TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN LANG

KHOA QUAN HỆ CÔNG CHÚNG - TRUYỀN THÔNG

MÔN HỌC: XÃ HỘI HỌC

BÀI TIỂU LUẬN CUỐI KỲ

ĐỀ TÀI: Tin đồn và dư luận xã hội ảnh hưởng đến hoạt

động truyền thông trong xã hội như thế nào? Phân tích
đặc điểm dư luận xã hội qua 1 sự kiện, hiện tượng diễn
ra trong thời gian gần đây.

Giảng viên hướng dẫn: Lê Hồng Ngọc Bích

Nhóm sinh viên thực hiên: Nhóm 5
Lớp: 222_71SOCI20252_21

TP. Hồ Chí Minh, 27 tháng 04 năm 2023

2
 LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, chúng em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Trường Đại học Văn Lang đã đưa
môn học xã hội học vào chương trình giảng dạy. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc
đến giảng viên hướng dẫn - cô Lê Hồng Ngọc Bích đã dạy dỗ, truyền đạt những kiến thức
quý báu cho chúng em trong suốt thời gian học tập vừa qua. Trong thời gian tham gia lớp
học xã hội học của cô, chúng em đã có thêm cho mình nhiều kiến thức bổ ích, tinh thần học
tập hiệu quả, nghiêm túc. Đây chắc chắn sẽ là những kiến thức quý báu, là hành trang để
chúng em có thể vững bước sau này. Xã hội học là một môn học bổ ích, có tính ứng dụng
cao trong đời sống. Mặc dù chúng em đã cố gắng hết sức để hoàn thành bài tiểu luận nhưng
cũng không thể tránh khỏi những sai sót. Rất mong cô sẽ thông cảm và góp ý để bài tiểu
luận của nhóm chúng em hoàn thiện hơn. Chúng em xin chân thành cám ơn!

ĐIỂM VÀ NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 DANH SÁCH NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN

STT HỌ TÊN MSSV CÔNG ĐIỂM KÝ TÊN (GHI RÕ

VIỆC (thang HỌ TÊN)
điểm 10)

1 Nguyễn Thuý Ngọc 2273201081069 tổng hợp 10

tiểu luận

2 Vương Gia Huệ 2273201080564 Nội dung 10

3 Lê Công Hậu 2273201080489 Nội dung 10

Trương Thị Mộng Như 2273201081269

4 Nội dung 10

5 Nguyễn Huỳnh Thanh Ngọc 2273201081058 Nội dung 10

6 Lê Ngọc Anh Tài 2273201081477 Nội dung 10

7 Trần Thiện Phúc 2273201081325 Nội dung 10

8 Nguyễn Dương Phương Trúc 2273201081909 Nội dung 10

9 Trương Bách Thiên 2273201081596 Nội dung 10

10 Phan Quỳnh Như 2273201081261 Nội dung 10

Tp. HCM, ngày 27 tháng 04 năm 2023

Trưởng nhóm
Ký và ghi rõ họ tên
MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU:.....................................................................................................................................2
1. Lý do chọn đề tài..................................................................................................................................2
2. Mục tiêu................................................................................................................................................2
3. Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................................................2
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu..............................................................................................................2
B. NỘI DUNG CHÍNH:...................................................................................................................4
1. KHÁI QUÁT........................................................................................................................................4
1.1 Khái quát về tin đồn......................................................................................................................................4
1.2 Khái quát về dư luận xã hội..........................................................................................................................8
1.1 Sự khác biệt giữa dư luận xã hội và tin đồn................................................................................14
II. THỰC TRẠNG, THỰC TẾ VÀ THỰC TIỄN CỦA TIN ĐỒN VÀ DƯ LUẬN XÃ HỘI..............15
2.1 Thực trạng, thực tế và thực tiễn của tin đồn:......................................................................................................15
2.2 Thực trạng, thực tế và thực tiễn của dư luận xã hội:...........................................................................................20
III. ĐẶC ĐIỂM CỦA DƯ LUẬN XÃ HỘI VÀ TIN ĐỒN QUA SỰ KIỆN CỦA NGHỆ SĨ TRẤN
THÀNH........................................................................................................................................................23
3.1 Giới thiệu về Trấn Thành....................................................................................................................................23
3.2 Khái quát về sự kiện “Sự riêng tư ở rạp phim”...................................................................................................23
3.3 Sức ảnh hưởng của tin đồn và dư luận xã hội này đối với truyền thông.............................................................24
3.4 Sức ảnh hưởng của tin đồn và dư luận xã hội này đối với DLXH.....................................................................24
3.5 Sức ảnh hưởng của tin đồn và dư luận xã hội này đối với riêng cá nhân Trấn Thành........................................25
C. KẾT LUẬN:..................................................................................................................................25
1 Tạo khảo sát:............................................................................................................................................25
2 Bài học rút ra:..........................................................................................................................................25
3. Giải pháp.................................................................................................................................................26
TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................................................28
PHỤ LỤC...........................................................................................................................................29

1
 A. MỞ ĐẦU:
1. Lý do chọn đề tài

Ngày nay, tin đồn và dư luận xã hội đang trở thành hiện tượng phổ biến và nhận được nhiều
sự quan tâm từ mọi người. Những tin đồn và dư luận xã hội sai và không rõ nguồn gốc gây
nên nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến người được đề cập đến hoặc là những người quan tâm.
Do ảnh hưởng bởi các tác động xã hội, kéo theo nhiều hệ luỵ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc
sống của người dân như: lao động bị đình trệ, người dân bị phân tâm, dư luận và tin đồn gây
căng thẳng, hoang mang đến mọi người,... Để hiểu hơn về tin đồn và dư luận xã hội, phân
biệt được đúng sai, tránh được tác động xấu, nhóm mình nhận thấy và liên hệ thông qua sự
kiện của nghệ sĩ Trấn Thành ở rạp phim CGV, từ đó đưa ra ý kiến và phân tích đặc điểm
của dư luận xã hội.

2. Mục tiêu
- Dựa vào tin đồn và dư luận xã hội thông qua sự kiện của nghệ sĩ Trấn Thành có thể
giúp cho mọi người hiểu hơn về nội dung và ý nghĩa của tin đồn và dư luận xã hội.
- Phân tích và bàn luận về sự kiện, đánh giá những ưu và nhược điểm của tin đồn cũng
như dư luận xã hội để từ đó hạn chế được những tin đồn sai và gây ảnh hưởng đến
mọi người trong xã hội.
- Đưa ra bài học và giải pháp trong việc tiếp nhận thông tin.
3. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu định tính

- Phương pháp nghiên cứu phi thực nghiệm
- Phương pháp nghiên cứu dựa theo khảo sát
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

- Người tiếp cận, biết đến sự kiện trên.

2
 B.NỘI DUNG CHÍNH:
1. KHÁI QUÁT

1.1 Khái quát về tin đồn

a. Khái quát:

Tin đồn hay lời đồn là những thông tin không rõ nguồn gốc về một sự vật, sự việc nào đó
được truyền từ người này sang người khác, nơi này sang nơi khác mà chưa được xác thực.
Tin đồn không chỉ xuất hiện qua những cuộc hội thoại hằng ngày giữa người với người
khiến cho những mối quan hệ của chúng ta có khả năng cao xảy mâu thuẫn mà chúng còn
xuất hiện trên phương tiện truyền thông, báo chí, mạng xã hội… để lại hệ quả khôn lường
cho những nhân vật được đề cập trong tin đồn(kể cả nhân chứng, những người xung quanh
câu chuyện…) là sự tác động tiêu cực ở thời điểm hiện tại và trong tương lai.
Ngoài tin đồn còn xuất hiện 2 loại tin khác cũng mang hàm ý lừa bịp và có sự ảnh hưởng
tiêu cực tới cộng đồng xã hội. Đầu tiên là tin giả, tin giả chính là tin tức giả mạo nhằm cố ý
lừa bịp một nhóm đối tượng nào đó để người tung tin giả hoặc nhờ các phóng viên, nhà báo
tung tin đạt được những mục đích vụ lợi riêng tư cá nhân, tổ chức, thậm chí là kiếm tiền từ
chúng. Gần đây, tin giả xuất hiện hàng loạt trên các trang mạng xã hội và mang những
thông tin nhằm lừa gạt người dân liên quan đến tình hình kinh tế, chính trị nhà nước và sinh
hoạt thường nhật. Thứ hai là tin vịt, tin vịt là tin không đúng với sự thật thực tế, sai lệch
thông tin về một sự vật, hiện tượng nào đó, chúng thường được đăng bởi các nhà báo, phóng
viên.
Tuy rằng, tin vịt tin giả cũng đều mang tính chất sai sự thật, lừa đảo và gây ảnh hưởng tiêu
cực tới đời sống nhân dân, tin đồn vẫn là thứ khiến cho con người đau đầu nhất bởi lẽ nó có
thể lan truyền tới bất kỳ ngóc ngách ở trong cuộc sống, đặc biệt với sự phát triển của công
nghệ thông tin, chỉ cần một phím “post”, “livestream”, “story”… những hoạt động cập nhật
xu thế của giới trẻ có thể thiệt hại nặng nề đến một số cá nhân, tập thể nào đó hoặc chính
bản thân họ.

