Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal

Puso ng Bayani: Ang kanyang Romantikong

Pakikipagsapalaran
Ang Talas ng Pananalita: Mga Wikang Balam
niya
Paglalakbay ng Isip: Ang Edukasyon sa landas
ni Rizal
Liwanag: Rizal, Tagapamulat ng Kamalayan
Ang Maraming Mukha ni Rizal: Propesyon at
Hanapbuhay
1. sedisyon 6. kakapusan
2. sistema 7. filibusterismo
3. Dapitan 8. kasawian
4. kasakiman 9. gipit
5. pangitain 10. paghihimagsik
Panuto: Tukuyin ang mga kondisyon sa panahong
isinulat ang El Filibusterismo batay sa kaligirang
pangkasaysayan nito, mga patunay sa pag-iral
ng kondisyong ito sa kabuuan ng akda at layunin
ng may-akda sa pagsulat ng akda.
1. Sa anong nobela mas maraming
pahina ang tinanggal, nilagyan ng ekis,
binura, o hindi isinama ni Rizal sa akda?
2. Ano ang ginawa ni Rizal sa mga
bahagi ng nobela dahil sa tindi at bigat
na kanyang nadarama?
3. Anong pangyayari sa kaligirang
pangkasaysayan ng nobela ang
pangyayaring pagpapakasal ni Paulita
kay Juanito na umiral sa bahagi ng El
Filibusterismo?
Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal

JOSE PROTACIO MERCADO

Hunyo 19, 1861
RIZAL y ALONSO REALONDA

Dinakip at ipinadala sa Dapitan dahil sa:

(1) Rebellion - paghihimagsik
(2) Sedition - panunulsol laban sa pamahalaan
(3) Conspiracy - pakikipagsabwatan
Disyembre 30, 1896 dinala siya mula sa Fort Santiago
patungo sa Bagumbayan (Luneta Park) upang isagawa
ang kanyang pagbibitay. Namatay sa edad na 35 taong
gulang
Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal

Biniyayaan sila Pampito si Jose sa

ng 11 anak 11 magkakapatid

ama, isang ina, unang naging

magsasaka at
guro niya
negosyante
Francisco Teodora
Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal

Ikalawa sa
magkakapatid at tangi
niyang kapatid na lalaki.
Kilala siya bilang isa sa
Ang panganay sa mga pinakamalaking
magkakapatid impluwensiya sa buhay
at karera ni Rizal.
Saturnina Paciano

Francisco Teodora
Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal

Namatay siya noong

Kilala siya bilang siya ay wala pang isang
"Sisa” taong gulang
Narcisa Olympia

Saturnina Paciano

Francisco Teodora
Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal

Panlima sa Ikaanim sa
magkakapatid magkakapatid
Lucia Maria

Narcisa Olympia

Saturnina Paciano

Francisco Teodora
Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal

Pampito sa Nakababatang kapatid

magkakapatid at ni Rizal na namatay
ikalawang anak na dahil sa malubhang
lalaki sakit
Jose Concepcion

Lucia Maria

Narcisa Olympia

Saturnina Paciano

Francisco Teodora
Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal

Kilala rin bilang Nakababatang kapatid

"Panggoy” ni Rizal
Josefa Trinidad

Jose Concepcion

Lucia Maria

Narcisa Olympia

Saturnina Paciano

Francisco Teodora
Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal
Soledad Pinakabunso sa
magkakapatid

Josefa Trinidad

Jose Concepcion

Lucia Maria

Narcisa Olympia

Saturnina Paciano

Francisco Teodora
Ang Ugat ng Bayani: Buhay ni Rizal
Soledad

Josefa Trinidad

Jose Concepcion

Lucia Maria

Narcisa Olympia

Saturnina Paciano

Francisco Teodora
Puso ng Bayani: Ang kanyang Romantikong Pakikipagsapalaran

Isa sa mga unang pag-ibig ni Rizal. Kilala bilang

inspirasyon sa ilang tula ni Rizal. Maikling panahon
lamang ang kanilang pagkikita.

