KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO

CHED Memorandum Order bilang 20 serye ng 2013 3. Hanguang Elektroniko o Internet

Mga dapat tandaan sa pangangalap ng
Ang CHED Memorandum Order bilang 20 serye
impormasyon mula sa internet:
ng 2013, ay pinamagatang “General Education
1. Isaalang-alang ang uri ng website.
Curriculum: Holistic Understandings, Intellectual and
2. Kilalanin ang kredibilidad ng may akda.
Civic Competencies” at ito ay itinatag noong ika-28 ng
3. Tukuyin ang paraan ng paglalahad ng
Hunyo 2013. Kung saan isinasaad nito ang pag-ayon sa
impormasyon.
United Nation’s Millenium Summit na sulosyunan ang
4. Ikumpara ang mga impormasyon o datos na
iba’t ibang problema kabilang na sa kahirapan,
nakalap sa iba pang mapagkakatiwalaang
kababaihan, kalusugan at kapaligiran sa pamamagitan ng
website.
pagreporma sa edukasyon. Matutulungan nito ang mga
5. Suriing mabuti ang nilalaman ng kakalaping
mag-aaral ng high school upang makapaghanda sa mga
datos.
pagbabagong likha ng globalisasyon sa kasalukuyan.

KOMUNIKASYONG DI-BERBAL
K-12 Curriculum
- Ito ay isang sistema ng komunikasyon na
Ang K-12 Curriculum ay programang ipinatupad
hindi gumagamit ng salita. Gumagamit ito ng
ng Kagawaran ng Edukasyon, ito ay isinakatuparan sa
mga kilos ng katawan o kalidad ng tinig
bansang Pilipinas taong 2012. Kung saan nagsisimula
upang magpahayag ng mensahe sa halip na
ang edukasyon sa Kindergarten at mayroong
wika.
labindalawang taon ng basic education – anim na taon sa
elementarya, apat na taon sa Junior High School, at Mga Anyo/Uri:
dalawang taon sa Senior High School. Sa loob ng
1. Oras (chronemics)
dalawang taon na naidagdag, maaring pumili ang mga
2. Kinesics – kilos ng katawan
mag-aaral sa iba’t ibang strand nang sa gayon ay mas
3. Paralanguage – paraan ng pagbigkas ng
lalo pang malinang ang kanilang mga kaalaman at
salita
kasanayan. Kabilang dito ang Academic Strands -
4. Haptics – pandama
Science, Technology, Engineering, & Mathematics
5. Simbolo (iconics)
(STEM), Humanities and Social Sciences (HUMSS),
6. Kulay
Accountancy, Business, & Management (ABM). Mayroon
7. Espasyo (proxemics)
ding Technical-Vocational-Livelihood Strands na
intimate
kinabibilangan ng Information and Communication (ICT),
social distance
Arts and Design, at Home Economics.
personal distance
public distance
PAGPOPROSESO NG IMPORMASYON PARA SA KOMUNIKASYONG BERBAL
KOMUNIKASYON
- Ginagamit ang makabuluhang tunog at sa
paraang pasalita.
- Tumutukoy sa pagpaparating ng ideya o
Mga Uri ng Batis o Hanguan ng Impormasyon:
mensahe gamit ang salitang nagprisinta
1. Hanguang Primarya (Primary Sources) samga kaisipan.
- Mga orihinal na pahayag, obserbasyon, at 1. Tsimisan
teksto na direktang nagmula sa isang 2. Umpukan
indibidwal, grupo o institusyon na nakaranas, 3. Talakayan
nakaobserba o nakapagsiyasat ng isang 4. Pagbabahay-bahayan
paksa (San Juan, et. Al., 2018). 5. Pulong-bayan
6. Ekspresyong Lokal
Halimbawa:
Ulat pampamahalaan, Talambuhay, asosasyon,
TSISMISAN
union, fraternity, katutubo o mga minorya, union,
Samahan, simbahan, at gobyerno. Mga Dapat Isaalang – Alang:
2. Hanguang Sekondarya (Secondary Sources) 1. Kakayanan sa pakikinig.
- Ang tawag sa mga pahayag ng
2. Pagkuha ng mahahalagang ideya at paksa.
interpretasyon, opinion at kritisismo mula sa