3
 b. Tiêu chí hình thành tin đồn:

Dư luận xã hội và tin đồn có những khác nhau căn bản dựa theo các tiêu chí:
- Nguồn gốc: Tin đồn xuất phát từ sự kiện có thật nhưng sự thật đó đã bị méo đi do
nguồn thông tin truyền đạt, chủ thông tin truyền đạt nội dung không đúng sự thật, có
phần bịa đặt hoặc nói quá.
- Hình thành: Những sự thật bị biến tấu không đúng và bị thay đổi bởi suy nghĩ, hành
động cố tình hay không cố tình của cá nhân người truyền tin khiến cho sự việc có
tính chủ quan.
- Phương thức lan truyền: Chủ yếu tin đồn sẽ được lan truyền bằng phương thức
truyền miệng bởi người với người. Song, với sự phát triển của phương tiện truyền
thông, công nghệ thông tin, con người ngày nay đã có thể giao tiếp với nhau bằng
nhiều hình thức đồng nghĩa với việc các nguồn thông tin sẽ được cập nhật một cách
nhanh chóng và không thể kể đến việc tin đồn thất thiệt bị tuôn ra ngoài xã hội và để
lại những ảnh hưởng không ngờ đến.
- Bản chất: Nhắc đến tin đồn, ai ai cũng sẽ hiểu rằng nó chỉ là thông tin đơn thuần về
sự việc, hiện tượng chưa được xác minh, chưa có chứng cứ xác thực. Ấy vậy sức ảnh
hưởng của tin đồn là không tưởng và hầu hết tin đồn đều có sức mạnh để khiến người
khác tin tưởng, cũng như đánh mạnh vào tâm lý tiêu cực, tức giận của người nghe
chúng.

c. Quy luật tin đồn theo nghiên cứu của các nhà khoa học:
Tin đồn chính là một trong số hiện tượng gây sức ảnh hưởng mạnh mẽ với đời sống xã hội,
các nhà khoa học đã không ngừng nghiên cứu về nó để tìm ra quy luật để kiểm soát sức
mạnh khủng khiếp tiềm ẩn của nó có thể ảnh hưởng trong tương lai. Như chúng ta đã biết
tin đồn chính là thông tin về một sự việc không có thật, bị bóp méo sự thật và nhiều định
nghĩa khác, tuy nhiên, theo nghiên cứu của 2 nhà tâm lý học Gordon Allport và Leo
Postman tin đồn là một giả thuyết mang tính đặc thù hoặc thời sự, được sản sinh để giải
thích cho một niềm tin nào đó.
Vào năm 1947, Allport, Leo Postman đã nghiên cứu và phân tích tin đồn theo quy luật
cường điệu hóa, rút bớt chi tiết và đồng hóa, từ đó chỉ ra được đặc điểm của tin đồn và mấu
chốt hình thành và cách mà chúng lan truyền trong xã hội.

4
– Quy luật về sự rút bớt các chi tiết: Tin đồn càng được lưu truyền thì càng có xu
hướng ngắn lại, súc tích, dễ hiểu, và dễ kể lại. Bởi lẽ tin đồn là thứ mà người truyền tin
tự nghĩ và đôi khi họ có chủ đích muốn thay đổi một sự việc, sự kiện nào đó vì mục
đích cá nhân và thông tin càng ngắn sẽ khiến cho người nghe càng dễ tiếp nhận và nó sẽ
tăng khả năng xác thực hơn.
– Quy luật về sự nhấn mạnh, cường điệu hóa: Những chi tiết trong tin đồn luôn có
một vài điểm nhấn mạnh, chủ thể truyền tin sẽ dùng những câu từ ngôn ngữ dễ hiểu
nhất, hoặc một chủ đề không liên quan giữa nhiều chủ đề liên kết chặt chẽ với nhau,
điều này sẽ khiến cho đối phương không tập trung vào toàn bộ câu chuyện và não bộ họ
sẽ tất nhiên tập trung vào một câu chuyện khiến họ cảm thấy ấn tượng nhất Thể hiện ở
một vài chi tiết có vị trí trung tâm trong ý nghĩa của tin đồn được nhấn mạnh, cường
điệu sự nhấn mạnh chi tiết này hay chi tiết khác có thể do việc ghi nhớ không chủ định
các từ ngữ hoặc sự kiện lạ lùng, hoặc có thể do lời kể mang theo khái niệm vận động…
cũng có thể việc nhấn mạnh, cường điệu sự việc mang tính chủ quan cá nhân vì nó phù
hợp với tâm lý của người kể hoặc tình tiết của sự kiện đó theo họ là hợp lý. Sự tập trung
vào một số chi tiết và cường điệu hóa nó là một yếu tố quan trọng trong quá trình làm
biến dạng tin đồn.
– Quy luật đồng hóa hay quy luật tổ chức lại các thông tin theo một động cơ trung
tâm: Động cơ trung tâm ở đây chính là cộng đồng, người tung tin đồn lợi dụng cảm
xúc, tình cảm của người tiếp nhận thông tin và đánh mạnh vào đó bằng những định kiến
xã hội, những chi tiết không liên kết hoặc chắp vá khiến cho người nghe sẽ không hoài
nghi và sẽ cảm thấy tin đồn giống thật hơn.

d. Tác động của tin đồn đối với xã hội:

- Thông tin đều có mặt tốt, mặt xấu; mặt tích cực, mặt tiêu cực… đối với một cộng
đồng nhưng tin đồn thì lại khác, nó có thể đem lại mặt lợi ích cho một cá nhân nào đó
đồng thời đem lại tác hại cho một nhóm/ tổ chức nào đó trong xã hội, từ đó dẫn tới
một số ảnh hưởng không tốt đến tới cả cộng đồng về mặt quan hệ, giao tiếp, tư
tưởng, tình cảm cũng như sự liên kết của cộng đồng đó.
- Hiện nay với sự bùng nổ của mạng xã hội, mạng Internet và sự bùng nổ của mạng
lưới thông tin, mỗi ngày, hàng trăm, hàng nghìn thậm chí là cả triệu, cả tỉ người cập
nhật thông tin trong cuộc sống trên các nền tảng mạng xã hội. Điều đáng nói là mạng
xã hội hiện nay lại là một môi trường trợ giúp cho những tin đồn thất thiệt, tin giả,
5
 thông tin chưa được kiểm chứng nhanh chóng được phát tán. Kết quả của tin đồn ảnh
hưởng trực tiếp đến tâm lý và gây căng thẳng cho mọi người. Đặc biệt là những tin
đồn trong thời điểm nhạy cảm liên quan đến các sự kiện chấn động thế giới như động
đất và sóng thần. Ví dụ, tin đồn về mưa axit và mây phóng xạ đã khiến nhiều người
bỏ bê công việc và học tập, không đủ dũng khí để ra ngoài. Tin đồn ngân hàng đổi
tiền khiến nhiều người mua, tích trữ vàng lo lạm phát. Tin đồn cầu sập khiến nhiều
người không dám qua cầu. Tin đồn ăn bưởi, ăn hạt dưa, trứng, ớt, cá rô sừng bị ung
thư cũng khiến nhiều người tẩy chay món ăn này.
- Ngoài ra, tác động xã hội của những tin đồn để lại nhiều hệ lụy ảnh hưởng trực tiếp
đến cuộc sống của con người. Công việc bị đình chỉ, các hoạt động hành chính và
kinh tế bị cản trở. Các nhà sản xuất cũng bị ảnh hưởng nặng nề, nhiều công ty phá
sản do sản phẩm không ăn được (như trứng gà giả, tin đồn thực phẩm gây ung thư…)
bị ứ đọng trong khi người dân điêu đứng. Hay tin đồn ăn bưởi bị ung thư ở ĐBSCL
cũng khiến người trồng bưởi ở đây nợ ngân hàng chồng chất vì bưởi đến kỳ thu
hoạch không ai mua, có thể gây bất ổn, tâm lý e ngại. Tại Manila(thủ đô của
Philippines), tin đồn về mưa axit đã khiến các hiệu thuốc hết Betadine, buộc một
trường đại học phải tạm dừng đào tạo vì lo ngại. Rõ ràng, tin đồn là một hình thức
“chiến tranh tâm lý” rất nguy hiểm hiện nay. Các thế lực thù địch, kẻ gian còn sử
dụng các tin đồn như một “vũ khí” lợi hại để tấn công, gây rối trật tự xã hội.
- Qua đó, chúng ta cần đưa ra những giải pháp hợp lý nhằm ngăn chặn sự lan truyền
tiêu cực của hiện tượng trên đối với cộng đồng.

e. Khắc phục tin đồn trong quản lý xã hội:

- Thường xuyên cung cấp các thông tin đầy đủ, kịp thời, chính xác, có định hướng cho
quần chúng nhân dân, yêu cầu nhiệm vụ kinh tế – xã hội, bảo đảm cung cấp thông tin
nhanh chóng, kịp thời, chính xác nhằm vô hiệu hóa những tin đồn mà kẻ địch tung ra.
- Mặc khác, thông tin cung cấp cho công dân phải đảm bảo tính xác thực, tư tưởng
đứng đắn, tập trung thống nhất mang tính giáo dục đối với xã hội, giới trẻ từ đó đẩy
lùi những tin đồn thất thiệt
- Khi có dấu hiệu xuất hiện tin đồn cần nhanh chóng tìm ra nguyên nhân, nguồn phát
tin, người đưa tin ban đầu để ngăn chặn không cho nó lan truyền trong xã hội.

6
 - Thông tin nhà nước ban hành tới nhân dân nên thông báo sớm để chuẩn bị tư tưởng,
tâm lý cho toàn xã hội trước mỗi sự kiện sắp xảy ra tránh dư luận tiêu cực.

