174 correoMIpsiquiatriiineurolo gii 2 3 ( 2 0 1 4 ) 1 6 9 – 1 7 8
praktyków i klinicystów, chociażjego podramicarácter cznikowy
Psicopatología ogólnaw momencie jej powstania
Karl Jaspers jako absolwent studiów medycznych zainteresowałsimi
practicoaw klinice psychiatrycznej w Heidelbergu. Przez kilka lat nale
żałhacer tamtejszej społecznosci terapeutycznej i jego dzieło nie
tylko głęboko nawiazywało do realiów oraz diskusji toczonych w
obszarze ówczesnej psychiatrii, lecz równieżOdnosiło simido sporów
toczonych w obrmibie całej nauki i filozofii europejskiej. DosyCduży
wpływ na rozważania jaspersa miałokres w akademickiej psychiatrii
niemieckiej – lat 70. i 80. XIX wieku – bezposrednio poprzedzajacy
jego własnaaktywnoCarolina del Surbadawczaw psychiatrii, a który
sam okreslałjako rozwój ,,mózgowej mitologii''. PostaCosadzonego
w praktyce klinicznej alienisty zostaje wówczas zastapiona ,,
patologiem mózgu'', którego przedstawicielami byli Meynert i
Flesching. Zgodnie z przypisywanaWilhelmowi Griesingerowi ideą, ż
e ,,choroby umysła nosotrosachorobami mózgu'', desagradablea- Pił
a koncentracja nie tyle na pacjencie i jego doswiadczeniu, co na dokł
adnej i szczegółowej histopatologicznej analizie jego mózgu. W tym
kontekscie Jaspers czułsimiw obowiazku nakresliCszersza
perspectivamibadawcza,która uwzglmidni obok załohżmiñ ,,
pierwszej psychiatrii biologicznej''[2]również bardziej
antropologiczne i humanistyczne narzmidzia badawcze. Jednákże
ostateczny poglad Jaspersa na temat natury zaburzenortepsíquico
porłdosyCwyważúnico. Análisis przeprowadzane wPsicopatología
ogólnejukazujajegoswiadomoCarolina del Sur wzajemnego zwiazku
mimidzy aspektami psíquicos y biológicosżycia ludzkiego, a
szczególnie widocznych w stanach choroby wzajemnych wpływów i
ograniczenortemimi- ciałSoy un ducham. Jaspers zasadniczo
akceptuje potrzebmi rozwoju badanorteneurobiologicznych,
dostrzega jednak trudnoCarolina del Sur teoretycznego uchwycenia
zwiazku mimidzy zdarzeniami psychicznymi i somatycznymi. Nie
wierzy w możliwoCarolina del Surdostrze- żenia prostej relacji mimi
zmian dzya (uszkodzeniem) w mózgu a zmianapsíquicoaYo obawia
simikonsekwencji dominacji modelu biologicznego, ,,somatycznego
przesadu'',że badania neurobiologiczne rozwiążąwszelkie
problemático niejednoznacznego statusu i terapeutycznej
nieefektywnosci ówczesnej psychiatrii[1].
Dzieło Karla Jaspersa broma efektem práctica młodego
trzydziestoletniego lekarza i psiquiatría, który nie miałWisconsinmi
kszego hacerswiadczenia badawczego i klinicznego. Porłjednak con
stanie odnieCarolina del Surówczesne diskusje w obrmibie
psicopatología de rozważanorteo naturze antropologicznej,
epistemologicznej i egzystencjalnej. W jego analizach znajdujemy
twórcze wykorzystanie mysli Wilhelma Dilthey'a, Maxa Webera,
neokantyzmu, Edmunda Husserla, które zaowocowałoh peóna
síntesisaówczesnej wiedzy isdesaparecido en combatełym
wykorzystaniem metod humanistycznych w psychiatrii. Ogólne
przesłanie Karla Jaspersa dla rozwoju dziedziny, jakabroma
psicopatología, opiera simina stwierdzeniu,że odrzucenie refleksji
metateoretycznej i filozoficznej może zaowocowaCjedynie
pojawieniem simiukrytych forma ideologii i dogmatyzmu.
obszary dociekanortepsicopatológico
Obszerne, wielopoziomowe i wieloaspektowe dzieło heidelberskiego
psiquiatría może stanowiCniełatwaleermidla
pozwala na owocne czytanie okreslonych fragmentów i rozdziałów
bez koniecznosci ogarniania całohsci przedsimiwzimicia. Naszym
zadaniem broma jednak zarys całohsciowych załohżminorte
Psychopatologii ogólnej.Odwołajmy simihacer uwag współ
psiquiatría checa Mario Maja[3], który podkresla trzy istotne obszary
dociekanorteobecne wPsicopatología ogólnej: epistemologiczne
problemático, zagadnienia klasyfikacji zaburzenorteumysłui
subiektywny wymiar zaburzenorte.
