CVV 146 S162020070

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 5

TAP GHJ CONG THirOlNS

XU THE DICH CHUYEN DAU T U


VA G 0 I Y MOT SO GIAI PHAP CHO VI^T NAM
VE TIEP NHAN DONG VON FDI MCfl
SAU DAI DICH COVID -19

• DINH THE PHUC - DINH TH! THANH HAI

T 6 M TAT:
Thdi gian qua, dong von d^u tif quoc t6' da co sd bien ddng manh, chu5i gia tri toan c^u hi
diJt gay, kh6 hoi phuc bdi tac dong nang ne cua dai dieh Covid-19, cung nhif nhiyng mau thuin,
cSng thing thiTdng mai ng^y mot gia tang giffa c5c ni/dc Idn. Do do, bai vi^t nay se di xuat m6t
s6' giSi phap cho Viet Nam ve tiep nhSn dong von FDI mdi sau dai dich Covid-19.
TH khoa: Dich chuyen d^u td, cang thang thu'dng mai, dai dich Covid-19, FDI, Vidt Nam,
giii phap.

1. Xu the' dich chuydn d^u tif (FDI) tot nha't the gidi (la mtfc tha'p nhat tif tnfdc
Ke tiJf nam 2018, cang thdng thUdng mai My - de'n nay); phan anh sif suy giam sdc hS'p din cua
Trung, xu hiTdng bao hp san xua't trong nifdc,... Trung Quoc doi vdi cae nha dau tif, do chi phi nhan
khig'n dong von dau tif tr6n the gidi sut giam (tren cong tang nhanh, tac dpng cua cang thang thifdng
10% n3m 2018 va 2019), dong thdi cd sif dieh mai My - Trung va nam nay la dai dich Covid-19.
chuyen manh giiJa cac khu vifc va quoc gia. Trong Ka' tif thang 8/2019 de'n nay. An D6 vk
xu the do, cac nu'dc ASEAN, trong do ed Viet Nam Indonesia da day manh viec thu hut cac tSp doan
dang ndi len nhif la diem d6'n tiem nang, la diem quo'c t6' dang co k6' hoach dich chuyen khdi Trung
de'n eho sif phan bo lai dong vo'n dau tif, dac biet Qud'e. D6'n nay, da cd nhieu thong tin ve vi$e cdc
la xu hifdng dieh chuyS'n dong vd'n tif Trung Quo'c. nha dau tif cd ke' hoach djch chuyen dau tif tdi An
Theo Nomura Group (2019), ke tCf dau nam 2018 Dp va cac nifdc khu vife Dong Nam A, trong dd cd
de'n thang 8/2019, da cd 56 doanh nghiep quo'c te' Viet Nam. Tuy nhien, qua tnnh dieh chuyen se
rdi Trung Qud'c sang san xua't tai cac nifdc khac; khdng ngay lap tdc, ma thu'dng co Id trinh khodng 2
trong do, cd 26 doanh nghiep chon Viet Nam, 11 de'n 5 nam, do cac chudi cung dug loan cau da difdc
doanh nghiep sang Dai Loan, 11 DN sang Thai hoan thien nen khdng th^ nhanh iidng chuyen
Lan, 3 DN lifa ehpn An Do,... Theo Cong ty Tif va'n dieh. Ngoai ra, sif dich chuyen n: mg tinh da
dautif A.T. Kearney (2019), Trung Quoc da xuo'ng dang hda thi tnfdng, chi chuyei rndt phan
hang, tif thd 3 (nam 2017) xuong thiJ 7 (nam 2019) chudi cung u'ng chd' khdng phai ,j (Q^^, ^
trong so cdc dia diemdau tif trifc dep tif nu'dc ngoai khdi Trung Qud'c. Do day van Iii un ^i.., „ ^5 quy

