Kasaysayan ng Pagsasaling-wika Pandaigdigan

● Andronicus - Kinilala siya bilang unang tagasalin sa Europa. Isinalin niya nang patula sa wikang latin ang
“Odyssey” ni Homer
● Eskolar ng Syria - Ang mga Eskolar ng Syria ay nagtungo sa Baghdad (Kapital ng Iraq) upang doon ay magsalin
sa wikang Arabic ng mga akda na isinulat nina Aristotle, Plato, Galen, Hippocrates at iba pang mga pantas. -
Baghdad (Centro) → Toledo (Spain)
● Adelard - nagsalin ng mga gawa ni Euclid (wikang Latin) sa wikang Griyego.
● RETINES - nagsalin ng Koran (wikang Islam) sa wikang Latin noong 1141

ANG PAGSASALIN NG BIBLIYA

● Bibliya - ay orihinal na nakasulat sa wikang Aramaic ng Ebreo.
● ORIGEN - Siya ay unang nagsalin ng Bibliya mula sa wikang Aramaic patungo sa Wikang Griyego.

ANG PAGSASALIN NG BIBLIYA

1. ST. JEROME - nagsalin ng Bibliya sa wikang Latin
2. MARTIN LUTHER - isinalin ang Bibliya sa wikang Aleman (German)
3. HARING JAMES - isinalin ang Bibliya sa wikang Ingles
4. JOHN WYCLIFFE - unang salin ng Bibliya sa Katoliko Romano - Douai Bible
5. WILLIAM TYNDALE - nagtangkang gawin sa wikang Griyego ngunit hindi natapos
6. JOHN ROGERS - pinagpatuloy ang gawa ni William Tyndale, ngunit hindi din siya natapos gawin ito
7. RICHARD TRAVERNER (1539) - natapos niya ang Traverner's Bible
8. MYLES COVERDALE - inspirasyon ang Traverner’s Bible - “Great Bible”
9. JOSE ABRIOL - nagsalin ng Bibliya sa Tagalog

MGA KILALANG BERSIYON NG BIBLIYA

1. Geneva Bible – ito ay salin ng Bibliya nina William Whittingham at John Knox at nailathala ito noong 1560.
2. Authorized Version – Ito ay saling bersyon ni Haring James.
3. The New English Bible – Ito ang pinakahuling salin sa kasalukuyan

Pananaw sa Pagsasalin ng mga Akdang Klasika

● Virginia Woolf, ang alinmang salin ay hindi makapapantay sa orihinal
● Ang pagkakaiba-iba ng salin ay dahil na rin sa dalawang grupo ng tagasalin na tinatawag na Hellenizers
(gumagamit ng makalumang salita)at Modenizers (gumagamit ng makabagong salita)
● Robert Browning - literal dapat ang pagsasalin ng akdang klasika
● Robert Bridges - may istilo ng bawat awtor ang pagsasalin ng akda
● Samuel Butler at Edward Fitzgerald - nauunawaan ng mambabasa ang isinasalin na akda
● C Day Lewis - (“Aeneid” ni Virgil - pinakapopular sa panulaang Latin) - ang awtor at tagapagsalin ay may
ispirituwal na ugnayan sa pagsasalin
● Machine Translator - ang proseso ng pagsasalin ng teksto o pananalita mula sa isang orihinal na wika
patungo sa isa pang wika sa pamamagitan ng kompyuter

KASAYSAYAN NG PAGSASALING-WIKA SA PILIPINAS (LIMANG YUGTO)

UNANG YUGTO (Panahon ng Kastila)
● Ang pagsasaling-wika sa Pilipinas ay nagsimula dahil sa kolonyalismo o ang pananakop ng mga dayuhan. Isa
sa kanilang layunin ang maipalaganap ang relihiyong Iglesia Catolica Romana, ito ang naging hudyat ng mga
pagsasalin sa Pilipinas.
● Ang mga libro ay nakasulat sa Espanyol
● Ang turuan ng mga Kastila ang mga Pilipino ng wikang kastila dahil maaari silang malamangan at isumbong
● Wikang Bernakular - inaaral ng mga kastila

IKALAWANG YUGTO (Panahon ng Amerikano)

● Nagpatuloy ang pagsasalin sa Pilipinas sa panahon ng pamamalagi ng mga amerikano sa bansa. Naging
masigla ang pagsasalin sa bansa dahil sa mga akdang klasika na nakasulat sa wikang Ingles.
● Pagpapalaganap ng edukasyon sa bansa
● Rolando S. Tinio - Isa sa kilalang tagasaling klasikong akda.
● National Bookstore - pagsasalin ng mga maikling kwento at nobela (Ex. Puss n’ Boots, Rapunzel, The Little
Reanen)
● Goodwill Bookstore - klasikong sanaysay nina Aristotle, Plato at Gallen
● Children’s Communication Center - mga akdang pambata at mga kwentong bayan.
○ Mula sa Asia: Rama at Sita, Paso ni Wujan at mga Islang Espada

IKATLONG YUGTO ( Patakarang Bilinggwal )

● Ang ikatlong yugto ay ang pagsasalin sa Filipino ng mga kagamitang pampaaralan na nasusulat sa wikang
ingles
● DedEd Order No.25 s.1974 - Patakarang Edukasyong Bilinggwal. Ito ay nagtatakda ng magkahiwalay na
paggamit ng Filipino at Ingles bilang midyum ng pagtuturo.

IKAAPAT NA YUGTO (Pagsasalin ng mga Katutubong Panitikang Di-Tagalog)

● Ang panahong ito ay nakapokus sa pagsasalin ng mga akdang lokal.
● LEDCO (Language Education Council of the Philippines)
● SLATE (Secondary Language Teacher Education) ng DECS at
● PNU (Philippine Normal University) – sa tulong ng Ford Foundation noong 1987
● GUMIL (Gunglo Dagiti Mannurat nga Ilocano) - is one of the most active group of regional writers in the
Philippines.
○ Naisalin at pagsulat ng mga pinagsama-samang akda na tinatawag na Kurditan.

IKALIMANG YUGTO (Pagsasalin ng Panitikang Afro-Asian)

● Ang panahong ito ay nakatuon sa pagsasalin ng mga panitikang Afro-Asian.
● Komisyon sa Wikang Filipino - Isinalin naman ng KWF ang mga karatula ng iba’t ibang departamento at gusali
ng pamahalaan, dokumento, papeles para sa mga kasunduang panlabas, mga Saligang Batas at iba pa.