1. CAłohsciowy proyecto psicopatología música uwzglmidniC w
swych rozważaniach oprócz análisis konkretnych zaburzenorte
równieższersze zagadnienia epistemologiczne. Pojawia simi
Wisconsinmic postulado rekonstrukcji teoretycznych
i konceptualnych załohżminorteobecnych w praktyce
psychiatrycznej, takich jak: problema własmétodo ciwej
badawczej, swiadomosci własnej perspektywy teoretycznej,
rozpoznanie sposobów konceptualizowaniaswiata pacjenta,
znajomoCarolina del Surograniczenorteprób obiektywizacji hacer
swiadczenortechorych z zaburzeniami psychicznymi. Dla Jaspersa
szczególnie ważna jest charakterystyka odmiennych perspektyw
naukowo-badawczych, ich możliwosci i ograniczenorte. Pomimo
swego pluralizmu metodologicznego, koniecznosci rozwijania i
znajomosci różnych metod badawczych oraz perspektyw
terapeutycznych, Jaspers przede wszystkim porównuje ze sollozo
amétodo wyjasniajace (poszukiwanie przyczyn i mechanizmów
chorób) i umożliwiajace zrozumienie (analiza i interpretacja
znaczenortehacerswiadczenorte yo zachowanortepacjentów).
Pojawia simirównieżproblema relacji mimipsiquiatra dzyaun
neurobiólogoayo genetyka.Washingtonżnym aspektem
Jaspersowskiej perspektywy filozoficznej jest brak możliwosci cał
ohsciowego uchwycenia rzeczywistosciswiata pacjenta –
sceptycyzm lub agnostycyzm egzystencjalny. Mario Maj podkrés
la,że tego rodzaju zagadnienia epistemologiczne saszczególnież
ywe w dzisiejszej debacie nad , , ateoretycznym'' charakterem
współczesnych klasyfikacji psychiatrycznych (szczególnie DSM[4]),
una tomażew diskusji nad pełniejszym wyjasnieniem zaburze
norteumysłuw wyniku rozwoju neurobiologii.
2. Zagadnienia klasyfikacji i zaburzenorteumysłu koncentruja simina
możliwosciach wyraźnego wyodrmibnienia poszczególnych
jednostek chorobowych oraz odróżnienia stanów zdrowia
psychicznego od stanów chorobowych. Jaspers polemizuje z
Kaepelinowskim załohżeniem dotyczacym istnienia odrmibnych
jednostek chorobowych na kształt rodzajów naturalnych o
podobnej etiologii, patogenezie, sintomatologii, rokowaniu i ew.
leczeniu. Krytyka dotyczy równieżtzw. ,,mozaikowej struktury
chorób psychicznych'' majacych simiskładaCz identycznych
elementów, podstawowych cegiełek, które w różnych
kombinacjach wystmi- pujanosotros wszystkich chorobach
psychicznych. Tymczasem zgodnie z podejsciem Jaspersa,
klasyfikacje psychiatryczne majacarácter zawsze prowizoryczny i
tymczasowy, stanowiarodzaj typów idealnych i zawierajazawsze
warto- sciujacy componente oraz społeczny wymiar. nosotros
współ- sistema checo klasyfikacji, podkresla maj[3], pomimo , ,
ateoretycznego'' podejscia pojawia simiczmisto ukryte zało- ż
enie,że zaburzenia psychiczne saodpowiednikiem naturalnych aż
samosci o biologicznym charakterze. Ostatecznym horyzontem
zainteresowanorteSamego Jaspersa broma byt ludzki jako całoh
Carolina del Sur,a nie jedynie zbiór precyzyjnie zdefinio-