Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 29

Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

VẬT LIỆU COMPOSITE


GIỚI THIỆU

Nhiều công nghệ hiện đại của chúng ta yêu cầu các vật liệu có sự kết hợp đặc
tính khác thường mà các hợp kim kim loại, gốm sứ và vật liệu polyme thông
thường không thể đáp ứng được. Điều này đặc biệt đúng đối với các vật liệu cần
thiết cho các ứng dụng hàng không vũ trụ, dưới nước và vận tải. Ví dụ, các kỹ
sư máy bay đang ngày càng tìm kiếm các vật liệu kết cấu có mật độ thấp, bền,
cứng, chịu va đập và không dễ bị ăn mòn. Thông thường, các vật liệu bền thì
tương đối dày đặc; Ngoài ra, việc tăng độ bền hoặc độ cứng thường dẫn đến giảm
độ bền va đập.

Vật liệu composite có thể được định nghĩa là sự kết hợp của hai hoặc nhiều
vật liệu mang lại đặc tính tốt hơn so với các thành phần riêng lẻ được sử
dụng riêng lẻ. Ngược lại với hợp kim kim loại, mỗi vật liệu vẫn giữ được
các tính chất cơ học, vật lý và hóa học riêng biệt.
Hai thành phần là cốt thép và ma trận. Ưu điểm chính của vật liệu composite là
độ bền và độ cứng cao, kết hợp với mật độ thấp khi so sánh với vật liệu rời, cho
phép giảm trọng lượng ở sản phẩm hoàn thiện.

Hình 1: Ví dụ về ứng dụng vật liệu composite

1 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Ưu điểm của vật liệu composite • Mật


độ thấp hơn (20 đến 40%)
• Tính chất cơ học định hướng cao hơn (độ bền kéo riêng (tỷ lệ cường độ vật liệu trên

mật độ) lớn hơn 4 lần so với thép và nhôm.

• Độ bền mỏi cao hơn.

• Độ bền cao hơn gốm và thủy tinh.

• Tính linh hoạt và phù hợp theo thiết kế.

• Dễ gia công.

• Có thể kết hợp các đặc tính khác (giảm chấn, ăn mòn).
• Trị giá.

Nhược điểm

• Thường không thân thiện với môi trường.

• Khả năng tái chế thấp.


• Chi phí có thể biến động.

• Có thể bị hư hỏng.

• Tính chất dị hướng.

• Ma trận xuống cấp.

• Khả năng tái sử dụng thấp.

Giai đoạn gia cố : Giai đoạn gia cố cung cấp sức mạnh và độ cứng. Trong hầu
hết các trường hợp, cốt thép cứng hơn, chắc hơn và cứng hơn nền. Chất gia
cố thường là sợi hoặc dạng hạt.(hình 2)

2 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Hình 2: Phân loại pha gia cố trong vật liệu composite Các hạt composite
có kích thước gần như bằng nhau theo mọi hướng. Chúng có thể có dạng hình cầu
hoặc bất kỳ hình dạng đều đặn hoặc không đều nào khác. Vật liệu tổng hợp dạng
hạt có xu hướng yếu hơn và kém cứng hơn nhiều so với vật liệu tổng hợp sợi
liên tục, nhưng chúng thường rẻ hơn nhiều. Vật liệu tổng hợp được gia cố dạng
hạt thường chứa ít cốt thép hơn (lên tới 40 đến 50 phần trăm thể tích) do khó
xử lý và độ giòn.

Gốm kim loại là ví dụ về vật liệu tổng hợp gốm-kim loại. Gốm kim loại phổ biến
nhất là cacbua xi măng, bao gồm các hạt cực kỳ cứng của gốm cacbua chịu lửa như
cacbua vonfram (WC) hoặc cacbua titan (TiC), được nhúng trong một ma trận kim
loại như coban hoặc niken. Những vật liệu tổng hợp này được sử dụng rộng rãi
làm công cụ cắt cho thép cứng. Các hạt cacbua cứng cung cấp bề mặt cắt nhưng
cực kỳ giòn nên bản thân chúng không có khả năng chịu được ứng suất cắt. Độ dẻo
dai được tăng cường bằng cách đưa chúng vào ma trận kim loại dẻo, giúp cô lập
các hạt cacbua với nhau và ngăn chặn sự lan truyền vết nứt từ hạt này sang hạt
khác. Cả ma trận và hạt

