KPWKP
1st Semester (Midterms)
Wika
➢ isang napakahalagang instrumento ng
komunikasyon, mula sa pinagsama-samang
makabuluhang tunog, simbolo, at tuntunin ay
nabubuo ang mga salitang nakapagpapahayag
ng kahulugan o kaisipan.
➢ nagsisilbing behikulo upang umandar ang
pakikipagtalastasan natin sa iba’t ibang tao
➢ Sa pamamagitan nito, nagkakaintindihan
tayo, nakakapagpalitan tayo ng mga pananaw at
ideya, pasalita man o pasulat.
Paz, Hernandez, at Peneyra (2003:1)
➢ Ayon sa kanila, ang wika ay tulay na
ginagamit para maipahayag at mangyari ang
anumang minimithi o pangangailangan natin.
Ito ay behikulo ng ekspresyon at komunikasyon
na epektibong nagagamit.
➢ Ginagamit ng tao ang wika sa kaniyang
pakikipag-ugnayan, at pakikipag-usap sa ibang
tao; at maging sa pakikipag-usap sa sarili.
Henry Allan Gleason Jr.
➢ ang wika ay masistemang balangkas ng mga
tunog na pinili at isinaayos sa pamaraang
arbitraryo upang magamit ng mga taong
nabibilang sa isang kultura.
Cambridge Dictionary
➢ ang wika ay isang sistema ng
komunikasyong nagtataglay ng mga tunog,
salita, at gramatikang ginagamit sa
pakikipagtalastasan ng mga mamamayan sa
isang bayan or sa iba’t ibang uri ng gawain.
Charles Darwin
➢ ang wika ay isang sining tulad ng paggawa
ng serbesa o pagbe-bake ng cake, o ng
pagsusulat. Hindi rin daw ito tunay na likas
sapagkat ang bawat wika ay kailangan munang
pag-aralan bago matutuhan.
Ang wikang Pambansa
➢ Ito ang nagbubuklod sa atin bilang
mamamayan ng bansang Pilipinas. Ginagamit
sa pang kabuuan sa Pilipinas.
➢ Ayon sa datos ng CPH (Census of Population
and housing) noong 2000, humigit kumulang
150 ang wika at dayalekto sa Pilipinas.
➢ Mahigit 180 ang ginagamit na wika sa
Pilipinas.
➢ Ang nangungunang dayalekto na ginagamit
sa Pilipinas ay Tagalog.
Manuel L. Quezon
➢ Ama ng Wikang Pambansa
Ano ang naging basehan ng wikang pambansa?
➢ Tagalog
Bakit naging basehan ang Tagalog?
➢ Sentro ng Edukasyon
➢ Sentro ng Pamahalaan
➢ Sentro ng Kalakalan
➢ Sentro ng pinakamarami at dakilang
ginagamit sa panitikan
Saligang Batas 1987
➢ ipinagtibay ng komisyong konstitusyonal na
binuo ni dating pangulong Cory Aquino ang
implementasyon sa paggamit ng wikang
Filipino
Artikulo XIV, Seksyon 6
➢ Probisyon tungkol sa wika na nagsasabing
“Ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay
Filipino. Samantalang ito ay nalilinang, ito ay
dapat payabungin at payamanin pa salig sa
umiiral na mga wika sa Pilipinas at sa iba pang
mga wika.”
Artikulo XIV, Seksyon 7
➢ Ayon dito, “Ukol sa layunin ng
komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang
opisyal ng Pilipinas ay Filipino at, hangga’t
walang ibang itinadhana ang batas, Ingles. Ang
mga wikang panrehiyon ay pantulong na mga
wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbing
pantulong na mga wikang panturo roon.
Virgilio Almario (2014)
➢ Ayon sa kaniya, ang wikang opisyal ay ang
itinadhana ng batas na maging wika sa opisyal
na talastasan ng pamahalaan.
Wikang Panturo
➢ Ang opisyal na wikang ginagamit sa pormal
na edukasyon
Wikang Opisyal
➢ Itinadhana ng batas na maging wika sa
opisyal na talastasan ng pamahalaan
KPWKP
1st Semester (Midterms)
Konseptong Pangwika
Unang Wika o L1
➢ ang tawag sa wikang kinagisnan mula sa
pagsilang at itinuro sa isang tao.
Pangalawang Wika o L2
➢ Habang lumalaki ang bata ay nagkakaroon
siya ng exposure sa iba pang wika sa kaniyang
paligid na maaaring nagmula sa telebisyon o sa
iba pang tao tulad ng kanyang tagapag-alaga,
mga kaklase, guro, at iba pa.
