MOBBING

 Nie ma jednego, określonego katalogu zachowań sprawcy, możemy natomiast

wyróżnić sprawców autorytarnych, antysocjalnych i obsesyjno-kompulsywnych.
 Może wystąpić w każdym typie relacji interpersonalnych - przewaga nie musi opierać
się na władzy, może to być np. jakaś tajemnica, o której dowiedział się mobber -
najczęściej jednak przełożony stosuje mobbing wobec podwładnego.
 Nie ma charakterystycznej konfiguracji cech ofiar, które wyzwalają mobbing, jednak
najczęściej są to ofiary wycofujące, podatne na zranienia, ofiary prowokujące, ofiary
nadgorliwe, młode wilczki.
 Może pojawić się niezależnie od wielkości i rodzaju organizacji, według badań
najczęściej w sektorach non - profit, edukacji i opiece zdrowotnej.
 W grupach pracowniczych częściej na nękanie narażone są osoby starsze.

Ogólne informacje dotyczące występowania mobbingu, skutków.

a. Występowanie

Może pojawić się niezależnie od wielkości i rodzaju organizacji, według badań najczęściej w
sektorach non - profit, edukacji i opiece zdrowotnej.

b. Skutki

Wyniszczający dla ofiar oraz instytucji, badania podają, że tam gdzie występuje mobbing, wykluczone
jest ze społeczności około 66% ofiar.

- stres pourazowy

- depresja

- zaburzenia dysocjacyjne

- dyfuzja tożsamości – reakcja na konieczność zmierzenia się z sytuacja tak trudną, że jednostka czuje
się całkowicie bezradna. Polega na wewnętrznej reorganizacji postawy wobec siebie i rzeczywistości,
oderwaniu pełnionych przez siebie ról od samooceny i uczynienie z nich niezależnych bytów.

Charakterystyka ofiar i sprawców

a. Sprawcy

- sprawcy autorytarni – mają silnie zakodowane relacje władzy i uległości, władzy przypisują zalety,
natomiast osobom podwładnym zarzucają wady. Ujawniają zawyżoną, acz niestabilną samoocenę.
Najczęściej tego typu sprawcami są szefowie.

- sprawcy antysocjalni – narcystyczni, bezwzględni, mają duże aspiracje i zapotrzebowanie na

aprobatę społeczną. Skłonni do manipulowania otoczeniem, o niskim poziomie empatii.
Wprowadzają zasady rywalizacji. Mogą funkcjonować w każdej grupie, najczęściej pełnią rolę lidera.

- sprawcy obsesyjno-kompulsywni – lękowi, niepewni, wewnętrznie zagubieni. Mają ogromną

potrzebę kontroli otoczenia, ujawniają małą tolerancje w stosunku do błędów innych, sami starają się
być nienaganni. Najczęściej w grupach nieformalnych lub w instytucjach, gdzie awanse czy podwyżki
mają charakter uznaniowy.

b. Ofiary
- ofiary wycofujące się, podatne na zranienia (ranliwe) – ujawniają wyższy poziom lęku, są nieśmiałe,
ostrożne, trzymają się na uboczu i nie mają przyjaciół. W sytuacji konfliktu czują się zdezorientowane,
zagrożone, wycofują się. Mają silnie rozwinięty syndrom wyuczonej bezradności.

- ofiary prowokujące – zaczepne, agresywne, przeszkadzające, stwarzające wokół siebie atmosferę

chaosu, bez dystansu do innych. W porównaniu do sprawców mają niskie umiejętności społeczne,
obronne nastawienie do otoczenia, podejrzliwe, nie mają zaufania do własnych kompetencji.

- ofiary nadgorliwe – donosiciele, osoby ulegle wobec autorytetów, lękliwe, podatne na wpływ
społeczny, często w roli asystenta

- młode wilczki – wyrastający ponad przeciętność, zawyżają poziom, zajmują czołowe pozycje w
drodze do awansów, dla przełożonych stanowią zagrożenie ich pozycji.

Ofiary mobbingu pracowniczego według Hirigoyen, 2003:

- osoby nietypowe

- osoby zbyt kompetentne

- osoby mające problem z akomodacją społeczną (sztywne, pedantyczne)

- pracownicy chronieni (kobiety ciężarne, osoby na specjalnych prawach)

- osoby mniej wydajne