ಗ್ರಾಮ ಲೆಕ್ಕಿಗ Indian Constitution

ಯ ಯ ಅ - ಂಧನೂರ
---------------------------------------------------------
KAS & PSI ಪ ೕ ಗ " ರತ ಸಂ ನ" ೂೕಟ ್
✍.. Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC. [9900868030]
---------------------------------------------------------
★ ಒಂದು ೕಶದ ಮೂಲಭೂತ ನೂನು & ಜ ೕಯ ಖ ಯನು "ಸ ಂ ನ " ಎನುವರು.
★ ಸಂ ನ " ರರ ಹಕು, ಕತ ವಗಳು, ಸರ ರ ಮ ತು ಪ ಗ ಳ ನ ಡು ನ " ಸಂಬಂಧವನು ಸುವ ಮಹತದ
ಖ .
★ 16 ೕ ಶತ ನದ ಸಂ ನ ಎಂಬ ಪದವನು ಪ ಥಮ ಬಳ ದವರು : 2 ೕ .
★ ಜಗ ನ ಅತಂತ ಹ ಯ ಸಂ ನ: ಮ ೂೕ ಸಂ ನ
★ ಶದ ದಲ ತ ಸಂ ನ :ಅ ೕ ಸಂ ನ
★ ಶದ ಅತಂತ ೂಡ ಸಂ ನ : ಅಲ ಸಂ ನ [ಅಲ ಎಂಬುದು ಅ ೕ ದ ಒಂದು ಕ ಜ ].
★ಪ ಪ ಭುತ ಷ ಗಳ ಶದ ಅ ೂಡ ಸಂ ನ: ರತದ ಸಂ ನ
★ ರತ ಸಂ ನದ ಮಹ : . .ಆ . ಅ ಂ ೕಡರ
★ಅ ೕ ಸಂ ನದ ಮಹ : ಮ್ ಸ
★ ಒಂದು ೕಶ ೂಸ ಸಂ ನವನು ರ ೂಳುವ ಅಗತ ಈ ಳ ನ 3 ಸಂದಭ ಗಳ ಉದ ಸುತ
1]. ಒಂದು ಬೃಹ ಕ ಂ ಗ
2]. ಒಂದು ೕಶ ಪರ ೕಯರ ಆಡ ತ ಂದ ಮುಕ ಗ.
3]. ಸಣ ಸಣ ಂತಗಳು ಒಂದು ಗು ಒಂದು ಸತಂತ ಷ ಉದ ಗ.
★ ೕ ನ 2 ೕ ವಗ ೕ ದ ರತ ಸಂ ನ "ಚು ತ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಸದಸ ಂದ" ರಚ .
★ ರತ ಸಂ ನದ ಳವ ಯ :
★ ರತ ಸಂ ನದ ಳವ ಯನು ಈ ಳ ನ ಲು ಹಂತಗಳ ಂಗ ಸ .
1]. ರತ ಷರ ಆಗಮನ
2]. ಕ ಂ ಪ ಆಡ ತ
3]. ಟ ಆಡ ತ
4]. ಂ ಯುಗ
Webtopdfconverter.com
1] ರತ ಷರ ಆಗಮನ :
★ ರತ ಬಂದ ದಲ : ಲಡ
★ ರತದ ಷರ ದಲು ೂಸ ೕಂದ : ಸ ೂ ರ
★ ಂಬ -31, 1600 ರಂದು ಟ "1 ೕ ಎ ಬ " ಈಸ್ ಇಂ ಕಂಪ ರತದ ರ ಡಲು
ಅನುಮ ೕ ದಳು.
★ 1726ರ ಕಂಪ ಯು ರತದ ನು ವಶಪ ೂಂಡ ಪ ೕಶಗಳ ೕ ನೂನು ಡಲು ರಂ ತು
★ 1757 ರ ಕದನ
★ 1764ರ ಬ ಕದನ
★ಈ ೕ ನ "ಎರಡು ಕದನಗಳು" ರತದ ಕಂಪ ಯ ಆಡ ತ ಭದ ಬು ೂಟ .
2] ಷ ಕಂಪ ಆಡ ತ :
★ ಟ ಕಂಪ ಯು "1773 ಂದ 1857 ರವ ರತದ ಹಲ ರು ಗಳನು ೂ ತು.
1]. 1773 ರ ಗು ಂ
2]. 1784ರ ಟ್ ಇಂ
3]. 1793 ರ ಟ
4]. 1813 ರ ಟ
5]. 1833 ರ ಟ
6]. 1853 ರ ಟ
3] ಟ ಆಡ ತ :
★ 1857 ದಂ ಯ ನಂತರ ರತದ ಕಂಪ ಆಡ ತ ೂ ೂಂ ತು. ನಂತರ ಟ
" ೂೕ " ರತ ಸ ರದ ಮುಖಸ ದಳು.
1]. 1858 ರ ರತ ಸ ರ
2]. 1861 ರ ರ ೕಯ ಪ ಷತು ಅ ಯಮ.
3]. 1892 ರ ರ ೕಯ ಪ ಷತು ಅ ಯಮ
4]. 1909 ರ ರ ೕಯ ಪ ಷ [ ಂ ೂೕ - ಸು ರ ಗಳು]
5]. 1919 ರ ರತ ಸ ರ [ ಂ ೂ- ೕಲಫ ಸು ರ ಗಳು]
6]. 1935 ರ ರತ ಸ ರ
4] ಂ ಯುಗ :
★ ಜನವ -9, 1915 ರಂದು ದ ಣ ಆ ಂದ ಂ ೕ ಯವರು ರತ ಬಂದರು.
★ 1915ರ ಬರಮ ಆಶ ಮವನು ರಂ ದರು.
★ 1916ರ ೕಯ ಂ ೕ 1947 ರವ " ೕಯ ಚಳವ ಯ ಯಕತ" ವ ೂಂಡರು.
★ ಂ ಯುಗದ ನ ದ ಪ ಮುಖ ಘಟ ಗಳು :
1] ಚಂ ರಣ ಸ ಗ ಹ : 1917
2] ಅಹ ಹ ರ ೂೕ ಟ : 1918
3] ಜ ಯ ದುರಂತ : ಏ -13, 1919
4] ಅಸಹ ರ ಚಳವ : 1920-1922
5] ೖಮ ಆ ಗ : 1927-1930
6] ಇ ೂೕಷ : 1928
7] ಮ ೕಯ ೕ ಪ ಕಟ : ಅ ಗ ಸ ್ -16, 1932.
8] 3 ದುಂಡು ೕ ನಸ ೕಳನಗಳು : 1930, 1931, 1932.
9] ಒಪಂದ : ಪ ಂ ಬ -26, 1932.
10] 1935 ರ ರತ ಸ ರ
11] 1940 ಆಗಸ್ 08 ರ ೂಡು
12] 1942 ರ ಪ್ ಆ ಗದ ವರ ಗಳು.
13] 1946 ರ ಆ ಗ ವರ .
14] 1947 ರ ಂ ಟ ಜ
15] 1947 ರ ರತ ತಂತ .
★ ರತದ ಷರು ೂ ದ ಟ ದಲ : 1773 ಗು ಂ .

★ ಲ ಬಂದು ವಷ : 1919.
★ ರತದ ದಲ ಬಂ ಳದ ಗವನ ಜನರ : ಂ
★ ದಲ ರತದ ಗವನ ಜನರ : ಯಂ ಂ .
★ ರತದ ದಲ ೖಸ ಯ: ಂ .
★ ರತದ ಪ ಪ ಥಮ ಜ ಯ ದ : .
★ ಗ ಕ ೕ ಪ ೕ ದ ದಲ ರ ೕಯ : ಸ ಂ ಧ ಥ ಗೂ .
★ ೖಸ ಯರ ಯ ಮಂಡ ಆ ದ ದಲ ರ ೕಯ : ಸ ಂ ಧ ಥ .
★ ರತದ ಷರು ೂ ದ ದಲ ೖ ಕ : 1813ರ ಟ .
★ ಪ್ ಆ ಗದ ವರ ಗಳನು ಮ ತ ಂ ೕ ಯವರು ""ಮ ು ಳ ು ಗ ು ರ ು ವ ಂ ನ ೕಸ್ ೕ
" ಎಂದು ಕ .
★ ರತ ಸಂ ನದ " ೕ ನ " ಎಂದು ಕ ಯಲಡುವ : 1935 ರ ರತ ಸ ರ .
01]. ರತ ಸಂ ನದ ರಚ ಸ ಯ ರಚ :
★ 1934 ರ ದಲ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಅಗತವನು ಪ ದವರು : ಎ ಂ . ಎ .

★ ಸತಂತ ರತ ಒಂದು ಸಂ ನವನು ರ ಸಲು ರಸು ದಆ ಗ : ಆ ಗ -1946
★ ೕ ಆ ಗದ ರ ನಂ ಸಂ ನ ರಚ ಸ "1946 ಜ ು ೖ ಂ ಗ ಳ " ಚು ವ ಗಳು ನ ದ .
★ ರತದ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಒ ಟ ು ಸ ದಸ ರ ಸ ಂ : 389
1]. ೕ ಇಂ ಂತಗ ಂದ : 292 ಸ ದಸ ರ ು
2]. ೕ ಕ ೕಷನ ೕ ಂತಗ ಂದ : 04 ಸ ದಸ ರ ು
3]. ೕ ಸಂ ನಗ ಂದ : 93 ಸ ದಸ ರ ು
★ 1947 ರ ರತ ಭಜ ಯ ನ ಂ ತ ರ ಸ ಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಸ ದಸ ರ ಸ ಂ : 229 ಸ ದಸ ರ ು .
1]. ೕ ಇಂ ಂತಗ ಂದ : 229 ಸ ದಸ ರ ು
2]. ೕ ಸಂ ನಗ ಂದ : 70 ಸ ದಸ ರ ು
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಅ ತ ಬಂದ ನ : ಂಬ 06, 1946.
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ "ಪ ಥಮ ಸ " ನ ದ ನ : ಂಬ 09, 1946.
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ" ೕಯ ಸ " ನ ದ ನ : ಂಬ 11, 1946.
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ "ತ ೃ ೕ ಯ ಸ " ನ ದ ನ : ಂಬ 13, 1946.
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ "ಹ ಂ ಅಧ " ೕಮಕ ದವರು. : ಸ ನಂದ .
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ" ಯಂ ಅಧ " ೕಮಕ ದವರು : . ಬು ೕಂದ ಪ ದ.
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ "ಉ ಧ " ೕಮಕ ದವರು : ಎ . . ಮುಖ .
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ" ನೂನು ಸಲ ರ " ೕಮಕ ದವರು : .ಎ . .
★ ಸಂ ನ "ಕ ರ ಡು ಸ ಯ " ಅಧ ರು : . .ಆ . ಅಂ ೕಡ .
★ ಕರಡು ಸ ರಚ ದ ವಷ : ಅ ಗ ಸ ್ 29, 1947
★ ಸಂ ನದ ಕರಡು ಪ ಯನು ಪ ೕ ಸಲು ದು ೂಂಡ ಅವ : 114 ನಗಳು.
★ ರತದ ಸಂ ನ ರ ಸಲು ದು ೂಂಡ ಒಟು ವ : 2 ವ ಷ , 11 ಂ ಗ ಳ ು , 18 ನಗಳು.
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯೂ ೕ ದ ಒಟು ಅ ೕಶನಗಳು : 11 ಅ ೕ ಶನ ಗ ಳ ು .
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ದ ಒಟು ಸ ಗಳ ಸಂ : 22 ಸ ಗಳು.
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ಸ ಯ ಅಧ ರು : ಸ ವಲಭ ಪ ೕ .
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ಉಪಸ ಯ ಅಧ ರು : . ಕೃ ಲ .
★ ರತದ ಸಂ ನ "ಅ ಂ ೕ ರ ದ ನ" : ನವಂಬ 26, 1949,
★ ರತದ ಸಂ ನ ೕಶ ದಂತ " ಬಂ ದ " ನ : ಜ ವ 26, 1950
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಗವ ದ ಒಟು ಮ ಯರ ಸಂ : 15 ಜ ನ ಮ ಯರು.
★ ಸಂ ನ ರಚ ಖ ದ ಒಟು ತ : 64 ಲ ರೂ.ಗಳು.
★ ರತದ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಂಛನ : ಆ
★ ರತದ ಸಂ ನದ ಮಹ : . .ಆ . ಅಂ ೕಡ .
★ ರತ ಮ ೂಲ ಸಂ ನ ಒಳ ೂಂ ರು ದು :
1]. 395 ಗ ಳ ು [Articles]
2]. 22 ಗ ಗ ಳ ು [Parts]
3]. 08 ಅ ನ ು ಸ ೂ ಗ ಳ ು .....ಇದ
★ ರತದ ಪ ಸುತ ಸಂ ನ ಒಳ ೂಂ ರು ದು :
1]. 450 ಕ ೂ ಚು ಗಳು.
2]. 25 ಗಗಳು
3]. 12 ಅ ನ ು ಸ ೂ ಗ ಳ ು
★ ಪ ಪಂಚದ "ಅ ೂ ಡ " ಸಂ ನ: ರತದ ಸಂ ನ.
★ ಪ ಪಂಚದ "ಅ ಕ " ಸಂ ನ:ಅ ೕ ಸಂ ನ.
★ ಪ ಪಂಚದ ನ "ಅ ತ " ಸಂ ನ ಉ ಹರ : ಟ ಸಂ ನ.
★ ಪ ಪಂಚದ ನ " ತ " ಸಂ ನ ಉ ಹರ : ರತ & ಅ ೕ ಸಂ ನ.
★ ಪ ಪಂಚದ ಅತಂತ "ಸ ರ ಳ [ನ ಮ ]" ಸಂ ನ: ಟ ಸಂ ನ.
★ ಪ ಪಂಚದ ಅತಂತ "ಕ ಣ [ಅ ನ ಮ ]" ಸಂ ನ:ಅ ೕ ಸಂ ನ.
★ ಂಶಃ ರತದ ಸಂ ನ : ನಮ & ಅನಮ ಸಂ ನ.
★ ರತ ಸಂ ನದ ಪ ಮು ಖ ಎರವಲು ಷಯ ಗಳು :
1]. ೕ ಸಂ ನ : ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳು, ಉಪ ಷ ಪ ಹು , ಮ ಗ, ಸತಂತ ಂಗ,
2]. ಟ ಸಂ ನ : ಸಂಸ ೕಯ ಸರ ರ, ಏಕ ರತ, ವವ , ಟಗಳು, ಸಧನ ಪದ .
3]. ರ ಸಂ ನ : ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳು,
4]. ಐ ಂ ಸಂ ನ : ಜ ೕ ಶಕ ತತಗಳು, ಷ ಪ ಗಳ ಚು ವ ನ, ಜಸ ಸದಸರ ಮಕರಣ.
5]. ನ ಸಂ ನ : ಒಕೂಟ ವವ , ಬ ಸ ೕಂದ ಸರ ರ, ಜ ಲರ ೕಮಕ, ಸು ೕಂ ೂ ನ ಸಲ ಅ ರ.
6]. ದ ಣ ಆ ಸಂ ನ : ಸಂ ನ ದುಪ ನ.
7]. ಜ ಮ ಸಂ ನ : ತುತು ಪ ನಗಳು.
8]. ಆ ೕ ಸಂ ನ : ಸಮವ ಪ , ಸಂಸ ನ ಜಂ ಅ ೕಶನ,
9]. ಜ ಸಂ ನ : ನೂನು ಡುವ ಪ ೕ .
10]. ನ್ ಸಂ ನ :ಪ ವ ಯ ನ ಗಣ ಜ, ತಂತ , ಸ ನ , ತೃತದ ಪದಗಳು.
11]. 1935 ರ ರತ ಸರ ರ : ಸಂ ನದ ನ " ೕ -75% ಅ ಂ ಶಗ ಳ ನ ು " ಈ ಂದ ಪ ಯ .
ಈ ಯನು " ರ ತ ಸ ಂ ನದ ೕ ನ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ರತ ಸಂ ನದ ರು ವ 25 ಗಗಳು :
➡ 01 ೕ ಗ : ರತದ ಒಕೂಟ & ಭೂ ಪ ೕಶ [01-04 ಗಳು].
➡ 02 ೕ ಗ : ರತ [05-11 ಗಳು].
➡ 03 ೕ ಗ : ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳು [12-35 ಗಳು].
➡ 04 ೕ ಗ : ಜ ೕ ಶಕ ತತಗಳು [36-51 ಗಳು].
➡ 04-A, ಗ : ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳು [51-A ]
➡ 05 ೕ ಗ : ೕಂದ ಸರ ರ [52-151 ಗಳು].
➡ 06 ೕ ಗ : ಜ ಸರ ರ [152-237 ಗಳು].
➡ 07 ೕ ಗ : B ವಗ ದ ಜಗಳು [238 ]. ರದುಪ ಸ .
➡ 08 ೕ ಗ : ೕಂ ಡ ತ ಪ ೕಶಗಳು [239 - 242 ಗಳು].
➡ 09 ೕ ಗ : ಪಂ ಯ ಸಂ ಗಳು [243 - 243 (o) ಗಳು].
➡ 9-A, ಗ : ಮು ಗಳು [243 (P) ಂದ 243 (Zg) ಗಳು].
➡ 9-B, ಗ : ಸಹ ಸಂ ಗಳು [243 (ZH) - 243 (ZP) ಗಳು].
➡ 10 ೕ ಗ : ಅನುಸೂ ತ ಮತು ಬುಡಕಟುಗಳು [244-244 (A) ಗಳು]
➡ 11 ೕ ಗ : ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಸಂಬಂಧಗಳು [245-263 ಗಳು].
➡ 12 ೕ ಗ : ಹಣ ಸು, ಆ ಮುಂ ದ [264-300 (A) ].
➡13 ೕ ಗ : ರತ ೂಳ ರ ಮತು ಜ [301-307 ಗಳು].
➡ 14 ೕ ಗ : ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಆಡ ತ ೕ ಗಳು [308-323 ಗಳು].
➡ 14-A, ಗ : ೕಕರಣಗಳು [323(A)-323(B) ಗಳು].
➡ 15 ೕ ಗ : ಚು ವ ಗಳು [324-329(A) ಗಳು].
➡ 16 ೕ ಗ : ಲ ವಗ ಗ ಸಂಬಂ ದ ೕಷ ಯಮಗಳು [330-342 ಗಳು].
➡ 17 ೕ ಗ : ಅ ಕೃತ ಗಳು [343-351 ಗಳು].
➡ 18 ೕ ಗ : ತುತು ಪ ಗಳು [352-360 ಗಳು].
➡ 19 ೕ ಗ : ಸ ೕ ಯ /ಇತ [361-367 ಗಳು].
➡ 20 ೕ ಗ : ಸಂ ನ ದುಪ [368 ೕ ].
➡ 21 ೕ ಗ : ಕ ಮತು ೕಷ ಯಮಗಳು [369-392 ಗಳು].
➡ 22 ೕ ಗ : ಕ ಸರು, ರಂಭ, ಪ ಕಟ ಇ . [393-395 ಗಳು].
★ ರತ ಸಂ ನದ ರು ವ 12 ಅನು ಸೂ ಗಳು :
➡1 ೕ ಅನುಸೂ : ಜಗಳು ಮತು ೕಂ ಡ ತ ಪ ೕಶಗಳ ವರ.
➡2 ೕ ಅನುಸೂ : ಸಂ ತ ಹು ಯ ರುವವರ " ೕತನ, ಭತ ಮತು ಸವಲತುಗಳು"
➡3 ೕ ಅನುಸೂ : ಸಂ ತಕ ಹು ಯ ರುವವರ "ಪ ಣ ವಚನ".
➡4 ೕ ಅನುಸೂ : ಜಸ ಯ ಜಗ ನಗಳ ಹಂ
➡ 5 ೕ ಅನುಸೂ : ಅನುಸೂ ತ ಪ ೕಶ ಮತು ಬುಡಕಟು ಪ ೕಶಗಳ ಆಡ ತ ಗೂ ಯಂತ ಣ.
➡ 6 ೕ ಅನುಸೂ : ಈ ನ ಜಗಳ ಆಡ ತ ಮತು ಯಂತ ಣ.
➡ 7 ೕ ಅನುಸೂ : ೕಂದ ಮತು ಜದ ನಡು ನ ಅ ರ ಹಂ .
➡ 8 ೕ ಅನುಸೂ : ಅ ಕೃತ ಗಳು
➡ 9 ೕ ಅನುಸೂ : ಭೂ ಸು ರ
➡ 10 ೕ ಅನುಸೂ : ಪ ಂತರ ೕಧ
➡ 11 ೕ ಅನುಸೂ : ಪಂ ಯ ಸಂ ಗಳ ಅ ರ ಮತು ಜ ಗಳು,
➡ 12 ೕ ಅನುಸೂ : ನಗರ ಸ ೕಯ ಸಂ ಗಳ ಅ ರ ಮತು ಯ ಗಳು
---------------------------------------------------------
✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]
01]. ರತ ಸಂ ನದ "ಪ ವ ":
★ ಪ ವ ಯ ಸಂ ನದ ೕಶಗಳನು ಸಂ ಪ ವ ಸುತ .
★ ಪ ವ ಯನು "ಸ ಂ ನ ದ ಹ ೃದಯ " ಎಂದು ಕ ಯುವರು.
★ ಪ ವ ಯನು " ಜ ೕ ಯ ತ ಕ " ಎಂದು ಕ ದವರು : . ಎ ಂ . ಮ ು .
★ ಪ ವ ಯ ಪ ಕಲ ಯನು "ಅ ೕ ಸಂ ನ ಂ ದ " ಎರವಲು ಪ ಯ .
★ಪ ವ ೕ ದವರು : ಜ ಹ ರ ಹರು.
★ ಗ ೕ ದರು : ಂ ಬ 13, 1946 ರ ಂ ದು .
★ ಏ ಂದು ೕ ದರು : " ಯ ಗ ಳ ಣ ಯ .
★ ಗ ಅಂ ೕ ರ ತು : ಜ ವ 22, 1947.
★ 1789 ರ ಂ ಂ : ಗಣ ಜ, ತಂತ , ಸ ನ , ತ ೃತ
★ 1917 ರ ರ ಂ : ಕ, ಆ ಕ, ಕ ಯ.
★ಪ ವ "ಸ ಜ , ೕ ತ , ಐ ಕ " ಪದಗಳನು ೕ ದ ವಷ : 1976 42 ೕ ದು ಪ .
★ಪ ವ ಸಂ ಬ ದಂ ಸು ೕ ೂೕ ನ ೕ ಗಳು :
➡ ರು ಪ ಕ ರ ಣ [1960] : ಪ ವ ಯು "ಸ ಂ ನದ ಗ ವ ಲ " ಎಂದು ೕ ತು.
➡ ೕಶ ನಂಧ ರ ಪ ಕ ರ ಣ : ಪ ವ ಯು "ಸ ಂ ನದ ಗ " ಎಂದು ೕ ತು.
➡ LIC ಆ ಇಂ ಪ ಕ ರ ಣ [1995] : ಪ ವ ಯು "ಸ ಂ ನದ ಅ ಜ ಅ ಂ ಗ " ಎಂದು ೕ ತು.
★ಪ ವ ಯ ರು ವ ಪ ಮು ಖ ಪದಗಳು ಮತು ಅಥ :
1]. ರತದ ಪ ಗ ದ : ರತದ ಸಂ ನವನು ರ ದವರು ಮತು ಅದನು ಅಳವ ೂಂಡವರು ರತದ
ಪ ಗಳು ಎಂದು ಸುತ .
2]. ವ ಮ ಷ : ರತ ಆಂತ ಕ ಮತು ಹ ಸತಂತ ಣ ಯಗಳನು ೖ ೂಳುವ ಅ ರ
ೂಂ .
3]. ೕತ ಷ : ರತ ೕ ಧಮ ವನು ೕಯ ಧಮ ವ ೕಕ ಲ.
4]. ಸ ಜ :ಸ ಜದ ಕ ರತಮ ಇಲ ರು ದು.
5]. ಪ ಪ ಭು ತ : ಪ ಗ ಂದ, ಪ ಗ , ಪ ಗ ೂಸರ ರೂ ದ ಆಡ ತ.
6]. ಗ ಣ ಜ : ಒಂದು ಷ ದ ಮುಖಸರನು ಪ ತ ಅಥ ಪ ೂೕ ಚು ವ ಮೂಲಕ ಆ ಡು ದ
"ಗಣತಂತ /ಗಣ ಜ" ಎನುವರು.
7]. ಸ ನ :ಸ ಜದ ಎ ವಗ , ಧಮ ದವರನು ಸ ನ ೂೕ ೂಳು ದು.
8]. ತ ೃತ : ೕಶದ ನ ಪ ಬರು ಪರಸರ ಸ ೂೕದರತ ಮ ೂೕ ವ ಂದ ೕ ಸು ದು.
9]. :ಎ ಜನ ಗೂ ಕ, ಆ ಕ, ಜ ೕಯ ಯ ಒದ ಸು ದು.
---------------------------------------------------------
01]. ಗ -01: ರತದ ಒಕೂ ಟ ಮ ತು ಅದರ ಭೂ ಪ ೕಶ :
★ ಸಂ ನದ ಗ-01 ರ ನ 01 ಂದ 04 ರವ ನ ಗಳು ರತ ಒಕೂಟ ಮತು ಅದರ ಭೂಪ ೕಶದ ಬ ವ ಸುತ .
➡1 ೕ :ಈ ರತವನು "ಇಂ ಅಂದ ರ ತ " ಎಂದು ಸುತ .
➡2 ೕ : ೂಸ ಜಗಳ ರಚ .
➡3 ೕ : ಜಗಳ ಸರು ಮತು ಗ ಬದ ವ ಡು ದು.
➡4 ೕ :2&3 ೕ ಗ ಸಂಸತು ಸರಳ ಬಹುಮತದ ಮೂಲಕ ದುಪ ಡಬಹುದು ಎಂದು ಸುತ .
★ ತಂತ ಬಂದ ಸಂದಭ ದ ರತದ ದ ಒಟು ೕ ಸಂ ನಗಳು : 552 ಸ ಂ ನ ಗ ಳ ು .
★ ರತದ ಒಕೂಟ ೕನ ದ ಸಂ ನಗಳ ಸಂ : 549 ಸ ಂ ನ ಗ ಳ ು .
★ ರತದ ಒಕೂಟ ೕನ ಗ ಸತಂತ ಉ ದ ಸಂ ನಗಳು : 03 [ ೖ , ಜು ಗ , ಜಮು &
ೕ ]
★ ಜಮು ೕರ ಸಂ ನ ರತ ಒಕೂಟ ೕನ ದು : ಒಒ ಪ ಂ ದದ ಮ ೂ ಲ ಕ ಮ ೂ ಲ ಕ [1947 ಅ ೂ ೕ ಬ 26]
★ ಜು ಗ ಸಂ ನ ರತ ಒಕೂಟ ೕನ ದು : ಮ ತ ನ ದ ಮ ೂ ಲ ಕ [ ಬ ವ -2, 1948]
★ ೖದ ಸಂ ನ ರತ ಒಕೂಟ ೕನ ದು : ಆ: ಆ ಫ ೕ ಷ ೕ ೂೕ ಯ ಚರ ಯ ಮ ೂಲಕ
[ ಪ ಂ ಬ -17, 1948]
★ಅ ೂಡ ದ ೕ ಸಂ ನ : ೖ ದ ಸಂ ನ
★ಅ ಕ ದ ೕ ಸಂ ನ : ಜ ು ಗ ಸಂ ನ
★ ರತದ ಒಕೂಟ ೕ ದ ದಲ ೕ ಸಂ ನ : ೂ ಸಂ ನ
★ 1950 ರ ಸಂ ನ ಬಂ ಗ ರತದ ದ "29 ಜ ಗ ಳ ನ ು " A, B, C, D ವಗ ಗಳು ಎಂದು 4 ಗಗ
ಂಗ ಸ ತು.
★ ೕ ಸಂ ನಗಳ ಮಂ : ಸ ವಲಭ ಪ ೕ
★ ರತದ ಒಕೂಟದ ಯ ದ : . . ನ
★ ಜ ಗಳ ನ ರಚ ಸಂ ಬಂ ದಆ ಗಗಳು :
➡ಎ . . ಆ ಗ -1948 : ಗಳ ಆ ರದ ಜಗಳ ರಚ ಯನು ರಸ ತು.
➡ . . . ಸ -1948 : ಗಳ ಆ ರದ ಜಗಳ ರ ಸು ದು ಸೂಕವಲ ಎಂದು ರಸ ತು.
➡ ಫಜ ಅ ಆ ಗ -1953 : ಗಳ ಆ ರದ ಜಗಳನು ರ ಸಲು ರಸು ತು.
★ ಜಗಳ ರಚ ಬಂದ ವಷ : 1956 ನ ವ ಂ ಬ -1 [7 ೕ ದು ಪ ]
★ 1956 ನ ಂಬ -01 ರಂದು "14 ಜಗಳು & 6 ೕಂ ಡ ತ ಪ ೕ ಶಗ ಳ ನ ು " ರ ಸ ತು.
★ ಆ ರದ ೕ ಪ ೕಕ "ಆ ಂ ಧ ಪ ೕ ಶ " ಜ ರಚ 56 ನ ಉಪ ಸ ೂೕ ಟ ಮರಣ ೂಂ ದ
ವ : ೕ ಮುಲು
★ ರತದ " ಗ ಳ ಆ ರ ದ " ೕ ರಚ ದ ಟ ದಲ ಜ : ಆ ಂ ಧ ಪ ೕ ಶ.
★ ರತದ ಪ ಸುತ "28 ಜಗಳು & 9 ೕಂ ಡ ೕ ತ ಪ ೕ ಶಗ ಳ ು " ಇ .
★ ಕ ಟಕ ಏ ೕಕರಣ ೂಂಡ ವಷ : ನ ವ ಂ ಬ -1, 1956
★ ಜಮು ಮತು ೕರ ಜದ ಬ ಸುವ : 370 ೕ .
---------------------------------------------------------
02]. ಗ -2 : ರತ [5-11 ಗಳ ು ] :
★ ಒಂದು ೕಶದ ಗ ಕ ಮತು ಜ ೕಯ ಹಕುಗಳನು ಅನುಭ ಸುವ ವ ಯು ಆ ೕಶದ ರ ರು .
★ ರತದ "ಏಕ ರತ" ಯ .
★ ರತದ ಏಕ ರತ ನ ಎರವಲು ಪ ದು : ಟ ಸ ಂ ನ ಂ ದ.
★ ರತ ೂಂ ರುವ ಷ ಗಳು : ಅ ೕ & ಟರ ಂ .
★ ರತದ ಬ ಸಂ ನದ ವ ಗದ ವ ಸ :2 ೕ ಗದ
★ ರತದ ಬ ವ ಸುವ ಗಳು : ಗ ಳ ು 5 ಂ ದ 11 ರ ವ .
★ಅ ರ ೕಯ "" ರ ತ " ೕಡಲು ರಸು ದಸ : ಎ .ಎ . ಂ ೕ ಸ .
★ ರತದ ರತ ಬಂದ ವಷ : 1955.
★ 1955 ರ ರತ ದುಪ ದ ವಷ : 1986, 1992, 2003, 2005, 2019
★ ರತ ಸಂಬಂ ದ ಪ ಮು ಖ ಗಳು :
➡ 5 ೕ : ಸಂ ನ ಬಂದ ಸಂದಭ ದ ರತ.
➡ 6 ೕ : ನ ಂದ ರತ ಬಂ ರುವ ವ ಗಳ ರತದ ಹಕುಗಳು [1948 ಜು ೖ 19 ಂತ ದಲು].
➡ 7 ೕ : ರತ ಂದ ನ ವಲ ೂೕದವರ ರತ ಕ ತ [1947 ಚ -01]
➡ 8 ೕ : ರತದ ೂೕರ ರುವ ರ ೕಯ ಮೂಲದ ವ ಗಳ ರತದ ಹಕುಗಳು.
➡ 9 ೕ : ಸ-ಇ ಂದ ೕ ರತ ಪ ದ ವ ಗಳ ರತ ಕ ತ.
➡ 10 ೕ : ರತದ ಹಕುಗಳನು ಮುಂದುವ ಸು ದು.
➡ 11 ೕ : ಸಂಸತು ನೂ ನ ಮೂಲಕ ರತದ ಹಕುಗಳನು ಯಂ ಸತಕದು.
★ ರತದ ರತ ಪ ಯ ು ವ 5 ನಗಳು :
1]. ಜ ನ ನ ದ ಮ ೂ ಲ ಕ ರ ತ : ಜ ವ 26, 1950 ರಂದು ಅಥ ಅನಂತರದ ರತದ ಜ ದವರು.
2]. ರ ಕ ಸ ಂ ಬಂ ಧದ ಮ ೂ ಲ ಕ : ರತದ ರತ ರುವ ೕಶದ ರುವ ದಂಪ ಗ ಜ ದ ಮಕಳು ರಕ
ಸಂಬಂಧದ ಮೂಲಕ ರತ ಪ ಯು .
3]. ೂ ೕ ಧ ಮ ೂ ಲ ಕ : 5 ವಷ ರತದ ದವರು ಮತು ರ ೕಯ ರರನು ಹ ದ ವ ಗಳು
ಷಪ ರತ ಪ ಯಲು ೂೕ ಸ ಸಬಹುದು.
4]. ಸ ಹ ೕ ಕ ೃ ನದ ಮ ೂಲಕ : ೕ ಪ ಗಳು 12 ವಷ ಗಳು ರತದ ದ ನಂತರ ರತ ಪ ಯುವರು.
5]. ಭೂ ಪ ೕ ಶಗ ಳ ೕ ಪ ಮ ೂಲಕ : ರತ ದ ೂಂದು ೂಸ ಭೂಪ ೕಶ ೕಪ ಗುವ
ಮೂಲಕ ಆ ಪ ೕಶದ ನ ಜನರು ರತದ ರತ ಪ ಯುವವರು
★ ರತದ ರತ ಕ ದು ೂಳು ವ 3 ನಗಳು :
1]. ತ ಸ ು ವ ಮ ೂ ಲ ಕ : ಸ ಇ ಂದ ರತದ ರತವನು ತ ಸು ದ ಂದ.
2]. ಅ ಂ ತ ಗ ು ವ ಮ ೂ ಲ ಕ : ವ ಯು ೕ ೕಶದ ರತವನು ಪ ಗ ರತದ ರತ ಅಂತ ಗುತ .
3]. ಕ ದು ೂ ಳ ು ವ ಮ ೂ ಲ ಕ : ಸುಳು ಖ ಗಳನು ಸ ಅಕ ಮ ರತದ ರತವನು ಪ ದ ಅವರ
ರತವನು ಬಲವಂತ ಕ ದು ೂಳಬಹುದು.
---------------------------------------------------------
03]. ಗ -3 : ಮ ೂಲಭೂತ ಹಕು ಗಳ ು [12-35 ಗಳ ು ] :
★ ಸಂ ನದ ನಮೂ ರ ಸಲಡುವ ಹಕುಗಳನು "ಮ ೂ ಲ ಭೂ ತ ಹ ಕ ು ಗ ಳ ು " ಎನುವರು.
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳು ವ ಯ ಸ ಮತು ವ ಯ ಅ ವೃ ಅಗತ .
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳು ಇರುವ ಸಂ ನದ ಗ:3 ೕ ಗ.
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ಬ ವ ಸುವ ಗಳು : 12 ಂ ದ 35 ರ ವ ನ ಗಳು.
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳನು ಎರವಲು ಪ ದು : ಅ ೕ ಸಂ ನ
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ಸ ಅಧ ರು : ಸ ವಲಭ ಪ ೕ
★ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ಸ ಉ ಧ ರು : . . ಕ ೃ ಲ
★ ಸಂ ನದ 3 ೕ ಗವನು " ರ ತ ದ ಗ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ಅ ೕ ದ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ಪ ಯನು " ಆ ೖಟ ್ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ಟ ನ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ಪ ಯನು " ಗ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ನ್ ಗ ೕಕ ಹಕುಗಳ ೂೕಷ : 1789.
★ ಅ ಕದ " ಆ ೖಟ್" : 1791
★ ಶಸಂ ನವ ಹಕುಗಳ ೂೕಷ : ಂ ಬ -10, 1948.
★ ಸಂ ನ ಬಂ ಗ ಇದ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳು : 7 ಹ ಕ ು ಗ ಳ ು .
★ ಪ ಸುತ ಸಂ ನದ ರುವ ಓಟು ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ಸಂ : 6 ಹ ಕ ು ಗ ಳ ು .
1]. ಸ ನ ಯ ಹ ಕ ು [14-18 ಗಳು]
2]. ತ ಂ ತ ದ ಹ ಕ ು [19-22 ಗಳು]
3]. ೂ ೕ ಷ ಯ ರ ು ದ ರ ಯ ಹ ಕ ು [23-24 ಗಳು]
4]. ಕ ತ ಂ ತ ದ ಹ ಕ ು [25-28 ಗಳು] :
5]. ಂ ಸ ೕ ಕ ಮ ತ ು ೖ ಕ ಹ ಕ ು [29-30 ಗಳು]
6]. ಆ ಯ ಹ ಕ ು [31 ೕ ರ ]
7]. ಸ ಂ ತಕ ಪ ರ ದ ಹ ಕ ು [32 ೕ ]
★ "ಆ ೕಯ ಹಕನು" ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ಪ ಂದ ದು ದ ವಷ .: 1978, 44 ೕ ದು ಪ
★ ಆ ೕಯ ಹಕು ಪ ಸುತ "300-A ಯ " ನೂ ತಕ ಹ .
1]. ಸ ನ ಯ ಹಕು [14-18 ]

