Strategic Human Resource Management Gaining A Competitive Advantage Second Canadian Edition Edition Noe All Chapter

Strategic human resource management
: gaining a competitive advantage

Second Canadian Edition. Edition Noe
Visit to download the full and correct content document:
https://ebookmass.com/product/strategic-human-resource-management-gaining-a-co
mpetitive-advantage-second-canadian-edition-edition-noe/
2017/4/12 STRATEGIC HUMAN RESOURCE MANAGEMENT: GAINING A COMPETITIVE ADVANTAGE
PRINTED BY: mongiovg2@stjohns.edu. Printing is for personal, private use only. No part of this book may be reproduced or
transmitted without publisher's prior permission. Violators will be prosecuted.
https://bookshelf.vitalsource.com/#/books/1259261492/cfi/0!/recent 1/9
https://bookshelf.vitalsource.com/#/books/1259261492/cfi/9!/4/4@0.00:0.00 1/10
https://bookshelf.vitalsource.com/#/books/1259261492/cfi/19!/4/2@100:0.00 1/10
Another random document with
no related content on Scribd:
op de grove waaren en rondemaat, van de materialen, welken niet alleen
tot den opbouw van de kerk, pastorij, school en rechthuis, maar ook van
de afgebrande huizen zouden worden gebruikt.
Onbegrijpelijk is het dat zulke beklaagenswaardige gebeurtenissen, die

zeker op het platte land van onze Republiek niet zeldzaam zijn, (immers
hebben wij binnen weinige jaaren, de dorpen Westmaas en Amstelveen,
door den geessel des vuurs kort na elkander allerjammerlijkst zien
teisteren?) ’t is onbegrijpelijk, zeggen wij dat dergelijke gebeurtenissen
nog niet kunnen doen besluiten tot het daarstellen van reddingsmiddelen,
in zulke gevallen alleen dienstig zijnde, als een behoorelijke voorraad van
water, en een toereikend getal van brandspuiten—elders in ons werk
hebben wij daartoe, naar ons oordeel, den besten raad aan den hand
gegeven, dan, wij hebben het genoegen nog niet mogen hebben dat
dezelve ingevolgd is, althans niet in het voornaamste gedeelte daarvan;
wel zijn op het eene en andere dorp, meerdere en betere brandspuiten
aangelegd; maar nog nergens heeft men voorraad van water
aangeschaft; dit nu aanwezig zijnde, zal men niet ligtlijk weder een
geheel dorp, of het grootste gedeelte deszelven, door het vuur zien
verteeren; immers is zulks zelden, of liever nooit, het lot der steden? een
voorbeeld daarvan verstrekt het digtbebouwd Amsteldam; hoe zeer
geheel de stad als maar één eenige wooning schijne te weezen, zo dat
er meestal tusschen huis en huis, zelfs de lucht niet kan doordringen,
wordt echter, hoe zwaar een’ brand er ook moge ontstaan, nooit meer
dan het erf waarop het ongeluk voorvalt, door het vuur verteerd; en dit
zoude ook op het platte land gebeuren, ware het dat men de benoodigde
[15]middelen daartoe aanschafte: wat Amsteldam aangaat; treffender
voorbeeld, ten bewijze van ons gestelde, zoude niet aangevoerd kunnen
worden, dan dat van den overal bekenden eisselijken brand in den
Hollandschen Schouwburg; ene oceaan van vuur, geweldiger dan ergens
bij menschen geheugen heeft plaats gehad, was echter niet vermogend
om de aangevoerde en te werk gestelde brandspuiten te overheerschen;
de werking van deezen triumpheerde op het geweld des vuurs, tot zo
verre, dat volstrekt geen van de belendene huizen, waarvan de
Schouwburg echter rondsom geheel digt omgeven was, een prooi der
vlamme werd; de schouwburg, ja, brandde ten gronden toe af, maar niet
meer!
In de jongstledene beroerten heeft Hilversum mede zijn deel gehad; ook

hier heeft men Pruissisch krijgsvolk gekregen: eerst rukte de avantgarde
aan: men zegt, dat even voor derzelver intrek, door een van het
genootschap van Wapenhandel ’t welk ook hier gevonden werdt, of door
eenen anderen, geschoten was, en dat dit ten gevolge had dat de
Pruissen, dit gehoord hebbende, hierom op drie huizen der voornaamste,
die zeer voor den wapenhandel ijverden, aanvielen, welke huizen weldra
met de goederen die daarin gevonden werden, grootlijks werden
vernield: hier op volgde omtrent 5000 man, zo kavallerij als infanterij,
onder commando van den Grave van Van Lottum, welk krijgsvolk, zo
lang Naarden zig nog niet had overgegeeven, niet ver van Trompenberg
zig gelegerd had, zijnde het hoofdkwartier aan het einde der Gooische
vaart; na de overgaaf van Naarden, zijn een groot aantal Pruissische
soldaaten bij de burgers, geduurende eenige weeken, geinquartierd
geweest.
Verder gedragen zig de ingezetenen, hoe zeer in denkbeelden

