Gdańsk, 02.02.2024 r.

PROJEKT BRANŻY
TECHNOLOGICZNEJ KOMUNALNEJ
OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW DLA
MIASTA SKARSZEWY

imię: Weronika
nazwisko: Wiraszka
indeks: 173156
rok akademicki: 2023/2024
 Dane projektowe:
Tabela 1
Numer zestawu 5.

Liczba mieszkańców 13 800

sklep 8

urząd gminy 20
Obiekty użyteczności publicznej
[j. o.] restauracja 25

szkoła 120

Ilość ścieków dowożonych [m3/d] 50

BZT5 10

ChZT 23
3
Crz [g/m ]
Parametry Zog 20
odbiornika
Nog 6

Pog 0,4

SNQ [m3/s] 15

Qśrd [m3/s] 0,19

SPIS TREŚCI:
1. Podstawa opracowania 4

2. Cel i zakres projektu 4

3. Charakterystyka zlewni oczyszczonej 4

4. Charakterystyka oczyszczalni ścieków 4

5. Charakterystyka odbiornika - rzeki 5

6. Charakterystyka ścieków surowych 6

7. Charakterystyka ścieków oczyszczonych 8

8. Ogólna koncepcja rozwiązania oczyszczalni ścieków 10

9. Opis urządzeń 11
9.1. Kanał główny 11
9.2. Kraty schodkowe 11
9.3. Piaskownik napowietrzany 12

2
 9.4. Osadnik wstępny podłużny 12
9.5. Komora osadu czynnego 13
9.6. Osadnik wtórny 13
9.7. Gospodarka osadowa 13

10. Część obliczeniowa projektu 14

10.1. Bilans ścieków 14
10.1.1. Dla ścieków bytowych 14
10.1.2. Dla ścieków dowożonych 15
10.1.3. Dla ścieków przemysłowych 15
10.2. Wymiarowanie kanału głównego doprowadzającego ścieki 16
10.3. Dobór automatycznej kraty schodkowej, dobór kontenera na skratki 17
10.4. Obliczenia piaskownika napowietrzającego z komorą tłuszczową, dobór kontenera
na pulpę piaskową 18
10.5. Obliczenia osadnika wstępnego podłużnego o przepływie poziomym 21
10.6. Obliczenia komór osadu czynnego: 22
10.6.1. Komory nitryfikacji 23
10.6.2. Komory denitryfikacji 23
10.7. Obliczenia instalacji do chemicznego strącania fosforu - za pomocą PIX 26
10.8. Obliczenia osadnika wtórnego radialnego 26

11. Plan sytuacyjno - wysokościowy (Rys.1) 28

12. Karty katalogowe 28

3
1. Podstawa opracowania
Dokument niżej przedstawiony, stanowi projekt koncepcyjny komunalnej
oczyszczalni ścieków przy ul. Ogrodowej 3. Projekt został opracowany na zlecenie
burmistrza Skarszew zgodnie z uchwałą Rady Miasta Skarszewy. Projekt został
wykonany przez biuro projektowe WERWIR. Inwestor, czyli burmistrz miasta
Skarszewy, udostępnił wszystkie dane niezbędne do wykonania projektu, które
stanowią podstawę opracowania projektu.

2. Cel i zakres projektu

Celem projektu jest opracowanie rozwiązań technologicznych dla nowo
projektowanej Oczyszczalni Komunalnej, która będzie oczyszczać ścieki bytowe z
sieci kanalizacyjnej dla miasta Skarszewy oraz miejscowego zakładu przemysłowego
- gorzelni.
Zakres projektu składa się z: analizy danych wyjściowych (bilans ścieków),
wybór odpowiedniego wariantu technologii oczyszczania, obliczenia urządzeń wraz z
podaniem ich parametrów i lokalizacji na mapie
Podczas prowadzenia obliczeń technologicznych kierowano sie niemieckimi
wytycznymi ATV 131. Funkcjonowanie oczyszczalni odprowadzającej oczyszczone
ścieki określają następujące akty prawne: Rozporządzenie Ministra Środowiska z
dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie jakości ścieków oczyszczonych.

3. Charakterystyka zlewni oczyszczonej

Projektowana Oczyszczalnia Komunalna znajduje się w województwie
Pomorskim, powiecie Starogardzkim w mieście Skarszewy. Miejscowość
zamieszkuje 170 000 mieszkańców. Powierzchnia miasta wynosi 81,23 km2.
Oczyszczalnia zaopatrywana jest w ścieki również z pobliskiej gorzelni oraz z
pobliskich nieskanalizowanych terenów, które są przywożone wozami
asenizacyjnymi.

4. Charakterystyka oczyszczalni ścieków

Oczyszczalnia ścieków położona jest w północno-zachodniej części miasta, przy
ulicy Ogrodowej. W pobliżu znajduje się rzeka Wietcisa. Wysokość terenu oscyluje
między 107,6 a 136,6 m n. p. m. Tereny pagórkowate, pojezierne z kompleksami
leśnymi - teren nadwiślański. W otoczeniu oczyszczalni zalegają utwory żwirowe. Są
to osady pochodzenia rzecznego i zastoiskowego.
Teren samej oczyszczalni i jej najbliższe otoczenie, pod warstwą gleby i nasypów,
zbudowane jest głównie z utworów sypkich reprezentowanych przez piaski drobne,
piaski drobne z domieszką piasków pylastych, piaski średnioziarniste, pod którymi

4
 występują wkładki utworów słaboprzepuszczalnych w postaci glin i mułków o
miąższości max. 2 m.
Dojazd na oczyszczalnię – droga asfaltowa, parking niestrzeżony oraz dla
pracowników za szlabanem, wjazd na oczyszczalnię tylko za okazaniem legitymacji,
bądź uzasadnienia wizyty. Przy wjeździe szlaban z pomieszczeniem dla stróża.
Działka nr. 204/11 o powierzchni 26,13 ha ogrodzona jest płotem z siatki. N terenie
oczyszcaln są przewidziane drogi asfaltowe oraz oświetlenie w postaci lamp
ulicznych. Prowadzi do niej droga wojewódzka nr 277. W pobliżu znajduje się rzeka
Wietcisa. W zasięgu oddziaływania oczyszczalni ścieków nie ma terenów objętych
ochroną ze względu na hałas.

5. Charakterystyka odbiornika - rzeki

Odbiornikiem jest rzeka Wietcica. Łączna jej długość wynosi 44,6f kilometra a
jej bieg zaczyna się od Jeziora Przywidzkiego Wielkiego, płynie w kierunku
południowym od miejscowości Horniki Dolne o przebiegu membranowym i uchodzi
do Wierzycy (na północ od Czarnocina). Jest największym jej dopływem i przemierza
tereny Kociewskie i Kaszubskie. W górnym biegu płynie w wąwozach, jest bardzo
wąska i mało zasobna w wodę i nie nadaje się do turystyki kajakowej. Rzeka ma
szybki nurt, liczne bystrza i płycizny oraz zwałki. W miejscowości Stary Wiec
rozpoczyna się szlak spływów kajakowych. Fragment biegu rzeki prowadzi również
Szlak Skarszewski.
Zanieczyszczanie produkowane w opisywanej oczyszczalni odprowadzane są po
ich wcześniejszym odpowiednim oczyszczaniu, transportowane do odbiornika. Na
terenie Skarszew zlokalizowanych jest kilkanaście tego typu źródeł zanieczyszczeń
punktowych. W górnym biegu Wietcisy zbudowano dwie oczyszczalnie ścieków i
zlikwidowano w kilku miejscowościach przemysłowy tucz trzody chlewnej, dzięki
czemu niesiona przez nią woda jest stosunkowo mało zanieczyszczona i mieści się
w II i III klasie czystości. Od Wielkiego Klincza do ujścia rzeki nadaje się do turystyki
krajowej, jednak z powodu istnienia na niej kilku budowli hydrotechnicznych, przy
których kajaki trzeba przenosić że ka zalicza się do uciążliwych.

