao cho MAB vuông
cùng phương của 2 vectơ tại M.
cùng phương b)Tìm điểm N nằm trên đường
thẳng (d): 2x+y-3=0
HĐ 3: dạng toán về phương
pháp tọa độ
95
_ Có nhận xét gì về cạnh BC ? (AH) ,cần tìmtọa độ
b)Viết p.t đường cao AH :
điểm A trước.
96