1] 14 ೕ : ನೂ ನ ಮುಂ ಎಲರೂ ಸ ನರು.
2] 15 ೕ : ವ ಜ ಕ ಸಳಗಳ ರತಮ [ , ಧಮ , ಂಗ, ವಯಸುಆ ರದ ] ೕಧ.
3] 16 ೕ : ಸರ ಹು ಗಳ ಸ ನ ಅವ ಶ.
4] 17 ೕ : ಅಸ ಶ ೕಧ.
5] 18 ೕ : ರುದುಗಳ ರದ [ ೖ ಕ & ೕ ರುದುಗಳನು ಟು].
2]. ತಂತ ದ ಹಕು [19-22 ಗಳು :

1] 19 ೕ :ಈ ಯು 6 ತಂತ ದ ಹಕುಗಳನು ೕ .
1] ಮ ತು ಅ ವ ತಂತ .
2] ಂ ಯುತ ಸ ೕರುವ ತಂತ .
3] ಸ ಂ ಘ , ಸ ಂ ಗ ಳ ನ ು ಸುವ ತಂತ .
4] ರ ತ ದಂ ತ ಸ ಂ ಚ ಸ ುವ ತಂತ .
5] ರತದ ೕ ಗದ ಸುವ ತಂತ .
6] ಆ ೂ ಂ ದು ವ ತ ಂ ತ [ರ ]
7] ೕ ವೃ ಮ ತು ರವನು ೖ ೂಳುವ ತಂತ
2] 20 ೕ : ಅಪ ಧ ದ ಸಮಯದ ಅಪ ಯ ರ ಯ ಹಕು.
3] 21 ೕ : ೕ ಸುವ ಮತು ೖಯ ಕ ತಂತ ದ ಹಕು :
4] 21-A ಹ ಕ ು : ಣದ ಹಕು. [2002 ರ "86 ೕ ದು ಪ " ಮೂಲಕ ೕಪ ].
5] 22 ೕ : ಅಕ ಮ ಬಂಧನ ಮತು ಸದ ರುದ ರ ಹಕು.
3]. ೂೕಷ ಯ ರು ದ ರ ಯ ಹಕು [23-24 ಗಳು ] :

1] 23 ೕ : ಅಕ ಮ ನವ ರಟ ಮತು ಬಲವಂತದ ದು ೕಧ.
★ 1976- ೕತ ಪದ ಮೂ ಲ .
2] 24 ೕ : 14 ವಷ ೂಳ ನ ಮಕಳನು ದು ೂಳು ದು ಅಪ ದ.
★ 1986- ಲ ಕ ೕದ .
4]. ಕ ತಂ ತ ದ ಹಕು [25-28 ಗಳು ] :

1] 25 ೕ : ವ ಯು ಸ-ಇ ಂದ ೕ ಧಮ ವನು ಆಚ ಸುವ ಮತು ಪ ರ ಡುವ ಹಕು.
2] 26 ೕ : ಕ ಸಂ ಗಳನು ಸುವ ಹಕು.
3] 27 ೕ : ಧಮ ದ ಉನ ಸಂ ಯ ಂದ ಹಕು.
4] 28 ೕ : ಸರ ಮತು ಅನು ತ - ೕಜುಗಳ ಕ ೂೕಧ ೕಧ.
5]. ಂಸೃ ೕಕ ಮತು ೖ ಕ ಹಕು [25-28 ಗಳು ] :

1] 29 ೕ : ಅಲಸಂ ತರ ಧಮ , ಸಂಸೃ , ಯ ರ ಯ ಹಕು.
2] 30 ೕ : ಅಲಸಂ ತರು ಣ ಸಂ ಗಳನು ಸುವ ಮತು ಮುನ ಸುವ ಹಕು.
6]. ಸಂ ತಕ ಪ ರದ ಹಕು [32 ೕ ]:

★ 32 ೕ :ಈ ಯನು " . . ಆ . ಅ ಂ ೕ ಡ " ಅವರು "ಸ ಂ ನ ದ ಆ ತ & ಹ ೃದಯ " ಎಂದು ಕ .
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳನು ಸಂರ ಸಲು ಸಂಬಂ ದಂ ಈ ಯ "5 ಧಧ ೕ " ಅ ಗಳನು ಒದ .
★ ೂರ ಸುವ ಅ ರ "ಸ ು ೕ ಂ ೂ ೕ [32 & 139 ಗ ಳ ು ]" ಗೂ " ೖ ೂೕ [226 ೕ
] ತ ೂಂ .
★ 33 ೕ : ಟ , ೕ ಸ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳನು ೕ ಸು ದು.
★ 34 ೕ : ೖ ಕ ನೂನು ಇರುವ ಪ ೕಶಗಳ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳನು ಬ ಂ ಸಬಹುದು.
★ 35 ೕ : ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ೕ ಸನ ಡುವ ಅ ರ ಸಂಸ .
★ ಸಂ ನದ ರು ವ "5 ಬ ಯ " ಅ ಗಳು :

1]. ಯ ಪ : ಬಂ ತ ವ ಯನು ಬಂ ದ "24 ಗ ಂ ಳ " ಲಯದ ಮುಂ ಜರು
ಪ ಸು ದು.
2]. ಂ ಡಮ : ಸರ ಅ ಯು ತನ ಕತ ವವನು ಡಲು ಕ ಗ ಕತ ವ ವ ಸುವಂ ೂರ ಸುವ
ಆ ೕಶ .
3]. ೂ ೕ ಂ : ಅಹ ಇಲದ ವ ನೂನು ರ ಸ ರದ ಹು ಯನು ೂಂ ದ . ಆ ಹು ಯನು
ರ ೂ ಸುವಂ ೂರ ಸುವ ಆ ೕಶ .
4]. ಷ : ಳ ಲಯಗಳು ತಮ ಅ ರ ಯನು ೕ ಕದ ಯನು ರ ಡ ರದು
ಮತು ೕ ೕಡ ರ ಂದು ೂರ ಸುವ ೕಧ ಆ .
5]. ಸ ರ : ಳ ಲಯದ ಪ ಕರಣಗಳನು ೕ ನ ಲಯ ವ ಸುವಂ ೂರ ಸುವ
ಆ .
★ ಸಂ ನದ 3 ೕ ಗ ಂದ ೂರ ರುವ ೕಲ ಹಕುಗಳು :
1]. ೕಡುವ ಹಕು [ -265]
2]. ಆ ಯ ಹಕು [ -300-A]
3]. ಮತಚ ಸುವ ಹಕು [ -326]
★ ೕಯ ತುತು ಪ ಯ ಸಂದಭ ದ ಯೂ ಯ ರುವ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳು : 20 & 22 ಯ ನ
ಹಕುಗಳು
★ ರತದ ಪ ಗ ತ ಲಭ ರುವ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳು : 15, 16, 19, 29, 30 ಯ ನ ಹಕುಗಳು.
★ ರತದ ಪ ಗಳು ಮತು ೕ ಪ ಗ ಗೂ ಲಭ ರುವ ಹಕುಗಳು :14, 20, 21, 21-A, 22, 23, 24, 25 ಗಳ ನ
ಹಕುಗಳು.
---------------------------------------------------------
04]. ಗ -4 : ಜ ೕ ಶಕ ತತ ಗಳ ು [36-51 ಗಳ ು ] :
★ ಆಡ ತ ನ ಸುವ ಸರ ರಗ ಗ ದಶ ನ ೕಡುವ ೕ ಯಮಗ ೕ ಜ ೕ ೕ ಶಕ ತತಗಳು.
★ ಜ ೕ ಶಕ ತತಗಳ ಮುಖ ಉ ಶ ೕನು : ಕ ಣ ಜ or ಸ ು ೕ ಜ ದ " ೕ ಣ.
★ ಜ ೕ ಶಕ ತತಗಳು ಸಂ ನದ ವ ಗದ :4 ೕ ಗದ .
★ ವ ಗಳು ವ ಸುತ : 36 ಂ ದ 51 ವ ನ ಗಳು.
★ ಜ ೕ ಶಕ ತತಗಳನು ವ ೕಶದ ಸಂ ನ ಂದ ಎರವಲು ಪ ಯ :ಐ ಂ ಸಂ ನ.
★ ಅಂ ೕಡರರು ಏ ಂದು ವ : ""Novel of Features".
★ ಜ ೕ ಶಕ ತತಗ " ನೂ ನ ರ " ಇರು ಲ.
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗ ಂತ ಜ ೕ ಶಕ ತತಗ ೕಷ ಎಂದು ವ ದುಪ ೕ : 42 ೕ ದು ಪ , 1976
★ ಜ ೕ ೕ ಶಕ ತತಗಳನು 3 ಧಗ ಂಗ ಸ .ಅ ಳ ನಂ .
1]. ಸ ಜ ತತಗಳು
2]. ಂ ತತಗಳು
3]. ಉ ರ ತತಗಳು
1]. ಸ ಜ ತತ ಗಳು :
1]. 38 ೕ : ಜನ ಯ ಕ ಣ ಕ ವವ ಯನು ಭದ ೂ ಸು ದು.
2]. 39 ೕ :ಸ ನ ಲಸ ಸ ನ ೕತನ ಒದ ಸು ದು.
3]. 39-A :ಸ ಜದ ನ ದುಬ ಲ ಅಶಕ "ಉ ತ ನ ೂ ನ ು " ರವನು ಒದ ಸು ದು.
4]. 41 ೕ :ಸ ಜದ ನ ಧ ಯರು, ವೃದರು, ಅಂಗ ಕಲರು, ಮತು ದುಬ ಲ
"ಸ ಯ ಧನ " ೕಡು ದು.
5]. 42 ೕ : ೕಯ " ರ ಯ " ಲಭ ಕ ಸು ದು.
6]. 43 ೕ : ಕರ ರ ೕಷ ಲಭಗಳನು ಒದ ಸು ದು.
7]. 43-A : ೖ ಗಳ ವ ಹ ಯ ಕರು ಗವ ಸಲು ಅವ ಶ ಕ ಸು ದು.
8]. 47-A : ಉತಮ ಆ ೂೕಗ ಲಭ ಕ ಸು ದು ಮತು ಅ ಕ ಯನು ಸು ದು.
2]. ಂ ತತ ಗಳು :
1]. 40 ೕ : ಮ ಪಂ ಗಳ ಪ .
2]. 43 ೕ : ೕಣ ಮತು ಗು ೖ ಗ ಹ ೕಡು ದು.
3]. 46 ೕ :ಪ ಷ , ಪ ಷ ಪಂಗಡ ಮತು ಸ ಜದ ದುಬ ಲ ವಗ ಗಳ ೖ ಕ ಮತು ಆ ಕ
ಸ ಯನು ಡು ದು.
4]. 47 ೕ : "ಮ ದ ನ & ದಕ ವ ಸ ು ಗ ಳ ೕ ವ " ೕಧ ಡು ದು.
5]. 48 ೕ : ೂೕಹ ೕಧವನು ತರು ದು.
3]. ಉ ರ ತತ ಗಳು :
1]. 44 ೕ : ೕಶ ದಂತ ಏಕರೂಪ ಗ ಕ ಸಂ ಯನು ತರು ದು.
2]. 45 ೕ : 0-6 ವಷ ೂಳ ನ ಮಕ ಉ ತ ಮತು ಕ ಯ ಣ ಒದ ಸು ದು.
3]. 48 ೕ : ಕೃ ಮತು ಪಶು ಸಂ ೂೕಪ ಯ ೖ ಕ ದ ಅವ ಶ ೕಡು ದು.
4]. 48-A : ಪ ಸರ, ಅರಣ ಮತು ವನ ೕ ಗಳ ಸಂರ ಡು ದು.
5]. 49 ೕ : ೕಯ ರಕಗಳು, ಐ ಕ ಸಳಗಳು ಮತು ವಸುಗಳ ಸಂರ ಡು ದು.
6]. 50 ೕ : ಂಗವನು ಂಗ ಂದ ೕಪ ಸು ದು.
7]. 51 ೕ : ಅಂ ೕಯ ಂ ಮತು ಭದ ಯನು ಡು ದು.
---------------------------------------------------------
★ ಗ -4-A : ಮ ೂಲಭೂತ ಕತ ವ ಗಳ ು :
★ ರತದ "ಮೂಲ ಸಂ ನದ " ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳ ಬ ಉ ಖ ರ ಲ.
★ ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳನು ಸಂ ನ ೕ ದ ದುಪ :42 ೕ ದು ಪ .
★ ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳನು ಸಂ ನ ೕ ಸಲು ರಸು ದಸ : ಸಣ ಂ ಸ .
★ ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳನು ವ ೕಶ ಂದ ಎರವಲು ಪ ಯ :ರ ೕ ಶ.
★ ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳು ಸಂ ನದ ವ ಗದ : 4-A ದ .
★ ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳ ಬ ಸುವ : 51-A
★ 1976 ರ 42 ೕ ದುಪ ಮೂಲಕ ೕ ದ ಒಟು ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳು : 10 ಕ ತ ವ ಗ ಳ ು .
★ ಪ ಸುತ ಸಂ ನದ ರುವ ಒಟು ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳ ಸಂ : 11 ಕ ತ ವ ಗ ಳ ು .
★ 2002 ರ 86 ೕ ದುಪ ಮೂಲಕ ೕಪ ದ 11 ೕ ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವ : 6-14 ವ ಷ ೂಳ ನ ಮ ಕ
ಣ ೂ ಸ ು ದು ಲಕರ ಕತ ವ
★ ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗ " ಕ" ರ ಇಲ.
★ ಸಂ ನದ ರು ವ 11 ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವ ಗಳು :
1]. ಸಂ ನ ಷ ೕ ಮತು ಷ ಧಜವನು ರ ಸು ದು.
2]. ತಂತ ಚಳವ ಯ ಉ ತ ಆದಶ ಗಳನು ಸು ದು.
3]. ರತದ ವ ಮ , ಐಕ ಮತು ಸಮಗ ಯನು ರ ಸು ದು.
4]. ಅ ಯ ಸಮಯದ ೕಶ ೕ ಡುವ ಮೂಲಕ ಷ ವನು ರ ಸು ದು.
5]. ೖ ಧ ಂದ ಕೂ ದ ರತ ಜನ ಯ ಮರಸ, ತೃತ ವ ಯನು ಸು ದು ಮತು ೕಯರನು
ರ ಸು ದು.
6]. ನಮ ಶ ಸಂಸೃ ಯ ಭವ ಪರಂಪ ಯನು ರ ಸು ದು ಮತು ಡು ದು.
7]. ೖಸ ಕ ಪ ಸರ, ಅರಣಗಳನು ಸಂರ ಸು ದು ಮತು ವನ ೕ ಗಳ ಅನುಕಂಪ ೂೕ ಸು ದು.
8]. ಮೂಢನಂ ಯನು ೂೕಗ ಸು ದು ಮತು ೖ ಕ ಮ ೂೕ ವ ಯನು ೂಳು ದು.
9]. ವ ಜ ಕ ಆ ಯನು ರ ಸು ದು ಮತು ಂ ಯನು ತ ಸು ದು.
10]. ೖಯ ಕ ಗೂ ಮೂ ಕ ಚಟುವ ಗಳ ೕಣ ೂೕ ಷ ದ ೕ ಯನು ಸಲು ಶ ಸು ದು.
11]. 6 ಂದ 14 ವಷ ೂಳ ನ ಮಕ ಉ ತ ಮತು ಕ ಯ ಣದ ಅವ ಶ ಕ ಸು ದು ಎಲ ಲಕರು &
ೕಷಕರ ಆದ ಕತ ವ .
★ .ಎ . ವ ಸ -1999 : ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳ ಅನು ನ ಸ ೕಯ ಅವ ಶಗಳನು ೕಡಲು ೕಮಕ
ಡ ತು.
---------------------------------------------------------
05]. ಗ -5 : ೕಂದ ಸ ರ [52-151 ಗಳ ು ] :
★ ರತ "ಸ ಂ ಸ ೕ ಯ ಪ ದ " ಸರ ರವನು ಒಳ ೂಂ .
★ ಸಂಸ ಯ ಪದ ಎಂದ ೕ : ಂಗ ಸ ಂಗ ೂ ರ ು ದು .
★ ರತದ ಸಂಸ ಯ ಪದ ಯನು " ಟ ಸ ಂ ನ ಂ ದ " ಎರವಲು ಪ ಯ .
★ ಸಂಸ ಯ ಪದ ಯ " ಷ ಪ ಗ ಳ ು " ೕಂದ ಸರ ರದ ಮುಖಸ ರು .
★ ೕಂದ ಸರ ರ ಒಳ ೂಂ ರುವ ಗಳು : 52 ಂ ದ 151 ರ ವ ನ ಗಳು.
★ ೕಂದ ಸರ ರ ಒಳ ೂಂ ರು ದು : " ಷ ಪ , ಉಪ ಷ ಪ , ಪ ನ ಮ ಂ , ಮ ಂ ಮ ಂ ಡಲ , ಅ
ಜನರ , ೂೕಕಸ , ಜಸ , ಸು ೕ ೂೕ , CAG.
★ ೕಂದ ಯ ಂಗ ಒಳ ೂಂ ರುವ ಗಳು : 52 ಂ ದ 78 ರ ವ ನ ಗಳು.
★ ೕಂದ ಂಗ ಒಳ ೂಂ ರು ದು : ಷ ಪ , ಉಪ ಷ ಪ , ಪ ನ ಮಂ & ಮಂ ಮಂಡಲ, ಅ ಜನರ .
01]. ರತದ ಷಪ :
★ ಷ ಪ ಯು ೕಶದ "ಪ ಥಮ ಪ " ಆ
★ ಷ ಪ ಯು "ಗ ಣ ಜ ದ " ಮುಖಸ .
★ ಷ ಪ ಯು "ಒ ಕ ೂ ಟ ವ ವ ಯ " ಮುಖಸ .
★ ಷ ಪ ಅವರು ಅ ರವನು ವ ಲಯದ ಯೂ ಕೂಡ ಪ ಸುವಂ ಲ.
★ ರತದ ಷ ಪ ಗಳ ಹು ಯು " ಟ " ಹು ಯನು ೂೕಲುತ .
★ ಷಪ ಸಂ ಬಂ ದ ಪ ಮು ಖ ಗಳು :
➡
52 ೕ : ರತದ ಷ ಪ ಹು ಅವ ಶ ಕ ದ.
➡
53 ೕ : ಷ ಪ ಗಳು ೕಂದ ಂಗ ಮುಖಸ ರು .
➡
54 ೕ : ೕಷ ಮತ ರ ವಗ ದ ಮೂಲಕ ಷ ಪ ಗಳ ಆ ಅವ ಶ ಕ .
➡
55 ೕ : ಷ ಪ ಗಳ ಚು ವ ನ ಸುತ .
➡
56 ೕ : ಷ ಪ ಗಳ ಅ ರ ಅವ 5 ವಷ ಗ ರುತ .
➡
57 ೕ : ರತದ ಷ ಪ ಗಳು ಎಷು ಅವ ೕ ದ ಆ ಗಬಹುದು.
➡
58 ೕ : ಷ ಪ ಚು ವ ಅಹ ಗಳು.
➡
59 ೕ : ಷ ಪ ಗಳ ೕ ತ ನ , ಭತ ಮತು ಸ ವ ಲ ತ ು ಗ ಳ ು .
➡
60 ೕ : ಷ ಪ ಗಳು ಪ ಣ ವಚನ ೕ ರ.
➡
61 ೕ : ಷ ಪ ಗಳ ಪದಚು ನ.
➡
62 ೕ : ಷ ಪ ಹು ದ 6 ಂಗಳು ಒಳ ಚು ವ ನ ಸ ೕಕು.
★ ಷ ಪ ಗಳು ೕಂದ ಂಗದ " ಮ ತ " ಮುಖಸ ರು .
★ ೖಜ ಂಗದ ಮುಖಸರು : ಪ ನಮಂ .
★ ಷ ಪ ಗಳನು ಆ ಡುವವರು
ಷಪ : ೂ ೕ ಕ ಸ , ಜಸ , ಜ ನ ಸ ಗ ಳ " ಚು ತ ಸದಸರು.
★ ಷ ಪ ಚು ವ ನ ಯುವ ನ : ಏಕ ಮ ತ ವ ವ ನ
★ ಷ ಪ ಹು ಕ ಷ ವಯಸು : 35 ವ ಷ
★ ಷ ಪ ಯು " ೂ ೕ ಕ ಸ ಸ ಸ ು ವ " ಅಹ ೂಂ ರ ೕಕು.
★ ಷ ಪ ಗಳ ಅ ವ : 5 ವಷ ಗಳು
★ ಷಪ ಗ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು :: ಸ ು ೕ ಂ ೂ ೕ ನ ಮುಖ ೕ ಶರ ು
★ CJ ಅನುಪ ಯ " ಯ ೕ ಶರ ು " ಪ ಣವಚನ ೂೕ ಸುವರು.
★ ಷ ಪ ತಮ " ೕ ಯನು" ೕಡುವರು : ಉಪ ಷ ಪ
★ ಷ ಪ ಅವರ ಪ ಸುತ ೕತನ : 5 ಲ ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ಷ ಪ ಯನು ಪದಚು ೂ ಸುವ ನ:ಮ ಗ ನ
★ ಷಪ ಗ "14 ನ ಮ ು ಂ " ೂೕ ಸು ೕಡ ೕಕು.
★ ಸಂಸ ನ ಎರಡು ಸದನಗಳ "2/3 ರ ಷ ು ಮ ತ ಗ ಳ " ಬಹುಮತ ದ ತ ಷ ಪ ಗಳನು ಪದಚು ೂ ಸಬಹುದು.
★ ಷ ಪ ಹು ದ ಎಷು ಂಗ ೂಳ ಚು ವ ನ ಯ ೕಕು : 6 ಂ ಗ ಳ ಒ ಳ
★ ರತದ ಷ ಪ ಗಳ ಅ ಕೃತ ಸಗಳು 3 ಇ . ಅ ಗ ಂದ :
1]. ಷ ಪ ಭವ ನ : ಹ
2]. ಷಪ ಸ : [ ಚಲ ಪ ೕಶ].
3]. ಷಪ ಲಯಂ : ೖ [ ಲಂ ಣ].
★ ಹ ಯ ಷ ಪ ಭವನ ಇರು ದು : ೖ ಟಗಳ
★ ಷ ಪ ಭವನ ಸ ೂ ದವರು : ಎ ಡ ಲೂ ಯನ್
★ ಷ ಪ ಗಳ ಸ ಂ ೕಯ ಅ ರಗಳು :
➡ 80 ೕ : ಜಸ "12 ಜನ" ಸದಸರನು ಮಕರಣ ಡುವ ಅ ರ.
➡ 85 ೕ : ಸಂಸ ನ ಅ ೕಶನ ಮುಂದೂಡುವ ಮತು ಸ ಸುವ ಅ ರ.
➡ 86 ೕ : ಸಂಸ ನ ಜಂ ಅ ೕಶನ ಉ ತ ಡುವ ಅ ರ.
➡ 108 ೕ : 2 ಸದನಗಳ "ಜಂ ಅ ೕಶನ" ಕ ಯುವ ಅ ರ.
➡ 111 ೕ : ಸಂಸ ಂದ ಅಂ ೕಕ ಸುವ ಪಟ ಮಸೂ ಗ ಒ ೕಡುವ ಅ ರ.
➡ 123 ೕ : "ಸ ು ೕ " ೂರ ಸುವ ಅ ರ.
➡ 331 ೕ : ೂೕಕಸ "2 ಜ ನ ಆ ಂ ೂ ೕ -ಇಂ ಯ " ಸದಸರನು ಮಕರಣ ಡುವ ಅ ರ.
★ ಷ ಪ ಗಳ ಂ ೕಯ ಅ ರಗಳು :
➡ 75 ೕ : ಪ ನ ಮಂ ಮತು ಮಂ ಗಳ ೕಮಕ.
➡ 76 ೕ :ಅ ಜನರ ೕಮಕ.
➡ 155 ೕ : ಜಗ ಜ ಲರ ೕಮಕ.
➡ 243 ೕ : ೕಂ ಡ ತ ಪ ೕಶಗಳ ಆಯುಕರ ೕಮಕ.
➡ 263 ೕ : ಅಂ ಜ ಮಂಡ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರ.
➡ 316 ೕ : UPSC ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರ ೕಮಕ.
➡ 324 ೕ : ಮುಖ ಚು ವ ಆಯುಕರು ಮತು ಸದಸರ ೕಮಕ.
➡ 338 ೕ : ೕಯ ಪ ಷ ಆ ಗದ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರ ೕಮಕ.
➡ 338-B ೕ : ೕಯ ಪ ಷ ಪಂಗಡ ಆ ಗದ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರ ೕಮಕ.
★ ಷ ಪ ಗಳ ಂ ೕಯ ಅ ರಗಳು :
➡ 124 ೕ : ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ೕಶರ ೕಮಕ.
➡ 217 ೕ : ಜ ೖ ೂೕ ನ ೕಶರ ೕಮಕ.
➡ 72 ೕ : ೖಲು ಒಳ ದವ " ಮ ನ ೕ ಡು ವ " ಅ ರ.
➡ 76 ೕ :ಅ ಜನರ ೕಮಕ.
➡ 143 ೕ : ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ಸಲ ೕಳುವ ಅ ರ.
★ ಷ ಪ ಗಳ ಹಣ ನಅ ರಗಳು :
➡ 112(1) ೕ : ಷಪ ಯ " ನುಮ ಇಲ " ಹಣ ಸು ಮಸೂ ಯನು ಸಂಸ ನ ಮಂ ಸುವಂ ಲ.
➡ 112 ೕ : ಬ ಟನು ಸಂಸ ನ ಅನು ೕದ ಮಂ ಸಲು ಕ ಮ ೖ ೂಳುವರು.
➡ 117 ೕ : ರತದ ಸಂ ತ ಂದ ಹಣವನು ೂರ ಯಲು ಷ ಪ ಅವರ ರಸು ೕಕು.
➡ 148 ೕ :ಮ ಕ ಪ ೂೕಧಕರು ಮತು ಮ ೕ ಕರನು [CAG] ೕ ಸುವರು.ಐ
➡ 267 (1) ೕ : ರ ೕಯ "ಸ ಂ ತ " ಮತು "ತ ು ತ ು ಯ ು " ಷ ಪ ಯವರ ಅ ೕನದ ರುತ .
➡ 280 ೕ : ಪ 5 ವಷ ಗ ೂ "ಹಣ ನಆ ಗ" ೕಮಕ ಡು .
★ ಷ ಪ ಯ ಇತ ಅ ರಗಳು :
★ ಷ ಪ ಗಳು ೕಶದ 3 ಪ ಗಳ "ಮ ದಂ ಡ ಯ ಕ ರ ು " ಆ .
★ 3 ೕ ಪ ಗಳ ಮುಖಸರನು ೕಮಕ ಡು .
★ ಯುದವನು ೂೕ ಸುವ ಮತು ಸುವ ಅ ರವನು ಷ ಪ ೂಂ .
★ ಷಪ ಯ ೕ ಂಗ ವವ ರಗಳ ಷ ವನು ಪ ಸು .
★ ಇತರ ೕಶಗ ಯ ಗಳನು ೕಮಕ ಡು ಮತು ಇತರ ೕಶಗಳ ಯ ಗಳನು ಗ ಸು .
★ ರತದ ಷ ಪ ಗಳು "3 ಬ ಯ ತ ು ತ ತ ು ಪ ಗಳನು" ಸುವ ಅ ರ ೂಂ .
1]. 352 ೕ : ೕಯ ತುತು ಪ
2]. 356 ೕ : ಜ ತುತು ಪ
3]. 360 ೕ : ಹಣ ನ ತುತು ಪ
★ ದಲ ಜ ತುತು ಪ ಯನು ವ ಜದ ೕ ೕರ ತು : ಪ ಂ ಬ
★ಕ ಟಕದ ಇದುವ ಗೂ ಜ ತುತು ಪ ಯನು ಎಷು ೂೕ ಸ :6 . 1971, 1977, 1989,
1990, 2007, 2007,
★ ಮಸೂ ಯ ಒ ಸಂಬಂ ದಂ ಷ ಪ ಗಳು "3 ೂೕ ಅ ರ ಗ ಳ ನ ು " ೂಂ
1]. ರ ಂ ಕ ು ಶ /ಪ ಣ ೂ ೕ [Absolute Veto] : ಮಸೂ ಯನು ಷ ಪ ರಸ ಸುವ ಅ ರ
ೂಂ [ ಸ ಮಸೂ ಸಂಬಂ ದಂ ].
2]. ಕ ೕ ತ ೂ ೕ [Suspensive Veto] : ಮಸೂ ಒ ೕಡ ಸಂಸ ನ ಮರುಪ ೕಲ
ಂದ ಕಳು ಸು ದು.
3]. ೂ ೕ [Pocket Veto] : ಮಸೂ ಯನು ಅ ಷ ಲದವ ತಮ ಬ ೕ ಇಟು ೂಳುವ
ಅ ರ.
★ ಸಂ ನ ದುಪ ಮಸೂ ಸಂಬಂ ದಂ ಷ ಪ ಗಳು ೂೕ ಅ ರಚ ಸುವಂ ಲ.
★ ಷ ಪ ಯು ಸಂಸ ನ ಮರುಪ ೕಲ ಮಸೂ ಯನು "1 ತ " ಂದ ಕಳು ಸಬಹುದು.
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಷ ಪ : . ಬು ೕಂದ ಪ ದ
★2 ಷಪ ದ ಏ ೖಕ ವ : . ಬು ೕಂದ ಪ ದ
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಮು ಂ ಷ ಪ : ೕರ ಹು ೕ
★ಅ ರ ಅವ ಯ ಗ ಮರಣ ೂಂ ದ ಪ ಥಮ ಷ ಪ : ೕ ಹು ೕ
★ 1975 ರ ಆಂತ ಕ ತುತು ಪ ೂೕ ದ ಷ ಪ : ಫ ಕ ು ಅ ಅಹ
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಮ ಷಪ : ಪ ೕ
★ ರತದ ದಲ ಹಂ ಷಪ : . . , ಮಹ ಯ ಉ , . .ಜ .
★ ಅ ೂೕಧ ಆ ದ ಪ ಥಮ ಮತು ಏ ೖಕ ಷ ಪ : ೕ ಲ ಂ ಸ ಂ ೕ
★ ಹಂ ಷಪ ಯ ವ ದ "ಏ ೖಕ ಸ ು ೕ ೂ ೕ ನ ಮುಖ ೕಶ" : ಮ ಹ
ಯ ಉ .
★ ರತದ ಪ ಸುತ 14 ೕ ಷ ಪ : ಮ ಥ ೂೕ ಂಧ
★ "ತ ತ ಷ ಪ " ಎಂದು ಪ ದ ದವರು : .ಎ . ಕ ೃಷ
★ "ಜ ನ ದ ಷ ಪ " ಎಂದು ಪ ದ ದವರು : A.P.J ಅ ಬು ಕ ಂ
★ ರತ ರತ ಪ ಶ ಪ ದ ಷ ಪ ಗಳು :
➡ .ಎ . ಕೃಷ
➡ . ಬು ೕಂದ ಪ
➡ ೕ ಹು ೕ
➡ . . .
➡ ಎ. . . ಅಬು ಕ ಂ
02]. ರತದ ಉಪ ಷಪ :
★ ರತ ಉಪ ಷ ಪ ಹು ರತದ "2 ೕ ಅ ತ ು ನ ತ " ಹು .
★ 63 ೕ : ಉಪ ಷ ಪ ಹು ಅವ ಶ ಕ .
★ 64 ೕ : ಉಪ ಷ ಪ ಗಳು ಪದ ತ " ಜ ಸ ಯ " ಅಧ ರು .
★ 65 ೕ : ಷ ಪ ಹು ಗ ಉಪ ಷ ಪ ಗಳು "ಹ ಂ ಷಪ ಗ " 6 ಂಗಳು
ಯ ವ ಸು .
★ 66 ೕ : ಉಪ ಷ ಪ ಗಳನು ಆ ಡುವವರು : ಜಸ & ೂೕಕಸ ಯ ಎ ಸ ದಸ ರ ು .
★ 66 (3) ೕ : ಉಪ ಷ ಪ ಹು ಸ ಸಲು ಕ ಷ "35 ವ ಷ " ವಯ ರ ೕಕು.
★ 67 ೕ : ಉಪ ಷ ಪ ಗಳ ಹು ಯ ಅ ರವ : 5 ವ ಷ
★ 68 ೕ : ಉಪ ಷ ಪ ಹು ದ "6 ಂ ಗ ಳ ಒ ಳ " ನ ತುಂಬು ದು.
★ 69 ೕ : ಉಪ ಷ ಪ ಗ " ಷ ಪ ಗಳು" ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು.
★ ಉಪ ಷ ಪ ಗಳ ಪ ಸುತ ಕ ೕತನ : 4 ಲ ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ಉಪ ಷ ಪ ಯನು ಪದಚು ೂ ಸುವ ಅ ರ " ಜಸ " ತಇ .
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಉಪ ಷ ಪ : .ಎ ಕ ೃಷ
★2 ಉಪ ಷ ಪ ದವರು : .ಎ ಕ ೃಷ , ಹ ೕ ಅ .
★ಕ ಟಕದ ಜ ಲ ಉಪ ಷ ಪ ದವರು :: . . , ,ಎ , ಠ ,
★ಕ ಟಕದ ಮುಖಮಂ ಉಪ ಷ ಪ ದವರು : . . ಜ .
★ಅ ರದ ಗ ೕ ಮರಣ ೂಂ ದ ಉಪ ಷ ಪ : ಕ ೃಷ ಂ ತ
03]. ರತದ ಪ ನಮ ಂ & ಮ ಂ ಮ ಂಡಲ :

