1

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Wszystkie prawa zastrzeżone.

Treść
Maciej „Aureus” Gajzlerowicz

Redakcja tekstu
Kamil „Sariusz” Poźniak

Konsultacje merytoryczne
Manufaktura Gier Fabularnych

Skład
Janusz „Ivellios” Kamieński

Karta postaci
Joanna „Senthe” Falkowska

Logo
Sławomir „Salem” Woźnicki

Okładka
Sławomir „Salem” Woźnicki, Dariusz Zawiązalec (ramka), Gustave Doré (ilustracje w obrębie ramki)

Ilustracje
Gustave Doré (str. 5, 9, 14, 19, 24, 25, 35, 37, 44), Dariusz Zawiązalec (str. 16), George Wooliscroft Rhead
oraz Louis Rhead (str. 3, 7, 10, 18, 21, 23, 27, 28, 31, 33, 36, 38, 39, 40, 41)

Patronat medialny

raportobiezyswiata.tv

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Nawyki i obyczaje zmieniały się w miarę, jak płynęły lata, zmieniały się także wierzenia
ludzi i dziś inaczej pojmują oni wiele rzeczy. Ale serca ludzkie nie odmieniły się nigdy, przez
wszystkie wieki.

Sigrid Undset, Legendy o królu Arturze,

W tłumaczeniu Beaty Hłasko

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 SPIS TREŚCI
Słowem wstępu 6
O czym jest Etos? 6
Parę słów o mechanice 6
Dla niewtajemniczonych: czym są legendy arturiańskie? 7

Mechanika 9
Tworzenie swego rycerza Okrągłego Stołu 9
Tworzenie i rozwój postaci 9
Siedem cnót rycerskich 10
Postacie honorowe i niehonorowe 11
Poziomy etosu 12
Szczegółowo o poziomach cnót 12
Talenty 13
Osiągnięcia 15
Poziom czempiona 18
Testowanie krok po kroku 18
Ustalanie puli przeciwników podczas walki 20
Modyfikatory podczas rzutów 21

Zasady zaawansowane i opcjonalne 22

Pochodzenie 22
O śmierci Rycerzy 23
Mechanika interakcji społecznych 24
Sąd Boży 24
Rycerki według Aureusa 25
Rycerki według Skavenlofta 25
Kamelot i inne miejsca 26
Magia i przykładowe czary 26
Modyfikowanie mechaniki Etosu i jednostrzałówki 27

Świat gry 29
Drużyna króla Artura 29
Świat Króla Artura 30
Historia w świecie legend 31
Prowadzenie sesji 32

Pomysły dla Trubadura 34

Przykładowe przygody 34
Przykładowe statystyki przeciwników 37
Nieco więcej o Darach 39
k20 – Rzut na szczęście 40
Co robicie? 40
Zbiór imion 42

Karta postaci 43

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

Mikołaj Hinca (Order #29726803)
 SŁOWEM WSTĘPU
N iech miłościwy król Artur włada Brytanią po
wszystkie wieki!
Niniejsza książka stanowi podręcznik do gry
fabularnej osadzonej w świecie legend arturiańskich,
pełnych sprzeczności, tajemnic i naiwności, dzielących
świat na część dobrą i złą, moralną i nikczemną.
Nie jest to historyczna Europa z okolic piątego wieku
naszej ery tudzież precyzyjnie opisany świat fantasy.
Gracze, odgrywający rycerzy Okrągłego
Stołu, wkraczają w krainę cudowną i baśniową,
nieco straszną, a przy tym heroiczną. Starają się
zdobyć chwałę i sławę, a także wybrać między drogą
łatwą, a honorową.
Podręcznik przedstawia królestwo króla Artura
i narzędzia, które ułatwią tworzenie własnych
opowieści arturiańskich zarówno prowadzącym
(czy też Trubadurom), jak i graczom (zwanym dalej
Rycerzami).
Ze względu na tematykę romansów
średniowiecznych i dominację męskich protagonistów
zwracam się w do domyślnego odbiorcy tekstu jak do
mężczyzny. Niemniej pewne fragmenty podręcznika
podpowiedzą, jak wprowadzić do gry żeńskie postacie
graczy.
O czym jest Etos?
Głównym tematem tego systemu jest etos rycerski.
Podczas niektórych sesji rycerze Okrągłego Stołu,
których będziecie prowadzić, mogą śmiało opierać się
na czarno-białym kodeksie honorowym, z kolei inne
przygody sprawią, że nie będzie możliwe wybranie
drogi bez negatywnych konsekwencji. Stawiać będzie
trzeba na szali lojalność wobec władcy czy ukochanej
osoby; dążenie do wiedzy i pobożność; odwagę
i roztropność; pokorę i dobre imię rodziny… Jest
to więc gra o podejmowaniu moralnych wyborów,
z jakimi mierzyliby się arturiańscy rycerze, i stawianiu
czoła ich konsekwencjom.
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
Postawmy nieco bardziej precyzyjne pytanie:
co podczas sesji robią postacie graczy? Przede
wszystkim – wyruszają w podróż, by poszukiwać
przygód, lub pomagają ludziom przybyłym do
Kamelotu. Ich honor poddawany jest próbom,
a wiele wyzwań może wymagać ruszenia głową, miast
zdania się jedynie na silne ramię. Choć postacie
Rycerzy zasiadają przy okrągłym stole, nie powinny
być leniwymi dworzanami ograniczającymi się do
snucia intryg. Zgodnie z arturiańskim ideałem, ciągłe
testowanie swoich cnót jest podstawą rycerskiego
życia.
Legendy przedstawiają jedynie trzy osoby spośród
rycerzy króla Artura, które były naprawdę bliskie
ideału rycerskiego i zaowocowało to niezwykłym
zaszczytem, jakim było spożycie krwi pańskiej ze
świętego Graala, kielicha, z którego miał pić Chrystus
podczas ostatniej wieczerzy. Rycerzami tymi byli
pan Galahad, pan Parsiwal i król Bors. Wszyscy oni
stoją w cieniu o wiele ciekawszych i pełnych słabostek
bohaterów legend, jak Lancelot czy Gawain.
Przy Okrągłym Stole potrafiło zasiadać choćby
i sto pięćdziesiąt osób. Nie musicie skupiać się na
tworzeniu idealnych wojowników Bożych. To właśnie
słabostki i pełne przeszkód drogi do ideału stanowią o
atrakcyjności arturiańskich bohaterów i są powodem,
dla którego do teraz odnaleźć w nich można inspirację
i siłę.
Parę słów o mechanice
Grając w Etos będziecie potrzebowali przede
wszystkim paru k6, choć Trubadur potrzebuje
także innych kostek wchodzących w skład typowego
zestawu. Każdy test (korzystamy tutaj z tak zwanej
mechaniki stawek) będzie istotny i wpłynie na waszą
opowieść.
Mechanika ma wspierać styl legend arturiańskich,
stąd na przykład honorowi rycerze Okrągłego
Stołu nie mogą umrzeć w wyniku przypadku,
a w podręczniku znajdziecie porady jak rozgrywać
sądy Boże, ale nie jak otwierać zamki wytrychami.
 Zwrócę też uwagę na dwie istotne zasady.
Po pierwsze zamiast umiejętności czy atrybutów,
każda postać posiada kilka cnót rycerskich, do
których może (ale nie musi) się stosować. Postać,
która dokonuje poświęceń i podejmuje ryzyko
w imieniu kodeksu honorowego, zyskuje odpowiednie
poziomy cnót. Rycerze mogą poświęcać posiadane
poziomy cnót, by osiągać korzyści fabularne. Należy
jednak uważać: zbyt luźne podejście do swych cnót
może skończyć się utratą honoru i powiązanych z nim
przywilejami.
Kolejnym wyróżnikiem są zasady osiągnięć.
Zdobywane przez Rycerzy Punkty Sławy (czyli nasz
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
odpowiednik pedeków) dają dostęp do przekształcania
świata gry i fabuły. Gracze mogą wprowadzać nowe
postacie, wydarzenia i tym podobne. Podobnie jak
w legendach nie wszystkie z tych wydarzeń będą
prawdopodobne i często będą kojarzyły się z deus
ex machina… co tylko pogłębia specyficzną, na poły
baśniową atmosferę.
Dla niewtajemniczonych:
czym są legendy arturiańskie?
Ten typ literatury powstał między wiekiem XII a
XV we Francji i – w mniejszym stopniu – w Wielkiej
Brytanii. Obracał się wokół postaci fikcyjnego
 króla Brytanii o imieniu Artur oraz jego rycerzy.
Był to nie tyle zbiór legend, co raczej baśni, pieśni
i romansów rycerskich, które głęboko odcisnęły się
na kulturze europejskiej. Łączyły w sobie pierwiastki
chrześcijańskie i „ochrzczonego pogaństwa”, przez
co docierały zarówno do kręgów dworskich, jak
i chłopskich. Trubadurzy stworzyli krainę niemalże
utopijną, a zarazem przedstawiali problemy gnębiące
rzeczywistość. Królestwo Artura niewiele odbiegało
rangą od mitów antycznych czy biblijnych. Legendy
nie miały być realistyczne, a raczej umacniać
światopogląd i wartości prezentowane przez artystów.
Piękne, bogate i potężne królestwo, wzniesione
z Bożego powołania, zostało rozdarte przez ludzką
zazdrość, a w końcu zniszczone przez grzech. Zaraz
przed śmiercią króla Artura trwają poszukiwania
świętego Graala, po których to Bóg decyduje się odjąć
swą rękę od zanurzonej w złych czynach Brytanii.
Ujawniony zostaje też romans pana Lancelota
i żony Artura, Ginewry, który doprowadza do wojny
domowej i upadku politycznego.
W tym wszystkim ukształtował się żywy do dziś
archetyp lojalnego i szlachetnego rycerza, nie tyle
feudalnego sługi, co awanturnika odzwierciedlającego
więź dobra i piękna, stającego w obronie wiary i ludzi
słabych. Narodziły się w końcu rozważania na temat
znaczenia, wartości i ceny „rycerskości”. Niezależnie
jak wspaniałe czyny opisali średniowieczni poeci,
wszystko to musiało w końcu rozbić się o ludzką
podłość, szatańskie sztuczki i Bożą wolę, przez co cały
wydźwięk legend jest zaskakująco pesymistyczny.
Opowieści o Graalu, pokazują, że Artur nie tyle
umiera, co raczej odpływa ku obcym krainom, by,
niczym Chrystus, powrócić w późniejszym czasie, lecz
legendy nie są jedynie przebłyskiem chrześcijańskiej
propagandy. Coraz to nowe adaptacje i interpretacje,
zwłaszcza pochodzące z ostatniego stulecia,
przedstawią więcej elementów kojarzonych
w popkulturze z pogaństwem. Podkreślona zostanie
walka między chrześcijaństwem a dawną wiarą,
a podłych ludzi zastępować zaczną potwory. Już
w najstarszych legendach, podobnie jak w dramatach
antycznych, żywy będzie temat przepowiedni,
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
konfliktu tragicznego, nieuchronnej śmierci i zguby,
dodatkowo potęgowanej karą za grzechy. Nigdy też
nie znikną liczne wątki miłosne, romanse i seksualna
żądza.
Najbardziej klasycznym schematem historii
arturiańskiej będzie 1) dokonanie bohaterskich
czynów i przeciwstawienie się wyzwaniom,
2) stanięcie naprzeciw pokusom, rozkoszom
ziemskim, 3) zależnie od wcześniej podjętych
wyborów – pokuta lub triumf, które niedługo
zamienią się w kolejny trud, wiedziony podłością
zazdrośników i zdrajców. Wiele legend skupiało się
w połowie na docieraniu wybitnych jednostek do
zaszczytów i chwały, zaś w drugiej połowie: na ich
upadku.
Sporo historii średniowiecznych skupia się na
honorowej rywalizacji rycerzy, która odzwierciedli
fascynację średniowiecznymi pojedynkami
i turniejami. Do dziś popularne są tematy rycerskiej
miłości, dam serca, mezaliansu i zdrady małżeńskiej.
W legendach pojawiają się mityczne stwory, lecz
o wiele częściej zagrożeniem jest ludzka podłość,
wspierana przez moralnie ambiwalentną magię.
Wiele pięknych opowieści skupia się na przyjaźni,
wyswabadzaniu wsi nękanych przez ludożercze
olbrzymy, polowaniach, zagadkach i ucztach,
co nierzadko daje doskonały materiał do studium
charakteru ludzkiego i przywdziewanych masek.
 MECHANIKA
M i Trubadurowi narzędzia potrzebne do
echanika Etosu ma zapewniać Rycerzom
tworzenia historii zgodnych z duchem legend
arturiańskich. Mniej koncentruje się na testach
rozstrzygających sytuacje niejasne, bardziej – na
wprowadzaniu do sesji nowych, charakterystycznych
wątków i elementów świata.
Tworzenie swego rycerza
Okrągłego Stołu
HH Ustal wartość swoich cnót rycerskich (dwie na
poziomie piątym, dwie na poziomie siódmym,
dwie na poziomie dziesiątym).
HH Dobierz talent i zapisz na karcie postaci pięć
Punktów Sławy.
HH Zapisz, że twój poziom czempiona wynosi na tę
chwilę zero.
HH Jeżeli używacie zasad związanych z rodem
rycerskim – zapisz, do jakiego rodu należysz
(zapewne do ubogiego rodu).
HH Zapisz swe miano, a jeżeli chcesz – opisz swój
wygląd.
HH Weź swoją kość honoru, czyli k6, które będzie
wspierało twoje rzuty.
Tworzenie i rozwój postaci
Punkty Sławy i pierwszy talent: Każdy Rycerz
zaczyna grę mają pięć Punktów Sławy (które mogą
być używane na osiągnięcia) oraz jeden talent.
Poziomy cnót rycerskich: Rycerz
rozpoczyna grę posiadając dwie cnoty na poziomie
dziesiątym, dwie na poziomie siódmym i dwie na
poziomie piątym. Te ostatnie nie mogą podczas
gry zostać rozwinięte powyżej poziomu ósmego,
zaś pozostałe – powyżej poziomu dziesiątego.
Rozwój postaci: Rycerze otrzymują nowe PS
wraz z przebiegiem sesji. Za każdym razem, gdy
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
postać w jakiś pozytywny lub negatywny sposób
odciśnie się na świecie gry, otrzymuje odpowiednią
do tego wpływu liczbę PS, które zbiera się pod
koniec każdej przygody. Warto przy tym pamiętać,
że choćby zwycięstwo w turnieju, nawet niezbyt
istotne, może przynieść postaci duży rozgłos,
z kolei uratowanie pustelnika przed przerażającym
olbrzymem – niewielki. Rycerz, który nazbyt chwali
się swymi czynami, dąży do plotek lub wręcz zmyśla
swoje osiągnięcia, odstępuje od cnót dworności
i męstwa.
Poziomy czempiona i talenty: Na początku
gry każdy Rycerz posiada zerowy poziom czempiona
oraz jeden darmowy talent, który na stałe wzbogaca
jego możliwości. Za każde dziesięć PS, które postać
zdobędzie (niezależnie od tego, czy je wykorzysta na
osiągnięcia), otrzymuje nowy poziom czempiona.
Za każdym razem, gdy postać zdobywa poziom
czempiona, otrzymuje talent.
Ekwipunek: Każdy Rycerz rozpoczyna grę
posiadając podstawowy, potrzebny mu dobytek,
w większości targany przez jego pachołków.
Niemagiczny ekwipunek zazwyczaj nie ma większego
znaczenia podczas gry i gracze nie muszą się
przejmować prozaicznymi potrzebami swoich
postaci, które będą spełniane przez pachołków,
giermków i mniej ważnych, towarzyszących rycerzy.
Póki Rycerz ma dostęp do swoich sług, przyjmuje
się, że zawsze ma pod ręką ubrania, worki, miecz,
konia, lancę, zbroję, jedzenie, liny i tym podobne.
Jeżeli wystąpią jakieś niejasności, wszyscy uczestnicy
sesji mają prawo wspólnie docierać do konsensusu.
Niektóre przedmioty mogą zapewniać specjalne
modyfikatory (miecz z królewskiej rodziny może
zapewnić +2 podczas testów związanych z walką) lub
unikalne możliwości (pierścień umożliwiający krótki
lot raz na przygodę). W legendach arturiańskich
w zasadzie nie używa się pieniędzy i nie handluje,
a złoto i klejnoty służą raczej do obdarowywania
innych osób i podkreślania własnego dostojeństwa.
Funkcję bogactw pełni osiągnięcie Dar.
 Siedem cnót rycerskich z czystymi rękoma, postu przestrzegaj i czuwaj na
dzień Jego przyjścia.
Każdy rycerz powinien spędzić swe życie dążąc
Virtus, czyli męstwo. Dzielność i cnotliwość
do ideału. Życie zgodne z cnotami rycerskimi
winny towarzyszyć każdemu oddechowi rycerza.
każdego powinno doprowadzi do sytego bytowania,
Choć próżna śmierć jest haniebna, mąż dzielny
błogosławieństw i przebaczenia Bożego po śmierci.
nigdy nie zadrży przed zagrożeniem z cudzej ręki
Poprzez stulecia wielokrotnie rewidowano etos
czy diabelskiego oddechu. Ucieczka, podstęp czy
rycerski i nie sposób wybrać jednego, doskonałego
zbrodnia nie znajdą miejsca w życiu szlachetnie
zbioru zasad. Na potrzeby naszej gry do, które
zrodzonego. Także walka, gdy to jeden musi bronić
uświęcić powinny serce i czyny rycerza, zaliczymy:
się przed dwoma, uważana jest za nieprawą.
Fidelitas, to jest wierność. Lepiej umrzeć dla
Prudentia, a inaczej roztropność. Żaden
dobra króla Artura, niż zachować życie splamione
rycerz nie zrezygnuje z nauk mędrca, z rozważań
zdradą. Raz złożona przysięga ma moc aż do końca
o Prawdzie Bożej czy z wiedzy o królestwie Artura.
czasów, a poczciwy człowiek nigdy nie wyrzeknie się
Dobry ojciec nauczy swe dzieci czytać łacińskie pisma
jedynego Boga, przyjaciela czy rodzica.
i śpiewać psalmy. Szlachetnie urodzony skorzysta z
Pietas, tudzież pobożność. Uratowany krwią
każdej okazji, by poszerzyć swoje zrozumienie każdej
Miłego Króla Świata Chrystusa Jezusa winieneś
dziedziny i by poradzić się mędrców. Módlmy się, by
pozostać wierny tak jego naukom, jak i czci. Za imię
mądrość Bóg zesłał, dobro od zła odróżniać pomagał
wiarę bądź gotów życie oddać, poganina ochrzcij
i obłudy dał nam unikać.
i naucz go Prawdy. Nim po miecz sięgniesz czy na
Curiositas, to jest dworność. Życie z bliźnimi to
wyprawę się udasz, biskupa o błogosławieństwo
miłowanie ich. Zgodnie z naukami świętych apostołów
poproś. Pacierz zmów przed snem, za obiad podziękuj
bądź wszystkim miły i zachowuj pokorne oblicze,