verschillende, zeer wèl.
BĲZONDERHEDEN.
Hier onder, kan men thans plaatsen het jachthuis van den Hr. Pieter van
Loon, Oud-schepen der Stad Amsteldam, ’t welk zijn Ed. voorleden jaar
op den top van den berg, die doorgaands Hoorneboek genaamd wordt,
geplaatst heeft; dit huis heeft het ruimst en alleraangenaamst uitzicht, ’t
geen men zig immer verbeelden kan; zelfs het nabijgelegene zogenaamd
Loosdrechtsche bosch, is niet in den weg, terwijl men over alle boomen
heen ziet—het huis vertoont een Burgt, wordt in een Gotischen smaak
opgeschilderd, en geeft, zelfs op een grooten afstand, eene aartige
vertooning.
Verder vindt men hier nog een buitenplaats van de Hr. Arntzenius,
Advocaat te Amsteldam, welke in het jaar 1793 is aangelegd: het
voornaamste uitzicht van het huis, is op zijde naar den kant van
Hilversum, over de uitgestrekte bouwlanden en heide. [16]
REISGELEGENHEDEN,
Zondags vaaren 2 schuiten van hier naar Amsteldam, ’s morgens circa

elf uuren; en ’s avonds ten 9 uuren: Dingsdags en Donderdags ’s
morgens ten elf uuren naar dezelfde stad, van waar zij wederom afvaren,
Maandags, Dingsdags, Woensdags en Vrijdags, ’s middags ten half een
uur, liggende deeze schuiten te Amsteldam op de Binnen-amstel
tusschen de Halvemaansbrug en Groeneburgwal: ook vaart er een schuit
naar Utrecht, Vrijdags morgens ten elf uuren, die Saturdag te rug komt
en ten half elf uuren niet ver van de Jacobie brug, afvaart: bij besloten
water, rijdt Zondag en Donderdag ’s middags van het dorp een wagen op
Amsteldam, en van daar terug.
Jammer is het voor zulk een volkrijke plaats, dat de schuit niet verder
komen kan, dan tot omtrent een quartier uurs van het Dorp af, van waar
de goederen die zij overbrengt, per as verder naar het Dorp moeten
vervoerd worden—voor eenige jaaren trachtte men dit ongemak te
verhelpen, door eene vaart verder heen te graaven, en men was waarlijk
reeds tot op 200 roeden na aan het Dorp genaderd, dan dit heilzaam
werk moest gestaakt worden, door eene Resolutie van Hun Ed. Mog. die
de afzanding van Naarden met kracht wilden doorzetten, ter meerdere
versterking dier vesting, en daarom het verder afzanden bij Hilversum
verbooden—meer dan ééns heeft men op de opening der zanderij
wederom op het vriendlijkst aangedrongen, en eindelijk heeft men nu,
doch onder gewigtige bepalingen, als onder anderen, om het zand niet
voor ballast te mogen vervoeren, wederom tot de zanderij permissie
bekomen, waarmede men dit jaar dan ook reeds eenen aanvang
genomen heeft, doch wij twijfelen om meer dan ééne reden, of het
volgend geslacht zig nog wel zal kunnen verheugen met de vaart tot aan
haare plaats te zien; behalven de bovengenoemde schuiten, rijden ook
nog tweemaal in de week, en wel woendags en saturdags morgens een
vrachtwagen op Utrecht, die op dezelfde dagen te rug komt: verder rijdt
er visa versa een wagen, Dingsdags morgens op Weesp, Woensdags op
Muiden, Donderdag op Naarden: Donderdag en Saturdags middags komt
een kar van Amersfoort die op dezelfde dagen retourneert—’s winters bij
beslooten water passeert door deeze plaats ook een postwagen van
Amsteldam op Zwol, en te rug.
HERBERGEN.
Deezen zijn te Hilversum de volgenden: De jonge Graaf van Buuren. ’T

Bonte Paard. Van mindere qualiteit zijn. ’T Hilversumsche Veerhuis. De
Koorndraager. De Reizende Man. Het roode hart. De twee
eerstgemelden zijn vrij aanzienlijke Logementen, en ook Uitspanningen.
[1]
1 Dit Trompenbergjen zegt men, zijn’ naam ontleend te hebben van den Hollandschen
Admiraal Tromp, ten wiens gebruike men het zelve had afgestaan; en sommigen
beweeren dat op deszelfs top door hem een coupel gebouwd is: men weet dat die
dappere Held zijn hofstede in het nabijgelegen ’s Graaveland had: (zie onze
beschrijving van dat dorp). ↑
2 Het vorige orgel was mede door den brand verteerd,—meer dan 20 jaaren had men
zig zonder zulk een nuttig kerkinstrument beholpen——dan, den 28 Jan. 1786 werd
bij de Regeering deezer plaatse geresolveerd, om een plan tot goedmaaking der kosten
voor een nieuw Orgel voor de gemeente ter tekeninge te leggen, ’t welk met het goed
voorbeeld der Regenten, zulk een gewenschten uitwerking hadt, dat men weldra in
staat was gesteld om een nieuw Orgel te laaten vervaardigen. ↑
3 Deeze Kerk is ingewijd den 4 Julij 1786, zijnde toen de eerste predikatie daar in
gedaan door den Eerw. Heer Paulus Beyleveld, Pastoor te Vleuten. ↑
[Inhoud]
Het dorp ’s Graaveland.
Het hofrijk ’S GRAAVELAND, geheugt den schelmsten nijd,
Geheugt den woesten aart van ’s Krijgs bezoldelingen,
Herinnert ons held TROMP, die, aan ’s Lands dienst gewijd,
’S Lands vijand op de Zee, stoutmoedig dorst bespringen;
Dit onvoorbeeldig Dorp, beroemd door bleekerij,
Zet Gooiland eer en luister bij.
HET
DORP
’S GRAVELAND.
Het zeer vermaaklijk Gooiland, roemt met reden op het aangenaam

