Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña gi¸o viªn híng dÉn

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
...........................................................................

ngµy...... th¸ng...... n¨m 2009.

Gi¸o viªn híng dÉn

Khæng V¨n Nguyªn

 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Lêi nãi ®Çu

ThiÕt kÕ – tÝnh to¸n lµ mét giai ®o¹n rÊt quan träng trong c¸c ngµnh,c¸c
nghÒ nhÊt lµ trong c¸c ngµnh c¬ khÝ. Trong ngµnh c«ng nghÖ chÕ t¹o «t«, thiÕt
kÕ - tÝnh to¸n lµ bíc ®Çu tiªn ®Ó h×nh thµnh nªn mét s¶n phÈm hoµn chØnh.Lµ
mét sinh viªn chuyªn ngµnh c«ng nghÖ chÕ t¹o «t« , ®îc nhËn ®å ¸n :” tÝnh to¸n
kiÓm nghiÖm bÒn thanh truyÒn” , nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña giai ®o¹n
nµy trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh nªn s¶n phÈm , em ®· cè g¾ng t×m hiÓu vµ hoµn
thµnh tèt nhÊt cã thÓ ®å ¸n ®îc giao cña m×nh.

§å ¸n m«n häc cña em ®îc chia ra hai phÇn chÝnh:

PhÇn mét: Tæng quan vÒ c¬ cÊu thanh truyÒn
PhÇn hai : TÝnh to¸n kiÓm nghiÖm bÒn

Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®å ¸n , tuy ®· hÕt søc cè g¾ng vµ nhËn ®îc sù
gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c b¹n, c¸c thÇy c« gi¸o bé m«n trong khoa , nhÊt lµ cña
gi¸o viªn híng dÉn Khæng V¨n Nguyªn. Nhng do tr×nh ®é cßn nhiÒu h¹n chÕ ,
ch¾c ch¾n trong ®å ¸n cña em sÏ kh«ng tr¸nh ®îc c¸c sai sãt. Em mong nhËn ®îc
sù gãp ý cña c¸c b¹n, thÇy c« gi¸o trong khoa ®Ó ®å ¸n cña em ®îc hoµn thiÖn
h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

H¶i d¬ng, ngµy th¸ng n¨m 2009

Sinh viªn thùc hiÖn :

 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

NguyÔn Thµnh ViÖt

PhÇn

Kh¸i qu¸t vÒ c¬ cÊu thanh truyÒn

1.1. NhiÖm vô.

-Thanh truyÒn lµ chi tiÕt nèi gi÷a piston vµ trôc khuûu.
- TruyÒn lùc khÝ thÓ tõ piston lµm quay trôc khuûu vµ ®iÒu khiÓn piston
lµm viÖc trong qu¸ tr×nh n¹p, nÐn, x¶.
-BiÕn chuyÓn ®éng th¼ng cña piston thµnh chuyÓn ®éng quay cña trôc
khuûu.
1.2. §iÒu kiÖn lµm viÖc.
- Thanh truyÒn chÞu lùc khÝ thÓ, lùc qu¸n tÝnh cña nhãm piston vµ lùc
qu¸n tÝnh cña b¶n th©n thanh truyÒn. C¸c lùc trªn ®Òu lµ c¸c lùc tuÇn hoµn va
®Ëp.
- Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc thanh truyÒn lu«n chÞu c¸c lùc kÐo, nÐn, uèn
däc vµ khi ®æi chiÒu chuyÓn ®éng th× cã lùc qu¸n tÝnh lµm nã bÞ uèn ngang.
1.3. VËt liÖu chÕ t¹o
Thanh truyÒn thêng ®îc chÕ t¹o b»ng thÐp cacbon hoÆc thÐp hîp kim víi
ph¬ng ph¸p rÌn khu«n. C¸c lo¹i vËt liÖu nÆng c¬ tÝnh tèt, søc bÒn mái cao, ®¶m
b¶o yªu cÇu lµm viÖc.
VËt liÖu chÕ t¹o thanh truyÒn
- §èi víi ®éng c¬ « t« - m¸y kÐo : C40, C45,. . .
- §èi víi ®éng c¬ nhÑ cao tèc : 18XHBA, 18XH3A . . .
- §èi víi ®éng c¬ tµu thñy tÜnh t¹i tèc ®é thÊp : C35, C40, 40X . . .
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

1.4. KÕt cÊu Thanh truyÒn.

1: B¹c ®Çu nhá

2: §Çu nhá thanh truyÒn
3: Th©n thanh truyÒn
4: Bul«ng b¾t n¾p ®Çu to
5: Nöa trªn thanh truyÒn
6: B¹c ®Çu to thanh truyÒn
7: Nöa díi thanh truyÒn

H×nh 1.1 KÕt cÊu cña thanh truyÒn

- Ngêi ta chia kÕt cÊu thanh truyÒn thµnh c¸c phÇn:
+ §Çu nhá thanh truyÒn.
+ §Çu to thanh truyÒn.
+ Th©n thanh truyÒn.
+ Bu l«ng thanh truyÒn.
+ B¹c lãt ®Çu to vµ ®Çu nhá thanh truyÒn.
Sau ®©y ta xÐt tõng thµnh phÇn cô thÓ:
a. §Çu nhá
Lµ bé phËn ®Ó l¾p chèt pÝton, nã cã cÊu t¹o h×nh trô rçng bªn trong cã
b¹c lãt cã khoan lç dÇu ®Ó b«i tr¬n. KÕt cÊu ®Çu nhá thanh truyÒn phô thuéc
vµo kÝch thíc vµ ph¬ng ph¸p l¾p ghÐp vµ cã l¾p b¹c b»ng ®ång

H×nh 1.2. KÕt cÊu ®Çu nhá thanh

truyÒn
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Trong c¸c h×nh trªn (1.2a,b) ®îc dïng phæ biÕn nhÊt trªn c¸c ®éng c¬ «t«
hiÖn nay v× kh¶ n¨ng b«i tr¬n hoµn thiÖn, dÇu ®îc dµn ®Òu trªn bÒ mÆt b¹c lãt.
Ho¹t ®éng ®ång ®Òu.

b. Th©n thanh truyÒn

Lµ phÇn nèi gi÷a ®Çu nhá vµ ®Çu to thanh truyÒn.
KÝch thíc th©n thanh truyÒn thêng thay ®æi tõ nhá ®Õn lín kÓ tõ ®Çu
nhá ®Õn ®Çu to ®Ó phï hîp víi lùc qu¸n tÝnh l¾c cña thanh truyÒn