10

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 wstydź się własnych słabości i dąż do poprawy, broń Rycerz raz pozbawiony honoru zostaje naznaczony
czci kobiecej własną piersią, nie jedz ponad potrzebę na zawsze, lecz z łaski Bożej może zdecydować się
i znajdź czym prędzej piękną pannę, której powierzysz na pokutę tak długą, aż odkupi swe czyny i zyska
swe serce, by rosnąć w miłości czystej i szlachetnej, przebaczenie. Bez honoru nie ma sensu żyć, pozostaje
która prowadzić cię będzie do coraz to piękniejszej dryfowanie duszy rozdzieranej z dnia na dzień.
cnotliwości. Znaj swoje miejsce przy Okrągłym Stole,
uszanuj przodków i nie wzbraniaj się turnieju ku czci Postacie honorowe
chwały rycerskiej. i niehonorowe
Largitas, czyli hojność. Żyjący nic nie zabiorą
Postać jest uznawana za honorową tak długo, jak
na drugą stronę, po cóż więc gromadzić bogactwa?
długo jej cnoty rycerskie są przynajmniej na poziomie
Wspieraj ubogich, wdowy i sieroty, przywdziewaj
piątym. Póki Rycerz jest honorowy, nie może umrzeć
ekwipunek jak najświetniejszy, by stawać w obronie
w bitwach, nie może przypadkowo umrzeć w trakcie
królewskiej czci, a także jak najpiękniejszy, by wołając
turniejów i pojedynków oraz otrzymuje dodatkowe k6
na pomoc imię Pańskie opromienić innych Bożą
podczas testów (co umożliwia mu wybranie z dwóch
chwałą. Za dobry uczynek czy miłe słowo nagradzaj
używanych kości wyższego wyniku).
tak, jakbyś rozsądzał świętego w niebie i nigdy nie
Postać niehonorowa (czyli ta, która posiada
szczędź podarunku zarówno dla potrzebujących, jak
jakąkolwiek cnotę poniżej poziomu piątego) traci
i tobie bliskich.
dostęp do wszystkich tych przywilejów.
Honor to wszystko powyższe wypróbowane w
ogniu życia, niesplamione zbrodnią czy zwątpieniem.

