WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

WYDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI

INSTYTUT POJAZDÓW i TRANSPORTU

Przedmiot: Wykonawcy:

Grupa: ...................... Podgrupa: ...............

1. …………………………………………................
Wybrane zagadnienia
elektrotechniki i elektroniki 2. …………………………………………………....

3. ……………………………………………....…....
Temat ćwiczenia:
4. …………………………………………….……...

5. …………………………………………….……...
Badania obwodów elektrycznych
zasilanych napięciem stałym 6. …………………………………………….……...

i sinusoidalnie przemiennym 7. ……………………………………………….…...

8. …………………………………………….……...

Rok akademicki Semestr Ćwiczenie prowadził

2023/2024 letni
mgr inż. Ireneusz Pogorzelski
Data Godziny lekcyjne Email kontaktowy do wykonawców sprawozdania

Data oddania sprawozdania Ocena

Data poprawy sprawozdania Ocena

Data poprawy II sprawozdania Ocena

Cele zajęć:
1. Sprawdzenie prądowego i napięciowego prawa Kirchhoffa w obwodzie zasilanym napięciem
stałym.
2. Sprawdzenie prawa Ohma w obwodzie zasilanym napięciem stałym i przemiennym.
3. Zapoznanie się z obsługą, zasadami poprawnego odczytu wskazań oraz określaniem
niepewności pomiarowych mierników wielkości elektrycznych.
1. Sprawdzenie prądowego prawa Kirchhoffa w obwodzie zasilanym napięciem stałym

1. Połączyć obwód pomiarowy zgodnie z rys.1.

B
A C

A C

Rys.1. Schemat układu pomiarowego do sprawdzania prądowego prawa Kirchhoffa

w obwodzie zasilanym napięciem stałym

2. Określić klasy dokładności mierników i dla danych zakresów pomiarowych wyznaczyć

niepewność pomiarów (tabela 1).
3. Włączyć zasilanie obwodu i ustalić napięcie U<24V.
4. Odczytać wskazania amperomierzy i woltomierza, wyniki pomiarów oraz ich niepewności
pomiarowych wpisać do tabeli 2.
5. Wykonać analogiczne pomiary dla innych wartości napięcia zasilającego.
6. Wyłączyć zasilanie obwodu.

Tab. 1. Informacje na temat niepewności realizacji pomiarów natężenia prądu

Numer amperomierza

Klasa dokładności [%]

Zakres pomiarowy [mA]

Niepewność pomiaru [mA]

2
 Tab. 2. Wyniki pomiarów prądów w gałęziach obwodu z rys. 1.

U I1 I2 I3 I4 I5
Lp.
[V] [mA] [mA] [mA] [mA] [mA] [mA]

1.
2.
3.
4. ± ± ± ± ± ± ±
5.
6.
7.
8.

2. Sprawdzenie napięciowego prawa Kirchhoffa i prawa Ohma w obwodzie zasilanym napięciem

stałym

1. Połączyć obwód pomiarowy zgodnie z rys. 2.

Rys.2. Schemat układu pomiarowego do sprawdzania napięciowego prawa Kirchhoffa

i prawa Ohma w obwodzie zasilanym napięciem stałym

2. Włączyć zasilanie obwodu i ustalić napięcie U<24V oraz wartość rezystancji R4 .

3. Odczytać wskazania amperomierzy i woltomierzy, wyniki pomiarów oraz ich niepewności
pomiarowych wpisać do tabel 3 i 4.
4. Wykonać analogiczne pomiary dla innych wartości napięcia zasilającego i rezystancji R4.
5. Wyłączyć zasilanie obwodu.

3
 Tab. 3. Wyniki pomiarów napięć i prądów w obwodzie z rys. 2 dla nastawionych wartości: R 2nast = ............. , R3nast = ............. , R5nast = .............
EAF R4nast I1 I2 I3 I4 I5 UAB UBC UCD UBD UDF
L.p.
[V] [] [mA] [mA] [mA] [mA] [mA] [V] [V] [V] [V] [V]
1. ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±

2. ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±

3. ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±

4. ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±

5. ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±

6. ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±

7. ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±

8. ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±

Tab. 4. Wyniki pomiarów i obliczeń dla obwodu z rys. 2 i danych z tab. 3 .

