Czynności życiowe organizmów

ODDYCHANIE- Uwalnianie energii z pokarmu. Odbywa się w mitochondriom. Spalamy glukozę

(cukier) uzyskujemy energię

OŻYWIANIE- Dostarczanie organizmowi substancji odżywczych

WYDALANIE – Usuwanie zbędnych produktów przemiany materii

WZROST –zwiększanie rozmiarów ciała

ROZWÓJ- zmiany zachodzące w organizmie podczas całego życia

RUCH- zmiana położenia ciała

REAKCJA NA BODŹCE- zdolność odbierania i reagowania na sygnały z otoczenia

ROZMNAŻANIE – zwiększenie liczby osobników gatunku.

Odżywianie
Cudzożywne - związki chemiczne np. [ białka tłuszcze ] dostarczone do organizmu polegają
rozkładowi na proste składniki które są wchłaniane i dostarczone do wszystkich komórek ciała.

Samożywne– organizmy takie wytwarzają cukier [glukozę ] podczas fotosyntezy cukier ten powstaje
z dwutlenku węgla i wody [ substraty fotosyntezy ] fotosynteza zachodzi w obecności zielonego
barwnika chlorofil znajduje się w chloroplastach . aby fotosynteza zaistniała potrzebne jest światło
produktami procesu fotosyntezy jest tlen i cukier

Fotosynteza

1
 Oddychanie

Oddychanie komórkowe (telnowe) przebiera głównie w mitochondriach – w oddychaniu

tym energia jest uwalniana podczas rozkładu związków chemicznych głównie cukrów .
Energię tę organizmy zużywają do wzrostu , ruchu i innych procesów życiowych . Organizm
pobiera tlen a wydala dwutlenek węgla – wymiana gazowa . Do wymiany gazowej służą
skrzela u ryb u ssaków puca powierzchnia ciała np. dżdżownica . Aparaty szparkowe – roślina

Oddychanie bez tlenowe – oddychanie bez udziału tleny np. fermentacja zachodzi ona w cytoplazmie
komórek podczas tego procesu cukier ulega częściowemu rozkładowi i dlatego udziela się mniej
energii niż oddychaniu tlenowym . fermentacja jest prowadzona przez wiele rodzajów bakterii i
drożdży

2
 Rozmnażanie się
Rozmnażanie płciowe do powstania potomka koniecznie potrzebne są dwa osobniki

- osobniki żeńskie - produkują komórki jajowe

- osobniki męskie – plemniki

Podczas rozmnażanie płciowego następuje połączenie się komórki jajowej z plemnikiem w wyniki
czego powstaje osobnik potomny o cechach obydwu rodziców

Większość :

 zwierząt
 roślin
 grzybów

Rozmnażanie bezpłciowe - w wyniku którego z jednego osobnika rodzicielskiego powstają osobniki

potomne o takich samych cechach .

 większość : bakterii , protistów

 niektóre grzyby rośliny
 rzadko zwierzęta

Rozmnażanie bezpłciowe poprez:

 rozdział komórki – organizmy jedno komórkowe np. bakterie

 Tworzenie zarodników – zarodniki to specjalnie komórki niesione przez wiatr trafiają na

miejsce nowych osobników np. grzyby paprocie

 Fragmentacja ciała – rozpad ciała mniejsze części . np. porosty

 Pączkowanie -czyli tworzenie komórki – pączków która rozwija się w komórkę potomną np.
drożdże

 Tworzenie rozłogów - wytwarzanie przez rośliny pędów nadziemnych lub podziemnych np.
trawy lub poziomki

Istnieje też zapłodnienie zewnętrzne zachodzi we środowisku wodnym zwierzęta składają jaja i
plemniki bezpośrednio do wody i tam następuje ich połączenie

3
 Zasady klasyfikowania organizmów
Klasyfikowanie – jest to METODA uporządkowania przedmiotów lub organizmów według
określonemu kryterium.

Kryterium – WYBRANA CECHA według której przyporządkowuje się obiekt danej kategorii

Gatunek – GRUPA ORGANIZMÓW o podobnej budowie i zbliżonych wymaganiach życiowych,

mogących rozmnażania się płciowo i wydawać na świat płodne potomstwo

Oznaczenie organizmów – POSTĘPOWANIE prowadzące do ustalenia właściwej nazwy organizmów ,

a także przyporządkowanie tego organizmu do odpowiedniej grupy

Do rozpoznania organizmów służą –

 atlasy organizmów

 klucze do oznaczania gatunków

Klucz do oznaczenia gatunków, zawiera KRÓTKI OPIS ich budowy zewnętrznej I wskazuje cechy,
dzięki którym łatwo te gatunki możemy rozpoznać.

4
 Systematyka organizmów . Przegląd królestw

Systematyka - nauka która zajmuje się PORZĄDKOWANIEM I OPISYWANIEM wszystkich

organizmów

Klasyfikacja – PRZYPORZĄDKOWANIE organizmów według określonych kryterium do grup zwanych

jednostkami systematycznymi . Wśród tych jednostek podstawową jest gatunek .Nazwy gatunkowe
organizmów są dwu trzonowe obejmują nazwę rodzajową [ rzeczownik ] i epitet gatunkowy
[ przymiotnik]

5
5 królestw organizmów

6
 Bakterie i wirusy

Bakterią – ORGANIZMY jedno komórkowe o prostej budowie żyjące w różnych środowiskach, są

organizmami bez jądrowymi . Bakterie są obecne we wszystkich środowiskach na ziemi . Prawie
wszystkie bakterie odżywiają się cudzożywnie pozyskują pokarm :

 Z innych organizmów – choroby np. gruźlica

 Żyją w wnętrzu lub na powierzchni innych organizmów żywiąc się ich pokarmem
np. bakterię w przewodach pokarmowych – symbiotyczne

 żywiące się martwą materią

 są samożywne przeprowadzają fotosyntezę np. bakterię zielone

Bakterię ODDYCHAJĄ TLENOWO LUB BEZTLENOWO . kiedy w oddychaniu beztlenowym

zużywają cukier mówimy o fermentacji jeżeli białko mówimy o gniciu .

Bakterię ROZMNAŻAJĄ SIĘ BEZPŁCIOWO poprzez podział komórki rozmnażają się w bardzo
szybkim tempie

7
Wirusy nie maja budowy komórkowej nie są organizmami do namnażania się potrzebują
żywych komórek przenoszą się z pokarmem przez kontakt z zakurzoną krwią wydzielinami i
wydalinami osób chorych lub drogą kropelkową [ kichanie kaszel ]

Zapobieganie zakażeniu się higiena i szczepienie

8
9