dorp, zo even genoemd; en het welk te meer bewondering verdient,
daar niet langer dan eene eeuw geleden, nog niets van deszelfs fraai
bestond; want men vindt het ten dien tijde beschreven, als onlanden,
vullingen, (verlatene veenen, voegen eenigen daarbij, doch onze
geëerde correspondent in deezen, zegt desaangaande: „immers schijnt
men hier niet te weeten, dat hier, vóór den aanleg van ’s Graveland,
zulke veenen geweest zijn:”) uitgedolvene en moerassige plaatsen, die
meest niet anders dan biezen, hei en andere wilde ruigte voordbragten;
deeze eigenschap vergelijkende bij de schoonheid waarmede het thans
prijkt, verstrekt ten bewijze wat de vruchten zijn van eene arbeidzaame
verbeterende hand.
De
LIGGING
Van dit dorp, maakt, met deszelfs landstreek, het westlijkste gedeelte
van het aangenaame Gooiland uit; zijnde hier de grensscheiding
[2]tusschen Holland, en ’t Sticht, eenige voeten ten westen van de ’s
Gravelandsche vaart, die naar de Loosdrecht heenloopt, en ook tot op
een half uur afstands naar Hilversum; (men zie onze beschrijving van
dat dorp).
NAAMSOORSPRONG.
Deeze is zeer zeker niet ver te zoeken; de naam zelf brengt zijnen
oorsprong mede; de landen, zo woest en onbebouwd als zij ten
bovengemelden tijde nog lagen, behoorden aan ’s Lands Graaven,
zonder onder het bijzonder bestuur van eenige andere dorpen van
Gooiland te weezen, en derhalven gaf men hun den onderscheidenden
naam van ’s Graaven landen, waarvan men bij verkorting ’s
Graaveland, of ’s Graveland gemaakt heeft.
STICHTING en GROOTTE.
Van hoe slechten aanzien deeze landen ook waren, moet de grond
echter van zodanigen aart geweest zijn, dat zij voor het bebouwen
goede vruchten beloofd hebben; want omtrent den jaare 1625 waren er
lieden die zulks begeerden te onderneemen; ten welken einde zij zig
keerden tot de rekenkamer van de Gravelijkheids domeinen, met
verzoek om die dorre gronden, welken men toen, gelijk gezegd is, den
naam van Onlanden gaf, voor zekere erkentenisse te mogen bekomen:
de rekenkamer voornoemd wees de verzoekers naar de Staaten van
Holland en Westvriesland; aan welken de onderneemer, toen aan hun
hoofd hebbende zekere Mr. Jan Ingel, zig ook keerden, met verzoek
van ’s Graaven landen, die geheel onbebouwd lagen, te mogen
benaderen, op zulk eene wijze als zij met de rekenkamer zouden
kunnen overeenkomen, en om tevens voor zeker getal van jaaren,
zodanige voorrechten en vrijdommen te mogen genieten als gemeenlijk
bij den aanleg van nieuwe landen of bedijkingen worden vergund,
benevens het recht van Ambachtsheerelijkheid [3]over den grond, die
hun zoude worden toegestaan: dit hun verzoek werd hun ook, onder
eenige bepaaling, ingewilligd, en voor die inwilliging, zouden zij,
jaarlijks, aan de Graaflijkheid, (want nimmer heeft de Graaflijkheid iet,
hoe gering van waarde, afgestaan zonder belooning,) moeten betaalen
tien stuivers voor ieder morgen lands; welke belasting volgends octrooi
van den Jaare 1636 is veranderd op de elfde schoof: (dit is volgends
onze Autheuren, over Gooiland handelende; doch onze begunstiger
boven bedoeld, zegt in zijne berichten, ons vriendlijke, medegedeeld,
dat men te ’s Graveland meede geene kundschap van die elfde schoof
draagt.)—„De ingelanden,” dus leezen wij elders, „verkregen toen ook
het civile rechtsgebied, om, met raad van den Bailluw van Gooiland
keuren te mogen maaken, en hunne landen te laaten berechten door
een’ Schout en Schepenen, bij den Bailluw uit de ingezetenen te
kiezen; blijvende het crimineele ter berechtinge van de vierschaar der
stede Naarden.”—Op deezen voet dan sloeg men handen aan ’t werk,
om de landen aftegraaven, en ter bebouwinge bekwaam te maaken:
dan, zulks stak de omliggende dorpen, voornaamlijk Hilversum, in de
oogen; zij vreesden door den aanleg van dit nieuwe dorp benadeeld te
