2.

GAIA – URAREN TEKNOLOGIA GARBIAK

1. MIKROFILTRAZIOA

Mikrofiltrazioa bereizketa fisikoko teknika bat da, eta mintz erdiiragazkor bat erabiltzen du, poro
kontrolatuekin, likido batean esekitako partikulak eta materialak bereizteko.

Funtzionamendua

• Likido bati presioa eginez, tamaina kontrolatuko poroak dituen mintz erdiiragazkor batetik
igaro, eta partikulak eta material esekiak bereizi.
• Partikula handienak mintzaren gainazalean geratzen dira.
• Likido garbia eta partikula txikienak, berriz, mintzetik igarotzen dira eta atzeko aldean
biltzen dira.

Atalak

1. Uraren prestakuntza: Poro nagusiak kendu

2. Mintzaren aukeraketa
3. Ekipoaren muntaia.
4. Presioa aplikatzea: Mintzetik pasatzera behartzeko
5. Iragazitako likidoa biltzea
6. Mintzaren garbiketa
Egitura

• Mintza
• Mintzaren euskarria
• Presioa aplikatzeko sistema
• Elikadura ontzia
• Biltzeko ontzia
• Mintza garbitzeko sistema
Parametro nagusiak

1. Poroaren tamaina: zehaztu zein partikula atxikitzen diren mintzaren gainazalean eta zein
pasatzen diren bertatik. 0,1 eta 10 mikrometro artean
2. Eragiketa-presioa: Likidoa mintzean zehar bultzatzeko. 1-100 psi bitartean
3. Fluxuaren abiadura: Fluxu-abiadura egoki batek mintzaren gainazalean partikula-geruzak
sortzea saihets dezake.
4. Likidoaren biskositatea: biskositate altuak likidoaren fluxua oztopatu dezake mintzean
zehar.
5. Tenperatura: Tenperatura altu batek iragazketa-tasa handitu dezake, eta tenperatura baxu
batek, berriz, prozesuaren eraginkortasuna murriztu.
6. pH: mikrofiltrazioaren eraginkortasunean eragina izan dezake.

Abantailak eta desabantailak

ABANTAILAK DESABANTAILAK
• Eraginkorra partikula handi samarrak • Partikula oso txikiak deuseztatzeko mugak.
ezabatzean • Mintza buxatzea partikulen metaketaren
• Giro-tenperaturan funtzionatzeko ondorioz.
gaitasuna • Eragiketa-kostu erlatiboki altuak.
• Energia-kontsumo txikia • Likidoaren aurretratamenduaren beharra
• Kontrolatzeko eta automatizatzeko kasu batzuetan
erraza
• Industria- eta bioteknologia-aplikazio
ugari

1
 Zein sektoreri zuzenduta?

• Elikagaien industria: Likidoak eta elikagaiak bereizteko eta garbitzeko erabiltzen da

(zukuak, esnea, ardoa, garagardoa, etab)
• Industria farmazeutikoa: Produktu farmazeutikoak bereizteko eta garbitzeko (proteinak,
antigorputzak, birusak, etab.)
• Uren tratamendua: Esekitako partikulak eta kutsatzaileak kentzeko eta ura
berrerabiltzeko
• Industria kimikoa: Produktu kimikoak bereizteko eta garbitzeko ( erretxinak eta
polimeroak)
• Industria elektronikoa: Osagai elektronikoen produkzioan erabilitako likidoak garbitzeko
• Kosmetikoen eta norberaren zaintzaren sektorea: Osagaiak bereizteko eta garbitzeko

Ingurumen hobekuntza

• Energiaren aurrezpena: Presio bidezkoa denez beste batzuk baino gehiago aurreztu,
lurrunketa erabiltzen dutenak baino gehiago adibidez.
• Hondakinak murriztea: Gainera, sortutako hondakinak ez dira hain toxikoak, eta errazago
maneiatzen eta baztertzen dira
• Uraren aurrezpena: Industria-prozesuetan ura berreskuratzeko eta berrerabiltzeko erabil
daiteke
• Uraren kalitatearen hobekuntza
• Emisioak murriztea

Hobekuntzaren disziplina

Bereizteko teknika tradizionalekin alderatuta (sedimentazioa eta zentrifugazioa), eraginkorragoa

da, presio baxuagoetan jarduteko gaitasuna, eta, beraz, energia-kontsumo txikiagoarekin, eta
tamaina oso txikiko substantziak iragazteko gaitasuna.