★ ಪ ನ ಮಂ ಪದ ಯ ಬ ದಲು ಪ ದವರು : ೂೕ
★ ಪ ನ ಮಂ ಯ " ೖಜ ಕ ಂ ಗ ದ " ಮುಖಸ .
★ "74 ೕ ಹ ು ಯ ು " ಪ ನಮಂ ಹು & ಮಂ ಮಂಡಲದ ರಚ ಅವ ಶ ಕ .
★ "75 ೕ ಯ ು " ಪ ನ ಮಂ & ಮಂ ಮಂಡಲದ ೕಮಕ, ಅಹ , ಅ ವ ,ಅ ರಗಳ ಬ ಸುತ .
★ ಶದ ಪ ಥಮ ವವ ತಂದ ೕಶ : ಟ
★ ಪ ನ ಮಂ ಯನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷಪ .
★ ಪ ನ ಮಂ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಷಪ
★ ಪ ನ ಮಂ ಯ ಅ ವ : 5 ವಷ ಗಳು.
★ ಪ ನ ಮಂ ಗಳ ಪ ಸುತ ೕತನ : 1.60.000 ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ಪ ನಮಂ ಗಲು ಇರ ೕ ದ ಕ ಷ ವಯಸು : 25 ವ ಷ ಗ ಳ ು
★ ೕಂದ ಮಂ ಗಳನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷಪ .
★ ೕಂದ ಮಂ ಮಂಡಲ ಮಂ ಗ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಷಪ .
★ ೕಂದ ಮಂ ಗಳ ಅ ರ : 5 ವಷ ಗಳು
★ ೕಂದ ಮಂ ಗ ಗಲು ಕ ಷ ವಯಸು : 25 ವ ಷ ಗ ಳ ು
★ಪ ನಮಂ ಯ ಅ ರಗಳು ಮತು ಯ ಗಳು :
➡ ಮಂ ಮಂಡಲದ ರಚ
➡ ಮಂ ಗಳ ೕಮಕ ಮತು ವ
➡ ಗಳ ಹಂ
➡ ಸ ವ ಸಂ ಟದ ತ ರ
➡ ೕಂದ ಸ ರದ ಯಕ
➡ ೂೕಕಸ ಯ ಯಕ
➡ ಸ ವ ಸಂ ಟದ ಯಕ
➡ ಷಪ ಗ ಪ ನ ಸಲ ರ
➡ ೂೕಕಸ ಸ ಸುವಂ ಸಲ ೕಡುವ ಅ ರ
➡ ಷ ಪ ಮತು ಮಂ ಮಂಡಲದ ನಡು ಸಂಪಕ ೕತು
➡ ಷ ದ ಯಕ
★ ಮಂ ಮಂಡಲ " ಮ ೂ ಕ " ೂ ರು ದು : ೂ ೕ ಕ ಸ
★ ಮಂ ಗಳು " ೖಯ ಕ " ೂ ರು ದು : ಷಪ
★ ಒ ಂದು ಜ ದ ಮು ಖ ಮಂ ನಂತರ ಪ ನಮಂ ದವರು :
➡ ೕ : ಮುಂ ೖ ನ್
➡ ಚ ರ ಣ ಂ : ಉತರ ಪ ೕಶ
➡ . . ಂ : ಉತರ ಪ ೕಶ
➡ . . ೕ ಡ:ಕ ಟಕ
➡ ನ ೕಂಧ : ಗುಜ ತ
★ ಜ ಸ ಯ ಸದಸ ಪ ನಮಂ ದವರು :
➡ ಇಂ ಂ
➡ ಐ. .ಗು
➡ . . ೕ ಡ
➡ ಮನ ೕಹ ಂ
★ ೕಂ ದ ಸ ವ ಗ ಪ ನಮಂ ದವರು :
➡ ೕವ ಂ
➡ . . ೕ ಡ
➡ ನ ೕಂದ ೕ
★ ರತ ರತ ಪ ಶ ಪ ದಪ ನಮಂ ಗಳು :
➡ ಜ ಹರ ಹ ರ ು : 1955
➡ ಗುಲ ನಂ : 1997
➡ ಬಹ ದೂ ರ ೕ : 1966
➡ ೕ : 1991
➡ ಇಂ ಂ : 1971
➡ ೕ ವ ಂ : 1991
➡ ಅಟ ಜ ೕ : 2015
★ಅ ಚು ಅವ ಪ ದವರು : ಜ ಹ ರ ಹ ರ ು [17 ವ ಷ ]
★ಅ ಕ ಅವ ಪ ದವರು : ಎ . . ಜ ೕ .
★2 ಹಂ ಪ ದವರು : ಗ ು ಲ ನಂ
★ ದಲ ಂ ೕತರ ಪ : ೕ
★ಅ ಚು ಪ ಣವಚನ ೕಕ ದವರು : ಇಂ ಂ
★ ಪ ನಮಂ ದ ದಲ ಕನ ಗ : . . ೕ ಡ
★ದ ಣ ರತ ಂದ ಆ ದ ಪ ಥಮ ಪ ನಮಂ : . . ನ ರ ಹ
★ಅ ರ ಅವ ಯ ಗ ಮರಣ ೂಂ ದ ಪ ಥಮ ಪ ಗಳು : ಹ ರ ು , ಇಂ ಂ , ೕವ ಂ ,
ಬಹ ದೂ ೕ.
01]. ರತದ ಸಂಸತು :
★ ರತದ ೕಂದ ಸ ಂಗವನು "ಸ ಂ ಸ ತ ು [Parliament]" ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ರತದ ಸಂಸತು " ಸ ದನ " ಸ ಂಗ ಪದ ಯನು ೂಂ .
★ ಂ ಎಂಬ ಪದ " ಂ ಯ" ಪದ ಂದ ಉತ .
★ ರತದ ಸಂಸತನು " ಸ ್ ಸ ದ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ರತದ ಸಂಸತು ಒಳ ೂಂ ರು ದು : ಷ ಪ , ೂೕಕಸ , ಜಸ
★ ಸಂಸ ನ ರಚ ಯ ಬ ಸುವ : 79 ೕ
★ ಒಂದು ವಷ ದ ಸಂಸತು "3 ಅ ೕ ಶನ ಗ ಳ ು " ನ ಯುತ .
★ ಸಂಸ ನ ಅ ೕಶನ ಕ ಯು ರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ಒಂದು ಅ ೕಶನವನು ಕ ಮತು ಅ ಷ ಅವ ಯವ ಮುಂದೂಡುವ ಅ ರವನು ೂಂ ರುವವರು :
ಸ ಪ ಗಳು
★ ಒಂದು ಅ ೕಶನವನು ಶತ ಮುಂದೂಡುವ ಅ ರ ೂಂ ರುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು.
01]. ಜಸ [ಸಂಸ ನ ೕಲ ] :
★ ಜಸ ಯನು ಸಂಸ ನ " ೕ ಲ , ಯ ರ ಸ ದನ , ಶ ತ ಸ ದನ " ಎಂಬ ಧ ಸರುಗ ಂದ ಕ ಯು .
★ ಜಸ ಯನು " ಆ ಟ ್ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ಜಸ ಯ ರಚ ಯ ಬ ಸುವ : 80 ೕ .
★ ಜಸ ಪ ಥಮ ಅ ತ ಬಂ ದು : ಏ 03, 1952
★ ಜಸ ಪ ಥಮ ಸ ೕ ದು : ೕ -13, 1952
★ ಜಸ ಯ ಗ ಷ ಸದಸರ ಸಂ : 250 ಸ ದಸ ರ ು
★ ಜಸ ಯ ಪ ಸುತ ಸದಸರ ಸಂ : 245 ಸ ದಸ ರ ು
➡ ಜಗ ಂದ ಆ : 229 ಸ ದಸ ರ ು
➡ ೕಂ ಡ ತ ಪ ೕ ಶಗ ಂ ದ : 04 ಸ ದಸ ರ ು .
➡ ಷ ಪ ಗ ಂದ ಮ ಕ ರ ಣ : 12 ಸ ದಸ ರ ು
★ ಕ ಟಕ ನಸ ಂದ ಜಸ "12 ಸ ದಸ ರ ು " ಆ ಗು .
★ ಜಸ ಸದಸರ ಕ ಷ ಅಹ ವಯಸು : 30 ವ ಷ ಗ ಳ ು
★ ಜಸ ಸದಸರ ಅ ವ : 6 ವಷ ಗಳು.
★ ಜಸ ಯನು ಸ ಸುವಂ ಲ. ಅದು ಶತ ಸದನ .
★ ಪ 2 ವಷ ಗ ೂ "1/3 ಸ ದಸ ರ ು " ವೃ ಗು .
★ "ಉಪ ಷ ಪ ಗ ಳ ು " ಜಸ ಯ ಪದ ತ ಅಧ ರು .
★ ಜಸ ಯ ಪ ಸುತ ಅಧ ರು : ಂ ಕ ಯ ಯ ು
★ ಜಸ ಯ ಪ ಸುತ ಉ ಧ ರು :
★ ಜಸ ಯ ೕಷ ಅ ರಗಳು :
➡ 249 ೕ ಪ ರ : ಜಪ ಯ ಷಯಗಳ ೕ ಸನ ಡುವ ಅ ರ ಜಸ ತಇ .
➡ 312 ೕ ಪ ರ : ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಅ ಲ ರತ ೕ ಗಳನು ಸೃ ಸುವ ಮತು ರದು ಡುವ ಅ ರ
ಜಸ ತಇ .
➡ ಉಪ ಷ ಪ ಯ ಪದಚು ಣ ಯ ಜಸ ಯ ಮಂ ತ ಗ ೕಕು.
➡ ೂೕಕಸ ಯು ಸಜ ೂಂ ಗ ತುತು ಪ ಒ ೕಡುವ ಅ ರ ಜಸ ಇ .
➡ ೂೕಕಸ ಯ ಮಂ ತ ದ ಮಸೂ ಯನು ೕವಲ "6 ಂಗಳ ಲ" ತ ಯುವ ಅ ರ ಜಸ ಇ .
➡ ಹಣ ಸು ಮಸೂ ಯನು ೕವಲ "14 ನ ಗ ಳ ಲ" ತ ಯುವ ಅ ರ ಜಸ ಇ .
➡ ಸಂ ನದ ದುಪ ಸಂಬಂ ದಂ ೂೕಕಸ ಇರವ ೕಅ ರ ಜಸ ಇ ೕ.
01]. ೂೕಕಸ [ಸಂಸ ನ ಳಮ ] :
★ ೂೕಕಸ ಯನು ಸಂಸ ನ " ಳ ಮ , ಜ ನ ಸ ದನ , ಯ ರ ಸ ದನ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ಇದನು ಅ ೕ ದ " ಆ ವ ್ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ಇದನು ಟ ನ " ಆ ಮ ನ ್ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ಪ ಥಮ ೂೕಕಸ ಅ ತ ಬಂ ದು : ಏ 17, 1952
★ ೂೕಕಸ ಯ ಗ ಷ ಸದಸರ ಸಂ : 552 ಸ ದಸ ರ ು
★ ೂೕಕಸ ಯ ಪ ಸುತ ಸದಸರ ಸಂ : 545 [543+2] ಸ ದಸ ರ ು .
★ ೂೕಕಸ ಜಗ ಂದ ಆ ಗುವ ಸದಸರು : 530 ಸ ದಸ ರ ು .
★ ೕಂ ಡ ತ ಪ ೕಶಗ ಂದ ಆ ಗುವ ಸದಸರು : 13 ಸ ದಸ ರ ು
★ ಷ ಪ ಗ ಂದ ಮಕರಣ ೂಳುವ "ಆಂ ೂೕ-ಇಂ ಯ ಸದಸರು : 2 ಸ ದಸ ರ ು
★ ೂೕಕಸ ಕ ಟಕ ಂದ ಆ ಗುವ ಸದಸರು : 28 ಸ ದಸ ರ ು
★ ೂೕಕಸ ಸ ಅಹ ವಯಸು : 25 ವ ಷ
★ ೂೕಕಸ ಯ ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಅವ ಗೂ ಮುನ ೂೕಕಸ ಯನು ಸ ಸು ರು : ಷ ಪ [ಪ ನಮಂ ಸಲ ]
★ ೂೕಕಸ ಯ ಸದಸರು ತಮ ೕ ಯನು "ಸ ಪ " ೕಡು .
★ ೂೕಕಸ ಸದಸ "ಪ ಣ ವ ಚ ನ " ೂೕ ಸುವರು : ೂ ೕ ಕ ಸ ಯ ಸ ಪ
★ ೂೕಕಸ ಯ ಸದಸರನು ವ ಕ ವಯಸ ಮತ ನ ಪದ ಯ ಮೂಲಕ "18 ವ ಷ " ೂಂ ರುವ ೕಶದ ಗ ಕರು
ಮತ ನದ ಮೂಲಕ ಆ ಡು .
★ ೂೕಕಸ ಯ ಮುಖಸ : ಸ ಪ
★ ೂೕಕಸ ಯ ಸ ಪ ಯನು " ೂ ೕ ಕ ಸ ಯ ಸ ದಸ ರ ು " ಆ ಡು .
★ ೂೕಕಸ ಯ ಸ ಪ ಯ "ಅ ವ " : 5 ವಷ
★ ೂೕಕಸ ಯ ಸ ಪ ತಮ ೕ ಯನು ೕಡು ದು : ಉಪ ಸ .
★ ೂೕಕಸ ಯ ಪ ಥಮ ಸ ಪ : . . ಂಕ
★ ೂೕಕಸ ಯ ಪ ಸುತ ಸ ಪ : ಒ ಂ
★ "330 ೕ ಯ ನ ಯ " ೂೕಕಸ ಯ ಪ ಷ ಗ "84 ನ" ಮತು ಪ ಷ ಪಂಗಡಗ "47 ನ"
ೕಸ ಡ .
★ ೂೕಕಸ ಯ ೕಕ ದ ಕನ ಗ : . ಎ . ಗ [ಉಡು ತ]
★ ೂೕಕಸ ಯ ೕಕ ಷಪ ದವರು :: ೕ ಲ ಂ ಸ ಂ ೕ
★ ೂೕಕಸ ಯ ಪ ಥಮ ಮ ಸ ಪ : ೕಮ ೕ ಕು .
★ ೂೕಕಸ ಯ ೕಷ ಅ ರಗಳು :
★ ೂೕಕಸ ಯು ಜಸ ಂತ ನ ಸ ೕಯ ಅ ಗಳನು ೂಂ .
★ ಹಣ ಸು ಮಸೂ ಯನು " ೂ ೕ ಕ ಸ ಯ " ತ ಮಂ ಸ ೕಕು.
★ ಒಂದು ಮಸೂ ಯು ಹಣ ಸು ಮಸೂ ಅಥ ಅಲ ಎಂಬುದನು " ೂ ೕ ಕ ಸ ಯ
ಸ ಪ " ಧ ಸು .
★ ೂೕಕಸ ಯ ೕಕ ಸಂಸ ನ "ಜ ಂ ಅ ೕ ಶನ ದ " ಅಧ ವ ಸುವರು.
★ ೕಯ ತುತು ಪ ಯನು ಮುಂದುವ ಸುವ ಪಸು ಪ ಯುವ ೂತುವ ಯನು ಮಂ ಸುವ ಅ ರ
ೂೕಕಸ ಇ .
★ ೂೕಕಸ ಯು ೕಂದ ಮಂ ಮಂಡಲದ ರುದ "ಅ ಸ ೂ ತ ು ವ " ಣ ಯವನು ಅಂ ೕಕ ಸುವ ಅ ರ
ೂಂ .
★ ಮಂ ಮಂಡಲ ಮೂ ಕ " ೂೕಕಸ " ೂ ರು ದು.
★ ೕಣ ದ ರತದ ಅ ೂಡ ೂೕಕಸ ತ:ಲ
★ ಚು ಮತ ರರನು ೂಂ ರುವ ಅ ೂಡ ೂೕಕಸ ತ:ಮ ಜ [ ಲಂ ಣ]
★ಅ ಕ ೂೕಕಸ ತ: ಲ ೕಪ
---------------------------------------------------------
06]. ಗ -6 : ಜಸ ರ [152-237 ಗಳ ು ] :
★ ಸಂ ನದ ""6 ೕ ಗ ದ ನ 152 ಂ ದ 237 ರ ವ ನ ಗಳು" ಜಸರ ರದ ಬ ವ ಸುತ .
★ ಜ ಸರ ರ ಒಳ ೂಂ ರು ದು :
➡ ಜ ಲ
➡ ಮುಖಮಂ ,
➡ ಮ ಂ ಮ ಂ ಡಲ ,
➡ ಅ ೂೕ ಜನರ
➡ ನಸ ,
➡ ನ ಪ ಷತು
➡ ೖ ೂೕ
★ ಸಂ ನದ "6 ೕ ಗದ 152 ಂದ 167 ಗಳು" ಜ ಂಗದ ಬ ವ ಸುತ .
01]. ಜ ಲರು [153-161 ಗಳ ು ] :

★ ಜ ಲರು " ಷ ಪ ಗ ಳ ಪ " ಜದ ಯ ವ ಸು .
★ ಜ ಲರು ಜದ "ಪ ಥಮ ಪ " ಆ .
★ ಜ ಲರು ಸಂ ತಕ ಜದ ಮುಖಸ .
★ 153 ೕ : ಜಗ ಜ ಲರ ಹು ಅವ ಶ ಕ .
★ 154 ೕ : ಜ ಂಗದ ಎ ಅ ರಗಳು ಜ ಲರ ಸ ನ ನ ಯುತ .
★ 155 ೕ : ಜ ಲರನು " ಷ ಪ ಗ ಳ ು " ೕಮಕ ಡು .
★ 156 ೕ : ಜ ಲರ ಅ ರವ "5 ವ ಷ ಗ ಳ ು "
★ 157 ೕ : ಜ ಲರ ಹು ಆ ಗಲು ಕ ಷ "35 ವ ಷ " ವಯ ರ ೕಕು.
★ 158 ೕ : ಜ ಲರ ಪ ಸುತ ೕತನ "3,50,000 ರ ೂ . ಗ ಳ ು "
★ 159 ೕ : ಜ ಲ ಆ ಜದ ೖ ೂೕ ನ "ಮ ು ಖ ೕ ಶರ ು " ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸು .
★ 160 ೕ : ಜ ಲರ ಹು ಗ " ೖ ೂೕ ನ ಮುಖ ೕ ಶರ ು " ಹಂ
ಜ ಲ ಯ ವ ಸು .
★ 161 ೕ : ಜದ ಅ ರ ಬರುವ ಪ ಕರಣಗ " ನ " ೕಡುವ ಅ ರ ೂಂ .
★ ಜ ಲರ ಅ ಕೃತ ಸ: ಜ ಭವ ನ
★ ಜ ಲರು ತಮ ೕ ಪತ ೕಡು ದು : ಷಪ ಗ
★ ಜ ಲರ ೕಷ ಅ ರಗಳು :
➡ 164 ೕ : ಜ ಲರು ಮುಖಮಂ & ಮಂ ಗಳನು ೕಮಕ ಡುವರು.
➡ 165 ೕ : ಜದ ಅತುನತ ನೂನು ಅ "ಅ ೂ ೕ ೕ ಜ ನ ರ " ೕಮಕ ಡುವರು.
➡ 174 ೕ : ಜ ಸ ಂಗದ ಅ ೕಶನವನು ಕ ಯುವ, ಮುಂದೂಡುವ ಮತು ಸ ಸುವ ಅ ರವನು
ೂಂ .
➡ 175 ೕ : ಜ ಲರು ಜ ಸ ಂಗದ "ಜ ಂ ಅ ೕ ಶನ " ಉ ತ ಡುವ ಅ ರ
ೂಂ .
➡ 176 ೕ : ಜ ಸ ಂಗದ ಕು ತು " ೕ ಷ ಷಣ" ಡುವ ಅ ರ ೂಂ .
➡ 200 ೕ : ಜ ಸ ಂಗದ ಮಸೂ ಗ ಒ ೕಡುವ ಅ ರ.
➡ 201 ೕ : ಜ ಸ ಂಗದ ಮಸೂ ಗಳನು ಷ ಪ ಅನು ೕದ ಸುವ ಅ ರವನು
ೂಂ .
➡ 213 ೕ : ಜ ಲರು "ಸ ು ೕ " ೂರ ಸುವ ಅ ರ ೂಂ .
➡ 333 ೕ : ನಸ ಒಬ "ಆ ಂ ೂ ೕ -ಇಂ ಯ " ಸದಸರನು ೕಮಕ ಡುವರು.
➡ 171 ೕ : ಜ ನ ಪ ಷ "1/6 [11 ನ]" ರಷು ಸದಸರನು ಮಕರಣ ಡುವ ಅ ರ
ೂಂ .
➡ 233 ೕ : ಜ ರು " ೕ ಶರ ನ ು " ೕಮಕ ಡು ರು.
➡ 316 ೕ : ಜ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗಗ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರನು ೕಮಕ ಡು ರು
★ ಜದ ಧ ಶ ಲಯಗ "ಉಪ ಕ ು ಲ ಪ ಗ ಳ ನ ು " ೕಮಕ ಡುವ ಅ ರ ಜ ಲರು ೂಂ .
★ಕ ಟಕ ಜ ಲರ ೕಷ ಅಂ ಶ ಗಳು :
★ ೖಸೂರು ಜದ ಪ ಥಮ ಜ ಲರು : ಜ ಯ ಮ ೕಂದ ಒ ಯ .
★ ಚು ಅ ವ ಯ ವ ದ ಜ ಲರು : ಖ ು ಅಲಂ
★ ಕ ಟಕದ ಕ ಅವ ಜ ಲ ದ : ಎ .ಎಂ. ೕ ಶ [10 ಂ ಗ ಳ ು ]
★ ಜದ ಜ ಲ ನಂತರ ಉಪ ಷ ಪ & ಷ ಪ ದವರು : . .
★ ಕ ಟಕದ ಪ ಥಮ ಷಪ ಆ ೂೕಷ ದವರು : ಧಮ ರ [1971]
★ ೖಸೂರು ಜ ಕ ಟಕ ಂದು ಮಕರಣ ಗ ಇದ ಜ ಲರು : ೕಹನ ಸು
★ ಕ ಟಕ ಜದ ಪ ಥಮ ಮ ಜ ಲರು : . ಎ . ರ ೕ
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ 18 ೕ ಜ ಲರು : ವ ಜ ು .
02]. ಮ ುಖ ಮ ಂ & ಮ ಂ ಮ ಂಡಲ [163-164 ಗಳ ು ] :

