T.

C
ESKİŞEHİR TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
PORSUK MESLEK YÜKSEKOKULU

ELE209 ELEKTİRK ENERJİ ÜRETİMİ İLETİMİ VE DAĞITIMI

ELEKTİRİK PİYASA KANUNU

Ödevi Hazırlayan
Azat DEMİR 13132512334

Dersin Öğretim Üyesi

Dr. Öğr. Üy. Mine SERTSÖZ

Eskişehir
Nisan-2024
İÇİNDEKİLER
1.Elektrik Üretim Ve Dağıtımı.............................................................................................2
1.1 Elektrik Santralleri Ve Kapasiteleri........................................................................2
1.2 Dağıtım Şebekeleri Ve Altyapı....................................................................................3
1.3 Enerji Kaynakları Ve Çeşitleri...................................................................................3
BÖLÜM İKİ................................................................................................................................5
2.Piyasa Düzenlemeleri Ve Denetim....................................................................................5
BÖLÜM ÜÇ................................................................................................................................6
3 Elektrik Piyasası Kanunda Üreticilerin Ve Tüketicilerin Hakları................................6
BÖLÜM DÖRT..........................................................................................................................7
4 Elektrik Piyasası Kanunu Lisanslama Ve Katılımcılarının Rolleri...............................7
4.1 Lisanslama Şartları Ve Süreçleri................................................................................7
4.2 Piyasa Katılımcılarının Hakları Ve Yükümlülükleri................................................8
4.3 Üretci, Dağıtıcı Ve Perakendeci Rollerinin Tanımı...................................................9
BÖLÜM BEŞ............................................................................................................................10
5 Enerji Verimliliği Ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları..................................................10
BÖLÜM ALTI...........................................................................................................................11
6 Ulusal Elektrik Sistemleri Ve İletim Hatları..................................................................11
BÖLÜM YEDİ..........................................................................................................................12
7 Fiyatlandırma Politikaları Ve Tarifeler..........................................................................12
BÖLÜM SEKİZ........................................................................................................................13
8 Çevre Koruma Ve Sürdürülebilirlik İlkeleri.................................................................13
KAYNAKÇALAR...................................................................................................................14
BÖLÜM BİR

1.Elektrik Üretim Ve Dağıtımı

Elektrik üretimi ve dağıtımı, elektriğin insanların günlük yaşamlarında kullanılabilir hale

gelmesini sağlayan önemli bir endüstri dalıdır. Elektrik genellikle çeşitli kaynaklardan üretilir,
bu kaynaklar arasında fosil yakıtlar (kömür, doğal gaz, petrol), nükleer enerji, hidroelektrik,
rüzgar enerjisi ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklar bulunur. Üretilen elektrik,
genellikle dağıtım şebekeleri aracılığıyla tüketicilere iletilir. Dağıtım ağı, iletim hatları,
transformatörler, dağıtım merkezleri ve evlere kadar uzanan hatlar gibi altyapı elemanlarını
içerir. Bu süreç, elektrik enerjisinin güvenli ve sürekli bir şekilde tüketiciye ulaşmasını
sağlamak için karmaşık bir mühendislik ve yönetim sistemini gerektirir.

1.1 Elektrik Santralleri Ve Kapasiteleri

Elektrik santralleri, elektrik enerjisi üretmek için tasarlanmış tesislerdir. Farklı türdeki
santraller, farklı enerji kaynaklarını kullanır ve farklı kapasitelere sahiptir. İşte bazı yaygın
elektrik santrali tipleri ve kapasiteleri:

1. Termik Santraller: Kömür, doğal gaz veya petrol gibi fosil yakıtları kullanarak elektrik
üretirler. Genellikle büyük kapasitelere sahiptirler ve birkaç yüz megavat ile birkaç bin
megavat arasında elektrik üretebilirler.

2. Nükleer Santraller: Nükleer fisyon reaksiyonlarını kullanarak elektrik üretirler. Genellikle

büyük kapasitelerde çalışırlar ve birkaç yüz megavattan birkaç bin megavata kadar elektrik
üretebilirler.

