Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 15

Sztuka ziemi - emballage Christa

Sztuka ziemi - emballage Christa


Sztuka ziemi - emballage Christa

Ważne daty
1936 – narodziny Christa Wladimirowa Jawaszewa

1953‐56 – studia Christa w Narodowej Akademii Sztuk Pięknych w Sofii.

1956‐1958 – pobyt Christa w Pradze, Wiedniu, Genewie i Paryżu

1961 - pierwsza wspólna praca Jeanne‐Claude i Christa Paczka w dokach

1964 – przeniesienie się pary do Nowego Jorku.

1968 – instalacja 5,600 Cubicmeter Package na wystawie documenta IV w Kassel

1985 – projekt The Pont Neuf Wrapped – opakowanie najstarszego paryskiego mostu

1995 – Wrapped Reichstag (Opakowany Reichstag), Berlin, 1971‐95.

2005 – projekt The Gates (Bramy) w nowojorskim Central Parku

2020 - śmierć Christo


Scenariusz lekcji dla nauczyciela. 

Plik o rozmiarze 157.97 KB w języku polskim

II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi osiągnięciami w zakresie architektury i sztuk


plastycznych. Uczeń:

II.1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz
kierunków sztuk plastycznych;

II.14. wskazuje środki stylistyczne i środki ekspresji, które identyfikują analizowane dzieło
z odpowiednim stylem, środowiskiem artystycznym lub autorem;

II.15. rozpoznaje w dziele sztuki temat i wskazuje jego źródło ikonograficzne;

II.17. analizuje dzieła pod względem ikonograficznym, z wykorzystaniem słowników


symboli;

II.18. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat dzieł sztuki.

II.3. umiejscawia dzieła w czasie (wskazuje stulecie powstania dzieł sztuki dawnej,
a w przypadku dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej datuje je z dokładnością do
połowy wieku), w nielicznych przypadkach, dotyczących sztuki nowoczesnej
i współczesnej, zna daty powstania dzieł lub datuje je z dokładnością jednej dekady;

III. Zapoznawanie z dorobkiem najwybitniejszych twórców dzieł architektury i sztuk


plastycznych. Uczeń:

III.5. na podstawie przedłożonych do analizy przykładów dzieł formułuje ogólne cechy


twórczości następujących twórców: Fidiasz, Poliklet, Praksyteles, Giotto, Jan van Eyck,
Hieronim Bosch, Masaccio, Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Andrea
Mantegna, Piero della Francesca, Rafael Santi, Giorgione, Tycjan, Jacopo Tintoretto,
Pieter Bruegel Starszy, Albrecht Dürer, Hans Holbein Młodszy, Donatello, Filippo
Brunelleschi, Andrea Palladio, El Greco, Caravaggio, Gianlorenzo Bernini, Francesco
Borromini, Diego Velázquez, Bartolomé Esteban Murillo, Georges de la Tour, Nicolas
Poussin, Claude Lorrain, Peter Rubens, Anton van Dyck, Frans Hals, Rembrandt van Rijn,
Jan Vermeer van Delft, Antoine Watteau, Jacques Louis David, Jean Auguste Dominique
Ingres, Antonio Canova, Berthel Thorvaldsen, Francisco Goya, Eugène Delacroix, Caspar
David Friedrich, William Turner, John Constable, Gustave Courbet, Jean François Millet,
Eduard Manet, Claude Monet, Edgar Degas, August Renoir, Georges Seurat, Vincent van
Gogh, Paul Gauguin, Paul Cézanne, Henri de Toulouse‐Lautrec, August Rodin, Gustaw
Klimt, Alfons Mucha, Antonio Gaudí, Edward Munch, Henri Matisse, Pablo Picasso,
Umberto Boccioni, Wasyl Kandinsky, Piet Mondrian, Kazimierz Malewicz, Marcel
Duchamp, Giorgio de Chirico, Salvador Dalí, René Magritte, Marc Chagall, Amadeo
Modigliani, Jackson Pollock, Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Francis
Bacon, Yves Klein, Niki de Saint Phalle, Christo, Duane Hanson, Victor Vasarelly, Alberto
Giacometti, Constantin Brançusi, Henry Moore, Le Corbusier, Frank Lloyd Wright, oraz
artystów polskich i działających w Polsce (m.in. takich jak: Wit Stwosz, Bartłomiej
Berrecci, Tylman z Gameren, Dominik Merlini, Bernardo Belotto, Marceli Bacciarelli,
Piotr Aigner, Piotr Michałowski, Artur Grottger, Henryk Rodakowski, Jan Matejko, Józef
Chełmoński, Maksymilian i Aleksander Gierymscy, Józef Brandt, Olga Boznańska, Józef
Pankiewicz, Władysław Podkowiński, Jan Stanisławski, Leon Wyczółkowski, Henryk
Siemiradzki, Xawery Dunikowski, Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, Jacek
Malczewski, Witold Wojtkiewicz, Witkacy, Leon Chwistek i inni przedstawiciele grupy
formistów, przedstawiciele grupy Rytm, kapistów i grupy „a.r.”, Tadeusz Makowski,
Andrzej Wróblewski, Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Alina Szapocznikow, Władysław
Hasior, Roman Opałka, Magdalena Abakanowicz);