★ ಮುಖಮಂ " ಜ ಸ ರ ರ ದ ೖಜ " ಮುಖಸ
★ ಮುಖಮಂ ಹು "ಪ ನ ಮ ಂ " ಹು ಯನು ೂೕಲುತ
★ 163 ೕ : ಮುಖಮಂ ಮತು ಮಂ ಮಂಡಲದ ರಚ ಅವ ಶ ಕ .
★ 164 ೕ : ಮುಖಮಂ ಯ ೕಮಕ, ಅಹ , ಅ ವ ,ಪ ಣ ವಚನ, ಅ ರಗಳ ಬ ತ .
★ ಮುಖಮಂ ಯನು & ಮಂ ಗಳನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಜ ಲರು
★ ಮುಖಮಂ "ಹ ು ಯ ಕ ಷ ಅ ಹ ವ ಯ ಸ ು " ಕ ಷ ವಯಸು : 25 ವ ಷ
★ ಮುಖಮಂ & ಮಂ ಗಲು ೕ ಸದನದ ಸದಸ ಇರತಕದು. ಒಂದು ೕ ಸದಸನಲ ದರೂ
ಮುಖಮಂ ದ "6 ಂ ಗ ೂ ಳ " ದರೂ ಸದನದ ಸದಸ ಆ ಆಗು ದು ಕ ಯ.
★ ಮುಖಮಂ & ಮಂ ಗ ಪ ಣವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಜ ಲರು
★ ಮುಖಮಂ ಗಳ ಅ ರ : 5 ವಷ [ ನ ಸ ಯ ಬಹ ು ಮ ತ ರ ು ವ ವ ]
★ ಮುಖಮಂ & ಮಂ ಗಳು ತಮ ೕ ಯನು ೕಡುವರು : ಜ ಲರು.
★ ಮು ಖ ಮಂ ಯ ಅ ರಗಳು ಮತು ಯ ಗಳು :
➡ ಮಂ ಗಳ ೕಮಕ ಮತು ವ
➡ ಗಳ ಹಂ
➡ ಸ ವ ಸಂ ಟದ ತ ರ
➡ ಮಂ ಮಂಡಲದ ನ ರಚ
➡ ಜಸ ರದ ಯಕ
➡ ನಸ ಯ ಯಕ
➡ ಸ ವ ಸಂ ಟದ ಯಕ
➡ ಜ ಲರ ಪ ನ ಸಲ ರ
➡ ನಸ ಸ ಸುವಂ ಸಲ ೕಡುವ ಅ ರ
➡ ಜ ಲರು ಮತು ಮಂ ಮಂಡಲದ ನಡು ಸಂಪಕ ೕತು
➡ ಜದ ಯಕ
★ ಜದ ಮಂ ಮಂಡಲ " ಮ ೂ ಕ " ೂ ರು ದು : ನಸ
★ ಜದ ಮಂ ಗಳು " ೖಯ ಕ " ೂ ರು ದು : ಜ ಲ
★ ಜ ಜ ಮಂಡ ಯ ಮುಖಸ ರು .
★ ೕಯ ಅ ವೃ ಮಂಡ ಯ ಸದಸ ರು .
★ ಅಂ ಜಸ ಯ ಸದಸ ರು .
★ ೕ ಆ ಗದ ಸದಸ ರು .
★ಕ ಟಕ ಮು ಖ ಮಂ ಗಳ ೕಷ ಅಂಶ ಗಳು :
★ ೖಸೂರು ಜದ ಪ ಥಮ ಮುಖಮಂ : . .
★ ಕ ಟಕದ ಪ ಥಮ ಚು ತ ಮುಖಮಂ : ಂ ಗ ಹನುಮ ಂತಯ
★ ಏ ೕಕರಣದ ನಂತರ ಲ ೖಸೂ ನ ಪ ಥಮ ಮುಖಮಂ : ಎ . ಜ ಂ ಗ ಪ
★ ಕ ಟಕ ಎಂದು ಮಕರಣ ೂಂ ಗ ಇದ ಮುಖಮಂ : . ೕ ವ ಅರಸು
★ ಕ ಟಕದ ದಲ ಂ ೕತರ ಮುಖಮಂ : ಮ ಕ ೃಷ ಗ
★ ಕ ಟಕ ನ ಪ ಷ ಂದ ಆ ದ ಪ ಥಮ ಮುಖಮಂ : . . ಸ ನ ಂ ದ ಡ
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಮ ಮುಖಮಂ : ಸ ು ೕ ಕ ೃಪ [ಉತ ರ ಪ ೕ ಶ ]
★ 2 & 2 ಂತ ಚು ಮುಖಮಂ ಗ ದವರ ು :
➡ ಎ . ಜ ಂಗಪ : 2
➡ ೕದ ೕ :2
➡ ೕವ ಜ ಅರ : 2
➡ ಎ . . ಕು ರ :2
➡ .ಎ . ಯ ಯುರಪ : 4
★ ರತದ ಒಂದು ನ ಮುಖಮಂ ದವರು : ಶಂ ಕ ರ ಂ ವ ೕ [ ಜ ನ]
★. ಜ ಸ ಂಗ :
★ ಸಂ ನ " ಗ -6 ರ ನ 168-213 ರ ವ ನ ಗ ಳ ು " ಜ ಸ ಂಗದ ಬ ವ ಸುತ .
★ ಸಂ ನ ಜಗಳ " ಸ ದನ ಸ ಂ ಗ " ವವ ಅವ ಶ ೕ .
★ ಆದ ಹಲ ರು ಜಗಳ "ಏಕ ಸ ದನ ಸ ಂ ಗ " ವವ ಅ ತದ .
★ ಸದನ ೂಂ ರುವ ಜಗಳು : 6 ಕ ಟಕ, ಲಂ ಣ, ಆ ಂ ಧ ಪ ೕಶ, ಮ ಷ, ರ , ಉತ ರ ಪ ೕ ಶ.
★ ಜ ಸ ಂಗ " ಜ ಲ ರ ು , ನಸ , ನ ಪ ಷ ತ ನ ು " ಒಳ ೂಂ ರುತ
★ ೕಶದ ದಲ ನ ಪ ಷತನು ರದುಪ ದ ಜ : ಪ ಮ ಬಂ ಳ [1969 ಅ ಗ ಸ ್ -1]
★ ಜ ಸ ಂಗದ ಅ ೕಶನ ವಷ ದ "2 " ನ ಯುತ .
★ ಎರಡು ಅ ೕಶನಗಳ ನಡು ನ ಅಂತರ : 6 ಂ ಗ ಳ ು
★ ಜ ಸ ಂಗದ ಅ ೕಶನ ಕ ಯು ರು : ಷಪ
★ ಜ ನಸ ಮತು ನ ಪ ಷ ನ ಅ ೕಶನದ ೂೕರಂ : 1/10 ರ ಷ ು .
01]. ನ ಪ ಷತು [ ೕಲ ] :
★ ನ ಪ ಷತನು ಜ ಸ ಂಗದ " ೕ ಲ , ಯ ರ ಸ ದನ , ಶ ತ ಸ ದನ " ಎಂದು ಕ ಯುವರು.
★ಕ ಟಕದ ನ ಪ ಷತು "1907 ರ " ಪ ತು
★ 171 ೕ ಯು : ನಪ ಷ ನ ಪ ಬ ಸುತ .
★ ನ ಪ ಷ ನ ಸದಸರ ಸಂ ಯು ನಸ ಸದಸರ "1/3 ರ ಷ ು ಸ ದಸ ರ ನ ು " ೂಂ ರುತ .
★ 169 ೕ ಯನಯ ನಪ ಷತನು ಸುವ ಅಥ ರದು ೂ ಸುವ ಅ ರ "ಸ ಂ ಸ " ಇ .
★ ನ ಪ ಷತು ಒಂದು ಯಂ ಸದನ ದು. ಅದನು ಸ ಸುವಂ ಲ
★ ರತದ ನ ಪ ಷತು ೂಂ ರುವ ಜಗಳು : 6 ಜಗಳು
➡ಕ ಟಕ
➡ ಆಂಧ ಪ ೕಶ
➡ ಲಂ ಣ
➡ಮ ಷ
➡ ಉತ ರ ಪ ೕ ಶ
➡ ರ
★ ಇ ೕ ವ ಜದ ನ ಪ ಷತನ ರದುಪ ಸ : ಜಮು & ೕರ.
★ ಕ ಟಕ ನ ಪ ಷ ನ ಒಟು ಸದಸರ ಸಂ : 75 ಸ ದಸ ರ ು , ಅವರುಗ ಂದ :
➡ ಸ ೕಯ ಸಂ ಗ ಂದ ಆ : 25 ಜ ನ [1/3 ರ ಷ ು ]
➡ ನಸ ಸದಸ ಂದ : 25 ಜ ನ [1/3 ರ ಷ ು ]
➡ ಪದ ೕಧರ ತ ಂದ ಆ : 7 ಜ ನ [1/12 ರ ಷ ು ]
➡ ಕರ ತ ಂದ ಆ : 7 ಜ ನ [1/12 ರ ಷ ು ]
➡ ಜ ಲ ಂದ ಮಕರಣ : 11 ಜ ನ [1/6 ರ ಷ ು ]
★ ನ ಪ ಷ ನ ಸದಸರ ಅ ವ : 6 ವಷ
★ ಪ 2 ವಷ ೂ 6 ವಷ ೖ ದ "1/3 ರ ಷ ು " ಸದಸರು ವೃತ ಗು .
★ ನಪ ಷ ನ ೕಷ ಅ ರಗಳು :
★ ನಸ ಂದ ಅಂ ೕ ರ ದ ಮಸೂ ಯನು "3 ಂ ಗ ಳ ಲ" ತ ಯುವ ಅ ರ ನಪ ಷ ಇ .
★ ಹಣ ಸು ಮಸೂ ಯನು ೕವಲ "14 ನ ಗ ಳ ಲ" ತ ಯುವ ಅ ರ ನಪ ಷ ಇ .
★ ನ ಪ ಷ ನ ಸದಸರು ಸ ಪ ಗಳನು ಆ ಡು .
★ ಕ ಟಕದ ಪ ಥಮ ನ ಪ ಷತ ಸ ಪ : . ಕ ೃಷ ಮ ೂ
★ ಕ ಟಕದ ಪ ಥಮ ನ ಪ ಷತ ಉಪಸ ಪ : . . ಷಂ
★ ಕ ಟಕದ ಪ ಥಮ ನ ಪ ಷತ ಮ ಸ ಪ : ಯ ೂೕಧ ನಪ
★ ಪ ಸುತ ನ ಪ ಷ ನ ಸ ಪ : .ಪ ಚಂದ .
★ ಪ ಸುತ ನ ಪ ಷ ನ ಉಪಸ ಪ : ಎ . ಎ . ಧ ೕ ಡ
02]. ನಸ [ ಳಮ ] :
★ ರತದ ದಲ ಪ ಪ ಸ ದ ಸಂ ನ : ೖಸ ೂ ರ ು [1881].
★ ನಸ ಯನು ಜ ಸ ಂಗದ " ಳ ಮ , ಯ ರ ಸ ದನ , ಜ ನ ಸ ದನ " ಎಂದು ಕ ಯುವರು.
★ ಕ ಟಕದ ದಲ ನಸ ರಚ ದು : ಜ ೂ . 18, 1952.
★ 170 ೕ ಯು : ನಸ ರಚ ಯ ಬ ಸುತ .
★ ಕ ಟಕ ನಸ ಒಟು ಸದಸರ ಸಂ : 225 [224+1]
★ ನಸ ಸ ಸಲು ಕ ಷ ವಯಸು : 25 ವ ಷ ಗ ಳ ು
★ "18 ವ ಷ ತ ು ಂ ದ " ಮತ ರರು ನಸ ಯ ಸದಸರನು ಆ ಡು .
★ ನಸ ಯ ಸದಸರ ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಕ ಟಕ ನಸ ಯ ಸಂ ನದ "332 ೕ " ಪ ರ "SC-36 ನ ಗ ಳ ು , ST-15
ನ ಗ ಳ ನ ು " ೕಸ ಡ .
★ಅ ಚು ನಸ ಸದಸರನು ೂಂ ರುವ ಜ : ಉತ ರ ಪ ೕ ಶ [403], ಪ ಮ ಬಂ ಳ [294], ಮ ಷ
[288], ರ [243].
★ಅ ಕ ನಸ ಸದಸರನು ೂಂ ರುವ ಜ : ಂ [32 ನ ]
★ ಕ ಸಂಘ ಸಂ ಗ 1 ನವನು ನಸ ಯ ೕಸ ರುವ ಜ : ಂ
★ 333 ೕ ಯನಯ ಜ ಲರು ನಸ "1 ಆ ಂ ೂ ೕ -ಇಂ ಯ " ಸದಸರನು ೕಮಕ ಡುವರು.
★ ನಸ ಯ ೕಷ ಅ ರಗಳು :
★ ನಸ ಯ ಸದಸರು "ಸ ಪ ಗಳನು" ಆ ಡು .
★ ನ ಸ ಯು ನ ಪ ಷ ಂತ ನಅ ರವನು ೂಂ .
★ ಜ ಪ ಯ ನ "66 ಷ ಯ ಗ ಳ ು & ಸ ಮ ವ ಪ " ಸಂಬಂ ದಂ ಸನ ಡುವ ಅ ರ ನಸ ಇ .
★ ಹಣ ಸು ಮಸೂ ಯನು " ನಸ ಯ " ತ ಮಂ ಸ ೕಕು.
★ ಮಂ ಮಂಡಲ " ಮ ೂ ಕ " ನಸ ೂ ರುತ .
★ ನಸ ಯ ಸದಸರು " ಷ ಪ , ಜಸ ಸ ದಸ ರ ು , ನ ಪ ಷ ತ ು ಸ ದಸ ರ " ಚು ವ ಯ
ಗವ ಸು .
★ ಲ ಸಂ ನ ದುಪ ಸಂಬಂ ದಂ "1/2 ರ ಷ ಂ ತ " ಕ ಇಲದಷು ಜ ನಸ ಗಳ ಅನು ೕದ
ಅಗತ ರುತ .
★ ನಸ ಯ ೕಷ ಗಳು :
★ ಕ ಟಕದ ನಸ ಯ ದಲ ಸ ಪ : ಂ ಕ ಟ ಪ
★ ಕ ಟಕ ನಸ ಯ ಪ ಥಮ ಮ ಸ ಪ : .ಎ . ಗರತಮ
★ ಪ ಸುತ ನಸ ಯ ಸ ಪ : ೕಶರ ಗ ೕ
★ ಪ ಸುತ ನಸ ಯ ಉಪಸ ಪ : ಆ ನ ಂ ದ ಚ ಂ ದ ೕ ಖ ರ ಮ
---------------------------------------------------------
01]. ಸು ೕಂ ೂೕ [ಸ ಚ ಲಯ ] :
★ ಸಂ ನದ "5 ೕ ಗ ದ ನ 124 ಂ ದ 147 ರ ವ ನ ಗ ಳ ು " ಸು ೕ ೂೕ ನ ಬ ವ ಸುತ .
★ 1935 ರ ರತ ಸ ರದ ಅ ಯ ಹ ಯ " ಡರ ೂೕ " ಸ ತು.
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ಪ ದದು : ಜ ವ 28, 1950
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ೕಂದ ಕ ೕ ಇರು ದು : ನ ವ ಹ
★ ರತದ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ೕಶರ ಸಂ : 31 [30+1]
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ಮುಖ ೕಶರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ಇತರ ೕಶರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ಸು ೕ ೂೕ ೕಶರ ಪ ಮುಖ ಅಹ : ೖ ೂೕ ನ 5 ವಷ ೕಶ or 10 ವ ಷ
ವ ೕಲ ೕ ಸ ರ ೕಕು.
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ಯಮೂ ಗ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ೕಶರ ವೃ ವಯಸು : 65 ವ ಷ ಗ ಳ ು
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ೕಶರು " ಷ ಪ ಗ " ೕ ೕಡು .
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ಮುಖ ೕಶರ ಪ ಸುತ ೕತನ : 2,80,000 ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ಇತರ ೕಶರ ೕತನ : 2,50,000 ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ೕಶರನು ದು ಕುವ ನ:ಮ ಗ ನ.
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ಪ ಮು ಖ ಅ ರಗಳು :
1]. ಮ ೂ ಲ ಅ ರ [131 ೕ ]:
➡ ೕಂದ ಗೂ ಜ ಸ ರಗಳ ನಡು ನ ದಗಳು
➡ ಜ ಜಗಳ ನಡು ನ ದಗಳು
➡ ಎರಡು ಅಥ ಎರಡ ಂತ ಚು ಜಗಳ ನಡು ನ ದಗಳು
➡ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳು ರ ಸು ದು.
➡ನ ೕ ನ ದಗಳು
➡ ಹಣ ನಆ ಗ ಸಂಬಂ ದ
➡ ಸಂ ನವನು ಅ ೖ ಸು ದು
➡ ರತದ ಒಕೂಟ ವವ ಯ ಸರೂಪ ಸಂಬಂ ದ ದಗಳು.
2]. ಸ ಲ ಅ ರ [143 ೕ ]:
➡ ವ ಜ ಕ ಮಹತದ ಷಯಗ ಸಂಬಂ ದಂ " ಷ ಪ ಗ ಳ ು " ಸು ೕಂ ೂೕ ಂದ ಸಲ ಪ ಯುವವರು
➡ ಸಂ ನ ವ ಒಪಂದ, ಕ ರುಗ ಸಂಬಂ ದಂ ಸು ೕಂ ೂೕ ಂದ ಪ ಯುವ ಸಲ ಕ ಯ. ಆದ
ಅದರ ಲ ಷಪ ಗ ೕಚ ದು
3]. ಅ ೕ ಲ ು ಅ ರ [132 ೕ ]:
★ ೖ ೂೕ ಗೂ ಇತರ ಗಳ ೕ ಗಳನು ಪ ಸು ೕಂ ೂೕಟ ೕಲನ ಸ ಸಬಹುದು.
➡ ಸಂ ತಕ ಪ ಕರಣಗಳು
➡ ಪ ಕರಣಗಳು
➡ ನ ಪ ಕರಣಗಳು
➡ ೕಷ ಮನ ಗಳು
4]. ನ ಪ ೕಲ [137 ೕ ]:
➡ ಸು ೕಂ ೂೕ ತನ ೕ ಗಳನು ಗೂ ಆ ೕಶಗಳನು ನ ಪ ೕ ಸುವ ಅ ರ ೂಂ .
5]. ೕ ಷ ಆ or ೂರ ಸುವ ಅ ರ [32 & 139 ೕ ]:
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳ ರ ಸು ೕಂ ೂೕ "5 " ೂರ ಸುತ .
➡ ಯ ಪ
➡ ಂಡಮ
➡ ಷ
➡ಷ ರ
➡ ೂೕ ಂ ೂೕ
★ ಸು ೕಂ ೂೕ " ಖ ಗಳ ಲಯ " ಯ ವ ಸುತ .
★ ಸು ೕ ೂೕ ನ " ೕ ಮ & ೕ ರ ಯ" ಅ ರ.
★ ಂಗದ ಉಲಂಘ ದವ ಸುವ ಅ ರ ೂಂ .
★ ಸಂ ನದ "71 ೕ " ಪ ರ ಷ ಪ , ಉಪ ಷ ಪ ಗಳ ಚು ವ ತಕ ರು ಇತಥ ಪ ಸುತ .
★ ೕಂದ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗದ ಅಧ & ಸದಸರ ವತ ರ ನ ಸುತದ.
★ ಸಂ ನವನು ಸುವ ಮತು ಮ ಸುವ ಅ ರ ೂಂ .
★ ೕಯ ಂಗ ೕಮ ಆ ಗ [MJMC] :
★ NJAC : National Judicial Appointment Commission.
★ ದುಪ : 99 ೕ ದು ಪ -2014 [121 ಮ ಸ ೂ ]
★ ೂೕಕಸ ಯ ಅಂ ೕ ರ : ಅ ಗ ಸ ್ 11, 2014
★ ೂೕಕಸ ಯ ಅಂ ೕ ರ : ಅ ಗ ಸ ್ 14, 2014
★ ಅಂ ೕಕ ದ ಜಗಳು : 16 ಜಗಳು
★ ಷ ಪ ಗಳು ಸ ದು : ಂ ಬ 31, 2014
★ ಅಂ ೕ ರ ೕ ದ ದಲ ಜ : ಜ ನ
★ ೕ ಷ : NJAC ಯನು ಸು ೕಂ ೂೕ "2015 ಅ ೂ ೕ ಬ 16 ರ ಂ ದು " ರದು ೂೕ . ೂ ಯ ಂ ಅನು
ಮುಂದುವ .
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ೕಷ ಅಂ ಶ ಗಳು :
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ದಲ ಮುಖ ಯಮೂ : ಕ .
★ ಅ ಕ ಅವ ಯ ಮುಖ ೕಶ : ಷ ು ಚ ಂ ದ ಚ ೂ [1978-85]
★ ಅ ಕ ಅವ ಯ ಮುಖ ◌ಿ ೕಶ : ಕ ಮ ನ ೖ ಂ [17 ನ 1991]
★ ಹಂ ಷಪ ದ ಮುಖ ೕಶ : ಮ ಹ ಮ ಯ ಉ
★ ಅ ರದ ಗ ಮರಣ ೂಂ ದ ಮುಖ ೕಶರು : ಸ ವ ಮುಖ ,ಎ . . ಕ
★ ಕ ಯ ೕಠವನು ಪ ಚ ದ ಮುಖ ಯಮೂ : ಎ . ಎ . ದತ ು
★ ಕ ಯ ೕಠವನು ರದುಪ ದ ಮುಖ ಯಮೂ : .ಎ . ಕೂ
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ದಲ ದ ತ ಮುಖ ಯಮೂ : . . ಲ ಕ ೃಷ
★ ಹ ರು ೕಶರು ಎಂದು ಪ ದ ದವರು : . ಕುಲ ೕಪ ಂ
02]. ಕ ಟಕ ೖ ೂೕ [ಉಚ ಲಯ ] :
★ ಸಂ ನದ "6 ೕ ಗ ದ ನ 214 ಂ ದ 237 ರ ವ ನ ಗ ಳ ು " ೖ ೂೕ ನ & ಅ ೕನ ಲಗಳ ಬ
ವ ಸುತ .
★ 1862 ರ ಪ ಥಮ "ಕ ಲ , ಮ , ಂ ಗ ಳ " ೖ ೂೕಟ ನು ಸ ತು.
★ 1864 ರ "ಅ ಲ ಹ ದ ೖ ೂ ೕ " ಸ ತು.
★ಕ ಟಕ ೖ ೂೕ ಪ ದದು : 1884 [ಅ ರ ಕ ೕ ]
★ಕ ಟಕ ೖ ೂೕ ನ ೕಂದ ಕ ೕ ಇರು ದು : ಂ ಗ ಳ ೂ ರ ು
★.ಕ ಟಕ ೖ ೂೕ ನ ಒಟು ೕಶರ ಸಂ : 43 [1+42]
★ ರತದ ಪ ಸುತ "25 ೖ ೂ ೕ ಟ ಗ ಳ ು " ಇ .
★ 214 ೕ ಯು : ಪ ಂದು ಜಗಳ ೖ ೂೕ ಪ ಅವ ಶ ೕ .
★ 231 ೕ ಯ ು : 2 ಅಥ 2 ಂತ ಚು ಜಗಳ "ಒ ಂ ೕ ೖ ೂ ೕ " ಪ ಅವ ಶ ೕ .
★ 216 ೕ ಯ ು : ೖ ೂೕ ರಚ ಯ ಬ ೕ ಸುತ .
★ 217 ೕ : ೖ ೂೕ ೕಶರ ೕಮಕ, ಅಹ , ಅ ೕ ರವ , ೕತನ ಇ ಗಳ ಬ ಸುತ .
★ ೖ ೂೕ ನ ಮುಖ ೕಶರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ೖ ೂೕ ನ ಇತರ ೕಶರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ೖ ೂೕ ೕಶರ ಪ ಮುಖ ಅಹ : ರ ತ ದ 10 ವ ಷ or ೖ ೂ ೕ ನ 10
ವಷ ವ ೕಲ ೕ ಸ ರ ೕಕು.
★ ೖ ೂೕ ನ ಯಮೂ ಗ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಜ ಲ ರ ು [219 ೕ ]
★ ೖ ೂೕ ೕಶರ ವೃ ವಯಸು : 62 ವ ಷ ಗ ಳ ು
★ ೖ ೂೕ ೕಶರು " ಷ ಪ ಗ " ೕ ೕಡು .
★ ೖ ೂೕ ಮುಖ ೕಶರ ಪ ಸುತ ೕತನ : 2,50,000 ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ೖ ೂೕ ಇತರ ೕಶರ ೕತನ : 2,25,000 ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ೖ ೂೕ ೕಶರನು ದು ಕುವ ನ:ಮ ಗ ನ.
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟ ಕ ದ "2 ಸ ಂ ೖ ೂೕ ೕಠಗ :
➡ ರ ಡ : ಜ ು ೖ 4, 2008.
➡ ಕಲು : ಜ ು ೖ 5, 2008.
★ ರ ಡ & ಕಲು ಸಂ ೕಠಗಳನು 2013 ರ ಶತ ೕಠಗ ಡ .
★ ೖ ೂೕ ನ ಪ ಮು ಖ ಅ ರಗಳು :
➡ ಮ ೂಲ ಅ ರ : 227 ೕ
➡ ಅ ೕಲು ಅ ರ : 228 ೕ
➡ ೕ ಷ ಆ or ೂರ ಸುವ ಅ ರ : 226 ೕ
➡ ಅ ೕಲು ಅ ರ : 228 ೕ
➡ ೕ ರಣ ಅ ರ : 227 ೕ
➡ ಅ ೕನ ಲಯಗಳ ೕ ಯ ಂ ತ ಣ : 227 ೕ
➡ ಖ ಲಯ ಯ : 215 ೕ
➡ ಕ ಮ ಅ ರ : 228 ೕ
➡ ೖ ೂೕ ನ " ಬ ಂ ೕಮ & ೕ ರ ಯ" ಅ ರ.
➡ ಂಗದ ಉಲಂಘ ದವ ಸುವ ಅ ರ ೂಂ .
➡ ಜ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗದ ಅಧ & ಸದಸರ ವತ ರ ನ ಸುತದ.
➡ ಸಂ ನವನು ಸುವ ಮತು ಮ ಸುವ ಅ ರ ೂಂ .
★ಕ ಟಕ ೖ ೂೕ ನ ೕಷ ಅಂಶ ಗಳು :
★ ಕ ಟಕ ೖ ೂೕ ನ ದಲ ಮುಖ ಯಮೂ : ಆ . ೕ ಂ ಕ ಟ ಮ ಯ [1956-1957]
★ ಕ ಟಕ ೖ ೂೕ ನ ದಲ ಮ ಯಮೂ : ಮಂಜು ಲೂರು
★ ಜ ೖ ೂೕ ನ "CJ" ಆ ನಂತರ ಸು ೕ ೂೕ "CJ" : . ಎ ೕಹ
★ ಕ ಟಕ ೖ ೂೕ ನ ಪ ಸುತ "31 ೕ " ಮುಖ ಯಮೂ : ಅ ಭಯ ೕ ಸ ಓ .
★ ಕ ಟಕ ೖ ೂೕ ನ ಪ ಥಮ "ಹ ಂ " ಮುಖ ಯಮೂ : ಎ . ೂಂ ಡ [1964-1969]
03]. ಅ ೕನ ಲಯಗಳ ು :
★ ಜ ೖ ೂೕ ನ ಅ ೕನ ೂಳಪಟ ಲಯಗ "ಅ ೕ ನ ಲ ಯ ಗ ಳ ು " ಎನ ಗುತ .
★ 1948ರ ನ ದ "ಒಕೂಟ ಲಯಗಳ ಸ ೕಳನದ " ಅ ೕನ ಲಯಗ ಯತ ೕಡಲು
ಧ ಸ ತು.
★ ಸಂ ನದ "233 ಂ ದ 237 ರ ವ ನ ಗ ಳ ು " ಅ ೕನ ಲಯಗಳ ರಚ , ಯ ಯಬ
ವ ಸುತ .
★ ೕಶರನು ೕ ಸು ವರು : ಜ ಲರು
★ ೕಂದ ಸ ರ 1993 ರ " ಷ ನ ಜು ಯ ಅ ಯ ನ ು " ೂೕ ನ ತು.
★ ಇದರ ೕಂದ ಕ ೕ ಇರು ದು : ನ ವ ಹ
★ ಅ ೕನ ಲ ಯ ದ ನ 3 ಧಗ ಳ ು :
➡ ಲಯಗಳು
➡ ನ ಲಯಗಳು
➡ ಕಂ ಯ ಲಯಗಳು
02] ಲಯ [Civil Courts] :

★ ಇ ಹಂತದ ಲಯಗಳು
★ ಇದ " ೕ ಶರ ು " ಮುಖ ೕಶ ರು .
★ ೖ ೂೕ ನ ಮುಖ ೕಶ ೂಂ ಸ ೂೕ " ಜ ಲ ರ ು " ೕ ಸು .
★ ಈ ೕಶರು ಷ ದ ಅಥ ಜದ ೕ ಂಗ ೕ ಯ "7 ವ ಷ ಗ ಳ ಲ " ವಷ ಗಳ ಲ
ವ ೕಲ ೕ ಸ ರ ೕಕು.
★ ಲ ಯ ದ ಅ ಯ ಬರ ು ವ ಅ ೕ ನ ಲಯಗಳು :
➡ ಅ ೕನ ೕ ಶರ ಲಯ
➡ ಚುವ ಅ ೕನ ೕ ಶರ ಲಯ
➡ ಮು ಲಯ
➡ ಚುವ ಮು ಲಯ
02]. ಅಪ ದ or ನ ಲಯ [Sessions Courts] :
★1974 ಏ 01 ರಂದು ಅ ತ ಬಂ ತು.
★ಇದು ಜ ೖ ೂೕ ನ ಯಂತ ಣದ
★ಅಪ ಧ ಲಯಗಳ ಮಟದ ಉನತ ಲಯ ಂದರ :: ಷ ನ ್ ಲಯ
★ ಷನ್ ಲಯದ ಮುಖ ೕಶರು : ೕ ಶರ ು
★ ಷನ್ ಲಯ " ೂ , ದ ೂ ೕ , ಡ ಯ ಂ ತ ಹ " ಗಂ ೕರ ಅಪ ಧಗ ಸಂಬಂ ದ
ಕದ ಗಳನು ರ ನ ಸುತ .
★ ಷನ್ ಯಲಯ " ೕ ವ & ಮ ರ ಣ ದಂ ಡ ಯ ಂ ತ ಹ " ಯನು ೕಡುವ ಅ ರ ೂಂ .
★ಈ ಲಯ ೕ ರುವ ೕ ನ ರುದ ೖ ೂೕ ನ ೕಲನ ಸ ಸಬಹುದು.
★ ಷನ್ ಲ ಯ ಆ ಯ ಬರ ು ವ ಅ ೕ ನ ಲಯಗಳು :
➡ ಮುಖ ೕ ಲ ಯ : 7 ವ ಷ ದವ ೖಲ ು ೕ ಡು ವ ಅ ರ .
➡ ಪ ಥಮ ದ ೕ ಲ ಯ : 3 ಷ ದವ ೖಲ ು ೕ ಡು ವ ಅ ರ .
➡ ೕಯ ದ ೕ ಲ ಯ : 2 ಷ ದವ ೖಲ ು ೕ ಡು ವ ಅ ರ .
➡ ತೃ ೕಯ ದ ೕ ಲಯ : 1 ಂಗಳವ ೖಲ ು ೕ ಡು ವ ಅ ರ .
★ಈ ೕ ನಎ ಲಯಗ ೕಶರನು " ೖ ೂ ೕ ನ ಮುಖ ೕ ಶರ ು " ೕಮಕ
ಡು .
03]. ಕಂ ಯ ಲಯ [Revenue Courts] :
★ಈ ಲಯಗಳು "ಭೂ ಖ ಗ ಳ ು & ಭೂ ಕ ಂ ಯ " ಸಂಬಂ ದ ಕದ ಗಳನು ರ ಡುತ .
★ಈ ಲಯಗಳ ಮುಖಸರು : ಕ ಂ ಯ ದ , ,ಅ ಂ ಕ ಷನ , ತಹ ರ,
★ ಪ ಮುಖ ಕಂ ಯ ಲಯಗಳು :
➡ ತಹ ಲಯ
➡ ಉಪ ಲಯ
➡ ೕ ಲಯ
➡ ಆಯುಕರ ಲಯ
➡ ಕಂ ಯ ಲಯ
04] ಜ ನ ಲಯ [ ೂೕಕ ಅ ಲತಗಳು ] :
★" ನೂನು ೕ ರ or ಲ ೂ ಕ ು ನೂನು ೕ ಸ ಂ ದ" ರ ತ ದ
ಲಯಗಳನು "ಜ ನ ಲ ಯ ಗ ಳ ು " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ಜನ ಲಯಗ "1987ರ ನೂನು ೕ ಗಳ ರ "ಅ ಯ ಸನಬದ ನ ನ
ೕಡ .
★ ಇ ಪ ಕರಣದ ದ ವ ಗಳನು " ಸು ದು ಮತು ಪ ಕರಣಗಳನು ೕಗ ಇತಥ ಪ ಸುವ"
ಉ ಶವನು ೂಂ .
★ ಜನ ಲಯದ ೕಪ ನು ಪ ೕ ಲಯದ " ೕ ಲ ನ ಸ ಸ ಲ ು ಅ ವ ಶ ಲ . ಈ
ಯಲಯದ ೕ ೕ ಅಂ ಮ .
★ ಜನ ಲಯದ "2 ಜ ನ ಸ ಂ ನ ರ ರ ು " ಇರು . ಒಬ ೕ ಶರ ು , & ಒ ಬ ಸ ಜ
ೕ ಕ /ವ ೕ ಲ .
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಜನ ಲಯ ಪ ದು : ಗ ು ಜ ತ [1982 14]
05]. ಆಡ ತ ಯ ಮಂ ಡ ಗಳು :
★ 1976 ರ ಸಂ ನ "42 ೕ ದು ಪ " ಕರಣಗಳನು "14-A ದ 323-A & 323-B
ಗಳ " ೕ ಸ .
★ 323-A (1) : ವ ಜ ಕ ೕ ಗ ಸಂಬಂ ದ ದಗಳು ಗೂ ದೂರುಗಳ ರ ಡಲು ಸಂಸತು
"ಆ ಡ ತ ಯಮಂಡ ಗಳನು" ಸಬಹು ಂದು ಸುತ .
★ 323-A (2) : ೕಂದ ದ ಗೂ ಜಗಳ "ಆ ಡ ತ ೕಠಗಳನು" ಸಬಹುದು.
★ 323-B : ಇತರ ಆಡ ತ ಷಯಗ ಅಂದ "ಹ ರ ು ೕಕರಣ, ಜಲ ದ
ೕ ಕ ರ ಣ , ಮುಂ ದ " ಯ ಮ ಂ ಡ ಗ ಳ ನ ು " ಸಂಬಂಧಪಟ ಸ ಂಗ ಸಬಹು .
★ ೕಂದ ಆಡ ತಕ ೕಕರಣ ಪ : ನ ವ ಂ ಬ 01, 1985.
★ ೕಂದ ಕ ೕ ಇರು ದು : ನ ವ ಹ , ಕ ಲ , ಅ ಲ ಹ , ಮುಂ ೖ
★ ಪ ಸುತ ರತದ "17 ಯ ೕಠಗ .
★ CAT ಯ ಅಧ ಗು ರು : ೖ ೂ ೕ ನ ವ ೃತ ಮೂ ರು .
★ ೕಂದ ಆಡ ತಕ ಕರಣದ ಅಧ ರು ಮತು ಉ ಧ ರನು " ಷ ಪ ಗ ಳ ು " ೕಮಕ ಡು .
★ CAT ಅಧ ರ ಅವ : 5 ವ ಷ or 65 ವ ಷ ವ ಯ ಸ ು ಮ ು ಯ .
★ CAT ಉ ಧ ರ ಅವ : 5 ವ ಷ or 62 ವ ಷ ವ ಯ ಸ ು ಮ ು ಯ .
★ ೕಂದ ಆಡ ತಕ ಕರಣದ [CAT] ಪ ಸುತ ಅಧ ರು : . L. ನ ರ ಂ ಹ
★ಕ ಟಕ ಜ ಆಡ ತಕ ಕರಣ ಪ ದು : ಅ ೂ ೕ ಬ 06, 1986.
★ಕ ಟಕ ಜ ಆಡ ತಕ ಕರಣದ ಪ ಸುತ ಅಧ ರು : . . ಭಕ ವ ತ ಲ ಂ
---------------------------------------------------------
01]. ರತ ದ "ಅ ಜನರ " [76 ೕ ]:
★ಅ ಜನರ ಇದು "ಸ ಂ ತ ಕ " ಹು .
★ ರತ ಸ ರದ ಪ ಥಮ ನೂನು ಅ :ಅ ಜನರ
★ ರತ ೕಶದ ಪ ಥಮ ನೂನು ಪ : ಅ ಜನರ
★ಅ ಜನರ ರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ಅ ಜನರ ಅವರ ಅ ವ : ಷ ಪ ಗಳ ಇ ರುವ .
★ ಇವರು ಸು ೕಂ ೂೕ ೕಶ ಗಲು ೕ ದ ಅಹ ಗಳನು ೂಂ ರ ೕಕು.
★ ಇವರ ೕತನವನು " ಷ ಪ ಗ ಳ ು " ಗ ಪ ಸು .
★ ಇವರ ನ "ಸ ು ೕ ಂ ೂ ೕ ನ ೕ ಶರ " ನ ಸ ನ ದದು.
★ಅ ಜನರ ಅವರ ಅ ೕನದ " ಟ ಜನರ " ಯ ವ ಸು .
★ಅ ಜನರ ರತದ ನ ೕ ಲಯ ೕ ೕಡುವ ಮತು ಸಂದ ಸುವ ಅ ರ ೂಂ
★ ೕಂದ ಸ ರದ ಪರ ಪ ಮುಖ ಕದ ಗಳ "ಸ ು ೕ ೂ ೕ ಟ ನ ು " ಪ ಸುವವರು.
★ ಸಂಸ ನ ಸದಸನಲ ದರೂ "ಸ ಂ ಸ ನ ಉಭಯ ಸ ದನ ಗ ಳ ಅ ೕ ಶನ ದ " ಗವ ತ ಡುವ ಅ ರ
ೂಂ . ಆದ "ಮ ತ ಚ ಸುವ" ಅ ರ ಲ.
★ ಷ ಪ ಗಳು ವ ದ ನೂನು ಯ ಗಳನು ವ ಸುವರು.
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಅ ಜನರ : ಎ ಂ . . ಟ ಲ
★ ೕ ವ ಯವ ಅ ಜನರ ಆ ಯ ವ ದವರು : ಎ ಂ . . ಟ ಲ
★ ಪ ಸುತ ರತದ 15 ೕ ಅ ಜನರ : . . ೕ ಣ ು ೂ ೕ
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಟ ಜನರ : . . ದ
★ ಪ ಸುತ ರತದ ಟ ಜನರ : ತ ು ರ .
★ ಪ ಸುತ ರತದ ಅ ಷನ ಟ ಜನರ : ಸ ಂ ಜ ಯ ೖ , K.M. ನ ಟ ಜ
02]. ಜ "ಅ ೂ ೕ ಜನರ " [165 ೕ ]:

★ ಅ ೂೕ ಜನರ ಇದು "ಸ ಂ ತ ಕ " ಹು .
★ ಜಸ ರದ ಪ ಥಮ ನೂನು ಅ : ಅ ೂೕ ಜನರ
★ ಜದ ಪ ಥಮ ನೂನು ಪ : ಅ ೂ ೕ ಜನರ
★ ಅ ೂೕ ಜನರ ರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಜ ಲರು
★ ಅ ೂೕ ಜನರ ಅವರ ಅ ವ : ಜ ಲ ರ ಇ ಇರ ು ವ .
★ ಇವರು ೖ ೂೕ ೕಶ ಗಲು ೕ ದ ಅಹ ಗಳನು ೂಂ ರ ೕಕು.
★ ಇವರ ೕತನವನು " ಜ ಲ ರ ು " ಗ ಪ ಸು .
★ ಇವರ ನ " ೖ ೂ ೕ ನ ೕ ಶರ " ನ ಸ ನ ದದು.
★ ಅ ೂೕ ಜನರ ಜದ ನ ೕ ಲಯ ೕ ೕಡುವ ಅ ರ ೂಂ .
★ ಜಸ ರದ ಪರ ಪ ಮುಖ ಕದ ಗಳ " ೖ ೂ ೕ ಟ ನ ು " ಪ ಸುವವರು.
★ ಜ ಲರು ವ ದ ನೂನು ಸಂಬಂ ತ ಯ ಗಳನು ವ ಸುವರು.
★ ಜ ಸ ಂಗದ ಸದಸನಲ ದರೂ " ಜ ಸ ಂ ಗ ದ ಸ ದನ ಗ ಳ ಅ ೕ ಶನ ದ " ಗವ ತ ಡುವ
ಅ ರ ೂಂ . ಆದ "ಮ ತ ಚ ಸುವ" ಅ ರ ಲ.
★ ಕ ಟಕದ ಪ ಥಮ ಅ ೂೕ ಜನರ : ಯ ಜುಲು ಯು
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ ಅ ೂೕ ಜನರ : ಪ ಭು ಂ ಗ ನ ವ ದ
---------------------------------------------------------
06]. ರತದ "ಸ ೕಯ ಸ ರಗಳ ು " [73 & 74 ೕ
ದು ಪ ] :
★ ಸ ೕಯ ಸ ರ ಎಂದ "ಆ ಡ ತ ನ ಸ ಲ ು ಸ ೕ ಯ ಜ ನ ಂ ದ ಆ ದ ಮ ು ಖ ಂ ಡರ ಗ ು ಂ ".
★ ಋ◌ು ೕದದ "ಸ &ಸ " ಎಂಬ ಸ ೕಯ ಸ ರಗಳ ಉ ಖ . ಇ ಗಳನು "ಪ ಪ ಯ ಅವ
ಮ ಕ ಳ ು " ಎಂದು ಕ ಯ .
★ ೂೕಳರ ಆಡ ತ ಅವ ಯನು "ಸ ೕ ಯ ಸ ಯ ಂ ಆ ಡ ತ ದ ಸ ು ವ ಣ ಯ ು ಗ " ಎಂದು ಕ ಯ .
★ ಡ ತದ ಬ ಸಂ ಣ ೕಡುವ ರತದ ಏ ೖಕ ಸನ : ಉತ ರ ೕರೂರು ಸ ನ [1 ೕ ಪ ಂ ತ ಕ
ೂ ೕ ಳ ].
★ 1687ರ ದಲ "ಮ ಸ ಮು ಪ ೕಶ " ಪ ತು.
★ 1776ರ "ಮ ು ಂ ೖ & ೂ ೕ ಲ ಗ ಳ " ಮು ಪ ೕಷನಗಳು ಪ ದ .
★ ಪ ಸ ೕಯ ಆಡ ತ ಸಂ ಗಳ ಪ ಅವ ಶ ೕ ದನು.
★ ಪನರನು " ರ ತ ದ ಸ ೕ ಯ ಸ ಂ ಗ ಳ ಮ ಹ " ಎಂದು ಕ ಯುವರು.
★ ಮ ತ ಂ ೕ ಯವರು ದಲ " ಮ ಸ " ಎಂಬ ಪದವನು ಬಳ ದರು.
★ ಸಂ ನದ "4 ೕ ಗದ ನ" ಜ ೕ ಶಕ ತ ತ ಗ ಳ 40 ೕ ಯ ು " ನ ಪಂ ಯ ಸಂ ಗಳ ಪ
ಅವ ಶ ಕ .
01] ರತದ ಪಂ ಯ ಸ ಸಂಬಂ ದ ಪ ಮು ಖ ಸ ಗಳು :

1]. ಬಲ ವ ಂ ತ ಸ -1957 : "3 ಹ ಂ ತ ದ ಪ ಂ ಯ ಗ ಳ ರ ಚ " ತು.
2]. . ಸ ಂ ನ ಸ -1963 : ಪಂ ಗ "ಹ ಣ ಸ ು ಸ ಹ ರ " ೕಡು ದು.
3]. ಅ ೂ ೕ ಕ ಸ -1977 : "2 ಹ ಂ ತ ದ ಪ ಂ ಗಳ ರಚ " ರಸು ತು.
4]. . . . ಸ -1985 : ಪಂ ಯ ವವ ದುಬ ಲ ೂಂ ರು ದನು "gross without root"
ಎಂದು ಪ ತು.
5]. ಎ . ಎ . ಂ ಸ -1986 : "3 ಹ ಂ ತ ದ ಪ ಂ ಗಳ ರಚ " ರಸು ತು.
ರಸು ತು.
6]. . . ತ ು ಂ ಗ ಸ -1988 : ಪಂ ಯ ಸಂ ಗ "ಸ ಂ ತಕ ನ ನ " ೕ ತು.
7]. ೕ ಸ -1989 : ಪಂ ಗಳ "SC, ST, OBC & ಮ ಯ " ೕಸ ೕಡಲು ರಸು
ತು.
02] ಕ ಟಕದ ಪಂ ಯ ಸ ಸಂಬಂ ದ ಪ ಮು ಖ ಸ ಗಳು :