3. Hidroelektrik Santralleri: Su gücünü kullanarak elektrik üretirler. Büyük barajlar veya

nehirlerdeki türbinler aracılığıyla enerji elde ederler. Kapasiteleri, barajın boyutuna ve suyun
akış hızına bağlı olarak değişir, birkaç megavattan binlerce megavata kadar çıkabilir.

4. Rüzgar Enerjisi Santralleri: Rüzgar türbinleri aracılığıyla rüzgar enerjisini elektriğe

dönüştürürler. Kapasiteleri, türbinlerin boyutlarına ve rüzgar rejimine bağlı olarak değişir,
birkaç yüz kilovattan birkaç megavata kadar olabilir.

5. Güneş Enerjisi Santralleri: Güneş panelleri aracılığıyla güneş enerjisini elektriğe

dönüştürürler. Kapasiteleri, güneş panellerinin sayısına, verimliliğine ve güneş ışığına maruz
kalma süresine bağlı olarak değişir. Genellikle birkaç yüz kilovattan birkaç megavata kadar
elektrik üretebilirler.
Her bir santralin kapasitesi, aynı zamanda sahip olduğu ünite sayısına, teknolojiye ve işletme
koşullarına da bağlı olarak değişebilir.

1.2 Dağıtım Şebekeleri Ve Altyapı

Dağıtım şebekeleri, üretilen elektriği tüketicilere iletmek için kullanılan altyapı sistemleridir.
Bu şebekeler, elektriği üreten santrallerden alır ve şehirler, kasabalar ve kırsal bölgelerdeki
evlere, işletmelere ve endüstrilere ulaştırır. Dağıtım şebekeleri genellikle şu bileşenleri içerir:

1. İletim Hatları: Yüksek gerilimli iletim hatları, elektriği uzak mesafelere taşır. Bu hatlar
genellikle çelik veya alüminyum direkler üzerinde yükselir ve geniş alanları kapsayabilir.

2. Transformatörler: Transformatörler, iletim hatlarından gelen yüksek gerilimli elektriği

daha düşük gerilim seviyelerine dönüştürür. Bu, elektriğin daha güvenli bir şekilde dağıtım
şebekesi boyunca taşınmasını sağlar.

3. Dağıtım Hatları: Transformatörlerden gelen elektrik, daha düşük gerilimli dağıtım hatları
aracılığıyla tüketici bölgelerine taşınır. Bu hatlar genellikle direkler veya yer altında döşenmiş
kablolar üzerinden geçer.

4. Dağıtım Merkezleri: Elektriğin birçok farklı kullanıcıya dağıtımının yönetildiği

merkezlerdir. Bu merkezler, trafolar, kesiciler ve diğer ekipmanlarla donatılmıştır.

5. Şebeke Kontrol Merkezi: Elektrik şebekesini izleyen ve yöneten merkezdir. Bu merkezde,

elektrik talebini dengelemek, arıza durumlarını yönetmek ve şebeke güvenliğini sağlamak için
sistem operatörleri çalışır.

Dağıtım şebekeleri, enerji talebinin değişkenliğine ve bölgesel gereksinimlere göre tasarlanır

ve işletilir. Ayrıca, yenilenebilir enerji kaynaklarından gelen elektriği entegre etmek ve enerji
verimliliğini artırmak gibi çağdaş gereksinimlere cevap vermek için sürekli olarak
güncellenirler.

1.3 Enerji Kaynakları Ve Çeşitleri

Enerji kaynakları, insanların enerji ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılan doğal kaynaklardır.
Bu kaynaklar genellikle iki kategori altında toplanır: yenilenebilir ve yenilenemez (fosil ve
nükleer) enerji kaynakları. İşte bu kaynakların çeşitleri:
1. Yenilenebilir Enerji Kaynakları:

a. Güneş Enerjisi: Güneş ışığını elektriğe veya ısıya dönüştüren güneş panelleri veya
termal kolektörler kullanarak elektrik ve ısı üretimi.

b. Rüzgar Enerjisi: Rüzgar türbinleri aracılığıyla rüzgar enerjisini elektriğe dönüştürme.