Segunda Katigbak
Isang kaibigang babae ni Rizal sa Ateneo. Kilala
rin bilang inspirasyon sa tula ni Rizal na
"A la Juventud Filipina.”
Leonor Valenzuela
Puso ng Bayani: Ang kanyang Romantikong Pakikipagsapalaran

Kilala bilang isa sa pinakamahalagang babae sa

buhay ni Rizal. Ang kanilang relasyon ay nagpasidhi
ng damdamin ni Rizal at naging inspirasyon sa
kanyang mga gawa tulad ng "Noli Me Tangere."

Leonor Rivera
Tinigil niya ang kanilang relasyon upang
maging tapat kay Leonor Rivera at para hindi
masira ang pagkakaibigan sa lalaking may
gusto rin kay Consuelo
Consuelo Ortega
Puso ng Bayani: Ang kanyang Romantikong Pakikipagsapalaran

Anak ng samurai; matapat si Rizal sa bansa kaya

hindi sila nauwi sa pagpapakasal. Isa sa dahilan
kung bakit gusto ni Rizal ang bansang Japan.

O-Sei-San

Mula sa London. Hindi gaanong kilala ang kanilang

ugnayan, subalit naitala sa kanyang mga liham.

Getrude Beckette
Puso ng Bayani: Ang kanyang Romantikong Pakikipagsapalaran

Ayaw ni Rizal maging Protestante at ayaw rin ng ina ni

Nellie sa isang doktor with not enough paying
clientele o mga kliyenteng hindi nagbabayad nang
sapat

Nelly Boustead

Tumira si Rizal sa boarding house ng mga

Jacoby sa Brussels

Suzzane Jacoby
Puso ng Bayani: Ang kanyang Romantikong Pakikipagsapalaran

Isang Irish; pumunta siya sa Dapitan kasama

ang ama-amahan na magpapagamot sa
mata kay Rizal. Sinasabing nabuntis ngunit
nakunan dahil lamang sa naging biro ni
Rizal.

Josephine Bracken
Ang Talas ng Pananalita: Mga Wikang Balam niya

Arabic Chinese

Catalan English
Ang Talas ng Pananalita: Mga Wikang Balam niya

French Greek

German Hebrew
Ang Talas ng Pananalita: Mga Wikang Balam niya

Italian Latin

Japanese Malayan
Ang Talas ng Pananalita: Mga Wikang Balam niya

Portuguese Sanskrit

Russian Spanish
Ang Talas ng Pananalita: Mga Wikang Balam niya

Tagalog
Chavacano
Visayan
Ilocano
Subanun

Dutch
Paglalakbay ng Isip: Ang Edukasyon sa landas ni Rizal
1869: Nagsimula si Rizal ng kanyang
unang pag-aaral sa Biñan, Laguna,
1872: Sa edad na 11, pumunta si Rizal sa ilalim ni Maestro Justiniano Aquino
sa Ateneo Municipal de Manila, kung Cruz.
saan naging iskolar siya.
1877: Nagsimula siyang mag-aral ng
Pilosopiya at Letra sa Unibersidad ng
1878: Nilipat si Rizal sa Unibersidad
Santo Tomas, Manila.
Central de Madrid, Espanya, kung
saan nagsimula siyang mag-aral ng
1882: Nagtapos si Rizal ng kursong
Medisina.
Pilosopiya at Letra sa Unibersidad
1887: Sa kabila ng mga pagsubok, Central de Madrid.
nakamit ni Rizal ang kanyang pagka-
Doktor ng Medisina mula sa
Universidad Central de Madrid.
Liwanag: Rizal, Tagapagmulat ng Kamalayan

Mi Último Adiós - “My Last Farewell”. Tulang

naisulat niya bago siya bitayin .
1896
El Filibusterismo - “Paghahari ng
Kasakiman”. Nailimbag sa Ghent, Belgium . 1891

Noli Me Tangere - “Huwag mo kong 1887

Salangin”. Nailimbag sa Berlin .