zullen worden, en deeze eigenbaat ging zo verre, dat de arbeiders der
onderneemeren geduurig door de ingezetenen van de bedoelde
dorpen, in hun werk gestoord werden, niet alleenlijk met hunnen arbeid
te vernielen, maar zelfs rees die naijver zo hoog, dat zij met scherp op
de gezegde arbeiders schoten, waardoor niet zelden eenigen, vooral
van de graavers, gekwetst werden; men pleegde omtrent hen ook
allerleie moedwilligheid, niettegenstaande ’s Lands Staaten daar tegen
verscheidene plakaaten lieten uitgaan, niet alleen, maar ook de
arbeiders in hunne verrichtingen lieten beschermen door een
compagnie ruiters en voetvolk—deeze loontrekkers zijn zeldzaam van
eenigen dienst, wanneer de gemoederen in onrust gebragt zijn;
soldaaten kunnen alleenlijk tegen [4]soldaaten bestand weezen, maar
tegen burgers welken in hunne rechten meenen te kort gedaan te zijn,
vermogen zij niets; hunne loon-slagen hebben den aandrang niet van
de vrijwillige slagen van vergramde burgers—Zonder thans te
onderzoeken in hoe verre de ingezetenen van Hilversum en de andere
omliggende dorpen, in deezen gelijk hadden, blijft echter het gezegde
een onwederspreekelijke waarheid; een waarheid welke door alle
gezachvoerders in ’t oog behoorde gehouden te worden, ofschoon de
droevige ondervinding leere, dat zij dezelve telkens weder op nieuw
veronachtzaamen, waardoor hun gezach een ongenezelijke krak krijgt,
en de zetels aan het waggelen raaken.
Niettegenstaande alle de gezegde hinderpaalen, werd de arbeid zo
spoedig voordgezet, dat reeds in den jaare 1634, de akkers konden
gekaveld worden, en derhalven mag men de stichting des dorps tot dien
tijd brengen: sedert is deeze grond tot een allerverrukkelijkst oord en
een pronk van geheel Gooiland geworden; in een kleinen omvang,
ontmoet men er zeer aangenaame gezichten van lommerrijk geboomte,
vruchtbaare zaai- en wei-landen, heiden, water, veengronden, en veele
aanzienlijke buitenplaatsen; waarvan straks nader.
Wat voords aangaat het tweede gedeelte van het tegenwoordige artikel
in ons plan, naamlijk de grootte van ’s Graveland; ten gemelden tijde
was de bereide grond groot, 555 morgen en 28 roeden Rhijnlandsche
maat.
Volgends de lijst der verpondingen van den jaare 1732, stonden toen te
’s Graveland 119 huizen, welk getal in 1734 één meer (120) was; sedert
is dat getal aangewassen tot ruim 140, die bewoond worden door meer
dan 200 huisgezinnen; twee derden van welken van den
Gereformeerden Godsdienst zijn; slechts weinigen zijn Luthers, en de
overigen meest [5]Roomsch: de huizen, in zo verre zij niet tot lusthuizen,
of boerewooningen dienen, staan allen aan de westzijde van de plaats,
strekkende zig bijna een uur gaands in de langte uit; aan de oostzijde
vindt men niet anders dan schoone weilanden, en, gelijk gezegd is,
heerelijke lustplaatsen: de erven der wooningen liggen tot aan de ’s
Gravelandsche vaart: de gemelde bouwing van de dorpbuurt, naamlijk
aan eene zelfde zijde, moet geschieden, zo lang er plaats in de langte
van ’s Graaveland overblijft: aan die zijde zijn ook veele
linnenbleekerijen, welken goed water uit de vaart hebben, en, gelijk
bekend is, zeer geroemd zijn; men verzekert dat het linnen, ’t welk te ’s
Graveland gewasschen en gebleekt wordt, in zindelijkheid en witheid,
de behandeling op de bleekerijen buiten Haarlem niet alleen evenaart,
maar zelfs dikwijls overtreft—uit het gezegde blijkt dat de aanleg van ’s
Graaveland derhalven zeer regelmaatig, strekkende zig het
grondgebied aan de zijde van Naarden, van den hoek aan de
noordzijde, genoegzaam in eene rechte lijn tot voorbij de Hilversumsche
vaart, langs eenen weg, (gelijk gezegd is, bijna een uur gaands lang,)
die ter wederzijde beplant is met eene dubbelde rei van hooge en
schoone eiken en andere boomen.
Alles is te ’s Graveland in eene zeer goede orde, ’t welk de ingezetenen