70 So 16-Thang 7/2020
KINHTE

md ra't Idn, vSn Ik mdt diim d€'n quan trpng bdi ye'u trong cae linh vffc: (i) cdng nghe thdng tin,
Trung Quoc cd cd sd ha tang, logistics, cdng nghidp cdng nghe cao (nhff Sam- sung, Apple,...); (ii) thie't
phu trd tot, dpi ngu cdng nhan lanh nghe, cung nhif bi dien tffva phu kien (Panasonic.,.); (iii) logistics,
he sinh thai cung u'ng cdng nghe cao, dap u'ng cae thffdng mai dien tu" (Ahbaba...); (iv) hang tieu diing,
tidu chuan eha't lu'cfng ciia My, chau Au,... va quy ban le (Zara, H&M)...
md sdn xua't Idn. 2. Nguydn nh3n dich chuyen dong vd'n FDI
Dd'i vdi Viet Nam, trong ndm 2019, von FDI Nguon vd'n FDI dich chuyen manh tff Trung
dangky tifTrung Quo'c lang 17% so vdi nam tnfdc, Qud'c va viing lanh thd sang cac nu'dc ehdu A, khu
eao hdn so vdi mdc tang chung la 7,2%, va la miJc vffc ASEAN, trong do cd Vidt Nam chu yd'u do 5
tang eao nha't trong so cdc dd'i tac dau tif Idn cua nguyen nhan chinh sau ddy.
Viet Nam (Hong Kong tang 9,1%, Singapore tang Thd nhd't, ne tranh rui ro chid'n tranh thffdng
6,4%, Han Qud'e tang 3,7%, Nhat Ban tang mai: Cdng thang thffdng mai My - Trung leo thang
2,12%). Trong 5 thdng d^u nam 2020, mot so' tap khid'n cdc nha dau tff cd xu hffdng tim kie'm mdt
doan da lenke'hoachdichchuyendau tif dd'n Vidt dia cbl dau tff san xuat (dinh hffdng xua't khau) dn
Nam. Cu the, theo Nikkei, Google cd kd'hoach san dinh hdn, it rdi ro hdn, dong thdi cd the tranh dffde
xuat smartphone gid re (Pixel 4a) tai Viet Nam, viec ap thud' cao cua My.
trong khi Microsoft dd dinh sdn xuat notebook va Thd hai, tid'p tuc da dang hda chudi san xua't
mdy tinh de ban trong quy II nam 2020, cdn Apple (Chid'n Iffdc "Trung Qud'e + 1"): Chie'n Iffdc "Tning
se sdn xud't tai nghe khong ddy (AirPods) tai Vidt Qud'e + 1" ra ddi hdn 10 nam qua do Trung Qud'e
Nam thay vi Trung Qud'e (3-4 trieu ddn vi, dang md't dan nhffng Idi the' thu hut FDI nhuf ehi phi
tifdng difdng 30% lu'dng sdn pham AirPods). nhan cdng tang, cdc chinh sach khuyd'n khich ddu
Hang trd ehcfi dien tu" Nintendo cung da chuyen tff dan bi xda bo,... Dong thdi, ede nffdc mudn gidm
mdt phin san xud't mdy ehdi game Switch Lite sff phu thupc vao Trung Quoc; do dd mud^n tim
sang Viet Nam,... (Xem Hinh) kie'm va dich chuyen mot phan sang dia diem dau
Trddc dai dich Covid-19, vo'n FDI dau tif vao tff mdi, trong khi van giff va tan dung cac ed sd da
Vidt Nam chu yd'u tap trung vao 3 ITnh vdc chinh, dau tff tai Trung Qud'c, cung nhff giam thieu tdc
dd la: cdng nghiep che'bid'n -che'tao, kinh doanh dpng bdi nhffng cu sdc khi xay ra dfft gay I
bat ddng san va ban buon - ban le - sda chffa d khau/mdt xieh trong chuBi.
td, md td, xe mdy (chid'm 81% tong vd'n dangky Thd ba, tan dung cd hoi mdi tff cde thi trffdng
ndm 2019). tiem nang (An Dp, Indonesia, Vidt Nam,
Tff khi dai dich Covid-19 xdy ra, cde nha dau Philippines,...): Trong sd eac nffdc hffdng ldi tff sff
tif nffdc ngoai da vd dang dieh chuyen dau tff, chu dich chuydn dau tff, Viet Nam dffde ddnh gia la mot