Ikatlong Wika o L3
➢ Nagagamit niya ang wikang ito sa
pakikiangkop niya sa lumalawak na mundong
kaniyang ginagalawan.
Monolingguwalismo
➢ Ang tawag sa pagpapatupad ng iisang wika
sa bansa tulad ng isinasagawa ng mga bansang
England, Pransya, South Korea, Hapon, at iba
pa kung saan iisang wika ang ginagamit na
wikang panturo sa lahat ng larangan o
asignatura.
Bilingguwalismo
➢ kakayahan ng isang taong makapagsalita ng
dalawang wika
Leonard Bloomfield (1935)
➢ Ang bilingguwalismo bilang paggamit o
pagkontrol ng tao sa dalawang wikang tila ba
ang dalawang ito ay kanyang katutubong wika
John Macnamara (1967)
➢ Ang bilingguwal ay isang taong may sapat
na kakayahan sa isa sa apat na makrong
kasanayang pangwikang kinabibilangan ng
pakikinig, pagsasalita, pagbasa, at pagsulat sa
isa pang wika maliban sa kaniyang wika.
Uriel Weinrich (1953)
➢ Ang paggamit ng dalawang wika nang
makasalitan ay matatawag na bilingguwalismo
at ang taong gagamit ng mga wikang ito ay
bilingguwal.
Multilingguwalismo
➢ tumutukoy sa paggamit ng higit sa dalawang
wika.
Homogeneous na Wika
➢ Ang gumagamit ng iisang wika ay
pare-parehong magsalita.
Heterogeneous na Wika
➢ Ang gumagamit ng isang wika ay
nagkakaroon ng pagkakaiba-iba sanhi ng iba’t
ibang salik panlipunan tulad ng edad,
hanapbuhay o trabaho, antas ng pinag-aralan,
kasarian, kalagayang panlipunan, rehiyon o
lugar, pangkat-etniko o tinatawag din
etnolingguwistikong komunidad kung saan
tayo’y nabibilang.
Mga Barayti ng Wika
Dayalek
➢ ginagamit na partikular na pangkat ng mga
tao mula sa isang partikular na lugar tulad ng
lalawigan, rehiyon, o bayan.
Idyolek
➢ tumutukoy sa pagkakaiba sa paraan ng
pagsasalita ng isang tao sa iba pang tao batay na
rin sa kani-kaniyang indibidwal na estilo o
paraan ng paggamit ng wika kung saan higit
siyang komportableng magpahayag
Sosyolek
➢ nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o
dimensiyong sosyal ng mga taong gumagamit
ng wika. Ang mga taong ay
nagpapangkat-pangkat batay sa ilang katangian
tulad ng kalagayang panlipunan, paniniwala,
oportunidad, kasarian, edad, at iba pa.
➢ maari ring tumukoy sa pangkat ng isang
propesyon, partikular na trabaho, o gawain ng
tao.
Rubrico (2009)
➢ Ang sosyolek daw ay isang mahusay na
palatandaan ng istratapikasyon ng isang
lipunan, na siyang nagsasaad ng pagkakaiba ng
paggamit ng wika ng mga tao na nakapaloob
dito batay sa kanilang katayuan sa lipunan at sa
mga grupo na kanilang kinabibilangan
Etnolek
➢ mula sa mga etnolinggwistikong grupo. Ang
salitang “etnolek” ay nagmula sa pinagsamang
etniko at dayalek. Taglay nito ang mga salitang
nagiging bahagi na ng pagkakakilanlan ng isang
pangkat-etniko.