5
6. Charakterystyka ścieków surowych
● Na podstawie podanych ładunków jednostkowych w ściekach bytowych dla BZT5,
ChZT, zawiesinyog., azotuog., fosforuog, obliczono ładunki korzystając z poniższego
wzoru. Przykład obliczeniowy dotyczy Bzt5.
Ł𝑏 ×𝑀
𝐵𝑍𝑇 60×13800
Ł𝑏 = 5

1000
= 1000
= 10200 𝑘𝑔/𝑑
𝐵𝑍𝑇5

gdzie:
M - liczba mieszkańców
Łj BZT5 = 60 gO2/M*d
dla pozostałych, wartości ładunków zanieczyszczeń wynoszą:
Łj ChZT = 120 gO2/M*d
Łj zawiesiny og. = 55 g/M*d
Łj azotu og. = 12 gN/M*d
Łj fosforu og .= 2,5 gP/M*d
● Na podstawie podanych średnich zanieczyszczeń w ściekach dowożonych, należało
w następnym kroku, obliczyć poszczególne ładunki za pomocą poniższego wzoru:
𝐶𝐷 × 𝑄𝑑
𝐵𝑍𝑇 ś𝑟𝑑 2500×180
Ł𝑑 = 5

1000
= 1000
= 450 𝑘𝑔𝑂2/𝑑
𝐵𝑍𝑇5

gdzie:
Qdśrd- dzienny średni wydatek ścieków dowożonych [m3/d]
CD BZT5 = 2500 gO2/M*d
dla pozostałych, wartości ładunków zanieczyszczeń wynoszą:
CD ChZT = 6000 gO2/M*d
CD zawiesiny og. = 4000 g/M*d
CD azotu og. = 200 gN/M*d
CD fosforu og .= 40 gP/M*d
● Z danych otrzymanych do projektu należy obliczyć średnie stężenie zanieczyszczeń
w ściekach przemysłowych poniższym wzorem:
𝐶𝑝 × 𝑄𝑝ś𝑟
𝐵𝑍𝑇 𝑑 1700×220
Ł𝑝 = 5

1000
= 1000
= 374 𝑘𝑔𝑂2/𝑑
𝐵𝑍𝑇5

gdzie:
QPśrd- dzienny średni wydatek ścieków przemysłowych [m3/d]
CP BZT5 = 1700 gO2/M*d
dla pozostałych, wartości ładunków zanieczyszczeń wynoszą:
CP ChZT = 3000 gO2/M*d

6
 CP zawiesiny og. = 550 g/M*d
CP azotu og. = 500 gN/M*d
CP fosforu og .= 55 gP/M*d
● Analogicznie, dla każdego z 5 parametrów należy zsumować wszystkie ładunki
trafiające do oczyszczalni ścieków, czyli bytowe, dowożone i przemysłowe:

Ł𝑐𝑎ł𝑘𝑜𝑤𝑖𝑡𝑦 𝐵𝑍𝑇 = Ł𝑏 𝐵𝑍𝑇 + Ł𝑑 𝐵𝑍𝑇 + Ł𝑝 𝐵𝑍𝑇 = 10200 + 450 + 374 = 11024 𝑘𝑔𝑂2/𝑑
5 5 5 5

● W następnym kroku także dla wszystkich rodzajów zanieczyszczeń należy wyliczyć

stężenie początkowe:
Ł𝑐𝑎ł𝑘𝑜𝑤𝑖𝑡𝑦 𝐵𝑍𝑇5 11024 3
𝐶0 = 𝑄𝑑
× 1000 = 14612
× 1000 = 754, 45 𝑔𝑂2/𝑚
𝐵𝑍𝑇5 ś𝑟

● Niżej obliczono wartość przeliczeniową RLM. Jest to Równoważna Liczba

Mieszkańców, którą wylicza się poprzez porównanie ścieków przemysłowych i
usługowych ze ściekami bytowymi. Jako wskaźnik użyto BZT5. Wartość należy
zaokrąglić do pełnej liczby,
Ł𝑐𝑎ł𝑘𝑜𝑤𝑖𝑡𝑒𝐵𝑍𝑇
11024
𝑅𝐿𝑀 = 0,06
5
= 0,06
= 183733, 33 = 183734
Tabela 2

● W ostatnim kroku przeprowadzono analizę proporcji składników odżywczych, w celu

przeprowadzenia procesów w odpowiedni sposób. Stosunek C:N:P, w warunkach
tlenowych, powinien wynosić odpowiednio 100:10:1 lub 100:5:1.
○ Określenie podatności ścieków na wzmożoną biologiczną defosfatacje
𝑃𝑜𝑔. 30,41
𝐵𝑍𝑇5
= 754,45
= 0, 04 ≥ 0, 02

Wniosek - Konieczne włączenie strącania chemicznego

○ Określenie warunków do prowadzenia biologiczne oczyszczania ścieków
𝑁𝑜𝑔. 149,60
𝐵𝑍𝑇5
= 754,45
= 0, 20 ≥ 0, 20

Wniosek - Optymalne warunki do przeprowadzenie denitryfikacji i nitryfikacji

○ Określenie podatności ścieków na rozkład biologiczny
𝐶ℎ𝑍𝑇 1515,19
𝐵𝑍𝑇5
= 754,45
= 2, 00 ≥ 2, 00

7
 Wniosek - Zanieczyszczania organiczne znajdujące się w ściekach należą do
łatwo rozkładalnych biologicznie

7. Charakterystyka ścieków oczyszczonych

Dopuszczalne wartości parametrów zanieczyszczeń w ściekach
oczyszczonych, które następnie trafiają do wód lub ziemi, określa Rozporządzenie
Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 12 lipca 2019 r. w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie
należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy
odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych
dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń w ściekach:
○ Cdop BZT5 = 15 mgO2/m3
○ Cdop ChZT = 125 mgO2/m3
○ Cdop zawiesiny og. = 35 mg/m3
○ Cdop azotu og. = 10 mgN/m3
○ Cdop fosforu og .= 1 mgP/m3
● Następnie należało dobrać 3 dodatkowe pierwiastki, jako wskaźniki dopuszczalnej
wartości według wyżej wymienionego Rozporządzenia. Zakład przemysłowy to
browar.
○ Miedź, Cdop Cu=0,50 mg/m3
○ Nikiel, Cdop Ni=0,50 mg/m3
○ Kobalt, Cdop Co= 1,00 mg/m3
● W tym kroku określono zgodnie z Rozporządzeniem, minimalną efektywność
usuwania zanieczyszczeń dla każdego z 5 parametrów zanieczyszczeń. Przykład
obliczeniowy dotyczy BZT5.

8
 𝐶0 −𝐶𝑑𝑜𝑝
𝐵𝑍𝑇 𝐵𝑍𝑇 754,45−15
η𝐵𝑍𝑇 ≥ 5

𝐶0
5
× 100% = 754,45
× 100%
5 𝐵𝑍𝑇
5

○ η𝐵𝑍𝑇 = 98, 01% ≥ 95%

5

Wniosek: bardzo efektywne biologiczne oczyszczania

○ η𝐶ℎ𝑍𝑇 = 91, 75% ≥ 90%

Wniosek: efektywne biologiczne oczyszczanie ścieków

○ η𝑍 = 94, 98% ≥ 95%
𝑜𝑔.

Wniosek: bardzo efektywne biologiczne oczyszczanie ścieków

○ η𝑁 = 93, 32% ≥ 80%
𝑜𝑔.

Wniosek: efektywne biologiczne oczyszczanie ścieków

○ η𝑃 = 96, 71% ≥ 95%
𝑜𝑔.

Wniosek: bardzo efektywne biologiczne oczyszczanie ścieków

Tabela 3

● Na podstawie efektywnych wartości zanieczyszczeń jakie chcemy osiągnąć na

wyjściu, określono efektywność usuwania zanieczyszczeń na wyjściu.
○ Ce BZT5 = 8 mgO2/m3
𝐶0 −𝐶𝑒
𝐵𝑍𝑇 𝐵𝑍𝑇 754,45−8
η𝑒 𝐵𝑍𝑇 ≥ 5

𝐶0
5
× 100% = 754,45
× 100% = 98, 9%
5 𝐵𝑍𝑇
5

○ Ce ChZT = 60 mgO2/m3
η𝑒 𝐶ℎ𝑍𝑇 = 96, 0%

○ Ce zawiesiny og. = 20 mg/m3

η𝑒 𝑍 = 97, 1%
𝑜𝑔.

○ Ce azotu og. = 1,2 mgN/m3

η𝑒 𝑁 = 99, 2%
𝑜𝑔.

9
 ○ Ce fosforu og .= 1,1 mgP/m3
η𝑒 𝑃 = 96, 4%
𝑜𝑔.

● W ostatnim kroku oceniono wpływ zrzutu ścieków oczyszczonych do odbiornika.