te danken hebben aan verscheidene keuren, daartoe van tijd tot tijd
gemaakt, zo ten aanzien van de gemeene wegen en vaarten, als tot
rust der ingezetenen, en tot weeringe van allerleie vechterijen en
baldaadigheden; ook is er zeer goede orde gesteld op het
brandblusschen, (eene zaak voorwaar van het hoogste aanbelang,)
waartoe thans twee goede brandspuiten worden onderhouden—„Tot
verdere veiligheid,” leezen wij elders, „worden ook alle onbekende
bedelaars en marskraamers geweerd; bij nacht wordt er de ronde
gedaan, waartoe iederen nacht” (van November tot half Maart) „elf”
(thans twaalf,) „persoonen de wacht hebben, en in drie” [6](thans vier,)
„wachthuizen bescheiden zijn:” (en alle uuren de ronde doen,) „alle
manspersoonen, agttien jaaren oud en daar boven, moeten zig hiertoe
laaten gebruiken; doch het staat vrij zijn wacht aan een ander der
medgezellen aantebesteden.”
Het
WAPEN
Van dit aanzienlijke en beroemde dorp, is een gekroonde trapgans, op

een zilveren veld.
KERKLIJKE en GODSDIENSTIGE GEBOUWEN.

Het eerste dat hier in aanmerking komt, is de Gereformeerde kerk: van
de Gooische of Hilversumsche zijde, en haren stand gerekend naar de
breedte of diepte des dorps, staat zij ten westen; doch van den
gemeenen weg, en de zijde der huizen te zien ten oosten, en omtrent in
’t midden van het dorp, op een zeer belommerd kerkhof: zij is wel niet
groot, maar echter zeer net gebouwd; is een kruiskerk met leiën gedekt,
en heeft een klein vierkant torentjen, met uuren slag-werk voorzien:
van binnen heeft zij voords niets aanzienlijks, naamlijk niets bijzonders
der aantekeninge waardig; dit alleenlijk kunnen wij ’er nog van zeggen,
dat zij thans te klein is voor de Gemeente die sedert haaren aanleg
aanmerkelijk grooter is geworden.
De grond van de Kerk, van het Kerkhof en de Pastorij, is bij den aanleg
der kerk afgegeven van de hofstede Hilverbeek, die achter het gebouw
ligt.
Den 7 julij 1658, werd in de toen volbouwde kerk ’t eerst het woord
Gods gepredikt, en daar door dit Godshuis ingewijd, door twee
gedeputeerden van de Classis van Amsteldam, naamlijk Menso
Johannis, Predikant aldaar, en Johannes van Sanen, Predikant te
Huizen: vervolgends werd de predikdienst waargenomen door den
Predikant en gerecommandeerden [7]Proponent van gemelde Classis
van Amsteldam, tot dat, op eenstemmig advis der Heeren, zo Hoofd-
als Gemeene-Ingelanden, en goedvinden van alle de Ledemaaten, door
meergemelde Classis, op den 22 Sept. 1659, beroepen, en door
Heeren Hoofd-Ingelanden goedgekeurd werd, Cornelius van Midlum,
die op den 2 Novemb. daar aan volgende, zijn Leeraarswerk begon.
Er is voords te ’s Graveland geen Weeshuis, de Weezen worden bij de

burgers besteed: zie wegens de armen, bladz. 9.
De Pastorij is voor ruim 20 jaaren geheel vernieuwd, en is thans één
der schoonsten uit de Provincie Holland.
Van het Schoolhuis zoude men iet dergelijks niet kunnen zeggen—In
het school bevinden zig dagelijks, door elkander gerekend, ruim 100
kinderen, en veelen van die gaan aldaar voor rekening van eenige
weldaadige bewooneren der lustplaatsen, welken op die wijze, min
vermogende ouders, die niet van de diaconie bedeeld worden, de
huishoudelijke lasten helpen draagen.
De Lutherschen en Roomschen welken te ’s Graveland zijn, hebben op

het dorp geene vergaderplaatsen; de Roomschen gaan te Ankeveen,
een klein uur van daar, te kerk; zij behooren onder die parochie; en de
Lutherschen behooren onder de kerk van Weesp; alwaar zij echter
alleenlijk het avondmaal gaan houden, neemende voords den
openbaaren Godsdienst bij de Gereformeerden op hun dorp waar.
WERELDLĲKE GEBOUWEN.
Hier van valt weinig aantetekenen; het rechthuis wordt, volgends eene
gewoonte op veele dorpen plaats hebbende, gehouden in een herberg.
KERKLĲKE REGEERING.
De Gereformeerden te ’s Graveland (thans ruim 230 ledemaaten