c. Hidroelektrik Enerji: Barajlar veya nehirlerdeki türbinler aracılığıyla su gücünü

elektriğe dönüştürme.

d. Gel-git Enerjisi: Gel-git hareketlerinden elde edilen enerjiyi kullanarak elektrik üretimi.

e. Biyokütle Enerjisi: Organik malzemelerin (ahşap, tarımsal atıklar, biyoatıklar) yanması

veya fermantasyonu yoluyla enerji üretimi.

f. Jeotermal Enerji: Yeraltı sularının ısısı veya yer altındaki sıcak kayaların ısısıyla elektrik
veya ısı üretimi

2. Yenilenemez (Fosil ve Nükleer) Enerji Kaynakları:

a. Kömür: Yakılarak elektrik üretimi için kullanılan fosil bir yakıt.

b. Doğal Gaz: Yakılarak elektrik ve ısı üretimi için kullanılan bir fosil yakıt.

c. Petrol: Yakılarak elektrik üretimi, taşımacılık ve endüstriyel işlemler için kullanılan bir
fosil yakıt.

d. Nükleer Enerji: Nükleer fisyon veya füzyon reaksiyonlarından elde edilen enerjiyi
elektriğe dönüştürme.

Her bir enerji kaynağının avantajları ve dezavantajları vardır ve sürdürülebilirlik, verimlilik

ve çevresel etkileri göz önünde bulundurularak kullanımları değerlendirilir.
BÖLÜM İKİ

2.Piyasa Düzenlemeleri Ve Denetim

Enerji sektöründe piyasa düzenlemeleri ve denetimler, sektörde rekabeti teşvik etmek,

tüketicilerin haklarını korumak, çevresel ve güvenlik standartlarını sağlamak ve enerji arzının
güvenilirliğini sağlamak için önemlidir. Bu düzenlemeler genellikle şu şekillerde gerçekleşir:

1. Rekabet Kuralları: Enerji sektöründe rekabeti teşvik etmek için rekabet kuralları ve
antitröst yasaları uygulanır. Bu, pazarın tekelleşmesini önler ve tüketicilere çeşitli enerji
sağlayıcıları arasında seçenek sunar.

2. Fiyat Düzenlemeleri: Elektrik ve doğal gaz gibi enerji kaynaklarının fiyatlarının adil ve
rekabetçi olmasını sağlamak için fiyat düzenlemeleri yapılır. Bu, tüketicilerin aşırı fiyat
artışlarından korunmasına yardımcı olur.

3. Lisanslama ve Ruhsatlandırma: Enerji üreticilerinin, dağıtıcılarının ve perakendecilerinin

faaliyet gösterebilmeleri için lisans ve ruhsat alması gereklidir. Bu, sektörde güvenilirlik ve
standartların sağlanmasına yardımcı olur.

4. Çevresel Standartlar: Enerji üretim ve dağıtım faaliyetlerinin çevresel etkilerini azaltmak

için çeşitli çevresel standartlar belirlenir ve denetlenir. Bu, hava ve su kirliliğini azaltmayı,
doğal kaynakları korumayı ve sürdürülebilir enerji uygulamalarını teşvik etmeyi amaçlar.

5. Güvenlik ve Denetim: Enerji tesislerinin güvenliği ve işletme standartlarının korunması

için düzenli denetimler yapılır. Bu, işletme güvenliğini ve çalışanların sağlığını korumayı,
aynı zamanda tesislerin istikrarlı bir şekilde işletilmesini sağlamayı amaçlar.

Piyasa düzenlemeleri ve denetimler, enerji sektörünün güvenilirliğini ve sürdürülebilirliğini

sağlamak için önemli bir rol oynar ve sektörde adil rekabeti teşvik eder.
BÖLÜM ÜÇ

3 Elektrik Piyasası Kanunda Üreticilerin Ve Tüketicilerin Hakları

Elektrik piyasasını düzenleyen kanunlar, genellikle üreticilerin ve tüketicilerin haklarını

koruyan hükümleri içerir. Bu kanunlar, enerji sektöründe adil rekabeti teşvik etmeyi,
tüketicilerin haklarını korumayı ve piyasa şeffaflığını sağlamayı amaçlar. Türkiye'deki
Elektrik Piyasası Kanunu da üreticilerin ve tüketicilerin haklarını düzenleyen bir dizi madde
içerir. İşte bu kanun kapsamında üreticilerin ve tüketicilerin bazı hakları:

