Przedmiot: Wstęp do informatyki gospodarczej

Rok akademicki 2023/2024

Wprowadzenie do
systemów informacyjnych

Sylwia Stefaniak
Październik 2023, Warszawa
 System informacyjny
Specyficzny układ nerwowy organizacji, który łączy w
jedną całość elementy systemu zarządzania.
[Koźmiński A.]

www.sgh.waw.pl
Definicje bazowe
System – zbiór obiektów, związanych częściami, połączonych wzajemnie w
określony sposób cele, funkcje, struktura, rodzaje wejść, rodzaje wyjść, procesy
transformacji wejść na wyjścia, otoczenie, cechy specyficzne

Informacja – dane zawarte w komunikacie, zinterpretowane przez odbiorcę,

mające dla niego znaczenie i wnoszące do jego świadomości element nowości,
czyli zmniejszające jego niewiedzę

System informacyjny – wyodrębniony czasowo i przestrzennie układ

przetwarzania informacji, będący zbiorem celowo ze sobą powiązanych
elementów.

www.sgh.waw.pl
 System informacyjny
System informacyjny jest definiowany
jako zbiór połączonych elementów,
które zbierają, przetwarzają, magazynują i udostępniają informacje

potrzebne w działaniach operacyjnych organizacji i przy

podejmowaniu decyzji.

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 System informacyjny
System informacyjny składa się z:
• wejścia – instrukcji, danych itp.,
• wyjścia – obliczeń, raportów itp.,
• sygnałów wejściowych przetwarzanych i sygnałów wyjściowych wytwarzanych,
• sprzężenia zwrotnego (kontrola operacji).

www.sgh.waw.pl

Źródło: Encyklopedia Zarządzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/System_informacyjny (dostęp: 21.09.2023)

 www.sgh.waw.pl
Źródło: Tadeusiewicz 2014
System informacyjny
System informacyjny – wyodrębniony czasowo i przestrzennie układ
przetwarzania informacji, będący zbiorem celowo ze sobą powiązanych
elementów:
• Źródła danych
• Metody gromadzenia danych
• Metody przetwarzania danych
• Kanały przepływu informacji
• Środki materialne
• Ludzie
• Miejsca przeznaczenia informacji

www.sgh.waw.pl
Źródło: Tadeusiewicz 2014
 Istota i cel systemu informacyjnego
• Celowo zorganizowana całość
• Istnieje w pewnym otoczeniu
• Efekt wzajemnie powiązanych ze sobą części
• Części te są niezależne i dynamiczne

• Działanie systemu można sprawdzić poprzez odniesienie się do CELU jego istnienia:
– Istotny
– Realny i osiągalny
– Prosty do zidentyfikowania
– Łatwy do obserwacji
– Mierzalny

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 System informacyjny

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
Funkcje systemu informacyjnego
SI jako wsparcie dla zarządzania przedsiębiorstwem powinien dostarczać:
• Informacji dobrej jakości zróżnicowanym decydentom
• Metod i narzędzi do analizy tych informacji
• Technologii usprawniających procesy informacyjne

Globalne funkcje SI
• Ewidencyjno-kontrolna
• Technicznego przygotowania
• Planowania i regulacji
• Analityczna
• Zadaniowa
• Wspomagania decyzji

www.sgh.waw.pl
 Poziomu systemu informacyjnego
• Nieformalny – zbiór wzorców i zachowań, które w procesie socjalizacji poznają wszyscy pracownicy
(tzw. kultura nieformalna).
• Formalny – jawne nakazy dotyczące zachowania: zasady, regulaminy, oficjalna struktura władzy.
• Techniczny – opisujący organizację w kategoriach przepływu komunikatów (np. o wykonanych
planach, zrealizowanych transakcjach) oraz w kategoriach działań związanych z przetwarzaniem
danych niezbędnych do realizacji zadań organizacji.
– Techniczny jest budowany zwykle jako wsparcie formalnego SI. Dawniej był to obieg
dokumentów, obecnie jest to system informatyczny.

www.sgh.waw.pl
 System informacyjny
Dostarczenie wartościowych informacji:
• Procedury przetwarzania  aspekt funkcjonalny
• Prawidłowe dane  aspekt opisu danych

Proces formalnego opisywania systemu nazywa się modelowaniem.