Stężenie zanieczyszczeń powyżej punktu zrzutu obliczono dla każdego z 5
zanieczyszczeń:
𝑆𝑁𝑄×𝐶𝑟𝑧 𝐵𝑍𝑇 +𝑄Ś𝑅×𝐶𝑑𝑜𝑝 5 25×4,5+0,15×15
𝐶𝑚 𝐵𝑍𝑇 = 5

𝑆𝑁𝑄+𝑄ś𝑟
𝐵𝑍𝑇
= 25+0,15
= 4, 6 𝑚𝑔/𝑠
5

● Przyrost zanieczyszczeń w rzece ze względu na zrzut ścieków oczyszczonych

wyliczamy:
𝐶𝑚 −𝐶
𝐵𝑍𝑇 𝐵𝑍𝑇 4,6−4,5
∆𝐶𝑚𝐵𝑍𝑇 ≥ 𝐶𝑟𝑧
5 5
× 100% = 4,5
× 100% = 1, 4%ϵ(1 − 10%)
5 𝐵𝑍𝑇
5

Wniosek: istnieje wpływ, ale nie wiadomo czy znaczny

○ CmChZT = 1,1%
○ Wniosek: istnieje wpływ, ale nie wiadomo czy znaczny
○ Cm zawiesiny og. = 0,4%
Wniosek: pomijalnie mały wpływ na charakter rzeki
○ Cm azotu og. = 1,4%
Wniosek: istnieje wpływ, ale nie wiadomo czy znaczny
○ Cm fosforu og .= 1,3%
Wniosek: istnieje wpływ, ale nie wiadomo czy znaczny
Tabela 4

8. Ogólna koncepcja rozwiązania oczyszczalni ścieków

W pierwszym kroku należy oczyścić ścieki mechanicznie, czyli usunięć większę
zanieczyszczenia zatrzymane na kratach, sitach oraz usunąć związki mineralne przy użyciu
sedymentacji w piaskownikach. Następnie ścieki kierowasą do zbiornika wyrównawczego,
który zapewnia wystarczającą pojemność buforową, aby wyrównać nierównomierne
przepływy. Następnie ścieki poddawane są koagulacji i flotacji. Po tej obróbce ścieki trafiają

10
do selektora beztlenowego, którego praca polega na polepszeniu właściwości osadu
czynnego. Ogranicza on nadmierne namnożenie bakterii, które mogą się przyczynić do
puchnięcia osadu, co spowodowałoby pogorszenie właściwości sedymentacyjnych. Kolejno
w komorze napowietrzania zachodzą procesy nitryfikacji oraz usuwania węgla. Oczyszczone
ścieki są oddzielane od osadu w osadniku wtórnym. Opcjonalnie powstały osad, za sprawą
fermentacji metanowej, wykorzystuje się w produkcji biogazu. W klasycznym układzie osad z
osadnika zagęszcza się. Odcieki zawraca się do ciągu oczyszczania. Odwodniony osad po
procesie fermentacji i stabilizacji wykorzystywać można jako nawóz.

9. Opis urządzeń
9.1. Kanał główny
Kanał główny zostanie wykonany z żelbetu o przekroju prostokątnymi. Jego bieg
wyznaczony jest przez całą oczyszczalnie zostanie przykryty na całej długości kratami
pomostowymi pełnymi wykonanymi ze stali nierdzewnej. Wymiary kanału głównego zostały
dobrane za pomocą iteracji i na podstawie norm. Jego parametry:
● Vmin= 0,69 m3/s
● Hmin= 0,108m
● Vśr= 1,19 m3/s
● Hśr= 0,31m
● Vmax= 1,46 m3/s
● Hmax= 0,61m
9.2. Kraty schodkowe
Urządzenie służy do zatrzymania większych ciał stałych spływających do
oczyszczalni ścieków. Wyposażona jest w 2 kraty automatyczne schodkowe OZ-B o
prześwicie 6 mm. Obie kraty zintegrowane są z urządzeniami towarzyszącymi m.in.
podajnikiem, przenośnikiem oraz praso płuczką skratek. Kraty montowane na kanale
wejściowym ścieków. W czasie postoju, na kracie zbierają się skratki, co powoduje
podwyższenie poziomu ścieków przed kratą. Dzięki czujnikowi poziomu ścieków, po
osiągnięciu odpowiedniej wysokości spiętrzenia ścieków, krata uruchamia się samoczynnie.
Skratki zostaną odwodnione na prasie hydraulicznej a następnie trafiają do kontenera, gdzie
zostaną poddane higienizacji. Docelowo wywożone do Zakładu Utylizacji Odpadów..
Parametry techniczne krat OZ-B (karta doboru znajduje się w załączniku)
● Liczba krat – 2
● Maksymalny przepływ godzinowy – 1619 m3/h
● Przepustowość jednej kraty – 809,6 m3/h

11
 ● Prześwit – 6 mm
● Głębokość kanału – 1300 mm
● Wysokość napływu – 800 mm
● Szerokość kanału – 500 mm
9.3. Piaskownik napowietrzany
Zadaniem piaskownika jest żwiru czy piasku od ścieków. Na ścianie działowej komór
piaskownika zainstalowana jest instalacja napowietrzająca, za pomocą której
rozprowadzane jest sprężonego powietrze dostarczane przez dmuchawy.
Osadzony na dnie komór przepływowych piasek zgarniany jest przez mechaniczny
zgarniacz do lejów zlokalizowanych na początku komór piaskownika, skąd jest zasysany i
przetłaczany do hydrocyklonów. Odcieki z hydrocyklonów wracają do ciągu oczyszczania
ścieków. Odwodniony piasek wywozi się poza teren oczyszczalni.
Wymiary:
● Długość – 18,07 m
● Szerokość – 2,24 m
● Wysokość – 4,0 m
9.4. Osadnik wstępny podłużny
Ścieki dostarczane są przewodem z komory rozdzielczej na głównym kanale
ściekowym. Odprowadzane korytem otwartym do głównego kanału ściekowego. Osad z
osadnika transportowany jest przewodem do zagęszczaczy osadu a następnie do
zamkniętych komór fermentacji. Powstały w procesie fermentacji metanowej biogaz
wykorzystuje się, po oczyszczeniu jego oczyszczeniu, jako energiie elektryczna i cieplną na
potrzeby oczysczalni. Na terenie oczyszczalni ścieków przewidziano dwa osadniki wstępne
podłużne o następujących parametrach:
● Długość jednego osadnika – 47,0 m
● Szerokość osadnika – 6,25 m
● Ilość krawędzi przelewowych – 8
● Wysokość konstrukcyjna – 0,8 m
● Wysokość zgarniacza – 0,3 m
● Wysokość wynikająca ze spadku – 0,4 m
● Spadek – i=0,01
● Wysokość leja osadnika – 4,88 m

12
 9.5. Komora osadu czynnego
W komorach osadu czynnego zachodzi zintegrowane usuwanie związków
biogennych. W czterech ciągach komór napowietrzania wydzielona jest strefa anoksyczna
(wstępnej denitryfikacji) i strefa tlenowa (nitryfikacji) oraz wprowadzono wewnętrzną
pompową recyrkulację ścieków zawierających azotany ze strefy tlenowej do
anoksycznej.Strefy tlenowe wyposażone są w aeratory powierzchniowe, strefy anoksycznej
w mieszadła wolnoobrotowe.
Parametry techniczne:
● Całkowity ładunek azotu trafiający do komory nitryfikacji – 2106,28 kg N/d
● Całkowity ładunek azotu trafiający do komory denitryfikacji – 2001,07 kg N/d
● Wysokość komory nitryfikacji – 5m
● Wysokość komory denitryfikacji – 5,1 m
● Szerokość komory nitryfikacji – 10m
● Szerokość komory denitryfikacji – 30 m
● Długość komory nitryfikacji - 55,83 m
● Długość komory denitryfikacji – 18,24 m
● Liczba labiryntów komór nitryfikacji – 3
● Długość labiryntu – 18,61 m
9.6. Osadnik wtórny
Zadaniem osadników wtórnych jest oddzielenie osadu czynnego od oczyszczonych
ścieków oraz zatrzymanie i zagęszczenie go, w celu ponownego użycia w komorze
napowietrzania. Osad nadmierny przepompowywany jest do kanału za osadnikiem
wstępnym. Sklarowane ścieki odpływają przez umieszczone wewnątrz osadników koryta
przelewowe do głównego kanału odpływowego.Wylot ścieków brzegowy, odprowadzenie
ścieków do rzeki Wietcisa.
Parametry osadnika wtórnego:
● Powierzchnia jednego osadnika - 506,01 m2
● Liczba osadników - 2
● Średnica rury centralnej -3,8 m
● Średnica osadnika brutto - 25,7 m
9.7. Gospodarka osadowa
Flotat, osad zagęszczony i wstępny kierowane są do zamkniętej komory fermentacji.
W procesie fermentacji metanowej wytwarza się biogaz, a następnie wykorzystywany jako
odnawialne źródło energii. Osad po fermentacji odwadnia się, odcieki zawracane są do
ciągu oczyszczania ścieków, a pozostała sucha masa trafia do spalarni osadu.