Hinh: FDI dang ky vao ViSt Nam, 2016-2019


Dan vi tinh: ty USD

• 2016 •2017 •2018 •2019

^ 15.52

HarClu6c NhStBSn Singapore DaiLoan


mi
H6r|K6ne TruneQu6c
••
My

Nguon: Cue Dau tu nUdc ngoai - Bo Ke lioach va Dau tu

So 16-Thang 7/2020 71
TAPCHJCdNGTHirifNG

diem sang ve thu hut dau tff do mdi trffdng kinh bao tinh nhat quan, it thay ddi, cd th. bao dffde;
doanh ngay cang dffde cai thien, thi dnfdng ndi dia (3) Thong tin cdng khai, minh bach, de tie'p can,
Idn, mffc sdng ngffdi dan ngay cang tang; ldi the' dd tra cffu; (4) Thu tuc hanh chinh ddu gian, gpn
tffdng dong vdi Trung Qudc ve van hda, ehinh tri, nhe, ra quye't dinh nhanh chdng; (5) Cd sd ha ting
ve vi tri dia ly, diem giup tie't giam td'i da chi phi ddng bo (khu cdng nghiep, didn, nffdc, giao thdng
dich chuyen san xua't va vdn duy tri md'i hdn he van tai, thdng dn, logistics...); (5) Ngudn nhan lffc,
chat che vdi cde cd sd san xua't hidn ed tai Trung dac bidt la nhdn lffc cha't Iffdng cao, cdng nhan cd
Qud'c; sff hdi nhap qudc te sau rdng cua Viet Nam tay nghe; (6) Cdng nghidp hd trd, phu trd ndi dia
ve kinh te, thffdng mai, dd'i ngoai, van hda, gido phat trien.
due, ke'hoach dau tff,... 4. Hanh d$ng thu hut sff dich chuydn vo'n cua
Thii tu, dai dich Covid-19 thiic day viec sap xe'p cac nffdc
lai chudi san xua't: Dich Covid-19 lam dfft gay Qua nghien cffu eac cong bd' chinh sach thu hut
chudi san xud't, cung ffng toan cau, dong thdi cho FDI gan ddy cua mdt so' nffdc trong khu vffc cho
tha'y sff phu thudc Idn eua ehudi san xua't, cung ffng tha'y, chinh phu cdc nffdc dang chu ye'u dung 5
toan cau vao Trung Qudc. Do do, eac tap doan da cdng eu nhdm thu hut sff dich chuyen vd'n, gdm: (i)
qud'c gia mud'n dich chuyen dau tff sang eac nffdc thue' (nhff Indonesia ed ke' hoach giam thud'TNDN
chau A khac nhff Indonesia, Malaysia, An Dd, Viet tff25% vemffc23%nam202I; AnDpmidnthue'
Nam, Thdi Lan, Philippines,... Xu the' dich chuyen tff 4-10 nam eho cdc dff an dau tff trong 1 so' ITnh
ddng vd'n FDI da va dang dien ra tff trffdc khi ed vffc du tidn); (ii) dd't dai (Indonesia cam kd't danh
dai dieh Covid-19; tuy nhien, dich Covid-19 la chat 400 hecta cho cdc nha dau tff; An Dp cam ke't danh
xuc tdc khid'n qua trinh dich chuye'n nay dien ra ra quy da't rpng 461 hecia nhdm thu hut DN rdi
nhanh hdn, quyd't liet hdn. khoi Trung Qudc va da ehpn ra 10 nganh chu chd't
Thd ndm, ehinh phu mdt so' nffdc nhff: My, de tap trung thiie day san xua't vd chi thi dai sff
Nhat Ban,... khuyd'n khich chuyen dich chudi quan An Dp d eac mfdc tid'p can nhffng cdng ty
cung ffng trong thdng 4/2020. Nhat Ban da danh dang tim ndi dau tff,.); (iii) cam kd't giffa cac nha
2,2 ty USD trong gdi cffu trd kinh te gan 1.000 ty lanh dao cap cao ve cai thien mdi trffdng d£u tff-
USD de giiip cdc nha san xud't Nhat Ban chuyen kmh doanh (nhu Indonesia); (iv) cung cap gdi hd
chudi san xua't ra khdi Trung Qud'c. Dong thdi trp dao tao cdng nhan lanh nghe (Thdi Lan); va
nffdc nay khdi dpng mdt chffdng trinh trd ca'p tri (v) cd bidn phap tdng rao can nhdm ngan chan tinh
gid 23,5 ty Yen (220 trieu USD), nham hd trd cdc trang thau tdm trong 1 so' ITnh vffc (My, Nhat Ban,
cdng ty da dang hda chudi cung ffng tai cac nffdc EU, Anh, Uc,..).
ASEAN. Dd'i vdi My, ngay 14/5/2020. Tong 5. G^i y mOt so'giai phap
thd'ng My D.Trump da ky sac lenh nhdm hd trd Vide dich chuye'n dau tu" da vd dang didn ra.
cac cong ty My dich chuyen san xua't ra khoi Vidt Nam difdc danh gid la mdt trong nhffng nffdc
Trung Quo'c. Cdc nhd Idp phdp cua My cung dang ha'p ddn thu hut sff dieh chuyen. Tuy nhien, de tao
soan thao dff thao luat nham lam giam sff phu ldi the vd canh tranh vdi cdc mfdc trong khu vffc
thupc eua My vao Trung Qud'e. trong dd bao gom n-ong thu hiit vd'n FDI nay, Viet Nam can thife hien
y tffdng thdnh lap mot quy 25 ty USD de dau tff 8 gidi phap ngan han vd 6 giai phap trung va dai
vdo cac cdng ty mudn cai td md'i quan he vdi han. Cu the nhff sau:
Trung Qud'c. a. Vi ngdn han {trong ndm 2020)
3. Nhffng mong mudn cua nha dSu tff nffdc (i) Tid'p tuc kiem soat tot dich bdnh, xdy dffng
ngoai kich bdn cd Idn sdng Covid-19 thff hai;
Da so' nhd dau tff nffdc ngoai cd^ mong mud'n (ii) Sdm xay dffng va cong bo chinh sach thu
mot sd' yd'u to' quan trpng sau: (I) On dinh chinh hut dich chuyen dong v^n dau tff; trong do. can neu
tri. mdi trffdng phdp ly va kinh le' vT md; (2| Cd rd ITnh Vffcffutien. dia phffdng ffu tidn (gdn vdi quy
che, chinh sdch (ve da't dai. thud', lao ddng, dieu hoach tdng the, tranh canh tranh khong lanh manh
hanh kinh te'vTnid nhffty gia. Idi suat).... can dam giffa cdc dia phifdng);