H×nh 1.3. C¸c lo¹i tiÕt diÖn th©n thanh truyÒn

+ Hinh 1.3a th©n cã tiÕt diÖn trßn , H×nh 1.3b,c th©n cã tiÕt diÖn ch÷ I
+ 1.3d th©n cã tiÕt diÖn h×nh ch÷ nhËt, H×nh 1.3e th©n cã tiÕt diÖn h×nh
elip
Cã nhiÒu kiÓu tiÕt diÖn: tiªt diÖn trßn, ovan, ch÷ nhËt, elip , ch÷ I. Tuy nhiªn
hiÖn nay d¹ng tiÕt diÖn th©n thanh truyÒn h×nh ch÷ I ®îc dïng phæ biÕn trªn ®éng
c¬ «t« vµ xe du lÞch bëi tÝnh bÒn vµ tÝnh tiÕt kiÖm vËt liÖu.
ChiÒu dµi thanh truyÒn ®îc tÝnh to¸n dùa vµo c«ng thøc R/l
c. §Çu to thanh truyÒn
KÕt cÊu ®Çu to thanh truyÒn ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
+ Cã ®é cøng v÷ng lãn ®Ó ®¶m b¶o b¹c lãt ko bÞ biÕn d¹ng.
+ KÝch thíc nhá ®Ó lùc qu¸n tÝnh nhá gi¶m ®îc t¶i träng lªn chèt khuûu.
+ Chç chuyÓn tiÕp víi th©n vµ ®Çu to ph¶i cã gãc lîn ®Ó t¨ng cøng v÷ng
+ DÔ dµng thao l¾p côm piston – thanh truyÒn víi trôc khuûu. §Çu to lam
2 nöa nöa trªn liÒn víi th©n nöa díi l¾p víi n¾p ®Çu to.
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

H×nh 1.4. KÕt cÊu cè ®Þnh b¹c lãt ®Çu to thanh

truyÒn
1. VÊu lìi gµ ®Þnh vÞ
2. B¹c lãt
1.5. B¹c thanh truyÒn.
a) B¹c ®Çu nhá.
Khi l¾p chèt piston xoay t¬ng ®èi víi ®Çu nhá thanh truyÒn th× trong ®Çu
nhá cã Ðp vµo 1 b¹c ®ång máng dµy 14mm ®Ó gi¶m ma s¸t, chèng mßn. B¹c ®îc
Ðp vµo lç råi doa l¹i cho chÝnh x¸c.
b) B¹c ®Çu to.
B¹c ®Çu to l¾p gi÷a ®Çu to thanh truyÒn vµ cæ trôc khuûu.
B¹c gåm 2 nöa gièng nhau cã gê chèng xoay vµ thêng cã r·nh dÉn dÇu b«i tr¬n
trong b¹c vµ khoan lç dÉn dÇu.
1.6 Bu l«ng thanh truyÒn.
a) Chøc n¨ng.
Bu l«ng thanh truyÒn lµ chi tiÕt ghÐp nèi hai nöa ®Çu to thanh truyÒn. Nã
cã thÓ ë d¹ng bu l«ng hay vÝt cÊy (gugi«ng),
b) §iÒu kiÖn lµm viÖc.
Bu l«ng thanh truyÒn khi lµm viÖc chÞu lùc nh lùc xiÕt ban ®Çu, lùc qu¸n
tÝnh cña nhãm piston thanh truyÒn cã tÝnh chu kú.
c) VËt liÖu chÕ t¹o.
Bu l«ng thanh truyÒn thêng ®îc chÕ t¹o b»ng thÐp hîp kim cã c¸c thµnh
phÇn cr«m, mangan, niken...Tèc ®é ®éng c¬ cµng lín, vËt liÖu bu l«ng thanh
truyÒn cã hµm lîng kim lo¹i quÝ cµng nhiÒu.
d) KÕt cÊu.
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

H×nh 1.5: Mét d¹ng kÕt cÊu cña bu l«ng vµ gugi«ng

1.5a : bu l«ng thanh truyÒn
1.5b: gugi«ng thanh truyÒn

- Nh ®· tr×nh bµy ë trªn , hai nöa ®Çu to thanh truyÒn cã thÓ ®îc ghÐp
nèi b»ng bu l«ng ( h×nh 1.5a) vµ gugi«ng (h×nh 1.5b)
- Bè trÝ ph©n ®o¹n vµ th¾t vµo mét Ýt ®Ó t¨ng søc bÒn mái.
- NhiÖt luyÖn ®Ó ®¹t ®é cøng sau ®ã ta r« ren
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

PhÇn II
TÝnh to¸n kiÓm nghiÖm bÒn

2.1.C¸c th«ng sè
2.1.1.Th«ng sè cho tríc
Loại ®éng c¬ : §éng c¬ x¨ng kh«ng t¨ng ¸p
KiÓu ®éng c¬ ; mét hµng
Thø tù næ: 1-3-4-2
C«ng suÊt ®éng c¬ : 65ml
Sè vßng quay ®éng c¬ ; 3800 (vßng/phót)
SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu : 270( g /ml.h)
Sè kú : 04
§êng kính xilanh : 92 (mm)
Hành trình piston : 92( mm)
Sè xilanh : 04
ChiÒu dµi thanh truyÒn : 172 (mm)
Khèi lîng nhãm piston : 0,75 (kg)
Khèi lîng thanh truyÒn : 1(kg).
¸p suÊt khÝ thÓ : 3,89 (Mpa)

2.1.2. C ¸c th«ng sè tÝnh to¸n

-Tõ c¸c th«ng sè ®Çu bµi cho ta chän lo¹i xe tÝnh to¸n lµ ®éng c¬ X¨ng 4 xy lanh
th¼ng hµng. Víi ®êng kÝnh xilanh = 92 (mm)
+ §êng kÝnh chèt piston (d ):
d = (0,3 0,45)D; Chän d = 0,32D d = 0,32.92 = 29,44 (mm)
+ §êng kÝnh bÖ chèt (d ):
d = (1,3 1,6)d ; Chän d = 1,45 d d = 1,45.29,44 = 42,69 (mm)
+ §êng kÝnh lç trªn chèt (d ):
d = (0,6 0,8) d ; Chän d = 0,7 d d = 0,7. 29,44 = 20,61 (mm)

+ ChiÒu dµy b¹c lãt Δ = (0,08-0,085)dcp . Chän Δ = 0,08

 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

(mm)
+ Khe hë híng kÝnh b¹c lãt vµ chèt pitt«ng:
Δ’= 0,001.dcp = 0,001.29,44 = 0,0294 (mm)

Gäi r1 lµ b¸n kÝnh trong ®Çu nhá thanh truyÒn:

r1=( dcp/ 2)+ Δ + Δ’= (29,44/2)+2,355+0,0294= 17,1044 (mm)
Gäi r2 lµ b¸n kÝnh ngoµi ®Çu nhá thanh truyÒn:
r2 = 1,3.r1= 1,3.17,1044= 22,236 (mm)
Ta cã :

= =1,3 < 1,5. ®Çu nhá lµ lo¹i ®Çu máng

+ ChiÒu dµi ®Çu nhá thanh truyÒn

= 0,28.D = 0,28.92= 25,76 (mm)
+ §êng kÝnh trong ®Çu to thanh truyÒn D
D = d +2.( + +
+ Víi:
d : §êng kÝnh chèt khuûu
§èi víi ®éng c¬ X¨ng 1 hµng d = (0,6 0,7)D ; chän d = 0,65.D
D: §êng kÝnh xy lanh; D = 92 (mm) d = 0,65.92 = 59,8 (mm)
: ChiÒu dµy vá thÐp b¹c lãt; = (0,03 0,05) d
Chän = 0,04. d = 0,04.59,8= 2,392 (mm)
: Khe hë gi÷a b¹c lãt vµ chèt khuûu; =(0,045 0,015) d Chän =0,005. d
=0,005.59,8= 0,299(mm)
: ChiÒu dµy líp hîp kim chÞu mßn; = (0,2 0,7) (mm)

Chän = 0,5 (mm)

D = 59,8+ 2.(2,392+ 0,299 + 0,5) =66,182 (mm)
+ §êng kÝnh ngoµi ®Çu to thanh truyÒn D

Ta cã: < 1,5 ; Chän = =1,3

D = 1,3. D =1,3.66,182 = 86,04 (mm)

+ ChiÒu dµi ®Çu to = (0,45 – 0,85 ) .d

 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

chän =0,665. d =0,665.59,8=39,767 (mm)

2.1.3. Khèi lîng nhãm thanh truyÒn

+ Khèi lîng thanh truyÒn quy dÉn vÒ ®Çu nhá m1=(0,275-0,35)mtt
Chän m1=0,312.mtt. VËy m1=0,312. 1= 0,312 (kg).
+Khèi lîng thanh truyÒn quy dÉn vÒ ®Çu to thanh truyÒn.
m2=0,6875.mtt=0,6875. 1=0,6875 (kg).