Aldakorra da, eta hainbat esekidura-motatara egokitu daiteke.

Etengabe eboluzionatzen eta hobetzen ari da, partikulak eta molekulak hainbat aplikazio-
eremutan bereizteko soluzio berritzaile eta eraginkorrak eskaintzen dituena

2. IOI TRUKAGAILUA

Ura tratatzeko teknologia da:

• Ura bigundu edo desmineralizatzeko

• Uraren beste substantzia batzuk deuseztatzeko (negoziazio, desionizazio, desnitrifikazio eta
desinfekzio prozesuetan)

Zertan datza?

• Prozesu kimiko espezifikoa da

• Uretan nahi ez diren ioi disolbatuak (nitratoa, fluorra, sulfatoa eta artsenikoa) antzeko karga
duten beste ioi batzuekin trukatzen dira

ERRETXINA MOTA TRUKATZEN DIREN IOIAK

SAC Katioiak
WAC Katioiak (bikarbonatoa)
SBA Anioiak, karbonatoak eta silikatoak
AMB Anioiak (azido sendoak)

Erretxina birsorkuntza

• Ioi trukaketa ondoren erabilitako erretxina ez da erabilgarria

2
 • Erretxina birsortzeko beharra dago
o Erretxinan jatorrizko ioia uzten da eta aurretik trukatutako ioiak husten dira.
• Erabiltzen diren produktuak
o Gatz arrunta (katoientzat)
o Azido klorhidrikoa/sulfurikoa (katoientzat)
o Sodio Hidroxidoa/Amonio Hidroxidoa (anioientzat)

Ekipoaren osagaiak

• Zutabe zilindrikoa
• Presurizatua eta erretxinarekin
• Balbula eta tutueria-sistema
• Erretxina birsortzeko sistema

Lan zikloa

1. Ioi trukea (erretxinaren prozesu kimikoa)

2. Garbiketa-fasea
3. Birsorkuntza-fasea (erretxina geroago berrerabiltzeko)
4. Irakuzketa leuna (erretxina garraiatzeko lan tokira)
5. Irakuzketa azkarra (soluzioan dauden arrastoak ezabatzeko)

Ingurumen hobekuntza

Lortutakoa

• Ur-garbia
• Substantzien %99-%99.9 deuseztatu
• %80-%99-ko errendimendua
• Erretxina birsortzeko, gatz kantitate handiko hondakinak kanporatu → normalean hori
berriro ere garbitu baina makinak kaltetzeko probabilitatea

Aplikazio sektorea

• Ur tratamendua → edatekoa edo ez

• Elikagai industria → janari edo edaria desmineralizatzeko (adb. Azukrea edo zukuak)
• Industria kimikoa → adb. Kloroa produzitzeko
• Katalisia
• Farmazia industria →Antibiotikoak lortu edo pirulen zapore ezatsegina ezkutatu
• Metalak eta hauek tratatzeko industria

3. IKATZ AKTIBOZKO IRAGAZKIAK

Gainazal berezi handia duen material porotsua da, eta, horri esker, kutsatzaile ugari harrapatu eta
desegiten dira. Gasak eta likidoak iragazteko erabiltzen den materiala da, eta substantzia organikoak
eta ez-organikoak desegiten ditu.

3
 Funtzionamendua

Ikatz aktiboak porositate-azalera handia du, eta horrek uretan edo bertatik isurtzen den airean
dauden kutsatzaileak harrapatzen ditu. Iragazkia beteta dagoenean, aldatu eta tratatu egin behar da
prozesua errepikatzeko.

Atalak

1. Gorputza: material iragazlea eusten duen filtroaren estruktura da

2. Material iragazlea: material hau ikatz aktiboa da, hau filtroaren
gorputzaren barruan jartzen da
3. Sarrera eta irteera bitartekoak: hauek urari edo aireari filtrotik
pasatzen uzten die
4. Atxikipen-sistema: batzuetan, ikatz-iragazki aktibatu batek sare
bat edo oihal-geruza bat izango du material iragazlea bere lekuan
atxikitzeko

Egitura

Ikatz-iragazkien barne-egitura nahiko sinplea da. Ikatz aktibatua sarrera eta irteera dituen iragazki-
gorputz batean jartzen da. Ura edo airea sarreran sartzen da eta ikatz aktibatua zeharkatzen du
irteeratik irten aurretik. Material iragazlea iragazkiaren gorputzaren barruan dago, eta pellet,
granulu, hauts edo bloke moduan egon daiteke.