11

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Poziomy etosu
Sześć cnót rycerskich przedstawionych na karcie
postaci (fidelitas, pietas, virtus, prudentia, curiositas,
largitas) może posiadać wartość od jeden do dziesięć,
a poszczególne działania Rycerza dynamicznie
wpływają na zyskanie lub utratę poziomów (czasem
można zyskać lub utracić kilka poziomów jednej
cnoty lub tracić i zyskiwać poziomy różnych cnót
jednocześnie). Jeżeli którakolwiek z cnót rycerskich
spadnie poniżej piątego poziomu, rycerz traci siódmą
cnotę rycerską: honor. Natomiast jeżeli cnota ma
spaść poniżej poziomu pierwszego – traci honor na
zawsze.
Poziomy cnót można często zyskać dzięki
osiągnięciom, które ułatwią stworzenie okoliczności
potrzebnych do wykazania się swą rycerskością. Jest
to zwłaszcza typowe dla cnoty hojności, która może
byś spełniana poprzez osiągnięcie Dar.
Rycerz musi wybrać dwie cnoty rycerskie,
które u początku gry będzie posiadał na poziomie
dziesiątym; dwie, które będzie posiadał na poziomie
siódmym; a także dwie, które będzie posiadał na
poziomie piątym. Cnoty, które Rycerz posiada na
początku podróży na poziomie dziesiątym, zapewnią
mu znane wśród innych osób tytuły (jak najmędrszy,
najwierniejszy, sługa Boży, najwaleczniejszy),
za to dwie cnoty, które Rycerz ma na poziomie piątym,
należy zaznaczyć na karcie postaci. Cnoty te nie mogą
przekroczyć poziomu ósmego, zaś szatańska moc
i pokusy oraz ludzkie pomówienia będą odnosić się
właśnie do nich.
Rycerze mogą w trakcie przygód poświęcać
poziomy cnót, by osiągać korzyści fabularne. Utrata
punktów virtus ułatwi przeprowadzenie nieuczciwej
walki (na przykład z przewagą dwóch na jednego),
utrata curiositas może wywołać mały skandal, który
sprawi, że pozostałe osoby będą uważniej przyglądać
się osobie, wobec której rzuciło się, chociażby,
nietaktowne oskarżenie. Zarówno Rycerze, jak
i Trubadur mogą proponować utratę poziomów cnoty
w zamian za konkretny zysk fabularny.
Rycerz, który posiada przynajmniej cztery cnoty
12
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
na poziomie dziesiątym, staje się powszechnie znany
ze względu na swoją rycerskość. Otrzymuje wtedy
dodatkowy Punkt Sławy pod koniec każdej przygody.
Użycie niektórych osiągnięć może również wymagać
posiadania konkretnych poziomów cnót.
Szczegółowo
o poziomach cnót
Trubadur, który dopiero zaczyna prowadzić Etos,
może mieć problem z ocenianiem wydarzeń, podczas
których Rycerze powinni zyskać, stracić lub poświęcić
posiadane przez nich poziomy cnót. Poniżej znajduje
się kilka przykładów, które pozwolą zobrazować
osądzanie tych momentów.
Rycerz zyska fidelitas, gdy dokona poświęceń lub
podejmie ryzyko dla dobra swych przysiąg, zwłaszcza
przysięgi poddaństwa wobec króla. Jeżeli dokona
zdrady, złamie słowo lub w inny sposób nie zadba
o dopilnowanie swych więzi – umniejszy tę cnotę.
Rycerz może wydawać poziomy tej cnoty, by jego
przewinienia były mu wybaczane bez konieczności
dokonania zadośćuczynienia, lub by jego zdrada była
szczególnie dotkliwa.
Pietas zostanie zwiększone, gdy Rycerz dokona
poświęceń lub podejmie ryzyko w imieniu Boga,
a także gdy będzie pełnił religijne obowiązki. Grzech,
obranie szerszej drogi, a nawet obrażenie duchownego
może zostać poczytane mu jako bezbożność.
Wydawanie punktów pietas zapewnia otrzymanie
znaczących korzyści z popełniania grzechu.
Virtus podwyższy się, gdy Rycerz dokona
poświęceń lub podejmie ryzyko by dowieść swej
odwagi i przestrzegać czystych reguł walki. Sięganie do
podstępu i tchórzowskie wykorzystywanie przewagi
(na przykład walka z grzbietu konia w momencie,
gdy przeciwnik jest pieszo) będzie poczytane za akt
tchórzostwa.
Można poświęcić poziomy virtus, by podstęp lub
niehonorowa taktyka wojenna okazała się szczególnie
korzystna.
Wysoka prudentia świadczy o tym, że Rycerz nie
działa pochopnie, za to chętnie dąży do prawdy, szuka
informacji pomocnych w lepszym rozeznaniu sytuacji
 i podejmuje rozsądne decyzje. Działanie brawurowe
i opieranie się na plotkach czy domysłach doprowadzi
do obniżenia tej cnoty.
Rycerz może poświęcać tę cnotę, by jego
niewłaściwe sądy nie obróciły się przeciwko niemu.
Curiositas związane jest z doskonałym
rozpoznaniem swego miejsca nie tylko na dworze
króla Artura, ale i w każdej interakcji z osobami
wysoko urodzonymi. Zdobycie damy serca, skromność
i traktowanie innych z szacunkiem nawet w chwilach,
gdy wymagać to będzie poświęceń, podwyższy tę
cnotę. Umniejszy ją wykraczanie poza swoją rangę,
nadmierna przyjaźń z prostym ludem, zdobycie
potomka spoza małżeńskiego łoża i zachowanie
skandaliczne.
Wydanie poziomu curiositas zapewni Rycerzowi
wielką uwagę ze strony otoczenia i pozwoli mu
wywołać skandal bez dalszych reperkusji.
Largitas będzie stabilne, jeżeli za każdym razem,
gdy Rycerz powinien wykazać się hojnością, obdaruje
kogoś odpowiednim darem (to jest skorzysta
z osiągnięcia Dar na stosownym poziomie). Nie
korzystając z tego osiągnięcia w sytuacjach, gdy winno
to być rycerską powinnością, obniży tę cnotę. By ją
podwyższyć, Rycerz powinien wykazać się szczególną
rozrzutnością.
Poświęcanie poziomów largitas zapewnia
oszczędzenie Punktów Sławy, których nie przeznaczy
się na prezenty i nagrody.
W niektórych sytuacjach działania mogą być
uznane za oddziałujące na kilka cnót jednocześnie.
Wybudowanie klasztoru (co będzie zapewne wymagało
przynajmniej ośmiu Punktów Sławy wykorzystanych
jako Dar) może przyznać poziomy zarówno hojności,
jak i pobożności. Z kolei skorzystanie ze sprytnego, ale
tchórzliwego manewru strategicznego może podnieść
rycerską roztropność, za to obniżyć męstwo.
Talenty
Rycerz otrzymuje jeden talent podczas tworzenia
postaci, a kolejny za każdym razem, gdy zdobędzie
nowy poziom czempiona. Talenty przedstawiają
szczególne zdolności czy predyspozycje postaci
13
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
i stanowią pożywkę dla podkreślania ich
indywidualności. Należy pamiętać, że niektóre z nich
wymagają uprzedniego poznania innych talentów
(na przykład by zdobyć talent Sędzia, trzeba wpierw
posiadać talent Empatia).
Asceta: Rycerz może żyć w ciągłych niewygodach.
Niestraszne mu posty czy spanie jedynie parę godzin
dziennie, a także życie w ciężkich warunkach.
Błogosławione ciało i duch: Rycerz jest
odporny na choroby, trucizny, obłęd, strach
i magiczne iluzje.
Bogate ziemie: Gdy Rycerz używa osiągnięcia
Dar, dodaje do niego połowę swojego poziomu
czempiona (zaokrąglając w górę). Wciąż musi wydać
przynajmniej jeden Punkt Sławy, by użyć tego
osiągnięcia.
Czar: Rycerz zna zaklęcie, którego działanie
powinien ustalić z Trubadurem.
Wyrodny czar: Rycerz posiada czarnoksięską
moc, której użycie z pewnością odbije się na jego
rycerskości, za to obdarzy potężną nagrodą. Jej
działanie powinien ustalić z Trubadurem.
Czempion – bitwy: Podczas bitew postać jest
traktowana jakby posiadała dodatkowy poziom
czempiona. Ten talent można wykupić wielokrotnie.
Czempion – pojedynki: Podczas pojedynków
(ale nie podczas turniejów) postać jest traktowana
jakby posiadała dodatkowy poziom czempiona. Ten
talent można wykupić wielokrotnie.
Czempion – turnieje: Podczas turniejów (także
podczas pojedynku w finale) postać jest traktowana
jakby posiadała dodatkowy poziom czempiona. Ten
talent można wykupić wielokrotnie.
Dama serca, małżonka lub kochanka:
W wyniku jednej z minionych przygód postać zdobywa
 damę serca, małżonkę lub kochankę. Ten talent
można wybierać wielokrotnie, zarówno zdobywając
nowe kobiety, jak i zmieniając ich status.
Doskonały kochanek: Każda niewiasta, która
spędzi z postacią noc, straci dla niego głowę.
Empatia: Rycerz od razu rozpoznaje skrywane
przez inne osoby emocje.
Sędzia: Rycerz z łatwością rozpoznaje kłamstwa.
Krok ku doskonałości: Rycerz może rozwijać
wszystkie ze swych cnót do poziomu dziesiątego.
Jeżeli jakaś cnota miałaby zostać podniesiona do
poziomu jedenastego, Rycerz otrzymuje dodatkowy
Punkt Sławy.
Łowca czarownic: Rycerz z łatwością rozpoznaje
obecność magów i przedmiotów magicznych,
a związane z nimi użycie osiągnięcia Wiedza
kosztuje jeden Punkt Sławy mniej
14
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
Niesamowity rumak: Wierzchowiec Rycerza
jest jednym z najwspanialszych koni w królestwie.
Posiada niezwykłą siłę i odwagę, a każde osiągnięcie,
które ma wpływ na Rycerza, wpływa też na rumaka.
Niezwykła krzepa: Rycerz posiada zaskakującą
siłę, a gdy używa osiągnięć Wyczyn lub Wielki
wyczyn korzystając ze swojej krzepy, zmniejsza ich
koszt Punktów Sławy o jeden.
Nadludzka krzepa: Rycerz może unosić
zdumiewające ciężary i mocować się z olbrzymami.
i / lub
Nadludzka sprawność: Rycerz jest niezwykle
szybki i potrafi między innymi przeskoczyć przez
niski mur warowny.
Pieśniarz: Raz na przygodę Rycerz może
podzielić się poematem lub pieśnią, która zwraca
na siebie uwagę wszystkich zebranych, a gdy używa
 osiągnięć Wyczyn lub Wielki wyczyn korzystając
ze swych talentów artystycznych krzepy, zmniejsza
ich koszt Punktów Sławy o jeden.
Pogromca czartów: Gdy Rycerz walczy
z pomiotem szatańskim, zamienia swoją kość honoru
na k8 i jest traktowany, jakby posiadał dodatkowy
poziom czempiona.
Sny: Jeżeli podczas przygody (lub u jej początku)
Rycerz odda się długiemu snu, otrzyma wizję, która
zapowie mu pewne niezbyt odległe wydarzenie.
Wizję opisuje Trubadur, choć może przekazać prawo
narracyjne Rycerzowi.
Siła krwi: Póki w drużynie Rycerza jest członek
jego rodu, otrzymuje on dodatkowy Punkt Sławy po
każdej przygodzie, w której oboje się wyróżnili.
Uroda: Boska ręka wygładza oblicze Rycerza
i dodaje mu szlachetnego uroku.
Piękno: Uroda Rycerza staje się tematem licznych
plotek.
Boskie piękno: Rycerz należy do najpiękniejszych
mężów na ziemiach króla Artura.
Wierny pachołek: Jeden ze sług Rycerza jest
mu niezwykle oddany i zrobi dla niego wszystko.
Giermek: Rycerz zdobywa zaprzyjaźnionego
giermka, który jest mu niezwykle oddany i zrobi dla
niego wszystko.
Wierny przyjaciel: Postać związana z przygodą,
jaką odbył Rycerz, staje się mu serdecznym
przyjacielem.
Wykształcenie: Rycerz jest piśmienny i biegle
zna łacinę, zaś raz na przygodę może za darmo użyć
osiągnięcia Obserwacja.
Wytrwałość: Zmęczenie nigdy nie powstrzymuje
15
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
Rycerza przed dalszym działaniem i nie zapewnia
negatywnych modyfikatorów.
Wytrzymałość: Rany nigdy nie powstrzymują
Rycerza przed dalszym działaniem i nie zapewniają
negatywnych modyfikatorów.
Zapaśnik: O ile nie walczysz z istotą, która
również posiada ten talent, z łatwością wygrywasz
wszystkie starcia bez użycia broni.
Osiągnięcia
Te jednorazowe narzędzia dla Rycerzy są
wykupywane za Punkty Sławy podczas sesji. Mogą
być wykorzystywane podczas gry, by wzbogacać
przygody drużyny. Większość osiągnięć ma
tymczasowy, nawet jednorazowy efekt (na
przykład osiągnięcie Cud pozwala Rycerzowi
natychmiast dokonać nadnaturalnego czynu),
jednak po ich wykupieniu mogą na trwałe odcisnąć
się na świecie gry. Przykładowo: użycie osiągnięcia
Znajomy podczas pobytu w wiosce może sprawić, że
przez długi czas wprowadzona przez Rycerza postać
niezależna będzie z tą miejscowością powiązana,
może też pojawić się w przyszłych przygodach.
(Dowolna liczba PS) Dar: Rycerz przekazuje
wybranej osobie kosztowny prezent.
(Dowolna liczba PS) Sława: Rycerz określa
swoją sławę w okolicy. Ta wartość zostaje zwiększona
przez posiadany przez niego poziom czempiona.
(1) Obserwacja: Rycerz wprowadza mały,
korzystny dla niego szczegół do opisu Trubadura.
Jeżeli chce, może być jedyną osobą, która jest to
w stanie zauważyć.
(2) Drugi dech: Na potrzeby najbliższego testu
Rycerz ignoruje wszystkie negatywne modyfikatory
zdobyte podczas tej przygody.
(2) Niepamięć: Wiedza o porażce Rycerza nie
będzie rozgłoszona po innych częściach królestwa.
 (2) Spokój: Rycerz w żaden sposób nie okazuje
po sobie bólu, słabości czy innych, zdradzieckich
emocji podczas tej przygody. To osiągnięcie nie może
być wykupione w odpowiedzi na nieudany test.
(2) Wiedza: Rycerz opisuje wybraną relikwię, ród
rycerski, krainę, postać lub inny szczegół powiązany
ze światem gry.
(2) Władza nad sercem: Rycerz nie ulega
choćby i najbardziej ponętnej próbie uwiedzenia
podczas tej przygody.
(2) Wyczyn: Rycerz wprowadza sposobność,
dzięki której może popisać się przed prostym ludem
swoją siłą, urodą, ekwipunkiem lub przenikliwością.
16
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
(2) Znajomy: Rycerz wprowadza postać znajomego
lub odległego krewnego, który może poświadczyć
jego tożsamość lub podzielić się z nim pewnymi
informacjami.
(3) Błogosławieństwo: Rycerz zapewnia
innemu członkowi drużyny dodatkową k6 podczas
najbliższego testu. To osiągnięcie może być
wykorzystane jedynie przez i wobec honorowego
Rycerza.
(3) Błogosławiony pancerz: Zbroja noszona
przez Rycerza jest w stanie uchronić go przed
pierwszą walką, która miałaby skończyć się jego
śmiercią. Rycerz musi zadeklarować wykorzystanie
błogosławieństwa przed wykonaniem testu. To
osiągnięcie działa do końca przygody.
 (3 lub więcej) Kryjówka: Rycerz znajduje
miejsce, w którym może się ukryć i o ile nie zdradzi
swej obecności dźwiękiem, ruchem czy zapachem, nie
zostanie zauważony. Wydając kolejne Punkty Sławy
można powiększać kryjówkę tak, by zmieściły się w
niej dodatkowe osoby.
(3) Magiczny oręż: Broń użyta przez Rycerza
jest w stanie przebić się nawet przez najtwardszy
materiał, lecz traci moc po pierwszym razie, gdy to
zrobi. To osiągnięcie działa do końca przygody.
(3) Przypływ sił: Na potrzeby jednej walki,
turnieju lub bitwy Rycerz jest traktowany, jakby
posiadał jeden poziom czempiona więcej ALBO
przerzuca jedną ze swoich kostek podczas dowolnego
testu. Można wykupić to osiągnięcie także po
wykonaniu rzutu.
(3) Strach: Rycerz wzbudza strach wśród
zebranych, zwłaszcza wśród wrogów.
(4) Doradca: Rycerz natyka pustelnika,
staruszkę, zakonnicę, minstrela lub mnicha, którzy
służyć będą zarówno schronieniem, jak i dobrymi
radami czy wyjaśnieniem, co się dzieje w okolicy.
(4) Dowódca: Osoba (lub mała grupa osób),
która chciała zdradzić Rycerza, pozostaje mu lojalna.
Osiągnięcie to może zostać użyte jedynie przez
Rycerza, który posiada ósmy poziom cnoty fidelitas.
(4) Nawrócenie: Rycerz nawraca wskazanego
poganina na chrześcijaństwo. Osiągnięcie to może
zostać użyte jedynie przez Rycerza, który posiada
przynajmniej ósmy poziom cnoty pietas.
(4) Przyjaciel: Rycerz wprowadza postać
przyjaciela lub bliskiego krewnego, który chętnie mu
pomoże w potrzebie.
(4) Uwiedzenie: Postać, niekoniecznie w zgodzie
z własną wolą, staje się obiektem afektu wskazanej
niewiasty.
17
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
(4) Wielki wyczyn: Rycerz wprowadza
sposobność, dzięki której może popisać się przed
rycerstwem i damami swoją siłą, urodą, ekwipunkiem
lub przenikliwością.
(5) Potomek: Po nocy spędzonej z niewiastą
Rycerz pozostawia ją w błogosławionym stanie.
(5) Rozjemca: Rycerz wykorzystuje swój
autorytet, by zażegnać lub przynajmniej załagodzić
konflikt pomiędzy zwaśnionymi stronami.
(6) Wstawiennictwo przed Arturem: Rycerz
może zarekomendować Arturowi jakąś osobę lub w
inny sposób wywrzeć na niego wpływ. To osiągnięcie
może zostać wykorzystane jedynie przez rycerza
o przynajmniej ósmym poziomie cnoty curiositas.
(6) Lokalny bohater: Po przygodzie Rycerz
staje się bohaterem lokalnej społeczności i zawsze
może liczyć na jej wsparcie.
(7) Łaska: Jeżeli Rycerz podjął się walki, która
ma się skończyć jego śmiercią, otrzymuje łaskę
od swego zwycięzcy, jednak jest zobowiązany mu
ją wynagrodzić. Jeżeli Rycerz posiada dziesiąty
poziom cnoty virtus, może zostać oszczędzony bez
odwdzięczania się zwycięzcy.
(7) Znak: Bóg udziela Rycerzowi wskazówki lub
proroctwa, na przykład podczas snu.
(8) Magiczny lub cudowny przedmiot:
Rycerz wchodzi w posiadanie niezwykłego przedmiotu
o znaczącej mocy i o ile sam się na to nie zdecyduje,
nie może go utracić.
(8) Sąd ostateczny: Rycerz określa, jaka
jest prawdziwa wersja zdarzeń. To osiągnięcie
może zostać wykorzystane jedynie przez Rycerza
o dziesiątym poziomie cnoty prudentia.
(10) Cud: Rycerz dokonuje cudu godnego
świętego. Leczy śmiertelnie chorego, stąpa po
 wodzie, mnoży chleb i ryby, wypędza demona czy tym czempiona. Bywa na przykład, że dopiero
podobne. To osiągnięcie może zostać wykorzystane odpowiednio znakomity Rycerz będzie w stanie
jedynie przez Rycerza o dziesiątym poziomie cnoty zerwać klątwę zniewalającą niewiastę w mrocznej
pietas. jaskini lub użyć świętego miecza.