Sa Aking mga Kabata -

unang tulang naisulat sa 1869
edad na 8.
Liwanag:
Ang Rizal,
Maraming Tagapagmulat
Mukha ng Kamalayan
ni Rizal: Propesyon at Hanapbuhay
Naging isang doktor at nakatanggap ng digri sa
medisina mula sa Unibersidad ng Santo Tomas
sa Maynila. Gayundin, siya ay nag-aral ng
optamologia (eye surgery) sa Espanya at
nagtapos ng kanyang pagsasanay sa larangan
sa Berlin, Alemanya.
Doktor
Kilala si Rizal sa kanyang mga gawa sa
panitikan, kabilang ang mga nobela tulad ng
"Noli Me Tangere" at "El Filibusterismo," mga
tula tulad ng "Mi Último Adiós," at mga
sanaysay at artikulo na nagtatampok ng mga
sosyal at politikal na isyu ng kanyang panahon. Manunulat
Liwanag:
Ang Rizal,
Maraming Tagapagmulat
Mukha ng Kamalayan
ni Rizal: Propesyon at Hanapbuhay

Isang mahusay na eskultor din si Rizal. Kilala siya

sa kanyang mga gawaing pang-arkitektura,
kabilang ang kanyang disenyo ng Calamba
Stone Arc.

Eskultor
Dahil sa kanyang interes sa agham, si Rizal ay
naging isang botanist. Naglakbay siya sa iba't
ibang bahagi ng Pilipinas upang mag-
rekolekta at mag-dokumento ng iba't ibang
uri ng halaman. Botanist
Liwanag:
Ang Rizal,
Maraming Tagapagmulat
Mukha ng Kamalayan
ni Rizal: Propesyon at Hanapbuhay

Bago siya nagtungo sa Espanya, nagturo si Rizal

ng mga paksang pang-agham at pang-kolehiyo
sa Unibersidad ng Santo Tomas.

Guro
Bukod sa kanyang mga personal na interes, si Rizal
ay naglaan din ng oras at panahon sa pagtulong sa
kanyang mga kababayan. Nagtatag siya ng
samahan na naglalayong tulungan ang mga Pilantropo at
Filipino sa ibang bansa, tulad ng La Liga Filipina. Aktibista
Liwanag:
Ang Rizal,
Maraming Tagapagmulat
Mukha ng Kamalayan
ni Rizal: Propesyon at Hanapbuhay
Si Rizal ay itinuturing na pambansang bayani ng
Pilipinas dahil sa kanyang papel sa pagbibigay
inspirasyon at pagtuturo sa mga Pilipino na
lumaban para sa kalayaan mula sa
kolonyalisasyong Kastila. Siya ay may
matinding pagmamahal sa kanyang bayan at
inilaan ang kanyang buhay para sa paglaya nito
Nationalist & Patriot mula sa pang-aapi.
Ang paglalakbay ni Rizal sa Europe at Asia ay nagbukas sa
kanya sa iba't ibang kultura, ideya, at pananaw, na
humulma sa kanyang pananaw sa mundo at
nakaimpluwensya sa kanyang mga sulatin. Siya ay isang
mamamayan ng mundo na tinanggap ang pagkakaiba-iba Traveler and
at naghangad na magtugma ng mga kultural na agwat. Global Citizen
Liwanag:
Ang Rizal,
Maraming Tagapagmulat
Mukha ng Kamalayan
ni Rizal: Propesyon at Hanapbuhay
Siya ay isang siyentipiko na nagbigay ng
mahalagang ambag sa iba't ibang larangan,
kasama na ang ophthalmology, ethnography,
at botany. Siya ay nagsagawa ng mga
siyentipikong pag-aaral at pananaliksik, na
Scientist and nagdokumento ng flora, fauna, at kulturang
katutubo ng Pilipinas.
Innovator
Isang magaling na alagad ng sining at ipinapahayag
ang kanyang mga ideya at mga adhikain sa
pamamagitan ng iba't ibang likhang sining. Ginamit niya
ang panitikan, biswal na sining, at musika upang
magbigay inspirasyon at edukasyon sa iba tungkol sa
kalagayan ng kanyang mga kababayan at ang Artist and
pangangailangan para sa pagbabago sa lipunan. Visionary