Professional Documents
Culture Documents
Kolokwium WKŁ WPR Do Psycholo
Kolokwium WKŁ WPR Do Psycholo
działy psychologii
Psychologia ogólna ; podstawowe elementy życia psychicznego pamięć, spostrzeżenia, myśli, uczucia
Psychologia rozwojowa ; badanie etapów rozwoju psychicznego w całym okresie życia człowieka
Psychologia wychowawcza ; skuteczność wychowania
Psychologia osobowości ; struktury psychiczne człowieka, obraz siebie, samoocena
Psychologia kliniczna ; ocena i leczenie emocjonalnych zaburzeń
Psychologia społeczna ; wpływ ludzi na poglądy i zachowania innych ludzi
Psychologia pracy ; przebieg działalności zawodowej, pomoc w osiągnięciu satysfakcji zawodowej
Psychologia sądowa ; stan psychiki osób w odosobnieniu
Psychologia zdrowia ; wpływ interakcji biologicznych, psychologicznych i społecznych na zdrowie
Układ centralny
zwany ośrodkowym składa się z rdzenia i mózgu, chronionego przez kości czaszki
Półkule mózgowe składają się z płatów:
czołowego : kontrola ruchu, mowa, myślenie abstrakcyjne
ciemieniowego: kontrola wrażeń dotykowych, rozumienie mowy, pozycja ciała
skroniowego: słyszenie, rozpoznanie zapachu, twarzy
potylicznego: widzenie
Układ nerwowy obwodowy
składa się z licznych połączeń nerwowych układu centralnego ze wszystkimi organami ciała
łączy ze sobą wszystkie części organizmu
zakończenia nerwowe umieszczone są w mięśniach, w skórze, oczach
układ nerwowy tworzą komórki zwane neuronami
Układ nerwowy wegetatywny (autonomiczny)
niezależny od woli człowieka
odpowiada za pracę narządów wewnętrznych
reguluje działalność gruczołów dokrewnych, układu trawiennego i krwionośnego
zapewnia prawidłowość procesów życiowych poszczególnych komórek i tkanek
składa się z układu sympatycznego i parasympatycznego
układ limbiczny
Układ endokrynologiczny
Gruczoły wydzielania wewnętrznego (gruczoły dokrewne)
wydzielają swoje produkty zwane hormonami
przekazywane są bezpośrednio do krwi, co wpływa na rozwój, zachowanie i osobowość człowieka
Hormony:
wiele związków chemicznych adrenalina, noradrenalina, insulina, oksytocyna, funkcjonują zarówno jak
neuroprzekaźniki jak i hormony
oksytocyna wyzwala potrzebę bliskości i silne przywiązanie
Gruczoły wydzielania zewnętrznego – gruczoły wydzielające swoje produkty na powierzchni lub do jak ciała
potowe – pot
łojowe – substancja łojowa
mlekowe – mleko
Nadnercza – składają się z dwóch głównych części. Każda z nich wydziela specyficzne dla siebie hormony.
rdzeń nadnerczy – wydzielają adrenalinę (reakcja na zagrożenie) i noradrenaline (zwiększa pobudzenie i
czujność)
kora nadnerczy – wydzielają kortyzol ,,hormon stresu".
teoria Cannona-Barda
- Bodziec wzbudzający emocje wywołuje jednocześnie reakcję fizjologiczną i subiektywne doświadczenie
emocji
– Emocje pojawiają się niezależnie od fizjologii
inteligencja emocjonalna,
to umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi.
Cechy inteligencji emocjonalnej:
samoświadomość - wiedza o swoich stanach wewnętrznych
Samoregulacja ▪ - panowanie nad swoimi stanami wewnętrznymi,
Motywacja ▪ - skłonności emocjonalne, które prowadzą do nowych celów
Empatia ▪ - uświadamianie sobie uczuć, potrzeb i niepokojów innych osób, czyli rozumienie innych
Umiejętności społeczne ▪ - umiejętność wzbudzania u innych pożądanych reakcji
Hierarchia Motywów Maslow (piramida potrzeb od dołu):
- potrzeby fizjologiczne (prokreacja, pożywienie, wypoczynek)
- bezpieczeństwa (spokój, wolność, wygoda, zabezpieczenie socjalne)
- przynależności (miłość. Więź społeczne, wspólnota)
- uznania (poczucie własnej wartości)
- samorealizacji
Model potrzeb Davida McClellanda,
Trzy podstawowe potrzeby człowieka to:
potrzeba afiliacji - Utrzymywanie bezkonfliktowych, serdecznych i bliskich stosunków oraz gotowość do
tworzenia nowych
potrzeba władzy- Forsowanie swoich przekonań oraz decyzji, angażowanie się w rozstrzyganie sporów,
instruowanie, kierowanie i nadzorowanie działań innych, dążenie do bycia formalnym lub faktycznym
liderem grupy i osobą wpływową
potrzeba osiągnięć- Dążenie do bycia najlepszym, do osiągania sukcesów, preferowanie zadań, w których o
sukcesie decydują przede wszystkim włożony wysiłek i kompetencje, gotowość do rozwiązywania sytuacji
trudnych, perfekcjonizm w codziennych działaniach.