Parametro nagusiak

1. Iragazketaren eraginkortasuna: Iragazketaren eraginkortasuna iragazkiak ur edo airetik

ezpurutasunak eta usainak ezabatzeko duen gaitasunari dagokio (kloroa, produktu
kimikoak, metal astunak eta beste kutsatzaile organiko batzuk.)
2. Iragazkiaren bizitza erabilgarria: Iragazkiaren bizitza erabilgarria erabilitako material
iragazle kopuruaren eta ezabatzen den kutsatzaile kopuruaren araberakoa da. (6-12
Hilabete)
3. Fluxu-tasa: Fluxu-tasa aldi jakin batean iragazkitik igaro daitekeen ur edo aire kopuruari
dagokio.
4. Iragazkiaren tamaina: Iragazkiaren tamaina iragaziko den ur edo aire kopuruaren eta
aplikazio espezifikoaren araberakoa izango da.

Sektoreak eta aplikagarritasuna

Prozesu hau hainbat sektoretan aplika daiteke, edateko uraren tratamenduan, hondakin-uren
tratamenduan, elikagaien industrian eta farmazia-industrian, besteak beste. IHOBEk sortutako
zerrendari erreparatuz gero bertan hainbat sektore eta aplikazio azaltzen dira, hona hemen
zerrenda:

• Industria kimikoa (NACE 20)

• Metalurgia, burdinazko, altzairuzko eta ferroaleaziozko produktuen fabrikazioa (NACE 24)
• Ibilgailuen fabrikazioa (NACE 29)
• Hondakinen tratamendua (NACE 38)

Ingurumen hobekuntza

• Airearen kalitatea hobetzea: Ikatz aktiboa hainbat aplikaziotan erabiltzen da airea

arazteko, hala nola usainak kentzeko, konposatu organiko lurrunkorrak (KOL) eta gas
toxikoak xurgatzeko eta hiriguneetan kutsadura atmosferikoa murrizteko.
• Hondakin arriskutsuak murriztea: Airearen eta uraren kutsatzaileak ezabatzean, ikatz
aktiboarekin iragazteko teknologiak prozesu industrialetan sortutako hondakin
arriskutsuen kopurua murrizten laguntzen du.

4
 • Berotegi-efektua eragiten duten gasen emisioak murriztea: ikatz aktiboarekin
iragazteko teknologiak berotegi-efektuko gasen emisioak murrizten laguntzen du,
ezabatutako kutsatzaile asko ozono troposferikoaren eta berotegi-efektuko gasak baitira.

Hobekuntzaren disziplina

• Konposatu organikoak kentzeko gaitasuna: Oso eraginkorra pestizidak, herbizidak,

farmaziako produktuak, industriako produktu kimikoak…
• Beste teknika batzuek ezabatu ezin ditzaketen loturak ezabatzeko gaitasuna (adibidez, olio
mineralak, aromatizatzaileak, disolbatzaile kloratuak…)
• Aurreklorazioak zapore desatsegina utzi dezake uretan. Ikatz aktiboarekin iragaziz gero
aldiz, zapore hobea lortzen da
• Uraren kalitate hobeagoa: Uraren kalitatea hobetzen du ezpurutasun eta kutsatzaileak
ezabatuz
• Kostu txikia: Ikatz aktiboa nahiko merkea da ura tratatzeko beste metodo batzuekin
alderatuta, alderantzizko osmosiarekin, esaterako

4. ELEKTROKODIALISIA

Bereizketa elektrokimikoko prozesu bat da, non elkartruke

ionikoko mintz selektiboen bidez ioiak substantzia batetik beste
batera mugitzen dira, balio erantsia duen produktu bat utziz.

Mintzetan zehar korronte elektriko bat aplikatzen da, eta horrek

kargatutako ioiak mintzetara migratzea eragiten du, haientzako
hautagarriak baitira. Ioiak banandu eta mintzen kanpoko
geruzetan metatzen dira; horri esker, konposizio ioniko
desberdinak dituzten bi disoluzio-korronte lor daitezke.