13
10. Część obliczeniowa projektu
10.1. Bilans ścieków
10.1.1. Dla ścieków bytowych
W pierwszym kroku należało wyliczyć liczbę mieszkańców przypadających na każdą
z pięciu klas urządzeń sanitarnych na podstawie procentowego rozkładu danej klasy
umieszczonego w danych. Następnie na podstawie poniższej tabeli przyjąć odpowiednie
wartości wydatku jednostkowego qw. Obliczenia należy wykonać dla każdej klasy urządzeń
sanitarnych. Poniższe obliczenia dotyczą pierwszej.
Tabela 5

● Średni wydatek na dobę Qśrd [m3/d]

𝑙. 𝑚𝑖𝑒𝑠𝑧𝑘𝑎ń𝑐ó𝑤×𝑞𝑤 25500×150 3
𝑄ś𝑟𝑑 = 1000
= 1000
= 3825 𝑚 /𝑑

● Czas miarodajny tm [h/d] przyjęto 21h.

● Średni wydatek na godzinę Qśrh [m3/h]
𝑄ś𝑟𝑑 3825 3
𝑄ś𝑟ℎ = 𝑡𝑚
= 21
= 182 𝑚 /ℎ

● Wartości Nd i Nh zostały przyjęte zgodnie z tabelką umieszczoną powyżej.

Skorygowane wartości tych dwóch parametrów (Nd i Nh) przyjęto odpowiednio dla
kasy:
○ I i II te same wartości
○ III 95% wartości Nd i Nh
○ IV 90% wartości Nd i Nh
○ V 80% wartości Nd i Nh
● Maksymalny wydatek na dobę Qmax d [m3/d]

14
 3
𝑄𝑚𝑎𝑥 𝑑 = 𝑄ś𝑟 𝑑 × 𝑁𝑑𝑠 = 3825 × 1, 27 = 4858 𝑚 /𝑑

● Maksymalny wydatek na godzinę Qmax h [m3/h]

3
𝑄𝑚𝑎𝑥 ℎ = 𝑄ś𝑟 ℎ × 𝑁ℎ𝑠 = 182 × 1, 88 = 4858 𝑚 /ℎ

● Wartość minimalnego wydatku na godzinę Qmin h [m3/h] przyjęto jako iloczyn wartości
średniego wydatku na godzinę i odpowiednio dla każdej z klas urządzeń sanitarnych:
I-25%, II-15%, III-7%, IV-7%, V-%, wartość wybraną z przedziału.
Tabela 6

10.1.2. Dla ścieków dowożonych

● Średni wydatek na godzinę Qśrhd [m3] dla ścieków dowożonych został wyliczony na
podstawie poniższego wzoru:
𝑄ś𝑟
180 3
𝑄ś𝑟 = 𝑇𝑚
𝑑
= 11
= 16 𝑚 /ℎ
ℎ𝑑 𝑑

gdzie:
Tmd - czas miarodajny, Tmd= 11 h/d
Qśrd= 180 m3/d, wartość podana w danych
● Maksymalny wydatek na dobę Qmaxdd [m3/d]
3
𝑄𝑚𝑎𝑥 = 𝑁𝑑 × 𝑄ś𝑟 = 2, 7 × 180 = 486 𝑚 /𝑑
𝑑𝑑 𝑑

gdzie:
Nd - współczynnik nierównomierności dobowej [-]
● Maksymalny wydatek na godzinę Qmaxhd [m3/h]
3
𝑄𝑚𝑎𝑥 = 𝑁𝑑 × 𝑁ℎ × 𝑄ś𝑟 = 2, 7 × 3 × 16 = 133 𝑚 /ℎ
ℎ𝑑 ℎ𝑑

gdzie:
Nh - współczynnik nierównomierności godzinowej Nh [-]
● Minimalny wydatek na godzinę,Qminhd przyjęto 0 m3/h
10.1.3. Dla ścieków przemysłowych

15
 ● Średni wydatek na godzinę Qśrhp [m3] dla ścieków przemysłowych został wyliczony na
podstawie poniższego wzoru:
𝑄ś𝑟
220 3
𝑄ś𝑟 = 𝑇𝑚
𝑑
= 23
= 10 𝑚 /ℎ
ℎ𝑝 𝑝

gdzie:
Tmp - czas miarodajny, Tmp= Tz+(2-4)=20+3=23 h/d
Qśrd= 220 m3/d, wartość podana w danych
● Maksymalny wydatek na dobę Qmaxdd [m3/d]
3
𝑄𝑚𝑎𝑥 = 𝑁𝑑 × 𝑄ś𝑟 = 3 × 220 = 660 𝑚 /𝑑
𝑑𝑝 𝑑

gdzie:
Nd - współczynnik nierównomierności dobowej [-]
● Maksymalny wydatek na godzinę Qmaxhd [m3/h]
3
𝑄𝑚𝑎𝑥 = 𝑁𝑑 × 𝑁ℎ × 𝑄ś𝑟 = 3 × 3 × 10 = 86 𝑚 /ℎ
ℎ𝑝 ℎ𝑝

gdzie:
Nh - współczynnik nierównomierności godzinowej Nh [-]

● Minimalny wydatek na godzinę Qminhp przyjęto 0 m3/h, ponieważ Tz nie jest równe
24h.
SUMA PRZEPŁYWÓW DLA CAŁEJ OCZYSZCZALNI
3
𝑄ś𝑟𝑑 = 𝑄𝑏 ś𝑟𝑑 + 𝑄𝑑 ś𝑟𝑑 + 𝑄𝑝 ś𝑟𝑑 = 14212 + 180 + 220 = 14612 𝑚 /𝑑
3
𝑄ś𝑟ℎ = 𝑄𝑏 ś𝑟ℎ + 𝑄𝑑 ś𝑟ℎ + 𝑄𝑝 ś𝑟ℎ = 677 + 16 + 10 = 703 𝑚 /ℎ
3
𝑄𝑚𝑎𝑥𝑑 = 𝑄𝑏 𝑚𝑎𝑥𝑑 + 𝑄𝑑 𝑚𝑎𝑥𝑑 + 𝑄𝑝 𝑚𝑎𝑥𝑑 = 18455 + 486 + 660 = 19601 𝑚 /𝑑
3
𝑄𝑚𝑎𝑥ℎ = 𝑄𝑏 𝑚𝑎𝑥ℎ + 𝑄𝑑 𝑚𝑎𝑥ℎ + 𝑄𝑝 𝑚𝑎𝑥ℎ = 1401 + 133 + 86 = 1619 𝑚 /ℎ
3
𝑄𝑚𝑖𝑛ℎ = 𝑄𝑏 𝑚𝑖𝑛ℎ + 𝑄𝑑 𝑚𝑖𝑛ℎ + 𝑄𝑝 𝑚𝑖𝑛ℎ = 99 + 0 + 0 = 99 𝑚 /ℎ

10.2. Wymiarowanie kanału głównego doprowadzającego ścieki

● Założenie:
𝐻ś𝑟 0,3179
𝐵
= 0,5
= 0, 625 <0,625-0,91>
gdzie:

16
 B- szerokość kanału [m]
H- wysokość [m]
● Wyliczono pola przekroju dla wszystkich trzech wysokości (minimalnej, średniej i
maksymalnej). Przykład obliczeniowy dotyczy Hśr.
2
𝐴 = 𝐻 × 𝐵 = 0, 3149 × 0, 5 = 0, 1587 𝑚
𝑂𝑏𝑤𝑧 = 2𝐻 + 𝐵 = 2 × 0, 3149 + 0, 5 = 1, 1338 𝑚
● Prędkość przepływu:
𝐴 2/3 1/2 0,1587 2/3 1/2
𝑉 = 𝑘 × ( 𝑂𝑏𝑤 ) ×𝑖 = 70 × ( 1,1338 ) × 0, 004 = 1, 1935 𝑚/𝑠
𝑧

gdzie:
k- chropowatość [-]
i - spadek [-]
● Maksymalny przepływ obliczeniowy:
3
𝑄𝑚𝑎𝑥, 𝑜𝑏𝑙 = 𝑉 × 𝐴 = 1, 1935 × 0, 1587 = 0, 1894 𝑚 /𝑠
● Stosunek rzeczywistego wydatku do wydatku z bilansu:
𝑄 0,1894
𝑄𝑚𝑎𝑥, 𝑜𝑏𝑙
= 0,1952
= 1, 0306
gdzie:
dla wysokości średniej za Qmax,obl przyjmujemy Qmax,h
Tabela 7