III.8. formułuje samodzielne, logiczne wypowiedzi argumentacyjne na temat twórczości


wybitnych artystów.

Nauczysz się

omawiać działania Christa i Jeanne‐Claude;

identyfikować prace artystów z kręgu land artu;

określać cechy formalne stosowane przez parę artystów;

wyjaśniać terminy związane z działaniami artystycznymi.

Christo, Jeanne-Claude i ambalaż


Mar n Dürrschnabel, Christo i Jeanne-Claude podczas wręczenia nagrody Ellis Island Heritage, 2005, wikimedia.org, CC BY-SA
2.5

Czy na pewno sztuka ziemi?

Monumentalne realizacje Christo i Jeanne‐Claude często kojarzone są ze sztuką ziemi.


Głównie ze względu na ich związek ze środowiskiem. Bez wątpienia prace artystów
wyrastają z powstałego w latach 60. nurtu land artu. Jednakże powstałe wtedy instalacje są
inne, niż te wykonywane przez Roberta Smithsona czy Dennisa Oppenheima. Artystów
łączyła idea ulotności i nietrwałości dzieła sztuki, która ograniczała jego funkcjonowanie
w obiegu muzealnym i wystawienniczym. Jednakże Christo i Jeanne‐Claude niemal od
samego początku tworzyli swoją własną markę. Artyści chcąc osiągnąć samodzielność
i swobodę twórczą sprzedawali szkice, plany i modele. Z punktu widzenia land artu
w ujęciu Smithsona strategia taka stoi w sprzeczności z głównymi założeniami nurtu.
Pewne kontrowersje budzi także zaangażowanie pary artystów w kwestie polityczne oraz
opieranie poszczególnych projektów na elementach nie związanych ze środowiskiem
naturalnym. Z tych względów myśląc o sztuce Christo i Jeanne‐Claude warto odnieść się do
pojęcia ambalażu.

Świat opakowany przez artystów

Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

W realizację Wrapped Coast (Opakowane wybrzeże) zaangażowanych było 111 osób, które
wypracowały w sumie aż 17 000 godzin roboczych. Christo i Jeanne‐Claude zakryli
fragment wybrzeża o długości ok 2,4 kilometrów. Do tego celu wykorzystali 92 900 m2
tkaniny oraz 56,3 kilometra sznura, który osadzony został na 25 000 różnego rodzaju
łączników.
Źródło: online-skills.

Zobacz także

Fotografie dostępne na stronie artysty.


https://christojeanneclaude.net/projects/wrapped‐coast

Michael Blackwood, Wrapped Coast, fragment filmu dokumentalnego, 1969.


http://christojeanneclaude.net/videos/wrapped‐coast

W realizację projektu Valley Curtain (Kurtyna) zaangażowana była ponad setka ludzi w tym
35 budowlańców i 64 pracowników sezonowych oraz studentów szkół artystycznych.
Dziesiątego sierpnia o 11:00 zasłonięto mierzącą 18 600 m2 pomarańczową kurtynę
wykonaną z tkanego nylonu. Ogromna płachta zakryła dolinę Rifle w Colorado. Kurtyna
zawisła na wysokości 381 metrów i mierzyła 111 metrów długości. Podtrzymujący ją system
lin ważył 61 ton i zakotwiczony był w betonowych fundamentach o ciężarze 864 ton. Ze
względu na duże podmuchy wiatru (szacowane na 61 km/h) po 28 godzinach od
ukończenia instalacji, podjęto decyzję o jej demontażu.
Źródło: online-skills.