[8]uitmaakende, zonder daaronder te betrekken dezulken die des
zomers, op hunne lustplaatsen woonende, met hunne dienstboden daar
den openbaaren Godsdienst bijwoonen, en veelen van welken er ook ’t
avondmaal houden; deeze ledematen) worden bediend door één’
Predikant, zijnde thans de Wel-Eerwaarde en zeer geleerde Heer
Nicolaas Govert van Blijenburg, Jerph. Benj. Fil., behoorende
onder de Classe van Amsteldam.
Den 27 julij 1660, werd door den toenmaaligen Predikant, met behulp
van twee nabuurige Predikanten, eenen Kerkraad aangesteld,
bestaande uit twee Ouderlingen en twee Diaconen; uit welk getal de
Kerkenraad nog bestaat: elk jaar wordt door de Predikant en verdere
Leden des Kerkenraads, een Ouderling en een Diacon gekoren, in
plaats van twee anderen die afgaan: noch Gerecht, noch Hoofd-
Ingelanden, hebben met deeze verkiezing iet te doen: ook heeft de
Kerkenraad de vrije beroeping van eenen Predikant, doch de
approbatie geschiedt door Heeren Hoofd-Ingelanden, aan wien de
Kerkenraad den beroepenen, met verzoek van goedkeuring, voorstelt;
terwijl ook bij die zelfde Heeren, vooraf handopening tot het maaken
van eene nominatie en ’t beroepen eens Predikants daar uit, verzocht
moet worden: op deeze wyze werdt in ’t jaar 1705, in plaatse van den
(op te vooren gezegde manier door de Classis van Amsteldam,
beroepen) overledenen Predikant Cornelis van Midlum, beroepen
deszelfs zoon, Gerard van Midlum, Predikant te Muiderberg; en
vervolgends in ’t jaar 1726, H. J. Elzevier; in ’t jaar 1746, Antonius
van der Os, die in ’t jaar 1748, door de Gereformeerde gemeente van
Zwol beroepen werd; doch vervolgends tot de Doopsgezinden is
overgegaan en thans nog by dezelve te Saandam Leeraar is: in ’t jaar
1748, werdt beroepen Willem Lobé, sedert het jaar 1779 rustend
Leeraar: in zijne plaats werdt beroepen Willem Leendert Krieger,
thans Predikant in ’s Graavenhaagen; in ’t jaar 1787, is beroepen
Henricus Johannes van Wijck, [9]thans te Nijmegen Predikant, en in
deszelfs plaats in ’t jaar 1786, de tegenwoordige Leeraar, reeds
gemeld.
WERELDLĲKE REGEERING.
Boven hebben wij reeds gezien dat het crimineele rechtsgebied over ’s
Graveland, staat aan de vierschaar der stad Naarden.
Vervolgends bestaat de civile rechtbank uit den Schout, (die zijne

aanstelling ontvangt van den Bailluw van Gooiland) en vijf Schepenen:
ter jaarlijksche verkiezinge van de laatstgemelden, wordt door den
Schout en aanwezende Schepenen eene nominatie gemaakt van een
dubbeldtal, en deeze nominatie wordt ter verkiezinge gezonden aan
den Bailluw van Gooiland, voornoemd; het eene jaar worden ’er 2 en
het andere 3 gekozen, die voords 2 jaaren aanblijven.
Er zijn verder Brand- en Wees-meesters, benevens een Bode civil.
Armmeesters zijn hier niet, alle de Gereformeerde armen worden door

de Diaconen bedeeld, en de Roomsche armen door hunne eigene Arm-
of Kerk-meesters, die te Ankeveen hunne aanstelling ontvangen—Wij
dienen hier ook melding te maaken, van de heeren Hoofd-Ingelanden,
reeds meermaals genoemd, die zes in getal zijn, en den tijtel voeren
van Wel-Edele en Achtbare Heeren Hoofd-Ingelanden: alle de Heeren
Ingelanden, die 20 morgen lands by één hier hebben liggen, zijn daar
toe verkiestbaar: de Hoofd-Ingelanden blijven levenslang in die
waardigheid, ten ware zij vertrokken, of geene bezitters meer bleeven
van 20 morgen hier liggend land: in gevalle van vacatuure worden door
de overige Heeren Hoofd-Ingelanden nieuwe Hoofd-Ingelanden
gekoren; elk derzelve heeft zijne bijzondere Commissie; bij voorbeeld:
de oudste is Dijkgraaf en heeft, nevens den daar op volgenden, ’t
opzicht en bestuur over Kerk, Pastorij, Schoolhuis enz: twee anderen is
’t opzicht aanbevolen over ’t vreemd volk, ten einde dit te weeren, en op
[10]de inkomenden acht te geeven: terwijl dezelve alle belangrijke en
voorkomende zaaken met elkander behandelen: zij hebben onder zig
een’ Penningmeester, die als hun Secretaris en Rentmeester handelt—
behalven de approbatie van den Predikant, hebben zij de aanstelling
van Schoolmeester en Koster, Vroedvrouw enz. ’t opzicht over Vaarten,
Wegen, Sluizen, enz.
Onder dit artijkel zouden men nog kunnen betrekken de wachthuizen,

waarvan wij boven (bladz. 6.) gesproken hebben.
Voorrechten heeft ’s Graveland, voor zo veel ons bekend is, niet.
De
BEZIGHEDEN
Der inwooneren bestaan, gelijk boven reeds aangetekend is,

voornaamlijk in het linnenbleeken, den landbouw en tuinderij; voords
brengen de menigvuldige buitenplaatsen, alhier liggende, niet weinig
toe tot den bloei van het dorp: ’t getal der linnenbleeken beloopt thans
vijf-en-twintig—voor ruim een jaar geleden werd er ook een fabriek van
vloertapijten te weeven aangelegen.
Veele ingezetenen leggen zig toe om voor eenige maanden in den

zomer een gedeelte hunner huizen te verhuuren, onder den naam van
optrekken, aan lieden van Amsteldam enz. welken geene buitens
hebben, vooral aan zulken die ongesteld, of door eene geëindigde
ziekte zwak zijn, of zwakke kinderen hebben: de lucht wordt er voor
sommige ziekten en tot herstelling van zwakken zeer goed bevonden;
veele ondervinden daarvan de beste uitwerking, doch voor teering en
borstziekten wordt de lucht, om haare fijnheid, niet zo goed gehouden.
Wat aangaat de
GESCHIEDENISSEN,
Van het vermaaklijk ’s Graveland, wij vinden daarvan, behalven het

