PAUNANG SALITA

Ang isang taong may malawak na talasalitaan ay nakapagpapahayag ng kanyang nalalaman,

mga kaisipan at saloobin nang tiyak, madali at malinaw. Kapag wasto at nababagay ang mga
salitang ginagamit ng isang tao, lalo na sa paglalarawan, nagiging mabisa ang kanyang
pagpapahayag. Ang isang mag-aaral ay nararapat gumugol ng maraming panahon sa iba’t ibang
paraan ng pagsasanay upang magkaroon ng kanai-nais na talasalitaang mapapakinabangan sa
sandali ng pangangailangan. Ang pagpapatibay ng talasalitaang kasalukuyang taglay ng isang tao
ay tiyakin ang tunay na saklaw ng kahulugan ng mga salitang naunawaan na.

Ang mag-aaral na may malawak na pag babasa ay may malawak din na talasalitaan, Ang
pagbasa ay isang magandang gawain kung kaya’t maraming naidudulot na magandang bagay sa
isang tao. Hinggil sa hilig at interes nito, maraming bentahe na makukuha rito. Ito ayang tuwid na
instrumento upang makuha at makilala ng lubusan ang mga ideya, kaisipan at damdamin ng isang
tao sa mga sagisag o titik na nakalimbag sa mga pahina upang maibigkas ito sa pamamagitan ng
pasalita.

Ang interbasyong ito ay nabuo upang tulungan kang mahasa ang iyong kakayahan sa
pagsusuri sa elemento ng ilang maikling kwentong nagmula sa Mindanao gamit ang iba’t ibang
pabalangkas na estratehiya at mga gabay na tanong. Ito ay base sa Kasanayang Pangkurikulum ng
Asignaturang Filipino sa Labing-isang baitang na may kodang F11PT – IIe – 87(Nabibigyang
kahulugan ang mga salitang ginamit sa talakayan).

Halina’t ating kilalanin ang mga bahagi ng interbasyong ito at nang iyong malaman kung
paano ito binalangkas upang maisakatuparan ang layuning nabanggit.
 Samahan mo ako sa pagpapayaman ng
antas ng iyong kaalaman sa bokabularyo

Magandang Araw!

Inaasahan ko na ikaw ay makikiisa at makasusunod sa mgagawaing nakalahad sa modyul na

ito. Matututunan mo sa modyul na ito ang pagsagot sa tiyak nakatanungan/pagbibigay ng detalye at
pagpapalawak sa kahulugan ng mga salita, sa iba’t ibangparaan sa paggamit ng mga angkop na
salitang magsisilbing tulay sa mahusay na pagsulat at pakikipagtalastasan.

.Alam kong gusto mo nang pag-aralan ang modyul na ito.

Sige, simulan mo na!

Bago ka magsimula, tukuyin muna natin kung ano-ano ang mga dapat mong matutunan at
maisagawasa modyul na ito.

MAHAHALAGANG TANONG:

Sa araling ito, sisiyasatin natin at bibigyang kasagutan ang sumusunod :

1. Bakit mahalagang maunawaan nang lubos ang anumang akdang binasa?

2. Sa paanong paraan higit na mapapalawak ang ating kaalaman sa pagbibigay kahulugan sa
mgasalita?
3. Paano makatutulong sa pag-aaral ang lubos na pag-unawa sa kahulugan/ kasingkahulugan at
kasalungat ng mga salita?

Ngayon ay handa ka na upang matutuhan ang iyong aralin.

 ALAMIN!
Ang talasalitaan, na kilala rin bilang bukabularyo o sa Ingles bilang vocabulary, ay ang pangkat
ng mga salitang nasa loob ng isang wika na pamilyar sa isang tao. Ito rin ang umuunlad na sabay
rin sa edad at kadalasang ginagamit ito bilang pundamental na gamit para sa komunikasyon at
pagkakamit ng kaalaman.
Ang kakayahang bumasa at umunawa ngmga parirala, pangungusap o teksto aymahalaga
sa pagbasa. Higit pa rito, ang pag-unawa at angkop na paggamit ng mga salitaay mahalagang
kasangkapan tungo samabisang pakikipagtalastasan. Angpagkakaroon ng malawak na
talasalitaan aymakatutulong sa pakikipag-ugnayan sa ibangtao, sa pagtamo ng malawak na
kaalaman,madaling pag-unawa sa lahat ng uri ng mgababasahin o teksto na kakaharapin ng
isangmag-aaral sa pang-araw-araw na buhay.