(10) Pokuta: Między przygodami Rycerz

dokonuje pokornego i bohaterskiego czynu, który
nie przyzna mu sławy, ale pozwoli w pełni odkupić
swój honor. Wszystkie jego poziomy cnót, które były
poniżej poziomu siódmego, zostają zwiększone do tej
właśnie wartości.
Poziom czempiona
Każde dziesięć Punktów Sławy zdobyte przez
Rycerza (niezależnie od tego, czy je wykorzysta na
osiągnięcia) zapewnia mu jeden poziom czempiona.
W trakcie gry poziom czempiona będzie miał
znaczenie w następujących sytuacjach:
HH Przewaga w walce. Podczas walk każda strona
wykonująca test dodaje do wyniku swój poziom
czempiona;
Testowanie krok po kroku
Kiedy testować: Test należy wykonać jedynie
w sytuacjach bardzo istotnych. Jeżeli Rycerze chcą
dokonać małoznaczącej (zwłaszcza, gdy postacie
nie mają ograniczeń czasowych) lub niemożliwej
czynności, Trubadur powinien samodzielnie
zdecydować, czy są w stanie to osiągnąć. Wykonanie
testu jest potrzebne, gdy Rycerze chcą osiągnąć coś
bardzo ważnego lub są zagrożeni.
Kto testuje: Na potrzeby gry przyjmuje się,
że wszystkie testy są przeciwstawne i posiadają
przynajmniej dwie strony, których dążenia

HH Przewaga w turnieju. Na początku turnieju

każdy ważniejszy uczestnik (a więc każdy
Rycerz i najbardziej znane postacie niezależne)
wykonują test, dodając do wyniku swój poziom
czempiona. Wynik tego testu określa jak dobrze
strona poradziła sobie w obrębie całego turnieju.
Pojedynek o pierwsze miejsce toczy się jedynie
pomiędzy dwoma stronami o najwyższym
wyniku;

HH Sława w bitwach. Każde dwa poziomy czempiona

zapewniają jeden Punkt Sławy pod koniec
bitwy z armią innego władcy (zaokrąglając
w dół, ale nie mniej, niż jeden). Honorowi rycerze
Okrągłego Stołu nie są w stanie umrzeć podczas
bitwy, choć dokonują wielu bohaterskich czynów.
Niehonorowi rycerze również muszą zdać test, by
te czyny przeżyć;

HH Automatyczne sukcesy. Niektóre sytuacje mogą

wymagać posiadania konkretnego poziomu

18

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 wykluczają sukces pozostałych stron. Stroną może
być grupa przeciwników w walce, rzucająca czar
czarownica ale też, na przykład, magiczna pułapka,
zaszyfrowana księga, wartka rzeka.
Deklaracja stawek: Wszystkie strony
uczestniczące w teście deklarują, co osiągną poprzez
sukces, czyli określają swoją stawkę. Wszyscy
uczestnicy sesji mogą kwestionować zasadność
zaproponowanych stawek i dążyć do konsensusu.
Przykłady stawek:
HH drużyna (chce pokonać grupę bandytów) vs.
grupa bandytów (chce pojmać podróżującego
z drużyną posłańca i bezpiecznie uciec);
HH drużyna (chce przekonać kupca by odstąpił im
wyjątkowy miecz) vs. kupiec (chce, by drużyna
wpierw wykonała dla niego pewne zadanie);
HH Rycerz (chce poznać tajemnice
sekretnego miasta) vs. zaszyfrowana
księga (chce aktywować czar obronny);
HH drużyna (chce dogonić wrogów przedostając
się na skróty przez jezioro) vs. jezioro (chce
zatrzymać pogoń Rycerzy i sprawić, że stracą
trop);
HH drużyna (chce wspiąć się niepostrzeżenie na
mury zamku w środku nocy) vs. zamek (chce im
to uniemożliwić i zaalarmować straże);
HH Rycerka (chce oswoić dzikiego wierzchowca, by
uciec z zasadzki) vs. koń (chce odbiec i utrudnić
dziewicy i Rycerce ucieczkę);
HH trucizna w winie (chce otruć Rycerza i wykluczyć
go z turnieju) vs. Rycerz (chce wziąć udział
w turnieju);
HH każdy ważny uczestnik turnieju sprawdza, czy uda
mu się dojść do finałowej walki. Jest to dowolna
liczba stron, w której każda ma tę samą stawkę.
Rzut: Każda strona rzuca k6. Strona, której
wypadnie wyższy wynik, wygrywa. Jeżeli podczas
rzutu używa się dodatkowych kostek, wybiera się
spośród całej puli najwyższy wynik.

19

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Prawo narracyjne: Strona, która osiągnęła
najlepszy rzut, opisuje przebieg testu i jego rezultat,
czyli posiada tzw. prawo narracyjne. Inni uczestnicy
gry mogą proponować alternatywy. W sytuacjach,
gdy opis gracza miałby zaszkodzić dobrej zabawie
wszystkich uczestników sesji, Trubadur ma prawo
veta (czyli prosi Rycerza o podanie innego opisu).
Warto różnicować opis w zależności od tego, jak
dużą przewagę miało się nad przeciwnymi stronami.
Pojedynek, w którym początkowo nastąpił remis,
mógł być związany z długim, męczącym zmaganiem,
w którym z trudem wyłoniono zwycięzcę. Za to gdy
posiadało się nad przeciwnikiem ogromną przewagę
w rzucie, można śmiało opisać, że został zdruzgotany.
Remisy: Jeżeli najwyższe wyniki podczas testu
remisują ze sobą, należy każdą z remisujących kostek
przerzucić i zestawić ich wyniki jedynie ze sobą
nawzajem. Przykładowo: jeżeli Rycerzowi wypadły
dwie piątki, zaś przeciwnej stronie piątka i dwójka,
przerzucić należy jedynie te kości, na których wypadła
piątka (czyli wszystkie trzy) i na ich podstawie wyłonić
zwycięzcę.
Ustalanie puli przeciwnych stron: Trubadur
określa liczbę i rodzaje kości, które przynależą
przeciwnej stronie (od k4 do k12). Rzucanie więcej
niż jedną kością i używanie kostek lepszych niż k6
powinno cechować trudne zagrożenia. Niektóre
wyzwania mogą okazać się niezwykle trudne dla
Rycerzy: początkująca drużyna, której członkowie
używają zazwyczaj 2k6, ma małą szansę wygrać
ze stroną używającą 2k10. Trubadur powinien
zastanowić się, czy wyzwania powinny dostosowywać
się do postaci, czy przeciwnie – może drużyna jest w
stanie natrafić nawet na bardzo trudne przeciwności
już na samym początku kampanii i to od niej zależy,
czy podejmie się ryzyka.
Skomplikowane stawki: W niektórych
sytuacjach Trubadur może skomplikować stawki
na przykład poprzez podzielenie wyników testu na
mniejsze i większe sukcesy, wprowadzić częściowe
20
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
niepowodzenia, lub podzielić skomplikowany test na
kilka mniejszych testów.
Pojedynki: W przypadku honorowych
pojedynków można podzielić je na dwa testy –
pierwszy określa efekt potyczki na grzbiecie konia,
przy czym zwycięzca otrzymuje przewagę przy drugim
teście, określającym triumf podczas walki pieszej
na miecze czy topory. Przewagę może na przykład
wyrazić zamiana kostki Rycerza na k8. Należy również
pamiętać o modyfikatorach związanych z poziomem
czempiona.
Ustalanie puli przeciwników
podczas walki
Przy określaniu puli przysługującej stronie, która
staje naprzeciw drużyny podczas walki, warto zwrócić
uwagę na następujące zjawiska:
Rodzaj przeciwników: Większość ludzkich
wojowników będzie używać k6. Znikome zagrożenia
(na przykład leśne duszki, psy łowcze, wieśniacy)
używać będą k4. Z kolei potężni przeciwnicy
(olbrzymy, diabły, magowie, smoki) mogą używać
kostek lepszych niż ludzie. Jeżeli strona jest mieszana,
można uśrednić ich kość lub użyć najwyższej kostki.
Przewaga liczebna: Jeżeli przewaga liczebna
przeciwników może wpłynąć na przebieg walki,
wroga strona zasługuje na dodatkową kość: od k6 do
k12, zależnie od tego, jak duża jest owa przewaga. Nie
należy stosować przy tym konkretnego, obiektywnego
przelicznika. Czterej wojownicy walczący przeciwko
trzem rycerzom mogą już otrzymać k6, za to wieśniacy
mogą wymagać przynajmniej dwukrotnej przewagi
liczebnej, by otrzymać taką samą kostkę.
Wybitne jednostki: W grupie zwierząt leśnych
może pojawić się pogańskie bóstwo, pośród zbrojnych:
wrogi Arturowi król, pośród bandytów: niehonorowy
rycerz. Gdy grupie przeciwników przewodzi wybitna
jednostka, przysługuje jej własna kostka.
 Honor: Jeżeli większość przeciwników lub otrzymają dodatkową k8. Jest pośród nich też jeden
przynajmniej ich przywódca są honorowi, ich pula nikczemny rycerz, który zwiększa siłę całej grupy
wzrasta o kość honoru (czyli zwyczajowe k6). o kolejną k6. Gdyby walka toczyła się nie w wiosce,
tylko na pirackim statku, zapewne otrzymaliby
Przedmioty, talenty, okoliczności, poziom w dodatku +2 do wyniku rzutu.
czempiona: Ustalanie puli może zostać wzbogacone
o dodatkowe kostki lub modyfikatory do rzutów Modyfikatory podczas rzutów
w wyniku rzadszych kontekstów. Warto się
Ważną częścią dokonywania testów podczas sesji
zastanowić, czy przeciwnicy używają magicznej
Etosu jest nagradzanie drużyny za podejmowane
broni, skutecznie przeprowadzili zasadzkę, posiadają
przez nią działania. Strategiczne i kreatywne decyzje
wyjątkowy talent i tym podobne.
powinny owocować w zdobywanie modyfikatorów
podczas rzutów. Często modyfikatory będą wynikiem
Przykład ustalania przeciwnej puli:
używanych przez graczy osiągnięć, choć nie są one ku
Trzyosobowa drużyna próbuje pokonać grupę
temu niezbędne. Modyfikatory mogą przybrać różne
dziesięciu piratów, którzy napadli na pobliską
postacie i wszyscy uczestnicy gry mogą dyskutować
wioskę. Trubadur ocenia, że piraci nie są honorowymi
ich kształt. Przykładowymi modyfikatorami mogą
wojownikami, nie otrzymują żadnego poziomu
być dodatkowe kości przyznawane poszczególnym
czempiona, a rzucać będą jedną k6. Jednak ze względu
postaciom lub premie typu „+2 do rzutu.
na to, że mają ponad trzykrotną przewagę liczebną,