Zobacz także

Informacja dostępna na stronie artysty:


https://christojeanneclaude.net/projects/valley‐curtain (dostęp z dnia 31.03.2018)

Film dokumentalny pt. Christo's Valley Curtain, 1973, reżyseria Ellen Giffard.

Artystyczna kreacja rzeczywistości w instalacjach


W instalacji Umbrella Project (Projekt parasol) wykorzystano 3100 sztuk ośmiokątnych
parasoli, każdy miał 6 metrów wysokości i 9 szerokości. Wszystkie parasole zostały
wykonane w Bakersfield w Kalifornii i montowane były przez 2000 pracowników. Projekt
realizowany był w dwóch lokalizacjach. Pierwszą była oddalona o sto dwadzieścia
kilometrów od Tokio, dolina Ibaraki, gdzie ustawiono 1340 niebieskich parasoli. Drugim
miejscem była dolina znajdująca się 96 kilometrów od Los Angeles, gdzie posadowiono 1760
żółtych parasoli. Projekt został oficjalnie zainaugurowany 4 października 1991 roku, kiedy to
1880 pracowników jednocześnie otworzyło 3100 parasoli w dwóch oddalonych od siebie
dolinach.

Christo i Jeanne-Claude, „Umbrella Project (Projekt parasol)”, 1984-1991, Japonia, wikimedia.org, domena publiczna
Christo i Jeanne-Claude, „Umbrella Project (Projekt parasol)”, 1984-1991, Japonia, wikimedia.org, domena publiczna

Zobacz także

Fotografie dostępne na stronie artysty.


https://christojeanneclaude.net/projects/the‐umbrellas (dostęp z dnia 31.03.2018)

Do wykonania instalacji Wrapped Reichstag (Opakowany Reichstag) wykorzystano 100 000


m2 polipropylenu przetkanego aluminium oraz 15,6 kilometrów liny. Montaż trwał od
siedemnastego czerwca 1995 roku do dwudziestego czwartego czerwca. Instalacje
zdemontowano po dwóch tygodniach. Koszt przekrycia jednego z najważniejszych
budynków w Niemczech przekroczył 10 milionów dolarów. Projekt został zrealizowany
wyłącznie ze środków własnych artystów.
Christo i Jeanne-Claude, prace budowlane przy projekcie „Wrapped Reichstag (Opakowany Reichstag)”, 1971-1995, Berlin,
Niemcy, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0

Christo i Jeanne-Claude, „Wrapped Reichstag (Opakowany Reichstag)”, 1971-1995, Berlin, Niemcy, flickr.com, CC BY 3.0

Zobacz także

Fotografie dostępne na stronie artysty.


https://christojeanneclaude.net/projects/wrapped‐reichstag (dostęp z dnia 31.03.2018)

Przez szesnaście dni włoskie jezioro Iseo było zarówno elementem jak i miejscem
prezentacji pracy pt. Pływające molo. Proces montażu 220 000 połączonych ze sobą kostek
nakrytych 100 000 m2 połyskującej, żółtej tkaniny nadzorował sam Christo. Była to pierwsza
zrealizowana przez niego praca po śmierci Jeanne‐Claude w 2009 roku. Mimo to instalacja
sygnowana jest nazwiskami obojga artystów. Koncepcja Pływających pomostów powstała
w 1970 roku; pierwotnie miała połączyć Argentynę i Urugwaj mostem przez Rio de la Plata.
Ostatecznie wybór padł na oddalone o sto kilometrów od Mediolanu jezioro. Christo
utworzył pięciokilometrowy deptak łączący miasta Sulzano, Peschiera Maraglio oraz wyspę
San Paolo. Wzniósł pomiędzy nimi trzykilometrowy pływający chodnik o szerokości 16
metrów i wysokości 35 centymetrów. Dodatkowo na miejskich drogach w Peschiera
Maragli i Sulzano rozłożono 2,5 kilometra lśniącej żółtej tkaniny. Tak zakomponowane
dzieło było świetnie widoczne z okolicznych wzniesień i pagórków.