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 System informatyczny
System informatyczny jest wydzieloną,

skomputeryzowaną, częścią systemu

informacyjnego.

www.sgh.waw.pl

Źródło: Encyklopedia Zarządzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/System_informacyjny (dostęp: 21.09.2023)

 Cykl życia systemu informatycznego
1. Identyfikacja
7. Wdrożenie i problemów
ewaluacja systemu biznesowych i celów
projektu

2. Określenie
6. Testowanie i
wymagań
utrzymanie systemu
informacyjnych

5. Tworzenie i
3. Analiza potrzeb
dokumentowanie
systemowych
oprogramowania

4. Projektowanie
rekomendowanego
systemu
www.sgh.waw.pl

Źródło: Encyklopedia Zarządzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/System_informacyjny (dostęp: 21.09.2023)

Modelowanie procesów informacyjnych
• zrozum problem przed tworzeniem modelu
• zapamiętaj źródło i uzasadnienie każdego wymagania
• oceń wymagania z różnych punktów widzenia

www.sgh.waw.pl
 System informacyjny
Modelowanie funkcji polega na sprecyzowaniu:
• Głównych działań zachodzących w podmiocie gospodarczym (funkcja)
• Identyfikacja, co inicjuje działanie (zdarzenie)
• Co powinien osiągnąć system (cel)
• Na jakie podmioty ono wpływa (encje)
• Na jakie własności wpływa (atrybuty)

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Funkcja systemu informacyjnego
Funkcja – czynność lub grupa powiązanych czynności wykonanych przez system

Funkcja ogólna (wysokiego poziomu) – główne obszary funkcjonalne systemu

Funkcja elementarna – podstawowa niepodzielna funkcjonalnie czynność systemu

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Cel systemu informacyjnego
• Szczegółowy
• Mierzalny
• Osiągalny
• Zorientowany na rezultaty
• Ograniczony czasowo

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Elementy modelu strukturalnego
• Diagram hierarchii funkcji (DHF)
• Diagram związków encji (ERD – entity relationship diagram)
• Diagram przepływu danych (DPD – data flow diagram)
• Diagram przejść między stanami (STD – state transition diagram)
• Macierz CRUD (create, read, update, delete)
• Logika funkcji
• Słownik danych

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Rysowanie hierarchii funkcji

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Hierarchia funkcji
Hierarchia funkcji – metoda modelowania funkcji systemu informacyjnego poprzez
definiowanie funkcji ogólnych funkcjami bardziej szczegółowymi aż do funkcji
elementarnych

Dekompozycja – podział elementu na bardziej szczegółowe składniki

Diagram hierarchii funkcji – dekompozycja od ogółu do szczegółu struktury

funkcjonalnej systemu

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Dekompozycja funkcji
• suma wszystkich funkcji podrzędnych równa się ich funkcji nadrzędnej,
• funkcje podrzędne zawierają wszystko to, co jest potrzebne do wykonania funkcji
nadrzędnej,
• funkcje podrzędne muszą być konieczne do realizacji funkcji nadrzędnej; jeśli nie są,
to powinny być przeniesione do innej części diagramu,
• wykonanie funkcji nadrzędnej nie musi oznaczać zawsze wykonania wszystkich
funkcji podrzędnych,
• funkcje podrzędne mogą być wykonywane wielokrotnie podczas realizacji funkcji
nadrzędnej.

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Techniki modelowania funkcji
• Diagram hierarchii funkcji (DHF) – standardowe zasady budowy
• Diagram zależności funkcji (DZF)
• Standardowe użycie informacji przez funkcje (CRUD)
• Szczegółowy opis przetwarzania informacji – logika funkcji

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Cel modelowania funkcji
• pełne i dokładne zrozumienie działalności danej organizacji;
• dostarczenie adekwatnego modelu potrzeb funkcjonalnych
organizacji, który ma spełniać rolę ramowego szkicu dla tworzenia
nowego lub rozwijania istniejącego systemu informatycznego;
• dostarczenie modelu niezależnego od mechanizmów lub metod
przetwarzania, pozwalającego na podejmowanie obiektywnych
decyzji o alternatywnych technikach implementacji,
współdziałających z istniejącymi systemami.

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Diagram hierarchii funkcji
• Najprostszą i użyteczną techniką modelowania funkcji jest wykonanie ich
hierarchii, gdzie każda funkcja jest nazwana przez proste niedwuznaczne
sentencje.
• Posiada strukturę drzewa genealogicznego i przypomina strukturę
organizacyjną.
• Każda funkcja typu „rodzic” jest opisana bardziej szczegółowo przez jej
funkcje typu „dzieci”.
• Diagram hierarchii funkcji (DHF) jest to model funkcji danej organizacji
realizowanych zgodnie z jej celami w odpowiedzi na zdarzenia.