1]. ಂ ಕ ಟ ಪ ಸ -1949 : "2 ಹ ಂ ತ ದ ಪ ಂ ಗಳ ರಚ " ರಸು ತು.
2]. ಚ ಂ ದ ೕ ಖ ರ ಯ ಸ -1977 : "3 ಹ ಂ ತ ದ ಪ ಂ ಗಳ ರಚ " ರಸು ತು.
3]. ೂ ಂ ಡ ಬಸ ಪ ಸ -1962 : " ಮಟದ ಜ " ರಸು ತು.
4]. ಹ ನ ು ಮ ಂ ತ ಸ -1984 : " ಪಂ ರಚ " ರಸು ತು.
5]. ಎ . . ನ ಂ ಜ ಯ ಮ ಠ -2014 : ೂಸ "439 ಹ ಂ ತ ದ ಮ ಪಂ ಗಳ ಪ " ಮತು 50
.ಪಂ.ಗಳನು "ಪ ಟ ಣ ಪ ಂ ಗ ೕಲ ಸಲು" ರಸು ತು.
6]. ರ ೕ ಶ ಕ ು ರ ಸ -2015 : " ಮ ಸ " ಪ ಕಲ ಚು ಆದ ೕ ತು.
★ ರತದ ದಲ ಪಂ ಯ ವವ ಯನು ಅಳವ ೂಂಡ ಜ : ಜ ನ [ಅ ೂ ೕ ಬ -2,
1959].
★ ರತದ "ಬಲವಂತ ಹ ಸ ಯ ವರ ಯನು ಅನು ನ ೂ ದ ದಲ ಜ : ಜ ನ
★ ಪಂ ಗಳ ಚು ವ ಯ "Sc, St, OBC" ಅವ ೕಸ ಯನು ೕ ದ ದಲ ಜ : ಕ ಟಕ
01]. 73 ೕ ಸಂ ನ ದು ಪ -1993
★ ೂೕಕಸ ಯ ಅಂ ೕ ರ : ಂ ಬ 22, 1992
★ ಜಸ ಯ ಅಂ ೕ ರ : ಂ ಬ 23, 1992
★ ಷ ಪ ಗ ಂದ ಒ ಪ ದು : ಜ ವ 20, 1993
★ 73 ೕ ದುಪ ೕಶ ದಂತ ಬಂದ ಂಕ : ಏ 24, 1993
★ 73 ೕ ದುಪ ಯ ಮೂಲಕ ಸಂ ನ "9 ೕ ಗ & 11 ೕ ಅ ನ ು ಸ ೂ " ೕ ಸ .
★ ಸಂ ನದ 9 ೕ ಗದ "243 ಂ ದ 243(o)" ವ ನ ಗಳು ಕಂಡುಬರುತ .
★ ಈ ಯು 8 ಜಗಳ ಬುಡಕಟು ಪ ೕಶಗ ಸ ದು : ಂ ಬ 24, 1996
★ ಈ ಯು " ಹ , ಂ , ೂೕ ಂ, ೕ ಲ ಯ " ಗಳನು ೂರತುಪ ಉ ಲ ಜಗಳ
ಯ .
★ ಯು ೕಶದ ಎಲ ಜಗಳ ಪಂ ಗಳ ಮ ಯ " ೕ 33 ರ ಷ ು ೕಸ "ಕ .
★ ೕಂದ ಸರ ರ "110 ೕ ದು ಪ ಮ ಸ ೂ " ಮೂಲಕ "ಅ ಗ ಸ ್ 27, 2007" ರಂದು ಮ ಯ " ೕ . 50
ರ ಷ ು " ೕಸ ಕ .
★ಈ ೕ ದಂತ "3 ಹ ಂ ತ ದ " ಏಕರೂಪದ ಪಂ ವವ ಯನು ೂ .
★ಈ ಯು ಸ ೕಯ ಸಂ ಗಳ ಅಭ ಗ ಕ ಷ "21 ವ ಷ " ಗ .
★ 73 ೕ ದುಪ ಯು ಕ ಟಕದ ಬಂದ ನ : ೕ -10, 1993
★ಈ ಅನು ೕದ ೕ ದ ಷಪ : . ಶಂ ಕ ದ ಳ ಶ
★ಈ ಅನು ೕದ ೕ ದಕ ಟಕದ ಜ ಲರು : ಖ ು ಅಲಂ
★ ಈ ಸಂದಭ ದ ಪ ನ ಮಂ ದವರು : . . ನ ರ ಂ ಹ
★ ಈ ಸಂದಭ ದ ಕ ಟಕದ ಮುಖಮಂ ದವರು : ಎ ಂ . ೕ ರ ಪ
★ಈ ಯು ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ "ಕ ಟಕ ಮ ಸ ಮ ತು ಪಂ ಯ ಅ ಯಮ-
1993" ಎಂಬ ಸ ನ ಯ .
★ 1993ರ ಕ ಟಕ ಪಂ ಯ ಅ ಯಮ "18 ಅ ಯ ಗ ಳ ು , 4 ಅ ನ ು ಸ ೂ ಗ ಳ ು , 321
ಪ ಕ ರ ಣ ಗ ಳ ನ ು " ಒಳ ೂಂ .
★ ಪ ಸುತ 2015ರ ಕ ಟಕ ಸ & ಪಂ ಯ ಅ ಯಮ "19 ಅ ಯ ಗ ಳ ು , 4
ಅ ನ ು ಸ ೂ ಗ ಳ ು , 387 ಪ ಕ ರ ಣ ಗ ಳ ನ ು " ಒಳ ೂಂ .
★ಕ ಟಕದ ಯ ರು ವ 3 ಹಂತದ ಪಂ ಗಳು :
➡ ಮ ಪಂ ಯ
➡ ಲೂಕು ಪಂ ಯ
➡ ಪಂ ಯ
01]. ಮ ಪಂ ಯ ಗಳ ರಚ [ಪ ಕರಣ -5] :

★ ೂಸ ಮ ಪಂ ಯನು ರ ಸುವ ಅ ರ" ಗ ಳ ು " ೂಂ .
★ "5000-7000 ಜ ನ ಸ ಂ " ಒಂದು ಮ ಪಂ ರಚ ಗುತ .
★ಮ ಡು ಪ ೕಶಗಳ "2500 ಜ ನ ಸ ಂ " ಒಂದು ಮ ಪಂ ರಚ .
★ ಪ "400 ಮ ತ ರ " ಒಬ ಮ ಪಂ ಸದಸರು ಆ ಗು .
★ ಮ ಪಂ ಸದಸರು ಕ ಯ ತಮ ಮ ಗಳ " ಲ ಯ ವ ನ ು " ೂಂ ರ ೕಕು.
★ ಮ ಪಂ ಸ ಸಲು ಕ ಷ ವಯಸು : 21 ವ ಷ .
★ ಮ ಪಂ ಯ ಸದಸರ ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಮ ಪಂ ಯ "ಅಧ ರು" ಮತು "ಉ ಧ ರನು" ಆ ಡುವವರು : . ಪ ಂ . ಸ ದಸ ರ ು
★ ಮ ಪಂ ಯ "ಅಧ " ಮತು "ಉ ಧ ರ" ಅ ವ : 30 ಂ ಗ ಳ ು
★ ಮ ಪಂ ಯ ಅಧ ನು ೕ ಸ ಸು : ಸ ಯ ಕ ಆ ಯ ು ಕ ರ ು [AC]
★ ಮ ಪಂ ಯ ಉ ಧ ನು ೕ ೕಡು : .ಪಂ. ಅಧ .
★ ಮ ಸ ಜನ ಪ ಮುಖ ಘಟಕಗಳು :
➡ ಜನವಸ ಸ : 6 ಂಗ ೂೕ
➡ ಸ : 6 ಂಗ ೂೕ
➡ ಮ ಸ : 6 ಂಗ ೂೕ
★ ಜನವಸ ಸ ಮತು ಸ ಯ ೂೕರಂ : ಕ ಷ 1/5 ಮ ತ ರ ರ ು .
★ ಮಸ ಯ ೂೕರಂ : ಕ ಷ 1/10 ಮ ತ ರ ರ ು or 100 ಮ ತ ರ ರ ು .
★ ಮ ಪ ಂ ಯ ಯ "3 ಸ ಗ ಳ ು & ಮ ು ಖ ಸ ರ ು " [61 ೕ ]:
1]. ನ ಸ : .ಪಂ. ಉ ಧ
2]. ಹ ಣ ಸ ು ಕ ಪ ೂೕಧ ಸ : .ಪಂ. ಅಧ
3]. ಕ ಸ : SC & ST ಸ ದಸ ರ ಒ ಬ ರ ು
02]. ಲೂ ಕು ಪಂ ಯ ರಚ [ಪ ಕರಣ -120] :

★ಪ ಲೂ ೂಂದು "" ಲ ೂ ಕ ು ಪ ಂ ಯ " ರಚ .
★ಕ ಟಕದ ರುವ ಒಟು ಲೂಕು ಪಂ ಯ ಗಳ ಸಂ : 177 . ಪ ಂ . ಗ .
★ "12,500-15,000 ಜ ನ ಸ ಂ " ಒಬ ಚು ತಪ ಆ .
★ ಲೂಕು ಪಂ ಯ ಸ ಸಲು ಕ ಷ ವಯಸು : 21 ವ ಷ .
★ ಲೂಕು ಪಂ ಯ ಸದಸರ ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಲೂಕು ಪಂ ಯ "ಅಧ ರು" ಮತು "ಉ ಧ ರನು" ಆ ಡುವವರು : . ಪ ಂ . ಸ ದಸ ರ ು
★ ಲೂಕು ಪಂ ಯ "ಅಧ " ಮತು "ಉ ಧ ರ" ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಲೂಕು ಪಂ ಯ ಅಧ ನು ೕ ಸ ಸು : [DC]
★ ಲೂಕು ಪಂ ಯ ಉ ಧ ನು ೕ ೕಡು : .ಪಂ. ಅಧ .
★ ಲೂಕು ಪಂ ಯ "2 ಂ ಗ ಳ " ಒಂದು " ನ ಸ " ನ ಯ ೕಕು.
★ .ಪಂ. ನ ಸ ಯ ೂೕರಂ : ಒ ಟ ು ಸ ದಸ ರ 1/2 ಗ
★ ಲ ೂ ಕ ು ಪ ಂ ಯ ಯ "3 ಸ ಗ ಳ ು & ಮ ು ಖ ಸ ರ ು " [148 ೕ ]:
1]. ನ ಸ : .ಪಂ. ಉ ಧ
3]. ಕ ಸ : . ಪ ಂ . ಸ ದಸ ರ ಒ ಬ ರ ು .
03]. ಪಂ ಯ ರಚ [ಪ ಕರಣ -159] :

★ ಪ ೂಂದು " ಪ ಂ ಯ " ರಚ .
★ ಕ ಟಕದ ರುವ ಒಟು ಪಂ ಯ ಗಳ ಸಂ : 30 . ಪ ಂ . ಗ .
★ "35,500 ಂ ದ 45,000 ಜ ನ ಸ ಂ " ಒಬ ಪಂ ಯ ಸದಸನ ಆ .
★ ಉತರ ಕನಡ & ಕಮಗಳೂರು ಗಳ "30,000 ಜ ನ ಸ ಂ " ಒಬ ಪಂ ಯ ಸದಸನ ಆ .
★ ಂಗಳೂರು ನಗರ ಯ "20,000 ಜ ನ ಸ ಂ " ಒಬ ಪಂ ಯ ಸದಸನ ಆ .
★ ೂಡಗು ಯ "18,000 ಜ ನ ಸ ಂ " ಒಬ ಪಂ ಯ ಸದಸನ ಆ .
★ ಪಂ ಯ ಸ ಸಲು ಕ ಷ ವಯಸು : 21 ವ ಷ .
★ ಪಂ ಯ ಸದಸರ ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಪಂ ಯ "ಅಧ ರು" ಮತು "ಉ ಧ ರನು" ಆ ಡುವವರು : . ಪ ಂ . ಸ ದಸ ರ ು
★ ಪಂ ಯ "ಅಧ " ಮತು "ಉ ಧ ರ" ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಪಂ ಯ ಅಧ ನು ೕ ಸ ಸು : ಜ ಸ ರ ರ [RDPR ಇ ಯ
ಯ ದ ]
★ ಪಂ ಯ ಉ ಧ ನು ೕ ೕಡು : .ಪಂ. ಅಧ .
★ ಪಂ ಯ "2 ಂ ಗ ಳ " ಒಂದು " ನ ಸ " ರ ೕಕು.
★ .ಪಂ. ನ ಸ ಯ ೂೕರಂ : ಒ ಟ ು ಸ ದಸ ರ 1/2 ಗ
★ ಪ ಂ ಯ ಯ "5 ಸ ಗ ಳ ು & ಮ ು ಖ ಸ ರ ು " [186 ೕ ಪ ಕ ರ ಣ ] :
1]. ನ ಸ : .ಪಂ. ಉ ಧ
3]. ಕ ಸ : . ಪ ಂ . ಸ ದಸ ರ ಒ ಬ ರ ು .
4]. ಣ & ಆ ೂೕಗ ಸ : . ಪ ಂ . ಸ ದಸ ರ ಒ ಬ ರ ು .
5]. ಕ ೃ & ೖ ಸ : . ಪ ಂ . ಸ ದಸ ರ ಒ ಬ ರ ು .
01]. 74 ೕ ಸಂ ನ ದು ಪ -1993
★ ೂೕಕಸ ಯ ಅಂ ೕ ರ : ಂ ಬ 22, 1992
★ ಜಸ ಯ ಅಂ ೕ ರ : ಂ ಬ 23, 1992
★ ಷ ಪ ಗ ಂದ ಒ ಪ ದು : ಏ 20, 1993
★ 74 ೕ ದುಪ ೕಶ ದಂತ ಬಂದ ಂಕ : ಜ ೂ 1, 1993
★ 74 ೕ ದುಪ ಯ ಮೂಲಕ ಸಂ ನ "9-A ಗ & 12 ೕ ಅ ನ ು ಸ ೂ " ೕ ಸ .
★ ಸಂ ನದ 9-A ಗದ "243(p) ಂ ದ 243(zg)" ವ ನ ಗಳು ಕಂಡುಬರುತ .
★ ಸ ಸಲು ಕ ಷ ವಯಸು : 21 ವ ಷ
★ ಮು ಗಳ ಅ ವ : 5 ವಷ
★ 74 ೕ ದುಪ ೕಶ ದಂತ "3 ಹ ಂ ತ ದ ಮ ು ಗಳನು" ೂ .
➡ ಪಟಣ ಪಂ ಯ : ೕಣ ಂದ ನಗರ ಪ ವ ತ ಪ ೕಶ.
➡ ನ ಗ ರ ಸ : ಕ ನಗರ ಪ ೕಶ
➡ ಮ ನಗರ : ೂಡ ನಗರ ಪ ೕಶ
01]. ಮ ನಗರ ರಚ :
★ 3 ಲ ಕೂ ಚು ಜನಸಂ ಯುಳ ನಗರಗ ೕ "ಮ ನ ಗ ರ ಗ ಳ ು ".
★ ಇದರ ಸದಸರು : ರ ೕ ೕಟರಗಳು
★ ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಪ ಮ ನಗರ ಯು "3 ಗ ಗ ಂ ದ"
1]. : ಇದರ ಅಧ " ೕ ಯ "
2]. ಸ ಗಳು : 4 ಸ ಗ .
3]. ಆ ಯ ು ಕ ರ ು : IAS ಅ ರು .
★ ೕಯ & ಉಪ ೕಯ ಅ ವ : 1 ವಷ
★ಕ ಟಕದ ಒಟು "11 ಮ ನ ಗ ರ ಗ ". ಅ ಗ ೕಂದ :
1] ಂ ಗ ಳ ೂ ರ ು
2] ೖಸ ೂ ರ ು
3] ಮ ಂ ಗ ಳ ೂ ರ ು
4] ಳ
5] ಹ ು ಬ ಮ ತ ು ರ ಡ
6] ಬ
7] ಜ ಯ ರ
8] ತ ು ಮ ಕ ೂ ರ ು
9] ವ ಗ
10] ವಣ
11] ಗ ು ಲ ಗ
02]. ನಗರಸ ರಚ [ Municipal Council] :

★ 50,000 ಂದ 3 ಲ ಕೂ ಕ ಜನಸಂ ಯುಳ ನಗರಗ ೕ "ನ ಗ ರ ಸ ಗ ಳ ು ".
★ ಇದರ ಸದಸರು : ಲ
★ ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಪ ನಗರಸ ಯು "3 ಗ ಗ ಂ ದ"
1]. : ಇದರ ಮುಖಸ "ನ ಗ ರ ಸ ಅ ಧ "
2]. ಸ ಗಳು : 4 ಸ ಗ .
3]. ಆ ಯ ು ಕ ರ ು KAS ಅ ರು .
★ ನಗರಸ ಯ ಅಧ & ಉ ಧ ರ ಅ ವ : 1 ವಷ
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ ಒಟು "58 ನ ಗ ರ ಸ ಗ ".
03]. ರಸ or ಪಟ ಣ ಪಂ ಯ [Town Panchagath] :

★ 20,000 ಂದ 50,000 ಜನಸಂ ಯುಳ ಪ ೕಶಗ ೕ "ಪ ಟ ಣ ಪ ಂ ಯ ಗ ಳ ು ".
★ ಇದರ ಸದಸರು : ಲ
★ ಅ ವ : 5 ವಷ
★ ಪ ನಗರಸ ಯು "3 ಗ ಗ ಂ ದ"
1]. : ಇದರ ಮುಖಸ "ಪ . ಪ ಂ ಅ ಧ "
2]. ಸ ಗಳು : 3 ಸ ಗ .
3]. ಮ ು : KAS ಅ ರು .
★ ಪಟಣ ಪಂ ಯ ಅಧ & ಉ ಧ ರ ಅ ವ : 1 ವಷ
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ ಒಟು "117 ರ ಸ ಗ ".
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ ಒಟು "93 ಪ ಟ ಣ ಪ ಂ ಯ ಗ ".
04]. ಅ ಸೂ ತ ಪ ೕಶ ಗಳು [Notified areas] :

★ ಈ ಳ ನ ಎರಡು ರಣಗ ಂದ ರ ತ ದ ಪ ೕಶವನು "ಅ ಸ ೂ ತ ಪ ೕ ಶ " ಎನುವವರು.
➡ ೖ ೕಕರಣ ಂದ ಅ ೕಗ ಅ ವೃ ೂಂ ದ ಪ ೕಶಗಳು.
➡ ಮು ರ ಸಲು ಅಗತ ದ ಎ ಬಂಧ ಗಳನು ೖ ದ ಪ ೕಶಗಳು.
★ ಅ ಸೂ ತ ಪ ೕಶಗಳ ಎ ಸದಸರು "ಸ ರ ರ ಂ ದ " ೕಮಕ ೂಂ ರು .
★ ಅ ಸೂ ತ ಪ ೕಶಗಳು "ಮ ು ಗ "ಸ ನ ದಅ ರವನು ೂಂ ರುತ .
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ ಒಟು "4 ಅ ಸ ೂ ತ " ಪ ೕಶಗ . ಅವಗ ಂದ :
1]. ೕ ಮ ಯ ನ ಗ ು
2]. ೂ ೕ ಲ್
3]. ಕ ು ದು ಮ ು ಖ
4]. ಶ
05]. ದಂ ಡು ಪ ೕಶ ಮಂ ಡ ಗಳು [Cantonment Boards] :
★ ೕ ತುಕ ಗಳು ರುವ ಪ ೕಶಗಳನು "ಕ ಂ ೂ ೕ ಂ ೂೕ " ಎನು .
★ ಇ ಗಳನು " ೕ ಂ ದ ಕ ಂ ೂ ೕ ಂ -1924ರ " ಅ ಯ ಪ .
★ ಇ " ೕಂದ ರ ಸ ಲ ಯ ದ " ೕರ ಆಡ ತ ಒಳಪ ರುತ .
★ ಇ "ಚ ು ತ " ಮತು " ಮ ಕ ರ ಣ ೂ ಂ ಡ " ಸದಸರನು ಒಳ ೂಂ ರುತ .
★ ಸದಸರ ಅ ವ : 3 ವಷ ಗಳು
★ ೕ ಯ ಹಂತದ " ೕ " ಇದರ ಪದ ತ ಅಧ ರು .
★ ಈ ೂೕಡು ಗಳ ಮುಖ ಯ ಹಕ ಅ ಯನು " ಷ ಪ " ೕಮಕ ಡು .
★ ಕ ಟಕದ "2 ಕ ಂ ೂ ೕ ಂ ೂ ೕ ಡ ್ " ಇ . ಅ ಗ ಂದ :
1]. ಳ
2]. ಂ ಗ ಳ ೂ ರ ು
---------------------------------------------------------
07]. ರತದ ನ "ಸಂ ತಕ" ಆ ಗಗಳ ು :
1]. ಸ ು ೕ ಂ ೂ ೕ ಟ [ ಂ ನ ಟಗಳ ವ ಸ ]
2]. ೖ ೂ ೕ [ ಂ ನ ಟಗಳ ವ ಸ ]
3]. ಅ ಜನರ [ ಂ ನ ಟಗಳ ವ ಸ ]
4]. ಜ ಅ ೂೕ ಜನರ [ ಂ ನ ಟಗಳ ವ ಸ ]
5]. ರತದ ಚು ವ ಆ ಗ
6]. ೕ ಂ ದ ಹ ಣ ಸ ು ಆ ಗ
7]. ಜ ಹಣ ಸು ಆ ಗ
8]. ೕ ಂ ದ ೂ ೕ ಕ ೕ ಆ ಗ
9]. ಜ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗ
10]. ಅ ಂ ತ ಜ ಸ
11]. ಂ ದು ದ ವ ಗ ಗ ಳ ಆ ಗ
01]. ರತದ ಚು ವ ಆ ಗ:
★ ೕಂದ ಚು ವ ಆ ಗ "324 ೕ ಯನಯ" ತ ೂಂಡ ಸಂ ತಕ ಸಂ .
★ ಇದು "1950 ಜ ವ 25" ರಂದು ಪ ೂಂ .
★ ೕಂದ ಕ ೕ ಇರು ದು : ನ ವ ಹ [ ಶ ಚ ನ ಸ ದನ ].
★ ೕಂದ ಚು ವ ಆ ಗ ಪ ದ "ಜ ವ 25 ನ ು " 2011 ಂದ ಪ ವಷ " ೕಯ ಮ ತ ರ
ನವ " ಆಚ ಸ ಗು .
★ ೕಂದ ಚು ವ ಆ ಗ "1 ಮ ು ಖ ಆ ಯ ು ಕ ರ ು & 2 ಆ ಯ ು ಕ ರ ನ ು " ಒಳ ೂಂ .
★ ೕಂದ ಚು ವ ಆ ಗದ ಮುಖ ಆಯುಕರು ಮತು ಇತರ ಆಯುಕರನು " ಷ ಪ ಗ ಳ ು " ೕಮಕ ಡು .
★ ೕಂದ ಚು ವ ಆ ಗದ ಮುಖ ಆಯುಕರು ಮತು ಇತರ ಆಯುಕರುಗ " ಷ ಪ ಗಳು" ಪ ಣ ವಚನ
ೂೕ ಸು .
★ ೕಂದ ಚು ವ ಆಯುಕರ ಅ ವ : 6 ವ ಷ or 65 ವ ಷ ಗ ಳ ು .
★ ೕಂದ ಚು ವ ಆಯುಕರು ತಮ ೕ ಯನು " ಷ ಪ ಗ " ಸ ಸು .
★ ೕಂದ ಚು ವ ಆ ಗದ ಮುಖ ಆಯುಕರ ೕತನ : 2.50 ಲ . ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಮುಖ ಚು ವ ಆಯುಕರು : ಸ ು ಕ ು ರ ೕ
★ ಮುಖ ಚು ವ ಆಯುಕ ದ ಪ ಥಮ ಮ : .ಎ . ರ ೕ
★ ಮುಖ ಚು ವ ಆಯುಕ . ನಂತರ ಕ ಟಕದ ಜ ಲ ದವರು : . ಎ . ರ ೕ
★ ಪ ಸುತ ರತ 23 ೕ ಮುಖ ಚು ವ ಆಯುಕರು : ಸ ು ೕ ಅ ೂೕ
★ ಪ ಸುತ ಸ ಯಕ ಚು ವ ಆಯುಕರು : ಅ ೂ ೕ ಕ & ಸು ೕ ಚಂದ
★
★
★. ೕಂದ ಚು ವ ಆ ಗದ ಅ ರಗಳು & ಯ ಗಳು :

★ ಮತ ರರ ಪ ತ ಸು ದು ಮತು ಪ ಷರ ಡು ದು.
★ " ಷ ಪ , ಉಪ ಷ ಪ , ಜಸ , ೂೕಕಸ , ನಸ & ನ ಪ ಷ ತ ು " ಚು ವ ಗಳನು
ನ ಸು ದು.
★ ಜ ೕಯ ಪ ಗ ನ ೕಡು ದು.
★ ಪ ಗ ೕಡ ರುವ ನ ಮತು ಗ ಸಂಬಂ ದಂ ಉಂ ಗುವ ದಗಳನು ಇತಥ ಪ ಸು ದು.
★ ಚು ವ ಂಕ, ೕ ಪ , ಅ ಸೂಚ ೂರ ಸುತ .
★ ಮಪತ ಪ ೕಲ ಮತು "ಚು ವ ೕ ಸಂ ಯ" ರ ಡು ದು.
★ ಚು ವ ನ ಸಲು ಅಗತ ದ ಬಂ ಯನು ಒದ ಸುವಂ ಷ ಪ ಗಳು ಮತು ಜ ಲರನು ನಂ ೂಳು ದು.
★ ಸಂಸ ಸದಸರ ಅನಹ ಕು ತಂ ಷ ಪ ಸಲ ೕಡುವ ಅ ರವನು ಚು ವ ಆ ಗ ೂಂ .
★ ಜ ಸಕರ ಅನಹ ಸಂಬಂ ದಂ ಆ ಜದ ಜ ಲ ಸಲ ೕಡುವ ಅ ರವನು ೂಂ .
★ ಚು ವ ಗಳು ಮುಕ ಮತು ಯಯುತ ನ ಯುವಂ ೕ ರ ಯನು ಡು ದು.
02]. ಕ ಟಕ ಜ ಚು ವ ಆ ಗ:
★ ಜ ಚು ವ ಆ ಗವನು 73 & 74 ೕ ದುಪ ಯನಯ "243-K & 243-ZA
ಯನಯ" ಪ .
★ಕ ಟಕ ಜ ಚು ವ ಆ ಗ "1993 ೕ 26" ರಂದು ಪ ೂಂ .
★ ೕಂದ ಕ ೕ ಇರು ದು : ಂ ಗ ಳ ೂ ರ ು
★ ಜ ಚು ವ ಆ ಗ "1 ಮ ು ಖ ಆ ಯ ು ಕ ರ ು & 2 ಆ ಯ ು ಕ ರ ನ ು " ಒಳ ೂಂ .
★ ಜ ಚು ವ ಆ ಗದ ಮುಖ ಆಯುಕರು ಮತು ಇತರ ಆಯುಕರನು " ಜ ಲ ರ ು " ೕಮಕ ಡು .
★ ೕಂದ ಚು ವ ಆ ಗದ ಮುಖ ಆಯುಕರು ಮತು ಇತರ ಆಯುಕರುಗ " ಜ ಲರು" ಪ ಣ ವಚನ
ೂೕ ಸು .
★ ಜ ಚು ವ ಆಯುಕರ ಅ ವ : 6 ವ ಷ or 65 ವ ಷ ಗ ಳ ು .
★ ಜ ಚು ವ ಆಯುಕರು ತಮ ೕ ಯನು " ಜ ಲ " ಸ ಸು .
★ ಜ ಚು ವ ಆ ಗದ ಮುಖ ಆಯುಕರ ೕತನ : 2.10 ಲ . ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ಕ ಟಕದ ಪ ಥಮ ಮುಖ ಚು ವ ಆಯುಕರು :
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ ಮುಖ ಚು ವ ಆಯುಕರು : ಸ ಂ ೕ ಕ ು ರ
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ ಸ ಯಕ ಚು ವ ಆಯುಕರು : . . ಬಸ ವ ಜ ು .
★ ಜ ಚು ವ ಆ ಗ ಸ ೕಯ ಸ ರಗ ದ " ಂ . ಪ ಂ , . ಪ ಂ , . ಪ ಂ , ಗೂ ನಗರ ಸ ೕಯ
ಸ ರ ರ ಗ ಳ " ಚು ವ ಗಳನು ನ ಸುತ .
★. ರತದ "ಚು ವ ಪ ":

★ ರತದ ಚು ವ ಪ ಯು ಈ ಳ ನ ಹಂತಗಳನು ಒಳ ೂಂ .
➡ ಚು ವ ಅ ಸೂಚ ಮತು ೕ ಸಂ
➡ ಮಪತ ಸ ವ
➡ ಚು ವ ೕವ ಸ
➡ ಮಪತ ಗಳ ಪ ೕಲ
➡ ಮಪತ ಂ ದು ೂಳಲು "2 ನ ಗ ಳ " ವ ಶ
➡ ಅಂ ಮ ಚು ವ ಕಣದ ರುವ ಅಭ ಗಳ ಪ ಪ ಕಟ.
➡ ಮಪತ ಂ ದ ನಂತರ ಪ ರ "20 ಗ ಳ " ವ ಶ.
➡ ಮತ ನ ಆರಂಭ ಗುವ "36 ಗ ಂ ಗ ಳ " ಮುಂ ಚು ವ ಪ ರವನು ಸು ದು.
➡ ಮತ ನದ ಪ ನ ಸು ದು.
➡ ಅಂ ಮ ಫ ಂಶ ಪ ಕಟ ಮತು ೕತ ಅಭ ಯ ೂೕಷ .
➡ಚ ವ ದ ಒಟು ಮತಗಳ "1/6 ರ ಷ ಂ ತ " ಕ ಮತಗಳನು ಪ ದ ೕವ ಯನು ಪಸು
ೕಡ ಗು ಲ.
★ ಚು ವ ನ ದ "30 ನ ೂ ಳ " ಚು ವ ಚದ ಕವನು " ಚು ವ " ೕಡ ೕಕು.
★ ೂೕಕಸ ಚು ವ ಸ ಸುವ ಅಭ ಯ ಗ ಷ ಚು ವ ಖಚು ಗಳು : 15 ಲ ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ನಸ ಚು ವ ಸ ಸುವ ಅಭ ಯ ಗ ಷ ಚು ವ ಖಚು : 6 ಲ ರ ೂ . ಗ ಳ ು
★ ನಸ ಚು ವ ಸ ಸುವ ವ ಯು ಆ ಜದ ೕ" ನಸ ತ ಂ ದ " ಸ ಸಬಹುದು.
★ ೂೕಕಸ ಚು ವ ಸ ಸುವ ವ ಯು ೕಶದ ೕ " ೂೕಕಸ ತ ಂ ದ " ಸ ಸಬಹುದು.
★. ರತದ "ಚು ವ ಸು ರ ಗಳು " :

★ 1951ರ "ಪ ಪ " ತರ .
★ " ೂೕ ಸ , ಇಂ ದ ಗು ಸ , ಕು ಂ ಸ " ಇ ಗಳು ಚು ವ ಸು ರ ಗ ರಸು
.
★ 1989ರ ಸಂ ನದ "61 ೕ ದು ಪ " ಮೂಲಕ ಮತ ರರ ವಯಸನು "21 ಂ ದ 18 " ಇ ಸ .
★ ೕಯ ಅಥ ೕ ಕಪ ೕ ದ ಅಭ ಯು ಧನ ೂಂ ದ "7 ನ ೂ ಳ " ೂಸ ಅಭ ಯನು
ಮಕರಣ ಡಲು ಅವ ಶ ೕಡ ಗುತ .
★ ದು ನ ಮತಯಂತ ಗಳನು ಪ ಥಮ "" ಜ ನ , ೕ ರ ಳ , ನಸ ಜನಗಳ ರ ಬಳಸ ತು
★ ಟ ದಲ ದು ನ ಮತಯಂತ ವನು ಸ ೂ ದವರು :
★ ಒಂದು ಮತಯಂತ "64 ಅ ಭ ಗ ಳ " ಸ ನ ಮತಗಳನು ಖ ೂಳುವ ಶ ೂಂ .
★ ರ ಮತ ೕಡುವ ಅವ ಶವನು ದಲ ೕಡ ತು
★ 1993 ರ "ಮ ತ ರ ರ ಗ ು ರ ು ನ ೕ ಗ ಳ ನ ು " ಚು ವ ಆ ಗದ ಮುಖಸ ದ " .ಎ .
ೕ ಷ " ಅವರು ತಂದರು.
03]. ರತದ ಮ ಕ ಯ ಂ ತ ಕರು & ಕಪ ೂೕಧಕರು :

★ ಈ ಹು ಆ ಯ 1753 ತರ ತು.
★ 1860, ನವಂಬ -01 ರಂದು "ಸ ಎ ಡ ಂ ೂ ಂ " ಅವರನು ರತ ಟ ದಲ ಅ ಂ ಂ ಜನರ
ಆ ೕಮಕ ಡ ತು.
★ 1919ರ CAG ಹು ಸತಂತ ನ ನ ೕ ತು.
★ 1935ರ ರತ ಸ ರ ಈ ಹು "ಸಂ ನ ನ ನ" ೂರ ೂ ತು.
★ ಸಂ ನದ ನ ಗಳು "CAG" ಬ ವ ಸುತ .
★ CAG ಯನುನ " ವ ಜ ಕ ಹ ಣ ನ ರ ಕ ಂ ದು " ವ ಜ ಕ ಹಣ ನ ರ ಕ ಂದು ಕ ಯು .
★ CAG ಯವರು "" ರ ತ ದ ಕ ಪ ತ ಇ ಯ " ಮುಖಸ .
★ 148 ಯನಯ ರತದ ಮ ಕ ಪ ೂೕಧಕರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ CAG ಅವ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ CAG ಯ ಅ ವ : 6ವ ಷ or 65 ವ ಷ
★ CAG ಯವರು ವೃ ಯ ನಂತರ ೕ ಸರ ಹು ಯನು ೕಕ ಸುವಂ ಲ.
★ ರತದ ಪ ಥಮ CAG : . ನ ರ ಂ ಹ .
★ ರತದ CAG ನಂತರ ಕ ಟಕ ಜ ಲ ೕಮಕ ೂಂಡವರು : . ಎ . ಚ ತ ು ೕ .
★ CAG ಅವರು ತಮ ಕ ವರ ಯನು " ಷ ಪ " ಸ ಸುವರು.
★ ಎ ಅವರ ವರ ಯನು ಪ ಮ ಸುವ ಸಂಸ ೕಯ ಸ : ವ ಜ ಕ ಕಪತ ಸ .
04]. ೕಂದ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗ [UPSC]

★ ೕಂದ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗ [UPSC] ವನು " ರ ತ ದ ಅ ಹ ಪದ ಯ ವಲು " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ೕಂದ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗ ಪ ರಸು ದ : 1919 ರ ರತ ಸರ ರ
★ ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಜಂ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗದ ರಚ ರಸು ದ : 1935 ರ ರತ ಸರ ರ
★ UPSC ಪ : ಅ ೂ ೕ ಬ 1, 1926.
★ ೕಂದ ಕ ೕ : ನ ವ ಹ
★ ಸದಸರ ಸಂ : ಒ ಬ ಅ ಧ ರ ು and 9-11 ಸ ದಸ ರ ು
★ ಸಂಬಂ ದ : ಗ -14ರ ನ 315 ಂ ದ 323ರ ವ ನ ಗಳು.
★ 315 ೕ : UPSC ಪ ಅವ ಶ ಕ .
★ ಅಹ : "UPSC" ಸದಸ ಗುವವರು ೕಂದ ಅಥ ಜ ಸರ ರದ "10 ವ ಷ ಗ ಳ ಲ" ೕ ಸ ರ ೕಕು.
★ 316 ೕ : ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ UPSC ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ UPSC ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರ ಅ ರವ : 6 ವ ಷ or 65 ವ ಷ
★ UPSC ಅಧ ರು ತಮ ೕ ಸ ಸು ದು : ಷಪ ಗ
★ ಅಧ ರ ೕತನ : 2.50.000
★ ಸಂ ನದ 323 ೕ ಪ ರ UPSC" ತಮ ಕ ವರ ಯನು " ಷಪ ಗ " ಸ ಸು ದು
★ UPSC ಪ ಥಮ ಅಧ ರು : ೂ ೕ ಕ
★ UPSC ಪ ಸುತ ಅಧ ರು : ಅ ರ ಂ ದ ಸ .
05]. ಕ ಟಕ ಜ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗ [KPSC] :