21

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 ZASADY
ZAAWANSOWANE
I OPCJONALNE
Pochodzenie
W prowadzając tę zasadę należy uznać,
że każda postać zaczyna grę posiadając
pochodzenie Ubogi ród.
Gdy Rycerz osiąga siedemdziesiąty siódmy
Punkt Sławy (choćby i pośmiertnie), przechodzi do
świata legend arturiańskich, a co się z tym wiąże –
niewiele już przeszkód będzie dla niego stanowiło
wyzwanie. Otrzymuje prawo do rozpoczęcia przygody
nową postacią, podnosząc status jej pochodzenia
o jeden poziom względem poprzedniej postaci
(raz odblokowany poziom pochodzenia można
wykorzystywać już zawsze). Jako, że większość
Rycerzy zacznie swoją przygodę jako rycerze
z biednego rodu, większość z nich ma przed sobą
długą drogę, nim zostaną kandydatami na następców
tronu Artura. Bardzo często z bardziej szlachetnym
rodem wiąże się szczególne piękno fizyczne, wdzięk
i charyzma.
Liczbę Punktów Sławy potrzebną do odblokowania
lepszego pochodzenia można swobodnie modyfikować
na potrzeby swojej kampanii. Większość postaci
otrzymuje koło dwudziestu punktów w ciągu trzech,
czterech lub, rzadziej, pięciu sesji.
I. Ubogi ród – Rycerz, choć w jakiś sposób
doznał zaszczytu dołączenia do rycerzy Okrągłego
Stołu, wywodzi się z ubogiej i niezbyt wpływowej
rodziny. Jest pierwszą osobą w swym rodzie, która
może zdobyć prawdziwą sławę, póki jednak to
nastąpi, jej pochodzenie będzie budziło jedynie
pytania i nieufność. Rycerze z ubogich rodów często
są pierwszymi chrześcijańskimi wojownikami w
swych stronach, bywają poleceni Arturowi w ramach
jakichś niecnych intryg lub są częścią pospólstwa,
22
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
które dopiero co [niedawno] zostało wywyższone do
rangi szlachcica.
II. Znaczący ród – zaproszenie Rycerza do
grona rycerzy Okrągłego Stołu było zaszczytne,
ale nikogo nie zdziwiło. Jego rodzina jest jedną
z ważniejszych w kraju i posiada długą historię. Rycerz
rozpoczyna sesję z dodatkowymi pięcioma Punktami
Sławy, które nie wliczają się przy zbieraniu poziomu
czempiona, oraz z talentem Uroda.
III. Biblijny ród – Rycerz przynależy do
starej rodziny, która bezpośrednio wywodzi się
od znamienitych rodów i postaci hebrajskich, na
przykład od króla Dawida lub Józefa z Arymatei. Raz
na przygodę może wzmocnić swój rzut o k6, powołując
się na pamięć o znamienitym przodku, oraz zaczyna
grę z talentami Uroda oraz Wykształcenie.
IV. Antyczny ród – Rycerz przynależy do
pradawnej rodziny, powiązanej jeszcze z pogańskimi
rodami greckimi lub rzymskimi, a także bohaterami
mitów. Raz na przygodę może wzmocnić swój
rzut o k8, powołując się na pamięć o znamienitym
przodku, oraz zaczyna grę z talentami Piękno oraz
Wykształcenie.
V. Ród królewski – Rycerz jest bezpośrednio
związany z królem jednej z krain podbitych przez
Artura lub go wspierających. Rozpoczyna swoją
podróż po Brytanii posiadając dodatkowy poziom
czempiona i powiązany z nim talent, a także z Piękno
oraz Wykształcenie.
VI. Król – Rycerz jest królem jednej z krain
podbitych przez Artura lub go wspierających. Podczas
swych przygód korzysta z rynsztunku, który zapewnia
mu k10 zamiast zwykłego k6 oraz tymczasowy poziom
czempiona podczas wszystkich pojedynków, walk,
bitew czy turniejów, a także zaczyna grę z talentami
Boskie piękno oraz Wykształcenie.
VII. Rodzina Artura – Rycerz jest krewnym lub
przynajmniej bliskim powinowatym króla Artura.
 Posiada prawo zabiegać o jego tron, jeżeli skończy,
broń Boże, władać i raz na przygodę może użyć jedno
osiągnięcie o koszcie pięć lub mniejszym za darmo.
Zaczyna swoją przygodę z talentami Boskie piękno
oraz Wykształcenie.
O śmierci Rycerzy
Zazwyczaj przegrana w walce będzie związana
z pojmaniem drużyny, obrabowaniem jej czy
osłabieniem (wprowadzeniem negatywnych
modyfikatorów przy jej przyszłych testach),
a nawet niezrealizowaniem jej zadania. Trubadur
nie powinien angażować drużyny w test mogący
skończyć się jej śmiercią. Może się jednak zdarzyć, że
drużyna postanowi podwyższyć ryzyko w zamian za
korzystniejszą stawkę.
Sam Trubadur może zachęcać drużynę, by choć
jeden Rycerz zdecydował się zaryzykować swoje życie
23
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
w zamian za to, że podwyższy wartość stawki dla
całej drużyny. Są jednak sposoby, by oszukać śmierć
– Rycerz może, na przykład, wykupić osiągnięcia
Błogosławiony pancerz (przed wykonaniem
rzutu) lub Łaska (po wykonaniu rzutu), by uchronić
się przed zgonem. Ryzykowanie życia jest naturalną
części gry, bez której niektóre stawki są po prostu
niedostępne dla drużyny.
Gdy już dojdzie do śmierci Rycerza, należy oddać
temu zdarzeniu należytą uwagę. Bohaterzy legend
arturiańskich zawsze są w stanie wyrzec bohaterski lub
złowieszczy monolog, rzucić klątwę lub wyrzec ciche
błogosławieństwo, dokonać bohaterskiego czynu czy
wybaczyć długoletniemu wrogowi. Śmierć Rycerza
powinna być ważnym wydarzeniem i niezapomnianą
częścią legendy, a nie tylko rezultatem nieudanego
testu.
Przykład śmierci Rycerza: Główny
prześladowca drużyny, zły francuski rycerz, może
 zostać pokonany, ale nawet wtedy ucieknie i dalej
będzie knuł przeciw bohaterom. Ktoś z drużyny może
zadeklarować, że postanawia zaryzykować – jeżeli
osiągnie sukces, zabije (lub pojmie i zniewoli) swego
nemezis. Jeżeli zaś przegra – poniesie śmierć.
Mechanika interakcji
społecznych
Niektóre drużyny mogą preferować wprowadzenie
testów w sytuacjach, gdy postacie starają się wywrzeć
wpływ na innych osobach. W takiej sytuacji do gry
można wprowadzić garść dodatkowych talentów
społecznych, spośród których każda postać posiada
na początku kampanii jeden. Kolejne talenty
społeczne można wykupywać jako normalne talenty.
Talent społeczny zapewnia Rycerzowi premię do
rzutu równą jego poziomowi czempiona zawsze, gdy
uczestniczy w interakcji społecznej z nim powiązanej.
Do talentów społecznych należą
Przekonywanie/Przemawianie, Sztuka,
Uwodzenie, Zastraszanie. Pula przy rzucie
obronnym przeciwstawnej strony zależy od
Trubadura.
honoru zakończyła się niepowodzeniem i jej
późniejszą śmiercią. Jeżeli Rycerze i Trubadur chcą
unikać automatycznego sukcesu, można posiłkować
się następującymi zasadami:
HH Podczas sądu Bożego każda strona ma możliwość
umrzeć lub zostać po walce stracona;
HH Podczas sądu Bożego strona, która ma rację,
otrzymuje dodatkową k6 do rzutów;
HH Podczas sądu Bożego strona, która broni honoru
swojej damy serca, zwiększa swój poziom
czempiona o dwa.
Należy pamiętać, że Rycerz może walczyć
w ramach sądu Bożego w imieniu dowolnej osoby…
z wyjątkiem własnej żony.
Rycerki według Aureusa

Sąd Boży
Średniowieczne romanse dość dziwacznie
podchodziły do kwestii sądu Bożego. Z jednej strony
pojedynek kończył się zawsze zwycięstwem osoby,
która była u racji, z drugiej: bardzo często dochodziło
do naginania prawdy i dostosowywania faktów do
własnej wygody. Stąd najwyraźniej Bóg nie miał
oporów, by stawać po stronie zbrodniarzy dopóty,
dopóki potrafili swoje przewinienia oblec w ładne
słówka i wykorzystać system dla własnej korzyści.
Można sądy Boże rozgrywać na różne sposoby,
choćby uznając, że Bóg bezpośrednio rozstrzyga
pojedynek i zwyciężyć może jedynie ten, kto ma rację,
jednak wiele romansów wskazuje, że najchętniej
sięgano po usługi mężów jak najbieglejszych w boju.
Wiele sądów Bożych dotyczyło walki o honor damy
serca, w imieniu której staje się w obronie. Trudno
też znaleźć sytuację, w której obrona niewieściego

24

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 W legendach arturiańskich kobiety nie mogły HH Gdy Rycerka osiągnie piąty poziom czempiona,
być rycerzami (czy, mówiąc z przymrużeniem oka: może ujawnić swą prawdziwą tożsamość,
rycerkami). Graczki mogą zdecydować się prowadzić wzbudzając szok, ale nie ponosząc ciężkich
postacie męskie, ale można też nieco nagiąć realia konsekwencji.
świata gry. Rycerka może być wyjątkowym dodatkiem
do drużyny Okrągłego Stołu i, rzecz jasna, nikt nie
broni graczom płci męskiej, by poprowadzili postać
kobiety. Postać kobiecą można co prawda prowadzić
zgodnie z zasadami przysługującymi męskim
członkom drużyny, lecz istnieje kilka alternatywnych
zasad, z których można skorzystać:

Dziewictwo: Rycerka musi być nie tylko

honorowa, ale też pozostać dziewicą, jeżeli chce mieć
zapewnioną dodatkową kość honoru podczas gry.

Mężowie serca: Rycerce nie przystoi zalecać się

do mężczyzny w sposób należny damom serca i nie
powinna pozwalać sobie na anonse rycerzy, którzy by
z niej chcieli uczynić damę serca.

Wyjątkowa rola: Rycerki wyróżniają się spośród

stanu rycerskiego na tyle, że po każdej przygodzie
otrzymują dodatkowy Punkt Sławy, a na początku
gry posiadają dodatkowe pięć Punktów Sławy.

Rycerki według Skavenlofta

Łukasz Skavenloft Kołodziej zaproponował
swój zbiór zasad alternatywnych określających
wyjątkowość postaci kobiecych. Czyni on z nich
bardziej tajemnicze, kryjące swoją płeć osoby:
HH Rycerka nie może zostać przyłapana w sytuacji,
w której zdradziłaby swoją płeć przed rycerzami
Okrągłego Stołu;

HH Jeżeli płeć Rycerki zostanie ujawniona,

niewątpliwie rycerze Okrągłego Stołu postanowią
ją przynajmniej wypędzić;

HH Póki Rycerce udaje się utrzymać jej tajemnicę,

wzbudza powszechny lęk i roztacza aurę
tajemnicy. Otrzymuje też dodatkowy Punkt
Sławy pod koniec każdej przygody;

25

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Kamelot i inne miejsca
Gdy drużyna przebywa na zamku króla Artura,
można z tą lokacją powiązać kilka zasad specjalnych,
by ją wyróżnić i nadać jej szczególnego smaku:
Ekstrawagancja: Na Kamelocie nieustannie
krążą bogactwa, podarki i przysługi. Gdy Rycerz
próbuje wykorzystać osiągnięcie Dar, zwiększa jego
koszt Punktów Sławy o 2.
Karcące spojrzenia: Każde szokujące odejście
od zasad etykiety owocuje szczególną niechęć
obserwatorów. Jeżeli Rycerz ma doznać uszczerbku
na cnocie curiositas w sytuacji, która posiada wielu
świadków, traci dodatkowy poziom tej cnoty.
Niemniej Rycerze mogą w ramach talentów
poznawać czary, stąd wszyscy uczestnicy sesji
powinni zastanowić się, jak potężną magię chcą mieć
do dyspozycji. Poza korzyściami warto uwzględnić
pewne warunki używania czaru, w tym jego negatywne
konsekwencje i ograniczenia.
Erudycja (czar)
Raz na przygodę Rycerz może użyć osiągnięcia
Wiedza za darmo.
Palące spojrzenie (czar)
Rycerz może wydać poziom cnoty curiositas, by
wzbudzić w dowolnej osobie głęboki strach i wywołać
jej uległość.

Bezpieczna przystań: W Kamelocie zawsze Pomoc dziczy (czar)

można liczyć na strawę, nowych pachołków,
medyków, duchownych, konie, ekwipunek i tym
podobne pomoce.
Ciągła przygoda: Kiedy Rycerze są w Kamelocie,
mogą z łatwością zainicjować turniej, polowanie,
ceremonię kościelną i tym podobne atrakcje.
Otrzymują dostęp do specjalnego osiągnięcia,
który kosztuje dwa Punkty Sławy, a umożliwia im
rozpoczęcie tego typu inicjatywy.
Przy pomocy podobnych zasad specjalnych można
też wyróżnić inne miejsca, które okażą się być ważne
dla drużyny, jak wyspy, klasztory, wioski czy zamki.
Rycerz otrzymuje dostęp do wyjątkowego osiągnięcia
kosztującego trzy Punkty Sławy. Używając go,
ściąga ku sobie leśne zwierzęta, które pomagają mu
w boju (zapewniając dodatkową k6), użyczają mu
swoich zmysłów, wykradają małe przedmioty od
przeciwników i oferując inne, drobne przysługi.
Zmiana kształtu (wyrodny czar)
Rycerz może wykorzystać dwa poziomy cnoty virtus,
by do końca przygody (lub krócej) przyjąć postać
innej osoby.

Magia i przykładowe czary

W legendach arturiańskich magia, choć obecna, nie
posiada precyzyjnego działania i konkretnych granic.
Stanowi bardziej fabularny wytrych, niż precyzyjny
system. Morgana była w stanie zamienić siebie wraz
ze świtą w kamienne posągi, po czym cofnąć ten czar
i ruszyć w dalszą drogę. Używane były czary takie jak
teleportacja o dużym zasięgu, iluzje, manipulacja
pogodą, zawalanie jaskiń, patrzenie w przyszłość…
Magia podczas sesji nie musi być zbalansowana, za to
powinna zapewniać pole do tworzenia kreatywnych
wątków fabularnych.

26

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Modyfikowanie mechaniki
Etosu i jednostrzałówki
Tworzeniu mechaniki Etosu przysługiwał
konkretny cel: stworzyć system zasad, który będzie
przynosił uczestnikom sesji frajdę, a zarazem
zapewni Rycerzom i Trubadurowi narzędzia do tego,
by tworzyć nowe legendy arturiańskie.
Nie znaczy to, że zasady te nie mogą być
modyfikowane, poszerzane, czy upraszczane, choć
też nie są po to, by je łamać. Ich modyfikowanie nie
powinno przebiegać z ramienia wszechwładnego
Trubadura, lecz służyć dobrej zabawie wszystkich
uczestników sesji i zgodnie z wolą całej grupy.
Przy prowadzeniu szybkiej jednostrzałówki można
chcieć grać dynamiczniej i spędzić mniej czasu przy
tworzeniu postaci. Poniżej kilka propozycji, jak to
osiągnąć:
HH Zignorowanie większości zasad specjalnych (jak
choćby mechaniki Pochodzenia).