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Rysowanie hierarchii funkcji
Układy prezentacji hierarchii funkcji:
• poziomy,
• pionowy,
• tekstowy (pionowy),
• hybrydowy / mieszany.

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Rysowanie hierarchii funkcji

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Rysowanie hierarchii funkcji

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Rysowanie hierarchii funkcji
Funkcja
nadrzędna
Funkcja
„rodzic”
podrzędna
„dziecko”

Wszystko, co należy zrobić, żeby

zrealizować funkcję nadrzędną

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Rysowanie hierarchii funkcji

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Rysowanie hierarchii funkcji

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
Rysowanie hierarchii funkcji
SYSTEM OBSŁUGI KONFERENCJI

1. Rejestracja 2. Zarządzanie
uczestników konferencją

1.1. Zarejestrowanie 2.1. Zarejestrowanie

uczestnika nowego wydarzenia

1.2. Sprawdzenie 2.2. Sprawdzenie listy

dostępności miejsc uczestników

1.3. Wysłanie 2.3. Wydrukowanie listy

potwierdzenia rejestracji uczestników

1.4. Wysłanie odmowy 2.4. Odwołanie www.sgh.waw.pl

rejestracji konferencji
Rysowanie hierarchii funkcji
WYKONANIE PROJEKTU
ZALICZENIOWEGO

1. Wykonanie opisu 2. Wykonanie aplikacji

2.1. Wybranie modelu

1.1. Opisanie celu aplikacji
aplikacji

1.2. Opisanie warunków

2.2. Wybranie interfejsu
brzegowych

1.3. Opisanie algorytmu/ 2.3. Implementacja

funkcji aplikacji algorytmu

1.4. Opis etapów budowy 2.4. Przetestowanie www.sgh.waw.pl

aplikacji aplikacji
 Diagramy przepływu danych
Diagram przepływu danych – metoda modelowania funkcjonalności systemu
informacyjnego.
W przeciwieństwie do hierarchii funkcji przedstawia nie tylko czynności, lecz
także przepływy danych, które reprezentują wejścia i wyjścia informacyjne procesu.

Symbole reprezentujące komponenty systemu informacyjnego:

• proces,
• obiekt zewnętrzny,
• magazyn danych,
• przepływ danych.

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
Diagramy przepływu danych

www.sgh.waw.pl
www.sgh.waw.pl
www.sgh.waw.pl
Diagramy procesu

www.sgh.waw.pl
 Diagramy przepływu danych

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
 Diagramy przepływu danych

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
www.sgh.waw.pl
 Diagramy przepływu danych

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
Ćwiczenie ☺

www.sgh.waw.pl
Szablony
https://support.microsoft.com/pl-pl/office/polecane-szablony-i-diagramy-
programu-visio-27d4274b-5fc2-4f5c-8190-35ff1db34aa5

www.sgh.waw.pl
 Przykład - biblioteka
Podstawowe funkcje systemu:
• proces przyjmowania nowego członka
• proces wypożyczania książek lub periodyków
• proces przyjmowania zwrotów
• proces kontroli księgozbioru
• proces współpracy z bibliotekami stowarzyszonymi
• proces zamawiania nowych pozycji
• proces opracowywania nowych pozycji

www.sgh.waw.pl

Źródło: Wstęp do informatyki gospodarczej - zajęcia laboratoryjne, Oficyna Wydawnicza SGH 2015, praca zbiorowa pod red. K. Polańskiej
www.sgh.waw.pl
 Inne
Serwis komputerowy.
Warsztat samochodowy.
Biuro podróży.
Firma szkoleniowa.
Przychodnia lekarska.
Sprzedaż samochodów.
Klinika stomatologiczna.
Piekarnia.
Obsługa hotelu.
Wypożyczalnia samochodów.
Punkt reklamacji sprzętu komputerowego.
Zarządzanie nieruchomościami (wynajem mieszkań).
Przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej.

www.sgh.waw.pl
Instrukcje
• https://support.microsoft.com/pl-pl/office/tworzenie-diagramu-przepływu-
danych-w-programie-visio-509a0489-4b63-479c-84ae-4cd5bc7c896d

www.sgh.waw.pl
Inne metody tworzenia DPD
• Lucidchart: https://www.lucidchart.com/pages/pl/diagram-przeplywu-danych

www.sgh.waw.pl
Inne metody tworzenia DPD
• Miro: https://miro.com/pl/diagramming/what-is-a-data-flow-diagram/

www.sgh.waw.pl
Inne metody tworzenia DPD
• Canva: https://www.canva.com/pl_pl/wykresy/diagram-przeplywu-danych/

www.sgh.waw.pl
Dziękuję!