Onurak
• Fabrikazio-prozesuak modernizatzen ditu, produktibitatea,
segurtasuna eta kalitatea hobetuz
• Efizientzia handitzen du, fabrikazioko kostuak murriztuz
• Lotutako jarduerei ekonomikoki laguntzen diete
• Industria-jardueraren balio erantsia handitzen du, beste komunitateekiko lehiakortasun
globala handituz

Zer proposatzen du elektrolisiak

5
 Atalak

• Bi elektrodo ditu aldeetan (anodoa eta

katodoa)
• Mintz hautakor iragazkorra, bi motakoak
daude: katodikoak eta anodikoak.
Tartekatuta kokatzen dira.
• Korronte sorgailua
• Zelula likidoz hornitzeko hodia
• Likido garbiaren irteera hodia
• Salmuera likidoaren irteera hodia
• Elementu guzti hauek biltzen dituen egitura

Elektrolisiaren erabilerak

• Ur edangarriaren sektorea. Oso erabilia ura gatzgabetu eta ur edangarria lortzeko

• Elikaduraren sektorean
• Industria farmazeutikoan
• Industria bioteknologiakoan
• Mineralen berreskuratzean
• Ur zikinen garbiketan.

Beste sistemekin hobekuntza

Eraginkortasun energetikoa

Beste metodo batzuek baino energia gutxiago kontsumitzen du, ez baitu presio handirik edo
tenperatura alturik behar.

Uraren kalitatearen hobekuntza

Metal astunen ioiak, gatzak eta uretan disolbatutako beste kutsatzaile batzuk kentzen ditu.

Kostu txikia

Destilazioa edo menbrana bidezko filtrazioa baina merkeagoa da.

Ur kantitate handi zein txikietarako erabilgarria

Prozesu industrialetarako aproposa da.

Uraren berrerabilera

Tratatutako ura hainbat aplikaziotan berrerabiltzea ahalbidetzen du, eta horrek baliabide
hidrikoak kontserbatzen eta hondakin-uren kopurua murrizten laguntzen du.

Diseinu malgutasuna

Prozesu honek konfiguratzeko malgutasun handiagoa ahalbidetzen du.

5. ELEKTROKOAGULAZIOA

Prozesu elektrokimiko bat da, hainbat

materialez egindako elektrodoei korronte
elektrikoa ematean datzana. Prozesu honen
bidez ura garbituz.

6
 Sarrera

• Ingurunearekiko kostea oso handia da gaur egun

• Azken hamarkadan garrantzia handia hartu du
• Uraren garbiketaren inguruan
• Metodo kimikoak erabiliz

Prozesua

1. Elektrokoagulazioa uretan sortzen diren hondakinak arazteko metodo alternatiboa da

2. Uretan dauden hondakinak desegonkortzeko prozesu bat da suspentsioan, emultsionatuta
edo disolbatuta badaude, tentsio txikiko korronte zuzeneko korronte elektrikoaren bidez
eta sakrifizio elektrodo metalikoen bidez (burdina, aluminioa),
3. Karga positiboa duten ioi metalikoek (katioiek) anodoa uzten dute eta modu negatiboan
kargatutako kutsatzaileekin (anioiekin) elkartzen dira erakarpen elektrostatikoaren bidez.
4. Katodoaren aldean hidrolisia sortzen da, ur
molekulak hidrogeno ioietan eta hidroxiloan
banatuz.
5. Hidroxilo ioiak metalezko katioiekin
konbinatzen dira hidroxido metalikoak. Hauen
pilaketek flokuluak eratzen dituzte.
6. Katodoan sortzen diren gas hidrogenozko burbuilek flokuluak astindu eta azalera bultzatzen
dituzte, eta horrek uretatik bereizten ditu. Batzuetan, gas hidrogenozko burbuila nahikorik
ez dagoenean, flokuluak dekantazio bidez bereizten dira uretatik.
7. Emaitza ur tratatua da.