TS Lê Văn Hảo: “ Trong thời đại Internet, xu hướng công chúng đọc báo mạng đang tăng và
báo in đang giảm, nhiều khi các tin tức chính thống, được kiểm chứng bị thay thế bởi nhiều
thông tin giải trí, giật gân, lá cải, chưa được kiểm chứng hay sai lệch. Internet chứa đựng cả
những điều có ích nhất lẫn những điều độc hại nhất… Trong bối cảnh này, việc trang bị cho
học sinh, sinh viên các kỹ năng tư duy độc lập, phê phán, ngay từ khi còn đi học là cách làm
nên khuyến khích. Tư duy độc lập và phê phán giúp con người xét đoán, quyết định tin hay
không tin vào một điều gì đó bằng cách đặt ra các câu hỏi về những kiến thức, dữ kiện hay ý
kiến mà người đó nhận được. Đây cũng là một cách thức quyết định xem, liệu một thông tin
nói chung hay một tin đồn nói riêng là đúng, đúng một phần hay sai lệch hoàn toàn. Phát
triển tư duy độc lập, phản biện cũng giống như cách thức “tiêm phòng” vắc xin, là cách tự
bảo vệ mình tốt nhất trước các tác động tiêu cực của những thông tin xấu, tin đồn thất thiệt”
(Cuộc trao đổi cùng TS Lê Văn Hảo, Viện Tâm lý học (Viện Khoa học xã hội Việt Nam).

1.2 Khái quát về dư luận xã hội

a. Khái quát:

Thông tin trong báo chí, trong xã hội sẽ luôn xuất hiện dư luận thể hiện qua những phán
đoán, bình luận, quan điểm về một vấn đề nào đó được truyền từ người này tới người kia,
nhóm này sang nhóm khác một cách tự phát hoặc được tạo ra một cách cố ý. Dư luận có thể
hình thành từ những quan điểm không đứng đắn, từ những phong trào tự phát và nếu chúng
lặp đi lặp lại ở khắp mọi nơi thì chúng sẽ trở thành dư luận xã hội.

b. Khái niệm dư luận xã hội:

Dư luận xã hội chính là hình thức tiến hóa của dư luận ở một quy mô rộng lớn hơn, dư luận
xã hội bao quát các ý kiến, đánh giá và phán xét của một số cá nhân, một số tập thể trong xã
hội liên quan đến những vấn đề mang tính thời sự, có tính liên quan đến lợi ích của một số
sự kiện, sự việc, cá nhân hay tổ chức nào đó theo hướng tích cực hoặc tiêu cực.

7
 c. Đối tượng của dư luận xã hội:
Đối tượng của dư luận xã hội không nhất thiết là mọi vấn đề trong xã hội mà chủ yếu là các
sự kiện, sự việc xảy ra trong xã hội có tính thời sự, có sức ảnh hưởng tới đời sống, liên quan
đến nhân vật nào đó được công chúng quan tâm mới có khả năng trở thành đối tượng của dư
luận xã hội, sự kiện đó có thể liên quan tới mọi lĩnh vực như chính trị, kinh tế, văn hóa…

d. Chủ thể của dư luận xã hội:

Chủ thể của dư luận xã hội có thể cá nhân, hay tập thể hay một tổ chức nào đó đang mang
dư luận xã hội hay còn gọi là tâm điểm của dư luận. Chủ thể của dư luận xã hội có thể là bất
kỳ ai ở bất kỳ vị trí nào trong xã hội.

e. Các tính chất của dư luận xã hội:

- Tính khuynh hướng:

Khuynh hướng là gì? Khuynh hướng thường chỉ về tính cách, đặc điểm, thói quen về một
hành vi của một người nào đó. Tính khuynh hướng thể hiện thông qua dư luận xã hội chính
là sự đánh giá, phán xét, bình phẩm… của người tiếp nhận thông tin đối với sự việc, sự kiện
được nhắc đến. Thông thường, những lời bình phẩm, đánh giá đó sẽ có khuynh hướng tán
thành hoặc phản đối hoặc lưỡng lự, chúng có thể theo hướng tích cực, tiêu cực; tiến bộ hay
lạc hậu và chúng thường được chia thành nhiều mức độ khác nhau, cụ thể như rất tán thành,
tán thành, lưỡng lự, phản đối, rất phản đối… đồng thời thể hiện sự thống nhất hoặc xung đột
của dư luận xã hội.
Ví dụ: Vào ngày 24/8/2011, một vụ án cướp tiệm vàng ở Bắc Giang của tội phạm Lê Văn
Luyện đã làm xôn xao xã hội lúc bấy giờ. Xét về tội trạng, tội phạm Lê Văn Luyện bị gán 3
tội: giết người, cướp tài sản và chiếm đoạt tài sản. Nhưng lý do khiến cho dư luận xôn xao
đó chính là phán xét cuối cùng của tòa án là tội phạm sẽ bị phạt 18 năm tù giam do Lê Văn
Luyện lúc bấy giờ chưa đủ 18, tức còn dưới độ tuổi vị thành niên. Với hình phạt trên đã
khiến cho dư luận xã hội xảy ra xung đột, một lượng đông ý kiến cho rằng hình phạt trên là
chưa thỏa đáng với mức độ tàn bạo, man rợ của tên tội phạm kia và sẽ có nhiều kẻ xấu lợi
dụng chính sách khoan hồng đối với độ tuổi vị thành niên mà thực hiện nhiều vụ án kinh
khủng hơn. Bên cạnh đó, một số ý kiến cũng đồng tình với bản án trên vì nó tuân theo quy
định, pháp luật nhà nước. Khuynh hướng của vụ việc trên đó chính là sự bất bình của người

8
dân về tội trạng hình sự, nguyên nhân có thể do tâm lý, hiểu biết xã hội, trình độ học vấn,
hiểu biết, kiến thức pháp luật của mỗi người.

- Tính lợi ích:

Những hiện tượng, xuất hiện trong xã hội luôn được mọi người xem xét về sự liên kết cũng
như lợi ích chung đối với các cá thể, tập thể khác nhau trong cộng đồng. Lợi ích của dư luận
của xã hội cũng giống như thế, nó được chia làm 2 phương diện là lợi ích vật chất và lợi ích
tinh thần. Tính lợi ích trên có thể ảnh hưởng tiêu cực hoặc tích cực đối với một số cá nhân,
tổ chức nào đó liên quan đến một lĩnh vực nào đó trong đời sống của đông đảo người dân.
Ví dụ: Việc không thống về quy định xử phạt xe khi tham gia giao thông vào năm 2012, cụ
thể là Nghị định 71/2012/NĐ-CP sửa đổi, Nghị định 34/2010/NĐ-CP quy định xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Điều này đã đánh vào tâm lý về lợi
ích của người dân, từ đó sinh ra 2 luồng dư luận khác nhau lúc đó. Ý kiến cho rằng việc quy
định được sửa đổi và hợp lý nhưng cần bổ sung sự mô tả đối với hành vi vi phạm luật giao
thông, các luật liên quan. Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, trước đó việc thực hiện Nghị
định 71 chưa cho thấy được kết quả khả thi của quy định nên dẫn tới sự chưa đồng thuận,
chấp hành của đa số quần chúng nhân dân. Đó là về mặt lợi ích vật chất, còn khi đề cập tới
lợi ích tinh thần là khi các vấn đề, các sự kiện đang diễn ra có ảnh hưởng đến các giá trị văn
hóa, chuẩn mực xã hội hay một số tiêu chuẩn cộng đồng. Lợi ích là điều kiện cần để thúc
đẩy việc tạo ra dư luận xã

- Tính lan truyền:

Khi nói về thông tin, bản chất của thông tin chính là sự lan truyền, dư luận xã hội được coi
là sự lan truyền thông tin về một hiện tượng, hành vi nào đó trong xã hội và thường khởi
điểm từ cá nhân hay nhóm xã hội và tạo nên những chuỗi kích thích, tương tác với nhau. Dư
luận xã hội là một chuỗi kích thích kinh điển bởi vì chúng luôn có các tác nhân tác động lên
tâm lý của các cá nhân và các nhóm tập thể trong xã hội, bằng những hình ảnh, âm thanh,
những bằng chứng trực tiếp và mang tính thời sự.

9
 - Tính bền vững tương đối và tính dễ biến đổi:

Thông tin luôn có sự bền vững theo thời gian cũng như sự thay đổi của nó phụ thuộc nhiều
yếu tố khác nhau, dư luận cũng vậy. Đối với những sự kiện, hiện tượng hay quá trình quen
thuộc, dư luận xã hội thường rất bền vững. Nhưng dư luận xã hội cũng có tính thay đổi,
Tính biến đổi của dư luận xã hội thường được xem xét trên hai phương diện sau:

 Biến đổi theo không gian và môi trường văn hóa.

 Biến đổi theo thời gian

Vì con người thay đổi hằng ngày và họ luôn cập nhật thông tin để không bị lỗi thời, lạc hậu.
Dư luận xã hội cũng có khả năng tiềm ẩn, một vấn đề có thể xuất hiện từ hàng nghìn năm
trước nhưng trong tương lai lại được xã hội bàn tán tùy thái độ, góc nhìn đánh giá khác
nhau.