Talasalitaan

1. Busabos, mahirap, yagit

2. Madatung, mayaman, mapera

3. Edad, gulang, taon

4. Galit, banas, suklam

5. Magsunog ng kilay, nagpakadalubhasa, mag-aral nang mabuti

Yagit, busabos, mahirap

Ang salitang yagit ay tumutukoy sa isang batang madungis o hindi malinis sa katawan. Ang
busabos ay yung tao na walang maayos na tirahan at kalimitang makikita sa gilid ng mga lansangan
o mas kilala rin sa tawag na pulubi. Ang mahirap ay ang taong may tirahan bagamat hindi
permanente at walang maayos na pinagkakakitaan.

Madatung, mapera, mayaman

Ang madatung ay isang salitang jargon na madalas maririnig sa mga kabataan,

halimbawa:

'Yan si Michael, madatung yan eh!

Ang mapera ay ginagamit din ng iilan subalit mas pormal ang salitang mayaman. Ang salitang
mayaman ay madalas na makikita sa mga nailathalang akda kumpara sa salitang mapera

Gulang, taon, edad

Ang gulang ay madalas na ginagamit sa pagpapakilala sa sarili, gayundin ang salitang taon. Ang
edad naman ay madalas makikita sa mga pormal na forms na sinasagutan natin. Kasabay nito
makikita ang iba pang pormal na mga salita tulad ng:

 Pangalan
 Tirahan
 Araw ng kapanganakan

Banas, galit, suklam

Ang banas ay kasingkahulugan ng salitang inis. Ang galit ay mas higit kaysa sa inis. Ang suklam
naman ay sobrang galit.

Magsunog ng kilay, mag aral nang mabuti, magpakadalubhasa

Ang unang hakbang ay mag aral nang mabuti. Pagkatapos nito ay ang pagsusunog ng kilay. Ang
pagsusunog ng kilay ay hindi nangangahulugan na literal na sunugin ang kilay subalit ito ay
nangangahulugan na magsikap o mag aral nang mas higit pa. Ang magpakadalubhasa o
pagpapakadalubhasa ay magagawa lamang pagkatapos makapag aral. Nangangailangan ng
malawak na kaalaman sa isang bagay bago maging dalubhasa ang isang tao.

HALIMBAWA
1. linggatong – suliranin
2. sasalitin – isalaysay
3. kintang – pahingahan
4. duklay – nakalaylay
5. bumabalong – umaagos
6. tumok – kagubatan
7. legwas – isang metro
8. gali – paligsahan
9. maniig – mamihasa
10. malawig – matagal
11. bait ko’y luminis – pagkatao’y tumaas
12. nunukal – likas
13. nananaw – nawala
14. pinagsasabihan ng mga sikreto – kalihiman
15. minunakala – binalak
16. hinandulong – pinagtataga
17. ditsong – usapan
18. di nagpakundangan – di-gumalang
19. real – maharlika
20. sulat – kalatas
21. sasakyang-dagat – daon
22. lalabanan – kakabakahin
23. kubkob ng kabaka – ligid ng kaaway
24. amis – kaawa-awa
25. panwalat – pangwasak
26. lulugso – babagsak
27. maglamas – maglaban
28. makipanig – makisali
29. matabil – magsalita
30. pagseselos – pangimbulo
31. matatap – matuklasan
32. paghihirap – pagkatimawa
33. mabagal – mahinhin
34. sumugod – susumang
35. makalawang niligid ni Pebo – dalawang araw
36. sandatahan – sumdalo
37. nagbiktorya – nagwagi
38. uhaw sa aking dugo – paghihiganti
39. mariing hampas – parusa
40. napahinuhod – napasunod
41. kahambal-hambal – kaawa-awa
42. nabalino – naguluhan
43. mawakawak – mapahamak
44. makasasayod – makapagsasabi
45. matisod – magkasala
46. matuklasan – diskubrihin
47. lalagi – titigikll
48. ehersito – hukbo
49. ilugso – halayin
50. piping gulo – usap-usapan
51. nahambal – naawa
52. maidlip – matulog ng mababaw lang
53. namamanglaw – nagdidilim, nalulungkot
54. nalulungkot – nalulumbay
55. lawig- tagal o haba ng panahon
56. mandala- malaki at mataas na bunton ng gaspag ng katawan ng palay na may uhay pa
57. bastidor at dala – mga kagamitan sa pagbuburda
58. lalik – makinang ginagamit sa pag-ukit
59. garing – ivory
60. ligalig – hindi mapakali
61. tulasing – labis na maramdamin
62. tulisan – bandido
63. lunos- pagkabagabag ng damdamin dahil sa lungkot
64. palaba- mabilog na liwanag na nasa paligid ng buwan
65. hilahil – suliranin, pasanin
66. karalitaan – kahirapan , kadukhaan
67. pinanganganibak – kinatatakuan
68. natitik – naisulat
69. disgustado – naiinis
70. patak – tulo
71. pagsasaboy – pagsalpok
72. beterano – matanda
73. parang – malawak na kapatagan