72 So 16-Thang 7/2020
KINH IE

(iii) Ra sodt toan bp cac khu cdng nghidp (ii) Ludn dam bao tinh nha't qudn, tinh dn dinh
(KCN): cde KCN eIn ffu tidn md rong/ xdy mdi, vd tinh phu hdp cua ede ed ehe', chinh sdch, nhd't Id
cdc KCN can thu hep, thu lai; cdng bd'danh sach cac chinh sdch ve da't dai, thue', lao dpng, dieu
cae KCN cd quy da't sach, cd sd ha t^ng hdnh kinh te vi md (ty gia, lai sua't),.. de cac nha
sdn sang...; dau tif dau tif nffdc ngoai ydn tdm xdy dffng ke'
(iv) Ra soat, cap nhat, di^u chinh phu hdp phdn hoach dau tff dai ban tai Viet Nam;
cap phd duydt d^u tff, dnh gpn qui trinh, thu tuc ve (iii) Co chien Iffdc dai han ve cai thien manh
dIu tff nffdc ngoai, gan vdi day manh cai each thu me, thffe chat mdi tnfdng dau tif - kinh doanh, tff dd
tuc hanh chinh mdt each thffe ch^t; cong bd' qui cd Id trinh thffe hidn tffng ndm (thay vi lam tffng
dinh, qui trinh mdt cdch cdng khai, minh bach; nam nhff hien nay); tie'p tuc day manh cai thien
(v) Da'y nhanh tie'n do hoan thidn chie^n Iffpc, manh me, thffe cha't mdi trffdng dau tff - kinh
hanh lang phap ly eho phdt trie'n kinh te so, md doanh; dam bao yeu to'cdng khai, minh bach; thu
hinh kinh doanh mdi gdn vdi cdng nghd sd' (ITnh tuc hanh chinh can dUdc tie'p tuc ddn gian hda,
vffc ma nha dau tff nffdc ngoai rd't quan tam); thuan tien, hidu qua;
(vi) Cd chinh sdch, gdi ho trd dao tao nhan lffc (iv) D^y manh dIu tff, ndng cfi'p ed sd ha tang
cd tay nghi (ngudn tdi trd tff ca Trung ffdng va dia ddng bd (KCN, didn, nffdc, ha t^ng giao thdng van
phffdng); tai, thdng tin, logistics, dieh vu di kem KCN,...) va
(vii) Khan trifdng cd bidn phdp ngdn ngffa hinh quye't tdm ndng cao chd't Iffdng ngudn nhdn life
thffe thdu tdm, dIu tff chui/nup bdng (gan vdi yeu theo ddnh gia va khuye'n nghi cua Diln dan Kinh
cau an ninh, quo'c phdng va ba't dpng san); te' the' gidi (WEF) ndm 2019;
(viii) Tang cffdng gap gd trffc tie'p giffa Lanh (v) Da'y manh tai cd ca'u nen kinh td', thu hiit
dao Chinh phu, bd ngdnh, dia phffdng vdi cac nha dau tu manh me hdn vdo ed 3 ITnh vffc (cdng
dau tff Idn de' nam ro nhu cau, thdo gd vffdng mac nghiep, ndng nghiep va dich vu); thue dd^y phdt
nhanh chdng; sdm van hanh hieu qua To cdng tdc trid'n nhanh hdn cdng nghiep hd trd, phuc vu nha
ddc biet. dau tff, doanh nghiep boat dpng theo chudi trong
b. vi trung vd ddi han va ngoai nifdc;
(i) Duy tri sff on dinh mdi trffdng vT mo, nang (vi) Thffe hidn hieu qua Nghi quye't so' 58/NQ-
cao nang Iffc chd'ng chiu cua nen kinh td' dd'i vdi CP cua Chinh phu ve Chifdng trinh hanh dpng thffe
cac cu sd'c tff ben ngoai (ndng cao nang life canh hien Nghi quyet sd 50-NQ/rW ngay 20/8/2019 cua
tranh cua quo'c gia va DN, phat trid'n thi trffdng Bd Chinh tri ve dinh hffdng hoan thien the' che',
trong nffdc; tang dff trff ngoai bd'i, phdt tnen he chinh sdch, nang cao cha't Iffdng, hidu qua hdp tac
thdng tai chinh, kid'm scat nd xd'u,...); dau tff nffdc ngoai den nam 2030 •