các pha có tính chịu lửa khá cao, chịu được nhiệt độ cao được tạo ra bởi tác
động cắt trên các vật liệu cực kỳ cứng. Không một vật liệu đơn lẻ nào có thể
cung cấp sự kết hợp các đặc tính mà gốm kim loại sở hữu. Có thể sử dụng phần thể
tích tương đối lớn của pha hạt, thường vượt quá 90% thể tích; do đó tác động
mài mòn của composite được tối đa hóa. Ảnh hiển vi của cacbua xi măng WC–Co
được hiển thị trong Hình .3

Hình .3: Máy chụp ảnh vi mô của cacbua xi măng WC-Co. Vùng sáng là ma trận coban; vùng
tối, các hạt

3 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Sợi tổng hợp Sợi là


loại phổ biến nhất trong vật liệu tổng hợp và có ảnh hưởng lớn nhất đến các tính
chất. Một sợi có chiều dài lớn hơn nhiều so với đường kính của nó. Tỷ lệ chiều dài
trên đường kính (l/d) được gọi là tỷ lệ khung hình và có thể thay đổi rất nhiều.
Sợi liên tục có tỷ lệ khung hình dài, tỷ lệ khung hình lớn của sợi làm tăng sự truyền
ứng suất cắt hiệu quả giữa ma trận và cốt thép, trong khi sợi không liên
tục có tỷ lệ khung hình ngắn.
Các vật liệu tổng hợp sợi liên tục thường có hướng ưu tiên, trong khi các sợi
không liên tục thường có hướng thẳng hàng hoặc ngẫu nhiên. Như thể hiện trong hình .4.

Hình .4: Sơ đồ biểu diễn (a) liên tục và thẳng hàng, (b) không liên tục

và thẳng hàng, và (c) vật liệu tổng hợp được gia cố bằng sợi không liên tục và được định hướng ngẫu nhiên

Ảnh hưởng của sự định hướng và nồng độ sợi

Sự sắp xếp hoặc định hướng của các sợi so với nhau, nồng độ sợi và sự phân bố đều có ảnh
hưởng đáng kể đến độ bền và các tính chất khác của vật liệu tổng hợp được gia cố bằng
sợi. Về phương diện định hướng, có thể có hai thái cực: (1) căn chỉnh song song

4 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

trục dọc của các sợi theo một hướng duy nhất và (2) sự sắp xếp hoàn toàn ngẫu nhiên.
Các sợi liên tục thường được căn chỉnh (Hình 4.a), trong khi các sợi không liên tục
có thể được căn chỉnh (Hình 4.b), định hướng ngẫu nhiên (Hình 4.c) hoặc định hướng
một phần. Tổng thể tốt hơn
các đặc tính được nhận ra khi sự phân bố sợi đồng đều.
Sợi tạo ra vật liệu tổng hợp có độ bền cao vì đường kính nhỏ; chúng chứa ít

khuyết tật hơn (thường là khuyết tật bề mặt) so với vật liệu được sản

xuất với số lượng lớn. Theo nguyên tắc chung, đường kính của sợi càng nhỏ

thì độ bền của nó càng cao, nhưng chi phí thường tăng khi đường kính trở nên nhỏ

hơn. Ngoài ra, sợi cường độ cao có đường kính nhỏ hơn có tính linh hoạt cao

hơn và dễ tuân thủ hơn trong các quy trình chế tạo như dệt hoặc tạo hình trên bán kính.

Các loại sợi điển hình bao gồm thủy tinh, aramid và carbon, có thể liên tục hoặc
không liên tục.

Một b

Hình 5: Ba loại sợi (a. thủy tinh, b. carbon , c. aramid).

