Wielki Proletariat- to pierwsza polska partia polityczna

- powstała w 1882 r.

- założona przez Ludwika Waryńskiego

- partia socjalistyczna i rewolucyjna

- cel: wywołanie rewolucji proletariackiej

- odrzucenie walki o niepodległość

Polska Partia Socjalistyczna (PPS)

- powstała w 1892 r.

- przywódcy: Józef Piłsudski, Stanisław Wojciechowski (przyszły prezydent Polski)

- partia socjalistyczna

- cel: przeprowadzenie reform społecznych, równość obywatelska

- walka o niepodległość

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL)

- powstała w 1893 r.

- przywódcy: Róża Luksemburg, Julian Marchlewski, Feliks Dzierżyński

- partia komunistyczna (wbrew nazwie)

- cel: wywołanie rewolucji proletariackiej, która obali kapitalizm, uznanie burżuazji za wroga (nie
zaborców)

- odrzucenie walki o niepodległość

Narodowa Demokracja (endecja)

- powstała w 1897 r.

Przywódca: Roman Dmowski

- partia nacjonalistyczna (narodowa) i konserwatywna

- niepodległa Polska miała być państwem czysto polskim, katolickim, tradycyjnym, związanym z
Kościołem
- tylko Polacy mieli mieć pełnię praw, katolickim

- ograniczenie praw Żydów (antysemityzm)

- ustrój gospodarczy miał być oparty na własności prywatnej, dlatego endecy nie znosili socjalistów,
którzy byli przeciwni istnieniu własności prywatnej i byli antyreligijni

Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL)- ludowcy

- powstało w 1903 r. w Galicji

- przywódca: Wincenty Witos

- cel: reforma rolna, podział ziemi należącej do tzw. obszarników, prawa wyborcze dla chłopów

- uznawali ważną rolę Kościoła, ludowcy nie byli jednak lubiani przez księży (przez wieki to ksiądz był
autorytetem na wsi, a teraz pojawili się agitatorzy z PSL)