rodzaje motywacji
- Motywacja wewnętrzna : Podejmujemy działanie bez żadnych widocznych zewnętrznych nagród – robimy
coś, bo sprawia nam to przyjemność czy też daje okazję do poznawania czegoś nowego, poszerzania wiedzy
bądź rozwijania swojego potencjału
- Motywacja zewnętrzna : Źródło siły popychającej nas do działania pochodzi z zewnątrz. Przykładem mogą
tu być oceny w szkole, wynagrodzenie w pracy, ale także nagrody w konkursach, sława, uznanie, medale.
Trzy rodzaje motywacji Locke’a i Schattkego (2018)
konflikt motywów
dążenie-dążenie, wybór między dwiema pozytywnymi możliwościami (wakacje w górach czy nad morzem)
unikanie-unikanie, wybór między dwiema negatywnymi możliwościami (wizyta u dentysty czy ból zęba)
dążenie-unikanie, wybór możliwości wywołującej ambiwalentne uczucia (zjeść pysznego pączka czy nie
zjeść tuczącego pączka)
zwiększanie motywacji
Deklaracja innym tego, co mamy zrobić
Zaplanowanie nagrody za wykonanie celu
Wizualizacja celu
Analiza negatywnych konsekwencji niezrealizowania celu
Analiza pozytywnych konsekwencji zrealizowania celu
Odpowiedni stopień trudności
Struktura osobowości
➢ Elementy podstawowe: Obraz świata, Obraz własnej osoby, Potrzeby, Postawy, Mechanizmy kontroli
➢ Elementy bardziej złożone: Schematy czynnościowe, Schematy poznawcze
Rozwój osobowości
➢ Człowiek dziedziczy pewne zadatki cech
➢ Rozwój wrodzonych zadatków genetycznych zależy od: - oddziaływań środowiskowych - przeżyć
indywidualnych jednostki
Zmiany zachodzące w trakcie rozwoju osobowości:
➢ Ilościowe – ilość spostrzeżeń, uczuć, treści zapamiętanych
➢ Jakościowe – zmieniają się i różnicują poszczególne sprawności psychiczne, zmienia się świat uczuć i
woli
Czynniki wpływające na kształtowanie osobowości: Rodzaj relacji z otoczeniem, Role społeczne, Osoby
znaczące, Identyfikacja, Naśladownictwo, Wpływ kultury
Wiodące teorie osobowości:
- koncepcja „Wielkiej Piątki”
szczególnie cenioną koncepcją, wykorzystywaną do opisu osobowości jest tzw. "Wielka Piątka„ Costy i
McCrae
- koncepcja cech – teoria osobowości Allporta
Allport traktując osobowość jako realną organizację psychofizyczną zdefiniował cechę jako
strukturę neuropsychiczną mającą zdolność dostarczania wielu bodźców funkcjonalnie równoważnych
oraz inicjowania i ukierunkowania równoważnych form zachowania adaptacyjnego
obok cechy, która jest predyspozycją do reagowania w określony sposób, wspólną dla wszystkich ludzi,
wyodrębnił on tzw. dyspozycję osobistą
dało to początek dwóm zasadniczym podejściom do osobowości – uniwersalnemu i indywidualnemu
tak więc cecha jest wspólna dla wszystkich, a dyspozycja osobista jest specyficzna dla jednostki
Allport w roku 1936 w celu opisania osobowości wypisał ze słownika około 18000 wyrazów
(opisujących jednostkę).
talenty i zdolności
aktualne stany emocjonalne i zachowania
cechy źródłowe – podstawowe zmienne, z których zbudowana jest osobowość. Do cech źródłowych
dochodzimy poprzez analizę czynnikową
cechy zdolnościowe – jak dobrze jednostka radzi sobie z rozwiązywaniem zadań (np. inteligencja)
cechy temperamentalne – charakteryzują tempo i ogólny styl, w jakim dana osoba wykonuje dowolne
czynności
cechy dynamiczne – opisują motywacyjny aspekt zachowań oraz rodzaje celów istotnych dla jednostki
analiza czynnikowa, która dostarczyła Cattellowi danych, potrzebnych do stworzenia tej teorii, oparta
była na analizie trzech podstawowych źródeł informacji: