De vrouw regeert

Man weet niks zeker

Voor haar boeken als 'Anatomy of love' en 'The sex contract' bestudeerde
antropologe Helen Fisher het vreemdgaan in meer dan 42 culturen. Belangrijkste
conclusie: dat gebeurt veelvuldig, ook in landen waar de doodstraf op slippertjes
staat.

Het idee dat mannen vaker dan vrouwen stiekem in het bed van een ander duiken, is
hardnekkig, maar onjuist, meent Helen Fisher. Mannen en vrouwen doen het net zo vaak,
en daar is volgens haar niets vreemds aan. "Ongeveer 97 procent van alle zoogdieren
vormen geen vaste paartjes. De soorten die in sociale groepen leven, paren met bijna alle
leden van die groep. Bij onze naaste verwanten, de apen, lijkt alleen de gibbon trouw aan
een partner. Ze trekken samen op, verjagen indringers uit hun gezamenlijk territorium,
maar als de ander even niet kijkt, bieden ook zij zich snel even aan een ander aan."

Alleen al uit de statistieken blijkt dat mensen dat ook doen: bloedonderzoek bij kinderen
liet in de jaren veertig van de vorige eeuw al zien dat 10 tot 30 procent van de kinderen
niet het nageslacht was van de man die als hun biologische vader te boek staat. Zij zijn
het product van slippertjes van de moeders. Met de huidige DNA-technieken worden nu
dezelfde percentages vastgesteld.

Over de reden van dat vreemdgaan, is Fisher duidelijk als je de evolutie bekijkt. "Mannen
en vrouwen hebben miljoenen jaren in kleine groepjes rondgetrokken. Voor de
bescherming van haar kind was de moeder afhankelijk van de spierkracht van mannen.
Een vaste partner waarmee ze monogaam door het leven ging, had dan zo zijn voordelen.
Maar monogamie heeft nooit gelijk gestaan aan trouw. Monogamie zegt alleen iets over
hoe je je ouderschap vervult. Af en toe ging de vrouw seksuele banden aan met een ander
mannetje, iets dat de kans op extra bescherming en extra voedsel voor haar en haar
kinderen vergrootte."

Volgens Fisher is het daarbij een groot voordeel voor de vrouw dat je niet kan zien
wanneer de eisprong plaatsvindt, zoals bij sommige apensoorten, van wie het gebied rond
de vagina dan sterk opzwelt. Als dat wel zo zou zijn, hoefde haar partner haar alleen in
die periode in de gaten te houden. Nu dat niet kan, heeft ze in feite vrij spel - geen partner
kan dag in, dag uit op zijn vrouw letten, terwijl andere mannen weten dat in principe elke
vrijpartij een nakomeling kan verwekken. Een slippertje kan dus altijd lonen.

Ook het orgasme zou duiden op de overspelige natuur van de mens. Een orgasme draait
zowel bij de man als bij de vrouw om de spermacellen, zeggen Baker en Fisher. Een man
bereikt een climax om zijn zaad uit te stoten, een vrouw om de spermatozoïden beter vast
te houden. De spierbewegingen van een orgasme zorgen er op de een of andere manier
voor dat de vrouw in de uren daarna minder sperma verliest - hoe meer orgasmes, hoe
meer er behouden blijft, blijkt uit onderzoek.

Fisher: "Het aantal orgasmes van een vrouw is een maat voor de mate waarin zij hem
mag. Als je er naar vraagt, zal ze zeggen: 'Hij is grappig', of: 'Ik vind hem leuk.' Maar
onbewust vindt een vrouw iemand aantrekkelijk vanuit evolutionair perspectief. Dat kan
zijn omdat de man een symmetrische bouw heeft - vrouwen hebben meer orgasmes als ze
vrijen met symmetrische mannen."

Datzelfde evolutionair perspectief is volgens de onderzoekers de drijfveer achter de

seksuele activiteiten in het algemeen: zowel mannen als vrouwen hebben onbewust de
wens hun eigen genen zo breed mogelijk te verspreiden in de samenleving waar ze deel
van uit maken. Daarbij is verwekken de eerste stap - binnen of buiten een vast verbond.
Er voor zorgen dat het nageslacht gezond en veilig opgroeit, vraagt wel een stabiele
omgeving met een vaste partner. En het is de vrouw die regeert, want mannen weten
nooit of ze hun eigen of andermans kind opvoeden. Alleen de vrouw weet zeker dat de
helft van haar genen in het kind voortleven.

Het is hetzelfde argument dat Amerikaanse sociologen een paar jaar geleden aanvoerden
om de uitkomst van een onderzoek te verklaren. Zij zagen dat grootouders met kerstmis
duurdere cadeautjes gaven aan de kinderen van hun dochters, dan aan de kinderen van
hun zonen. Opa en oma, zo luidde de verklaring, wisten onbewust dat het kroost van
dochterlief altijd een kwart van grootouders' genen heeft. Daar kun je beter maar wat
meer in investeren, want er is altijd kans dat de zoon getrouwd is met een overspelige
vrouw, en dat hij dus mogelijk uitsluitend vreemde genen opvoedt.