Üreticilerin Hakları:

1. Adil Rekabet: Enerji üretim ve satışında adil rekabet koşullarının sağlanması.

2. Lisans Hakkı: Üretim faaliyetlerini yürütmek için gerekli olan lisansın alınması ve bu
lisansın korunması.

3. Tarifelerin Belirlenmesi: Üreticilerin, enerji satış tarifelerinin belirlenmesi ve uygulanması

sürecinde adil bir şekilde temsil edilmesi.

4. Ödeme Garantisi: Üreticilerin, ürettikleri enerjinin karşılığını zamanında ve adil bir şekilde
alması.

5. Çevresel ve Güvenlik Standartları: Üretim faaliyetlerinin çevresel ve güvenlik standartlara

uygun olmasının sağlanması.

Tüketicilerin Hakları:

1. Adil Tarife: Tüketicilerin, elektrik fiyatlarının adil ve şeffaf bir şekilde belirlenmesi ve
uygulanması hakkı.

2. Bilgilendirme: Tüketicilere, elektrik tedarikçisi seçimi, tarife bilgileri ve fatura detayları

gibi konularda doğru ve anlaşılır bilgi verilmesi.

3. Hizmet Kalitesi: Elektrik hizmetlerinin kesintisiz ve kaliteli bir şekilde sağlanmasının

garanti edilmesi.

4. Şikayet ve İtiraz Hakkı: Tüketicilerin, hizmet kalitesi, fatura itirazı ve diğer konularda
şikayetlerini iletebilme ve çözüm talep etme hakkı.

5. Fatura Bilgileri: Tüketicilerin, faturalarında doğru miktarda elektrik tüketimi ve ücret

bilgilerine erişme hakkı.
BÖLÜM DÖRT

4 Elektrik Piyasası Kanunu Lisanslama Ve Katılımcılarının Rolleri

Elektrik Piyasası Kanunu, elektrik piyasasının düzenlenmesi ve işleyişi ile ilgili çeşitli
konuları düzenler. Bu kanun kapsamında lisanslama ve katılımcıların rolleri de önemli bir yer
tutar. Lisanslama, elektrik piyasasında faaliyet göstermek isteyen şirketlerin belirli
standartlara ve kurallara uygun olarak lisans alması sürecini ifade eder. Katılımcılar ise bu
piyasada yer alan ve farklı roller üstlenen tüm aktörleri kapsar. Bu roller arasında üreticiler,
dağıtıcılar, tedarikçiler, tüketiciler ve düzenleyici kurumlar bulunabilir. Katılımcıların rolleri,
piyasanın işleyişi, rekabetin sağlanması ve tüketicilerin haklarının korunması gibi konularda
önemli bir rol oynar.

4.1 Lisanslama Şartları Ve Süreçleri

Elektrik piyasasında faaliyet göstermek isteyen şirketlerin lisans alabilmeleri için belirli
şartları yerine getirmeleri gerekir. Bu şartlar genellikle Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili
yönetmelikler tarafından belirlenir. Lisanslama süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:

1. Başvuru: Şirket, lisans almak için ilgili düzenleyici otoriteye başvurur. Başvuruda gerekli
belgeler ve bilgiler sunulmalıdır.

2. Değerlendirme: Başvurular, ilgili otorite tarafından detaylı bir şekilde değerlendirilir.

Başvuru sahibinin finansal durumu, teknik kapasitesi, deneyimi ve diğer gereksinimlere
uygunluğu incelenir.

3. Uyum Değerlendirmesi: Başvuru sahibi, elektrik piyasası düzenlemelerine ve

standartlarına uygun olduğunu göstermelidir. Bu kapsamda, şirketin idari, mali ve teknik
kapasitesi, güvenilirliği, tesislerinin uygunluğu gibi konular değerlendirilir.

