Literaturoznawstwo Temat 3

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 2

1.

Czym jest fenomenologia jako kierunek filozoficzny, kiedy się narodziła, jakich miała
swoich najważniejszych reprezentantów i jakimi zagadnieniami się zajmowali?

Fenomenologia to aprioryczna (oparta na rozumowaniu, nie doświadczeniu) teoria


sposobów, w jakie byt przejawia się w świadomości. Została stworzona przez Edmunda
Husserla w XX w. Do jej najważniejszych reprezentantów należą:

● Max Scheler - teoria wartości, hierarchia wartości


○ hierarchia: 1) wartości hedoniczne (przyjemność), 2) witalne (życie, zdrowie,
młodość), 3) duchowe (wartość prawdy, sprawiedliwości i piękna), 4) wartości
tego, co święte (metafizyczno-religijne)
● Edyta Stein - zagadnienie “wczucia”
○ “wczucie” to podstawowy rodzaj aktów, w którym “dane nam są cudze
podmioty i ich przeżywanie” i w których to aktach następuje uchwycenie
własnego i cudzego przeżywania; główne źródło wiedzy udostępniającej nam
drugiego człowieka
● Roman Ingarden - fenomenologia literatury

2. Na czym polega dwuwymiarowość dzieła sztuki literackiej? Czym jest jej warstwowość i
fazowość?

Dwuwymiarowość dzieła sztuki literackiej polega na jego dwuwymiarowej budowie, tzn.


utwór jest 1) wielowarstwowy, 2) fazowy.

Warstwowość to podział na 4 warstwy potrzebne, aby przeczytać dzieło. Wyróżnia się:

● warstwę brzmień językowych (przyswajanie poszczególnych brzmień),


● warstwę znaczeniową (przyswajanie znaczeń słów, sensu zdań),
● warstwę przedmiotową (przyswajanie całego nagromadzenia znaczeń słownych,
które tworzą świat przedstawiony)
● warstwę wyglądów uschematyzowanych (wypełnienie miejsc niedookreślonych
naszymi własnymi wyobrażeniami w procesie konkretyzacji).

Fazowość to fazy, przez które przechodzimy, aby poznać dzieło. Dzieło sztuki jest dziełem
czasowym, poznajemy go w pełni dopiero po przeczytaniu całości.

3. Dlaczego mówimy, że dzieło literackie jest schematyczne?

Dzieło literackie jest schematyczne, gdyż jest szkieletem, który uzupełnia czytelnik.

4. Czym różni się przedmiot artystyczny od przedmiotu estetycznego?

Przedmiot artystyczny to schemat, który otrzymujemy, natomiast przedmiot estetyczny to


schemat po wypełnieniu przez czytelnika.

5. Na czym polega czytelnicza konkretyzacja?

Konkretyzacja czytelnicza jest aktywną odpowiedzią odbiorcy na komunikat zawarty w


utworze literackim. Czytelnik uzupełnia dzieło własnymi wyobrażeniami, interpretuje je,
bazując na swoich doświadczeniach, wykształceniu. Wraz z czytaniem, konkretyzacja ulega
ciągłej aktualizacji.

6. Dlaczego mówimy o dziele literackim, że jest tworem intersubiektywnym?

Dzieło lit. jest tworem intersubiektywnym, ponieważ schemat, który otrzymujemy od autora,
uzupełniamy naszą subiektywnością.

7. Na czym polega konkretyzacja jakości estetycznie aktywnych?

8. Dlaczego mówimy, że dzieło literackie składa się z quasi-sądów?


Mówimy, że dzieło lit. składa się z quasi-sądów, ponieważ zdanie jest sądem, jeśli orzeka
coś o świecie. W literaturze natomiast zdania nie orzekają o rzeczywistości realnej, tylko
fikcyjnej, którą kreują. Wobec czego zdania są quasi sądami, prawdziwymi w obrębie tej
fikcyjnej rzeczywistości.

You might also like