5 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Vật liệu đẳng hướng, dị hướng và trực hướng

Vật liệu có thể được phân loại là đẳng hướng hoặc dị hướng. Đẳng hướng
vật liệu có cùng đặc tính vật liệu theo mọi hướng và tải trọng bình thường chỉ
tạo ra biến dạng bình thường. Để so sánh, các vật liệu dị hướng có các đặc tính
vật liệu khác nhau theo mọi hướng tại một điểm trong cơ thể.
Không có mặt phẳng đối xứng của vật liệu và tải trọng pháp tuyến tạo ra cả biến
dạng pháp tuyến và biến dạng cắt. Vật liệu có tính đẳng hướng nếu các tính chất
không phụ thuộc vào hướng bên trong vật liệu. Hình 6 và 7 lần lượt thể hiện các
vật liệu đẳng hướng và dị hướng

Hình .6: Vật liệu đẳng hướng

6 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Hình .7: Vật liệu dị hướng

Ví dụ, hãy xem xét phần tử của vật liệu đẳng hướng được hiển thị trong Hình 6.
Nếu vật liệu được tải dọc theo các hướng 0°, 45° và 90° thì mô đun đàn hồi
(E) là như nhau ở mỗi hướng (E0° = E45° = E90°).
Tuy nhiên, nếu vật liệu có tính dị hướng (ví dụ, lớp composite như trong
Hình 7), thì nó có các đặc tính thay đổi theo hướng bên trong vật liệu.
Trong ví dụ này, các mô đun khác nhau theo mỗi hướng (E0°# E45° # E90°).
Trong khi mô đun đàn hồi được sử dụng trong ví dụ,
sự phụ thuộc tương tự vào hướng có thể xảy ra đối với các tính chất vật liệu
khác, chẳng hạn như độ bền cực đại, tỷ lệ Poisson và hệ số giãn nở nhiệt.

7 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Ứng suất kéo – Hành vi biến dạng – Tải trọng dọc

Phản ứng cơ học của loại hỗn hợp này phụ thuộc vào một số yếu tố bao gồm hành
vi ứng suất-biến dạng của các pha sợi và ma trận, phân số thể tích pha và ngoài
ra, hướng tác dụng của ứng suất hoặc tải trọng. Hơn nữa, các đặc tính của
composite có các sợi được sắp xếp thẳng hàng có tính dị hướng cao, nghĩa là
phụ thuộc vào hướng mà chúng được đo.

Hành vi ứng suất và biến dạng đối với các pha sợi và ma trận được biểu diễn
dưới dạng sơ đồ trong Hình 8.a; trong phương pháp xử lý này, chúng tôi coi
sợi là hoàn toàn giòn và pha nền có độ dẻo vừa phải.

Hình 8: (a) Sơ đồ đường cong ứng suất-biến dạng của vật liệu nền sợi và dẻo dễ gãy.

Ứng suất và biến dạng gãy của cả hai vật liệu đều được ghi nhận. (b) Sơ đồ đường cong ứng

suất-biến dạng cho vật liệu composite được gia cố bằng sợi thẳng hàng chịu ứng suất một trục tác dụng

8 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

theo hướng căn chỉnh; các đường cong của vật liệu sợi và ma trận trình bày ở phần (a) cũng
được xếp chồng lên nhau.

Trong hình này là cường độ đứt gãy khi chịu kéo của sợi và ma trận, lần lượt là
σf * và σm* , và biến dạng đứt gãy tương ứng của chúng, ϵf * và ϵm* ,

hơn nữa, người ta giả định rằng ϵm* > ϵf * là trường hợp thông thường.
Một hỗn hợp được gia cố bằng sợi bao gồm các vật liệu sợi và ma trận này sẽ thể hiện
phản ứng ứng suất-biến dạng một trục được minh họa trong Hình 8.b; các trạng thái
sợi và ma trận từ Hình 8.a được đưa vào để cung cấp phối cảnh. Ở vùng Giai đoạn I
ban đầu, cả sợi và chất nền đều biến dạng đàn hồi; thông thường phần này của đường
cong là tuyến tính. Thông thường, đối với hỗn hợp loại này, ma trận chảy ra và biến
dạng dẻo (ở Hình 8.b) trong khi các sợi tiếp tục co giãn đàn hồi, vì độ bền kéo của
sợi cao hơn đáng kể so với cường độ chảy của ma trận. Quá trình này tạo thành Giai
đoạn II như được ghi trong hình;