UBD -UBC - UR2 - UR4 EAF - UAB - EAF - UR5 -
L.p. UR2 UR3 UR4 UR5 R2obl R3obl R4obl R5obl UCD - UR3 UBD - UDF UR2 - UDF
[V] [V] [V] [V] [] [] [] [] [V] [V] [V] [V]
1. ± ± ± ± ± ± ± ±

2. ± ± ± ± ± ± ± ±

3. ± ± ± ± ± ± ± ±

4. ± ± ± ± ± ± ± ±

5. ± ± ± ± ± ± ± ±

6. ± ± ± ± ± ± ± ±

7. ± ± ± ± ± ± ± ±

8. ± ± ± ± ± ± ± ±

4
3. Badanie obwodu elektrycznego zasilanego napięciem sinusoidalnie przemiennym

Przebieg realizacji pomiarów:

1. Połączyć obwód pomiarowy zgodnie z rys. 3.
2. Włączyć zasilanie obwodu i ustalić napięcie U<24V.
3. Pomierzyć napięcie zasilania, napięcia na poszczególnych elementach obwodu
oraz prądy w gałęziach obwodu.
4. Wyniki pomiarów oraz ich niepewności pomiarowych wpisać do tabeli 5.
5. Wykonać analogiczne pomiary dla innych wartości napięcia zasilającego.
6. Wykonać analogiczne pomiary po dokonaniu zmiany wartości rezystancji R 3 .
7. Wyłączyć zasilanie obwodu.

Rys. 3. Schemat układu pomiarowego w obwodzie zasilanym napięciem sinusoidalnym

5
 Tabela 5. Wyniki pomiarów napięć i prądów w obwodzie zasilanym napięciem przemiennym

R3 U UR1pom UR2pom UCpom UR2Cpom UR3pom ULpom UR3Lpom I1pom I2pom I3pom
Lp.
[] [V] [V] [V] [V] [V] [V] [V] [V] [mA] [mA] [mA]

1. ± ± ±

2. ± ± ±

3. ± ± ±

4. ± ± ±

5. ± ± ±

6. ± ± ±

7. ± ± ±

8. ± ± ±

Do obliczeń wartości w tabeli 7 wykorzystać wzory:

6
 Tabela 6. Wyniki obliczeń rezystancji, reaktancji, indukcyjności i pojemności

R1 R2 R3 XL XC L C
L.p
.
[] [] [] [] [] [mH] [F]
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Tabela 7. Wyniki pomiarów i obliczeń

I1pom UR2Cpom UR2Cobl UR3Lpom UR3Lobl R2Cobl R3Lobl

L.p.
[mA] [V] [V] [V] [V] [] []

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

4. Sprawozdanie powinno zawierać:

1. Oryginał protokołu z wykonanego ćwiczenia (protokół zawiera: stronę tytułową, schematy układów
pomiarowych, opis metodyki badawczej, zgromadzone wyniki pomiarów).
2. Wyniki obliczeń w tabelach 2, 4, 6 i 7 protokołu.
3. Uwagi i wnioski (dyskusja wyników). We wnioskach porównać:
a) wyniki obliczeń wartości sum prądów i napięć z wartościami sum ich niepewności pomiarowych;
b) wyniki obliczeń wartości poszczególnych rezystancji i napięć;
c) czym tłumaczy się ich rozbieżności?
d) czy uzyskane różnice przekraczają sumę niepewności pomiarowych?
e) wyniki obliczeń R1, R2, R3, XL, XC, L, C dla f =50 Hz obliczone w tabeli 6.
Czym tłumaczy się ich rozbieżności?;
f) jakie reguły należy stosować dla praw Kirchhoffa w obwodach zasilanych napięciem stałym,
a jakie w obwodach zasilanych napięciem sinusoidalnie przemiennym?
g) czy na podstawie uzyskanych wyników można wnioskować o prawdziwości praw Kirchhoffa
w obwodach zasilanych napięciem stałym i przemiennym? Uzasadnić.

Literatura :
1. Z. Włodarczyk „Elektrotechnika” cz. I. S-41837
2. Z. Włodarczyk „Elektrotechnika” cz. III. S-43324

7
3. P. Hempowicz „Elektrotechnika i elektronika” 56096