- Tính tương đối trong khả năng phản ánh thực tế xã hội của dư luận xã hội:

Sự phản ánh của dư luận xã hội có thể đúng hoặc sai do đó không nên tuyệt đối hóa khả
năng nhận thức từ dư luận xã hội. Chân lý của dư luận xã hội không phụ thuộc vào tính chất
phổ biến của nó. Không phải lúc nào dư luận của đa số cũng đúng hơn của thiểu số. Cái mới
lúc đầu thường chỉ có một số người nhận thấy, do đó dễ bị đa số phản đối. Đối với những
vấn đề trừu tượng, phức tạp, dư luận của giới trí thức, của những người có trình độ học vấn
cao thường chín chắn hơn so với những người có trình độ học vấn thấp.
Chẳng hạn khi nói về chế độ chính trị ở Việt Nam, một số bộ phận phản động đã tuyên
truyền về việc ở Việt Nam chỉ có một chính Đảng lãnh đạo, điều đó sẽ tạo ra sự độc quyền,
chuyên chế, hạn chế tính dân chủ. Những dư luận chúng tạo ra làm ảnh hưởng đến quốc gia,
dân tộc và đi sai lệch định hướng của Đảng và Nhà nước. Nhưng một số ít công dân thiếu
hiểu biết đã tin vào dư luận do bọn phản cách mạng tạo ra gây ảnh hưởng xấu đến xã hội,
lan truyền những dư luận sai lệch. Như vậy, không phải thông tin nào của dư luận xã hội
đều đúng tuyệt đối. Trình độ học vấn, hệ tư tưởng có ảnh hưởng lớn đến dư luận xã hội
quyết định tính chất tốt xấu, lợi hại của dư luận xã hội.

10
 f. Tác động của dư luận xã hội

- Đối với ý thức xã hội:

Ý thức hình thành từ bên trong con người, hình thành theo sự phát triển của thế giới và khi
con người càng phát triển, hình thái ý thức ngày càng thay đổi và phản ánh sự tồn tại của xã
hội đó. Ý thức xã hội có thể quan sát từ theo nhiều góc nhìn khác nhau như pháp luật, quyền
hạn, nghĩa vụ và tư tưởng, xem xét về hành vi, thái độ của con người trong xã hội. Nhưng
trước khi xuất hiện nhà nước, pháp luật và cùng với đó là ý thức pháp luật, những yếu tố
tham gia định hướng và điều chỉnh ý thức, hành vi xã hội của con người lại chính là đạo
đức, phong tục, tập quán, truyền thống, tôn giáo, tín ngưỡng… đặc biệt là dư luận xã hội.

- Đối với pháp luật:

- Dư luận xã hội tác động trực tiếp và gián tiếp đến sự hình thành và phát triển các hệ tư
tưởng pháp luật. Với tư cách là một hiện tượng xã hội, dư luận xã hội phản ánh khái
quát tồn tại xã hội, đồng thời là hiện tượng pháp lý, hiện tượng đời sống xã hội. Sự
trao đổi, thảo luận về các sự kiện, hiện tượng pháp luật giữa các thành viên trong xã
hội dẫn đến sự nhìn nhận chung, thống nhất trong nhận định, đánh giá các vấn đề. Dư
luận xã hội, trên cơ sở đánh giá, thẩm định các sự kiện, hiện tượng pháp luật xảy ra
trong đời sống xã hội, mang lại cho con người những khái niệm, tầm thường cơ bản và
hời hợt, những tri thức phản ánh đúng bản chất của các hiện tượng pháp luật. Từ đó
nảy sinh những quan niệm, quan điểm, tư tưởng phản ánh sâu sắc, có hệ thống các vấn
đề pháp luật, hiện tượng pháp luật trong xã hội. Điều này nói lên sự ảnh hưởng mạnh
mẽ của dư luận xã hội đối với sự hình thành và phát triển của các hệ tư tưởng pháp
luật.
- Dư luận xã hội càng lan tỏa, họ càng có xu hướng đồng tình với nội dung nhận định,
đánh giá và con người trong xã hội càng trở nên nhạy cảm hơn. Như vậy, ảnh hưởng
của dư luận xã hội đối với hệ tư tưởng pháp luật còn thể hiện ở việc dư luận xã hội
tham gia vào việc truyền bá, phổ biến các giá trị, tư tưởng pháp luật giữa các giai tầng
xã hội. Lợi ích quốc gia, dân tộc luôn là ưu tiên hàng đầu của hầu hết mọi người. Dư
luận xã hội phục vụ cho việc bảo vệ các quyền và giá trị chung của xã hội cũng như
các giá trị và lợi ích cá nhân chính đáng của con người. Mỗi khi nhà nước và các lợi

11
 ích, giá trị của nó bị xâm phạm, dư luận nhanh chóng bày tỏ sự lên án và phản đối kịch
liệt.
- Ví dụ, về tranh chấp chủ quyền biển Baltic, có rất nhiều thảo luận và tranh luận về chủ
đề này thông qua các trang web, báo chí và phương tiện truyền thông. Đa số cho rằng
Trường Sa, Hoàng Sa là của Việt Nam, thuộc chủ quyền lãnh thổ của người Việt Nam,
được đánh dấu trên bản đồ thế giới Trường Sa - Hoàng Sa là của Việt Nam” và các
khẩu hiệu chống Trung Quốc khác.
- Dư luận xã hội còn tác động lên tâm lý pháp luật. Ảnh hưởng của dư luận xã hội đối
với pháp luật thể hiện ở các khía cạnh sau:

+ Đầu tiên, dư luận có ảnh hưởng mạnh mẽ đến tình cảm pháp lý. Trong thực tiễn
đời sống pháp luật, trước những diễn biến của một sự kiện hay hiện tượng pháp
luật, dư luận xã hội thường nảy sinh và biểu hiện ở hai xu hướng: thứ nhất, khen
ngợi, biểu dương tinh thần đấu tranh không khoan nhượng trước các hành vi vi
phạm pháp luật, ủng hộ những việc làm phù hợp với quyền và nghĩa vụ pháp lý
của công dân, thứ hai, phê phán, lên án các hành vi sai trái, phạm pháp, phạm tội.
+ Thứ hai, dư luận ảnh hưởng đến tâm trạng của những người trước pháp luật. Tâm
thế con người trước pháp luật là sự thể hiện trạng thái tâm lý của cá nhân trước
các sự kiện, hiện tượng pháp luật của đời sống xã hội hàng ngày. Dư luận xã hội
có thể tác động đến tâm trạng tình cảm và khơi dậy ở bất kỳ người nào trước hành
động của mình thể hiện ý thức tự giác tuân theo pháp luật. Đây là một biểu hiện
nâng cao của lương tâm con người. Nó làm theo con người với thái độ tích cực, tự
tin, giữ vững nguyên tắc và các quy định của pháp luật, đồng thời hướng dẫn mọi
người tuân theo pháp luật một cách thiện chí. Bằng cách tạo ra những “khuôn
mẫu tư tưởng” và “khuôn mẫu hành vi” xã hội, dư luận xã hội hướng người dân
noi gương Tân trong lĩnh vực thực thi pháp luật. Nhưng dư luận có ảnh hưởng
tích cực đến tâm trạng của mọi người trước pháp luật.
+ Thứ ba, thông qua dư luận xã hội, cá nhân tự đánh giá hành vi của mình trong
khuôn khổ các quy phạm pháp luật hiện hành, tự đánh giá hành vi của mình trong
môi trường pháp luật. Hành vi đúng pháp luật của con người, ở một mức độ nào
đó, là hiện thân của ý thức về công lý và bản chất hợp pháp của họ trước pháp
luật. Cách con người đánh giá hành vi của mình có thể biểu hiện dưới các dạng

12
 cảm xúc như tự hào, phấn khích hay lo ngại, xấu hổ, sợ hãi... Những nhận xét,
đánh giá của dư luận xã hội về hành vi của cá nhân (khen-chê, khen-chê...) là tất
cả đều tham gia ở một mức độ nào đó trong việc điều chỉnh hành vi pháp lý của
các cá nhân.

Nói cách khác, dư luận xã hội trong trường hợp này là một “tấm gương” để qua đó mỗi cá
nhân có thể phản ánh, định hướng và điều chỉnh hành vi của mình. Lực lượng đặc trưng của
dư luận khiến mọi người phải suy nghĩ và cân nhắc nhiều lần trước một hành vi pháp lý cụ
thể. Hành động này đúng hay sai, hợp lý hay không phù hợp với quy định của pháp luật hiện
hành, có đối nhân xử thế theo nguyên tắc hay không?

1.1 Sự khác biệt giữa dư luận xã hội và tin đồn

Tiêu chí Dư luận xã hội Tin đồn

Tính kiểm Các vấn đề du lịch xã hội thường liên Tin đồn là một vấn đề riêng tư
chứng của quan đến phạm vi công cộng. Nguồn kiểm và công khai. Nói về tin đồn
vấn đề chứng cho DLXH có thể từ hai nguồn: cơ thì khó có thể khẳng định
được đề quan chức năng và thôn tin đại chúng.
cập đến

Mức độ Mức độ tham gia cao Mức độ tham gia thấp

tham gia
của yếu tố
tinh thần

Kênh phổ Chủ yếu qua kênh truyền thông đại chúng Chủ yếu qua kênh giao tiếp cá

13
biến nhân

Tính ổn Có sự ổn định cao hơn, khó thay đổi hơn Dễ thay đổi
định

Nguồn gốc Là những tin tức về một hiện tượng hay Được xuất phát từ những sự
sự kiện có thể có thật hoặc không có thật kiện có thật và có mức độ
hoặc chỉ có em một phần sự thật được lan chính xác nhiều hơn so với tin
truyền từ cá nhân này sang cá nhân khác. đồn.

Cơ chế Có thể bị nhào nặn, bóp méo bởi khuynh Được hình thành thông qua
hình hướng cá nhân của người truyền tin. Nó quá trình giao tiếp, tranh luận,
thành thường mang đậm sắc màu chủ quan của trao đổi giữa các cá nhân trong
đối tượng truyền tin. cộng đồng. Quan điểm cá nhân
là một ý kiến nhỏ trong ý kiến
chung.

Hình thức Theo con đường không chính thức, ngầm Lan truyền theo nhiều hình
lan truyền ẩn, bí mật. thức khác nhau như: chữ viết,
lời nói, bí mật, công khai,
chính thức và không chính
thức.