giai đoạn này thường gần như tuyến tính, nhưng có độ dốc giảm dần so với Giai đoạn
I. Hơn nữa, khi chuyển từ Giai đoạn I sang Giai đoạn II, tỷ lệ tải trọng tác dụng do
sợi sinh ra sẽ tăng lên.
Sự hư hỏng của composite bắt đầu khi các sợi bắt đầu bị gãy, điều này
tương ứng với một biến dạng xấp xỉ như đã nêu trong Hình 8.b. Thất bại tổng hợp
không phải là thảm họa vì một vài lý do. Đầu tiên, không phải tất cả các sợi đều bị
gãy cùng một lúc, vì sẽ luôn có sự thay đổi đáng kể về độ bền đứt của vật liệu sợi
giòn. Ngoài ra,
ngay cả sau khi sợi quang bị hỏng, ma trận vẫn còn nguyên vẹn như (Hình 8.a).
Do đó, những sợi bị đứt này, ngắn hơn những sợi ban đầu, vẫn được gắn vào trong nền
nguyên vẹn và do đó có khả năng chịu tải giảm dần khi nền tiếp tục biến dạng dẻo.

Hành vi đàn hồi—Tải theo chiều dọc

Đối với composite được gia cố bằng sợi liên tục và thẳng hàng, mô đun đàn hồi
theo hướng dọc là:

9 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Vì hỗn hợp chỉ bao gồm các pha nền và sợi nên (Vm + Vf = 1)
Trong đó: cl, m, f là hỗn hợp, ma trận và sợi

Cũng có thể chỉ ra rằng, đối với tải trọng dọc, tỷ số giữa tải trọng mang
bởi các sợi được mang theo bởi ma trận là:

Tỷ lệ tải mang theo

bằng sợi và
pha ma trận, cho
tải dọc

10 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

11 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Hành vi đàn hồi—Tải ngang

Tổ hợp sợi liên tục và định hướng có thể được chất tải theo hướng ngang;

nghĩa là tải được tác dụng ở góc 90° so với hướng căn chỉnh sợi như
được hiển thị trong Hình 4-a.

Đối với composite được gia cố bằng sợi liên tục và thẳng hàng, mô đun đàn hồi
theo hướng ngang là:

12 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

13 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

GIAI ĐOẠN SỢI

Trên cơ sở đường kính và đặc tính, sợi được nhóm thành ba loại khác nhau: râu,

sợi và dây. Râu là những tinh thể đơn rất mỏng có tỷ lệ chiều dài và đường kính
cực lớn. Do kích thước nhỏ nên chúng có độ hoàn thiện tinh thể cao và hầu như
không có khuyết tật, điều này tạo nên độ bền đặc biệt cao của chúng; chúng là
một trong những vật liệu bền nhất được biết đến. Mặc dù có độ bền cao nhưng
râu ria không được sử dụng rộng rãi như một phương tiện gia cố vì chúng cực
kỳ đắt tiền. Hơn nữa, việc kết hợp râu vào ma trận là rất khó và thường không
thực tế. Vật liệu râu bao gồm than chì, cacbua silic, nitrua silic và oxit nhôm;
một số đặc tính cơ học của các vật liệu này được đưa ra trong Bảng 16.4.

Vật liệu được phân loại là sợi là đa tinh thể hoặc vô định hình và có đường
kính nhỏ; vật liệu dạng sợi thường là polyme hoặc gốm (ví dụ: polyme aramid,
thủy tinh, cacbon, boron, oxit nhôm và cacbua silic). Bảng 16.4 cũng trình bày
một số dữ liệu về một số vật liệu được sử dụng ở dạng sợi.

Dây mảnh có đường kính tương đối lớn; vật liệu điển hình bao gồm thép, molypden
và vonfram. Dây điện được sử dụng làm cốt thép xuyên tâm trong lốp ô tô, trong
vỏ tên lửa quấn dây tóc và trong ống cao áp quấn dây.

GIAI ĐOẠN MA TRẬN

Pha ma trận của vật liệu tổng hợp dạng sợi có thể là kim loại, polyme hoặc gốm.

Nói chung, kim loại và polyme được sử dụng làm vật liệu nền vì mong muốn có độ
dẻo nào đó; đối với vật liệu tổng hợp ma trận gốm, thành phần gia cố được thêm
vào để cải thiện độ bền khi gãy.

Đối với vật liệu tổng hợp được gia cố bằng sợi, pha ma trận có một số
chức năng: Đầu tiên, nó liên kết các sợi lại với nhau và hoạt động như một môi
trường để truyền và phân phối ứng suất từ bên ngoài đến các sợi; chỉ một tỷ lệ
rất nhỏ tải trọng tác dụng được duy trì bởi pha ma trận.