2.2. TÝnh to¸n kiÓm nghiÖm bÒn

2.2.1. TÝnh søc bÒn cña ®Çu nhá thanh truyÒn.
Khi ®éng c¬ lµm viÖc ®Çu nhá thanh truyÒn chÞu c¸c lùc t¸c dông sau:
- Lùc qu¸n tÝnh cña nhãm piston.
- Lùc khÝ thÓ.
- Lùc do biÕn d¹ng g©y ra.
- Ngoµi ra khi l¾p ghÐp b¹c lãt, ®Çu nhá thanh truyÒn cßn chÞu thªm øng suÊt
phô do l¾p ghÐp b¹c lãt cã ®é d«i g©y nªn.
C¸c lùc trªn g©y ra øng suÊt: uèn, kÐo, nÐn t¸c dông trªn ®Çu nhá thanh truyÒn.
TÝnh to¸n ®Çu nhá thanh truyÒn thêng tÝnh ë chÕ ®é c«ng suÊt lín nhÊt. NÕu
®éng c¬ cã bé ®iÒu tèc hoÆc bé h¹n chÕ tèc ®é vßng quay th× tÝnh to¸n ë chÕ ®é nµy
còng lµ tÝnh to¸n ë chÕ ®é sè vßng quay giíi h¹n lín nhÊt cña ®éng c¬. NÕu kh«ng cã
bé phËn giíi h¹n sè vßng quay (hoÆc bé ®iÒu tèc) th× sè vßng quay lín nhÊt n max cña
®éng c¬ cã thÓ vît qu¸ sè vßng quay ë chÕ ®é c«ng suÊt lín nhÊt ne=25% 30% tøc lµ:
Nmax =(1,25 1,30) ne

Ta cã b¶ng th«ng sè:

Thông số Động cơ xăng
Đường kính ngoài bạc d1 (1,1-1,25)dcp
Đường kính ngoài d2 (1,25-1,65)dcp
Chiều dày đầu nhỏ ld (0,28-0,32)D
Chiều dày bạc đầu nhỏ (0,055-0,085)dcp
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

H×nh 2.1- S¬ ®å tÝnh to¸n ®Çu nhá thanh truyÒn

a. TÝnh søc bÒn ®Çu nhá khi chÞu kÐo

TÝnh trªn gi¶ thiÕt sau: Coi ®Çu nhá lµ mét dÇm cong ®îc ngµm hai ®Çu, vÞ
trÝ ngµm lµ chç chuyÓn tiÕp gi÷a ®Çu nhá vµ th©n (tiÕt diÖn c-c) øng víi gãc b»ng.

(2-1)

Trong ®ã:

b¸n kÝnh trong cña ®Çu nhá : = r =17,1044 (mm)

b¸n kÝnh ngoµi ®Çu nhá; r2 =1,3.r1=1,3.17,1044=22,236 (mm)

H - chiÒu réng cña th©n chç nèi víi ®Çu nhá.
: B¸n kÝnh gãc lîn nèi ®Çu nhá víi th©n thanh truyÒn chän theo hÖ sè thc
nghiÖm. §èi víi thanh truyÒn cã b¸n kÝnh ngoµi ®Çu nhá lµ 22,236(mm) th× chän 1

(mm)
lµ b¸n kÝnh trung b×nh ®Çu nhá

Ta cã: = (mm).

Thay vµo (2-1):

-Do tÝnh chÊt ®èi xøng cña ngµm nªn khi tÝnh to¸n, ta c¾t bá mét nöa vµ thay thÕ
b»ng c¸c lùc ph¸p tuyÕn vµ m« men uèn NA, MA
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

- Khi l¾p b¹c lãt vµo ®Çu nhá, b¹c lãt vµ ®Çu nhá ®Òu biÕn d¹ng.
M« men uèn Mj vµ lùc kÐo Nj ë tiÕt diÖn bÊt kú trªn cung AA – BB
MA = pj . ( MNm)
NA = p j . (MN) (2-
2)
Gi¸ trÞ cña trong hai biÓu thøc trªn tÝnh theo ®é.
Trong ®ã:
pj : Lùc qu¸n tÝnh cña nhãm piston
Ta cã : pj = mnp.R. .(1+ ) (2-3)
Trong ®ã:
m :Khèi lîng nhãm piston. m = 0,75 (kg)
: Tham sè kÕt cÊu; =R/l=S/2l=92/2.172= 0,267

= : VËn tèc gãc øng víi sè vßng quay ®Þnh møc cña ®éng c¬ (n )

¸p dông c«ng thøc: n = (vßng/phót)

Với ’: §èi víi ®éng c¬ X¨ng ’ = 0,7 0,8 , chän ’ = 0,75

(vßng/phót)

= = 531 (rad/s)

R=S/2=92/2= 46 (mm)
Thay vµo (2-3) :
pj = 0,75.46.10 .531 .(1+ 0,267) = 12324,94(N)=0,1232494(MN)
Do đã :MA=0,12295.19,67.10 .(0,00033.135 - 0,0297) = 0,36.10-6 (MNm)
-3
NA =0,12295.(0,572 – 0,0008. 135 ) = 0,57.10 (MN)
- Lùc t¸c dông trªn dÇm cong cã b¸n kÝnh cong b»ng b¸n kÝnh trung b×nh cña ®Çu nhá

lµ lùc ph©n bè cã gi¸ trÞ lµ: q= (MN)

Trªn c¬ së gi¶ thiÕt nªu trªn, ta x©y dùng s¬ ®å tÝnh to¸n vµ biÓu thÞ :
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