4. Lisans Şartlarının Belirlenmesi: Başvuru sahibi, lisans almak için belirlenen şartları
yerine getirmesi gerekmektedir. Bunlar arasında tesislerin inşası, işletilmesi ve bakımı için
gerekli standartların sağlanması, işletme yönetimine ilişkin prosedürlerin oluşturulması,
elektrik güvenliği ve çevre koruma önlemlerinin alınması gibi hususlar bulunabilir.

5. Lisans Verilmesi veya Reddi: Değerlendirme sürecinin ardından, başvuru sahibine lisans
verilip verilmeyeceğine karar verilir. Başvuru uygun bulunursa, lisans verilir; uygun
bulunmazsa, başvuru reddedilir.
6. Lisansın İlan Edilmesi: Lisans verildiği takdirde, ilgili otorite tarafından bu durum
kamuoyuna duyurulur.

Lisanslama süreci ülkelere ve elektrik piyasası düzenlemelerine göre değişiklik gösterebilir,

bu nedenle başvuru yapmadan önce ilgili yasal düzenlemelerin incelenmesi önemlidir.

4.2 Piyasa Katılımcılarının Hakları Ve Yükümlülükleri

Elektrik piyasasında yer alan katılımcılar, belirli haklara ve yükümlülüklere sahiptir. Bunlar
genellikle Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde belirtilir. İşte piyasa
katılımcılarının genel hakları ve yükümlülükleri:

Haklar:

 Adil Rekabet Ortamı: Tüm katılımcılar, adil rekabet koşulları altında faaliyet gösterme
hakkına sahiptirler. Rekabetin sağlanması, piyasadaki katılımcıların haklarını korur.
 Şeffaflık ve Bilgi Erişimi: Katılımcılar, piyasa ile ilgili bilgilere şeffaf bir şekilde
erişim hakkına sahiptirler. Bu, fiyatlandırma, işlem hacmi, piyasa koşulları gibi
konularda bilgiye erişimi içerir.
 Tarife ve Hizmet Kalitesi: Tüketiciler, adil ve makul tarifelerle elektrik hizmetine
erişim hakkına sahiptirler. Ayrıca, elektrik hizmetinin kalitesi ve güvenilirliği
konusunda belirli standartların sağlanması beklenir.
 Şikayet ve İtiraz Hakkı: Katılımcılar, haklarının ihlal edilmesi durumunda şikayet etme
ve itiraz etme hakkına sahiptirler. Bu şikayetler, ilgili düzenleyici otoriteler veya
piyasa operatörleri tarafından değerlendirilir.

Yükümlülükler:

 Yasal Uyuma Uyma: Tüm katılımcılar, Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili

düzenlemelere uymakla yükümlüdürler. Bu, lisans şartlarına, piyasa kurallarına ve
standartlara uyumu içerir.
 Hizmet Kalitesi ve Güvenilirlik: Dağıtım şirketleri, elektrik hizmetinin sürekli ve
güvenilir bir şekilde sunulması için gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler.
 Rekabet Kurallarına Uyma: Piyasada faaliyet gösteren şirketler, rekabet kurallarına ve
antitröst düzenlemelerine uymakla yükümlüdürler. Haksız rekabet ve tekelcilik gibi
uygunsuz davranışlarla ilgili olarak belirli kısıtlamalara tabidirler.
 Bilgi Paylaşımı ve İşbirliği: Piyasa katılımcıları, piyasanın düzenli işleyişi için gerekli
bilgi paylaşımına ve işbirliğine katkıda bulunmakla yükümlüdürler.
Bu haklar ve yükümlülükler, elektrik piyasasının etkin ve adil bir şekilde işlemesini sağlamak
için önemlidir ve tüm katılımcıların uyumlu bir şekilde hareket etmesini gerektirir.