14 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Hơn nữa, vật liệu nền phải dẻo. Ngoài ra, mô đun đàn hồi của sợi phải cao hơn nhiều
so với ma trận.
Chức năng thứ hai của ma trận là bảo vệ từng sợi khỏi bị hư hại bề mặt do mài mòn cơ
học hoặc phản ứng hóa học với môi trường. Những tương tác như vậy có thể gây ra
các khuyết tật bề mặt có khả năng hình thành các vết nứt, có thể dẫn đến hư hỏng ở
mức ứng suất kéo thấp.

Cuối cùng, ma trận tách các sợi và nhờ độ mềm và dẻo tương đối của nó, ngăn chặn sự
lan truyền của các vết nứt giòn từ sợi này sang sợi khác, có thể dẫn đến hư hỏng
nghiêm trọng; nói cách khác, pha ma trận đóng vai trò là rào cản đối với sự lan
truyền vết nứt.

Vật liệu tổng hợp ma trận polymer

Các loại nhựa polyme được sử dụng rộng rãi nhất và ít tốn kém nhất là polyester và
vinyl este; những vật liệu nền này được sử dụng chủ yếu cho vật liệu tổng hợp được
gia cố bằng sợi thủy tinh. Một số lượng lớn các công thức nhựa cung cấp nhiều đặc
tính cho các polyme này. Epoxy đắt tiền hơn và ngoài các ứng dụng thương mại còn
được sử dụng rộng rãi trong PMC cho các ứng dụng hàng không vũ trụ; chúng có đặc
tính cơ học và khả năng chống ẩm tốt hơn so với nhựa polyester và nhựa vinyl. Đối
với các ứng dụng nhiệt độ cao, nhựa polyimide được sử dụng; Cuối cùng, nhựa nhiệt
dẻo nhiệt độ cao cung cấp

tiềm năng được sử dụng trong các ứng dụng hàng không vũ trụ trong tương lai; những
vật liệu như vậy bao gồm polyetheretherketone (PEEK), poly(phenylene sulfide) (PPS)
và polyetherimide (PEI).
Vật liệu tổng hợp ma trận polyme (PMC) bao gồm nhựa polyme1 làm chất nền, với các sợi
là môi trường gia cố. Những vật liệu này được sử dụng với sự đa dạng lớn nhất trong
các ứng dụng composite, cũng như với số lượng lớn nhất, do các đặc tính ở nhiệt độ
phòng, dễ chế tạo và chi phí của chúng. Trong phần này, các cách phân loại khác nhau
của PMC sẽ được thảo luận theo loại cốt thép (tức là thủy tinh, cacbon và aramid),
cùng với các ứng dụng của chúng và các loại nhựa polyme khác nhau được sử dụng.

Vật liệu tổng hợp Polymer cốt sợi thủy tinh (GFRP)
Sợi thủy tinh đơn giản là một hỗn hợp bao gồm các sợi thủy tinh, liên tục hoặc không
liên tục, được chứa trong một nền polyme; loại composite này được sản xuất với số
lượng lớn nhất. Thành phần của

15 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

kính thường được kéo thành sợi (đôi khi được gọi là kính E; đường kính sợi
thường nằm trong khoảng từ 3 đến 20 m. Kính được sử dụng phổ biến làm vật liệu
gia cố bằng sợi vì nhiều lý do:
1. Nó dễ dàng được kéo thành sợi có độ bền cao từ trạng thái nóng chảy.
2. Nó có sẵn và có thể được chế tạo thành nhựa gia cố bằng thủy tinh một cách
kinh tế bằng cách sử dụng nhiều kỹ thuật sản xuất composite.

3. Là một loại sợi, nó tương đối bền và khi được nhúng vào ma trận nhựa, nó tạo
ra hỗn hợp có cường độ riêng rất cao.
4. Khi kết hợp với các loại nhựa khác nhau, nó có tính trơ hóa học làm cho hỗn
hợp trở nên hữu ích trong nhiều môi trường ăn mòn.