II. THỰC TRẠNG, THỰC TẾ VÀ THỰC TIỄN CỦA TIN

ĐỒN VÀ DƯ LUẬN XÃ HỘI.

14
2.1 Thực trạng, thực tế và thực tiễn của tin đồn:
- Tình trạng tán phát tin giả, tin sai sự thật trên Internet, mạng xã hội diễn biến rất phức
tạp. Thời gian qua, tình trạng tán phát tin giả, tin sai sự thật trên Internet, mạng xã hội
đáng báo động và đang diễn biến rất phức tạp, theo chiều hướng gia tăng. Các đối tượng
triệt để lợi dụng các tính năng của mạng xã hội để tuyên truyền, vu cáo, ý đồ kích động
chống Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp, gây rối loạn về thông tin...Thủ đoạn phổ
biến tạo lập các tài khoản cá nhân mạng xã hội mạo danh lãnh đạo Đảng, Nhà nước,
người đứng đầu chính quyền các cấp, mạo danh người nổi tiếng; chỉnh sửa các thông số
kỹ thuật của tập tin thời gian để đăng tải tin giả, tin sai sự thật nhằm dẫn dắt dư luận; lợi
dụng các sự kiện "nóng", các "vấn đề thu hút sự quan tâm của xã hội" để tạo dựng thông
tin giả mạo, đánh lừa dư luận. Bên cạnh đó, xuất hiện hiện tượng số đối tượng xấu vì
động cơ vụ lợi kinh tế, đã tạo dựng tin giả, tin sai sự thật, tán phát trên không gian
mạng, nhất là mạng xã hội để thu hút người dùng tương tác nhằm thu về lợi ích từ việc
bán hàng, ủng hộ, tài trợ bằng tiền, lợi ích vật chất... gây hoang mang dư luận.
- Tình trạng tràn lan các video có nội dung nhảm nhí, giật gân trên mạng xã hội nhằm lôi
kéo người xem để kiếm tiền.
- Thậm chí, một số đối tượng tìm mọi cách để nổi tiếng trên mạng xã hội, kể cả việc thực
hiện hành vi vi phạm pháp luật, sản xuất các nội dung phản cảm, thiếu tính giáo dục, giả
mạo thông tin, kích động bạo lực, bôi nhọ, nói xấu chính quyền...
- Mạng xã hội với nhiều tiện ích đang trở thành một trong những kênh giao tiếp thông
dụng đối với rất nhiều người trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Tuy nhiên,
bên cạnh những giá trị và lợi ích đem lại thì sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội
đã kéo theo khá nhiều hệ lụy. Điều này chúng ta thấy rất rõ hiện nay, khi đã có nhiều đối
tượng lợi dụng tình hình dịch bệnh COVID-19 đang phức tạp để tung tin đồn, tin giả,
xuyên tạc về tình hình dịch bệnh và công tác chỉ đạo điều hành của các cơ quan chức
năng nhằm gây hoang mang, lo sợ, kích động quần chúng nhân dân. Thêm vào đó, cũng
có một bộ phận người dân, do chưa nhận thức được đúng đắn đâu là thông tin chính
thống, đâu là thông tin giả mạo nên vô tình đã tiếp tay, làm lan truyền với tốc độ “chóng
mặt” các nội dung thất thiệt này. Đặc biệt tại TP Hồ Chí Minh, trong lúc cả Thành phố
đang gồng mình chống dịch COVID-19 nhằm nhanh chóng đẩy lùi dịch bệnh, đảm bảo
an toàn cho người dân thì những ngày vừa qua đã xuất hiện rất nhiều tin đồn sai sự thật,
thậm chí hoàn toàn bịa đặt. Ngày 13 và 14/7, xuất hiện tin đồn “Từ 0 giờ ngày 15/7, TP
15
 Hồ Chí Minh sẽ giới nghiêm người dân, ngưng tất cả các ngành nghề, cấm người dân di
chuyển ra ngoài và kêu gọi người dân mua trữ lương thực". Tiếp nhận thông tin chưa
kiểm chứng này, một số người dân đã vô cùng hoang mang và đổ xô đi mua hàng hóa
tích trữ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới công tác phòng, chống dịch bệnh của Thành
phố. Mặc dù sau đó, lãnh đạo Thành phố đã khẳng định đây là thông tin không đúng,
hoàn toàn sai sự thật, là những thông tin bịa đặt nhưng một bộ phận người dân vẫn bất
chấp nguy hiểm khi tiếp tục đi mua đồ tích trữ.
- Hay như hiện nay đang lan truyền trên mạng xã hội tin giả về hình ảnh xác chết do
COVID-19 tại TP Hồ Chí Minh. Theo Trung tâm Xử lý tin giả Việt Nam - VAFC (Cục
Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử - Bộ Thông tin và Truyền thông), hình ảnh
lan truyền này là thông tin giả mạo. Qua xác minh từ cơ quan chức năng TP Hồ Chí
Minh, căn cứ thông tin từ truyền thông xã hội Myanmar và Indonesia, bức ảnh trên được
chụp tại bệnh viện Myawaddy, thị trấn ở đông nam Myanmar. VAFC đã có khuyến cáo
người dân và cộng đồng mạng không chia sẻ tin giả trên. Vụ việc sẽ được VAFC chuyển
cơ quan chức năng để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.
- Không chỉ lan truyền các thông tin sai về tình hình dịch bệnh, nguy hiểm hơn một số
tổ chức, cá nhân phản động lợi dụng cơ hội này đã kích động, xuyên tạc các chủ
trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước ta; phủ nhận những nỗ lực và
thành quả trong công tác chống dịch, chăm lo đời sống và bảo đảm an toàn cho nhân
dân. Trên thực tế, có thể thấy, những thông tin thất thiệt về dịch bệnh COVID-19 đã
xuất hiện từ những ngày đầu tiên bùng phát dịch. Các lực lượng chức năng cũng đã
vào cuộc và xử lý không ít các trường hợp vi phạm. Theo thống kê của Cục Phát
thanh, truyền hình và thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông), tính riêng
trong năm 2020, các lực lượng chức năng đã xử lý hơn 1.000 trường hợp vi phạm
trên mạng xã hội về đưa tin sai, bịa đặt về tình hình dịch COVID-19 ở Việt Nam. Tất
cả những vụ đăng thông tin thất thiệt, thậm chí là bịa đặt liên quan đến công tác
phòng chống dịch bệnh COVID-19 dù là vô tình hay cố ý cũng đáng lên án và phải
xử lý thật nghiêm. Hiện nay, pháp luật Việt Nam đã có những quy định rất rõ ràng
trong việc xử lý các trường hợp vi phạm. Tùy mức độ vi phạm, mức nghiêm trọng về
hậu quả do hành vi đó gây ra, người vi phạm có thể chịu xử lý vi phạm hành chính,
thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự, với hình phạt cao nhất có thể lên đến 7 năm
tù. Đối với tình hình dịch bệnh như hiện nay, quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà

16
 nước ta là bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân, dù có phải hi sinh lợi ích kinh
tế trước mắt và ngắn hạn. Trong cuộc họp đột xuất với Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng,
chống dịch COVID-19 về công tác phòng, chống dịch cấp bách ngày 19/7, Thủ tướng
Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh: "Hiện nay, cả hệ thống chính trị, Chính
phủ đang nỗ lực tập trung hằng ngày, hằng giờ vào công tác phòng, chống dịch vì lợi
ích của quốc gia, dân tộc, vì lợi ích của nhân dân"; đồng thời đề nghị các thành viên
Chính phủ nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện lãnh đạo, chỉ đạo các bộ, ngành
thực hiện nghiêm túc, hiệu quả công tác phòng, chống dịch trên tinh thần trách nhiệm
rất cao trước Đảng, trước nhân dân. Đợt dịch lần thứ 4 này được nhận định là phức
tạp, khó lường. Do vậy, cùng với sự nỗ lực, quyết tâm của các cấp chính quyền, thì
mỗi người dân chính là một phần quan trọng để chúng ta khống chế thành công đại
dịch COVID-19. Như nhấn mạnh của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính rằng
“người dân vừa là trung tâm, vừa là chủ thể trong phòng, chống dịch COVID-19”.
“Người dân là trung tâm để chúng ta phục vụ nhưng cũng là chủ thể tham gia chống
dịch. Đây là trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi người dân”, Thủ tướng
khẳng định.
Thiết nghĩ, trước tình hình dịch bệnh hiện nay, người dân cần bình tĩnh, tỉnh táo, sàng lọc
thông tin trước khi tiếp nhận, đăng tải lên mạng xã hội, tránh biến mình thành công cụ phát
tán thông tin giả của những kẻ có ý đồ xấu, gây hoang mang dư luận.
Người dân cần chủ động chọn lựa tiếp cận những thông tin được cập nhật kịp thời, minh
bạch, chính xác từ Bộ Y tế và các báo đài chính thống đồng thời tích cực áp dụng các biện
pháp phòng chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân, cho gia đình và cộng
đồng.
Mỗi người cần nói "không" với tin giả, tin sai sự thật, để trở thành một phần của "lá chắn"
trước những luồng thông tin độc hại. Hơn lúc nào hết, chúng ta cần lan tỏa những giá trị tốt
đẹp của lòng yêu thương, sự nhân ái, cùng chung sức, đồng lòng; luôn tin tưởng, ủng hộ,
chia sẻ với các cơ quan chức năng để Việt Nam sớm đẩy lùi dịch bệnh.
Kinh tế, tài chính
Các hành vi đưa tin thất thiệt, không chính xác gây hoang mang dư luận đã tác động tiêu
cực đến an ninh kinh tế, tài chính, tiền tệ và an ninh đầu tư.
"Tiếng lành đồn gần, tiếng dữ đồn xa" vốn là thành ngữ của người xưa, ám chỉ việc lan
truyền thông tin trong cộng đồng nhưng bị hạn chế rất nhiều so với ngày nay, khi “thế giới