GAWAIN 01. Batid ko na may ideya ka na sa araling ito.

Subukin nating alamin kung ang iyong mga ideya ay tumutugon

sa mga konseptong saklaw ng aralin. Simulan natin sa pamamagitan ng
gawain na susukat sa lawak ng iyong kaalaman.

PANUTO:Hanapin ang mga salitang magkasingkahulugan.

Mapigtal Balasik

Bangis Pagbabago

Matanggal Saligang Batas

Mambabatas Senador
 GAWAIN 02.

Panuto: Punan ang mga nawawalang titik sa loob ng kahon upang maibigay ang kahulugang
ng salitangmay salungguhit sa pangungusap.

1. Sumidhiang pagnanasa ni Kuwagong lutasinang suliranin sa kagubatan.

U I G G

2. Nakakabagabag ng isip at damdamin ang mga suliranin sa buhay.

N K L L T

3. Subalit naglipana ang mga taong handang tumulong para sa pagbuhay muli ng kagubatan.

N G K L T

4. Ang masakit niyang salita ay parang sundangna sumusugat sa aking puso.

P T L M

5. Totoong bumabagsak at di nagtatagumpay ang mga palalo.

M Y B G
GAWAIN 03.

PAGPAPALAWAK NG TALASALITAAN

Panuto: Iayos ang mga letra ng mga salitang jumbled letters upang maibigay ang kahulugan ng
salitang na may salungguhit sa pangungusap.

1. Ginagamit upang magkaroon ng liwanag– LOMBIYBA

2. Mahalaga ang liwanag kahit saang panig ng mundo. - AKDO
3. Malimit siyang gumagawa ng pananaliksik - DAMAALS
4. Ang Flourescent ay hango sa ngalan ni Flores. – MLUA
5. Hindi lamang si Agapito Flores ang Filipinong nag-ambag nang malaki sa larangan ng siyensya.
-AAYNBIGG

GAWAIN 04.
Alamin ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit. Bilugan ang titik ng
tamang sagot.

1. Pagkatapos ng kaligayahan ang nahalili`y hapis

A. Pangamba
C. Kalungkutan
B. Pagkatakot
D. Kaisyahan
2. Saan masusumpungan ang ligaya at ginhawa?
A. Matatagpuan
C. Maayos
B. Magaganap
D. Magsasaya
3. Magtuwangan tayo upang magtagumpay sa buhay na ninanais.
A. Magtulungan
C. Magpagulong
B. Makibaka
D. Mag – isa
4. Labis na kinamumuhian ni Adong ang kabangisan ng lungsod.
A. Pinagpapala
B. Kinasusuklaman
B. Kahalagahan
D. Malupit
5. Nadama niya ang ng bawat sentimong nasa kanyang bulsa
A. Dumampi
B. Nagdarahop
B. Kahalagahan
D. Sanay
GAWAIN 05.
Kumpletuhin ang mga titik sa kahon upang mabuo ang kasingkahulugan ng mga
sumusunod na parirala.