HH Zrezygnowanie z poziomów etosu. O tym, czy

Rycerzowi przysługuje kość honoru, decyduje
Trubadur. Należy zignorować wymagania
związane z poziomami cnót podczas używania
osiągnięć. Dla ubarwienia postaci warto określić
jedną cnotę, z której jest znana i jedną, która jest
jej największą słabością.

HH Każdy Rycerz może rozpocząć sesję z dwoma

poziomami czempiona i dwoma talentami, które
dodadzą mu nieco więcej sił na poszukiwanie
przygód.

HH Każdy Rycerz rozpoczyna sesję z dziesięcioma

Punktami Sławy, które może wydać na
osiągnięcia, a które nie wliczają się do zbierania
poziomów czempiona. Podczas kolejnych
przygód można zdobyć nowe Punkty Sławy
i nowe poziomy czempiona czy talenty.

27

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 28

Mikołaj Hinca (Order #29726803)


ŚWIAT GRY
Drużyna króla Artura
S esje Etosu dotyczą honoru, bohaterstwa i
sławy – nie każda postać będzie nieskazitelna,
nie każda będzie obleczona w zaszczyty. Gra pozwala
odgrywać dążące do ideału bądź chwały postacie
i tworzyć fascynujące historie rodem z romansów
średniowiecznej Francji.
Każdy Rycerz rozpoczyna grę jako członek
drużyny króla Artura. Artur, wbrew obyczajom,
chętnie uczestniczył w przygodach i zachęcał do
tego samego swych przybocznych. Dzięki temu
jego rycerze nie byli szlachcicami grzejącymi łoża
w zamczyskach by jedynie przy okazji wyprawiać
się po daninę lub odpowiadać na wezwanie do boju
z wrogim królestwem. Przeciwnie: rycerze Okrągłego
Stołu każdego dnia szukają okazji do wykazania się
męstwem. Chronią mienia i chwały swego władcy
równie zawzięcie, jak porządku chrześcijańskiego.
Miast ściągać podatki czy nadzorować chłopów,
rycerz chętniej zabiegać będzie o serca pięknych
niewiastach, głowy olbrzymów czy sławę zdobywaną
w turniejach.
Rycerze będą często spotykać się z postaciami
znanymi z legend arturiańskich. Przy Okrągłym
Stole zasiadać mogło ponoć stu pięćdziesięciu
rycerzy, można więc śmiało mieścić w tym gronie
nowe drużyny, bez konieczności odgrywania postaci
takich jak Lancelot, Gawein czy Kaj. Cenniej będzie
pozwolić swym pomysłom, czynom i charakterom
ukształtować wyjątkową historię, w której sławne
osoby ograniczą się do roli postaci niezależnych.
Osoby niepewne, kim jest rycerz Okrągłego Stołu,
niech baczą: jest to mąż, który pochodzi z rodziny
szlacheckiej (wywyższenie chłopa czy rzemieślnika
jest w legendach właściwie niespotykane), i choć
oficjalnie jego rodzina zarządza jakimś skrawkiem
29
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
ziemi, ważniejsze dla niego jest dobro króla Artura.
Podstawowym obowiązkiem rycerza jest odpowiadać
na wezwania do wojen. Rycerza nad prostaczka
wyróżnia przy tym oręż (gdyż jako jedyny może
opłacić tresowanego rumaka, lancę, zacny pancerz,
miecz czy topór) i wyjątkowe doświadczenie w boju.
W wolnym czasie kawaler najchętniej wyruszy za
jakąś przygodą, by dopomóc ludziom z królestwa
Artura lub dowieść swej wartości, a jeżeli akurat nie
ma ku temu sposobności, zapewne postara się zadbać
o swą małżonkę lub damę serca.
Damą serca może być zarówno dziewica, która
w późniejszym czasie stanie się narzeczoną lub
żoną rycerza, jak i kobieta zamężna, która jednak
rycerza oczarowała swą urodą i charakterem.
Czasem dama serca będzie rycerzowi romantyczną
kochanką czy zaufaną przyjaciółką, innym razem
będzie nieosiągalna tak cieleśnie, jak i duchowo,
a dowodzenie jej swej wartości swej stanie się obsesją.
Gdy niewiasta będzie zagrożona niesłusznym sądem,
mąż jej nie ma prawa stanąć w jej obronie w sądzie
Bożym – tu miecz podniesie właśnie rozmiłowany
w niej rycerz. Jeżeli nie ma się ważniejszych
obowiązków, to dla czci i pamięci damy serca walczy
się w turniejach, toczy pojedynki i zaklina swój honor.
Pojedynki (które wchodzą też w skład turniejów
rycerskich) mają specyficzny rytuał. U początku
walczy się przy pomocy kopii z grzbietu rumaka,
unikając przy tym zabicia konia przeciwnika, z kolei
starając się wrogiego rycerza nie tyle zabić, co raczej
zranić i zrzucić z wierzchowca. Następnie walczy
się pieszo, używając mieczy, toporów lub, o wiele
rzadziej, innych broni. Bywa też, że pojedynkować
chce się dwóch królów, lecz miast mierzyć swe
siły, organizują małą bitwę pomiędzy grupami
rycerzy. Niezależnie czy pojedynek, czy turniej,
często dochodzi do przypadkowych, nieszczęśliwych
śmierci, jednak honorowi rycerze Okrągłego Stołu są
przed tego typu pomyłką chronieni. Wciąż jednak jest
możliwe, że zdecydują się z kimś walczyć na śmierć
i życie, zwłaszcza podczas słynnych sądów Bożych, w
których to sam Stwórca rozstrzyga o zwycięstwie.
Większość starć jest jedynie towarzyskimi
 przepychankami, a i podczas bitew często zdarza się
rycerzy jedynie więzić, by dać szansę ich rodzinom na
wypłacenie okupu. Nierzadko rywale czy wrogowie
stają się serdecznymi przyjaciółmi. Rodziny rycerskie
mają zresztą więzi tym mocniejsze, że często
zawiązują między sobą nawet niezbyt romantyczne
więzi małżeńskie, a i wysyłają do innych rodów na
całe lata swych synów, by ćwiczyli u innych rodów
jako paziowie, a później: giermkowie, uczący się
podstaw walki, jazdy konnej i rycerskiego etosu.
Świat Króla Artura
Wiedzieć musisz, szlachetny panie, że pamięć
o królu Arturze nie dotrwała do naszych smutnych
czasów tak bardzo, jak powinna. Zapewne w wyniku
diabelskiej sztuczki, która miała umniejszyć jego
legendzie. Nikt nie jest pewien, skąd pochodził
i kiedy odszedł ku mglistej wyspie Avalon. Do teraz
kronikarze kłócą się, czy zwyrodniała Morgana
Czarodziejka była jego siostrą, czy piękna Nimue,
szlachetna Pani Jeziora, uwiodła i wykorzystała
mądrego Merlina, czy mężny Lancelot dokończył
swój żywot jako zakonnik…
Pewne jest jednak, że nie było nigdy czasu
wspanialszego dla szlachetnych i prawych w dziejach
ludzkości. Od samego Chrystusa Jezusa Króla nie było
duszy na ziemi wspanialszej jak król Artur. Chociaż
każdy człek prędzej czy później dojdzie do niezgody
odnośnie tajemnic jego cudnego żywota, istnieje
kilka prawd, które każde z nas musi pamiętać:
I. Artur był synem Utera Pana Wśród Smoków,
króla Brytów, który to zapragnął pani Igrein,
najpiękniejszej z kobiet, żony księcia Kornwalii,
a dla jej ciała wszczął wojnę domową. Wojnę tę ukrócił
dopiero czarnoksiężnik Merlin, który zwabił armię
księcia w śmiertelną pułapkę. Merlin nadał Uterowi
kształt ledwo co zmarłego księcia na jedną noc, by ten
mógł spółkować z panią Igrein bez jej niechęci. Wtedy
to poczęty został Artur, a niedługo potem Igrein
stała się żoną Utera. Tak to Merlin uchował Artura
30
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
od porodu z nieprawego łoża, a w nagrodę za pomoc
Uter zgodził się przekazać Artura czarnoksiężnikowi
w opiekę, dzięki czemu wychował się w skromności,
cnocie i z daleka od zazdrośników.
II. Gdy Artur, dziedzic Utera, młodzieniec mądry,
piękny, bogobojny i silny, był dopiero giermkiem,
dokonał czynu, jakiego nikt inny nie potrafił – dobył
magicznego miecza osadzonego w kamieniu. Wedle
proroctw miecza tego nie mógł użyć żaden człowiek,
któremu sam Bóg nie pozwoliłby zostać królem
Brytów. Choć wielu królów z Wysp sprzeciwiło się
władzy Artura, po krótkiej wojnie obronił swe prawo
do korony i zjednoczył rozproszone królestwa.
III. Upojony sukcesem Artur po raz pierwszy
i jedyny w życiu zbłądził, spędzając noc z kobietą,
o której nie wiedział, że jest jego siostrą. Z tego
to związku zrodził się Mordred, który później
doprowadził do jego zguby.
IV. W czasie panowania Artur zdobył skarby,
z którymi żaden król nie mógł się równać: od Pani
Jeziora dostał miecz Ekskalibur, zdolny przebić każdy
pancerz, a którego pochwa zapewniała odporność na
wszelkie zranienia. Zyskał też względy pani Ginewry,
najpiękniejszej z kobiet, która stała się jego żoną. W
posagu od jej ojca zyskał Okrągły Stół, przy którym
zasiadał wraz z rycerzami w zamku Kamelot, którego
to nikt nigdy nie zdobył, a który mieścił najwspanialsze
uczty w dziejach.
V. Artur podbił wiele królestw pogańskich. W
różnych księgach przypisuje mu się władanie nie
tylko ziemiami Sasów, Piktów czy Walijczyków, lecz
także Irlandią, Francją czy nawet grzesznym tego
czasu i zachłannym Cesarstwem Rzymskim. Wraz
ze swymi rycerzami utworzył najwspanialszą krainę
w dziejach świata, którą wyprzedzi w wspaniałości
dopiero przyjście Królestwa Bożego.
VI. W późniejszych latach król mierzył się z wieloma
trudami. Morgana Czarodziejka ukradła pochwę
Ekskalibura i wrzuciła ją do nieznanej wody. Zgniła
 w duszy a przy tym niepłodna Ginewra, która nigdy
nie pozostawiła dziedzica tronu, latami zdradzała go
(a zrobiła to przynajmniej raz), zaślepiona piekielną
rządzą, z najmężniejszym rycerzem stąpającym po
ziemi, Lancelotem z Jeziora. Wyprawa po świętego
Graala bardziej osłabiła, niż wzmocniła Brytanię,
gdyż połowa rycerzy Okrągłego Stołu poległa w jej
trakcie. Mordred wszczął wojnę domową przeciwko
słusznemu władcy, korzystając z zamieszania, jaki
wzbudził romans Ginewry.
VII. Król Artur poległ podczas bitwy z armią
Mordreda, co prawda kończąc i wygrywając wojnę,
lecz opuszczając ten żywot. Ponoć nie umarł, lecz
jedynie odszedł do tajemnych krain, by powrócić, gdy
jego królestwo będzie potrzebowało go najbardziej.
Historia w świecie legend
Świat legend arturiańskich nie ma wiele
wspólnego z dziejami świata realnego, nie jest też
31
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
wewnętrznie spójny czy konsekwentny. Ekwipunek
rycerski potrafi mieć rodowód w rynsztunku, który
powstał dopiero siedem wieków później; Artur bez
większego trudu zajmie tron w Rzymie, przy okazji
zabijając sto tysięcy rycerzy i grupę zrodzonych przez
szatana olbrzymów; pokona też muzułmańskich
sułtanów na półtora wieku przed nastaniem Islamu
i będzie posiadał ogromne skarbce, choć zapewne nikt
w świecie legend arturiańskich nie użył takich słów
jak ”kopalnia złota”. Po jego królestwie podróżować
będzie wielu mnichów i zakonnic zakładających
klasztory, choć dopiero po setce lat powstanie
pierwszy zakon.
Arturiańskie ziemie nie były krainą wiarygodną czy
prawdziwą, lecz światem fantastycznym, baśniowym,
dostosowanym do realiów francuskiego romansu
rycerskiego i potrzeb bajarzy.
Święty Graal przypomina złoty, wystawny puchar
bardziej, niż drewniany kubek; pancerze są nabijane
klejnotami; najwspanialsze, a lekkie jak piórko suknie
bywają połączeniem najcieńszego złota z aksamitem;
 Okrągły Stół, choć tak wielki, może być przeniesiony
przez choćby i dwóch parobków, a utworzył go
uczeń Józefa, opiekuna Chrystusa. Działania
tu wykonywane są równie nieprawdopodobne
– Lancelot potrafi pogromić dwunastu mężów
podczas boju czy przeskoczyć mur zamkowy.
Jest to świat nie tylko ahistoryczny (a raczej
– o historii dostosowanej do potrzeb pieśni), lecz
też o niejasnych granicach. O ile niektóre krainy
przynajmniej nawiązują do rzeczywistych lokacji,
większość z nich nie ma oparcia w rzeczywistości.
Rycerze docierają do fikcyjnych wysp, królestw,
zamków i lasów, które mogą się mieścić gdziekolwiek
na Wyspach Brytyjskich, które w świecie legend
przybierają w zasadzie nieskończone rozmiary.
Moralność tych ziem jest nie tylko odległa od
współczesnego nam rozsądku, ale też od moralnych
wzorów średniowiecznych czy nawet biblijnych.
Podobnie jak w historii Tristana i Izoldy Bóg na
wiele grzeszków przymyka oko i daje się dość łatwo
wykiwać (bacząc chociażby na kwestię prawego
pochodzenia Artura czy liczne niedopowiedzenia
przy sądach Bożych). Gdy Artur chce dokonać
mordu na pokonanym przezeń rycerzu, dopiero
ręka Merlina, który nagle pojawił się przy jego
boku, powstrzymuje go przed zbrodnią, niemniej
wola królewska nie jest poczytana przez trubadura
za haniebną. Piękna dziewczyna, zgwałcona przez
swego krewnego, płakać zaś będzie, jeżeli legenda,
w której występuje, przypisze jej duszy zgubienie,
jako grzechu śmiertelnego współwinnej.
Chociaż wiara chrześcijańska jest w legendach
niepodważalną wartością, Lancelot nawet zaraz po
zaklinaniu na swój honor chętnie skłamie na temat
wierności małżeńskiej Ginewry, po czym jeszcze
tego samego dnia przełamie czar złej wiedźmy jako
najwspanialszy rycerz z żyjących. Niepotrzebny
mord zostać może wybaczony, jeżeli usprawiedliwi
się go pasją, zaś miłość niemal zawsze skierowana
jest jedynie do ludzi pięknych – przed szpetnymi
staruchami nawet szlachetni rycerze potrafią się
przeżegnać, prosząc Boga, by nigdy nie musieli
z kimś takim spędzić nocy. Podobnie magia nie jest
32
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
jednoznacznie niemoralna, choć zazwyczaj powiązana
jest z działaniami grzeszników.
Tego typu nieścisłości mogą i powinny być
wykorzystywane przez Rycerzy, choć warto pamiętać,
że każdy grzesznik prędzej czy później zostaje
w legendach bardzo boleśnie ukarany, nie wykluczając
samego Artura. Można przy tym śmiało powiedzieć,
że legendy arturiańskie są dość kontrowersyjnym
materiałem od strony moralnej, toteż poszczególni
Trubadurzy i Rycerze mogą zdecydować się stosować
uwspółcześnioną moralność, lub przeciwnie:
konfrontować się z myśleniem przestarzałym.
Prowadzenie sesji
Drużyna i przygody: Rycerze stanowią drużynę,
która wspólnie wyprawia się w poszukiwanie przygód.
Pod koniec każdej przygody zdobywają Punkty
Sławy, które przysługują ich postaciom, jednak
w legendach arturiańskich zazwyczaj nie ma miejsca
na bardzo złożone intrygi, skomplikowane bitwy czy
wielowątkowe historie. Stąd może się zdarzyć, że
jedna sesja zaowocuje nawet kilkoma przygodami,
które nie muszą być ze sobą ściśle związane.
Nie będzie dużym problemem, jeżeli drużyna wpierw
rozwiąże sprawę morderstwa na Kamelocie, a dwa
dni później stanie w szranki z rycerzami w Paryżu.
Punkty Sławy: Głównym tematem sesji jest etos
rycerski, a mechanika bardziej ułatwia Rycerzom
wprowadzanie własnych wątków i rozwiązań, niż
tworzy dla nich niemożliwe do pokonania przeszkody
czy realistyczne granice. Podczas sesji gracze
mogą wykorzystywać posiadane Punkty Sławy,
by wykupywać osiągnięcia, które będą wywierały
bezpośredni (choćby i tymczasowy) wpływ na świat
gry. Większość osiągnięć nie przyznaje konkretnych
modyfikatorów czy kostek, jednak mogą nimi
zaowocować w wyniku fabularnych opisów.
Każde dziesięć Punktów Sławy zapewnia
Rycerzowi także poziom czempiona (o czym poczytać
można w części poświęconej mechanice) i powiązany
z nim talent. Zazwyczaj przygoda zaowocuje między
 jednym a dziesięcioma Punktami za przygodę,
zależnie od tego, czy drużyna odniesie sukces, oraz
jak mocno wpłynie na świat gry (a także jak głośno
jej czyny będą później opiewane). Krótka, mająca
pół godziny przygoda odbywająca się w zamknięciu
zapewne da Rycerzom nie więcej, niż dwa Punkty
Sławy, z kolei uratowanie królestwa po kilkugodzinnej
sesji: dziesięć Punktów Sławy.
Prowadzenie kampanii: Dobrze jest sięgać
do wcześniej podejmowanych wątków fabularnych,
lecz legendy arturiańskie raczej rzadko tworzyły
misterne opowieści skupione na jednym temacie.
Trubadur może śmiało korzystać z prawdziwych
legend i je adaptować lub mocno modyfikować czy
nawet ignorować. Królestwo Artura dynamicznie się
przekształcało, toteż inaczej mogą wyglądać przygody
drużyny, która poszukuje świętego Graala i takiej,
która uczestniczy w podboju Cesarstwa Rzymskiego
lub poluje na potwory i bandytów przy królewskich
wioskach. Dość pamiętać, że i w średniowieczu różne
historie o Arturze były ze sobą sprzeczne, stąd nie
33
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
trzeba usilnie łączyć działań postaci z kanonicznym
światem arturiańskim.
Inspiracje i narracja: Pomijając same legendy,
istnieje wiele mniej i bardziej udanych tekstów
kultury, które poświęcone są romansom rycerskim
lub historii króla Artura. Inspiracji jest w tradycji
i popkulturze bez liku, a bacząc, że i przedstawiona
poniżej mechanika obejmuje narzędzia ułatwiające
tworzenie nowych wątków sesyjnych przez Rycerzy,
pomysłów nie powinno zabraknąć. Jeżeli Trubadur
chce zbliżyć się do legend arturiańskich także
od strony narracji, winien stosować zdania obfite,
bogate w epitety, a mimo to oderwane od szczegółów.
W pracy nad tym rzemiosłem pomóc może lektura
romansów rycerskich, które wielokrotnie opiszą
dziewicę jako jaśniejącą nad inne niewiasty,
promienistą jak kwiat polny i najpiękniejszą
w królestwach ludzi, a przy tym nigdy nie zdradzi, czy
nos miała zadarty, a piersi pokaźne. Ważniejsze jest
dla bajarza wrażenie, niżeli detal.
 Przykładowe rozwiązania: Rycerze mogą
przekonać Merlina, by sam się wyzwolił, zmusić do
uległości Panią Jeziora lub spróbować samodzielnie
go uwolnić przy pomocy brutalnej siły.
POMYSŁY DLA Nagroda: 5 Punktów Sławy za uwolnienie
TRUBADURA Merlina.