10.3. Dobór automatycznej kraty schodkowej, dobór kontenera na

skratki
● Krata schodkowa firmy Eco Celkon typ OZ-B
𝑄 𝑄𝑚𝑎𝑥 ℎ 1619 3
𝑜𝑏𝑙𝑖𝑐𝑧𝑒𝑛𝑖𝑜𝑤𝑒= 𝑛𝑘𝑟𝑎𝑡
= 2
=809,63 𝑚 /ℎ

Na podstawie powyższej danej oraz szerokości kanału dobrano kratę schodkową o

następujących danych technicznych:
○ Prześwit b= 6 mm
○ Głębokość kanału= 1300 mm
○ Wysokość napływu h= 800 mm
○ Szerokość kanału s= 500 mm
SKRATKI
● Obliczenie szacunkowej ilości skratek:
𝑞𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘×𝑅𝐿𝑀 12×183734 3
𝑉𝑑 𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 = 365×1000
= 365×1000
= 6, 041 𝑚 /𝑑
gdzie:

17
 qskratek - objętość jednostkowa skratek dla założonego prześwity, która wynosi 12
dm3/M*d
3
● 𝑉𝑚𝑎𝑔𝑎𝑧. 𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 = 𝑉𝑑 𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 × 𝑡𝑚 𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 = 6, 041 × 3 = 18, 122 𝑚
gdzie:
tmskratek - czas magazynowania skratek w kontenerze, przyjęto 3 dni
𝑉𝑚𝑎𝑔𝑎𝑧, 𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 18,122
● 𝑛𝑘𝑜𝑛𝑡𝑒𝑛𝑒𝑟𝑎 = 𝑉𝑘𝑜𝑛𝑡𝑒𝑛𝑒𝑟𝑎
= 7
= 2, 59 w przybliżeniu do liczby całkowitej,
należy zagospodarować 3 kontenery. Karta katalogowa zamieszczona zostałą w
załączniku numer 1
gdzie:
Vkontenera= 7 m3
● Ilość wyprodukowanych skratek rocznie:
3
𝑉𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 𝑟𝑜𝑘 = 𝑉𝑑 𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 × 365 = 6, 041 × 365 = 2204, 8 𝑚 /𝑟𝑜𝑘
● Ilość wyprodukowanej suchej masy:
𝑉𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 𝑠𝑚 𝑟𝑜𝑘 = 𝑉𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 𝑟𝑜𝑘 × (1 − ω) = 2204, 8 × (1 − 0, 8) = 440, 9 𝑚𝑔𝑠𝑚/𝑟𝑜𝑘
gdzie:
ω= stopień uwodnienia skratek wynosi 80%
● Sucha masa skratek produkowanych w ciągu roku:
𝑉𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 𝑠𝑚 𝑟𝑜𝑘×ρ𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 440,9×700
𝑀𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘 𝑠𝑚 𝑟𝑜𝑘 = 1000
= 1000
= 308, 67 𝑀𝑔𝑠𝑚/𝑟𝑜𝑘
gdzie:
ρ𝑠𝑘𝑟𝑎𝑡𝑒𝑘- gęstość nasypowa = 700 kg/m3

Należało dobrać prasospłóczke do skratek. Karta katalogowa została umieszczona w

projekcie jako Załącznik 2

10.4. Obliczenia piaskownika napowietrzającego z komorą

tłuszczową, dobór kontenera na pulpę piaskową
Wymagana objętość piaskownika
● Objętość piaskownika podczas pory bezdeszczowej
3
Σ𝑉𝑝1 = 𝑄𝑚𝑎𝑥 ℎ × 𝑡𝑧 𝑏𝑜 = 26, 99 * 12 𝑚𝑖𝑛 = 324 𝑚
gdzie:
tzbo - czas zatrzymania podczas pogody bezdeszczowej
● Objętość piaskownika w porę deszczową
3
Σ𝑉𝑝2 = 𝑄𝑝 𝑑𝑒𝑠𝑧𝑐𝑧 × 𝑡𝑧 𝑑𝑒𝑠𝑧𝑐𝑧 = 80, 96 * 2 𝑚𝑖𝑛 = 162 𝑚
gdzie:
Qpdeszcz - natężenie podczas deszczu, przyjęto wartość 3Qmax,h
tzdeszcz - czas zatrzymania podczas pogody deszczowej
Porównując wartości Vp1 i Vp2 wybrano większą wartość do dalszych obliczeń,
czyli Vp=Vp1.

18
 ● Czas zatrzymania
Σ𝑉𝑝 324
𝑡𝑧 𝑝 𝑑𝑒𝑠𝑧𝑐𝑧 = 𝑄𝑝 𝑑𝑒𝑠𝑧𝑐𝑧
= 80,96 = 4 𝑚𝑖𝑛 = 240 𝑠
Wymiarowanie
● Współzależność wymiarów szerokości z wysokością części przepływowej
Hp - głębokość piaskownika wynosi 4 metry
𝐵𝑝 = α × 𝐻𝑝 =0,56*4
𝐵𝑝
𝐻𝑝
=0,56
● Pole przekroju poprzecznego
2
𝐴𝑝 = 𝐵𝑝 × 𝐻𝑝 = 2, 24 * 4 = 8, 96 𝑚 < 15 𝑚
● Sumaryczna długość piaskownika
Σ𝑉𝑝1 324
Σ𝐿𝑝 = 𝐴𝑝
= 8,96
= 36, 14 𝑚
● Ilość piaskownik i długość jednego piaskownika
Σ𝑉𝑝 36,14
𝐿𝑝 = 𝑛𝑝
= 2
= 18, 07𝑚 ≥ 12
Sprawdzenie poprawność zaprojektowania piaskownika napowietrzanego
● Pozioma prędkość przepływu ścieków
𝑄𝑚𝑎𝑥 ℎ 0,45
𝑉𝑝𝑜𝑧 = 𝑛𝑝×𝐴𝑝
= 2*8,96
=0,025 m/s< 0,3
● Warunki sedymentacji
𝑄𝑚𝑎𝑥 ℎ 0,45
𝑂ℎ = 𝑛𝑝×𝐵𝑝×𝐿𝑝
= 2*2,24*18,07 = 0, 005 𝑚/𝑠
𝑉𝑜 0,0125
𝑂ℎ
= 0,005
= 2, 43 < 2 − 4 > 𝑚/𝑠
gdzie:
Vo - prędkość opadania wynosząca 0,0135 m/s
Wymiarowanie komory piaskowej
● Ustalenie szerokości strefy piasku
𝐵1 = 𝐵𝑝 × 𝑥 = 2, 24 * 0, 3 = 0, 672 𝑚
● Dobowa objętość pulpy piaskowej
𝑞𝑝𝑢𝑙𝑝𝑦×𝑄ś𝑟 𝑑 20*14612 3
𝑉𝑑 𝑝𝑝 = 1000×1000
= 1000*1000
= 0, 29 𝑚 /𝑑
● Objętość rzeczywista części piaskowej:
3
Σ𝑉1 = 𝑉𝑑 𝑝𝑝 × 𝑡𝑧 𝑝𝑝 = 0, 29 * 5 = 1, 46 𝑚
● Wysokość części piaskowej
Σ𝑉1 1,46
𝐻1 = 𝑛𝑝×𝐵1×𝐿𝑝
= 2*0,672*18,07
= 0, 06 𝑚
Wymiarowanie komory tłuszczowej
● Obliczenie powierzchni komory tłuszczowej dla przepływu średniego
godzinowego Qśrh

19
 𝑄ś𝑟 ℎ 703 2
Σ𝐹𝑇1 = 𝑄ℎ ś𝑟
= 18
= 39, 04 𝑚
● Obliczenie powierzchni komory tłuszczowej dla przepływu maksymalnego
godzinowego Qmaxh
𝑄𝑚𝑎𝑥 ℎ 1619 2
Σ𝐹𝑇2 = 𝑄ℎ 𝑚𝑎𝑥
= 25
= 64, 77 𝑚
● Przyjmujemy FT do dalszych obliczeń większą objętość pomiędzy FT1 i FT2,
czyli FT=FT2
● Długość komory tłuszczowej
𝐿𝑇 = 𝐿𝑝 − 2𝑚 = 18, 07 − 2 = 16, 07 𝑚
● Szerokość komory tłuszczowej:
Σ𝐹𝑇 39,04+64,77
𝐵𝑇 = 𝑛𝑝×𝐿𝑇
= 2*16,07
= 3, 23 𝑚
Wielkość zapotrzebowania powietrza
𝐻𝑧 = 𝐻𝑝 − 0, 6 = 4 − 0, 6 = 3, 4 𝑚
3
𝑄𝑝𝑜𝑤 = 𝑞𝑝𝑜𝑤 × 𝐿𝑝 = 11 * 18, 07 = 198, 79 𝑚 /ℎ
3
Σ𝑄𝑝𝑜𝑤 = 𝑄𝑝𝑜𝑤 × 𝑛𝑝 = 198, 79 * 2 = 397, 58 𝑚 /ℎ