H×nh 2.2. S¬ ®å lùc t¸c dông khi ®Çu nhá thanh truyÒn chÞu kÐo

Dùa vµo s¬ ®å ®ã, ta cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c ®¹i lîng m« men uèn vµ lùc kÐo t¹i
tiÕt diÖn bÊt k× cña dÇm cong. DÇm cong bao gåm hai cung: cung cã lùc ph©n bè (
) vµ cung cã lùc ph©n bè .
- Khi ta cã :
M«men uốn:
Mj =MA+NA(cosx)-0,5.Pj.(1-cosx) (2-4)
Lùc kÐo: Nj = NAcos +0,5Pj ( ) (2-5)
- Khi ta cã :
M« men uèn : Mj = M A + N A (2-6)
Lùc kÐo: Nj = NAcos +0,5Pj ( )
Tõ c¸c biÓu thøc (2-4) vµ (2-5), ta thÊy M j vµ Nj trªn cung BC ( ) cã gi¸ trÞ lín
h¬n, tiÕt diÖn nguy hiÓm lµ tiÕt diÖn ngµm C - C.
Nh vËy m« men uèn vµ lùc kÐo t¹i tiÕt diÖn ngµm C -C b»ng :
Mjc = MA + NA (1-cos ) - 0,5Pj. (sin cos )
Njc = NAcos + 0,5PJ(sin cos )
Thay MA, NA , , , vµ PJ vµo (2-6) ta ®îc:
Mjc=3,59.10-6+5,7.10-3.19,67.10 (1-cos135)-0,5.0,12295.19,67.10-3.(sin135- cos135)=
= -1,515.10-3 (MN.m)
Njc=5,7.10-3cos135+0,5.0,12295. (sin135- cos135)=0,083 (MN)
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Do cã Ðp b¹c lãt ®Çu nhá nªn cã sù biÕn d¹ng ®ång thêi cña ®Çu trôc vµ b¹c lãt, trong
®ã ®Çu nhá bÞ biÕn d¹ng kÐo, cßn b¹c lãt chÞu biÕn d¹ng nÐn. Do vËy phÇn cña lùc
kÐo ®ã, ®Æc trng b»ng hÖ sè , tøc lµ : Nk =
HÖ sè phô thuéc vµo ®é cøng cña c¸c chi tiÕt mèi ghÐp (b¹c lãt vµ ®Çu nhá) vµ ® îc
x¸c ®Þnh b»ng biÓu thøc:

(2-7)

Trong ®ã:
Ed:M« ®un ®µn håi cña vËt liÖu chÕ t¹o thanh truyÒn; E = 2,2.10 (MN/m )
Eb : M« ®un ®µn håi cña vËt liÖu chÕ t¹o b¹c lãt; Eb = 1,15. (MN/m )
F : TiÕt diÖn däc cña ®Çu nhá thanh truyÒn
F = l .(d - d ) (m2)
+ Víi:
d :§êng kÝnh trong ®Çu nhá; = 34,21 (mm)
l : ChiÒu dµy ®Çu nhá thanh truyÒn; l =0,28.D= 0,28.92= 25,76 (mm)
d : §êng kÝnh ngoµi ®Çu nhá; d = 44,47 (mm)
=25,76.(44,47 – 34,21)=264,3.10 (m )
Fb : tiÕt diÖn däc cña b¹c lãt.
Fb = ld1.(d1- d )=25,76.10.-3(34,21.10 - 29,44.10 ) =122,88.10-6 (m )
Với d =0,32.D=0,32.92=29,44(mm).
Thay số vào ta được :

Do vËy, øng suÊt trªn ®Çu nhá trong trêng hîp cã Ðp b¹c lãt sÏ lµ:

Trªn mÆt ngoµi : (2-8)

s lµ chiÒu dµy ®Çu nhá: s= r2-r1=22,236 - 17,1044= 5,132 (mm)

Thay vµo (2-8 ) ta ®îc:

=
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

=12995,25 (MN/m)

Trªn mÆt trong : (2-9)

Thay số vào ta được :

=
= -14109,97 (MN/m)

H×nh 2.3: øng suÊt trªn mÆt trong vµ mÆt ngoµi cña ®Çu
nhá thanh truyÒn khi chÞu kÐo.

NÕu gi¸ trÞ Mj , NJ ®îc tÝnh ë mäi tiÕt diÖn bÊt kú nµo cña ®Çu nhá, ta xÏ tÝnh
to¸n ®îc øng suÊt t¹i c¸c tiÕt diÖn ®ã biÕt ®îc quy luËt ph©n bè øng suÊt trªn mÆt
ngoµi vµ mÆt trong cña ®Çu nhá
b. TÝnh søc bÒn ®Çu nhá khi chÞu nÐn.
Lùc nÐn t¸c dông lªn ®Çu nhá thanh truyÒn lµ hîp lùc cña lùc khÝ thÓ vµ lùc
qu¸n tÝnh cña khèi lîng piston.
P = Pkt + Pjp = pz .Fp + Mnp.R (1 + ) (2-10)

Trong đã Fp : DiÖn tÝch ®Ønh piston; Fp = 6644,24 (mm2)

P = 3,89. 6644,24.10 + 0,75.46.10 .531 (1 + 0,267) = 12324,96 (MN)

 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Theo Kinaxotsvili, lùc P g©y ra ph©n bè trªn ®Çu nhá theo quy luËt ®êng cong
cosinuyt

q= (2-11)

Ta còng coi ®Çu nhá nh mét dÇm cong nh ®· nãi ë phÇn trªn vµ do tÝnh chÊt ®èi xøng
ta c¾t bá ®i mét nöa tiÕt diÖn A -A, thay vµo ®ã b»ng c¸c lùc vµ m« men t¬ng øng N ,
M . Tra b¶ng trang 202 s¸ch KÕt cÊu vµ tÝnh to¸n ®éng c¬ ®èt trong §HBK

Víi: = 1350 th×:

= 0,0030

0,00110

N = 0,0030.P = 0,0030.12324,96 = 36,975 (MN)

M = 0,00110. P .= 0,0011.12324,96.19,67 .10 = 13,56 (MN.m)

H×nh 2.4: S¬ ®å t¸c dông lùc trªn ®Çu nhá thanh truyÒn.

M« men uèn vµ lùc ph¸p tuyÕn (lùc kÐo) trªn cung AB ( ) lµ:
Mz1 = MA + NA (2-12)
Nz1 = NA cos
Chän = 60
Mz1 = 13,56+ 36,975.19,67.10 .(1 - cos60 ) = 13,924 (MN.m)
Nz1 =36,975. cos60 = 18,49 (MN)
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Vµ trªn cung BC ( ) lµ:

Mz2 = MA + NA. (2-13)

Nz2 = NA.

Trong c«ng thøc trªn tÝnh theo radian, chän = (rad)

Mz2=13,56+36,975.19,67.10 (1-cos )-

- 12324,96.19,67.10 .( )= 11,0145 (MN.m)

Nz2=74,813.cos +24937,73.19,67. .( )=-14,851 MN)

Nh ®· tÝnh ë trªn, do l¾p ghÐp c¨ng b¹c lãt trªn ®Çu nhá, nªn lùc ph¸p tuyÕn t¸c dông
trªn ®Çu nhá mµ kh«ng ph¶i lµ toµn bé NZ chØ lµ mét phÇn cña NZ tøc lµ
øng suÊt tæng g©y ra trong ®Çu nhá khi chÞu nÐn lµ:

Trªn mÆt ngoµi :

Trªn mÆt trong :

Thay gi¸ trÞ MZ, NZ b»ng MZ1, MZ2, NZ1, NZ2 theo biÓu thøc (2-12) vµ (2-13), ta sÏ t×m
®îc øng suÊt t¹i tiÕt diÖn bÊt kú trªn mÆt trong vµ mÆt ngoµi cña ®Çu nhá vµ ta vÏ ®-
îc biÓu ®å øng suÊt trªn ®Çu nhá. (H×nh 2.5).

= [2.13,924. ].

. 113,81.10 (MN/m )

=[2.11,0145. ].

. 90,028. 10 (MN/m )
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

=[-2.13,924. ].