4.3 Üretci, Dağıtıcı Ve Perakendeci Rollerinin Tanımı

Elektrik piyasasında üretici, dağıtıcı ve perakendeci rolleri önemli aktörleri ifade eder. İşte bu
rollerin tanımları:

1. Üretici: Elektrik piyasasındaki üretici, elektrik enerjisi üreten ve piyasaya sunan şirket
veya tesisleri ifade eder. Bu tesisler genellikle hidroelektrik santralleri, termik santraller,
rüzgar çiftlikleri, güneş enerjisi santralleri gibi farklı kaynaklardan elektrik üretirler.
Üreticiler, enerji üretim kapasitelerini optimize etmek ve piyasadaki talebe cevap vermek için
faaliyet gösterirler. Ürettikleri elektriği, piyasadaki diğer katılımcılara (dağıtıcılar,
perakendeciler) satarlar.

2. Dağıtıcı: Elektrik piyasasındaki dağıtıcılar, üretilen elektriği tüketiciye ulaştırmak için

elektrik iletim ağını işleten ve bakımını yapan şirketlerdir. Dağıtıcılar, elektriği iletim hatları
aracılığıyla tüketicilere ulaştırır ve elektrik dağıtımını sağlarlar. Bu dağıtım işlemi, şehirler,
kasabalar ve köyler gibi farklı coğrafi bölgelerdeki tüketici noktalarına yapılır. Dağıtıcılar
ayrıca elektrik sayaçlarını okur, faturalandırma işlemlerini gerçekleştirir ve müşteri
hizmetlerini sağlar.

3. Perakendeci: Elektrik piyasasındaki perakendeci, son kullanıcıya (ev, iş yeri, sanayi tesisi
vb.) elektrik sağlayan şirketleri ifade eder. Perakendeciler, tüketiciyle doğrudan ilişki kurarak
elektrik tedarik sözleşmeleri yaparlar. Bu sözleşmelerde tüketiciye sunulan tarife ve hizmet
koşulları belirtilir. Perakendeciler genellikle enerji piyasasında farklı fiyatlandırma modelleri
sunarlar ve tüketicilere elektrik tedariki konusunda çeşitli seçenekler sunarlar.

Bu üç rol, elektrik piyasasının temel aktörlerini oluşturur ve birbirleriyle etkileşim içinde

çalışarak enerji üretiminden son tüketiciye kadar olan zincirin işleyişini sağlarlar.
BÖLÜM BEŞ

5 Enerji Verimliliği Ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynakları, sürdürülebilir bir enerji geleceği için
önemli unsurları temsil ederler.

 Enerji Verimliliği: Enerji verimliliği, daha az enerji kullanarak aynı hizmet veya ürünü
elde etmek anlamına gelir. Bu, enerjiyi daha etkin bir şekilde kullanarak kaynakların
tasarruflu bir şekilde kullanılmasını sağlar. Enerji verimliliği çeşitli sektörlerde
uygulanabilir, örneğin binalarda ısıtma ve soğutma sistemlerinin iyileştirilmesi,
endüstriyel proseslerde verimliliğin artırılması ve ulaşım sektöründe yakıt
verimliliğinin artırılması gibi.
 Yenilenebilir Enerji Kaynakları: Yenilenebilir enerji kaynakları, doğadan sürekli
olarak yenilenebilen ve sınırsız miktarda bulunan kaynaklardır. Bunlar genellikle
güneş, rüzgar, hidroelektrik, jeotermal ve biyokütle gibi kaynaklardan elde edilir.
Yenilenebilir enerji kaynakları, fosil yakıtlara kıyasla çevre dostudur ve sera gazı
emisyonlarını azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca, enerji güvenliğini artırır ve ekonomik
olarak sürdürülebilir bir enerji altyapısı oluşturulmasına katkıda bulunur.

Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, iklim değişikliği ile

mücadele, enerji güvenliği ve ekonomik kalkınma gibi küresel ve yerel zorluklarla başa
çıkmak için önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, politika yapıcılar, işletmeler ve bireyler
genellikle bu alanlara yatırım yaparak ve uygulamaları teşvik ederek sürdürülebilir bir enerji
geleceğini desteklemeye çalışırlar
BÖLÜM ALTI

6 Ulusal Elektrik Sistemleri Ve İletim Hatları

Ulusal elektrik sistemleri ve iletim hatları, elektrik enerjisinin üretildiği kaynaklardan tüketim
noktalarına kadar iletimini sağlayan altyapıları ifade eder. Bu sistemler, genellikle bir ülkenin
veya bölgenin elektrik ihtiyacını karşılamak için tasarlanır ve işletilir. İşte ulusal elektrik
sistemlerinin ve iletim hatlarının temel bileşenleri ve önemi:

