WZMAGANIE EMOCJI

DYNAMIKA: BUDOWANIE NAPIĘCIA

Dynamika– szybkość skojarzeń i zdarzeń przesądzająca o wewnętrznym rytmie

każdej fabuły. Efekt, jaki wywiera scenariusz, a potem film na wyobraźnię,
co z kolei wiąże się z pojawieniem się i narastaniem wewnętrznego napięcia.
Niemal każda scena w scenariuszu powinna mieć takie napięcie – tj. energia,
która napędza fabułę i wciąga widzów.
Napięcie tworzy się, gdy widzowie obawiają się, że postaciom przydarzy się coś
złego lub – odwrotnie – gdy może ich spotkać jakieś istotne korzystne
wydarzenie.

Napięcie = konflikt + konflikt

Sposoby, których można użyć do budowania napięcia:

 przewidywanie
 suspense (zawieszenie rozstrzygnięcia)
 podtekst
 podniesienie stawki

NAPIĘCIE: BUDOWANIE PRZEWIDYWAŃ I SUSPENSE’U

Przewidywanie – potrzeba wyobraźni.

Nie ma prostej i jednoznacznej korelacji między emocjami aktora i widza. Nie

udaje się zazwyczaj wywołanie oczekiwanych reakcji widowni w ten sposób, że
wywołało się je w aktorze. To, że aktor ucieleśnia smutek, wcale nie znaczy, że
widzowie poczują się smutni.
Manipuluje się uczuciami i reakcjami widzów poprzez osobowość postaci,
poprzez sytuacje, w jakich postacie te się znajdują, poprzez podejmowane przez
nie ryzyko oraz stopień utożsamienia się widza z działającą na ekranie osobą.

Jedną z najpotężniejszych metod manipulowania reakcjami widzów jest

odwołanie się do czasy przyszłego wraz z charakterystycznymi dlań
niepewnościami – Co się wydarzy?, Czy się wydarzy?, Kiedy się to zdarzy?

Przewidywanie

Przewidujemy wydarzenie się czegoś, bo:

 zawsze się wydarzało
  scenarzysta wprowadził to jako normę dla świata przez siebie
kreowanego albo jako normę dla konkretnej postaci

Tworzenie niespodzianki jest jednym ze sposobów manipulowania

przewidywaniami i napięciami widowni.
Widza nie można jednak zaskoczyć jakimś wydarzeniem, jeśli nie przewidywał
w tym miejscu innego wydarzenia.

Przewidywanie wymaga przy tym koniecznie zamknięcia. Wymaga czegoś,

co albo je spełni, albo zaprzeczy, albo przerwie oczekiwania.

Suspense (zawieszenie rozstrzygnięcia)

Niepewność rezultatu, jaki przyniesie wydarzenie, wywołuje u widza poczucie

zawieszenia.

Suspense pojawia się, gdy widzowie tracą pewność, że cel protagonisty zostanie
osiągnięty – odnosi się to do scenariusza jako całości.
 By osiągnąć suspense, niezbędna jest postać mająca potrzebę lub
intencję, która jest dla niej niezwykle istotna.
 Dla realizacji tej potrzeby postać określa swój cel.
 Jeśli cel jest łatwy do osiągnięcia, nie ma stanu zawieszenia, gdyż nie
ma pewności.
 By realizacja celu stała się niepewna, muszą zaistnieć trudności i to nie
byle jakie, ale takie, które poważnie zagrażają osiągnięciu celu.

Suspense pojawia się też, gdy nie wiemy, jaki rezultat przyniesie podjęte
działanie. W tym przypadku należy sprawić, by widzowie odczuwali dwie
rzeczy –
nadzieję i strach:
 nadzieja – że oczekiwany rezultat pojawi się (i jednocześnie strach,
że się nie pojawi),
 strach– że negatywny rezultat zrealizuje się jednak (i jednocześnie
nadzieja, że się nie zrealizuje).

Zawieszenie jest równoznaczne z wątpliwością. Mamy do wyboru: pewność

co do rezultatu przeciw niepewności co do rezultatu.
Bez niepewności i wątpliwości nie ma suspense’u.

Suspense nie pojawi się, póki nie będą obecne trzy komponenty:
  intencja (określająca klarowny, zdecydowany cel),
 trudności, a zwłaszcza przeciwintencja, która wytwarza...
 ...niepewności co do rezultatu.

Podtekst

To, czego nie widzimy, często wywiera silniejszy wpływ niż pokazanie czegoś.
Przedstawienie reakcji postaci stojącej u drzwi i słuchającej dobiegających
zza nich odgłosów ma emocjonalnie silniejszy skutek niż pokazanie samego
zdarzenia.

Rosnące stawki

Oznaczają zwiększanie ryzyka podejmowanego przez postacie, w miarę

jak te posuwają się przez scenariusz, tzn. postacie te muszą mieć coś do
stracenia; albo też stanie się coś złego, jeśli im się nie powiedzie (albo jeśli będą
dalej postępować w ten sposób).

Owo ryzyko jest dla nich uosobieniem „problemu” i – poprzez utożsamienie –

staje się problemem dla widzów.

TEMPO

Potrzebna jest właściwa proporcja punktów wysokiego i niskiego napięcia.

Relacja konflikt-utrudnienie powinna tworzyć linię:
 „PODRASOWANIE MOMENTU PODNIESIENIA”

By osiągnąć maksimum emocji ze sceny czy wysoce dramatycznego momentu,

trzeba:
 scenę lub moment wielkiej radości (ulgi) poprzedzić sceną
krańcowego napięcia czy niebezpieczeństwa
lub
 scenę lub moment wysoce dramatyczny (tragiczny) poprzedzić sceną
maksymalnego rozluźnienia, spokoju albo ogromnie śmiesznym
momentem.

INFORMACJA W SCENARIUSZU

Informacja dociera do widza przez to, co:

 decydujemy się przed nim ukryć,
 decydujemy się mu ujawnić,
 w jaki sposób decydujemy się to ujawnić.

Porządek otrzymywania informacji przez widza jest kluczem do tego, jak

chcemy, by rozumiał je na płaszczyźnie dramaturgicznej.

UJAWNIANIE I UKRYWANIE INFORMACJI

Podstawowe możliwości są następujące:

 postacie i widzowie dysponują tymi samymi informacjami
 postacie dysponują informacjami, które nie są dostępne widzom
 widzowie dysponują informacjami, które nie są dostępne postaciom
 niektóre postaci dysponują informacjami niedostępnymi innym
postaciom, widzowie mogą być w jednej lub drugiej z tych pozycji
 dezinformacja