geen wegens den aanleg des dorps (zie hier voor, bl. 5.) gezegd is, het
volgende aangetekend:
„Het dorp gevoelde in den jaare 1672, zo wel als Hilversum [11]en de
Loosdrechten, de inlegering der Franschen, die er tot den jaare 1673
verbleeven, en er veele baldaadigheden pleegden; zij verwoestten
voornaamlijk de Hofsteden van den Lieutenant Admiraal Cornelis
Tromp, en die van zijn Gemalinne, Vrouwe Margaretha, Baronnesse
van Raaphorst, welke lustplaatsen naast elkander gelegen waren; het
heerelijk geboomte werd er uitgeroeid, en het landhuis van den
Admiraal, werd genoegzaam ten gronde toe gesloopt; alles wat kostelijk
en ten cieraad der gebouwen diende, werd verbroken, weggevoerd,
verkocht of vernield, en eindelijk werd ook het Landhuis van des
Admiraals Gemaalinne in brand gestoken, waardoor het in een
puinhoop ter neder stortte; maar deeze ramp, hoewel schadelijk, was
tevens oorzaak dat de lusthoven, voornaamlijk die der Gemalinne van
den Admiraal, in een heerelijker luister hersteld geworden zijn; gelijk het
deftig Trompenburg nog heden getuigt, in welks herstelling en nieuwe
opbouw de grootdaadigheid van den Admiraal allezins doorstraalt: het
huis, rondsom in eenen vijver gebouwd, is vorstlijk, en rijst uit het water
als een kasteel, pronkende met eenen schoonen koepeltoren, onder
welks bevang zig een fraaje agtkante zaal, van ongemeene ruimte en
pracht van bouwkunde en cieraadjen vertoont: in vier uitstekken van
deeze zaal, waarvan het eene tot den ingang dient, zijn de schepen
afgebeeld, waarmede de Heer Tromp de overwinning tegen
verscheidene natien behaald heeft: rondsom in de koepel is alles zeer
heerelijk beschilderd, en de andere vertrekken ontdekken niet minder
den grootmoedigen geest van den zeeheld: de plantaadjen beantwoordt
aan de deftigheid van het huis, en is in laatere dagen nog vergroot, door
één’ van haare volgende bezitteren, den Heere Jacob Roeters, op
wiens zoon en naamgenoot, deeze lustplaats bij ervenisse is
afgedaald”: de overige lusthoven op dit Dorp zijn ieder in zijne soort niet
minder aanzienlijk, en zijn een tourtjen derwaards dubbeld waardig. [12]
Wat heeft de eenigzins ervaren Nederlander, op het zien van de

gezegde bevallige lustplaats van den waardigen Vaderlandschen
Zeeheld, Cornelis Tromp, niet een ruim veld voor zig, om zijne
gedachten te laaten weiden over den staat des Lands ten dien tijde,
gezien bij dien van heden!—hadde Nederland thans dergelijke
Zeehelden op zijne weinige kielen, het zoude welhaast ondervinden, dat
zulke mannen zig zelven voor te waardig houden, om zeediensten als
de tegenwoordige te doen: ’t was een Tromp, die met een vloot van
een-en-zeventig oorlogschepen tegen de Engelschen optoog; ’t was
de vijand toen onmogelijk, zo als men, laas! thans ziet gebeuren, eene
geheele vloot Hollandsche Koopvaarders, met haare convooi-schepen,
(twee in ’t getal) wegteneemen—in ’t jaar 1652, begeleidde men
omtrent driehonderd koopvaarders, met bijna zeventig
oorlogschepen van den Staat; drie van de Oostindische Compagnie,
behalven de branders, en ander klein vaartuig; toen, derhalven, mogt
Nederland eene geduchte zeemogendheid genoemd worden, en wat
is het nu?—in 1653 sloeg men tegen de Engelschen, niettegenstaande
men derdehalf honderd Koopvaarders onder zijn geleide hadde, en
men overwon; in de beschrijving van dien vreezelijken strijd,
voorgevallen omtrent Poortland, kan men zien wat men toen van de
Nederlandsche helden te wachten hadt: een gedeelte dier beschrijving
zegt: „Hier vielen de masten buiten boord, gints ging het wand aan
flenters; daar kraakten de ribben, en suisden de kogels door de zeilen
heen; aan een anderen kant hechtte een boegspriet in de hoofdtouwen;
daar enterde een zijn’ vijand, en vloog met het verdek in de lucht; hier
wemelde een zieltoogende in ’t water, en gaf zijne laatste snikken
zonder gehoord te worden; gints dobberde een op gescheurde dennen,
of haalde het hoofd onder bebloede golven: ’t gekerm der gekwetsten,
verdoofd door het gieren der kneppels, koevoeten, gloejende
schuiftangen, getakte morgensterren, en draadkogels, ontzettede de
aanvallers [13]te minder: onder een dikke rook flikkerde telkens de
bliksem van ’t aangestoken buskruid; ’t licht scheen verbaasd gevlugt te
weezen, terwijl de dood in een damp rondom snorde; Boulongues
bergen sidderden voor den donder der kartouwen, en Poortland beefde;
kortom de strijd was zo ijsselijk, dat er nooit schrikkelijker schouwspel
geweest is”——toen wist men over ’t algemeen van geen wijken; toen
kende men geene andere belangens dan die van ’t vaderland; en die
zig niet dapperlijk weerde werd gewis, zonder aanzien van persoon,
met den dood gestraft.
’T was een Tromp, die daarna den Staaten wel dorst zeggen dat hij
met tegenzin weder in zee ging, om dat men verzuimd had hem
andermaal van genoegzaame schepen te voorzien; en ’t was Holland,
die voor zig alleen besloot niet minder dan dertig kloeke
oorlogschepen te laaten bouwen, en toen men zag dat de Staaten den
oorlog tegen Engeland niet naar behooren behartigden, schroomde
men niet zig op de ernstigste wijze daarover uittelaaten: ’t is tog zo:
gehoorzaam zwijgen geldt alleenlijk als ’t schuitjen van den staat goed
gestuurd wordt; maar wordt het op ’t riet aangejaagd, dan is zwijgen zig
schuldig maaken aan den ondergang van zig zelven en anderen.
In 1656 lagen er op de rede voor Dantsich, onder veele andere