 Üretim Tesisleri: Elektrik enerjisi, genellikle hidroelektrik santralleri, termik santraller,

nükleer santraller, rüzgar çiftlikleri, güneş enerjisi santralleri ve diğer yenilenebilir
enerji kaynaklarından üretilir.
 İletim Hatları: Üretilen elektrik enerjisi, iletim hatları aracılığıyla tüketim noktalarına
taşınır. İletim hatları genellikle yüksek gerilimli hatlar olarak inşa edilir ve uzun
mesafeler boyunca elektrik akımını taşıyabilirler. Bu hatlar, farklı bölgeler arasındaki
elektrik ticaretini de mümkün kılar.
 Trafo Merkezleri: Elektrik iletim hattından gelen yüksek gerilimli elektriği, dağıtım
şebekesine uygun bir düşük gerilime dönüştürmek için kullanılan tesislerdir.
 Dağıtım Şebekeleri: Dağıtım şebekeleri, elektriği tüketim noktalarına (evler, iş yerleri,
sanayi tesisleri vb.) dağıtan altyapı sistemleridir. Bu şebekeler genellikle düşük
gerilimli hatlardan oluşur ve yerel elektrik dağıtımını sağlar.

Ulusal elektrik sistemleri ve iletim hatları, enerji güvenliğini sağlama, elektriği etkin bir
şekilde iletimini ve dağıtımını sağlama, elektrik talebini karşılama ve ekonomik kalkınmayı
destekleme gibi önemli roller üstlenirler. Bu sistemlerin güvenliği, kararlılığı ve verimliliği,
enerji piyasasının ve ekonominin sağlıklı işleyişi için kritiktir. Bu nedenle, sürekli olarak
bakım ve iyileştirme gerektirirler.
BÖLÜM YEDİ

7 Fiyatlandırma Politikaları Ve Tarifeler

Elektrik piyasasında çeşitli fiyatlandırma politikaları ve tarifeler kullanılır. Bu politikalar ve

tarifeler, elektriğin üretiminden tüketimine kadar olan süreçte hem tüketicilerin hem de enerji
şirketlerinin çeşitli ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlar. İşte bazı yaygın fiyatlandırma
politikaları ve tarifeler:

 Sabit Tarifeler: Sabit tarifelerde, tüketiciler belirli bir süre boyunca sabit bir ücret
öderler. Bu tarifeler genellikle aylık veya yıllık bazda belirlenir ve tüketilen elektrik
miktarından bağımsız olarak aynı miktarda ödeme yapılır.
 Zamanına Göre Değişen Tarifeler (TOU): TOU tarifelerinde, elektrik fiyatları
günün farklı zaman dilimlerine göre değişir. Örneğin, elektriğin talebinin yoğun
olduğu saatlerde fiyatlar daha yüksek olabilirken, talebin düşük olduğu saatlerde
fiyatlar daha düşük olabilir.
 Saatlik Fiyatlandırma: Saatlik fiyatlandırmada, elektrik fiyatları her saat başında
güncellenir ve tüketiciye saatlik olarak sunulur. Bu tarife modeli, tüketimin
dalgalanmalarını ve piyasadaki talep değişimlerini yansıtmayı amaçlar.
 Net Fiyatlandırma: Net fiyatlandırma, tüketicinin tüketilen elektriğe göre ödeme
yaptığı bir tarife modelidir. Tüketiciler, kullandıkları elektriğin miktarına bağlı olarak
faturalandırılır.
 Yenilenebilir Enerji Tarifeleri: Bazı ülkelerde, yenilenebilir enerji kaynaklarından
üretilen elektriği teşvik etmek amacıyla özel tarifeler sunulur. Bu tarifeler genellikle
yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriği tüketen tüketicilere belirli
avantajlar sağlar.