Register
KPWKP
1st Semester (Midterms)

➢ kung saan naiaangkop ng isang nagsasalita ➢ kabaligtaran ng heuristiko, ito ay may

ang uri ng wikang ginagamit niya sa sitwasyon kinalaman sa pagbibigay impormasyon sa
at sa kausap paraang pagsulat o pasalita
A. Pormal na Wika F. Imahinatibo
➢ sa mga pormal na pagdiriwang o pangyayari ➢ ang tungkulin ng wika ay ang paglikha ng
tulad ng pagsimba, sa mga seminar o pulong, sa mga kuwento, tula, at iba pang mga malikhain
mga talumpati ideya
B. Di Pormal Pinagmulan ng Wika
➢ kapag kausap ang kaibigan, kapamilya, mga
kaklase, kasing-edad, at matagal nang kakilala Baybayin
➢ pamamaraan at pagsulat ng pilipino noon
Pidgin ➢ ito ay binubuo ng labimpitong titik
➢ ito ay umusbong na bagong wika o tinatawag ➢ tatlo ang patinig sa baybayin at labing apat
na Ingles na “nobody’s language” o katutubong naman ang katinig
wikang di pag-aari ninuman
Emmert at Donaghy (1981)
Creole ➢ mga propesor sa komunikasyon, “Ang wika,
➢ ito ang wikang nagmula sa pidgin at naging kung ito ay pasalita, ay isang sistema ng mga
unang wika ng isang lugar sagisag na binubuo ng mga tunog; kung ito
naman ay pasulat, ito ay iniuugnay natin sa mga
Gamit ng Wika sa Lipunan kahulugang nais nating iparating”
Michael Alexander Kirkwood Halliday o Dalawang paniniwala kung saan nagmula ang
M.A.K Halliday wika
➢ isang bantog na iskolar sa inglatera ibinahagi ➢ Ebolusyon at paniniwala sa banal na
niya ang pananaw na ang wika ang isang pagkilos ng panginoon
panlipunan phenomenon
Genesis 11:1-9
Explorations in the Functions of Language ➢ ang tore ng babel
(1973)
Genesis 2:20
A. Instrumental ➢ pinangalanan ang lahat ng mga hayop
➢ tumutugon sa pangangailangan ng tao gaya
ng pakikipag-ugnayan Dingdong
➢ nagmula sa tunog ng kalikasan
B. Regulatoryo
➢ tumutukoy sa pagkontrol sa ugali o asal ng Bow-wow
ibang tao ➢ panggagaya ng mga sinaunang tao sa mga
tunog na nilikha ng hayop
C. Inter-aksiyonal
➢ nakikita sa paraan ng pakikipag-ugnayan ng Pooh-pooh
tao sa kaniyang kapwa tulad ng ➢ mula sa masidhing damdamin
pakikipagbiruan, pakikipagpalitan ng
kuro-kuro, pagkukuwento sa kaibigan. Ta-ta
➢ nagmula sa kumpas at galaw ng mga kamay
D. Heuristiko na ginaya ng dila
➢ ginagamit sa pagkuha o paghanap ng
impormasyong may kinalaman sa paksa ➢ ito ay paniniwalaang pinakamalapit sa
katotohanang teorya
E. Impormatibo
Yo-he-ho
➢ galing sa mga tunog na pwersang pisikal
KPWKP
1st Semester (Midterms)

Auster – South wind

Mga Teorya ng Wika Nesos – Isla
Ebolusyon Wilhelm Solheim II
➢ ayon sa mga antropologo, masasabi na ➢ ayon ito sa ama ng arkeolohiya sa
nagkaroon ng sopistikadong pag-iisip ang mga timog-silangang asya na ang mga austronesian
tao. daw ay nagmula sa isla ng sulu at celebes na
tinatawag na nusantao
Teorya ng Pandarayuhan
➢ kilala sa taguriang wave migration noong Peter Bellwood
1916 ➢ ayon sa kanya, nagmula ang austronesian sa
timog tsina at taiwan na nagtungo sa pilipinas
Dr. Henry Otley Beyer noong 5000 BC.
➢ pinasikat niya ang wave migration theory,
noong 1916 Bilang lahing austronesian, kilala ang pilipino
bilang:
Negrito, Indones, at Malay ➢ nakatuklas ng bangkang may katig
➢ tatlong pangkat ng taong dumating sa ating ➢ pagtatanim ng palay at rice terrace
bansa na nagpasimula ng lahing Pilipino, ayon ➢ anitong naglalakbay sa kabilang buhay
kay Beyer ➢ paglibing sa isang banga
Taong Tabon (Tabon Man)
➢ Natagpuan noong 1962 sa Tabon Cave
Palawan, kasama ang kagamitang bato tulad ng
chertz, quartz, mga buto ng ibon, ay bakas ng
paggamit ng uling.
➢ 50,000 years nanirahan ang tabon man sa
tabon cave
➢ Pangkat ng mga arkeolohiya ng pambansang
museo ng Pilipinas at
Dr. Robert B. Fox
➢ ang nakatagpo sa Taong Tabon
➢ Si Felipe Landa Jacano ang nagpatunay na
ang taong tabon ay galing sa taong peking
(homo sapiens) at taong java (homo erectus)
Callao Man
➢ tumira ito nang 67,000 taon na ang nakalipas
sa Callao Cave sa Cagayan
Dr. Armand Mijares
➢ nakatagpo ng isang buto ng paang sinasabing
mas matanda pa sa taong tabon
Teorya ng pandarayuhan mula sa rehiyong
austronesyano
➢ pangalawang teorya kung saan nagmula ang
lahing pilipino