Có một số hạn chế đối với nhóm vật liệu này. Mặc dù có độ bền cao nhưng chúng
không cứng lắm và không thể hiện được độ cứng cần thiết cho một số ứng dụng (ví
dụ như làm bộ phận kết cấu cho máy bay và cầu). Hầu hết các vật liệu sợi thủy
tinh bị giới hạn ở nhiệt độ sử dụng dưới 200 C° ở nhiệt độ cao hơn, hầu hết các
polyme bắt đầu chảy
, hoặc hư hỏng. Nhiệt độ sử dụng có thể được mở rộng đến khoảng
300 C° bằng cách sử dụng silica nung chảy có độ tinh khiết cao cho sợi và nhiệt
độ cao.
polyme như nhựa polyimide.
Nhiều ứng dụng sợi thủy tinh quen thuộc: ô tô và hàng hải, ống nhựa, thùng chứa
và sàn công nghiệp. Các ngành công nghiệp vận tải đang sử dụng ngày càng nhiều
nhựa gia cố bằng sợi thủy tinh nhằm nỗ lực giảm trọng lượng xe và tăng hiệu quả
sử dụng nhiên liệu.

Vật liệu tổng hợp Polymer cốt sợi carbon (CFRP)

Carbon là vật liệu sợi hiệu suất cao, là chất gia cố được sử dụng phổ biến nhất
trong vật liệu tổng hợp ma trận polymer tiên tiến (tức là không phải sợi thủy
tinh). Lý do cho điều này là như sau:
1. Sợi carbon có mô đun riêng và cường độ riêng cao nhất trong tất cả các vật
liệu sợi gia cố.
2. Chúng giữ được mô đun kéo cao và độ bền cao ở nhiệt độ cao; Tuy nhiên, quá
trình oxy hóa ở nhiệt độ cao có thể là một vấn đề.
3. Ở nhiệt độ phòng, sợi carbon không bị ảnh hưởng bởi độ ẩm hoặc nhiều loại dung
môi, axit và bazơ.

16 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

4. Những sợi này thể hiện sự đa dạng về đặc tính vật lý và cơ học, cho phép vật
liệu tổng hợp kết hợp các sợi này có các đặc tính kỹ thuật cụ thể.

5. Các quy trình sản xuất sợi và composite đã được phát triển tương đối rẻ và
tiết kiệm chi phí.

Vật liệu tổng hợp polyme gia cố bằng sợi Aramid


Sợi aramid là vật liệu có độ bền cao, mô đun cao được giới thiệu vào đầu những
năm 1970. Chúng đặc biệt được ưa chuộng nhờ tỷ lệ độ bền trên trọng lượng vượt
trội, vượt trội so với kim loại. Có một số vật liệu aramid; tên thương mại của
hai loại phổ biến nhất là Kevlar™ và Nomex™.

vật liệu này được biết đến với độ dẻo dai, khả năng chống va đập và khả năng
chống leo và hư hỏng do mỏi. Mặc dù aramid là nhựa nhiệt dẻo, tuy nhiên chúng có
khả năng chống cháy và ổn định tương đối.
nhiệt độ cao; phạm vi nhiệt độ mà chúng duy trì ở mức cao
tính chất cơ học nằm trong khoảng từ -200 đến 200 C °

vật liệu tổng hợp ma trận kim loại

Đúng như tên gọi, đối với vật liệu tổng hợp ma trận kim loại (MMC), ma trận là
kim loại dẻo. Những vật liệu này có thể được sử dụng ở nhiệt độ sử dụng cao hơn
so với các vật liệu kim loại cơ bản của chúng; hơn nữa, phần gia cố có thể cải
thiện độ cứng cụ thể, cường độ cụ thể, khả năng chống mài mòn, khả năng chống
rão, độ dẫn nhiệt và độ ổn định kích thước. Một số ưu điểm của những vật liệu
này so với vật liệu tổng hợp nền polyme bao gồm nhiệt độ hoạt động cao hơn, không

dễ cháy và khả năng chống phân hủy cao hơn bởi chất lỏng hữu cơ.
Vật liệu tổng hợp ma trận kim loại đắt hơn nhiều so với PMC và do đó, việc sử
dụng (MMC) của chúng có phần bị hạn chế.
Các siêu hợp kim cũng như hợp kim của nhôm, magie, titan và đồng được sử dụng
làm vật liệu nền. Phần gia cố có thể ở dạng hạt, cả sợi liên tục và không liên
tục, và các sợi râu; nồng độ thường nằm trong khoảng từ 10 đến 60% thể tích.