TAI LIEU THAM KHAO:


1. B6 Chinh tri (2019), Nghi quyet sd50/NQ-TLf ngdy 20/8/2019, ve dinh hudng hodn thien the che. chinh sdch,
ndng cao chdt Iuang, hieu qud hop lac ddu tU nUdc ngodi den ndm 2030.
2. Chinh phii (2019), Nghj quyS't so 58/NQ-CP. ngdy 20 thdng 8 nam 2019, ve Chuang tnnh hdnh dong thuc hiin
Nghj quyet 50 ciia Bd Chinh tri
3. Tdng cue Thdng ke (2019), Nien gidm thd'ng ke ndm 2016, 2017. 2018. 2019. NXB Tho'ng ke, Ha Noi.
4. Tdng cue Thd'ng kd (2019), Bdo cdo tinh hinh kinh te - xd hoi cdc thdng, giai dogn 2017-2019.
5. KPMG (2020), The Future for MNCs in China - A KPMG Study. China.
6. A.T. Kearney, AnnuallnvestmentReports. 2017. 2018. 2019.
1. Odgers Berndtson (2020), Whit paper - The Chalenge for Multinationals in China, Shanghai, China.

So 16-Thang 7/2020 73
TAP CHl CONG mifdNG

8. Worid Bank Group (2020). The Global Economic Outlook During the COVID-19 Pandemic: A t n Hf'-''' ""no.
9. Worid Economic Forum (2019), Global Competitive Report 2019
10 CNBC (2019) Morthanh 50 companies reportedly pull producnon out of China due to irade war.
https://www.cnbc.com/2019/07/18/more-than-50-companies-reportedly-pull-productlon-out-of-ch,na-due-to-
war html
11. Caixin (2020). Indepdi: Despite Attempts to ure Them Away, Multinationals https:/Mww.calxinglobal.com/
2020-05-21/in-depth-despite-attempts-to-lure-them-away-multinalionals-arent-leavlng-chlna-10ISS71l8.htm
12. TrSn Tho Dat (2020). Ca'u tnic va dac tnmg kmh te ViSt Nam hien nay kha MOng dong vdi mot sS mldc tritdc
theft ky bijng nd tang tnr6ng, cafef.vn.
13. Cue Dau tunudc ngoai - Bo Ke' hoach vj Dau M; https://dautunuocngoai.gov.vn/chuyenmuc/n2/So-lieii-
FDI-hang-thang

Ngay nhan bai: 7/6/2020


Ngay phan bi0n danh gia va sii'a chi7a: 17/6/2020
Ngay cha'p nh$n dang bai: 27/6/2020

Thdng tin tac gid:


1. TS. DINH THE PHUC
Vi^n Dao tao va Nghien crfu BIDV
2. TS. Dinh Thj Thanh Hai
TrUoTng D^i ht?c Cong nghidp Ha NOi

THE INVESTMENT SfflFTS AND SOME SOLUTIONS


TO VIETNAM FOR RECEIVING NEW FDI INFLOWS
AFTER THE COVlD-19 PANDEMIC
• Ph.D DINH THE PHUC
BIDV Training a n d Research Institute
• Ph.D DINH THI THANH HAI
Hanoi University of Industry

ABSTRACT:
The Covid-19 pandemic has hit the global economy, countries and the international
investment flows hard. The pandemic significantly disrupts global value chains ,ind also
causes trade tensions among major economies. This paper proposes some so ms to
Vietnam for receiving new foreign direct investment inflows after the Covid-19 pa r
Keywords: Investment shift, trade tensions, the Covid-19 pandemic. FD' ,3^1^
solutions

74 S6'16-Thana "•

You might also like