Nederlandsche Oorlogschepen, vier-en-twintig voor Amsteldam
alleen—in 1664, bragt Tromp, met twee-en-twintig oorlogschepen de
Oostindische retourvloot in de Vaderlandsche havens—in ’t volgende
jaar liep hij met zijne vloot, tegen de order van Heeren
Gecommitteerden, binnen, om dat de Capiteinen niet getrouw gediend
hadden, en niet behoorelijk gestraft waren—zulke mannen hadden
verdiensten genoeg om geen ontzach te hebben voor slechte
bestuurders.
In 1666, liepen, de even beroemde de Ruiter en Tromp, in zee met

een vloot van een-en-negentig Schepen, gewapend met vier
duizend, zeven honderd en zestien stukken, en bemand met
twintig duizend vier honderd en twee-en-zestig koppen,
waarmede [14]men niet minder dan vier dagen lang tegen de
Engelschen sloeg.
De zeeheld, waarde leezer! wiens nagedachtenis bij u op het zien van

zijn lusthuis zekerlijk bij uitneemendheid verlevendigt, was (niet
tegenstaande men hem ten lasten legde, dat hij den Prins van Oranje te
zeer toegedaan was,) zulk een Vaderlander, als er thans maar weinigen
gevonden worden; een Vaderlander, die (in 1673,) toen het weder op
een vechten zoude gaan, en nu tegen de Engelsche en Fransche
vlooten tegelijk, voor het aangezichte van God, en des met een gerust
hart, vrij van alle veinzerij, tegen zijne schepelingen dorst zeggen, dat
zij om zig in den strijd vroomlijk te kwijten, een voorbeeld moesten
neemen aan zijn persoon; dat hij het niet behoefde te doen om eenig
genot; maar alles wat hij deed voordkwam uit enkele liefde voor zijn
bedrukt Vaderland; het geen tot zodanig een nood was vervallen, dat er,
om het voor het uiterste gevaar te behoeden, eene spoedige herstelling

Strategic Human Resource Management Gaining A Competitive Advantage Second Canadian Edition Edition Noe All Chapter

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Strategic Human Resource Management Gaining A Competitive Advantage Second Canadian Edition Edition Noe All Chapter

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Strategic human resource management

: gaining a competitive advantage

Onbegrijpelijk is het dat zulke beklaagenswaardige gebeurtenissen, die

In de jongstledene beroerten heeft Hilversum mede zijn deel gehad; ook

Verder gedragen zig de ingezetenen, hoe zeer in denkbeelden

Zondags vaaren 2 schuiten van hier naar Amsteldam, ’s morgens circa

Deezen zijn te Hilversum de volgenden: De jonge Graaf van Buuren. ’T

Het zeer vermaaklijk Gooiland, roemt met reden op het aangenaam

Alles is te ’s Graveland in eene zeer goede orde, ’t welk de ingezetenen

Van dit aanzienlijke en beroemde dorp, is een gekroonde trapgans, op

KERKLIJKE en GODSDIENSTIGE GEBOUWEN.

Er is voords te ’s Graveland geen Weeshuis, de Weezen worden bij de

De Lutherschen en Roomschen welken te ’s Graveland zijn, hebben op

De Gereformeerden te ’s Graveland (thans ruim 230 ledemaaten

Vervolgends bestaat de civile rechtbank uit den Schout, (die zijne

Er zijn verder Brand- en Wees-meesters, benevens een Bode civil.

Armmeesters zijn hier niet, alle de Gereformeerde armen worden door

Onder dit artijkel zouden men nog kunnen betrekken de wachthuizen,

Voorrechten heeft ’s Graveland, voor zo veel ons bekend is, niet.

Der inwooneren bestaan, gelijk boven reeds aangetekend is,

Veele ingezetenen leggen zig toe om voor eenige maanden in den

Van het vermaaklijk ’s Graveland, wij vinden daarvan, behalven het

Wat heeft de eenigzins ervaren Nederlander, op het zien van de

In 1656 lagen er op de rede voor Dantsich, onder veele andere

In 1666, liepen, de even beroemde de Ruiter en Tromp, in zee met

De zeeheld, waarde leezer! wiens nagedachtenis bij u op het zien van

You might also like