★ 315 ೕ :ಪ ಜದ " ಜ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗದ" ರಚ ಅವ ಶ ಕ .
★ KPSC ಪ : 1951 ೕ -18.
★ ೕಂದ ಕ ೕ : ಂ ಗ ಳ ೂ ರ ು
★ 316 ೕ : KPSC ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಜ ಲರು
★ 317 ೕ : KPSC ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರನು " ಷ ಪ ಗ ಳ ು " ವ ೂ ಸುವವರು.
★ ಅಹ : "KPSC" ಸದಸ ಗುವವರು ೕಂದ ಅಥ ಜ ಸರ ರದ "10 ವ ಷ ಗ ಳ ಲ" ೕ ಸ ರ ೕಕು.
★ KPSC ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಜ ಲರು
★ KPSC ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರ ಅ ರವ : 6 ವ ಷ or 62 ವ ಷ
★ KPSC ಅಧ ರು ತಮ ೕ ಸ ಸು ದು : ಜ ಲ
★ KPSC ಅಧ ರ ೕತನ : 2.25.000
★ ಸಂ ನದ 323 ೕ ಪ ರ KPSC" ತಮ ಕ ವರ ಯನು " ಜ ಲ " ಸ ಸು ದು.
★ KPSC ಪ ಥಮ ಅಧ ರು : H.B. ಗ ು ಂ ಡಪ ಡ.
★ KPSC ಪ ಸುತ ಅಧ ರು : ಷ ಡ .
06]. ೕಂದ ಹಣ ಸು ಆ ಗ:
★ 280 ೕ ಯನಯ ಪ "5 ವ ಷ ೂ " ೕಂದ ಹಣ ಸು ಆ ಗವನು " ಷ ಪ ಗ ಳ ು " ರ ಸು
★ ಹಣ ಸು ಆ ಗದ ಅವ : 5 ವ ಷ
★ ಸದಸರ ಸಂ : ಒ ಬ ಅ ಧ ರ ು and 4 ಸ ದಸ ರ ು .
★ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರು ತಮ ೕ ಸ ಸು ದು : ಷಪ ಗ
★ ೕಂದ ಹಣ ಸು ಆ ಗ ತಮ ಕ ವರ ಯನು " ಷ ಪ ಗ " ಸ ಸು ದು.
★ ೖ ೂೕ ನ ೕಶ ಗುವ ಅಹ ೂಂ ರ ೕಕು.
★ ಸ ರದ ಹಣ ಸು ಮತು ಕಪತ ವವ ರಗಳ ೕಷ ನ ಉಳವ ರ ೕಕು.
★ ಪ ಥಮ ೕಂದ ಹಣ ಸು ಆ ಗದ ಅಧ ರು : . .
★ 14 ೕ ೕಂದ ಹಣ ಸ ಆ ಗದ ಅಧ ರು : ೖ. . .
★ ಪ ಸುತ 15 ೕ ೕಂದ ಹಣ ಸು ಆ ಗದ ಅಧ ರು : ಎ . . ಂ .
★ 15 ೕ ೕಂದ ಹಣ ಸು ಆ ಗದ ಅವ : 2021-2025.
07]. ಕ ಟಕ ಜ ಹಣ ಸು ಆ ಗ:
★ 243(I) & 243(Y) ಯನಯ ಪ "5 ವ ಷ ೂ " ಜ ಹಣ ಸು ಆ ಗವನು " ಜ ಲ ರ " ರ ಸು .
★ ಹಣ ಸು ಆ ಗದ ಅವ : 5 ವ ಷ
★ ಸದಸರ ಸಂ : ಒ ಬ ಅ ಧ ರ ು and 2 ಸ ದಸ ರ ು .
★ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸ ಪ ಣ ವಚನ ೂೕ ಸುವರು : ಜ ಲ
★ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರು ತಮ ೕ ಸ ಸು ದು : ಜ ಲ
★ ಜ ಹಣ ಸು ಆ ಗ ತಮ ಕ ವರ ಯನು " ಜ ಲ " ಸ ಸು ದು.
★ ೖ ೂೕ ನ ೕಶ ಗುವ ಅಹ ೂಂ ರ ೕಕು.
★ ಸ ರದ ಹಣ ಸು ಮತು ಕಪತ ವವ ರಗಳ ೕಷ ನ ಉಳವ ರ ೕಕು.
★ 1 ೕಕ ಟಕ ಹಣ ಸು ಆ ಗದ ಅಧ ರು : . . ಮ ಯ [1994, ಜ ೂ -10]
★ 2 ೕಕ ಟಕ ಹಣ ಸ ಆ ಗದ ಅಧ ರು : . . ಸ ು ೕ ಂ ದ ಥ [2010, ಂ ಬ -23].
★ 3 ೕಕ ಟಕ ಹಣ ಸು ಆ ಗದ ಅಧ ರು : ಎ . . ಕ ೂ ಡ [2006, ಅ ಗ ಷ -28].
★ 4 ೕಕ ಟಕ ಹಣ ಸು ಆ ಗದ ಅಧ ರು : . . ನ [2015, ಂ ಬ -21].
08]. ೕಯ ಪ ಷ ಆ ಗ:
★ 2003 ರ "89 ೕ ದು ಪ " ಮೂಲಕ ರಚ .
★ ಪ : ಬ ವ -20, 2004
★ ಪ ಸಂಬಂ ದ : 338 ೕ .
★ ದಲ ಅಧ ರು : ಸ ೂ ರ
★ ಪ ಸುತ ಅಧ ರು : ಮ ಶಂ ಕ ರ ಕ ೕ
★ ಸದಸರ ಸಂ : ಅ ಧ , ಉ ಧ , 5 ಜ ನ ಸ ದಸ ರ ು .
★ ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷಪ
★ ಅ ವ : 3 ವಷ
09]. ೕಯ ಪ ಷ ಪಂ ಗಡ ಆ ಗ:
★ 2003 ರ "89 ೕ ದು ಪ " ಮೂಲಕ ರಚ .
★ ಪ : 2004 .
★ ಪ ಸಂಬಂ ದ : 338-A .
★ ದಲ ಅಧ ರು : ಕ ನ ರ ಂ
★ ಪ ಸುತ ಅಧ ರು : ನ ಂ ಧಕ ು ರ
★ ಅ ವ : 3 ವಷ
10]. ೕಯ ಂ ದು ದ ವಗ ಗಳ ಆ ಗ:
★ 2018 ರ "123 ೕ ದು ಪ " ಮೂಲಕ ರಚ .
★ ಪ : 2019 .
★ ಪ ಸಂಬಂ ದ : 338-B .
★ ದಲ ಅಧ ರು : R.N. ಪ ದ
★ ಪ ಸುತ ಅಧ ರು :
★ ಅ ವ : 3 ವಷ
★ ೕಂ ದ ಸರ ರದ ಂ ದು ದ ವಗ ಗಳ ಆ ಗಗಳು :
1]. ೕ ೕ ಲ -1953 :
2]. . .ಮಂಡ ಆ ಗ -1978 :
★ಕ ಟಕದ ನ ಂ ದು ದ ವಗ ಗಳ ಆ ಗಗಳು :
1]. ಜ ಲರ ಸ -1918 :
2]. ಗನ ಡ ಸ -1960 :
3]. ಎ . . ವನೂರ ಆ ಗ -1972 :
4]. ಂ ಕ ಟ ಆ ಗ -1983 :
5]. ನ ಪ ಆ ಗ -1988 :
---------------------------------------------------------
07]. ರತದ ನ "ಸಂ ೕತರ " ಆ ಗಗಳ ು :
1]. ೕ ಆ ಗ
2]. ೕಯ ಅ ವೃ ಮ ಂಡ
3]. ೕಯ ನವ ಹಕುಗಳ ಆ ಗ
4]. ೕ ಂ ದ ಗ ೃತ ಆ ಗ
5]. ೕ ಂ ೕ ಯ ತ ದಳ
6]. ೂ ೕ ಕ
7]. ೂ ೕ ಯ ು ಕ
8]. ವ ಲ ಯ ಮ ಂ ಡ ಗ ಳ ು
01]. ೕ ಆ ಗ [National Institution for Transforming India] :

★ ಪ : ಜ ವ -1, 2015.
★ ೕಂದ ಕ ೕ : ಹ
★ ಉಪ ಮ : ಕ ೕ ಂ ದ [Think-Tank]
★ ಮುಖಸರು : ಪ ನಮಂ
★ ೕ ಆ ಗದ ಪ ಥಮ ಉ ಧ : ಅ ರ ಂ ಪ ಗ
★ ೕ ಆ ಗದ ಪ ಥಮ CEO : ಂ ಧೂ ೕ ಖ ಲ ೂ ರ ು .
★ ಪ ಸುತ ೕ ಆ ಗದ ಉ ಧ : ೕವ ಕು ರ
★ ಪ ಸುತ ೕ ಆ ಗದ CEO : ಅ ಂತ
02]. ೕಯ ನವ ಹಕು ಗಳ ಆ ಗ:
★ ಪ : ಅ ೂ ೕ ಬ 12, 1993
★ ಪ ರಣ ದ : 1993ರ ನವ ಹಕುಗಳ ಸಂರ .
★ ಸಂರಚ : ಒ ಬ ಅ ಧ , 4 ಯ ಂ ಸ ದಸ ರ ು ,
★ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರ ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ದಲ ಅಧ ರು : . ರಂಗ ಥ
★ ಪ ಸುತ ಅಧ ರು : . ಎ . ಎ . ದತ ು .
★ ಉ ಶ : ೕ ಶದ ನ ವ ಹ ಕ ು ಗ ಳ ನ ು ಸ ಂ ರ ಸ ು ದು
★ ಅ ವ : 5 ವ ಷ or 70 ವ ಷ
★ ನವ ಹಕುಗಳ ಆ ಗವನು ನವ ಹಕುಗಳ " ವ ಲ ು " ಎಂದು ಕ ಯುವರು.
03]. ಕ ಟಕ ಜ ನವ ಹಕು ಗಳ ಆ ಗ:
★ ಪ : ಜ ು ೖ -25, 2007
★ ಪ ರಣ ದ : 1993ರ ನವ ಹಕುಗಳ ಸಂರ .
★ ಸಂರಚ : ಒ ಬ ಅ ಧ , 4 ಯ ಂ ಸ ದಸ ರ ು ,
★ ಅಧ ರು ಮತು ಸದಸರ ೕಮಕ ಡುವವರು : ಜ ಲರು
★ ದಲ ಅಧ ರು : . ಸುಬ ಯ ಮ ಯಕ
★ ಪ ಸುತ ಅಧ ರು : . .ಎ . ವ ೕ
★ ಅ ವ : 5 ವ ಷ or 70 ವ ಷ
★ ನವ ಹಕುಗಳ ಆ ಗವನು ನವ ಹಕುಗಳ " ವ ಲ ು " ಎಂದು ಕ ಯುವರು.
04]. ೕಂದ ಹಕು ಆ ಗ:
★ ಪ : ಅ ೂ ೕ ಬ -13, 2005
★ ಪ ರಣ ದ : 2005 ರ ಹಕು .
★ ಸಂರಚ : ಮ ು ಖ ಆ ಯ ು ಕ ರ ು , 10 ಸ ದಸ ರ ು ,
★ ಆಯುಕರು ಮತು ಸದಸರ
★ ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ದಲ ಮುಖ ಆಯುಕರು : ವ ಹ ಹ ಬು
★ ಪ ಸುತ ಮುಖ ಆಯುಕರು : ಸ ು ೕ ರ ಗ
★ ಅ ವ : 5 ವ ಷ or 65 ವ ಷ
★ ರತದ ಟ ದಲ ಹಕು ತಂದ ಜ : ತ ಳು ಡು
★ ಕ ಟಕದ ಹಕು ಬಂದು ವಷ : 2002
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕ ಜ ಆ ಗದ ಮುಖ ಆಯುಕರು : ಎ . . ೕ ಸ
05]. ೕಂದ ಗೃತ ಆ ಗ:

★ ಪ : ಬ ವ , 1964
★ ಪ ರಣ ದ ಸ : . ಸಂ ನಂ ಸ [ಭ ರ ಮೂ ಲ ಸ ]
★ ಸಂರಚ : ಮ ು ಖ ಆ ಯ ು ಕ ರ ು & 2 ಆ ಯ ು ಕ ರ ು
★ ಉ ಶ:ಭ ರ ಮೂ ಲ
★ ಆಯುಕರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ದಲ ಮುಖ ಆಯುಕರು : ಟ ೂ ರ ು ೕ ಸ ಯ
★ ಪ ಸುತ ಮುಖ ಆಯುಕರು : . . ಧ .
★ ಅ ವ : 4 ವ ಷ or 65 ವ ಷ
06]. ೕಯ ಮ ಆ ಗ:
★ ಪ : ಜ ವ -31, 1992
★ ಪ ರಣ ದ : 1990ರ ೕಯ ಮ ಆ ಗ
★ ಸಂರಚ : 1 ಅ ಧ ರ ು & 5 ಸ ದಸ ರ ು
★ ಉ ಶ:ಮ ೂ ೕ ಷ ಯ ನ ು ತ ಯ ು ದು & ಮ ಸಬ ೕಕರಣ
★ ಅಧ ರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗಳು
★ ದಲ ಮುಖ ಆಯುಕರು : ಜ ಯ ಂ ಪ ಯ
★ ಪ ಸುತ ಮುಖ ಆಯುಕರು : ೕ ಶ
★ ಅ ವ : 3 ವ ಷ or 65 ವ ಷ
07]. ಕ ಟಕ ಜಮ ಆ ಗ:
★ ಪ : 1996
★ ಪ ರಣ ದ : 1995ರ ಕ ಟಕ ಜ ಮ ಆ ಗ
★ ಸಂರಚ : 1 ಅ ಧ ರ ು & 2 ಸ ದಸ ರ ು
★ಉ ಶ:ಮ ೂ ೕ ಷ ಯ ನ ು ತ ಯ ು ದು & ಮ ಸಬ ೕಕರಣ
★ ಅಧ ರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಜ ಲರು
★ ದಲ ಅಧ ರು :
★ ಪ ಸುತ ಮುಖ ಆಯುಕರು : ಗಲ ೕ
★ಅ ವ : 3 ವ ಷ or 65 ವ ಷ
08]. ೂೕಕ ಲ [Lokpal] :

★ ೕಡ ನ "ಓ ಂ ಬು ಡ ಮ " ದ ಯ ೕಮಕ.
★ ೂೕಕ ಲ ಎಂದ : ಜ ನ ರ ರ ಕ ಎ ಂ ದಥ .
★ ಭ ರದ ಬ ರ ನ ಸುವ ೕಂದ ಮಟದ ನ ಉನತ ಸಂ .
★ ೂೕಕ ಪ ರಸು ದಆ ಗ: ದಲ ಆ ಡ ತ ಸ ು ರ ಆ ಗ
★ ಪ ಥಮ ೂೕಕಸ ಯ ೂೕಕ ಮಸೂ ಯನು ಮಂ ದ ವಷ : 1968 [ ಂ ಭೂ ಷ ಣ ]
★ ೂೕಕ ಪ ಇದುವ "11 " ಮಸೂ ಮಂ ಸ .
★ ೂೕಕ ಲರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಷ ಪ ಗ ಳ ು [ಪ ೕ ತ ೃತ ದ ೂ ೕ ಧ ಸ ರ ನ ೕ ]
★ ೂೕ ಲರು ಮತು ಸದಸರ ಅ ವ : 5 ವ ಷ or 70 ವ ಷ
★ ೂೕಕ ಲ ಸಂ ಸಂ ತಕ ನ ನ ಕ ಸುವ ಸಂ ನ ದುಪ ಮಸೂ : 116 ೕ ದು ಪ ಮ ಸ ೂ .
★ ರತದ ಪ ಪ ಥಮ ೂೕಕ ಲ : ಚಂದ ೂೕಷ
09]. ೂೕಕಯ ು ಕ [Lokayukta] :

★ ೂ ಯುಕ " ಜ ಮ ಟ ದ " ಭ ರದ ಯಂತ ಣ ಸಂ .
★ ರತದ ಪ ಥಮ ೂೕ ಯುಕ ೂ ದ ಜ:ಓ -1970
★ ೂೕ ಯುಕ ಪ ಸಂಬಂ ದ : 1984 ರ
★ ಕ ಟಕ ೂೕ ಯುಕ ಅ ಯಮ ಬಂದು ವಷ : ಜ ವ -15, 1986.
★ ೂೕ ಯುಕರನು ೕಮಕ ಡುವವರು : ಜ ಲರು
★ ೂೕ ಯುಕರ ಅ ವ : 5 ವ ಷ or 65 ವ ಷ
★ ಆರಂಭ : 1985
★ ಆರಂ ದವರು : ಮ ಕ ೃಷ ಗ
★ ಸಂರಚ : ಒ ಬ ರ ು ೂ ೕ ಯ ು ಕ ರ ು & 2 ಉಪ ೂ ೕ ಯ ು ಕ ರ ು
★ ಅಹ : ಸು ೕಂ ೂೕ or ೖ ೂ ೕ ನ 10 ವ ಷ ೕಶ ರ ೕಕು.
★ ಕ ಟಕದ ಪ ಥಮ ೂೕ ಯುಕ : ಎ . . ಶಲ
★ ಪ ಸುತ ಕ ಟಕದ ೂೕ ಯುಕರು : . ಶ ಥ
---------------------------------------------------------
08]. ರತದ ಸಂ ನದ ದು ಪ ಗಳ ು :
★ ಸಂ ನದ "20 ೕ ಗ ದ 368 ೕ ಯ ು " ಸಂ ನ ದುಪ ಅವ ಶ ೕ .
★ ದುಪ ಯ ನವನು "ದ ಣ ಆ " ಸಂ ನ ಂದ ಎರವಲು ಪ ಯ .
★ ೕ ದುಪ ಯನು ೕ ಲಯದ ಪ ಸುವಂ ಲ [1976, 42 ೕ ದು ಪ ಯ ನ ಯ ]
★ ಸಂ ನ ದುಪ ಡುವ ಅ ರ "ಸ ಂ ಸ " ತಇ .
★ ಸಂ ನ ದುಪ ಮಸೂ ಯನು ಸಂಸ ನ ೕ ಸದನದ ದರೂ ಮಂ ಸಬಹುದು.
★ ಸಂ ನ ದುಪ ಮಸೂ ಉಭಯ ಸದನಗಳ ಪ ೕಕ ಒ ಅತಗತ.
★ ಸಂ ನ ದುಪ ಮಸೂ ಸಂಬಂ ದಂ "ಜ ಂ ಅ ೕ ಶನ " ಕ ಯಲು ಬರು ಲ.
★ ಸಂ ನ ದುಪ ಮಸೂ ಷ ಪ ಗಳು ಕ ಯ ಒ ೕಡ ೕಕು [1971, 24 ೕ ದು ಪ ]
★ ರತದ ಸಂ ನ ದು ಪ ಯ 3 ನಗ :
1]. ಸ ರ ಳ ಬಹ ು ಮ ತ ದ ಮ ೂ ಲ ಕ
2]. ೕ ಷ ಬಹ ು ಮ ತ ದ ಮ ೂ ಲ ಕ
3]. ೕ ಷ ಬಹ ು ಮ ತ & ಅ ಧ ಜಗಳ ಒ ಮ ೂಲಕ
01]. ಸರಳ ಬಹು ಮತದ ಮೂಲಕ ದು ಪ :

★ ರತ ಸಂಬಂ ದ ಷಯಗಳು
★ ಜಗಳ ರಚ , ಗ , ಸರು ಬದ ವ
★ ಜ ನ ಪ ಷತುಗಳ ರಚ ಅಥ ರದ
★ ಸಂ ತಕ ಹು ಯ ರುವವರ ೕತನ ಭ ಮತು ಲಭಗಳು
★ ಸಂಸ ಸದಸರ ೕತನ ಮತು ಲಭಗಳು
★ ಅ ಕೃತ ಗಳ ಬಳ
★ ೕಂ ಡ ತ ಮತು ಆ ಪ ೕಶಗಳ ಆಡ ತ
★ ಸಂಸತು ಮತು ಜ ಸನ ಸ ಗಳ ಚು ವ ಗಳು
02]. ೕಷ ಬಹು ಮತದ ಮೂಲಕ ದು ಪ :
★ ಉಭಯ ಸದನಗಳ "2/3 ರ ಷ ು ಸ ದಸ ರ ಅ ಂ ೕ ರ ದ " ಮೂಲಕ ದುಪ ಡು ದು.
★ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗಳು
★ ಜ ೕ ೕ ಶಕ ತತಗಳು
03]. ೕಷ ಬಹು ಮತ & ಅಧ ಜ ಗಳ ಒ ಮೂಲಕ ದು ಪ :
★ ಷ ಪ ಚು ವ ಸಂಬಂ ದಂ
★ ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಅ ರ ಭಜ
★ ಸು ೕಂ ೂೕ ಮತು ೖ ೂೕಟ ಗಳ ರಚ ಮತು ಅ ರ.
★ ಸಂಸ ನ ಜಗ ಧ
★ ಸಂ ನ ದುಪ ನ
01]. ಸಂ ನದ ಪ ಮು ಖ ದು ಪ ಗಳು :
1]. 1 ೕ ದು ಪ -1951 :
➡ ಭೂ ಸು ರ ಗಳನು ರ ಸ ತು
➡ ಸಂ ನ "9 ೕ ಅ ನ ು ಸ ೂ " ೕ ಸ ತು.
2]. 7 ೕ ದು ಪ -1956 :
➡ ಜಗಳ ನ ಂಗಡ ಬಂ ತು.
➡ ಆ ರದ ೕ 14 ಜಗಳು ಮತು 6 ೕಂ ಡ ತ ಪ ೕಶಗಳು ರಚ ದ .
3]. 10 ೕ ದು ಪ -1961 :
➡ ನಗರ ಹ ೕ ರತದ ಒಕೂಟ ೕ ಸ ತು.
4]. 11 ೕ ದು ಪ -1961 :
➡ ಷ ಪ ಉಪ ಷ ಪ ಚು ವ
5]. 12 ೕ ದು ಪ -1961 :
➡ ೕಚು ೕಸ ಂದ ೂೕ , ಯು ಮತು ದಮ ಪ ೕಶಗಳನು ರತದ ಒಕೂಟ ೕ ಸ ತು.
6]. 13 ೕ ದು ಪ -1963 :
➡ ಅ ಂ ಂದ ಂ ಜವನು ೕಪ ಪ ೕಕ ಜವ ಡ ತು.
7]. 15 ೕ ದು ಪ -1963 :
➡ ೖ ೂೕ ೕಶರ ವೃ ವಯಸನು "60 ಂ ದ 62 " ಸ ತು.
8]. 21 ೕ ದು ಪ -1963 :
➡ 8 ೕ ಅನುಸೂ 15 ೕ " ಂ " ೕಪ .
9]. 24 ೕ ದು ಪ -1971 :
➡ ಸಂ ನದ ೕ ಗವನು ದುಪ ಡುವ ಅ ರ ಸಂಸ ೕಡ ತು.
10]. 31 ೕ ದು ಪ -1973 :
➡ ೂೕಕಸ ಸದಸರ ಸಂ ಯನು "525 ಂ ದ 545 " ಸ ತು.
11]. 36 ೕ ದು ಪ -1975 :
➡ ಂ ಜ ರಚ .
12]. 38 ೕ ದು ಪ -1975 :
➡ ಷ ಪ ಮತು ಜ ಲರು ೂರ ಸುವ ಸು ೕ ಯನು ಲಯದ ಪ ಸುವಂ ಲ.
13]. 41 ೕ ದು ಪ -1976 :
➡ ಜ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗದ ಸಂದಶ ನ ವೃ ವಯಸನು "60 ಂ ದ 62 " ಸ ತು.
14]. 42 ೕ ದು ಪ -1976 : [ ಸಂ ನ]
★ ಈ ದುಪ ಯನು " ಸಂ ನ " ಎಂದು ಕ ಯ ಗುತ .
★ ಈ ದುಪ ಯು "ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗ ಂತ ಜ ೕ ಶಕ ತತಗ ೕಷ" ಎಂದು ೕ .
★ ಸಂ ನದ ಪ ವ "ಸ ಜ ದ, ೕ ತ , ಸ ಮ ಗ " ಪದಗಳ ೕಪ .
★ ಸಂ ನ ೂಸ "ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವಗಳು" ೕಪ [ ಗ : 4-A & 51-A ]
★ ೂಸ " ಕರಣಗಳು" ೕಪ [ : 14-A ೕ ಪ ]
★ ೂೕಕಸ ಮತು ನಸ ಅವ ಯನು "5 ವ ಷ ಂದ 6 ವಷ " ಸ ತು.
★ ಷ ಪ ಗಳು ಮಂ ಮಂಡಲದ ಸಲ ಯನು ಕ ಯ ಒ ೂಳ ೕಕು.
★ ಸಂ ನದ "4 ೕ ಗ "3 ಜ ೕ ಶಕ ತತಗಳ ೕಪ .
1]. ಉ ತ ನೂನು ರ
2]. ಉದಮ ವವ ಪ ಯ ಕ ಅವ ಶ
3]. ಪ ಸರ & ವನ ೕ ಗಳ ಸಂರ
★ ಜಪ ಂದ ಸಮವ ಪ 5 ಷಯಗಳನು ೕಪ ಡ ತು.
1]. ಣ
2]. ಅರಣ
3]. ವನ ೕ ಮತು ಪ ಗಳ ಸಂರ
4]. ಅಳ ಮತು ತೂಕ
5]. ಸು ೕಂ ೂೕ ಮತು ೖ ೂೕ ಅ ರ
★ ಷ ಪ ಆಡ ತದ ಅವ ಯನು "6 ಂ ಗ ಂ ದ 1 ವ ಷ " ಸ ಸ ತು.
15]. 44 ೕ ದು ಪ -1978 :
➡ ಮೂಲಭೂತ ಹಕುಗ ಂದ "ಆ ಯ ಹ ಕ ನ ು " ರದುಪ ಸ ತು.
➡ ೂೕಕಸ ಮತು ನಸ ಅವ ಯನು "6 ವ ಷ ಂದ 5 ವಷ "ಇ ಸ ತು.
16]. 52 ೕ ದು ಪ -1985 :
➡ ಪ ಂತರ ೕಧ
17]. 56 ೕ ದು ಪ -1987 :
➡ 25 ೕ ಜ ೂೕ ೕಪ [371-i ]
18]. 61 ೕ ದು ಪ -1989 :
➡ ಮತ ನದ ವಯಸನು "21 ಂ ದ 18 " ಇ ಸ ತು.
19]. 65 ೕ ದು ಪ -1990 :
➡ ೕಯ ಪ ಷ ಮತು ಪ ಷ ಪಂಗಡದ ಆ ಗಗ ಸಂ ತಕ ನ ನ ೕಡ ತು.
20]. 69 ೕ ದು ಪ -1991 :
➡ ಹ " ೕಯ ಜ " ೕಪ .
21]. 70 ೕ ದು ಪ -1992 :
➡ ಹ ಮತು ದು ೕ ಗಳ ನಸ ಯ ಸದಸ ಷ ಪ ಚು ವ ಯ ಮತ ನದ ಹಕು ೕಡ ತು.
22]. 71 ೕ ದು ಪ -1992 :
➡ ೂಂಕ , ಮ , ೕ ಗಳು 8 ೕ ಅನುಸೂ ೕಪ .
23]. 73 ೕ ದು ಪ -1993 :
➡ ಪಂ ಯ ಸಂ ಗಳ ಪ
24]. 74 ೕ ದು ಪ -1993 :
➡ ಮು ಗಳು ಪ
25]. 75 ೕ ದು ಪ -1995 :
➡ ಆಡ ತ ಯ ಮಂಡ ಗಳ ರಚ
26]. 84 ೕ ದು ಪ -2000 :
➡ ಛ ೕಸಗ , ಉತ ಂಚಲ, ಖ ಂ , ಜಗಳ ರಚ
27]. 86 ೕ ದು ಪ -2002 :
➡ 6 ಂ ದ 14 ವಷ ೂಳ ನ ಮಕ "ಉ ತ ಮತು ಕ ಯ ಣ" ೕಡು ದು
➡ 11 ೕ ಮೂಲಭೂತ ಕತ ವ ೕಪ
28]. 89 ೕ ದು ಪ -2003 :
➡ 338 ೕ :ಪ ಷ ೕಯ ಆ ಗ ರಚ
➡ 338-A : ಪ ಷ ಪಂಗಡ ೕಯ ಆ ಗ ರಚ
29]. 91 ೕ ದು ಪ -2003 :
➡ ಮಂ ಮಂಡಲದ ತ ಒಟು ಸದಸ ಂತ " ೕ -15 ರ ಷ ು " ೕರ ರದು.
30]. 92 ೕ ದು ಪ -2003 :
➡ ೂೕ ೂೕ, ೂೕಂ , ೖ , ಸಂ , ಗಳನು 8 ಅನುಸೂ ೕಪ .
31]. 94 ೕ ದು ಪ -2006 :
➡ ಮಧಪ ೕಶ, ಛ ೕಸಢ, ಖ ಂ ಮತು ಒ ಜಗಳ ಬುಡಕಟು ಸ ವರ ೕಮಕ ಕ ಯ.
32]. 97 ೕ ದು ಪ -2011 :
➡ ಸಹ ಸಂಘಗ ಸಂ ತಕ ನ ನ ೕಡ ತು
➡ ಸಂ ನ " ಗ 9-B" ೕಪ
33]. 98 ೕ ದು ಪ -2012 :
➡ ೖದ ಕ ಟಕದ 6 ಗ ೕಷ ನ ನ ೕಡ ತು.
➡ ಸಂ ನ "371-J " ೕಪ
34]. 99 ೕ ದು ಪ -2015 :
➡ ೕಯ ಂಗ ೕಮ ಆ ಗ ಸಂಬಂ
35]. 100 ೕ ದು ಪ -2015 :
➡ 119 ೕ ದುಪ ಮಸೂ
➡ ಂ ಮತು ರತ ೕಶದ ಗ ಸಳಗಳ ಪರಸರ ವ ವ .
36]. 101 ೕ ದು ಪ -2016 :
➡ 122 ೕ ದುಪ ಮಸೂ .
➡ ಸರಕು ಮತು ೕ ಗ [GST] ಸಂಬಂ .
37]. 102 ೕ ದು ಪ -2018 :
➡ ೕಯ ಂದು ದ ಆ ಗ ಸಂಬಂ .
38]. 103 ೕ ದು ಪ -2019 :
➡ ಇದು ಆ ಕ ಂದು ದ ವಗ ಗ " ೕ -10 ರ ಷ ು ೕಸ "ಕ .
39]. 104 ೕ ದು ಪ -2019 :
➡ SC & St ಗಳ ೕಸ ಯನು "2021 ಂ ದ 2030 ರ ವ " ಸ ಸ .
➡ ೂೕಕಸ & ಜ ನಸ ಗಳ "ಆ ಂ ೂ ೕ -ಇಂ ಯ ೕಸ " ರದುಪ ಸ ತು.
---------------------------------------------------------
09]. ತುತು ಪ ಗಳ ು :
★ ಸಂ ನದ ನ " ಗ -18 ರ ನ 352-360 ಗ ಳ ು " ತುತು ಪ ಬ ವ ಸುತ .
★ ತುತು ಪ ನವನು "ಜ ಮ ಸಂ ನ ಂ ದ " ಎರವಲು ಪ ಯ .
★ ಷ ಪ ಗಳು 3 ೕ ಯ ತುತು ಪ ಗಳನು ೂೕ ಸು .
1]. ೕಯ ತುತು ಪ [352 ೕ ]
2]. ಜ ತುತು ಪ [356 ೕ ]
3]. ಹ ಣ ನ ತುತು ಪ [360 ೕ ]
01]. ೕಯ ತು ತು ಪ [ -352] :
★ ೕಯ ತುತು ಪ ಯನು ಈ ಳ ನ ರಣಗ ಂದ ೂೕ ಸು .
➡ ಯುದ
➡ ೂರ ನ ಆಕ ಮಣ
➡ ಆಂತ ಕ ಟ ದಂ
★ ೕಯ ತುತು ಪ ೂೕಷ ಇ ೕ ಷ ಅನ ಸಬಹುದು ಅಥ ಷದ ದ ೂಂದು ಗ ತ
ಅನುಭ ಸಬಹುದು.
★ 1978ರ "44 ೕ ದು ಪ " ದುಪ ಮೂಲಕ "ಆಂತ ಕ ದಂ " ಪದದ ಬದ "ಸಶಸ ಬಂ ಯ" ಎಂಬ ಪದವನು
ೕ ಸ ತು.
★ ರತದ ಇದುವ 3 ೕಯ ತುತು ಪ ೂೕ ಸ .
1]. 1962-1968 : ರತ- ೕ ಯುದ [ ಹರು ಲ]
2]. 1971-1977 : ರ ತ - ಕ ಯ ು ದ [ಇಂ ಂ ]
3]. 1975-1977 : ಆ ಂ ತ ಕ ಗ ಲ [ಇಂ ಂ ]
★ ೕಯ ತುತು ಪ ದ "6 ಂ ಗ ೂ ಳ " ಸಂಸ ನ ಉಭಯ ಸದನಗಳ "2/3 ರ ಷ ು " ಬಹುಮತ ೂಡ
ಒ ಪ ಯ ೕಕು. ಇಲ ದ ರ ಗುತ .
★ ಒಂದು ಒ ಪ ದ ತುತು ಪ ಯು "6 ಂ ಗ ಳ ವ " ಮುಂದುವ ಯುತ . ಮ ಸ ಸ ೕ ದ ಸಂಸ
ಒ ಪ ಯು ದು ಕ ಯ.
★ ತುತು ಪ ೂೕ ಗ ೂೕಕಸ ಸಜ ದ ಜಸ ಯ ಒ ಅಗತ.
★ ೕಯ ತು ತು ಪ ಯಪ ಮಗಳು :
★ ೕಂದ ಸ ರ ಜಸ ರಗಳ ೕ ಸಂ ಣ ಯಂತ ಣ ೂಂ ರುತ .
★ ಸಂ ನದ 250 ೕ ಯನಯ ಜಪ ಯ ರುವ ೕ ಷಯದ ಷಯ ೕ ನೂನು ಡುವ
ಅ ರ ೕಂದ ಸ ರ ಇರುತ .
★ ಜ ಪ ಯ ಷಯಗಳ ೕ ಷ ಪ "ಸು ೕ " ೂರ ಸಬಹುದು.
★ ತುತು ಪ ಸಮಯದ ರಚ ದ ಜ ಸನಗಳು ತುತು ಪ ರ ದ "6 ಂ ಗ ಳ " ನಂತರ ಅ ತ
ಕ ದು ೂಳುತ .
★ ಸಂ ನದ 358 ೕ ಪ ರ ೕಂದ ಜಗಳ ಹಣ ನ ಸಂಬಂಧದ ಷ ಪ ಬದ ವ ಡಬಹುದು.
★ ಸಂ ನದ ಯನಯ ೕಯ ತುತು ಪ ಇ ಗ 19 ೕ ಯ ೕ ರುವ 6 ಹಕುಗಳು ತ ಂ ೕ
ರ ಗುತ . [44 ೕ ದುಪ : ಆಂತ ಕ ಟ ದಂ ಅನಯ ಗದು]
★ ೕಯ ತುತು ಪ ಯ ದರೂ "20 & 21 ೕ ಗಳು" ಅ ನ ಒಳ ಗ ಯ ರುತ .
★ ಇಂ ಂ ರುದ ೕ ೕ ದ ಅಲ ೖ ೂೕ ಯಮೂ : .ಎ .ಎಂ. .
★ ಅಲ ೖ ೂೕ ನ ೕಪ ನು ರದು ೂ ದ ಸು ೕಂ ೂೕ ನ ಯಮೂ : . ಎ . ಕ ೃಷ ಅ ಯ
★ 1971ರ ನ ಆಂತ ಕ ತುತು ಪ ಂದ " ೕ ವ ಯ ೂ ೕ ಕ ಸ ಯ ಅ ವ " ಎಂದು ಕ ಯಲಡು ದು : 5
ೕ ೂ ೕ ಕ ಸ [1971-1977]
02]. ಜ ತು ತು ಪ [ -356] :
★ ಜ ಸರ ರ ಸಂ ತಕ ಯ ವ ಸಲು ಫಲ ಗ.
★ ೕಪ ಗ ಬಹುಮತ ಲ ಸರ ರ ರಚ ಅ ಧ ಗ.
★ ಜದ ನೂನು ಸುವವ ಯನು ಸುವ ಫಲ ಗ.
★ಆ ಜ ೂರ ಷ ಗಳ ಆಕ ಮಣ ಒಳ ಗ or ಟ ದಂ ಏಪ ಗ
★ ಈ ೕ ನ ರಣಗ ಂ ಜ ಲರ ವರ ಯನು ಆಧ , ೕಂದ ಸ ವ ಸಂ ಟದ ಸಲ ೕ ಷ ಪ ಗಳು
ಷಪ ಆ ೂೕ ಸು .
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಷ ಪ ಆಡ ತ ಒಳಪಟ ಜ : ಪ ಂ ಬ
★ ರತದ ಅ ಚು ಷಪ ಆ ಒಳಪಟ ಜ : ೕ ರ ಳ [13 ]
★ಕ ಟಕದ ಇದುವ "6 " ಷಪ ಆ .
★ ಇಂ ಂ ಪ ನಮಂ ಅವ ಯ ಅ ಚು ಷ ಪ ಆಡ ತ ೕರ : 48
★ ಜ ತುತು ಪ ಸಂಸತು "2 ಂ ಗ ೂ ಳ " ಒ ೕಡ ೕಕು.
★ ಸಂಸ ಒ ಪ ದ ನಂತರ "6 ಂ ಗ ಳ ವ " ತುತು ಪ ಮುಂದುವ .
★ ಗ ಷ "3 ವ ಷ ದವ " ಮುಂದುವ ಸಬಹುದದು.
★ ಜ ತು ತು ಪ ಯಪ ಮಗಳು :
★ ಜದ ಆಡ ತ ೕರ ಷ ಪ ಗಳ ಯಂತ ಣ .
★ ಜ ಪ ಯ ಷಯದ ೕ ಸಂಸ ನೂನು ಡುವ ಅ ರ.
★ ಜದ ಬ ಅನು ಸಂಸತು ಅನು ೕ ಸುವ ಅ ರ.
★ ಜ ಅಥ ೕಂದ ಸರ ಕರ ೕಷ ಅ ರ.
★ ತುತು ಪ ಸಮಯದ ರ ತ ೂಂಡ ನೂನುಗಳು ತುತು ಪ ರ , ೂಸ ಸ ಂಗ ರ ತ ದ ೕಲೂ
ಮುಂದುವ .
03]. ಹಣ ನ ತು ತು ಪ [ -360] :
★ ೕಶ ಹಣ ನ ಕಟು, ಆ ಕ ತನ ಒಳ ಗ ಷ ಪ ಗಳು ಹಣ ಸು ತುತು ಪ ೂೕ ಸು .
★ ಈ ತುತು ಪ "2 ಂ ಗ ೂ ಳ " ಸಂಸ ನ ಅನು ೕದ ಅಗತ.
★ ಇದರ ಮುಂದುವ ಸಂಸ ನ ಪ ಒ ಅಗತ ಲ.
★ ಹಣ ನ ತುತು ಪ ಗ ಷ ಇಲ
★ ಹಣ ನ ತುತು ಪ ಯಪ ಮ ೕಂದ ಮತು ಜ ಸ ರಗಳ ಎಲ ಕರರ ೕತನ ಮತು ಭ ಗಳನು
ಕ ತ ೂ ಸು ದು.
★ ಇದರ ಸು ೕಂ ೂೕ ಮತು ೖ ೂೕ ೕಶರು ಒಳಪಡು .
---------------------------------------------------------
10]. ೕಂದ ಗೂ ಜ ಗಳ ಸಂಬಂಧಗಳ ು :
★ ರತದ ಸಂ ನ ಸ ೕಯ, ಂಗ ಮತು ಹಣ ನಅ ಗಳನು ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ನಡು ಹಂ
.
★ ಸಂ ನದ "11 ೕ ಗ & 12 ೕ ಗ ಗ ಳ " ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಸಂಬಂಧಗಳ ಬ ಪ ಸ .
★ ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಸಂಬಂಧಗಳನು "3 ಗಗ " ಂಗ ಸ .
1]. ಸ ೕ ಯ ಸ ಂ ಬಂ ಧಗ ಳ ು : ಗ -11, -245 ಂ ದ 255
2]. ಆ ಡ ತ ಕ ಸ ಂ ಬಂ ಧಗ ಳ ು : ಗ -11, -256 ಂ ದ 263
3]. ಹ ಣ ನ ಸ ಂ ಬಂ ಧಗ ಳ ು : ಗ -12, -268 ಂ ದ 293
01]. ಸ ೕಯ ಸಂ ಬಂ ಧಗಳು :
★ ಸಂ ನದ "11 ೕ ಗ ದ ನ 245 ಂ ದ 255 ರ ವ ನ" ಗಳು ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಸ ೕಯ ಸಂಬಂಧಗಳ
ಬ ಪ ಸ .
★ ಸಂ ನದ "246 ೕ ಯ ು " ಸ ೕಯ ಷಯಗಳನು "3 ಪ " ಂಗ , "7 ೕ ಅ ನ ು ಸ ೂ ಯ "
ಪ ಡ . ಅ ಗ ಂದ :
1]. ೕ ಂ ದ ಪ : 100 ಷ ಯ ಗ ಳ ು
2]. ಜ ಪ : 61 ಷ ಯ ಗ ಳ ು
3]. ಸ ಮ ವ ಪ : 52 ಷ ಯ ಗ ಳ ು
★ 1976ರ ಸಂ ನದ "42 ೕ ದು ಪ " ಮೂಲಕ ಜ ಪ ಂದ ಸಮವ ಪ "5
ಷಯಗಳನು" ೕ ಸ .
1]. ಣ
2]. ಆ ೂ ೕ ಗ
3]. ತ ೂ ಕ & ಅ ಳ
4]. ಅ ರ ಣ & ವ ನ ೕ ಸ ಂ ರ
5]. ಂಗ ಆಡ ತ
★ 248 ೕ :ಪ ರ" ೕ ರ ಗ ಳ ನ ು " ೕಂದ ಸ ರ ೕಡ .
02]. ಆಡ ತ ಕ ಸಂ ಬಂ ಧಗಳು :
★ ಸಂ ನದ "11 ೕ ಗ ದ ನ 256 ಂ ದ 263 ರ ವ ನ" ಗಳು ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಆಡ ತಕ ಸಂಬಂಧಗಳ
ಬ ಪ ಸುತ .
★ 256 ೕ :ಪ ಂದು ಜ ಸರ ರ ತನ ಆಡ ತವನು ಸಂಸ ನ ನೂನುಗ ಅನುಗುಣ
ಚ ಸ ೕಕು.
★ 257 ೕ : ಜಸ ರಗಳು ೕಂದ ಂಗ ಅ ಯುಂಟು ಡುದಂ ತನ ಅ ರಚ ಸು ದು.
★ 258 ೕ : ಜಗಳು ಒ ಪ ದು ೕಂದ ಸರ ರ ಂಗ ಸಂಬಂ ದ ಷಯಗಳನು ಜ ಸ ರ
ಒ ಸಬಹುದು.
★ 258-A : ೕಂದ ದ ಒ ೕ ಜ ತನ ೕ ದ ಷಯಗಳನು ೕಂದ ಒ ಸಬಹುದು.
★ 263 ೕ : ಜಗಳ ನಡು ಸಮನಯ ಉಂಟು ಡುವ ಷ ಪ "ಅಂತರ ಜ ಮಂಡ ಯನು" ಸಬಹುದು.
★ 262 ೕ : ಅಂ ಜ ಜಲ ದಗಳ ಇತಥ ಪ ಸುವ ಸಲು ೕಂದ ಸರ ರ ನೂನು ಡಬಹುದು.
★ 307 ೕ : ರ ಮತು ಜ ವವ ರ ದೃ ಂದ "ಅಂ ಜ ಜ ರವನು" ರ ಸು ದು.
★ 355 ೕ : ಜಗಳ ರ ಷಯದ ೕಂದ ದ ಅ ರ .
03]. ಹಣ ನ ಸಂ ಬಂ ಧಗಳು :
★ ಸಂ ನದ "12 ೕ ಗ ದ ನ 268 ಂ ದ 293 ರ ವ ನ" ಗಳು ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಹಣ ನ ಸಂಬಂಧಗಳ
ಬ ಪ ಸುತ .
★ ೕಂದ ಸರ ರ ಲ ಗಳನು ದ , ಜಸ ರಗಳು ಅ ಗಳನು ವಸೂ ಹಂ ೂಳುತ . :
ಉ : ಂ , ಔಷ ಗಳ ೕ ನ ಗಳು ಇ .
★ ಸುಂಕಗಳು ಅಥ ಗಳ ಸ ಜ ನು ಸಂಸತು ಸಬಹುದು.
★ ೕಂದ ಸ ರ ೕ ವಸೂ ಜಗ ಹಂಚಲಡುವ ಗಳು :
ಉ : ೖ , ಸಮುದ , ನಪ ಕರ ೕ ನ, ಆ ಯ ೕ ನ ಎ ೕ ಸುಂಕ, ವೃತಪ ಗಳ ಟ,
ೕ ತುಗಳ ೕ ಸುವ ಇ .
★ ಜಗ ತುತು ಅನು ನಗಳನು ೕಂದ ಸ ರ ೕಡುತ .
ಉ : ಬುಡಕಟು ಜಗ , ಬರ ಲ, ಪ ಹ, ಪ ಕೃ ೂೕಪ ಒಳ ದ ಜಗ ಅನು ನ ೕಡ ಗುತ .
★ ೕಂದ ವಸೂ ಯ ೂಳುವ ಗಳು. ೖ , ಅಂ , ಮತು ತಂ , ದೂರ ಇ .
★ ಜಸ ರ ವಸೂ ಯ ೂಳುವ ಗಳು. ಭೂಕಂ ಯ, ಕೃ , ಅಬ , ದು ಶ , ಟ
,ಇ .
★ ೕಂ ದ ಸ ರದ " ೕಷ ಅನು ನ " ಪ ಯ ು ರು ವ ಜ ಗಳು :