Flotat
𝑞𝑓𝑙𝑜𝑡𝑎𝑡×𝑅𝐿𝑀 2*183734 3
𝑉𝑑 𝑓𝑙𝑜𝑡𝑎𝑡 = 365×1000
= 365*1000
= 1, 007 𝑚 /𝑑
gdzie:
q flotat - jednostkowa objętość flotatu

Pulpa piaskowa, piasek

● Obliczenie szacunkowej ilości pulpy piaskowej
𝑀𝑝𝑢𝑙𝑝𝑦 = 𝑉𝑑 𝑝𝑝 × ρ𝑝𝑢𝑙𝑝𝑦 𝑝𝑖𝑎𝑠𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 = 0, 29 * 1500 = 438, 36 𝑘𝑔/𝑑
gdzie:
ρ𝑝𝑢𝑙𝑝𝑦 𝑝𝑖𝑎𝑠𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 - 1500 kg/m3
● Sucha masa pulpy piaskowej produkowanych w ciągu roku
𝑀𝑜𝑢𝑙𝑝𝑦 𝑠𝑚 = 𝑀𝑝𝑢𝑙𝑝𝑦 × (1 − ω) = 438, 36 * (1 − 0, 8) = 87, 67 𝑘𝑔𝑠𝑚/𝑑
gdzie:
ω- stopień uwodnienia pulpy piaskowej
● Masa pulpy piaskowej produkowanych w ciągu roku jako sucha masa
𝑀𝑝𝑢𝑙𝑝𝑦 𝑠𝑚×365 87,67*365
𝑀𝑝𝑝 𝑟𝑜𝑘 = 1000
= 1000
= 32, 0 𝑀𝑔𝑠𝑚/𝑟𝑜𝑘
● Objętość magazynowa pulpy piaskowej, którą należy wywieźć z oczyszczalni
3
𝑉𝑚𝑎𝑔𝑎𝑧 𝑝𝑢𝑙𝑝𝑦 = 𝑉𝑑 𝑝𝑝 × 𝑡𝑚 𝑝𝑢𝑙𝑝𝑦 = 0, 29 * 7 = 2, 04 𝑚
gdzie:
™ pulpy - czas magazynowania pulpy piaskowej w kontenerze
● Spodziewana ilość kontenerów na pulpę piaskową

20
 𝑉𝑚𝑎𝑔𝑎𝑧. 𝑝𝑢𝑙𝑝𝑦 2,04
𝑛𝑘𝑜𝑛𝑡𝑒𝑛𝑒𝑟𝑎 = 𝑉𝑘𝑜𝑛𝑡𝑒𝑛𝑒𝑟𝑎
= 1,1
=1,86
Dobrano 2 kontenery na pulpę piaskową - załącznik nr 3 oraz płuczkę
- załącznik numer 4.

10.5. Obliczenia osadnika wstępnego podłużnego o przepływie

poziomym
● Sumaryczna objętość osadnika
3
Σ𝑉𝑜𝑤 = 𝑄ś𝑟 ℎ × 𝑡𝑧𝑜𝑤 = 703 * 2 = 1405, 38 𝑚
gdzie:
tzow - czas zatrzymania w osadniku wstępnym
● Powierzchnia części przepływowej osadnika
Σ𝑉𝑜𝑤 1405,38 2
Σ𝐹𝑜𝑤 = 𝐻𝑢
= 2,5
= 562, 15 𝑚
gdzie:
Hu - głębokość użytkowa
● Sprawdzamy warunek
𝑄ś𝑟 ℎ 703 3
𝑂ℎ = Σ𝐹𝑜𝑤
= 562,15
= 1, 25 ≤ 4, 0 𝑚 /𝑚/ℎ
● Długość jednego osadnika
𝐿𝑜𝑤 = 45 𝑚
● Szerokość osadnika
Σ𝐹𝑜𝑤 562,15
Σ𝐵𝑜𝑤 = 𝐿
= 2
= 12, 5 𝑚
Σ𝐵𝑜𝑤 12,5
𝐵𝑜𝑤 = 𝑛𝑜𝑤
= 2
= 6, 5 < 4 − 12 > 𝑚
● Sprawdzenie warunków
𝐿𝑜𝑤 45
𝐵𝑜𝑤
= 6,25
= 7, 2 > 4𝑚
𝐿𝑜𝑤 45
𝐻𝑢
= 2,5
= 18 ≥ 15𝑚
● Pozioma prędkość przepływu ścieków
𝑄ś𝑟 ℎ 703
𝑉𝑝𝑜𝑧 = 𝑛𝑜𝑤×𝐻𝑢×𝐵𝑜𝑤
= 2*2,5*6,25
= 0, 0063 𝑚/𝑠
● Obciążenie hydrauliczne
𝐵𝑜𝑤𝐻𝑢 6,25*2,5
𝑅ℎ = 𝐵𝑜𝑤+2𝐻𝑢
= 6,25+2*2,5
= 1, 39 𝑚
● Liczba Reynoldsa
𝑉𝑝𝑜𝑧×𝑅ℎ 1,39*0,0063
𝑅𝑒 = ϑ
= −6 = 6624 < 12500
1,31
gdzie:

21
 ϑ - kinematyczny współczynnik lepkości
Liczba Freuda
𝑉𝑝𝑜𝑧 0,0063 −6
𝐹𝑟 = 𝑔×𝑅ℎ
= 9,81*1,39
= 0, 00088 > 10
● Długość krawędzi przelewowej:
𝑄ś𝑟 ℎ 703
Σ𝐿𝑝 = 𝑂𝑝
= 30
= 23, 42 𝑚
gdzie:
Op - obciążenie jednej krawędzi przelewowej
● Ilość krawędzi przelewowych
Σ𝐿𝑝 23,42
𝑛𝑘𝑝 = 𝐵𝑜𝑤×𝑛𝑜𝑤
= 6,25*2
= 7, 5 przyjmujemy 8
● Ilość krawędzi przelewowych wewnętrznych
𝑛𝑘𝑝 8
𝑛𝑘𝑝 𝑤𝑒𝑤 = 2
= 2
= 4𝑚
● Długość całkowita osadnika
𝐿𝑜𝑠𝑎𝑑𝑛𝑖𝑘𝑎 = 𝐿𝑜𝑤 + 𝑛𝑘𝑝 𝑤𝑒𝑤 × 0, 5 = 45 + 4 * 0, 5 = 47 𝑚
● Wysokość konstrukcyjna
𝐻𝑘𝑜𝑛 = 0, 8 𝑚
● Wysokość zgarniacza
𝐻𝑧 = 0, 3 𝑚
● Wysokość wynikająca ze spadku
𝐻𝑖 = 𝑖 × (𝐿𝑜𝑠 − 𝐵𝑜𝑤) = 0, 01 * (47 − 6, 2) = 0, 41 𝑚
gdzie
i - spadek
● Wysokość leja osadnika
𝐵𝑜𝑤−𝑎 6,25−0,5
𝐻𝑜𝑠 = 1, 7 × ( 2
) = 1, 7 * 2
= 4, 88𝑚
● Obliczenie szacunkowej ilości osadu pierwotnego:
𝑞𝑜𝑠𝑎𝑑*𝑅𝐿𝑀 0,4*183734 3
𝑉𝑑 𝑜𝑠𝑎𝑑 𝑝𝑖𝑒𝑟𝑤𝑜𝑡𝑛𝑦 = 365×1000
= 365*1000
= 0, 201 𝑚 /𝑑
gdzie:
qosad - objętość jednostkowa osadu pierwotnego

10.6. Obliczenia komór osadu czynnego:

● Ładunki zanieczyszczeń po części mechanicznej. Zależne od czasu
zatrzymania w osadniku wstępnym.
Ł𝑚𝑒𝑐ℎ = Ł × (1 − η) 𝑘𝑔/𝑑
Tabela 8
Nazwa n
Łmech [kg/d]
substancji tzow=1,5h
BZT5 7386,08 0,33