. -135,314. 10 (MN/m )

=[-2.11,0145 ].

. -107,038. 10 (MN/m )

H×nh 2.5. øng suÊt trªn ®Çu nhá thanh truyÒn khi chÞu nÐn

Tõ biÓu ®å ®ã, ta thÊy: øng suÊt lín nhÊt t¹i ngµm (tiÕt diÖn C -C ) tøc lµ t¹i vÞ trÝ
.
c. øng suÊt biÕn d¹ng.
øng suÊt biÕn d¹ng g©y ra do sù biÕn d¹ng v× d·n në nhiÖt vµ v× l¾p ghÐp cã ®é d«i
gi÷a lãt ®Çu nhá vµ ®Çu nhá thanh truyÒn.
§é biÕn d¹ng cña ®Çu nhá khi chÞu nhiÖt ®é lµ:
(2-14)
Trong ®ã :
t: NhiÖt ®é trung b×nh cña b¹c lãt khi lµm viÖc.
t = 100 – 140 0C , chän t = 120 C
: Lµ hÖ sè në dµi cña b¹c lãt vµ ®Çu nhá.
(vËt liÖu b»ng ®ång).
(vËt liÖu b»ng thÐp).

(mm)
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

NÕu ®é d«i khi l¾p ghÐp b¹c ®Çu nhá thanh truyÒn lµ th× ¸p suÊt trªn mÆt cong
cña ®Çu nhá sÏ lµ:

P= ( MN/m2 ) (2-15)

Trong ®ã:
d2:®êng kÝnh ngoµi cña ®Çu nhá (mm); d = 44,47 (mm)
db: §êng kÝnh trong cña b¹c lãt (mm);d = 29,5 (mm)
d : §êng kÝnh trong ®Çu nhá; d = 34,21 (mm)
Ett , Eb : m« ®un ®µn håi cña vËt liÖu thanh truyÒn vµ b¹c lãt.
Ett = 2,2.105 MN/m2; Ett = 1,15.105 MN/m2

P= 14 (MN)

øng suÊt biÕn d¹ng theo c«ng thøc Lame:

øng suÊt bªn ngoµi mÆt ®Çu nhá :

(MN/m2 ) (2-16)

(MN/m2 )

øng suÊt trªn mÆt trong:

(MN/m2 ) (2-17)

(MN/m2 )
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

øng suÊt biÕn d¹ng cho phÐp cã thÓ ®¹t ®Õn 100 – 250MN/m2

d. HÖ sè an toµn cña ®Çu nhá thanh truyÒn.

Do øng suÊt trªn ®Çu nhá thanh truyÒn thay ®æi theo chu tr×nh kh«ng ®èi xøng. V×
vËy hÖ sè an toµn ®îc tÝnh theo c«ng thøc:

(2-18)

Trong ®ã:

(2-19)

(2-20)

= (2-21)

TÝnh to¸n cho tiÕt diÖn nguy hiÓm (tiÕt diÖn ngµm C -C ) vµ trªn mÆt ngoµi nªn:

+ Víi:
: øng suÊt kÐo trªn mÆt ngoµi ®Çu nhá; = 12995,25 (MN/m )
øng suÊt biÕn d¹ng trªn mÆt ngoµi ®Çu nhá; = 40,88 (MN/m )
øng suÊt tæng g©y ra trªn ®Çu nhá khi chÞu nÐn; = 38,514.10 ( MN/m
)
= 38,53. 10 (MN/m )
38,51. 10 (MN/m )

Thay vµo (2-19) vµ (2-20) ta ®îc:

10 (MN/m )

38,52. 10 (MN/m )

: Giíi h¹n bÒn mái trong chu tr×nh kh«ng ®èi xøng, víi vËt liÖu thÐp
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

: §é bÒn kÐo.

( tra b¶ng 7-2 trang 191, s¸ch thiÕt kÕ Chi tiÕt m¸y -NguyÔn Träng HiÖp,NguyÔn v¨n
lÉm) ta ®îc = 600(N/mm ) ; = 850 (N/mm )

Thay c¸c kÕt qu¶ tÝnh ®îc vµo (2-18) ta ®îc:

Tháa m·n ®iÒu kiÖn hÖ sè an toµn trong kho¶ng 2,5 -5.

e. §é biÕn d¹ng cña ®Çu nhá thanh truyÒn.
§é biÕn d¹ng ®îc x¸c ®Þnh theo biÓu thøc nghiÖm sau ®©y.

(2-22)

Trong ®ã:
J : m« men qu¸n tÝnh tiÕt diÖn däc ®Çu nhá:

J= ( MN/m4 )

Víi:
l :ChiÒudµi ®Çu nhá thanh truyÒn; l =25,76 (mm)
s: ChiÒu dµy ®Çu nhá; s =5,132 (mm)

J= =11.10 ( MN/m4 )

P : Lùc qu¸n tÝnh cña khèi lîng nhãm piston

P = m .R. .(1 + )
P =0,75. 46.10 .531 (1 + 0,267) = 12,325. 10 (MN)
Thay vµo (2-22) ta ®îc:

21,75.10 (m)

Tháa m·n ®iÒu kiÖn ®èi víi ®éng c¬ « t« m¸y kÐo, khe hë l¾p ghÐp gi÷a chèt
piston vµ b¹c lãt thêng trong kho¶ng 0,04 – 0,06 mm, nªn yªu cÇu
(mm)
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

2.2.2 . TÝnh søc bÒn th©n thanh truyÒn.

TÝnh th©n thanh truyÒn thêng ®îc tÝnh to¸n ë c¸c tiÕt diÖn: tiÕt diÖn nhá nhÊt
(chç tiÕp gi¸p gi÷a th©n thanh truyÒn víi ®Çu nhá), tiÕt diÖn trung b×nh vµ tiÕt diÖn
tÝnh to¸n.
TiÕt diÖn nhá nhÊt chÞu nÐn do t¸c dông cña hîp lùc khÝ thÓ vµ lùc qu¸n tÝnh vËn
®éng tÞnh tiÕn.
TiÕt diÖn trung b×nh chÞu nÐn vµ uèn däc còng do c¸c lùc trªn.
TiÕt diÖn tÝnh to¸n chÞu nÐn vµ uèn ngang do lùc qu¸n tÝnh vËn ®éng l¾c cña thanh
truyÒn.
TÝnh to¸n thêng ®îc tiÕn hµnh ë chÕ ®é c«ng suÊt lín nhÊt.
Ngoµi viÖc tÝnh to¸n trªn cßn ph¶i kiÓm tra ®é æn ®Þnh khi uèn däc cña th©n thanh
truyÒn.
a.TÝnh tiÕt diÖn nhá nhÊt (tiÕt diÖn I-I)

øng suÊt nÐn : (2-23)

Trong ®ã:
P : Lùc nÐn t¸c dông trªn ®Çu nhá thanh truyÒn; P =12324,96 (MN)
F : TiÕt diÖn nhá nhÊt cña th©n thanh truyÒn -tiÕt diÖn I-I

F = H .B1 - h .

Trong ®ã: H1=2.r1=34,21(mm);

h1=0,668.H1=22,85 (mm);
b/2=0,292H1=9,99 (mm)
B1=0,75H1=25,66 (mm)
F =34,21.10-3.25,66.10-3 – 22,85.9,99.10-6 = 0,65.10 (m )
Thay vµo (2-23) ta cã:

(MN/m )

øng suÊt kÐo do lùc qu¸n tÝnh cña nhãm piston vµ khèi lîng ®Çu nhá thanh truyÒn ®îc
x¸c ®Þnh theo biÓu thøc sau ®©y.