★ ೕಂದ ಸ ರದ ೕಷ ಅನು ನ ಪ ಯು ರುವ 7 ಈ ನ ಜಗಳು : ಮ ರ, ಂ , ಅ ಂ,
ೕ ಲಯ, ರ, ಅರು ಚಲ ಪ ೕಶ, ೂೕ ಂ.
★ ರತದ ಈ ನ ಜಗಳನು " ೂ ೕ ಪ ದ " ಎಂಬುವರು "ಸ ಪ ಸ ೂ ೕ ದ ಯ ರ ಡು " ಎಂದು
ಕ . ಇದ ರುವ ಮ ೂಂದು ಸರು " ಕ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ 1971 ರ ಸಂಸ "ಈ ನ ಂತ ಮಂಡ ಯನು" ತಂ ತು.
★ ಜಮು ಮತು ೕರ, ಚಲ ಪ ೕಶ, ಂ, ಉತ ಖಂಡ, ಒ ದ ದ ಜಗ ೕಂದ ಸ ರ " ೕ -90
ರಷು" ೕಷ ಅನು ನ ಮತು " ೕ -10 ರ ಷ ು " ಲವನು ೕಡುತ .
★ " .ಆ . ಮತು "ಪ ಣ ಮುಖ " ಸೂತ ದ ಆ ರದ ೕ ಲ ಜಗ ೕಷ ಅನು ನ
ೕಡ ಗುತದ.
1]. ೕ ಂ ದ ಪ ಯ ರ ು ವ ಪ ಮ ು ಖ ಷ ಯ ಗ ಳ ು :
★ರ [1 ೕ ಷ ಯ ]
★ ೖ ಕ ಪ ಗಳು [2 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಅಣುಶ [6 ೕ ಷ ಯ ]
★ ೕ ಂಗ ವವ ರ [10 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಯುದ ಮತು ಂ [15 ೕ ಷ ಯ ]
★ ರತ [17 ೕ ಷ ಯ ]
★ ೂೕ ಮತು ೕ [19 ೕ ಷ ಯ ]
★ ೖ [22 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಪ ನ ಬಂದರುಗಳು [27 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಗ ಕ ನ ನ [29 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಅಂ ಮತು ತಂ [31 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಅಂ ೕಯ ರ [41 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಅಂತರ ಜ ರ [42 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಂ ಂ [45 ೕ ಷ ಯ ]
★ [47 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಆಮದು ಮತು ರ [51 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಗ ಮತು ೖಲ ಸಂಪನೂಲ [53 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಜನಗಣ [69 ೕ ಷ ಯ ]
★ ೕಂದ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗ [70 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಚು ವ ಗಳು [72 ೕ ಷ ಯ ]
★ ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಕ ಪ ೂೕಧ [76 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಸ ಚ ಲಯ [77 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಉಚ ಲಯ [78 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಆ ಯ [82 ೕ ಷ ಯ ]
2]. ಜ ಪ ಯ ರುವ ಪ ಮುಖ ಷಯಗಳು :

★ ವ ಜ ಕ ಸು [1 ೕ ಷ ಯ ]
★ ೕಸರು [2 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಬಂ ೕ ಗಳು [4 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಸ ೕಯ ಸ ರಗಳು [5 ೕ ಷ ಯ ]
★ ವ ಜ ಕ ಆ ೂೕಗ ಮತು ಆಸ ಗಳು [6 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಸಳಗಳು [7 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಮದ ನ ಸಂಬಂ ದ ಯಮಗಳು [8 ೕ ಷ ಯ ]
★ ವವ ಯ [14 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಪಶು ಸಂ ೂೕಪ [15 ೕ ಷ ಯ ]
★ ೕ ವ [17 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಜ ೂಳ ರ [26 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಟಗಳು ಮತು ಗಳು [28 ೕ ಷ ಯ ]
★ ೂೕ ಲಗಳು [31 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಕ ಸಂ ಗಳು [32 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಗಳು, ೕ ಗಳು, ಮನರಂಜ ಗಳು [33 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಪಂದ ಮತು ಜೂ ಟ [34 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಜ ವ ಜ ಕ ೕ ಗಳು [41 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಜ ವ ಜ ಕ ಲ [43 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಭೂಕಂ ಯ [45 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಹನ [57 ೕ ಷ ಯ ]
3]. ಸ ಮ ವ ಪ ಯ ರುವ ಪ ಮುಖ ಷಯಗಳು :

★ ಅಪ ಪ ಸಂ [1 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಹ ಮತು ೕದನ [5 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಟ ಸ್ ಮತು ಟ ಗಳು [10 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಲಯ ಂದ [ಸು ೕಂ ೂೕ ಟು] [14 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಅರಣಗಳು [17-A ಷ ಯ ]
★ ವನಮೃಗಗಳು ಮತು ಪ ಗಳ ಸಂರ [17-B ಷ ಯ ]
★ ಆ ಕ ಮತು ಕ ಜ [20 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಜನಸಂ ಯಂತ ಣ ಮತು ಕುಟುಂಬ ಜ [20-A ಷ ಯ ]
★ ಕ ಭದ ಮತು ಕ [23 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಕರ ಕ ಣ [24 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಣ [25 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಜನನ ಮತು ಮರಣಗಳ ೂೕಂದ [30 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಒಳ ಡು ಜಲ [32 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಆ ರ ಪ ಥ ಗಳು [33 ೕ ಷ ಯ ]
★ ತೂಕ ಮತು ಅಳ [33-A ಷ ಯ ]
★ ಯಂತ ಣ [34 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಗಳು [35 ೕ ಷ ಯ ]
★ ದುಚ [38 ೕ ಷ ಯ ]
★ ವೃತಪ ಗಳು ಮತು ಮುದ ಲಯಗಳು [39 ೕ ಷ ಯ ]
★ ಂ ಡೂ [44 ೕ ಷ ಯ ]
---------------------------------------------------------
11]. ರತದ ಅ ಕೃತ ಗಳ ು :
★ ಸಂ ನದ "17 ೕ ಗ ದ ನ 343 ಂ ದ 351 ರ ವ ನ ಗಳು" ರತದ ಅ ಕೃತ ಗಳ ಬ ವ ಸುತ .
★ ಸಂ ನದ "8 ೕ ಅ ನ ು ಸ ೂ ಯ " ಅ ಕೃತ ಗಳ ಪ ಯನು ೕಡ .
★ ರತದ ನ ಅ ಕೃತ ಗಳನು ಈ ಳ ನಂ ವ ೕ ಕ ಸ .
1]. ೕಂದ ಸರ ರದ ಗಳು
2]. ೕ ಕ ಗಳು
3]. ಂಗದ
4]. ನೂ ನ ಪಠ ಮತು ೕಷ ೕ ಶನಗಳು
★ 343 ೕ : ೕವ ಗ ಯ ರುವ " ಂ ಯ ು " ೕಂದ ಸ ರದ ಅ ಕೃತ .
★ 344 ೕ : ಅ ಕೃತ ಆ ಗ ಮತು ಸಂಸ ೕಯ ಸ ರಚ ಅವ ಶ ೕ .
★ 345 ೕ : ಅ ಕೃತ ಜ ಗಳು [ ೕ ಕ ಗಳು]
★ 346 ೕ : ೕಂದ ಗೂ ಜಗಳ ನಡು ಅಥ ಜ- ಜಗಳ ನಡು ಸಂಪಕ ದ ಅ ಕೃತ " ಂ
" ಅಥ "ಇಂ ೕ ಯ ನ ು " ಬಳಸಬಹುದು.
★ 347 ೕ : ಜದ ೕ ಒಂದು ಗದ ತ ಡುವ "ಅಲಸಂ ತರ ಸ ಯನು" ರ ಸು ದು.
★ 348-A : "ಸು ೕಂ ೂೕ " ಮತು " ೖ ೂೕ ನ" ಎ ಯ ಕ ಪಗಳು "ಇಂ ೕ
ಯ " ನ ಯ ೕಕು.
★ 348-B : ೕಂದ ಗೂ ಜ ಸ ರಗಳ ಎಲ ಮಸೂ ಗಳು, ಗಳು, ಸು ೕ ಗಳು, ಆ ೕಶಗಳು,
ಯಮಗಳು "ಇಂ ೕ ಯ " ಇರ ೕಕು.
★ 349 ೕ : ಸಂಸತು ಸಂಬಂ ದಂ ಲ ಸನಗಳನು ಅನು ನ ತರಬಹುದು.
★ 350 ೕ : ಜನರು ತಮ ಕುಂದು ೂರ ಗಳ ರ ೕ ಅ ಕೃತ ಯನು ಬಳಸಬಹುದು.
★ 350-A : ಥ ಕ ಹಂತದ " ತೃ ಯ " ೂೕಧ ಅವ ಶ ಕ .
★ 350-B : ಅಲಸಂ ತ ೕಷ ಅ ೕಮಕ.
★ 351 ೕ : ಂ ಯನು ಪ ರ ೂ ಸು ದು ಮತು ಅ ವೃ ಪ ಸು ದು ೕಂದ ಸ ರದ ಕತ ವ .
★ ಸಂ ನ ಬಂ ಗ "14 ಗ ಳ ು " ಇದ .
★ ಪ ಸುತ ಸಂ ನದ "22 ಗಳು" ಇ .
★ ಪ ಸು ತ ಸಂ ನದ 8 ೕ ಅನು ಸೂ ಯ ರು ವ 22 ಗಳು :
1]. ಅ
2]. ಂ
3]. ಗ ು ಜ
4]. ಂ
5]. ಕ ನ ಡ
6]. ೕ
7]. ಮ ಲ ಳಂ
8]. ಮ
9] ಒ
10] ಪ ಂ
11] ಸ ಂ ಸ ೃ ತ
12] ತ ಳ ು
13] ಲ ು ಗ ು
14].ಉದು
15]. ಂ : [21 ೕ ದು ಪ -1967]
16]. ೂ ಂ ಕ : [71 ೕ ದು ಪ -1971]
17]. ಮ : [71 ೕ ದು ಪ -1971]
18]. ೕ : [71 ೕ ದು ಪ -1971]
19]. ೂ ೕ ೂ ೕ : [92 ೕ ದು ಪ -2003]
20]. ೂ ೕ : [92 ೕ ದು ಪ -2003]
21]. ೖ : [92 ೕ ದು ಪ -2003]
22]. ಸ ಂ : [92 ೕ ದು ಪ -2003]
★ ಸಂ ನದ ಪ ಯ ದಲ ೕ :ಅ
★ ಸಂ ನದ ಪ ಯ ಕನಡದ ನ : 5 ೕ ನ
★ ಸಂ ನದ ಪ ಯ ೂ ಯ : ಉದು
★ ೕಯ ನ ನಪ ದ ಗಳು :
★ 351 ೕ ಅನಯ ರತದ ೕನ ಗ 2004 ಂದ ೕಷ ನ ನ ೕಡ ಗು .
★ ಇದುವ "6 ಗ " ೕಯ ನ ನ ೕಡ . ಅ ಗ ಂದ :
1]. ತ ಳ ು [2004]
2]. ಸ ಂ ಸ ೃ ತ [2005]
3]. ಕ ನ ಡ & ಲ ು ಗ ು [2008]
4]. ಮ ಲ ಳ ಂ [2013]
5]. ಓ [2014]
★ ಪ ಮುಖ ಸ ಗಳು :
1]. . . ೕ ಸ : 1955ರ ಗಳ ೕ ರಚ ದಸ
2]. ಸ ೂ ತ : ಇದನು 1968 "ಇಂ ಂ " ಅವರು ದರು.
3]. D.B.H.P.S : ದ ಣ ರತ ಂ ಪ ರ ಸ .
★ ಇದನು "ಮ ಂ ೕ ಯವರು" ರ 1918ರ ಪ ದರು.
★ ಇದರ ೕಂದ ಕ ೕ ಇರು ದು : ಮ
★ ರ ೕಯ ಗಳ ಅತಂತ ಹ ಯ : ತ ಳು
★ ಜಗ ನ ಅತಂತ ೕನ :
★ ಪ ಪಂಚದ ಅ ಚು ಜನರು ತ ಡುವ : ಂ
★ ಪ ಪಂಚದ ಅ ಚು ಅ ರಗಳನು ೂಂ ರುವ :ಖ ೕ [74 ಅ ರ ಗ ಳ ು ]
★ ಪ ಪಂಚದ ಅ ೕ ಕ ಅ ರಗಳನು ೂಂ ರುವ : ೂಟ [12 ಅ ರ ಗ ಳ ು ]
★ ರತದ ಅ ಚು ಜನರು ತ ಡುವ : ಂ
★ ೕವರ ಎಂದು ಕ ಯಲಡುವ : ಸ ಂ ಸ ೃತ
★ ಂ ಯ : ವ ಗ
★ ಪಂ ಯ : ಗುರುಮು
★ಓ ಯ : ಕ ಂಗ
★ ಉದು ಯ :ಅ ೕ
★ ಂ ಯ : ಖ ು ದಬ
★ಮ ರತವನು ಪ ಯ ಂತ ದವರು : ಬ
★ಪ ಯ ಯ ಮ ರತದ ಸರು : ಜನ ೕಹ
★ಮ ರತವನು ಇಂ ಂತ ದರು : ಶ ೕಹನ ಗಂಗೂ
★ ಭಗವ ೕ ಯನು ಪ ಯ ಂತ ದವರು : ಶು ೂ ೕ
---------------------------------------------------------
12]. ರತದ ನ ಜ ೕಯ ಪ ಗಳ ು :
★ ರತ ಸಂ ನದ " ಜ ೕಯ ಪ ಗಳ" ಬ ವ ಯ ಪ ಸ ಲ, ಆದ "19 ೕ " ಯ ನ
"ಅ ವ ತ ತ " ಅನುಗುಣ ರತದ ಜ ೕಯ ಪ ಗಳು ಅ ತ ಬಂ .
★ ರತದ "ಬಹುಪ ಪದ " ಅ ತದ .
★ 1885ರ ಪ ದ " ರ ೕಯ ೕಯ ಂ ೕ " ತಂತ ವ ರತದ ಪ ಥಮ ಜ ೕಯ
ಪ .
★ 1924ರ ಪ ದ " ರ ೕ ಯ ಕ ಮ ು ಸ ್ ಪ " 2 ೕ ಅತಂತ ಹ ಯ ಪ .
★ ರತದ ೕಯ ಂ ಪ 1977 ರ ವ ೕಘ ಲಅ ರದ ತು.
★ 1977ರ ೕ ೕತೃತದ ಜನ ಪ ಪ ಥಮ ಂ ೕತರ ಸ ರ ಪ ತು.
★ 1977ರ ಪ ಥಮ ೕಂದ ದ ಸ ಶ ಸ ರ ರಚ ತು.
★ ಪ ಪಂಚದ ನ ಜ ೕಯ ಪ ಗಳ ವ ವ :
1]. ಏಕ ಪ ಪ ದ
2]. ೕ ಪ ಪ ದ
3]. ಬಹ ು ಪ ಪ ದ
1]. ಏಕ ಪ ಪ ದ :
★ ೕವಲ ಒಂ ೕ ಒಂದು ಪ ಕಂಡುಬರು ದ "ಏಕಪ ಪದ " ಎನುವರು.
★ ಈ ೕಶಗಳ ೂೕಧ ಪ ಅವ ಶ ರು ಲ.
★ಉ : ರ , ಕೂ , ೕ , ಉತರ ೂೕ ಗೂ ವ ಯು ೂೕ ನ ಷ ಗಳು.
★ ಪ ಪಂಚದ ದಲ ಏಕ ಪ ಜ:" ೖ ೕ "
2]. ೕ -ಪ ಪ ದ :
★ ಲ ೕಶಗಳ ಎರಡು ಪ ಮುಖ ಪ ಗಳು ಅ ರದ ರು ೕ . ಅ ಗಳ ದ ೂಂದು ಪ ಆಡ ತ ಬರುತ .
★ ಉ ಹರ :
1]. ಅ ೕ : ಪ ಮತು ಪ ಕ ಪ
2]. ಯ ು . . : ೕಬ ಮತು ಕನ ೕ ಪ
3]. ಜ ೖ : ಜ ೖ ೕಬ & ೕಪಲ್ ಶನ
4]. ಜ : ಆ ಜ & ಬರ ಕ
5]. :ಕ ನ ೕಪಲ್ & ಯು ೖ
3]. ಬಹ ು ಪ ಪ ದ :
★ ೕಲ ೕಶಗಳ ಮೂರು ಅಥ ಅದ ಂತ ನ ಪ ಗಳು ಅ ತದ ರು ದನು "ಬಹುಪ ಪದ " ಎನುವರು.
★ ಬಹುಪ ಪದ ಯು ರತ, ಜಮ , , ಇಂ ೂೕ ೕ , ನೂ ಂ , ನ್, ಐ ಂ , ಇ ೕ ಮುಂ ದ
ೕಶಗಳ ಅ ತದ .
★ ರತದ ಜ ೕಯ ಪ ಗಳ ಧಗಳು :
★ ರತದ ನ ಜ ೕಯ ಪ ಗಳನು " ೕಯ ಪ " ಮತು " ಜ ಪ " ಎಂದು ಎರಡು ಪ ರಗಳ ಂಗ ಸ .
1]. ೕ ಯ ಪ [National Parties] :
★ ೕಯ ಪ ರತ ದಂತ ನ ಪ ದಪ ರುತ .
★ ೕ ಜ ೕಯ ಪ ರತದ "4 ಂ ತ ಚ ು " ಜಗಳ ಚು ವ ಆ ಗ ಂದ " ಜಪ ಂಬ"
ನ ಪ ದ ಆಪ " ೕಯ ಪ " ಗುತ .
★ ೂೕಕಸ ಅಥ ನಸ ಚು ವ ಗಳು ಚ ದ ಒಟು ಮತಗಳ " ೕ -6 ರ ಷ ು " ಮತಗಳನು "4 ಂ ತ
ಚ ು " ಜಗಳ ಪ ರ ೕಕು.
★ ದರೂ ಜಗಳ ೂೕಕಸ ಯ ಕ ಷ "4 ನ ಗ ಳ ನ ು " ಲುವ ಪ " ೕಯ ಪ " ನ ಪ ಯುತ .
★ ೂೕಕಸ ನಗಳ ಕ ಷ " ೕ -2ರ ಷ ು " ೕಕಡ ಎರಡು ರಷನು ನಗಳನು "3 ೕ ೕ " ಜಗ ಂದ ದ ವ ಪ
" ೕಯ ಪ ಂದು" ನ ಪ ಯಬಹುದು.
★ ಪ ಸುತ ರತದ "7 ಜ ೕಯ ಪ ಗಳು" ೕಯ ಪ ದ ನ ನಪ .
1]. ಂ ೕ 5]. BSP
2]. 6]. NCP
3]. CPI 7]. TMC
4]. CPI [M]
2]. ಜ ಪ [State Parties] :
★ ಜಪ ಒಂದು ಜದ ತ ಬಲ ೂಂ ರುತ .
★ ಜ ಪ ವನು " ೕ ಕ ಪ " ಎಂದು ಸಹ ಕ ಯು .
★ ಸತತ "5 ವ ಷ ಗ ಳ ಲ" ಆ ಜದ ಸ ಯ ರ ೕಕು.
★ ಜ ಂದ ನ ಯುವ ೂೕಕಸ ಅಥ ನಸ ಚು ವ ಗಳು ಚ ದ ಒಟು ಮತಗಳ " ೕ -6
ರ ಷ ು " ಮತಗಳನು ಪ ಯ ೕಕು ಮತು "2 ನ ಸ " ನಗಳನು ಲ ೕಕು. .
★ ದರೂ ಜಗಳ ೂೕಕಸ ಯ ಕ ಷ "4 ನ ಗ ಳ ನ ು " ಲುವ ಪ " ೕಯ ಪ " ನ ಪ ಯುತ .
★ ಜ ನಸ ಯ ಒಟು ನಗಳ ಕ ಷ " ೕ -3 ರ ಷ ು ನ ಗ ಳ ನ ು " ೕಕಡ ಲ ೕಕು.
★ ರತದ ರು ವ ಪ ಮು ಖ ಜ ೕಯ ಪ ಗಳು :
ಪ ದ ಸರು ಪಕರು /ಗುರುತು ಪ ಸುತ ಅಧ ರು
ಂ ಎ. ಒ. ಹೂ ಹಸ ೂೕ ಂ
. . ಮಪ ಮುಖ ಕಮಲ . .ನ
. .ಐ ಇ. ಎಂ. ಎ . ಂ ಸು ಕುಡು ೂೕಲು ನ ತ
ಐ (ಎಂ ) ಎಂ. ಎ ೂೕ ಯ ೂಲ ಮತು ಕುಡು ೂೕಲು

.ಎ . . ಆ ವ
ಎ . . ಶರ ಪ ಗ ರ ಶರ ಪ
. ಎಂ. ಮಮ ನ ಹೂ ಮತು ಹುಲು ಮಮ ನ
ಸ ಜ ಪ ಮು ಯಂ ಂ ೖಕ ಮು ಯಂ ಂ
ಆ . . ಲೂ ಪ ದ ಕಂ ೕ ಲೂ ಪ ದ
ವ ೕ ೕ ಲು ಮತು ಣ ಉದ
. ಎಂ. .ಎ .ಅ ೂ ೖ
ಅ ದಳ . ಂ ಇಂಚುಪ ಪ ಂ ದ
ಲುಗು ೕಶಂ ಎ . ಮ ೖಕ ಚಂದ ಬು ಯು
ಷನ ನ ನ್ ೕ ಅಬು ೕ ಲು ಓಮ ಅಬು
ಜು ಜನ ದಳ ನ ೕ ಪ ಯ ಶಂಖ ನ ೕ ಪ ಯ
ಅ ಂ ಗಣ ಪ ಷ ಪ ಲ ಂ ಆ ಬೃಂ ವನ ೂೕ
. ಎಂ. ಎಂ ಬು ೂ ಲು ಮತು ಣ ಬು ೂ
ಹ ಣ ೂೕಕದಳ ೕ ೕ ಗ ಪ
. .ಎ ಎ . ೕ ೕ ಡ ೂ ೂತ ಮ ಎ . ೕ ೕ ಡ
ೖ. ಎ . ಆ [ ಂ ] ಜಗ ೕಹ ಜಗ ೕಹ
ೂೕಕ ಜನಶ
---------------------------------------------------------
13]. ಪ ಂತರ ೕಧ -1985 :
1]. ೕ : ೕ ಪ ದ ವ ಗಳು ಪ ದ ಂತ, ತತ ಬದ ಕ ಜ ರಣ ಡು ದ ಲ ಂ ತು.
ಆದ ಪ ಸುತ ಜ ರಣ ಡುವ ವ ಗ ತತ, ಂತ, ಕ ಬದ ಅ ರದ ಹ, ಹಣದ ೕ ನ
ೕಹ ಂದ ಪ ಂತ ಗಳ ವ . ಇದ ಂದ ಜ ೕಯ ಅ ರ , ಷ ದ ಅ ವೃ ಕುಂ ತ ೂಳು . ಇದನು
ತ ಸುವ ಸಲು "ಪ ಂತರ ೕಧ ಯನು" ತರ .
2]. ಪ ಂ ತ ರ ದ ಅ ಥ :
★ ಪ ಂತರ ಎಂಬ ಕನಡ ಪದ ಇಂ ಷನ " " ಎಂಬ ಪದದ ಅನು ದ . ಇಂ ನ " " ಎಂದ
" ೕ ಂ " ಎಂದಥ . ಅಂದ " ಜ ೕಯ ರುಗು " ಎಂಬ ಅಥ ೕಡುತ .
★ ಒಂದು ಪ ಂದ ಆ ೂಂ ರುವ ಜನಪ ಯೂ ತನ ಪ ಷ ರ ೕ ೂಂದು ಪ ಷ ಭ
ಪ ಯು ದನು " ಜ ೕ ಯ ಪ ಂ ತ ರ " ಎಂದು ಕ ಯು .
3]. ಪ ಂ ತ ರ ದ ಗಳು :
1]. ಸ ು ಷ ಕ ಶ : ಪ ರ "ಒಂದು ಪ ದ ಯ ಮೂಲಕ ಆ ದ ನಂತರ ಆ ಪ ವನು ಟು ೕ ೂಂದು ಪ
ೕ ಗ ಅಥ ಪ ೕ ೕ ಪ ತರ ಉ ಯು ದು ಪ ಂತರ" ಎಂದು ಕ
2]. ೖ. . ಚ ಣ ಸ : "ಒಂದು ಪ ಂದ ಚು ಸಲಟ ವ ತನ ಸಇ ಂದ ೕ ಪ ೕರು ದ ಪ ಂತರ"
ಎಂ .
★ ಜ ೕಯ ಪ ಂ ತರ ರಣಗಳು :
★ ಪ ದ ನ ಹ ಯ ಯಕರ ಪ ವ
★ ಜ ೕಯ ತತ, ಂತ, ಉ ಶಗಳ ಬ ಲ ವ .
★ ಪ ೂಳ ನ ಗುಂ ಮತು ಕ ಟ
★ ಅ ರ, ಹಣ ಮತು ಅಂತ ನ ೕಹ.
★ ಮರಸ, ೂಂ ಯ ೂರ ಮತು ತತಗಳ ನ .
★ ತತರ ತ ಜ ೕಯ ೖ
★ ಸಪ & ಯಕ ಗುವ ಹಂಬಲ
★ ಸಂಕು ತ ಮತು ೕ ಕ ಮ ೂೕ ವ
★ ಅಲ ಬಹುಮತದ ಸರ ರಗಳ ರಚ
★ ಪ ಂತ ಗಳನು ಒ ದು.
★ ರತದ ಜ ೕಯ ಪ ಂ ತರದ ಳವ :
★ ರ ೕಯ ಜ ೕಯದ ಪ ಂತರ ಂಬುದು ೂಸ ಪ ಚಯ ೕನಲ ಇದನು ತಂತ ವ ಂದಲೂ
ಗುರು ಸಬಹು . ಆದ ತಂತ ನಂತರದ ಜ ೕಯ ಪ ಂತರವನು ಈ ಳ ನ ಮೂರು ಹಂತಗಳ ಂಗ ಸ .
1]. 1952 ಂ ದ 1967 ರ ವ ನ ಪ ಂತರ
2]. 1967 ಂ ದ 1985 ರ ವ ನ ಪ ಂ ತ ರ ದ ಉಪ ಟ ಳ
3]. 1985ರ ನ ಂ ತ ರ ಜ ೕಯ ಪ ಂತರ
★ 1967 ರ ನ ದ ಅ ಲ ರತ ಮುಖ ಸ ೕತಕರ ಸ ೕಳನ ಮತು ೕಕ ಗಳ ಸ ೕಳನದ ಪ ಂತರಗಳ ವ ಬ
ಆತಂಕವನು ವಕಪ ಸ ತು.
★ 1968 ರ ಂ ಸದಸ " . ಂ ಕ ಟ ಸ ು ಬ ಯ " ೂೕಕಸ ಯ ಒಂದು ೂತುವ ಯನು ಮಂ ಸ ೕಮಕ
ಒ ದರು.
★ ೕಂದ ಸರ ರ 1968ರ ಗೃಹ ಸ ವ ದ " ೖ. . ಚ ಣ ರ ವ ರ " ಅಧ ಯ ಒಂದು ಸ ಯನು ೕಮಕ
ತು.
★ ೕ ಂ ೕತೃತದ ಂ ಸ ರ "1985, ಜ ವ ಯ " ಮಸೂ ಯನು ಸಂಸ ನ ಮಂ ಉಭಯ
ಸದನಗಳ ಅನು ೕದ ಪ ದು "1985 ಚ ನ " ಪ ಂತರ ೕಧ ಯನು ತಂ ತು.
★ ಪ ಂತರ ೕಧ ಸಂಬಂ ದ ದುಪ : 52 ೕ ದು ಪ
★ ರತದ ಜ ೕಯ ಪ ಂ ತರದ ಪ ಮಗಳು :
★ 25 ಜ ಸರ ರಗಳು ಮತು 5 ೕಂದ ಸರ ರ ರ ತ ೂಂಡ ಫಲ ೂಂ ರುವ .
★ ಬಹು ೕಕ ಜಗಳ "ಆ ಗ " ಉಪಟಳ ಚು .
★ 10 ಜನ ಪ ಂತ ಗಳು "ಮುಖಮಂ " ನ ಪ ದರು.
★ ಬಹು ೕಕ ಪ ಂತ ಗಳು "ಸ ವ ನವನು" ಪ ಯುವ ಯಶ .
★ ಅಲ ಬಹುಮತದ ಸ ರ ಪ ಂತರಗ ಂದ ೕವ ನ.
★ ಪ ಂತರ ಂದ ಧ ಜಗಳ 22 ಸ ರಗಳು ಪತನ ೂಂ ರುವ .
★ ಪ ಂತರ ಂದ ಜ ೕಯ ಅಭದ ಚು ದು & ಷ ದ ಅ ವೃ ಕುಂ ತ ೂಳು ದು.
★ ಜ ಲರ ನ ಗೂ ಅ ರದ ಬ ದಗಳು.
★ ಷಪ ಆ ಚು ದು
★ ಸಕರು ಮತು ಸಂಸದರ ಅನಹ ಗೂ ಸ ಪ ಗಳ ನ & ಅ ರದ ಬ ದ.
★ 1985ರ ಪ ಂತರ ೕಧ ಯ ಪ ಮು ಂಶ ಗಳು :

