ARALING PANLIPUNAN 6

(Self-instructional Material)

Gawain Blg.: 1
Pamantayan sa Pagkatuto: Nasusuri ang epekto ng kaisipang liberal sa pag-usbong
ng damdaming Nasyonalismo.AP6PMK-Ib-4

Layunin:

➢ Naipapahayag ang pagkakaroon ng diwang makabayan

Paksa: “Pagsibol ng Kamalayang Nasyonalismo”

Konsepto:

Nagsimula ang unti-unting pagmamahal sa bayan o pag-usbong ng diwang

makabansa sa mga Pilipino noong ika 19 na siglo. Kasabay ng pag-unlad ng bansa ay
namulat an gating mga katutubo sa diwa ng kalayaan. Ang mga naranasan nilang
kahirapan at pang-aabuso sa kamay ng mga Espanyol ay nagbigay ng malaking dahilan
upang maghangad silang makitang maging Malaya ang sarili at bansa sa kamay ng mga
mananakop. Nagkaroon sa pagtutulungan at pagkakaisa ang mga Pilipinong may
damdaming makabansa. Ninais nilang magkaroon ng pagkakakilalan hindi lamang
bilang indibidwal kundi bilang pangkat ng mamamayan

Ang pagiging bukas ng Pilipinas sa mga kaisipang liberal ay naging daan upang
mahubog sa mga Pilipino ang pagkakaroon ng damdaming makabansa. Ang mga
Pilipino noon ay wala pang konsepto ng nasyon o bansa. Bago pa dumating ang mga
Espanyol ang pamahalaang mayroon sa bansa ay mga nagsasariling barangay lamang.
Walang isang wika, tradisyon, relihiyon, o gawaing maaaring magbuklod sa lahat ng
mga Pilipino noon.

May iba’t ibang salik na nagbunsod sa pagsilang ng diwang makabansa at

nakaantig sa puso ng mga Pilipino na ipaglaban din ang kanilang kalayaan mula sa mga
Espanyol sa pamamagitan ng mga pag-aalsa o digmaan.Ang mga ito ay ang
pagbubukas ng mga daungan sa bansa,ang pag-usbong ng uring mestizo at ng
panggitnang uri, at ang pagpapatibay ng Dekretong Edukasyon ng 1863.

Pagsasanay:

Basahing mabuti ang mga pahayag at kilalanin kung ano ang tinutukoy nito.
Isulat ang iyong sagot sa patlang.
______________ 1. Ito ang tawag sa matinding pagmamahal sa bayan.

______________ 2. Kaisipang humihiyakat sa pagkakaroon ng pagbabago sa

pamahalaan upang magkaroon ng pantay na karapatan, proteksyon at kalayaan para
sa bawat indibidwal.

______________ 3. Kailan nagsimula ang unti-unting pagmamahal sa bayan o pag-

usbong ng diwang makabansa sa mga Pilipino?

_______________ 4. Ano-ano ang mga pangyayaring nagbigay ng malaking dahilan

upang maghangad silang makitang maging malaya ang sarili at bansa sa kamay ng mga
mananakop?

_______________ 5. Ninanais ng mga Pilipino na magkaroon nito hindi lamang bilang

indibidwal kundi bilang pangkat ng mamamayan.

______________ 6. Ano ang naging daan upang mahubog sa mga Pilipino ang
pagkakaroon ng damdaming makabansa?

_______________ 7. Sa anong paraan ipinaglaban ng mga Pilipino ang kanilang

kalayaan mula sa Espanyol?

_______________ 8. Ano-ano ang mga salik na nakatulong sa pag-usbong ng

kamalayang nasyonalismo?

Isang Mainit na Pagbati!

Inihanda ni: ELVIRA A. BALDOS

Teacher I