(MN/m ) (2-24)
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Trong ®ã :
Pjd = (mnp + m1).R. .( 1+ )
Trong ®ã: mnp=0,75(kg);
m1 lµ khèi lîng thanh truyÒn quy dÉn vÒ ®Çu nhá m1=(0,275-0,350)mtt
Pjd = (0,75 + 0,312). 46.10 .531 (1 + 0,267) = 17452,1 (MN)
Thay vµo (2-24) ta ®îc:

(MN/m )

HÖ sè an toµn bÒn ë tiÕt diÖn nhá nhÊt.

(2-25)

11

HÖ sè an toµn thêng n»m trong kho¶ng 2,0 – 3,0 vËy hÖ sè an toµn ®· tÝnh cµng
®¶m b¶o v× nã cã hÖ sè an toµn cao h¬n.

b.TÝnh ë tiÕt diÖn trung b×nh (tiÕt diÖn II-II).

TÝnh ë tiÕt diÖn trung b×nh, th©n thanh truyÒn chÞu øng suÊt kÐo, nÐn, uèn däc.
- øng suÊt kÐo do lùc qu¸n tÝnh cña khèi lîng nhãm piston vµ khèi lîng thanh truyÒn
n»m phÝa trªn tiÕt diÖn trung b×nh. øng suÊt kÐo ®îc x¸c ®Þnh theo biÓu thøc sau :

(MN/m2 ) (2-26).

Trong ®ã:
Pjib = (mnp + Mtb)R (MN) (2-27).
Mtb : khèi lîng cña thanh truyÒn n»m phÝa trªn tiÕt diÖn trung b×nh Ftb.

Do Mtb < .m nªn ®Ó ®¬n gi¶n tÝnh to¸n mµ vÉn tho¶ m·n c«ng thøc (2-26)
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

H×nh 2.6: S¬ ®å tÝnh to¸n th©n thanh truyÒn

Pjib = (0,75+0,312).46.10 .531 .(1+0,267)= 16,7.10 (MN)

F : tiÕt diÖn trung b×nh cña th©n thanh truyÒn, lÊy F =

Víi: F = 0.65.10 (m ): TiÕt diÖn nhá nhÊt cña th©n thanh truyÒn

F =H .B2-h . =44,47.10 (m )

H =44,47 =0,292 H = 12,98 (mm)

B2=0,75.H2=0,75.44,47=33,4 (mm)
h =0,668. H2 =29,71 (mm)

F = (m )

Thay vµo (2-26) ta ®îc: (MN/m2 )

 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

øng suÊt nÐn vµ uèn däc do lùc tæng cña lùc khÝ thÓ vµ lùc qu¸n tÝnh chuyÓn
®éng tÞnh tiÕn, ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc Nave – R¨ngkin.

= ( MN/m) (2-28)

Trong ®ã: P (mnp + m1 )R +pZFtb (MN)

m1: khèi lîng cña thanh truyÒn quy vÒ ®Çu nhá, c¸c lo¹i ®éng c¬ thêng cã
m1=(0,275-0,350)mtt
PZ : ¸p suÊt khi thÓ. PZ = 3,89 (MPa)
J: m« men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn th©n thanh truyÒn.

P (0,75+0,312). 46.10 .531 (1 + 0,267) + 3,89.0,875.10-3 =17254,92 (MN)

§èi víi trôc x - x ta cã:

Jx = (m4) (2-29)

§èi víi trôc y- y ta cã:

Jy = (m4) (2-30)

H= .10 (m)

B=0,75.H= 29,5.10-3 (m)

b= (m)

h= (m)

Thay vµo (2-29) vµ (2-30) ta ®îc:

J = (m4)

(m4
- I : lµ b¸n kÝnh qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn.
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

§èi víi trôc x-x ta cã:Ix =

Ix = =0,013 (m)

§èi víi trôc y – y ta cã: Iy =

Iy = =0,0057 (m)

Trong ®ã:
giíi h¹n ®µn håi cña vËt liÖu.
L0: ChiÒu dµi biÕn d¹ng cña th©n thanh truyÒn khi chÞu uèn däc.
m : HÖ sè xÐt ®Õn ngµm chÞu lùc cña th©n thanh truyÒn khi uèn däc:
khi uèn trong mÆt ph¼ng l¾c cña thanh truyÒn (uèn quanh x-x )ta cã:
Lo = l ; m = 1

Khi uèn däc trong mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng l¾c (uèn quanh y-y) ta cã:
Lo = ll ; m = 4.

ë ®©y: lI = l - ( m)

l : chiÒu dµi thanh truyÒn

D1, d1 : §êng kÝnh trong ®Çu to vµ ®Çu nhá; D = 66,182(mm),
d =34,21 (mm)

l = 172(mm) l = 172 - = 156,014 (mm)

C : HÖ sè ®Æc tÝnh cña vËt liÖu C = 2.10-4 – 5.10-4 Chän C = 3.10-4

Nh vËy, øng suÊt tæng do nÐn vµ uèn däc trong mÆt ph¼ng l¾c t¹i tiÕt diÖn
trung b×nh sÏ lµ:

(2-31)

T¬ng tù trong mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng l¾c.
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

(2-32)

Trong ®ã: Kx = 1 + C.

K = 1 + 3.10-4

Ky =

Ky = 1 + 3.10-4 =1,127

Thay vµo (2-31) vµ (2-32) ta ®îc:

(MN/m2 )

(MN/m2 )

Tháa m·n øng suÊt cho phÐp cña th©n thanh truyÒn nh sau:
- §èi víi thanh truyÒn thÐp c¸c bon : 80 – 100 (MN/m2 )

c.TÝnh ë tiÕt diÖn tÝnh to¸n.

T¹i tiÕt diÖn tÝnh, ta xÐt øng suÊt tæng do nÐn vµ uèn ngang.
Tríc hÕt, ta h·y xÐt lùc qu¸n tÝnh vËn ®éng l¾c cña th©n thanh truyÒn g©y ra uèn
ngang
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

H×nh 2.7. S¬ ®å tÝnh ë tiÕt diÖn tÝnh to¸n

Lùc qu¸n tÝnh l¾c cña mét ph©n tè th©n thanh truyÒn c¸ch t©m l¾c (t©m ®Çu nhá )
mét kho¶ng x xÏ lµ:
dP = - dm.x. ( ph¬ng tr×nh vi ph©n lùc qu¸n tÝnh )
Trong ®ã:
dm: khèi lîng ph©n bè.
dm = F.dx.
F : tiÕt diÖn ngang th©n thanh truyÒn .
: gia tèc l¾c cña thanh truyÒn ( §· nªu trong phÇn ®éng lùc häc cña c¬ cÊu trôc khuûu
thanh truyÒn ).