★ ಪ ಂತರ ೕಧ ಸಂಬಂ ದ ದುಪ : 52 ೕ ದು ಪ
★ ೂೕಕಸ ಯ ಒ : ಜ ವ -30, 1985
★ ಜಸ ಯ ಒ : ಜ ವ -31, 1985
★ ೕಶ ದಂತ ಬಂದ ನ : -1, 1985
★ ದುಪ ಡ ದ ಗಳು : 101, 102, 190, 191 ೕ ಗಳು
★ 51 ದುಪ ಮೂಲಕ ಸಂ ನ ೂಸ "10 ೕ ಅ ನ ು ಸ ೂ ಯ ನ ು " ೕ ಸಸ ತು.
★ "2003 ರ " ಈ "91 ೕ ದು ಪ " ಅ ೕಕ ಯಮಗಳನು ೕ ಸ ತು.
★ ಪ ಸುತ "91 ೕ " ಸಂ ನ ದುಪ ಯಂ "2003 ಪ ಂ ತ ರ ೕಧ ಯ " ಯಮಗಳು ಯ .
★ ಸಂಸತು ಅಥ ಸನ ಸ ಜ ೕಯ ಪ ಗ ಂದ ಆ ದ ೕ ಸದಸರನು ಈ ಳಕಂಡ ರಣಗ ಂದ
ಅನಹ ೂೕ ಸು .
★ ಆ ದ ಪ ದ ಸದಸತವನು ಸಇ ಂದ ತ ದ ಅಥ
★ ಸದನದ ಮತ ನ ನ ಯು ಗ ತಮ ಪ ದ ವ ಅನುಮ ಇಲ ಮತ ಚ ದ ಅಥ ಮತ ಚ ಸಲು
ಕ ದ ಈ ನಗ ಆ ದ ಸದಸರು ಪ ದ ಸದಸತವನು ತ ಅವ ಮು ದ ೕ ನಃ ಸದಸ ಗಬಹುದು.
ಇಂಥ ಕ ಮವನು ಪ 15 ನಗಳ ಮ ಸ ದ .
★ ಒಂದು ಪ ತ ಳು ನಲದ ಪ ದು ಆ ದ ಸದಸರು ೕ ಪ ವನು ೕ ದ ಸದಸತವನು ಕ ದು ೂಳು .
★ ಮಕರಣ ೂಂಡ ಸದಸರು 6 ಂಗಳ ನಂತರ ದರೂ ಪ ವನು ೕ ದ ಸದಸತ ಅನೂ ತ ಗುತ .
★ಪ ಂತರ ೕಧ ಯ ಗಳು :
★ "2/3 ರ ಷ ು ಸ ದಸ ರ ು " ಪ ವನು ತ ದ ಅದು ಪ ಂತರವಲ ಅದನು "ಒ ಡಕ ು " ಎನ ಗುತ .
★ "2/3 ರ ಷ ು ಸ ದಸ ರ ು " ಪ ಗಳ ೕನ ಒ ೂಟ ಅದು ಪ ಂತರ ೕಧ ಅನ ಸು ಲ.
★ ೂೕಕಸ ತ ಳು ನ ಗೂ ನಸ ಯ ಸ ಪ ಮತು ಉಪಸ ಪ ನಗ ಆ ದ ಸದಸರು ಪ ದ
ಸದಸತವನು ತ ಅವ ಮು ದ ೕ ನಃ ಸದಸ ಗಬಹುದು.
★ ಪ ಂತರ ೕಧ ಯಬ ರ ಡಲು ೕ ಲಯ ಅ ರ ಲ.
★ ಪ ಂತರ ೕಧ ಗಳನು ತರಲು ಸ ಧ ರು ಯಮಗಳನು ರ ಸಲು ಅವ ಶ .
★ ದಲ ಪ ಂತರ ೕಧ ಯನು "ತ ಳ ು ನ 1986, . 18 ರ ಂ ದು " ಬಳಸ ತು.
★ ೕಶದ ಟ ದಲು ಪ ಂತರ ದಪ : ಂ ೕ
ಂ
★ ಪ ಥಮ ಪ ಂತ ಮುಖಮಂ ನವನು ಕ ೂಟ ಜ : ಹ ಣ
---------------------------------------------------------
14]. ಸ ಶ ಸರ ರ:
★ " ೂೕಜ ೂೕಷ " ಅವರು "ಎ ನ ಆ ಕ " ಎಂಬ ಗ ಂಥದ ""ಸ ಶ " ಪದವನು
ವ .
★ ಇವರ ಪ ರ ನ ವ ಗಳು & ಪ ಗಳು ಜ ೕಯ ೖ ಯನು ೂಂದು ೕ "ಸ ಶ ಸ ರ " ಎಂ .
★ ವ ಕ ಚು ವ ಯ ೕ ಪ ಸಷ ಬಹುಮತ ೂ ಯ ದ ಸಂದಭ ದ ಎರಡು ಅಥ ಎರಡ ಂತ ಚು
ಪ ಗಳು ೕ ಸರ ರವನು ರ ೂಳುವ ವವ "ಸ ಶ ಸ ರ " ಎಂದು ಕ ಯ ಗುತ .
★ ರತದ ಪ ಥಮ ಸ ಶಸ ರ ರಚ ದು : 1977 ರ [ ೕ ಸರ ರ]
★ಸ ಶಸ ರ ತಂದ ದಲ ಜ : ೕ ರ ಳ [1952]
★ಕ ಟಕದ ಪ ಥಮ ಸ ಶಸ ರ ಅ ತ ಬಂದ ವಷ : 2004 [ಧಮ ಂ ಸರ ರ]
★ಸ ಶ ಸರ ರದ ಪ ಮು ಖ ಲ ಣಗಳು :
★ ಎರಡು ಅಥ ಚು ಪ ಗಳ ಸಂ ಜ
★ ಒಪಂದದ ಮೂಲಕ ಸರ ರ ನ ಸುತ .
★ ಯಕನನು ೕ ಸ ಗುತ
★ ನ ತತಗ ಬದ ಆಡ ತ ನ ಸು ದು
★ ೂಂ ೕ ಸ ರದ ರಚ
★ ಸ ಶ ಸರ ರ ಣ ಮಟದ ಸ ವ ಸಂ ಟವನು ೂಂ ರುತ
★ ಸ ಶಸ ರಅ ತ ರುತ
★ ಸಹ ಮ ೂೕ ವ ಂದ ಕೂ ರುತ .
★ ಚು ವ ವ ೂಂ ಅಥ ಚು ವ ನಂತರದ ೂಂ ಗುತ .
★ಸ ಶ ಸರ ರದ ಪ ಮಗಳು :
★ ಅ ರ ಸರ ರ ರಚ
★ ಅ ವೃ ರಕ
★ ಷದ ಸ ಧ
★ ಗು ಯ ಬ ಅಸಷ
★ ಪ ಪ ಭುತದ ಬ ಅಪನಂ
★ ಅ ಜಕ ಜ ರಣ
★ ಪ ಂತರ ವ
★ ಅ ರ ಕ ಟ
★ ದುಬ ಲ ಯಕರು
★ ಏಕಪ ಯ ದ ತ
★ ೕ ಕ ಪ ಗಳ ಬಲ
★ ಮಧ ಕ ಚು ವ ಅವ ಶ
★ ಸ ರ ರಚ ಯ ಪ ಶ ಗಳು
★ ಸ ಶಸ ರದ ತತ ಂತ ಪ ಆದ ೂರಕುತ .
★ ಸ ರದ ಧ ಯ ವ ಸ
---------------------------------------------------------
15]. ಸ ರಗಳ ಧಗಳ ು [Types of Governments] :
1]. ಸ ಂ ಯ ು ಕ ಸ ರ ರ
2]. ಏ ತ ಕ ಸ ರ ರ
3]. ಪ ಪ ಭು ತ ಸ ರ ರ
4]. ರ ಂ ಕ ು ಶ ಸ ರ ರ
5]. ಸ ಂ ಸ ೕ ಯ ಸ ರ ರ
6]. ಅ ಧ ಯ ಸ ರ ರ
1]. ಸಂ ಯ ು ಕ ಸರ ರ [Federal Government] :

★ ಸಂಯುಕ ಎಂಬ ಪದ ಇಂ ೕ ನ " ಡರ " ಎಂಬ ಪದ ಂದ ಬಂ ದು, " ಡರ " ಪದ ಯ
" " ಪದ ಂದ ಬಂ . ಎಂದ ಒಪಂದ ಎಂದಥ .
★ ಅ ರ ೕಂದ ಮತು ಜಗಳ ಹಂ ರು ದ "ಸ ಂ ಯ ು ಕ " ಅಥ "ಒ ಕ ೂ ಟ " ವವ ಎಂದು
ಕ ಯ ಗುತ .
★ ಡರ ತತದ ಮೂಲ " ೕ ನ ೕ ಕ ನ " ಣಬಹುದು.
★ 1781ರ ಡರ ಪದ "ಅ ಕದ "ಬಳ ಯ ತು.
★ ರತದ ಸಂ ನದ "ಸ ಂ ಯ ು ಕ ಪ ದ " ಎಂಬ ಪದ ಎಲೂ ಕಂಡುಬರ ದರು " ಜ ಗ ಳ ಒ ಕ ೂ ಟ " ಎಂಬ ಪದ 1 ೕ
ಯ ಖ .
★ " . . ೕ " ಅವರು ರತವನು ಒಂದು "ಅ ಸ ಂ ಯ ು ಕ ವ ವ " ಎಂದು ಕ .
★ ಸಂಯುಕ ಪದ ಯ ಷ ಗಳ "2 ಸ ಂ ನ ಗ ಳ ು " ಅ ತದ ರುತ .
★ ಸಂಯುಕ ವವ ೂಂ ರುವ ಷ ಗಳು : ರತ, ಆ ೕ , ಟರ ಂ , ನ , ಅ ೕ .
★ ಸಂಯುಕ ಪದ ಯ ಪ ಮುಖ ಲ ಣಗಳು :
★ಅ ರ ಭಜ
★ ಸಂ ನದ ೕಷ
★ ಸತಂತ ಂಗ ವವ
★ ತ ಸಂ ನ
★ ಸದನ ಸಕ ಂದ ಪದ
★ ಸ ರ ವವ
★ ಅನಮ ಸಂ ನ
★ ಸಂ ನ ದುಪ
2]. ಏ ತ ಕ ಸರ ರ [Unitory Government] :

★ ಸ ರದ ಸಮಸ ಅ ರ ಸಂ ಣ ೕಂದ ಸ ರದ ರು ದ "ಏ ತ ಕ ವ ವ " ಎಂದು ಕ ಯ ಗುತ .
★ ಂ ೕಯ ಸರ ರಗ ದರು ಅ ಸಂ ಣ ೕಂದ ಸ ರದ ಅ ೕನದ ರುತ .
★ ಟ , ನ್, ಇಟ , ೕಡ , , ಯಂ, ಜ , ೕಲಂ ದ ದ ೕಶಗಳ ಏ ತಕ ಸ ರ
ಅ ತದ .
★ ರತದ ಸಂ ನ " ಗಃಶ ಏ ತಕ & ಗ ಃ ಶ ಸ ಂ ಯ ು ಕ " ವವ ಯನು ೂಂ .
★ ಏ ತಕ ಪದ ಯ ಪ ಮ ುಖ ಲ ಣಗಳು :
★ ಪ ಬಲ ೕಂದ ಸ ರ
★ ಂತಗಳು ೕಂದ ದ ಸೃ
★ ಅ ರದ ೕಂ ೕಕರಣ
★ ತ ಅಥ ಅ ತ ಸಂ ನ
★ ಂ ೕಷ
★ ೕಷ ಂಗದ ಅವಶಕ ಇರು ಲ
★ ಂತಗ ಯ ಇರು ಲ
★ ಏಕ ಸಂ ನ
★ ಏಕ ರತ
★ ನ ಕ ಪ ೂೕಧಕರು ಮತು ಯಂತ ಕರು
★ ೕಂದ ಂದ ಜ ಲರ ೕಮಕ
★ ಜಗಳ ಹಣ ನ ಅವಲಂಬ
3]. ಪ ಪ ಭು ತ ಸರ ರ [Democracy Government] :

★ ಪ ಪ ಭುತ ಎಂಬ ಕನಡ ಪದ ಇಂ ಯ" ಕ " ಪದದ ಅನು ದ .
★ ಕ ಎಂಬ ಪದ " ೕ & " ಎಂಬ ಎರಡು ೕ ಪದಗಳ ಸಂ ಜ .
★ ಕ ಎಂದ "ಪ ಗಳ ಅ ರ" ಎಂದಥ .
★ ಜನರ ಸ ಯನು ಬಯಸುವ ವವ ಯನು "ಪ ಪ ಭುತದ" ಎನು .
★ ಅ ಹ ಂ ಂ ಕ : "ಪ ಗ ಂದ ಪ ಗ ಪ ಗ ೂೕಸರ ಇರುವ ಸರ ರ ೕ ಪ ಪ ಭುತ" ಎಂ .
★ ಪ ಪ ಭುತದ ಎರಡು ಧಗ :
1]. ಪ ತ ಪ ಪ ಭುತ
2]. ಪ ೂೕ ಪ ಪ ಭುತ
★ ಪ ಪ ಭು ತ ದ ಪ ಮ ು ಖ ಲ ಣ ಗ ಳ ು :
★ ತಂತ
★ ಸ ನ
★ ತೃತ
★ ಜನ ಸ ರ
★ ವ ಕ ವಯಸ ಮತ ನ
★ ಸಂ ನದ ೕಷ
★ ವ ಜ ಕಅ ಯ
★ ನೂ ನ ಆ
★ ೕ ತಂತ
★ ಹಕುಗಳು
★ ಪ ಪ ಭು ತ ದ ಯ ಶ ಅ ಗ ತ ದ ಅ ಂ ಶಗ ಳ ು :
★ ತಂತ
★ ಸ ನ
★ ಪ ಪ ಭುತದ ಪ ಗ ೕ ನಂ
★ ಸಹ ರ ಮತು
★ ಜನ ಗೃ
★ ವಂತ ಮತ ರರು
★ ಒ ಯ ಯಕತ
★ ಯುದದ ಭಯ ಂದ ಮು
★ ಪ ಪ ಭುತ ೂೕ ಗಳ ಬ ಎಚ
★ ಸ ೕಯ ಸ ರಗಳು
★ ಪ ತಂತ
★ ಸತಂತ ಂಗ ವವ
★ ಜ ೕಯ ಪ ಗಳು
★ ಪ ಪ ಭು ತ ದ ಸ ಮ ಗ ಳ ು :
★ ಅನ ರ ಮತು ಅ ನ
★ ವ
★ ಅಸೂ
★ ಬಡತನ
★ ಪ ಬಲ ೂೕಧ ಪ ಇಲ ರು ದು
★ ಅ ಕಭ ರ
★ ಆಡ ತದ ಬಂಡ ಳ ಗಳ ಪ ವ
★ ಬಂಡ ಳ ಗಳ ೖಯ ಪ ರಂಗ
4]. ರಂಕು ಶ ಪ ಭು ತ [Dictatorship] :

★ ಸಂ ಣ ಅ ರ ಒಬ ವ ಅಥ ಒಂದು ಪ ದ ದ ಅದನು " ರ ಂ ಕ ು ಶ ಪ ಭು ತ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ವಸ ರಪ ಗ ಆಡ ತದ ಗವ ಸುವ ಅವ ಶವನು ಮತು ತಂತ ವನು ೂ ರು ಲ ಅಂತಹ
ವವ " ರ ಂ ಕ ು ಶ ಪ ಭು ತ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★" ೕ " ರ ವ ರ ು : ಒಂದು ಜದ ಮುಖಸನು ಸಂ ೕತರ ಅ ರವನು ೂಂ ದ ಅಂತಹ ವವ ಯನು
" ರ ಂ ಕ ು ಶ ಪ ಭು ತ " ಎಂ .
★ ರಂಕುಶ ಆಡ ತ ಉ ಹರ : ಟ , ಮ ುಸು ೂೕ , , ೕ ಯ , -ಉ -ಹ ,
ದ ದವರು.
★ ರ ಂ ಕ ು ಶ ಪ ಭು ತ ದ ಪ ಮ ು ಖ ಲ ಣ ಗ ಳ ು :
★ ಏಕವ ಆಡ ತ
★ ಏ ೖಕ ಜ ೕಯ ಪ
★ ಯುದದ ೖಭ ೕಕರಣ
★ ಜ ಂಗ ಮಹತ
★ಅ ದ ೕಯ
★ಶ ಪ ಗ
★ವ ತಂತ ಅವ ಶ ಇಲ ರು ದು
5]. ಸಂ ಸ ೕಯ ಪದ [Parliamentary System] :

★ ಂಗ ಸ ಂಗ ೂ ರುವ ವವ ಯನು "ಸ ಂ ಸ ೕ ಯ ಪ ದ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ಸಂಸ ೕಯ ಪದ ದ " ಟನ " ಆರಂಭ ತು.
★ ರತ "ಸ ಂ ಸ ೕ ಯ ಪ ದ " ವವ ಯನು ೂಂ .
★ ಸಂಸ ೕಯ ಪದ ೕಯ ಪ ಮ ುಖ ಲ ಣಗಳು :
★ ಮ ತ ಂಗ
★ ಜ ೕಯ ಏಕ
★ ೖಯ ಕ ೂ
★ ಮೂ ಕ ೂ
★ ರಹಸ ಲ
★ ಬ ಷ ೂೕಧ ಪ
★ ೂೕಕಸ ಯ ಸಜ
★ ಪ ಯ ಯಕತ
★ ೕ ಮ ೂೕ ವ ಳ ವ ಗಳು ಆ ಗು ದು
6]. ಅಧ ಯ ಪದ [President System] :
★ ಅಧ ರು ಷ ಗೂ ಸರ ರ ಸರ ಮುಖಸ ರುವ ವವ "ಅ ಧ ಪ ದ " ಎಂದು ಕ ಯು .
★ ಅಧ ಪದ ಉ ಹರ : ಅ ೕ
★ ಅಧ ಯ ಪದ ೕಯ ಪ ಮ ುಖ ಲ ಣಗಳು :
★ ಚು ತಪ
★ ೖಜ ಯ ಂಗದ ಮುಖಸ
★ ಂಗ ಸ ಂಗದ ಸೃ ಯಲ
★ ಷಅ ವ
★ ಂಗ ಜನ ೂ ರು ದು
★ ಅ ರ ಪ ೕಕ ಂತ
★ ಮಂ ಗಳು ಅಧ ಅ ೕನ ಗು .
---------------------------------------------------------
16]. ೕಯ ಸಂ ೕತಗಳ ು :
1]. ಷ ಧಜ
2]. ಷ ೕ
3]. ೕಯ
4]. ೕಯ ಡು
5]. ೕಯ ಪಂ ಂಗ
6].
1]. ಷ ಧ ಜ [National Flag] :
★ ರತದ ಷ ಧಜ ಸ ೂ ದವರು : ಂ ಂಕಯ
★ ಷ ಧಜ ಸ ದ ವಷ : 1906
★ ಷ ಧಜ ಅಳವ ೂಂಡ ವಷ : 22 ಜ ು ೖ , 1947.
★ ರತದ ಷ ಧಜದ ಉದ & ಅಗಲ ಅನು ತ : 3 : 2
★ ರತದ ಷ ಧಜ ಸಂ ಬಂದ ವಷ : 26 ಜ ೕ ವ , 2002.
★ ರತದ ಷ ಧಜ ಅನುಕ ಮ " ೕಸ , , ಹ ರ ು " ಬಣಗ ಂದ ಕೂ .
1]. ೕ ಸ : ಗ ದ ಸ ಂ ೕ ತ
2]. : ಂ , ಸ ತ , ಪ ಶು ದ ಯ ಸ ಂ ೕ ತ
3]. ಹ ರ ು : ಸ ಮ ೃ , ಕ ೃ
★ ಷ ಧಜದ ಬಣಗಳ ಪ ಕಲ ೕ ದವರು : .ಎ . ಕ ೃಷ
★ ಥ ಕ ಬಣಗಳು : ಂ , ಹ ರ ು , ೕ
★ ರತದ ವಣ ಧಜವನು ಟ ದ ತ ದವರು : ಡ
★ ಷ ಧಜದ ಮಧದ ೕ ಬಣದ "ಧಮ ಚ ಕ " ಇ .
★ ಧಮ ಚಕ ವನು ಅ ೂೕಕನ " ಥ ಸೂಪ ಂದ" ದು ೂಳ .
★ ಧಮ ಚಕ ದ ಸಂ ೕತ : ಪ ಗ ಯ ಸ ಂ ೕ ತ
★ ಧಮ ಚಕ : 24 ಗಳನು ೂಂ .
★ ರತದ ಷ ಧಜವನು ಟ ದಲ ದು : 1929 ೂೕರ ಅ ೕ ಶನ
★ ರತದ ಷ ದ ೂ ಏ ಸುವ ಏ ೖಕ ಮ : ಗ ರ ಗ [ ರ ಡ ]
★ ತಂ ೂೕತವ ನ ಂ ೂೕ ೕ ಷ ಧಜ ಸುವವರು : ಪ ನಮಂ
★ ಗಣ ೂೕತವ ನ ಂ ೂೕ ೕ ಧ ೂೕಹಣ ಡು ವರು : ಷಪ
2]. ಷ ೕ [National Anthem] :

★ ರತದ ಷ ೕ : ಜ ನ ಗ ಣ ಮ ನ
★ ಷ ೕ ಬ ದವರು : ರ ೕ ಂ ದ ಥ ೂೕ
★ ಷ ೕ ಅಳವ ೂಂಡ ವಷ : 24 ಜ ವ , 1950
★ ಷ ೕ ಯ ಮೂಲ : ಂ
★ ಷ ೕ ೂಂ ರುವ ಲುಗಳು : 13 ಲ ು ಗ ಳ ು
★ ಷ ೕ ಡಲು ೕ ದ ಸಮಯ : 48 ಂ ದ 52 ಂ ಡು ಗ ಳ ು
★ ೂೕ ಚರ ಸಂದಭ ದ ನ ಸಮಯ : 20 ಂ ಡು ಗ ಳ ು
★ ಷ ೕ ಯನು ದಲ ದು : 1911, ಂ ಬ -17. ಕ ಲ ಂ ೕ ಅ ೕ ಶನ
★ ಷ ೕ ಯನು ದಲ ದವರು : ಸ ರ ೕ
★ ಷ ೕ ಯನು ಆಂಗ ಅನು ದ ದವರು : ಗ ೕ ಕ ೕ
★ ಷ ೕ ಯನು ಂ ಮತು ಉದು ಂತ ದವರು : ಅ ಅ
★ ಷ ೕ ಯ ದಲ "1912" ರ "ತ ತ ೂ ೕ " ಪ ಯ " ರತ ತ " ಎಂಬ ೕ ಯ
ಪ ಕಟ ತು
★ ಪ ಪಂಚದ ವ ೕಶ ಅ ಚು ಲು ೂಂ ರುವ ಷ ೕ ಯನು ೂಂ : ಂ ೕ ಶ [ಅ ಮ ರ ೂೕ ರ
ಂ 119 ಲ ು ಗ ಳ ು ]
3]. ರತದ ೕಯ [Emblem of India] :

★ ರತದ ೕಯ : ಂಹ ೂೕ
★ ೕಯ ಯನು ಎ ಂದ ದು ೂಳ : ಥ ಸೂಪ ಂದ
★ ೕಯ ಯನು ಅಳವ ೂಂಡ ವಷ : ಜ ವ -26, 1950
★ ೕಯ ಯ " ಲ ು ಮ ು ಖ ದ ಂ ಹ , ಕ ು ದು , ಗ ೂ , ಆ " ಮತು ಮಧದ "ಧಮ ಚ ಕ " ಇ .
★ ಂಹ ೂೕ ಯ ಳ "ಸ ತ ೕ ವ ಜ ಯ " ಎಂದು " ೕ ವ ಗ " ಯ ಬ ಯ .
★ ಈ ಸತ ೕವ ಜಯ ೕ ಕವನು "ಮ ಂ ಡೂ ಕ ಉಪ ಷ ಂ ದ" ಪ ಯ .
★ ಉತರಪ ೕಶದ ರುವ ರ ಥ ತಮ ಬುದನು ೂೕದಯ ದ ನಂತರ ದಲ ೂೕಧ ೕ ದ
ಸಳ .
★ ೂೕ ಎಂದ "ಸ ಂ ಭದ ೕ ಗ " ಎಂದಥ .
4]. ರತದ ೕಯ ಡು [National Song of India] :

★ ರತ ೕಶದ ಡ ೕ : ವ ಂ ೕ ತರಂ
★ ವಂ ೕ ತರಂ ೕ ಬ ದವರು : ಬಂ ಮ ಚ ಂ ದ ಚ ಟ
★ ಒಂ ೕ ತರಂ ಡ ೕ ಯ ಅಳವ ೂಂಡ ವಷ : ಜ ವ -24, 1950
★ ವಂ ೕ ತರಂ ೕ ಯನು ಬಂ ಚಂದ ಚಟ ಅವರು ಬ ದ "ಆ ನ ಂ ದಮ ಠ " ದಂಬ ಂದ ಪ ಯ .
★ ಆನಂದಮಠ ದಂಬ ಯನು 1882 ರ ಬ ದರು
★ ವಂ ೕ ತರಂ ೕ ಯನು ದಲ ದು : 1896 ಕ ಲ ಂ ೕ ಅ ೕ ಶನ
★ ವಂ ೕ ತರಂ ೕ ಯನು ದಲ ದವರು : ರ ಂ ೕ ಂ ದ ಥ ಗೂ
4]. ರತದ ೕಯ ಪಂ ಂ ಗ [India National Calendar] :

★ ರತದ ೕಯ ಪಂ ಂಗ ಬಂದು ವಷ : ಚ -22, 1957
★ ರತದ ೕಯ ಪಂ ಂಗ ದ ೂ ದ : ನಂಧ ಸ
★ ರತದ ೕಯ ಪಂ ಂಗ "ಶಕ ವ ಷ ವ ನ ು " ಅಳವ ೂಂ .
★ ಶಕ ವ ಷ ೖಸ ವಷ ಂತ "78 ವ ಷ ಗ ಳ " ನಂತರ ರಂಭ ಗುತ .
★ ೕಯ ಪಂ ಂಗದ ವಷ ದ ದಲ ಂಗಳು : ೖತ ಸ
★ ೕಯ ಪಂ ಂಗದ ವಷ ದ ೂ ಯ ಂಗಳು : ಲುಣ ಸ
✍..ರ ೕಶ ಎ ಮ ುಡಬೂಳ . MA, B.Ed, MJMC [9900868030]

ಉಪ ಸಕರು ಂಧನೂರ
---------------------------------------------------------

ಗ್ರಾಮ ಲೆಕ್ಕಿಗ Indian Constitution

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ಗ್ರಾಮ ಲೆಕ್ಕಿಗ Indian Constitution

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

​ ಯ ಯ ಅ - ಂಧನೂರ

★ ರತದ ಷರು ೂ ದ ಟ ದಲ : 1773 ಗು ಂ .

★ 1934 ರ ದಲ ಸಂ ನ ರಚ ಸ ಯ ಅಗತವನು ಪ ದವರು : ಎ ಂ . ಎ .

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

1]. ಸ ನ ಯ ಹಕು [14-18 ]

2]. ತಂತ ದ ಹಕು [19-22 ಗಳು :

3]. ೂೕಷ ಯ ರು ದ ರ ಯ ಹಕು [23-24 ಗಳು ] :

4]. ಕ ತಂ ತ ದ ಹಕು [25-28 ಗಳು ] :

5]. ಂಸೃ ೕಕ ಮತು ೖ ಕ ಹಕು [25-28 ಗಳು ] :

6]. ಸಂ ತಕ ಪ ರದ ಹಕು [32 ೕ ]:

★ ಸಂ ನದ ರು ವ "5 ಬ ಯ " ಅ ಗಳು :

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

03]. ರತದ ಪ ನಮ ಂ & ಮ ಂ ಮ ಂಡಲ :

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

01]. ಜ ಲರು [153-161 ಗಳ ು ] :

02]. ಮ ುಖ ಮ ಂ & ಮ ಂ ಮ ಂಡಲ [163-164 ಗಳ ು ] :

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

02] ಲಯ [Civil Courts] :

02]. ಜ "ಅ ೂ ೕ ಜನರ " [165 ೕ ]:

01] ರತದ ಪಂ ಯ ಸ ಸಂಬಂ ದ ಪ ಮು ಖ ಸ ಗಳು :

02] ಕ ಟಕದ ಪಂ ಯ ಸ ಸಂಬಂ ದ ಪ ಮು ಖ ಸ ಗಳು :

01]. ಮ ಪಂ ಯ ಗಳ ರಚ [ಪ ಕರಣ -5] :

02]. ಲೂ ಕು ಪಂ ಯ ರಚ [ಪ ಕರಣ -120] :

03]. ಪಂ ಯ ರಚ [ಪ ಕರಣ -159] :

02]. ನಗರಸ ರಚ [ Municipal Council] :

03]. ರಸ or ಪಟ ಣ ಪಂ ಯ [Town Panchagath] :

04]. ಅ ಸೂ ತ ಪ ೕಶ ಗಳು [Notified areas] :

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

★. ೕಂದ ಚು ವ ಆ ಗದ ಅ ರಗಳು & ಯ ಗಳು :

★. ರತದ "ಚು ವ ಪ ":

★. ರತದ "ಚು ವ ಸು ರ ಗಳು " :

03]. ರತದ ಮ ಕ ಯ ಂ ತ ಕರು & ಕಪ ೂೕಧಕರು :

04]. ೕಂದ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗ [UPSC]

05]. ಕ ಟಕ ಜ ೂೕಕ ೕ ಆ ಗ [KPSC] :

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

01]. ೕ ಆ ಗ [National Institution for Transforming India] :

05]. ೕಂದ ಗೃತ ಆ ಗ:

08]. ೂೕಕ ಲ [Lokpal] :

09]. ೂೕಕಯ ು ಕ [Lokayukta] :

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

01]. ಸರಳ ಬಹು ಮತದ ಮೂಲಕ ದು ಪ :

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

★ ೕಂ ದ ಸ ರದ " ೕಷ ಅನು ನ " ಪ ಯ ು ರು ವ ಜ ಗಳು :

2]. ಜ ಪ ಯ ರುವ ಪ ಮುಖ ಷಯಗಳು :

3]. ಸ ಮ ವ ಪ ಯ ರುವ ಪ ಮುಖ ಷಯಗಳು :

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

ಐ (ಎಂ ) ಎಂ. ಎ ೂೕ ಯ ೂಲ ಮತು ಕುಡು ೂೕಲು

★ 1985ರ ಪ ಂತರ ೕಧ ಯ ಪ ಮು ಂಶ ಗಳು :

1]. ಸಂ ಯ ು ಕ ಸರ ರ [Federal Government] :

2]. ಏ ತ ಕ ಸರ ರ [Unitory Government] :

3]. ಪ ಪ ಭು ತ ಸರ ರ [Democracy Government] :

4]. ರಂಕು ಶ ಪ ಭು ತ [Dictatorship] :

5]. ಸಂ ಸ ೕಯ ಪದ [Parliamentary System] :

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC​ [ 9900868030]

2]. ಷ ೕ [National Anthem] :

3]. ರತದ ೕಯ [Emblem of India] :

4]. ರತದ ೕಯ ಡು [National Song of India] :

4]. ರತದ ೕಯ ಪಂ ಂ ಗ [India National Calendar] :

​ ✍..ರ ೕಶ ಎ ಮ ುಡಬೂಳ . MA, B.Ed, MJMC [9900868030]

You might also like

ಯ ಯ ಅ - ಂಧನೂರ

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..Ramesh S Mudbool.. MA, B.Ed, MJMC [ 9900868030]

✍..ರ ೕಶ ಎ ಮ ುಡಬೂಳ . MA, B.Ed, MJMC [9900868030]