Przykładowe alternatywy: Wyruszenie na

P oniżej znajduje się garść pomysłów, z których wieżę czarnoksiężnika; wyprawienie się po pancerz
czerpać może Trubadur przy tworzeniu chroniący przed magią; poszukanie wiedzy na temat
podstaw swych legend, a także wskazówki związane maga w księgach odległego klasztoru.
z prowadzeniem Etosu. Chociaż nie ma zakazu, by
i Rycerze poznali poniższe treści, należy pamiętać,
że Trubadur może woleć uchować je przed wścibskimi
Małe dziewczę
oczyma, by użyć ich dla większej ludu radości.
i wielka powódź
Zadanie: Powstrzymać źródło powodzi
w nadmorskim królestwie.
Przykładowe przygody
Rozpoczęcie: Gdy drużyna dociera do małego
królestwa nad morzem, okazuje się, że w wyniku
Gdzie jest Merlin? jakiejś klątwy wszystkie wsie przy brzegu nawiedzają
Zadanie: Sprowadzenie do Kamelot Merlina. powodzie.

Rozpoczęcie: Jeden z wasali Artura donosi, że w Przykładowe poszlaki: Wedle wieśniaków,

pobliskim królestwie pojawił się czarnoksiężnik. Nikt ich król był zawsze człowiekiem nikczemnym,
jednak nie wie, gdzie podział się Merlin, a zarazem na którego spadła kara boska, a cierpieć będą,
u kogo szukać rady. póty ktoś króla zabije; spytany o zdanie kapłan czy
pustelnik podpowie, że podczas powodzi nad rzekami
Przykładowe poszlaki: Rycerze patrolujący
i morzem rozbrzmiewa pieśń kobiet; powodzie
tereny wokół zamku mogą donieść, że do stajni
następują tylko w nocy; rycerze króla okażą się mu
sprowadzili bardzo mądrego rumaka Merlina;
niechętni i mogą go zdradzić, by pomóc drużynie;
służba zamkowa widziała, że Merlin wybierał się
docierając do akwenu o świetle księżyca napotka
na południe; Artur, przyciśnięty do muru, ostrzeże
się morgenę, która spróbuje rycerzy uwieść i utopić
Rycerzy, że czarodziej dogoniło jego przeznaczenie
udając, że potrzebuje ich pomocy; drużyna może
i nic z tym nie mogą zrobić; biskup może zdradzić,
np. przy pomocy magii odnaleźć podziemny pałac
jakie było przeznaczenie Merlina; wedle plotek był on
z morgenami, by tam je pokonać.
zakochany w Pani Jeziora.
Prawda: Król tych ziem porwał, zniewolił i wziął
Prawda: Merlin, zakochany na zabój w Pani
sobie za nałożnicę piękną królową morgen, której
Jeziora, zdradził jej tajniki swej magii oraz ofiarował
poddane próbują ją uratować, zmuszając króla do
liczne skarby. Gdy jednak przestał być wygodny,
wypuszczenia jej w zamian za oszczędzenie jego
Pani Jeziora zastawiała na niego pułapkę i z pomocą
królestwa. Król, zaślepiony chucią, musi zostać do
magii zasypała za nim wejście w jednym ze skarbców.
tego przekonany lub zabity, może też pomóc drużynie
Merlin nie wzbraniał się, gdyż miał za dawnych lat
dostać się do pałacu morgen, wzniesionego z złota
wizję, wedle której zostać miał pogrzebany żywcem.
i kryształów, by je wybili.

34

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Przykładowe rozwiązania: Zabicie morgen;
zabicie króla; zabicie królowej morgen; przekonanie
króla do wypuszczenia królowej.

Nagroda: 2 Punkty Sławy za zabicie króla

w nieuczciwej walce; 4 Punkty Sławy za zabicie
króla w pojedynku i pogodzenie ze sobą morgen
i królestwa (zabicie króla zaowocuje zemstą ze strony
jego rodu); 4 Punkty Sławy i maska zapewniająca
oddychanie pod wodą za wybicie morgen w ich pałacu
(królowa morgen umrze z żalu); 6 Punktów Sławy za
rozwiązanie całego konfliktu metodą pokojową.

Morgena
Poziom czempiona: k4. Królowa morgen: 6

Kości: k4, k6 przy próbach uwiedzenia lub topienia

Królowa morgen: 6 k6, k8 przy próbach uwiedzenia
lub topienia

Talenty: Czar (iluzja, królowa morgen ma dostęp Miecz z kamienia

do kilku czarów), Empatia, Piekielny umysł
(odporność na obłęd i magiczne iluzje), Poza
kodeksem honorowym (można z nią walczyć
z przewagą liczebną bez naruszania swego honoru),
Szatański pomiot (podatna na talent Pogromca
czartów), Topienie (dodaj do jej rzutu jej poziom
czempiona, jeżeli próbuje kogoś utopić), Uwodzenie
(dodaj do jej rzutu jej poziom czempiona, jeżeli
próbuje kogoś uwieść), Wieczna młodość. Królowa
morgen posiada talent Władczyni serc (każdy, kto
nie ma przynajmniej ósmego poziomu cnoty pietas,
zamienia w walce z nią swoją podstawową kość na
k4).
Rekwizyty: Piękne, kobiece ciało; pobliski staw;
światło księżyca; ciemny las i wycie wilków. Wabi
mężczyzn, uwodzi ich i zachęca do wspólnej kąpieli /
prosi o pomoc, przy wodzie, następnie topi. Królowa
morgen: Piękne, kobiece ciało; okaleczona przez
złego króla.
Przykładowe alternatywy: Poszukiwanie
wiedzy na temat morgen u starej wiedźmy;
eksploracja podmorskiego pałacu; proces sądowy
przeciwko królowi.
Zadanie: Odnaleźć miecz z kamienia.
Rozpoczęcie: Przy Okrągłym Stole rozpoczęta
została dyskusja, wedle której miecz wyciągnięty
z kamienia mógłby stać się symbolem upamiętniającym
boskie prawo króla Artura do władzy.
Przykładowe poszlaki: Artur przyzna, że
od kiedy wyruszył na pierwszą wojnę z udziałem
Ekskalibura, nie wie, gdzie jest miecz z kamienia;
wedle plotek miecz z kamienia, choć słabszy od
Ekskalibura, miał i tak znaczącą moc; wśród rycerzy,
którzy byli przy Arturze od samego początku, część
potrafi dokładnie opisać, jak wyglądał miecz; kobiety
obecne na dworze Ginewry są przekonane, że widziały
opisany miecz w posiadaniu Gaweina; Gawein tego
samego dnia trafił do zakonnic, ranny od rycerskiej
broni.
Prawda: Pan Gawein „pożyczył” sobie jakiś czas
temu miecz, by toczyć z jego udziałem pojedynki
rycerskie. Gdy jednak przegrał jeden z nich, stracił
też miecz. Ten, kto go pokonał, twierdzi, że zniszczy
tę broń, by nikt niegodzien już jej nie używał, a hańby
na tron Artura nie przyniósł.