22
ChZT 14833,8 0,33
Zog 3566,85 0,65
Nog 1989,26 0,09
Pog 408,756 0,08

10.6.1. Komory nitryfikacji

Bilans azotu do procesu nitryfikacji:
● Ładunek azotu z osadu nadmiernego
Ł 𝑏𝑖𝑜𝑚𝑎𝑠𝑦 𝑁 = 0, 04 * Ł𝑚𝑒𝑐ℎ. 𝐵𝑧𝑡5 = 7386, 08 * 0, 04 = 295, 44 𝑘𝑔𝑁/𝑑
● Ładunek azotu z odcieków
Ł𝑜𝑑𝑐𝑖𝑒𝑘𝑖 𝑁 = 0, 2Ł𝑚𝑒𝑐ℎ𝑁𝑜𝑔 = 0, 2 * 1989, 26 = 397, 85 𝑘𝑔𝑁/𝑑
● Ładunek azotu ogólny
𝑄ś𝑟 𝑑×𝐶𝑒𝑁𝑜𝑔 14612*1
Ł𝑁𝑜𝑔ó𝑙𝑛𝑦 = 1000
= 1000
= 14, 612𝑘𝑔𝑁/𝑑
gdzie:
CeNog - stężenie azotu ogólnego
● Ładunek azotu amonowego
𝑄ś𝑟 𝑑×𝐶𝑒𝑁𝐻4−𝑁 14612*0
Ł𝑁ℎ4−𝑁 = 1000
= 1000
= 0 𝑘𝑔𝑁/𝑑
gdzie:
CeNH4-N - stężenie amoniaku
● Całkowity ładunek azotu trafiający do komory nitryfikacji
Ł𝑛𝑖𝑡 = Ł𝑚𝑒𝑐ℎ. 𝑁𝑜𝑔 + Ł𝑜𝑑𝑐𝑖𝑒𝑘𝑖 𝑁 − Ł𝑏𝑖𝑜𝑚𝑎𝑠𝑦 𝑁 + Ł𝑁 𝑜𝑔ó𝑙𝑛𝑦. − Ł𝑁𝐻4−𝑁 = 2106, 28 𝑘𝑔𝑁/𝑑

10.6.2. Komory denitryfikacji

Bilans azotu do procesu denitryfikacji:
● Stężenie azotu azotanowego (N-NO3)
𝐶𝑒𝑁𝑁𝑂3 = 0, 8(𝐶𝑒𝑁𝑑𝑜𝑝. − 𝐶𝑒𝑁 𝑜𝑔ó𝑙𝑛𝑦 − 𝐶𝑒𝑁𝐻4−𝑁) = 0, 8( 10 − 1 − 0) = 7, 2 𝑔𝑁/𝑚
● Stężenie azotu organicznego (N-Nogr)
𝐶𝑒𝑁𝑜𝑔𝑟𝑎𝑛𝑖𝑐𝑧𝑜𝑛𝑦 = 𝐶𝑒𝑁𝑁𝑂3 + 𝐶𝑒𝑁𝑜𝑔ó𝑙𝑛𝑦 + 𝐶𝑒𝑁𝐻4−𝑁 = 1 + 0 + 7, 2 = 8, 2 ≤ 𝐶𝑒𝑁𝑑𝑜𝑝
gdzie:
CeNdop. - dopuszczalne stężenie azotu
● Ładunek azotu azotanowego (N-NO3)
𝑄ś𝑟𝑑×𝐶𝑒𝑁𝑁𝑂3 14612*7,2
Ł𝑁−𝑁𝑂3 = 1000
= 1000
= 105, 26 𝑘𝑔𝑁/𝑑
● Całkowity ładunek azotu trafiający do komory denitryfikacji
Ł𝑁𝑑𝑒𝑛𝑖𝑡 = Ł𝑁𝑛𝑖𝑡 − Ł𝑁−𝑁𝑂3 = 2106, 28 − 105, 26 = 2001, 07𝑘𝑔𝑁/𝑑
● Pojemność denitryfikacyjna

23
 Ł𝑁𝑑𝑒𝑛𝑖𝑡 2001,07
𝑃𝐷 = Ł𝑚𝑒𝑐ℎ.𝐵𝑍𝑇5
= 7386,08
= 0, 271𝑘𝑔𝑁/𝑘𝑔𝐵𝑍𝑇5
po wyliczeniu PD, jeśli wynik wynosi ≥0,5 to VD/VKOC=0,5
● Sprawność procesu denitryfikacji
Ł𝑁𝑑𝑒𝑛𝑖𝑡 2001,07
η𝐷𝐸𝑁 = Ł𝑛𝑛𝑖𝑡
= 2106,28
= 0, 95
● Stopień recyrkulacji całkowitej:
η𝐷𝐸𝑁 0,95
𝑅= 1−η𝐷𝐸𝑁
= 1−0,95
= 19, 02
● Stopień recyrkulacji wewnętrznej:
𝑅𝑤 = 𝑟 − 𝑅𝑧 = 19, 02 − 0, 75 = 18, 27
wniosek: duże ryzyko przenoszenia tlenu - regulację stężenia w komorze nitryfikacji

● Wiek osadu czynnego aerobowy

(15−𝑇) (15−12)
𝑊𝑂𝐴 = 3, 4 × 𝑆𝐹 × 1, 103 = 3, 4 * 1, 45 * 1, 103 = 7 𝑑𝑛𝑖
● Wiek osadu czynnego:
𝑊𝑂𝐴 7
𝑊𝑂 = 𝑉𝐷 = 1−0,5
= 14 𝑑𝑛𝑖
1− 𝑉
𝐾𝑂𝐶

● Produkcja osadu nadmiernego

𝑂𝑁 = 𝑂𝑁𝐵𝐼𝑂 + 𝑂𝑁𝑐ℎ𝑒𝑚 = 2779, 5 + 4816, 27 = 7595, 82𝑘𝑔𝑠𝑚/𝑑
● Osad nadmierny strącania chemicznego fosforu:
𝑂𝑁𝑐ℎ𝑒𝑚 = 6, 8 × Ł𝑚𝑒𝑐ℎ. 𝑃𝑜𝑔 = 6, 8 * 408, 756 = 2779, 5𝑘𝑔𝑠𝑚/𝑑
● Przyrost mikroorganizmów w osadzie
Ł𝑚𝑒𝑐ℎ 𝑧 𝑜𝑔 0,102/𝑊𝑂*1,072
(𝑇−15)
𝑂𝑁𝐵𝐼𝑂 = Ł𝑚𝑒𝑐ℎ 𝐵𝑍𝑇 (0, 75 + 0, 6 * Ł𝑚𝑒𝑐ℎ 𝐵𝑍𝑇5
− (𝑇−15) = 4816, 27
5 1+0,17*𝑊𝑂*1,072
● Sumaryczna masa osadu czynnego w bioreaktorze
Σ𝑀𝑂𝐶 = 𝑂𝑁 * 𝑊𝑂 = 2779, 5 * 14 = 100502, 32 𝑘𝑔𝑠𝑚
● Sumaryczna objętość komór osadu czynnego
Σ𝑀𝑂𝐶 100502,32 3
Σ𝑉𝐾𝑂𝐶 = 𝑋𝑂𝐶
= 4,5
= 22335, 32𝑚

gdzie:
xoc - stężenie osadu w komorze osadu czynnego
● Sumaryczna objętość strefy denitryfikacji:
𝑉𝐷 3
Σ𝑉𝐾𝐷 = Σ𝑉𝐾𝑂𝐶 * 𝑉𝐾𝑂𝐶
= 22335, 32 * 0, 5 = 11167, 66𝑚
● Sumaryczna objętość strefy nitryfikacji
3
Σ𝑉𝐾𝑁 = Σ𝑉𝐾𝑂𝐶 − Σ𝑉𝐾𝐷 = 22335, 32 − 11167, 66 = 11167, 66 𝑚
● Wysokość komory nitryfikacji:
𝐻𝑁𝐼𝑇 = 5 𝑚