Christo i Jeanne-Claude, The Floa ng Piers (Pływające molo), widok na Isola di San Paolo, 2014-2016, wikimedia.org, CC BY-SA
4.0

Christo i Jeanne-Claude, The Floa ng Piers (Pływające molo) z lotu ptaka, 2014-2016, wikimedia.org, CC BY-SA 4.0

Zobacz także

Fotografie dostępne na stronie artysty.


https://christojeanneclaude.net/projects/the‐floating‐piers (dostęp z dnia 31.03.2018)

Film prezentujący instalację z lotu ptaka.


https://christojeanneclaude.net/videos/the‐floating‐piers (dostęp z dnia 31.03.2018)

Zadania
Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaj działania artystycznego. Wpisz pod zdjęciami właściwy termin.

................. .................
Źródło: online-skills.

Ćwiczenie 2
Wskaż lata, w których rozpowszechnił się emballage.

 30. XX wieku

 70. XIX wieku

 60. XX wieku
Źródło: online-skills.
Ćwiczenie 3

Połącz w pary dzieła i ich tytuły.

Wrapped Reichsta, Wrapped Coast, The Floa ng Piers, Valley Curtain, Umbrella Project

................. ................. .................

................. .................

Źródło: online-skills.

Ćwiczenie 4
Zaznacz z ilu parasoli składała się instalacja Umbrella Project.

 8000

 1000

 3100
Źródło: online-skills.
Ćwiczenie 5
Połącz tytuły dzieł z odpowiednią datą.

Valley Curtain 1984-1991

The Floa ng Piers 2016

Umbrella Project 1970-1972

Wrapped Reichstag 1969

Wrapped Coast 1971-1995


Źródło: online-skills.

Ćwiczenie 6
Wskaż, co w wolnym tłumaczeniu oznacza słowo emballage.

 opakowanie

 szkatułka

 pudełko
Źródło: online-skills.

Ćwiczenie 7

Połącz dzieła z miejscem, w którym zostały wykonane.

Opakowany Reichstag -
Projekt Parasole -
Opakowane wybrzeże -

Niemcy Australia Japonia i USA

Polecenie 1

Zapoznaj się ze stroną: h p://christojeanneclaude.net/artworks/realized-projects Wybierz


projekt, który Cię najbardziej poruszył, zainspirował i dokonaj jego analizy. Spróbuj jak
najwięcej się o nim dowiedzieć.
Słownik
Emballage

Ambalaż, fr. emballage, typ działania plastycznego, rozpowszechniony w latach 60. XX w.,
polegający na tworzeniu obiektów sztuki o wyglądzie przedmiotów opakowanych.
U schyłku lat 60. rozwijało się w manifestacyjne, z pozoru paradoksalne, gesty
opakowywania olbrzymich elementów przestrzennych, wiążąc się z nurtem sztuki ziemi
itp. Np. Christo opakował w 1968 wieżę Chemical Corporation w Nowym Jorku, a w 1969
- wybrzeże w Little Bay pod Sydney gigantyczną płachtą z polietylenu o dł. 4 km i szer. 1
km przewiązywaną sznurami o 100‐kilometrowej długości. Eliseo Mattiacci w 1968
obciągnął folią Circo Massimo w Rzymie, zaś Claudio Cintoli w galerii L'Attico, w 1970,
wyprowadził z podłogi szeroki bandaż rozciągnięty do środka sali, gdzie odbywało się
zawijanie przedmiotów. W Polsce Tadeusz Kantor stosował e. w plastyce i teatrze
u schyłku lat 60. {franc. 'opakowanie').

Instalacja

dzieło plastyczne składające się z wielu elementów (gotowych lub specjalnie


wykonanych), tworzących razem całość, wyrażającą pewną treść, zbudowane przez
artystę w przestrzeni.

Źródło: Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa


1996.

Galeria dzieł sztuki


Źródło: online-skills.

Bibliografia
J. Kastner, B. Wallis, Land and environmental art, Phaidon 2010.

You might also like