17
phằng” với sự bùng nổ của Internet và mạng xã hội (MXH) thông tin được lan truyền với
tốc độ cực nhanh. MXH với hàng tỷ người tham gia là kênh thông tin hữu ích, song đây
cũng là môi trường trợ giúp cho những tin đồn thất thiệt, tin giả, thông tin chưa được kiểm
chứng nhanh chóng được phát tán.
Vi phạm tăng chủ yếu vẫn xử phạt hành chính
Điều đáng báo động là tình trạng tán phát tin giả, tin sai sự thật trên Internet, MXH hiện nay
đang diễn biến rất phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Tin đồn, tin giả được nhiều đối
tượng, tổ chức phát tán đã gây tổn hại rất lớn đến danh dự, uy tín của cá nhân, tổ chức và
DN tạo ra trào lưu, xu hướng, tư tưởng lệch lạc, làm méo mó bản chất hoạt động của nhiều
DN, tác động xấu đến các thị trường tài chính, chứng khoán, bất động sản… khiến nhiều
DN mất uy tín, giảm doanh thu gây nguy hiểm cho cả nền kinh tế.
Bị can Đặng Như Quỳnh đã có hành vi đăng tải thông tin không đúng sự thật trên mạng xã
hội Facebook, gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường chứng khoán, làm thiệt hại về kinh tế,
uy tín của tổ chức, cá nhân và nhà đầu tư. (Ảnh: VTV)
Những đối tượng xấu đã triệt để lợi dụng các tính năng của MXH để tuyên truyền, vu cáo,
gây rối loạn về thông tin... mạo danh người nổi tiếng để đăng tải tin giả, tin sai sự thật nhằm
dẫn dắt dư luận; lợi dụng các sự kiện nóng, các vấn đề thu hút sự quan tâm của xã hội để tạo
dựng thông tin giả mạo, đánh lừa dư luận nhằm mưu lợi cho cá nhân, tổ chức của mình.
Thông tin từ Bộ Công an, tính trong 10 tháng năm 2022, lực lượng công an đã khởi tố, điều
tra 527 vụ phạm tội trên không gian mạng, tăng 144% so với năm 2021. Với các hành vi
đăng tải thông tin sai sự thật trên các trang thông tin điện tử, các cơ quan chức năng đã khởi
tố 63 vụ với 68 bị can, xử phạt hành chính 455 đối tượng, gọi, hỏi, răn đe và yêu cầu khắc
phục hậu quả với 1.500 đối tượng.
Theo quy định hiện hành, người có hành vi tung tin giả, thông tin sai sự thật có thể bị phạt
hành hành chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP. Cụ
thể, phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng đối với hành vi lợi dụng MXH để thực hiện 1 trong các
hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc
phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân…
Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015 cũng quy định, người nào đưa lên mạng máy tính, mạng
viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật, gây dư luận xấu có thể bị truy
cứu trách nhiệm hình sự về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng
viễn thông. Mức phạt với tội này là phạt tiền từ 30 - 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam

18
giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Nếu phạm tội thuộc một trong các
trường hợp có tổ chức; lợi dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông; gây thiệt
hại 500 triệu đồng trở lên; gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội… thì bị
phạt tiền từ 200 triệu đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 - 7 năm.
Đồng thời, người phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 20 - 200
triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5
năm. Tuy nhiên, việc áp dụng riêng rẽ đối với hành vi này lại chưa được cụ thể, rõ ràng nên
thường chỉ dừng lại xử lý vi phạm hành chính với mức phạt tiền, ít khi chuyển sang xử lý
hình sự.

19
2.2 Thực trạng, thực tế và thực tiễn của dư luận xã hội:
Tỉnh táo để cảnh giác với dư luận xã hội
Dư luận xã hội còn có áp lực rất lớn đối với mọi cá nhân cũng như tổ chức xã hội. Có cá
nhân, do lạm dụng quyền lực, tự cho mình đứng trên pháp luật. Sự thông tin kịp thời trên
báo chí các vụ việc, biểu hiện tham nhũng, quan liêu, suy thoái đạo đức, lối sống sẽ không
chỉ thôi thúc các cơ quan chức năng điều tra, làm rõ và xử lý nghiêm minh theo pháp luật
các vụ việc, biểu hiện đó, mà còn tạo sức ép của dư luận xã hội đối với các cá nhân có hành
vi hoặc ý định tham nhũng, tiêu cực.
Thực tế cho thấy, nhiều vụ việc tham nhũng, tiêu cực khó có thể được xử lý nếu không có
sự thôi thúc của báo chí và dư luận xã hội.
Tuy nhiên, đất nước ta đang phải đối mặt với rất nhiều những hệ lụy mang lại từ quá trình
mở cửa, hội nhập, gây ra nhiều bức xúc trong các tầng lớp nhân dân về các vấn đề: Tranh
chấp đất đai, ô nhiễm môi trường, tham nhũng, thất nghiệp, tệ nạn xã hội…
"Dư luận xã hội đang bức xúc" là cụm từ mà chúng ta luôn thấy sử dụng nhiều trên các mặt
báo và trên các trang mạng xã hội. Việc quá lạm dụng cụm từ này đã mang đến những hệ
lụy và đã tạo ra tâm lý bất an cho xã hội. Các thế lực thù địch, phản động, các đối tượng cơ
hội chính trị trong và ngoài nước luôn dựa vào đó để công kích, chống phá Đảng và Nhà
nước, với mục đích gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, gây bạo loạn lật đổ chế độ.
Các thế lực thực hiện "Diễn biến hòa bình" trên thực tế, từ lâu đã rất coi trọng cách thức đưa
vào phần đầu của thông tin các thông tin có sự gần gũi với các quan điểm, suy nghĩ của
công chúng, từ đó nâng dần lên, dẫn dắt dần đến các thông tin thiếu trung thực, bóp méo sự
thật, lèo lái theo những ý đồ xấu.
Sự phát tán thông tin hỗn độn và sai lệch như thế làm cho nhiều người mất niềm tin vào cả
nguồn thông tin, dẫn đến hậu quả là những thông tin tốt đẹp cũng có thể bị loại trừ, tẩy chay
theo. Nhờ cách kết cấu thông tin như vậy, họ có thể xóa bỏ "hàng rào tâm lý cự tuyệt" của
công chúng đối với thông tin, thông điệp chính của họ trong tài liệu, bài viết. Từ đây đã tạo
ra một trong những nguyên nhân làm xuất hiện các điểm nóng, các vụ "phản ứng tập thể"
của nhân dân.
Dư luận xã hội thường biểu hiện dưới hình thức những băn khoăn, thắc mắc, ý kiến phản
đối, yêu cầu, đòi hỏi bức xúc của nhân dân. Sự nắm bắt dư luận xã hội một cách khách
quan, đầy đủ, toàn diện cho phép chúng ta đi sâu phân tích các nguyên nhân nhận thức và xã

20
hội của mỗi luồng dư luận, trên cơ sở đó có các giải pháp phù hợp để loại bỏ nguy cơ điểm
nóng bùng nổ.
Nếu thấy ý kiến, các đòi hỏi, nguyện vọng của công chúng thực sự xuất phát từ sự hiểu biết
đúng đắn và lợi ích chính đáng của họ hoặc của quốc gia, dân tộc thì chính quyền phải tiếp
thu các ý kiến đóng góp, kịp thời giải quyết, đáp ứng các đòi hỏi, nguyện vọng chính đáng
đó.
Nếu kết quả phân tích dư luận xã hội cho thấy dư luận xã hội là sai trái, do công chúng thiếu
thông tin hoặc đặt lợi ích cục bộ của mình lên trên lợi ích cộng đồng, quốc gia, dân tộc thì
chính quyền phải kịp thời có các giải pháp thông tin, tuyên truyền, cung cấp thông tin đầy
đủ để vô hiệu hóa và định hướng dư luận xã hội.
Thành công của công tác thông tin, tuyên truyền thể hiện ở chỗ tạo ra được dư luận xã hội
chín chắn, có các thái độ, phán xét đánh giá đúng đắn về các sự kiện, hiện tượng, vấn đề xã
hội... Nếu công tác thông tin, tuyên truyền nói một đằng, dư luận xã hội nói một nẻo thì đó
là sự thất bại của công tác thông tin, tuyên truyền.
Thông tin càng gần gũi với sự đánh giá, hiểu biết của công chúng, càng dễ được công chúng
tiếp nhận. Thông tin càng khác xa với đánh giá, quan điểm của công chúng, càng dễ bị công
chúng phản bác, không tiếp nhận. Tiếng nói của người dân, của xã hội luôn được Đảng và
Nhà nước quan tâm ghi nhận, đây là nguồn thông tin có vai trò rất quan trọng đối với việc
quyết định của các cơ quan lãnh đạo, quản lý xã hội.
Để có được những quyết định đúng đắn, các cơ quan lãnh đạo, quản lý cần nắm chắc được
tâm trạng, suy nghĩ, nhu cầu, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân. Xã hội càng phát triển
thì nhân tố "lòng dân" càng quan trọng.
Trong khi các cơ quan chức năng đang tiếp tục hoàn chỉnh luật pháp để quản lý chặt chẽ
hơn, đẩy lùi các thông tin xuyên tạc bịa đặt, thông tin "xấu, độc", mỗi công dân không nên
hùa theo những quan điểm mang tính trào lưu, cần phải tỉnh táo, cần biết "gạn đục khơi
trong", nhận rõ tính hai mặt của dư luận xã hội, cảnh giác với những thông tin xấu độc,
không chia sẻ bừa bãi trên mạng xã hội một cách vô trách nhiệm, tránh tình trạng vô tình
tiếp tay cho các hoạt động chống phá, có các hành vi tiêu cực, phản cảm, thiếu văn hoá,
thậm chí vi phạm pháp luật.
Biển Đông
Tình hình biển Đông của Việt Nam trong thời gian gần đây luôn được đông đảo các tầng lớp
nhân dân và dư luận xã hội quan tâm. Trong tình hình này chủ thể của dư luận xã hội là các