35

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Przykładowe rozwiązania: Pomoc rycerzowi
w zniszczeniu miecza; pokonanie rycerza i odzyskanie
miecza; kradzież miecza; wydanie Gaweina przed sąd
Artura za kradzież miecza.
Nagroda: 2 Punkty Sławy za odzyskanie
szczątków miecza; 6 Punktów Sławy za odzyskanie
całego miecza. 2 Punkty Sławy dla tego, kto
w pojedynku pokona rycerza.
Przykładowe alternatywy: Śledzenie Gaweina
w przyszłości i zdobywanie dowodów przeciwko
niemu; stworzenie nowego miecza, który będzie
repliką miecza z kamienia; stworzenie nowego
symbolu jednoczącego ziemie Artura.
36
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
Poszukiwanie świętego
Graala
Niedługo przed zmierzchem królestwa pana Artura
rycerze Okrągłego Stołu wyruszyli na poszukiwanie
świętego Graala. Każdy, kto się podejmie tej misji,
musi od rozpoczęcia podróży aż do jej kresu być
uważany za honorowego. Wystarczy na chwilę utracić
honor, by nie móc dotrzeć do Graala.
Podczas poszukiwania Graala Rycerze będą
wiedzeni na pokuszenie przez szatana i każdy z nich
stanie przed przynajmniej jedną pokusą, która będzie
się odnosić do ich największych słabostek. Diabelskie
moce będą podstawiały fałszywych kleryków
zwodzących do złego, iluzje zamków pełne chętnych
rozkoszy dziewek, ale też trudne wybory moralne,
podczas których Rycerz może się okazać nie mieć
przed sobą czystego, honorowego rozwiązania.
 Rycerze będą obdarzani wizjami Pańskimi, które
będą pozwalały im zrozumieć przeżyte przygody,
jak i udzielą im wskazówek. Jeżeli jeden z drużyny
okaże się stracić honor, niechybnie Bóg przemówi do
pozostałych Rycerzy w śnie, dając im do zrozumienia,
że jest pośród nich wilk, którego trzeba odpędzić od
Bożych tajemnic.
Przykładowe statystyki
przeciwników
Kiedy próbujesz określić, jak potężny ma być
przeciwnik lub rywal drużyny, wpierw zastanów
się, jaki jest jego poziom czempiona, a także jakie
posiada talenty. Możesz sobie pomóc rzucając
kością, by jej wynik określił poziom czempiona danej
postaci. Przykładowo: rzucając przed turniejem k8
określisz, jaki jest najpotężniejszy z uczestniczących
w nim wojowników. Pamiętaj, że część postaci
niezależnych może posiadać wyjątkowe talenty, które
nie są dostępne Rycerzom. Przykładowe statystyki
przeciwników odnajdziesz też w części podręcznika
przeznaczonej dla Trubadura.
37
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
Grupa bandytów
Poziom czempiona: 0 lub 1
Kości: k6 przy równej liczbie z Rycerzami, k8 przy
znaczącej przewadze liczebnej. Jeżeli jest ich mniej,
niż Rycerzy, nie trzeba wykonywać rzutu.
Talenty: Bez honoru (nie otrzymuje dodatkowej
k6 podczas rzutów), Poza kodeksem honorowym
(można z nimi walczyć z przewagą liczebną bez
naruszania swego honoru), Łuki (jeżeli mają dużą
przewagę odległości, otrzymują dodatkowe k6
podczas walki)
Rekwizyty: Kiepski ekwipunek; przywódca; łupy;
brudni i brzydcy; zakładnicy.
Morgana Czarodziejka
(Morgan Le Fey)
Poziom czempiona: 5
Kości: k6
Talenty: Bez honoru (nie otrzymuje dodatkowej
k6 podczas rzutów), Empatia, Liczne czary
i wyrodne czary, Piekielny umysł (odporność
na obłęd i magiczne iluzje), Piękno, Sędzia,
Wykształcenie
Rekwizyty: Drużyna rycerzy; magiczne i przeklęte
przedmioty; trucizna.
Olbrzym ludożerca
Poziom czempiona: k4+4
Kości: k8
Talenty: Poza kodeksem honorowym (można
z nim walczyć z przewagą liczebną bez naruszania
swego honoru), Przerażający (Rycerze o cnocie
virtus poniżej poziomu ósmego muszą wykonać test,
by nie uciec przed potworem), Szatański pomiot
(podatny na talent Pogromca czartów), Zapaśnik.
Rekwizyty: Niewoli dziewice; wielka chuć;
zabił wszystkich rycerzy w okolicy; uwielbia jeść
niemowlęta.
 Pan Lancelot z Jeziora kodeksem honorowym (można z nim walczyć
Poziom czempiona: 10 z przewagą liczebną bez naruszania swego honoru);
10% na znajomość Czaru.
Kości: k10 podczas walki, k6 w pozostałych
sytuacjach Rekwizyty: Kiepski ekwipunek; jeżeli posiada kość
honoru – przeciętny ekwipunek rycerski.
Talenty: Bez honoru (nie otrzymuje dodatkowej
k6 podczas rzutów), Boskie piękno, Nadludzka
krzepa, Nadludzka sprawność, Odporny Przykładowy król
na uwodzenie, Pochodzenie: Król, Poziom czempiona: k4+k6
Wielu wiernych przyjaciół, Wytrwałość, Kości: k10 podczas walki, k8 w pozostałych testach
Wytrzymałość + 90% na kość honoru
Rekwizyty: Doskonały ekwipunek; najchętniej Talenty: Słabostka (jedna z cnót rycerskich
pomaga kobietom; poza Arturem, najbardziej znany jest jego słabym punktem), Pochodzenie: Król
człowiek spośród żyjących. Dowolne talenty rycerskie.

Rekwizyty: Świetny ekwipunek; dobrze znany

Rycerzom.
Pogański wojownik
Poziom czempiona: k6
Przykładowy rycerz
Kości: k6 + 10% na kość honoru Poziom czempiona: k6
Talenty: Jeżeli nie ma kości honoru: Poza Kości: k6 + 50% na kość honoru

38

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Talenty: Słabostka (jedna z cnót rycerskich jest
jego słabym punktem), Dowolny talent rycerski.
Rekwizyty: Przeciętny ekwipunek; z pomniejszego
rodu.
Przykładowy rycerz Okrągłego Stołu
Poziom czempiona: k8
Kości: k6 + 80% na kość honoru
Talenty: Słabostka (jedna z cnót rycerskich jest jego
słabym punktem), Dowolne talenty rycerskie.
Rekwizyty: Dobry ekwipunek; w jakimś stopniu
znany Rycerzom.
Nieco więcej o Darach
W kulturze dworskiej oczekuje się daleko idącej
i często nieprzyzwoicie wystawnej rozrzutności. Już
jeden Punkt Sławy wykorzystany na osiągnięcie
Dar wart jest dla wieśniaka dekadę ciężkich prac,
za to niekoniecznie wzbudzi uznanie szlachetnie
39
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
urodzonego. W niektórych sytuacjach przekazanie
komuś Daru będzie wręcz oczekiwane, zwłaszcza
jako odpowiedź na prezent od innej osoby, nagroda
za przyniesienie dobrych wieści, trud czy lojalność.
To dopiero obdarowywanie kogoś ponad miarę
będzie poczytywane jako wyjątkowo hojne.
Poniżej przedstawiono przykładowe dary, które
mogą wykorzystywać Rycerze. Nie jest to ścisły
cennik, a raczej próba ukazania, jak dużej wartości
dar przedstawia konkretna liczba Punktów Sławy.
1: Złoty pierścień, sakwa z monetami, srebrny
naszyjnik.
2: Piękna szata, drzazga z krzyża Pańskiego, mały
klejnot.
3: Perła, wystawna uczta, księga.
4: Wioska, rubin, palec świętego.
5: Zdobiony miecz, szkatułka ze złotem, piękny
rumak.
6: Diament, kość lub prochy świętego, sztandar
wrogiej armii.
7 – Biżuteria wysadzana klejnotami, piękna tarcza,
mały, magiczny przedmiot.
 8 – Korona, klasztor, przedmiot świętego.
9 – Bogato zdobiona zbroja, pięknie ilustrowana
Biblia, przepiękna suknia.
10 – Zamek, głowa apostoła Jana, wóz pełen
skarbów.
k20 – Rzut na szczęście
Za każdym razem, gdy chce się określić, czy sytuacja
jest dla Rycerzy fartowna (na przykład: czy zbrojny
spojrzał w przeciwnym kierunku, gdy Rycerz próbował
się za nim zakraść), można sobie pomóc rzucając
k20. Im wyższy wynik wypadnie, tym korzystniejsze
są okoliczności dla Rycerzy. Czasem Trubadur może
decydować, jaki jest potrzebny minimalny wynik, by
sytuacja była sprzyjająca, lecz warto przy skrajnych
wynikach (jedynkach i dwudziestkach) wprowadzać
szczególnie niekorzystne lub fartowne elementy
świata gry.
Specyficzną sytuacją mogą być proroctwa i wizje.
Rzucając w takiej sytuacji k20 można określić, czy
wedle proroctw Rycerz (lub inna osoba, której to
proroctwo dotyczy) ma mieć świetlaną, czy może
tragiczną przyszłość.
W gruncie rzeczy rzut na szczęście wykonuje
się wtedy, gdy Rycerze zdecydują się nie używać
osiągnięć, które mogą zadziałać na ich korzyść.
40
Mikołaj Hinca (Order #29726803)
Co robicie?
Zdarzy się, że Rycerze nie będą zbyt zainteresowani
wątkiem, który im przedstawi Trubadur, co może
doprowadzić do prób ugryzienia danej historii od
zupełnie innej strony lub nawet jej zignorowania.
Warto zawsze mieć w zapasie pomysł na alternatywną
historię, lub z już prowadzonego wątku wyciągnąć
alternatywną, bardziej atrakcyjną dla drużyny
legendę.
Jeżeli jednak Trubadur ma problem
z improwizacją, może zaproponować Rycerzom,
by wprowadzili do gry własny wątek lub uzupełnili
zasygnalizowany szkic pomysłu. Przykładowo: po
dotarciu do tajemniczego lasu, można każdego
Rycerza poprosić, by opisał jedną cechę, obiekt czy
zjawisko z tą lokacją związane.
Rzucając k20 na szczęście drużyny można określać,
czy po drodze natrafiają na jakieś przeciwności.
Czasem droga do celu przebiegnie szybko i bez
komplikacji, czasem będzie się dłużyć i doprowadzi
do wielu trudnych decyzji.
Jeżeli zdarzy się, że Trubadur nie będzie miał
żadnego pomysłu na przygodę, może skorzystać
z poniższej tabeli abstraktów. Wystarczy do niej
zajrzeć lub rzucić kilka razy k20, by bawiąc się w
połączenie pozornie niezwiązanych ze sobą haseł
stworzyć podstawy wątku fabularnego. Można śmiało
przerzucać wyniki, ignorować je lub modyfikować
– abstrakty służyć mają pobudzaniu kreatywności,
nie narzucaniu fabuły.
 Tabela abstraktów
K20 Kto/kogo? Kto/kogo? Co? Dlaczego?
1 król Artur rodzina kocha konieczność
2 skarb ród broni przyjemność
3 rycerz kupiec niszczy altruizm
4 wrogi rycerz wieśniak nienawidzi przysięga
5 tajemnicza osoba rycerz Okrągłego Stołu zdradza religia
6 dwórka olbrzym mści przyszłość
7 poganin potwór pragnie miłość
8 przestępca zjawa poświęca egoizm
9 bajarz, minstrel proroctwo zdobywa bezpieczeństwo
10 staruszka, starzec relikwia oszukuje przetrwanie
11 pustelnik turniej naprawia, leczy podziw
12 zakonnica, mnich przyjaciel, znajomy tęskni obłąkanie
13 pogańskie bóstwo mąż, żona prześladuje zachłanność
14 Bóg, Maryja, święty szatan, diabły sprzedaje przekora
15 sierota, wdowa klątwa kupuje chwała, sława
16 mag, wiedźma niehonorowy zbrojny truje pomyłka
17 dziewica święto opiekuje wolność
18 kochanka, kochanek król zabija honor
19 bohater bandyta doradza doskonałość
20 szpieg Kamelot manipuluje zemsta

41

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 Zbiór imion
(w pisowni brytyjskiej)

Imiona męskie Imiona żeńskie

Aballach Gorvenal Ade

Accalon Griflet Albiona
Agravain Gurgalan Argente
Aleyn Hellekin Astolat
Alis Hoel Avaron
Antor Isdemus Brangain
Avalloc Ither Branwen
Baldulf Kaherdin Chelinda
Balen Kardeiz Clarine
Ban Kei Cundrie
Bedevir Lailoken Dindrane
Bedwyr Lamorak Einesse
Benoyce Leodegan Elayne
Bertram Lionel Elsa
Bicoir Loe Enid
Blaise Lot Ettare
Bodwyn Lucan Galiene
Bohort Mabon Guinevak
Brandelis Meliodas Graine
Branor Melwas Gwendolen
Cabal Mordrain Helsin
Cador Morold Iblis
Camlann Nantres Igelle
Carrado Nudd Igraine
Clarion Octha Kay
Cus Owain Laudine
Dagonet Palamydes Llamrei
Dinadan Pant Lunet
Dristan Pelleas Lynelle
Drudwyn Pellinore Lynessa
Ector Rion Lysanor
Engres Rivalen Modron
Escanor Royns Nifar
Evalac Ryence Olwyn
Evrain Sagremor Pellam
Florence Taliesin Pridwyn
Froille Tentagel Quinevere
Gahariet Tristin Ragnal
Gais Urien Sebille
Gareth Uther Shalott
Gorlois Vortigem Siguene
Gorre Vortimer Vivien

42

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

 43

Mikołaj Hinca (Order #29726803)

Mikołaj Hinca (Order #29726803)