Vật liệu sợi liên tục bao gồm carbon, cacbua silic, boron, oxit nhôm và kim loại
chịu lửa. Mặt khác, các vật liệu gia cố không liên tục bao gồm chủ yếu là các ria
cacbua silic,

17 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

sợi nhôm oxit và carbon cắt nhỏ, và các hạt silic cacbua và oxit nhôm.

COMPOSITE LAI

Một hỗn hợp được gia cố bằng sợi tương đối mới là hỗn hợp lai, thu được bằng
cách sử dụng hai hoặc nhiều loại sợi khác nhau trong một nền đơn; vật liệu lai
có sự kết hợp các đặc tính tốt hơn so với vật liệu tổng hợp chỉ chứa một loại
sợi duy nhất. Nhiều loại kết hợp sợi và vật liệu nền được sử dụng, nhưng trong
hệ thống phổ biến nhất, cả sợi carbon và sợi thủy tinh đều được kết hợp thành
nhựa polyme. Sợi carbon bền và tương đối cứng và cung cấp cốt thép mật độ thấp;
tuy nhiên, chúng đắt tiền. Sợi thủy tinh rẻ tiền và thiếu độ cứng của carbon.

Loại nhựa lai thủy tinh-cacbon mạnh hơn và cứng hơn, có khả năng chống va đập cao
hơn và có thể được sản xuất với chi phí thấp hơn so với các loại nhựa được gia cố
hoàn toàn bằng carbon hoặc toàn thủy tinh tương đương.
Có một số cách để kết hợp hai loại sợi khác nhau, điều này cuối cùng sẽ ảnh
hưởng đến các đặc tính tổng thể. Ví dụ, tất cả các sợi có thể được xếp thẳng
hàng và trộn chặt với nhau; hoặc
cán mỏng có thể được xây dựng bao gồm các lớp, mỗi lớp bao gồm một loại sợi duy
nhất, xen kẽ với nhau. Hầu như tất cả các giống lai đều có tính chất dị hướng.

Khi vật liệu tổng hợp lai chịu ứng suất kéo, hư hỏng thường xảy ra
không có thảm họa (nghĩa là không xảy ra đột ngột). Sợi carbon là sợi đầu tiên
bị hỏng, lúc này tải trọng được truyền sang sợi thủy tinh. Khi sợi thủy tinh bị
hỏng, pha ma trận phải duy trì tải trọng tác dụng.
Sự cố tổng hợp cuối cùng xảy ra đồng thời với sự cố của pha ma trận.
Các ứng dụng chính của vật liệu tổng hợp lai là các bộ phận cấu trúc nhẹ trên
đất liền, dưới nước và trên không, đồ thể thao và các bộ phận chỉnh hình nhẹ.

18 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

19 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

20 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Các ứng dụng

Các ứng dụng bao gồm hàng không vũ trụ, vận tải, xây dựng, hàng hải, hàng thể thao và gần
đây là cơ sở hạ tầng, trong đó xây dựng và vận tải là lớn nhất. Nhìn chung, vật liệu
tổng hợp sợi carbon liên tục hiệu suất cao nhưng đắt tiền hơn được sử dụng khi cần độ
bền và độ cứng cao cùng với trọng lượng nhẹ, và vật liệu tổng hợp sợi thủy tinh chi phí
thấp hơn nhiều được sử dụng trong các ứng dụng ít đòi hỏi hơn trong đó trọng lượng
không quá quan trọng.

Trong máy bay quân sự, trọng lượng nhẹ là “vua” vì lý do hiệu suất và tải trọng, đồng
thời vật liệu tổng hợp thường chiếm tới 20 đến 40% trọng lượng khung máy bay (Hình 8).
Trong nhiều thập kỷ, máy bay trực thăng đã sử dụng sợi thủy tinh –
cánh quạt được gia cố để cải thiện khả năng chống mỏi và trong những năm gần đây, khung
máy bay trực thăng đã được chế tạo chủ yếu bằng vật liệu tổng hợp sợi carbon.