21
tầng lớp nhân dần, các giai cấp, các tổ chức chính trị - xã hội, các phương tiện truyền thông
đại chúng không chỉ trong nước mà cả quốc tế. Như vậy thì trong vụ liên quan đến tình hình
biển Đông thì đây là vấn đề nóng, nhận được nhiều sự quan tâm bởi nó là vấn đề quốc gia,
dân tộc cho nên là những ảnh hưởng có nó là vô cùng lớn. Những tin tức liên quan đến Biển
đông ở Việt Nam tại thời điểm trước đó và thời điểm hiện nay đã tạo nên một làn sóng dư
luận dữ dội ở trong nước và quốc tế. Bởi nó liên quan đến tình hình chính trị, quyền lợi dân
tộc của quốc gia Việt Nam và các quốc gia khác có liên quan. Đến nay thì vấn đề này vẫn là
vấn đề nhận được sự chú ý của dư luận xã hội.
Đời tư nghệ sĩ
Thông tin về chuyện cuộc sống, tình yêu của những người nổi tiếng. Những thông tin này
chỉ được một nhóm nhỏ những người hâm mộ chú ý còn lại đại đa số nhân dân có xu hướng
bỏ qua hoặc xem đó là hình thức giải trí. Những thông tin này thường không gây ảnh hưởng
gì đến đời sống kinh tế, chính trị - xã hội nói chung. Trong một vài trường hợp những thông
tin này có tạo nên một làn sóng dư luận-xã hội về những chuẩn mực, giá trị.
Như vậy thì đặc điểm chung của những vấn đề trên đó là những vấn đề nhận được nhiều sự
quan tâm của mọi người, mà khi sự việc đó xảy ra thì nhận được một luồng ý kiến từ con
người có thể là ý kiến tích cực, có thể là tiêu cực, cũng có thể là phản đối...
Một điểm nữa đó là những sự kiện này khi xảy ra thì sẽ có tính lan truyền vô cùng nhanh.
Như là lộ tin đồn hẹn hò của các ngôi sao thì chỉ trong vòng vài giờ đồng hồ những thông
tin này sẽ tràn lan trên các ứng dụng xã hội từ Facebook , tiktok, ...
Đó phải là vẩn đề mang tính chất công chúng và được thông tin một cách rộng rãi cho người
dân và được họ bàn luận.
Phân biệt
Dư luận xã hội hiện nay đang bị nhầm lẫn với tin đồn. Tin đồn được hiểu là hiện tượng tâm
lý xã hội và là hiện tượng dễ nhầm lẫn với dư luận xã hội. Hay tin đồn được xem là những
thông tin về một sự kiện xã hội nào đó có thể có thực hoặc không có thực, thường được
truyền miệng và chưa qua kiểm nghiệm thực tế .Ví dụ: Những tin đồn về việc Olympic
London 2012 sẽ là đích ngắm của các cuộc tấn công tiếp theo của bọn khủng bố rộ lên khi
Cảnh sát Anh bắt giữ 6 kẻ tình nghi muốn tấn công Olympic bằng bom tự tạo, và việc một
người đàn ông gốc Anh tự chuyển tên mình như dân dạo Hồi đã bị bắt giữ đã làm cho nhân
dân Anh lo ngại.
Còn dư luận xã hội là sẽ xuất phát từ sự kiện có thật có liên quan đến cả cộng đồng.

22
III. ĐẶC ĐIỂM CỦA DƯ LUẬN XÃ HỘI VÀ TIN ĐỒN QUA
SỰ KIỆN CỦA NGHỆ SĨ TRẤN THÀNH

3.1 Giới thiệu về Trấn Thành

- Trấn Thành tên thật là Huỳnh Trấn Thành sinh ngày 05/02/1987. Là nhân vật không còn
xa lạ đối với chúng ta với sự đa tài trong ngành giải trí, được thể hiện qua nhiều lĩnh vực
nghệ thuật khác nhau như: MC, diễn viên điện ảnh, nghệ sĩ hài, diễn viên lồng tiếng, ca sĩ,
… Trấn Thành được Forbes bình chọn là 100 nhân vật ảnh hưởng nhất châu Á. Trấn Thành
đã có những giải thưởng và đề cử danh giá trong nước và quốc tế. Với nhiều hạng mục như
người dẫn chương trình, nam diễn viên, diễn viên hài, đạo diễn phim và kịch bản phim,...
Mới đây Trấn Thành đoạt giải Nam diễn viên chính xuất sắc với sự thành công ở vai diễn
trong phim Bố Già. Cùng năm đó tại giải thưởng Ngôi Sao Xanh Trấn Thành đoạt giải Đạo
diễn xuất sắc nhất và Nam diễn viên được yêu thích nhất. Trấn Thành thực sự đa tài trong
lĩnh vực giải trí và nghệ thuật và là một trong những người thành công bậc nhất showbiz
hiện nay.

3.2 Khái quát về sự kiện “Sự riêng tư ở rạp phim”

- Vào ngày 1/3 Trấn Thành đã nhắn tin với quản lí rạp CGV Vincom Đồng Khởi để đặt 1
rạp sau 10h30 tối và được quản lí rạp gọi có 1 suất chiếu 23:10 riêng tại phòng Gold Class
( có 22 chỗ ngồi ) cho gia đình và bạn bè. Đến tối ngày 1/3 Trấn Thành đến rạp và đứng xếp
hàng tại quầy để lấy số vé đã được in sẵn. Trong lúc Trấn Thành thanh toán tiền thì có
người khách tên V khều Trấn Thành và bảo “Anh mua hết vé rồi hả? Anh nhường em 2 vé
đi”. Trần thành bảo “Xin lỗi, không được em, anh đã đặt riêng và mua hết vé phòng này
rồi”. Bạn V khư khư “Anh nhường em 2 vé thôi. 2 vé thôi mà”. Lúc đó Trấn Thành mới nói
“Không được đâu em ơi! Anh cần sự riêng tư”. Khi đó bạn V tỏ ra khó chịu và Trấn Thành
không thật sự thoải mái khi có người không quen biết lại kêu nhường 2 vé cho bằng được.
Sau đó vào ngày 2/3 bạn V đã đăng lên FACEBOOK tố Trấn Thành với nội dung “NHỮNG
NGƯỜI ĐẠO LÍ THƯỜNG SỐNG NHƯ…” có hàm ý chỉ trích nghệ sĩ rằng Trấn Thành cố
tình chen hàng và không nhường vé cho anh, anh và bạn gái đành lủi thủi đi về. Sau bài post
đó drama nổ ra với nhiều tranh cãi dư luận đã đứng về phía bạn V để chỉ trích và công kích
Trấn Thành, tuy nhiên vẫn có người hiểu sự việc một cách toàn diện và có những nhận xét
đa chiều. Với nhiều lời bàn tán không hay ngày 3/3 Trấn Thành đã có bài đăng đính chính
23
trên trang cá nhân và nói rằng đây là sự hiểu lầm giữa 2 bên và mong rằng mọi người nhìn
nhận đúng bản chất của sự việc và lắng nghe 2 phía để có góc nhìn công tâm và khách quan
hơn.

3.3 Sức ảnh hưởng của tin đồn và dư luận xã hội này đối với truyền thông
- Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, truyền thông nắm một vai trò hết sức quan
trọng. Đặc biệt, với sự phát triển mạnh mẽ của truyền thông xã hội, đã khiến tốc độ lan
truyền tin đồn của Trấn Thành tăng nhanh chóng. Và đi cùng với đó là mỗi lần tin đồn được
truyền đi, thì câu chuyện giữa Trấn Thành và anh V lại được thêm hoặc bớt những tình tiết
khác đi và sự thật thì bị móp méo. Những bài báo, bài viết bàn luận về sự kiện này đều gây
chú ý người dùng mạng xã hội bằng những dòng giật tít gây tranh cãi và thu hút sự quan
tâm sau mỗi phát ngôn của các nhân vật chính. Với sức mạnh vô biên của các phương tiện
truyền thông đại chúng, đã khiến cho sự kiện này trở thành tiêu điểm tranh cãi cực kì rầm rộ
trên mạng xã hội nhiều ngày liền.