Alderdi onak eta txarrak

ALDERDI ONAK ALDERDI TXARRAK

• Prozesu merkea da
• Ekipo sinplea eta erraza behar da
• Ur edangarria eratzeko gai da
• Produktu kimikoak biltegiratzeko eta
erabiltzeko eskakizunak ezabatzen ditu
• Lohi oso egonkorrak sortzen ditu eta
askoz ere gutxiago
• Flokuluak oso erraz bereizi daitezke
iragazketa batekin
• Hilketa edo sakrifizio elektrodoen
berrezartzea
• Lohiek dituzte
• Lekuaren arabera elektrizitatearen
erabilpena garestia izatea dauka
• Efizientzia arazoak egon daitezke
katodoak oxidatu ezkero
• Tratatzen den ur kantitatea txikiagoa da
beste tratamenduekin alderatuz burdin
eta aluminio konzentrazio handiak

Aplikazioak

• Udal-tratamenduko instalazioetatik urrun dauden egoitzetara

• Itsasontzietan hondakin-urak tratatzeko, ekaitzetan ontzia makurtzen eta astintzen denean
ere funtzionatzen jarraitzen gai izateko
• Base militarretako edukiontzien barruan
• Beste metodo batzuen bidez desagerrarazten zailak diren kutsatzaile asko biltzen ditu
horrek, hala nola zianuroa, fluoruroa, sufrea eta fenolak

6. ALDERANTZIZKO OSMOSIA

Urari presioa aplikatuz funtzionatzen duen prozesua, mintz erdi-iragazkor batetik garraiatuz,
mineralak eta partikula zein edateko uraren ioiak ezabatzeko helburuarekin.

7
 • Ur solutua mintzaren presurizatutako aldean atxikitu
• Ponpa batekin presioa handitu, disolbatutako gatz
guztien %95-a erreus-fluxuan drainatzeko
• Presio-kantitatea → Gatz kontzentrazioaren menpe

Sistema sinple baten funtzionamendua:

• Ponpa baten bidez tratatu beharreko ura
bultzatzen da
• Presioa handiagotuz, likidoa menbranatik
pasa
• Hondakinak alde batetik eta ur purifikatua
bestetik atera

Parametro nagusiak

• Sedimentuaren dentsitate-indizea (SDI)

• Presio diferentziala
• Iragazki-fluxu normalizatua
• Erreusen ehunekoa
• Presio-erorketaren koefizientea

Eguneko sistemekin konparatutako abantailak

• Mantentzeko erraza. Aldi bakoitzean iragazkiak eta mintza

aldatzeaz arduratu besterik ez.
• Oso sistema efizientea da. Kalkuluen arabera, elementu
kutsatzaileak ezabatzeko ehunekoa %99koa da.
• Ingurumena errespetatzen duen prozesua da. Ura
tratatzeko aparatuek ez dute substantzia kimikorik edo
kaltegarritik erabiltzen.
• Oso energia gutxi kontsumitzen du.
• Aplikazioa merkea da. Fabrikazio, instalazio eta mantentze
kostuak ez dira oso handiak.

Industria aplikazioak eta hauen erabilerak

• Osasun industria • Industria kimikoa

• Elikagaien eta edarien industria • Energia elektrikoaren ekoizpena
• Industria magnetikoa • Abeltzaintza eta nekazaritza

APLIKAZIOAK ERABILERAK
Industria farmazeutikoa Ur oso puruaren erabilera behar da
Elikadura eta edari industria Hozketa, lurrunaren ekoizpena eta garbiketa
Galdaren elikadura Turbinak eragiteko lurrun garbia
Nekazaritza eta abeltzaintza Baratzetan erabilitako ura purifikatzeko
Industria metalurgikoa Kalitate handiko ura, garbitzeko eta uretan pasatzeko

Prozesuaren aurretratamenduak

Sedimentuen kontrola

• Aurre-iragazkiak kontrol bakarra

• Garbitzeko korrontearen aurkako iragazkia silex antrazita multimediekoa
• (SDI) > 3 → Mintzaren tapoi goiztiarra

8
Inkrustazio kontrola

• Ur-deskaltzifikatzaile tradizionalek egina

• Ordezko sistema bikoitza:
1. Elikadura-ur altua duenean
2. Uraren gogortasun handia bada
3. Iragazketarako biltegiratze egokirik ez badago
4. Deskaltzifikatzaileak birsorkuntzan zehar prozesua blokeatu ezin badu

Deklorazioa

Klorazioaren ondoren uretako hondar-kloro

konbinatu guztia ezabatu, ur-ibilgu hartzaileetara
deskargatutako edo berrerabiltzeko diren
efluenteen efektu toxikoak murrizteko

Kontrol biologikoa

• Mikrobioek biofilmak sor ditzakete mintzaren gainazalean → iragazketaren ekoizpena

murriztu.
• Esterilizadore ultramorea soluzio ona: bost mikroiko kartutxo-iragazki batekin aurre-
iragaztea, transmisioa maximizatzeko.