Bu fiyatlandırma politikaları ve tarifeler, tüketicilerin enerji kullanım alışkanlıklarını

değiştirmeye teşvik etmek, enerji verimliliğini artırmak ve yenilenebilir enerji kullanımını
teşvik etmek gibi amaçlarla kullanılır. Ayrıca, bu tarifeler, piyasadaki rekabeti teşvik etmek ve
tüketicilerin haklarını korumak için de önemlidir.
BÖLÜM SEKİZ

8 Çevre Koruma Ve Sürdürülebilirlik İlkeleri

Çevre koruma ve sürdürülebilirlik ilkeleri, elektrik piyasasında ve enerji sektöründe giderek

daha fazla önem kazanan konulardır. Bu ilkeler, çevresel etkilerin azaltılması, doğal
kaynakların korunması ve gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakılması amacıyla
uygulanır. İşte çevre koruma ve sürdürülebilirlik ilkelerinin bazıları:

1. Yenilenebilir Enerji Kullanımı: Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, fosil

yakıtların kullanımının azaltılması ve sera gazı emisyonlarının düşürülmesi açısından
önemlidir. Güneş, rüzgar, hidroelektrik, jeotermal ve biyokütle gibi yenilenebilir
kaynaklardan elde edilen enerji, temiz ve sınırsızdır.

2. Enerji Verimliliği: Enerji verimliliği, mevcut enerji kaynaklarının daha verimli bir şekilde
kullanılması ve enerji israfının önlenmesi anlamına gelir. Enerji verimliliği önlemleri,
binalarda, endüstriyel tesislerde, ulaşımda ve diğer sektörlerde uygulanabilir.

3. Karbon Ayak İzi Azaltma: Elektrik üretimi ve tüketimi, genellikle karbon salınımına
neden olan bir süreçtir. Karbon ayak izini azaltmak için fosil yakıtlara dayalı enerji üretiminin
azaltılması ve karbon emisyonlarının azaltılması önemlidir.

4. Doğal Kaynakların Korunması: Elektrik üretimi için kullanılan kaynakların

sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi ve korunması gerekmektedir. Hidroelektrik santrallerde
su kaynaklarının korunması, rüzgar ve güneş enerjisi projelerinin çevresel etkilerinin
azaltılması gibi önlemler bu ilkeleri destekler.

5. Atık Yönetimi: Elektrik üretimi ve tüketimi süreçlerinde ortaya çıkan atıkların doğru
şekilde yönetilmesi ve geri dönüşümünün teşvik edilmesi, çevre koruma ve sürdürülebilirlik
açısından önemlidir.

Bu ilkelerin uygulanması, enerji sektörünün çevresel etkilerini azaltmak ve gelecek nesillere

yaşanabilir bir çevre bırakmak için önemlidir. Bu nedenle, hem kamu sektörü hem de özel
sektör, çevre koruma ve sürdürülebilirlik ilkelerini benimseyerek ve uygulayarak bu hedeflere
katkıda bulunmaya çalışmaktadır
KAYNAKÇALAR

AYANOĞLU, Taner. "Elektrik Kamu Hizmetinden Elektrik Piyasasının Düzenlenmesine

Doğru." İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi 13, no. 1-3 (2003).

KILIÇARSLAN, Seda. "Tüketici Sözleşmelerinde Bilgilendirme Yükümlülüğü." Hacettepe

Hukuk Fakültesi Dergisi 5, no. 2 (2005): 183-222.

CAN, Mustafa Erdem. Hukuki açıdan Elektrik Piyasasında Rekabet. Ankara: Turhan
Kitabevi, 2006.

ERGÜN, Çağdaş Evrim. Elektrik Piyasasında Kamu Hizmeti. Ankara: Çakmak Yayınevi,
2010.

KADIOĞLU, Kamil. Gerekçeli-Açıklamalı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Yargıtay

Kararları ve ilgili Mevzuat. 2. Baskı. Ankara: Turhan Kitabevi, 2005.

GÜL, İbrahim. "Rekabetçi Bir Elektrik Enerjisi Sektörü İçin Pazara Girişin Düzenlenmesi."
Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı - Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku,
Ankara, 2002.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu. "EPDK." www.epdk.org.tr.