ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

Οι Τρόποι Ανάπτυξης Παραγράφου στο κύ ριο μέρος της έκθεσή ς μας είναι οι
ακό λουθοι:

1. Με ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ και μαρτυρίες

Με τη μέθοδο αυτή αναπτύ σσεται η θεματική περίοδος αν το περιεχό μενό της

χρειά ζεται διευκρίνηση. Τα παραδείγματα λαμβά νονται από την καθημερινή
ζωή , την προσωπική εμπειρία και την ιστορία.
Η μαρτυρία (επίκληση στην αυθεντία) χρησιμοποιείται, ό ταν, προκειμένου να
ενισχυθεί ή να τεκμηριωθεί η ά ποψη της θεματική ς περιό δου, γίνεται χρή ση της
ά ποψης ή της θεωρίας κά ποιου αναγνωρισμένου και καταξιωμένου ανθρώ που,
κά ποιου ειδικού .
Δεν πρέπει όμως να γίνεται κατάχρηση μαρτυριών και παραδειγμά των,
γιατί κουρά ζουν τον αναγνώ στη και δημιουργούν την αίσθηση επιφανειακή ς
προσέγγισης του θέματος ή έλλειψης προσωπικών επιχειρημάτων.

Ενδεικτικές λέξεις: Για παρά δειγμα, παρά δειγμα, παραδείγματος χά ρη, λό χου
χά ρη, κ.λπ.

2. Με ΣΥΓΚΡΙΣΗ Και ΑΝΤΙΘΕΣΗ

Όταν η θεματική περίοδος περιέχει δύ ο αντιθετικά μεταξύ τους δεδομένα,

αναπτύ σσεται με σύγκριση-αντίθεση.
Ως τρόπος ανάπτυξης παραγράφου ενδέχεται να έχει τους εξής τρόπους:

1. Με παρουσίαση ό λων των ιδιοτή των / γνωρισμά των του ενό ς μέλους και
στη συνέχεια του ά λλου.
2. Με παρουσίαση σημείο προς σημείο των ομοιοτή των και των διαφορώ ν
των συγκρινό μενων μελώ ν.
Ενδεικτικές λέξεις: συγκριτικά , εντού τοις, αλλά , ό μως, μολονό τι, ωστό σο,
εξά λλου, παρό μοια.

3. Με ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Πολλές φορές οι θεματικές περίοδοι είναι κρίσεως και χρειά ζεται να αποδειχτεί
η ισχύ ς τους με αιτιολόγηση στηριζό μενη σε επιχειρή ματα αξιό πιστα και
λογικά . Στην περίπτωση αυτή η θεματική περίοδος μας παρακινεί να
ρωτή σουμε: «ΓΙΑΤΙ;» Τό τε είναι απαραίτητη η αιτιολόγηση της θέσης αυτή ς.
Ενδεικτικές λέξεις: επειδή , γιατί, διό τι.

4. Με ΟΡΙΣΜΟ

Όταν στη θεματική περίοδο μιας παραγρά φου καθορίζονται τα κύ ρια

γνωρίσματα και οι ιδιό τητες μιας έννοιας, που την κά νουν διακριτή και
ξεχωριστή , σε σχέση με τις ά λλες, τό τε η παρά γραφος αναπτύ σσεται με τη
μέθοδο του ορισμού. Σε αυτή ν την περίπτωση οφείλουμε να αναζητού με και να
παρουσιά ζουμε και τα εξή ς στοιχεία:
  την οριστέα έννοια: πρό κειται για την έννοια που οφείλουμε να
ορίσουμε.
 το προσεχές γένος: την ευρύ τερη κατηγορία στην οποία εντά σσεται
αυτή
 την ειδοποιό διαφορά: τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που την κά νουν να
διαφοροποιείται από τις υπό λοιπες έννοιες που ανή κουν στο ίδιο γένος.

Ενδεικτικές λέξεις: ορίζεται, λέγεται, είναι, αποτελεί, ονομά ζεται.

5. Με ΔΙΑΙΡΕΣΗ

Στην περίπτωση αυτή η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη έτσι ώ στε να

αποκαλύ πτει τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται ένα αντικείμενο ή μία ιδέα η
οποία αποκαλείται διαιρετέα έννοια. Στη διαίρεση αναλύ ουμε ένα ό λο (γένος)
στα μέρη του (είδη) με κά ποιο βασικό , ουσιώ δες γνώ ρισμα (διαιρετική βάση).
Στις λεπτομέρειες σχολιά ζονται ό λα τα είδη που δηλώ νονται στη θεματική
πρό ταση.
Ενδεικτικές λέξεις: πρώ τον, δεύ τερον, από τη μια, από την ά λλη, διαιρού με,
διακρίνουμε, διχοτομείται, χωρίζεται.

6. Με ΑΙΤΙΟ Και ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Στη θεματική περίοδο παρουσιά ζεται η αιτία που οδηγεί τα πρά γματα σε μία
κατά σταση ή σε ένα αποτέλεσμα και στις λεπτομέρειες παρουσιά ζεται το
αποτέλεσμα της αιτίας. Μπορεί ό μως να συμβεί το αντίθετο και να διατυπωθεί
στη θεματική περίοδο ένα αποτέλεσμα ή μία συνέπεια και στις λεπτομέρειες να
διατυπωθού ν οι αιτίες που οδηγού ν σ’ αυτά . Σε αυτή ν την περίπτωση λέμε ό τι η
παρά γραφος αναπτύ σσεται με αποτέλεσμα–αίτιο.
Ενδεικτικές λέξεις: οφείλεται, ευθύ νεται, αιτία, αποτέλεσμα, συνεπώ ς,
επομένως, ά ρα, προκαλεί.

7. Με ΑΝΑΛΟΓΙΑ

Με τη μέθοδο αυτή ο συγγραφέας βεβαιώ νει μία ομοιότητα ανά μεσα σε δύ ο ή

περισσό τερα πρά γματα εντελώ ς ανό μοια από ό λες τις ά λλες πλευρές. Η μέθοδος
αυτή είναι χρή σιμη ό ταν έχουμε να διασαφηνίσουμε ιδέες ή να τονίσουμε τα
κύ ρια σημεία ενό ς επιχειρή ματος, παραθέτοντας χαρακτηριστικά μια ά λλης
έννοιας (φαινομένου) που είναι περισσό τερο γνωστή και οικεία στους
αναγνώ στες. Στην περίπτωση αυτή η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη
ως παρομοίωση ή μεταφορά και η ανά πτυξή της είναι
μία εκτεταμένη παρομοίωση.
Ενδεικτικές λέξεις: ανά λογα, αναλό γως, παρό μοια, τό σο… ό σο, ό πως, σαν.

8. Με ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕΘΟΔΩΝ

Πολλές φορές για την ανά πτυξη της παραγρά φου μπορού ν να χρησιμοποιηθού ν
περισσό τερες από μία από τις παραπά νω μεθό δους, προκειμένου να
εξασφαλιστεί μεγαλύ τερη αποτελεσματικό τητα ή πληρό τητα.

Πηγή: filologika.gr