24
● Sumaryczna powierzchnia komory nitryfikacji
Σ𝑉𝐾𝑁 11167,66 2
Σ𝐾𝐾𝑁 = 𝐻𝑁𝐼𝑇
= 5
= 2233, 53𝑚
● Szerokość komory nitryfikacji
𝐵𝑁𝐼𝑇 = 10 𝑚
● Sumaryczna długość komory nitryfikacji
Σ𝐹𝐾𝑁
Σ𝐿𝑁𝐼𝑇 = 𝐵𝑁𝐼𝑇
= 223, 3 𝑚
● Długość komory nitryfikacji
Σ𝐿𝑁𝐼𝑇 223,3
𝐿𝑁𝐼𝑇 = 𝑛𝑁𝐼𝑇
= 6
= 37, 22 𝑚
gdzie:
n - liczba ciągów komór nitryfikacji
● Długość labiryntu
𝐿𝑁𝐼𝑇𝑋 3722
𝐿1 = 𝑋
= 3
= 12, 4 𝑚
gdzie:
X - liczba labiryntów komór nitryfikacji
● Wysokość komory denitryfikacji
𝐻𝐷𝐸𝑁 = 𝐻𝑁𝐼𝑇 + 0, 1 = 5 + 0, 1 = 5, 1 𝑚
● Sumaryczna powierzchnia komory denitryfikacji
Σ𝑉𝐾𝐷 11167,66 2
Σ𝐹𝐾𝐷 = 𝐻𝐷𝐸𝑁
= 5,1
= 2189, 7 𝑚
● Szerokość komory denitryfikacji
𝐵𝐷𝐸𝑁 = 𝑋 * 𝐵𝑁𝐼𝑇 = 10 * 3 = 30 𝑚
● Sumaryczna długość komory denitryfikacji
Σ𝐹𝐾𝐷 2189,73
Σ𝐿𝐷𝐸𝑁 = 𝐵𝐷𝐸𝑁
= 30
= 73 𝑚
● Długość komory denitryfikacji
Σ𝐿𝐷𝐸𝑁 73
𝐿𝐷𝐸𝑁 = 𝑛𝐷𝐸𝑁
= 6
= 12, 16 𝑚
● Ładunek fosforu po części mechanicznej
Ł𝑚𝑒𝑐ℎ 𝑃𝑜𝑔. = 408, 756 𝑘𝑔𝑃/𝑑
● Ładunek fosforu z osadu nadmiernego
Ł𝑏𝑖𝑜𝑚𝑎𝑠𝑦 𝑃 = 0, 01 * Ł𝑚𝑒𝑐ℎ. 𝐵𝑍𝑇5 = 0, 01 * 7386 = 73, 86 𝑘𝑔𝑃/𝑑
● Ładunek fosforu z odcieków
Ł𝑜𝑑𝑐𝑖𝑒𝑘𝑖 𝑃 = 0, 2 * Ł𝑚𝑒𝑐ℎ 𝑃𝑜𝑔 = 0, 2 * 408, 756 = 81, 75 𝑘𝑔𝑃/𝑑
● Ładunek fosforu ogólnego:
0,6*𝑄Ś𝑅 𝐷*𝐶𝑒𝑃𝑜𝑔
Ł𝑃𝑜𝑔. = 1000
= 17, 53 𝑘𝑔𝑃/𝑑
gdzie:
CePog - stężenie fosforu

25
 ● Całkowity ładunek fosforu

Ł𝑃 𝑐ℎ𝑒𝑚 = Ł𝑚𝑒𝑐ℎ. 𝑃𝑜𝑔 + Ł𝑜𝑑𝑐𝑖𝑒𝑘𝑖 𝑃 − Ł𝑏𝑖𝑜𝑚𝑎𝑠𝑦 𝑝 − Ł𝑃𝑜𝑔ó𝑙𝑛𝑦. = 399, 1𝑘𝑔𝑁/𝑑

10.7. Obliczenia instalacji do chemicznego strącania fosforu - za

pomocą PIX
● Dawka żelaza
𝐶𝐹𝑒 = 11, 8%
● Gęstość PIX
3
ρ𝑃𝐼𝑋 = 1570 𝑘𝑔/𝑚
● Ładunek żelaza
55,85
Ł𝐹𝑒 = 30,97
* Ł𝑃𝑐ℎ𝑒𝑚 * 1, 5 = 1079, 6 𝑘𝑔 𝐹𝑒/𝑑
● Ładunek PIX do dawkowania:
Ł𝐹𝑒*100
Ł𝑃𝐼𝑋 = 𝐶𝐹𝑒
= 9149, 26 𝑘𝑔𝑃𝐼𝑋/𝑑
● Objętość PIX:
Ł𝑃𝐼𝑋 3
𝑉𝑃𝐼𝑋 = ρ𝑃𝐼𝑋
= 5, 82 𝑚 /𝑑
● Objętość PIX do magazynowania
3
𝑉𝑀 𝑃𝐼𝑋 = 𝑉𝑃𝐼𝑋 * 𝑡𝑚 = 81, 58 𝑚
gdzie:
™ - czas magazynowania
● Liczba zbiorników do magazynowania:
𝑉𝑀 𝑃𝐼𝑋 3
𝑛𝑧𝑏 𝑃𝐼𝑋 = 𝑉𝑍𝐵 𝑃𝐼𝑋
= 4, 07 𝑚 należy dobrać 5 zbiorników
gdzie:
Vzb pix - objętość zbiornika, przyjęto z karty katalogowej pod nazwą załącznik
nr 5.

10.8. Obliczenia osadnika wtórnego radialnego

● Stężenie osadu na dnie osadnika
1000 3 1000 3 3
𝑥𝐷𝑂 = 𝐼𝑂
* 𝑡𝑧 = 150
* 2 = 8, 4 𝑘𝑔𝑠𝑚/𝑚
gdzie:
tz - czas zagęszczenia
● Stężenie osadu w komorze osadu czynnego
𝑥𝑅*𝑅𝑧 0,7*0,75 3
𝑥𝑜𝑐 = 1+𝑅𝑧
= 1+0,75
= 0, 3 𝑘𝑔𝑠𝑚/𝑚

26
 gdzie:
Rz - stopień recylkulacji zewnętrznej dla osadnika radialnego
xR - stężenie oasdu w strumieniu recyrkulacji zewnętrznej
● Obciążenie hydrauliczne powierzchni osadnika radialnego:
𝑞𝑆𝑉 72
𝑞𝐴 = 𝑥𝑜𝑐*𝐼𝑂
= 0,3*150
= 1, 6 ≤ 1, 6 𝑚/ℎ
gdzie:
qsv - obciążenie powierzchni osadnika objętością osadu czynnego
● Sumaryczna powierzchnia części przepływowej osadnika
𝑄𝑚𝑎𝑥 ℎ 1619 2
Σ𝐹𝑜𝑠 = 𝑞𝐴
= 1,6
= 1012 𝑚
● Powierzchnia jednego osadnika
Σ𝐹𝑜𝑠 1012 2
𝐹= 𝑛𝑜𝑠
= 2
= 506𝑚
● Średnica netto jednego osadnika
𝐷 = 1, 13 * 𝐹 = 1, 13 * 506 = 25, 4 𝑚
● Średnica rury centralnej
𝑑 = 0, 1 * 𝐷 = 0, 1 * 25 = 2, 5 𝑚
● Powierzchnia rury centralnej:
2
𝑝𝑖*𝑑 2
𝐹𝑟𝑐 = 4
= 11, 4 𝑚
● Powierzchnia rzutu osadnika:
2
𝐹𝑜𝑠 = 𝐹𝑟𝑐 + 𝐹 = 517, 4𝑚
● Średnica osadnika brutto:
𝐷𝑜𝑠 = 1, 12 * 𝐹𝑜𝑠 = 25, 7 𝑚 ≥ 20
● Podział na strefy osadnika
○ Wysokość strefy ścieków sklarowanych:
𝐻1 = 1, 7 𝑚
○ Wysokość strefy rozdziału i przepływu wstecznego
0,5*𝑞𝐴*(1+𝑅𝑧)
𝐻2 = 𝑥𝑜𝑐*𝐼𝑂 = 1, 47 𝑚
1− 1000

○ Wysokość strefy prądów gęstościowych i gromadzenia

04,5*𝑥𝑜𝑐*(1+𝑅𝑧)*𝑞𝐴*𝐼𝑂
𝐻3 = 500
= 0, 11 𝑚
○ Wysokość strefy zagęszczania i zagarniania
𝑥𝑜𝑐*(1+𝑅𝑧)*𝑞𝐴*𝑡𝑧
𝐻4 = 𝑥𝑑𝑜
= 0, 2 𝑚

sprawdzenie
𝐻 = 𝐻1 + 𝐻2 + 𝐻3 + 𝐻4 = 3, 47 ≥ 3𝑚
● weryfikacja typu osadnika z uwagi na kierunek przepływu ścieków

27
 𝐻
𝐷𝑜𝑠/2
= 0, 27
● Długość krawędzi przelewowej w 1 osadniku:
𝑄𝑚𝑎𝑥 1619
𝐿𝑝 = 𝑛𝑜𝑠*𝑂𝑝
= 2*10
= 80, 96 𝑚
gdzie:
Op - obciążenie hydrauliczne
● Liczba krawędzi przelewowych
𝐿𝑝
𝑛𝐿𝑃 = 𝑝𝑖 * 𝐷𝑜𝑠
= 1, 0

11. Plan sytuacyjno - wysokościowy (Rys.1)

12. Karty katalogowe

28