21 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

22 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

23 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

24 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

KẾT CẤU COMPOSITE

Một hỗn hợp kết cấu thường bao gồm cả vật liệu đồng nhất và vật liệu composite, các đặc
tính của chúng không chỉ phụ thuộc vào đặc tính của vật liệu thành phần mà còn phụ thuộc
vào thiết kế hình học của các thành phần kết cấu khác nhau.

Vật liệu tổng hợp nhiều lớp và tấm bánh sandwich là hai trong số những vật liệu phổ biến nhất

vật liệu tổng hợp cấu trúc.

VẬT LIỆU LAMINAR

Một tấm laminate được tạo thành từ một nhóm các lớp đơn liên kết với nhau.
Các lớp được xếp chồng lên nhau và sau đó được gắn lại với nhau sao cho hướng của hướng
cường độ cao thay đổi theo từng lớp kế tiếp.
(Hình.9 ).

Hình.9: Việc xếp chồng các lớp được gia cố bằng sợi, được định hướng liên tiếp cho hỗn hợp nhiều lớp.

25 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Khi có một lớp hoặc một lớp trong đó tất cả các lớp hoặc lớp được xếp chồng
lên nhau theo cùng một hướng thì lớp đó được gọi là lamina . Khi các lớp được
xếp chồng lên nhau ở các góc khác nhau, cách bố trí này được gọi là lớp mỏng,
(xem hình 10)

Hình.10: Bố trí lamina và laminate

26 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Mỗi lớp được biểu thị bằng góc của lớp và được phân biệt với các lớp khác bằng dấu

gạch chéo. Lớp đầu tiên là lớp trên cùng của tấm laminate.

Các ví dụ sau đây hiển thị mã laminate:

0
-45
[0/-45/90/60/30]
90
60
30

0
45
[0/45/902/60]
90
90
60

0
-45
[0/-45/60]s biểu thị tấm gỗ bao
60
60 gồm sáu lớp . Các lớp phía trên mặt phẳng giữa có cùng

-45
hướng , vật liệu , và độ dày như các lớp bên

0 dưới mặt phẳng giữa, vì vậy nó là một tấm gỗ đối xứng

27 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

TẤM SANDWICH

Tấm bánh sandwich, được coi là một loại vật liệu tổng hợp kết cấu, được thiết
kế dưới dạng dầm hoặc tấm có trọng lượng nhẹ có độ cứng và độ bền tương đối
cao.
Một tấm sandwich bao gồm hai tấm hoặc hai mặt bên ngoài, được ngăn cách và liên kết bằng keo với
lõi dày hơn (Hình 11). Các tấm bên ngoài được làm bằng vật liệu tương đối cứng và chắc, điển
hình là hợp kim nhôm, nhựa gia cố bằng sợi, titan, thép hoặc ván ép; chúng mang lại độ cứng và

cường độ cao cho kết cấu và phải đủ dày để chịu được ứng suất kéo và nén do tải trọng gây ra.

Vật liệu lõi nhẹ và thường có mô đun đàn hồi thấp. Vật liệu cốt lõi thường thuộc ba loại: bọt
polyme cứng (tức là phenolics, epoxy, polyurethan), gỗ (tức là gỗ balsa) và tổ ong. (xem bên
dưới).

Hình .11: Sơ đồ thể hiện mặt cắt ngang của tấm sandwich.

28 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí


Machine Translated by Google

Vật liệu kỹ thuật Le C. Suhair G. Hussein

Một lõi phổ biến khác bao gồm cấu trúc “tổ ong”—các lá mỏng được tạo thành các
ô hình lục giác lồng vào nhau, với các trục được định hướng vuông góc với các
mặt phẳng mặt.
(Hình 12) cho thấy hình cắt rời của tấm bánh sandwich lõi tổ ong.
Vật liệu tổ ong thường là hợp kim nhôm hoặc aramid
polyme. Độ bền và độ cứng của cấu trúc tổ ong phụ thuộc vào kích thước tế bào,
độ dày thành tế bào và vật liệu tạo ra tổ ong.

Tấm bánh sandwich được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau bao gồm mái, sàn và
tường của các tòa nhà; và trong ngành hàng không vũ trụ và máy bay (ví dụ: đối với
cánh, thân máy bay và vỏ đuôi máy bay).

Hình 12: Panel bánh sandwich tổ ong

29 Đại học Baghdad /Trường Cao đẳng Kỹ thuật / Khoa Cơ khí

You might also like