Do ®ã:
dP = - F.px.
TÝch ph©n trong kho¶ng chiÒu dµi thanh truyÒn ta ®îc qu¸n tÝnh l¾c:

P=-F

§Ó x¸c ®Þnh ®iÓm ®Æt cña lùc P, ta dïng ph¬ng tr×nh c©n b»ng:

Pa =
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Thay P vµo vµ ta rót ra:

Nh vËy, ta thÊy quy luËt ph©n bè lùc qu¸n tÝnh theo quy luËt tam gi¸c v× lùc ph©n tè
tû lÖ bËc nhÊt víi x. Do dã, lùc qu¸n tÝnh l¾c P g©y ra hai ph¶n lùc gèi ®Çu nhá vµ gèi
®Çu to lµ:

Rn = vµ Rt =

M« men uèn t¹i tiÕt diÖn c¹nh ®Çu nhá mét kho¶ng x sÏ lµ:

Mu = Rnx – Fp x= Fp - Fp x

= Fp

VÞ trÝ cã m« men uèn cùc ®¹i (vÞ trÝ tiÕt diÖn tÝnh to¸n) sÏ lµ vÞ trÝ cã ®¹o hµm
triÖt tiªu tøc lµ:

Do ®ã ta cã:
l2 - 3x2 = 0

x= = 0,083

Thay gi¸ trÞ x vµ vµo Mu, ta t×m ®îc m« men uèn lín nhÊt nh sau:

Mumax = mt R l2

Trong ®ã:
mt lµ khèi lîng øng víi mét ®¬n vÞ chiÒu dµi thanh truyÒn. Theo tÝnh to¸n ë phÇn trªn
ta thÊy phÇn th©n víi chiÒu dµi h = 116,1 (mm) cã khèi lîng lµ :
m = 41688. = 41688.6,852.10 =0,28 (tra theo b¶ng ) (kg)

mt = (kg/m)

NÕu ®Æt:

q= mtR vµ Pjt = ql/2

 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

l: ChiÒu dµi c¬ së thanh truyÒn; l =172 (mm)

q = 1,89.46.10 (kg.rad/s)

Pjt = (N)

Ta cã:

Mumax = (2-33)

Thay sè vµo ta ®îc:

Mumax= (N.m)

Th«ng thêng víi kÕt cÊu c¬ cÊu khuûu trôc thanh truyÒn ngµy nay th× lùc qu¸n tÝnh
l¾c ®¹t gi¸ trÞ lín nhÊt khi b¸n kÝnh khuûu vu«ng gãc víi ®êng t©m thanh truyÒn (
) = 900.

H×nh 2.8: HÖ lùc t¸c dông trªn c¬ cÊu trôc khuûu thanh truyÒn giao t©m

Do vËy, øng suÊt tæng cña nÐn vµ uèn ngang sÏ lµ:

= + (2-34)

Trong ®ã:
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Ptt: Lùc g©y ra nÐn thanh truyÒn ë vÞ trÝ tÝnh to¸n = 900.

Ptt = . Víi tag

Ptt = (N)

Ftt: TiÕt diÖn tÝnh to¸n c¸ch ®Çu nhá mét kho¶ng b»ng 0,577.l :

Ftt=

Ftt= (m )

Wu: M« men chèng uèn cña tiÕt diÖn tÝnh to¸n.

Wu= (2-35)

Ta cã: h = 0,668.H ; B = 0,75.H ;

MÆt kh¸c ta l¹i cã: F =B.H = 0,75.H

H= = = 0,037 (m)

h = 0,668.43 = 24,72 (mm)

B = 0,75.43 = 27,75 (mm)

(mm)

Thay vµo (2-35) ta ®îc:

W =

(m )

Thay vµo (2-34) ta tÝnh ®îc øng suÊt tæng cña nÐn vµ uèn ngang lµ:

= (MN/m )

Víi sè vßng quay cña ®éng c¬ kh«ng vît qu¸ 5300v/p, øng suÊt tæng nµy kh«ng vît qu¸
70 – 80 (MN/m2).
e. KiÓm tra ®é æn ®Þnh khi uèn däc.
§é uèn däc khi uèn däc cña th©n thanh truyÒn trong ®éng c¬ ®èt trong thêng ®îc tÝnh
theo c«ng thøc cña Tetmaier¬ nh sau:
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Lùc tíi h¹n thanh truyÒn thÐp c¸c-bon.

Pth = Ftb (4700 – 23 ) (2-36)

i: lµ b¸n kÝnh qu¸n tÝnh nhá nhÊt t¹i tiÕt diÖn trung b×nh;

i= (mm)

Pth = 1,01.10

HÖ sè æn ®Þnh däc:n

n=

(2-37)
Trong ®ã: Pz =P lµ lùc tæng céng ®èi víi ®éng c¬ tèc ®é cao
Bá qua lùc qu¸n tÝnh

n= = 1,21
TrÞ sè cña n n»m trong kho¶ng 1,5 – 3.
2.2.3. TÝnh søc bÒn ®Çu to thanh truyÒn.
Do kÕt cÊu ®Çu to cã tiÕt diÖn thay ®æi phøc t¹p, nªn tÝnh to¸n mang tÝnh chÊt gÇn
®óng.
Lùc tÝnh to¸n lµ hîp lùc cña lùc qu¸n tÝnh vËn ®éng tÞnh tiÕn vµ vËn tèc quay cña
®Çu to kh«ng kÓ ®Õn n¾p, tÝnh t¹i vÞ trÝ DCT:
2
Pd = M R (1+ ) + (M2 - Mn)R ; (MN)

Trong ®ã:
M = m + m = 0,75+0,312= 1,06(kg) : Khèi lîng chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña thanh
truyÒn
M2, Mn t¬ng øng lµ khèi lîng quy vÒ ®Çu to, khèi lîng n¾p ®Çu to (kg).
§Ó ®¬n gi¶n cho tÝnh to¸n ta gi¶ thiÕt M2 - M = 1/2.M2= 1/2.0,44 = 0,22(kg)

ld2=(0,45-0,85)dck. Chon ld2=0,665.59,8 = 39,767 (mm)

: Tham sè kÕt cÊu
Pd =1,06.46.10 14565,8 (MN)
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

B¶ng th«ng sè:

Thông số Giá trị

Đường kính chốt khuỷu dck (0,56-0,75)D
Chiều dày bạc lót tbl
- Bạc mỏng (0,03-0,05)dck
- Bạc dày 0,1dck
Khoảng cách tâm bu lông c (1,3-1,75)dck
Chiều dài đầu to lđt (0,45-0,95)dck

TÝnh søc bÒn ®Çu to thanh truyÒn theo ph¬ng ph¸p cña Kinaxotsvili víi c¸c gi¶ thiÕt
sau:
-§Çu to coi nh mét khèi nguyªn, kh«ng xÐt ®Õn mèi ghÐp.
-TiÕt diÖn ngang ®Çu to coi nh kh«ng ®æi b»ng tiÕt diÖn gi÷a cña n¾p.