3.4 Sức ảnh hưởng của tin đồn và dư luận xã hội này đối với DLXH
- Đối với sự kiện “Sự riêng tư ở rạp phim” của Trấn Thành gây ra không ít tranh cãi. Phần
lớn là những lời chỉ trích, không đồng tình với hành động của Trấn Thành. Sau khi sư kiện
này xảy ra đã khiến cho dư luận xã hội có khoảng thời gian có thể gọi là rối loạn khi có
những luồng ý kiến trái chiều với nhau. Từ một việc mua vé xem phim tưởng chừng như là
chuyện nhỏ nhưng nó lại gây ra một luồng tranh cãi lớn. Phần lớn mọi người đứng về phía
anh V và cho rằng cách hành động của Trấn Thành là không đúng khi đọc được bài viết tố
cáo của anh V. Có rất nhiều bình luận lên án, phê bình thái độ thiếu văn minh ở nơi công
cộng của Trấn Thành, tạo nên một làn sóng chỉ trích Trấn Thành thái độ, ví dụ: “Trấn Thành
như vậy là không được rồi. Người ta đã đến trước xếp hàng, mình đến sau mua vé lại còn
đòi bao nguyên rạp. Thích riêng tư sao không bao hết cả rạp từ sớm”, “Ủa quản lí rạp bảo
Trấn Thành liên hệ sáng, giờ anh lại bảo liên hệ chiều! Là sao ta? Omo matic hay gì nữa
vậy?”, “cậy quyền là người có tiền mà chèn ép khán giả khác vì họ xếp hàng mua vé trước
Trấn Thành”, “luôn nói đạo lý mà không đúng đạo lý”... Nhưng vẫn có một số ý kiến bênh
vực cho Trấn Thành khi đọc được bài giải thích và nhìn từ 2 phía. Từ đó dư luận đã xảy ra
cuộc tranh cãi dữ dội. Vụ việc này đã làm náo loạn mạng xã hội khi cả hai luồng ý kiến trái
chiều liên tục “đấu khẩu” với nhau. Ngoài ra sự kiện này còn khiên dư luận khó chịu khi họ
cảm thấy khách hàng thông qua vụ việc này không được bình đẳng so với những người có
24
sức ảnh hưởng như Trấn Thành vì quyền lợi của mỗi khách hàng là như nhau không được
phân biệt. Dư luận xôn xao cho rằng những rạp phim luôn có sự thiên vị dối với những
người có sức ảnh hưởng, những người nổi tiếng. Họ lên tiếng để bảo vệ quyền lợi của chính
bản thân mình. Sau vụ việc này đã khiến không ít người cảm thấy bức xúc và khó chịu. Từ
đó cũng gây ra tổn thất cho rạp phim bởi có nhiều người cùng lên tiếng tẩy chay rạp phim.

3.5 Sức ảnh hưởng của tin đồn và dư luận xã hội này đối với riêng cá nhân Trấn
Thành
Dù đã lên tiếng và đưa ra các loạt bằng chứng nhưng vẫn để lại cái nhìn không mấy khả
quan trong lòng khán giả về hình ảnh của chính mình. Anh bị khán giả và người hâm mộ,
người theo dõi quay lưng và chỉ trích. Một số khác còn bị cho là “ngáo quyền lực” “bệnh
ngôi sao” và hàng loạt các từ ngữ nặng nề khác được gán cho danh hài, mất đi hình ảnh
người làm nghệ thuật chân chính. Ngoài ra, càng khiến cho đời tư của Trấn Thành bị săm
soi, đào bới từ sự việc này dẫn sang nhiều sự việc, tin đồn khác. Chuyên gia Nguyễn Ngọc
Long cho rằng: "Tôi nghĩ cũng giống nhiều việc khác, sự việc sẽ lắng xuống nhanh thôi. Ai
thích Trấn Thành thì vẫn sẽ thích, nhưng Trấn Thành sẽ nhận thêm về một lượng anti-fan
kha khá. Bất kể cuối cùng các bên có giải thích, chưng ra bằng chứng thế nào”. Điều này đã
khiến sự uy tín, tầm ảnh hưởng trong cộng đồng của anh sụt giảm đáng kể. Mật độ phủ sóng
trên các kênh truyền thông cũng giảm dần vì Trấn Thành phải im lặng và tạm dừng tham gia
các hoạt động nghệ thuật để chờ cho sự việc được nguôi ngoai.

C. KẾT LUẬN:

1 Tạo khảo sát:

https://docs.google.com/forms/d/1vISx5D9nnVFoCrEZhvTRfIQYQIThy2Jk60nsHVS-2NY

2 Bài học rút ra:

Kết quả dựa theo khảo sát của 54 người đã thực hiện:

 100% mọi người đều quan tâm tới các tin đồn và dư luận xã hội trên nền tảng truyền
thông. Trong đó có tới 79% người quan tâm ở mức độ trung bình trở lên.

25
  Phần lớn người dùng đều biết tới nhưng tin đồn và các dư luận xã hội qua các nền
tảng như Facebook, Tiktok, Instagram,...
 Bên cạnh đó, mọi người cũng có tới 98% người dùng mạng xã hội nhận thấy rằng
ảnh hưởng của những tin đồn và dư luận xã hội lên truyền thông là rất lớn.
 Sự quan tâm của mọi người cũng là rất lớn với sự kiện “Sự riêng tư ở rạp phim” của
Trấn Thành khi những người làm khảo sát đều đã nghe nói tới. Nhưng chỉ có 20,3%
tin tưởng hoàn toàn vào những dữ liệu được đưa trên mạng xã hội, 79,7% còn lại đều
đứng ở phía trung lập khi chưa biết chắc chắn hoàn toàn sự việc.
 Những người làm khảo sát cũng đã nhận ra rằng các tin đồn và dư luận xã hội trên
mạng xã hội cũng đang có những ảnh hướng tích cực và tiêu cực khác nhau với việc
truyền thông.
 Những người làm khảo sát đều quan tâm tới các tin đồn và dư luận xã hội trên các
nền tảng truyền thông. Hầu hết mọi người đều rất cẩn thận với các tin đồn chưa rõ
nguồn gốc và các bằng chứng xác thực. Những bên cạnh đó, vẫn còn 1 nhóm nhỏ
những người có niềm tin mạnh mẽ vào các tin đồn và dự luận xã hội trên mạng dù
chưa được xác thực rõ ràng. Việc vẫn còn một nhóm nhỏ chưa nắm rõ về bản chất
những tin đồn và các dư luận xã hội sẽ kéo theo nhiều hệ luỵ ảnh hưởng trực tiếp đến
cuộc sống của người dân như: lao động bị đình trệ, người dân bị phân tâm, dư luận
và tin đồn gây căng thẳng, hoang mang đến mọi người,...

3. Giải pháp

Về phía người đọc:

 Tập thói quen chắt lọc thông tin khi đọc 1 bài báo hay bất kì một bài viết đưa tin.
 Chỉ nên đọc những bài báo chính thống, những trang web hoặc fanpage uy tín.
 Không lan truyền những thông tin chưa rõ nguồn gốc, chưa được xác thực

Về phía người bị ảnh hưởng:

 Đánh giá các tin đồn hoặc các dư luận xã hội ảnh hưởng tới bản thân
 Đưa ra những bằng chứng đính chính lại tin đồn và các dư luận xã hội.
 Nhờ các cơ quan chức năng vào cuộc, lấy lại công bằng và danh dự cho bản thân

26
27
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trần Năng tuyengiaohungyen.vn (13/12/2018), “Phân biệt dư luận xã hội và tin đồn” từ
nguồn bài báo: https://tuyengiaohungyen.vn/bai-viet/phan-biet-du-luan-xa-hoi-va-tin-
don.aspx
“ Tin đồn ( 5/1/2023)” trích từ nguồn tự do wikipedia: https://vi.wikipedia.org/wiki/Tin_
%C4%91%E1%BB%93n
lytuong.net Tin đồn (rumor) là gì? Các quy luật của tin đồn(7/4/2021) từ nguồn:
<https://lytuong.net/tin-don-rumor-la-gi/>
“Tin đồn và dư luận xã hội(30/01/2021)”, từ nguồn:
https://www.thuvientailieu.vn/tai-lieu/tin-don-va-du-luan-xa-hoi-57340/\ (Tài liệu trích
dẫn 1. Herbert Goldhamer (1950), “D− luận xã hội và tính cách”, Tạp chí Xã hội học Mỹ,
LV, p.346-354. 2. Gordon W. Allport và Leo Postman (1947), Tâm lý học tin đồn, Nxb.
Henry Holt & Co., New York.)
Luật sư Nguyễn Văn Dương, “Dư luận xã hội là gì? Ảnh hưởng của dư luận xã hội đối với ý
thức pháp luật(26/01/2023)” từ nguồn: https://luatduonggia.vn/du-luan-xa-hoi/

Lê Giang (2023) “Trấn Thành bị tố giành quyền bao rạp xem phim, rạp nói 'hiểu nhầm'”,
tuổi trẻ, trích từ: https://tuoitre.vn/tran-thanh-bi-to-gianh-quyen-bao-rap-xem-phim-rap-noi-
hieu-nham-20230303104833816.htm
-Mỹ Anh (2023) “Bị tố thiếu văn minh: Trấn Thành đưa bằng chứng mua vé, không chen
ngang”, Vietnam net , trích từ: https://vietnamnet.vn/bi-to-thieu-van-minh-tran-thanh-dua-
bang-chung-mua-ve-khong-chen-ngang-2116764.html
-Thạch Anh, Lạc Xuân (2023) “Dân mạng tranh cãi gay gắt vụ Trấn Thành bao rạp vì muốn
'riêng tư'”, thanh niên , trích từ: https://thanhnien.vn/dan-mang-tranh-cai-gay-gat-vu-tran-
thanh-bao-rap-vi-muon-rieng-tu-185230303134443696.am
-Hà Thuý Phương (2023) “Sai lầm của Trấn Thành khi xử lý truyền thông vụ bị khán giả tố
giành vé tại rạp”, dân việt, trích từ: https://danviet.vn/sai-lam-cua-tran-thanh-khi-xu-ly-
truyen-thong-vu-bi-khan-gia-to-gianh-ve-tai-rap-20230303200525213.htm

28
PHỤ LỤC

29
30
31