1. Nakikintal ang kagandahan

N B S

2. Pag –aapuhap ng isasagot

P G A A A

3. Nagpupuyos sa kanyang dibdib

A I N T

4. Nanganganino sa kanila
A I H Y

5. Isinulong ang batas

I N G Y D

6. Mahahayap na salita
M A K T

7. Tinakasan ng lakas
N A G H A

8. Nawalan ng ulirat
A H I A Y

9. Nakasalampak sa semento
N K P O

10. Mga mambabatas

S N
GAWAIN 06.
PANUTO: Tumbasan ng titik ang bawat bilang upang mabuo ang kasingkahulugan
ng mga sumusunod na salita.

1. plebisito 5 12 5 11 19 25 15 14
_ _ _ _ _ _ _ _
2. himukin 8 9 11 1 25 1 20 9 14
_ _ _ _ _ _ _ _ _
3. poot 7 1 12 9 20
_ _ ___
4. mambabatas 19 5 4 1 4 15 18

5. dalamhati 11 1 12 21 14 7 11 21 20 1 14
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
6. isinasadlak 9 20 9 14 21 20 21 12 1 11
_ _ _ _ ___ ___
7. matindi 13 1 19 9 4 8 9
__ _ _ _ _ _
8. mungkahi 16 1 14 21 11 1 12 1
__ _ _ _ ___
9. lingid 12 9 8 9 13
_____
10. dadaan 20 1 20 1 8 1 11
_ _ _ _ _ _ _

ISA-ISIP
Ang mga salita na itinuturing na pinakadiwa ng isang wika ay ang
kabuuang talasalitaan ng wikang ito. Ayon sa mga Anglo Saxon
ang talasalitaan ay isang imbakan ng mga salita na dapat
angkinin at pahalagahan. Sa mga Intsik naman, ito`y isang
malawak na dagat ng mga salita na dapat hulihin.

Gumagamit tayo ng mga salita sa pagpapahayag ng ating iniisip at nadarama.

Dapat nating isaisip na mahalaga ang wastong paggamit ng mga salita sa ating
araw – araw na pakikipagtalastasan. Ngunit dapat din nating mabatid na ang ganap
na kawastuhan at kaliwanagan ng isang mensahe ay nakabatay sa mga salitang
ating pinipili

GAWAIN 07.
PANUTO: Ayusin ang mga titik na nasa kahon upang mabuo ang kasingkahulugan ng mga
sumusunod na salita. Isulat ang sagot sa patlang.

1. TINAG O S L K I

2. PINTAKASI O N P A R T

3. TILAMSIK I L I T N O P

4. INTREGA T I L N I S U I

5. PALIBAK P A Y U A T

6. NAULINIGAN N A G G N I K A P A N

7. MATIMPI A I A O N H N H M

8. MAALINSANGAN A A I I I N T N N

9. ISUNGAW P L S I I I

10. NAUNTAL L A U S
 GAWAIN 08.
PANUTO: Kulayan ang petal ng bulaklak na magkatambal.

kanal alat
bayan
bakasyon pambata

tubig
bahay kubo kuwento
ulan
pangligo
maikli
buhay barbero
salita

sugatan sawi
pusa

mata puso

mamon
pikit bato
malina
w

GAWAIN 09.

PANUTO: Ibigay ang hinihiling ng bawat kahon.

KASALUNGAT SALITA KAHULUGAN

PILIGROSO
KASARINLAN
NAANTALA
YUMAO
NAGTAGUMPAY

GAWAIN 10
Hanapin sa Hanay B ang kahulugan ng salitang may salungguhit sa Hanay A. Isulat sa
patlang ang letra ng tamang sagot.

Hanay A Hanay B
1. Naantala ang paghihirap A. Pinili sa pamamgitan ng pagboto
2. Kasarinlan ng bansa B. Namatay, yumao
3. Isinulong niya C. Pansamantalang natigil
4. Nahalal siyang pangulo D. Itinaguyod, ipinaglaban
5. Pumanaw siya E. Kalayaan

SUBUKIN MO!!
Sumulat sa loob ng kahon ng isang sanaysay na ginagamitan ng mga salitang
binanggit sa bawat pagsubok.
Sangunia:

Pagpapatalas ng bokabularyo ni Cristine D. Espiritu

https://www.coursehero.com/file/45220530/BANGHAY-ARALIN-8docx/

https://www.scribd.com/doc/99419202/Ang-Talasalitaan-Kaugnay-Sa-Pagunawa-Sa-Teksto-new

https://brainly.ph/question/428117