-Khi l¾p c¨ng b¹c lãt ®Çu to víi ®Çu to th× b¹c lãt vµ ®Çu to ®ång thêi còng biÕn
d¹ng nh nhau. Do ®ã, m« men t¸c dông tû lÖ víi m« men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn,
cßn lùc t¸c dông tû lÖ víi diÖn tÝch tiÕt diÖn.
-Coi ®Çu to nh mét dÇm cong tiÕt diÖn kh«ng ®æi, ngµm mét ®Çu ë tiÕt diÖn B-
B øng víi gãc , th«ng thêng = 400. DÇm ngµm mét ®Çu ®ã cã ®îc do c¾t bá
mét nöa cña ®Çu to vµ thay thÕ sù ¶nh hëng cña nã b»ng gi¸ trÞ m« men uèn M a vµ
lùc ph¸p tuyÕn NA t¹i tiÕt diÖn c¾t bá (A-A). DÇm cã b¸n kÝnh cong b»ng mét nöa
kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®êng t©m lç l¾p ghÐp bu l«ng thanh truyÒn.
-Lùc ph©n bè trªn dÇm cong cña ®©u to (g©y ra lùc P ®) theo quy luËt ®êng
c«snnuýt.

P=

Trong ®ã:
C: kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®êng t©m lç bu l«ng:
C = (1,2-1,3).dck(mm). chän C=1,2.59,8 = 72(mm)
: gãc lÖch so víi ®êng t©m thanh truyÒn.
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

M« men uèn vµ lùc ph¸p tuyÕn thay thÕ t¹i tiÕt diÖn A-A ®îc tÝnh theo biÓu thøc sau:

MA = pd (0,0127 + 0,00083 )

NA = pd (0,522 + 0,003 )
: gãc gi÷a tiÕt diÖn ngµm vµ mÆt l¾p ghÐp ®Çu to tÝnh b»ng ®é. Theo trªn chän
= 40

MA=0,0244. =0,036.10-3 (MN.m)

NA =0,0244(0,522 + 0,003.40) = 0,016 (MN)

H×nh 2.9: S¬ ®å tÝnh to¸n ®Çu to thanh truyÒn

Nh vËy, theo gi¶ thiÕt thø 3 ta cã thÓ x¸c ®Þnh m« men uèn vµ lùc ph¸p tuyÕn t¹i tiÕt
diÖn A-A nh sau:

M = MA =

N = NA = (0,522 + 0,003 )

øng suÊt tæng trªn n¾p ®Çu to lµ:

= Pd (2-38)
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Trong ®ã:
Wu: m« ®un chèng uèn cña tiÕt diÖn A-A cña n¾p ®Çu to

Wu =

S: ChiÒu dµy ®Çu to; s = (mm)

l : ChiÒu dµi ®Çu to; l = (0,45-0,85)dck (mm).

Chän ld=0,665.dck = 0,665.59,8 = 39,767(mm)

Wu =

J , J : M« men qu¸n tÝnh t¹i tiÕt diÖn A-A cña ®Çu to vµ b¹c lãt ®Çu to;

J = (m )

J = (m )

Fb, Fd: diÖn tÝch tiÕt diÖn b¹c lãt vµ n¾p ®Çu to t¹i A-A.
Fd = s.l = 9,927.10 (m )
Fb =

: ChiÒu dµy b¹c lãt ®Çu to; = ( D )/2

= (66,182– 59,8)/2 = 3,191 (mm)
Fb = 3,191.10 (m )
Th«ng thêng = 400 khi ®ã biÓu thøc tÝnh øng suÊt tæng sÏ lµ:

= Pd (MN/m2 ) (2-39)

Thay c¸c kÕt qña trªn vµo (2-39) ta ®îc:

=0,0244. (MN/m )
øng suÊt cho phÐp nh sau:
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Thanh truyÒn thÐp cac-bon: = 80 – 150 MN/m2

Ngoµi ra ®Ó ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh mµng dÇu b«i tr¬n, cÇn ph¶i kiÓm tra
®é biÕn d¹ng ®êng kÝnh cña ®Çu to thanh truyÒn díi t¸c dông cña lùc Pd.

§é biÕn d¹ng ®êng kÝnh x¸c ®Þnh theo c«ng thøc thùc nghiÖm sau ®©y:

; (cm ) (2-40)

(m)

§é biÕn d¹ng kh«ng ®îc vît qu¸ mét nöa khe hë gi÷a b¹c lãt vµ cæ chèt, tøc lµ:
= 0,06 – 0,1 (mm)
2.2.4: Bu-l«ng thanh truyÒn
 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

PHÇN KÕT LUËN

Nhê sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o Khæng V¨n Nguyªn, c¸c thÇy c« gi¸o trong bé
m«n cïng víi sù cè g¾ng nç lùc cña b¶n th©n vµ sù gióp ®ì cña c¸c b¹n sinh viªn b¶n ®å ¸n
cña em ®· hoµn thµnh.
Víi thêi gian cã h¹n, b¶n ®å ¸n chØ dõng l¹i ë møc thiÕt kÕ, tÝnh to¸n kiÓm
nghiÖm bÒn cho thanh truyÒn trôc khuûu ®éng c¬. Tuy cha ®îc hoµn thiÖn song ®å ¸n
nµy ®· hoµn thµnh nh÷ng néi dung c¬ b¶n theo yªu cÇu nh sau: tÝnh to¸n kiÓm nghiÖm
bÒn cho thanh truyÒn trôc khuûu ®éng c¬ .
- Trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n cña em bao gåm c¸c bíc:
- Nghiªn cøu tæng quan vÒ thanh truyÒn va trôc khuûu sö dông trªn « t«.
- TÝnh to¸n kiÓm nghiÖm bÒn cho thanh truyÒn vµ trôc khuûu
- PhÇn b¶n vÏ: bao gåm b¶n vÏ khæ Ao vµ b¶n vÏ A3
Tuy nhiªn trong khu«n khæ mét b¶n ®å ¸n lý thuyÕt kh«ng thÓ ®Ò cËp tíi toµn
bé c¸c vÊn ®Ò thùc tÕ ®ßi hái. B¶n ®å ¸n xÐt ë møc nµo ®ã th× vÊn ®Ò ®îc xem
xÐt kh¸ toµn diÖn vÒ ph¬ng diÖn lý thuyÕt. MÆt kh¸c do tr×nh ®é cã h¹n nªn b¶n ®å
¸n cña em cã nhiÒu thiÕu sãt. Em mong c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n sinh viªn ®ãng gãp ý
kiÕn ®Ó b¶n ®å ¸n cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o Khæng V¨n Nguyªn cïng c¸c
thÇy c« gi¸o trong bé m«n ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®å ¸n nµy!

H¶i D¬ng, ngµy th¸ng n¨m 2009

Sinh viªn thùc hiÖn

 Trường Đại học sư phạm kĩ thuật Hưng Yên

Môc lôc

Néi dung : trang

Lêi nãi ®Çu. . . . . . . . . 2

PhÇn I: Tæng quan vÒ c¬ cÊu thanh truyÒn. . . . . 3

PhÇn II: TÝnh to¸n kiÓm nghiÖm bÒn. . . . . . 8

2.1.c¸c th«ng sè . . . . . . . 8
2.1.1. C¸c th«ng sè cho tríc. . . . . 8
2.1.2. C¸c th«ng sè tÝnh to¸n . . . . . 8
2.1.3. Khèi lîng nhãm thanh truyÒn. . . . 10
2.2.TÝnh to¸n kiÓm nghiÖm bÒn. . . . . 10
2.2.1. TÝnh søc bÒn ®Çu nhá thanh truyÒn. . . . 10
2.2.2. TÝnh søc bÒn th©n thanh truyÒn. . . . 22
2.2.3 TÝnh søc bÒn ®Çu to thanh truyÒn. . . . 32

KÕt luËn. . . . . . . . . . 36