mga indibidwal, grupo o institusyon na hindi 3. Pagtukoy ng kasinungalingan at katotohanan.
direktang nakaranas, nakaobserba o
4. Mas mapalalim ang pag unawa sa iyong naririnig.
nagsaliksik sa isang paksa o penomeno (San
5. Pagkakaroon ng bukas na isipan.
Juan et. Al., 2018)
Halimbawa:
Anetch ba ang Tsismis?
Bibliograpiya
Hanguang aklat – diksyunaryo, encyclopedia  Kastila: chismes; Ingles: gossip.
atlas  Komunikasyon na may negatibong impormasyon
Artikulo galing sa magazines o kwento tungkol sa isang tao o grupo,
History book kadalasang pasalungat sa katotohanan.
Literature reviews (movie review, book review)  Ginagamit ng mga tsismoso at tsismosa.
Tesis, disertasyon
  Nagmumula sa “insecurities” ng nagpapakalat,
layunin nitong ibaba ang iba habang inaangat
ang sarili kahit hindi naglalayong magdulot ng
kabutihan.
Saan at Paano Nagmula ang Tsismis?
Ang pagkawili ng mga pilipino sa chismisan ay
nag-umpisa sa panahon pa ng pananakop ng Espanyol
sa bansa. Ang pag-chismisan ang nagsilbing "survival
mechanism", aliwan, at pag-alsa ng koneksyon ng mga
pinoy. Kung kaya't hanggang ngayon, ito'y isa parin sa
napapanahong gawain ng mga Pilipino sa bansa at pati
sa ibang lupalop ng mundo.
Sa Pilipinas lang ba Merong TSIMIS? Ito ba’y Parte na
ng Kultura Natin?
Ang mga Pilipino ay itinuturing ang tsismis bilang
bahagi ng pagiging magiliw, panlipunang pag-uugnay, at
pangunahing pangangailangan ng tao para sa koneksyon
sa iba. Sa kabila ng negatibong konotasyon, ang
tsismisan ay bahagi pa rin ng daynamiks na anteraskyon
ng mga Pilipino sa kapwa at maaaring maapagbigay sa
magkausap ng sikolohikal na koneksyon at kultura na
ugnayan sa lipunang ginagalawan.
Batayan o Sanggunian ng Tsismis
Tatlong Uri ng Pinagmulan o Pinanggalingan ng
Tsismis | Kabiling, C. (n.d.). Kalipunan KONKOM.
Obserbasyon ng Unang Tao/ Grupong
Nakakita o Nakarinig sa Itsinismis
- May tsismis na natatawag kung ang mga
tsismosa ay may nakikita o naririnig na
nagmumulan ng ideya kung ano ang kanilang
ibabahagi o itsitsismis sa kapwa nila tsimosa.
Halimbawa, nakita ni Deli ang asawa ng
kaniyang kaibigan na may kasamang ibang
babae sa daan. Pagkarating niya sa kanilng
bahay sinabi niya kaagad sa mga ksama niya
ang kaniyang nakita at makagagawa agad
sila ng konklusiyon na may kabit ang asawa
ng kaniyang kaibigan.
Imbentong Pahayag ng Isang Naglalayong
Makapanirang Puri sa Kapwa
- Ang paninirang puri ng isang tao ay isang
sinasabi o sinasalita na kasama ang lahat
para sa anumang pahayag na nakakasakit sa
reputasyon ng isang tao. Ang isang
halimbawa nito ay kung ang isang tao ay
ipinagkakalat o itsinitsismis niya na may
nakakahawang sakit ang kapwa niya tao at
naging dahilan ito upang wala ng taong
gustong lumapit o makipag kaibigan sa taong
sinisiraan niya.
Pabrikadong Teksto ng Nagmamanipula o
Nanlilinlang sa Isang Grupo o Madla
- Ito ay kadalasang kinakasangkutan ng mga
politiko, negosyante at dinastiyang politikal
upang manira ng kalaban, lituhin ang
taumbayan, o pagtakpan ang mga
kabuktutang gawain. Nangyayari ito sa
tuwing may eleksiyon, maraming taga
suporta na galing sa iba’t ibang partido ang
nagkakalat ng mga pabrikadong kwento
upang bumango ang pangalan ng kanilang
sinusuportahan at para makuha ang tiwala
ng mga mamamayan at maipanalo ang gusto
nilang manalo sa halalan.
Klasipikasyon ng Tsismis
1. Sumisingaw na parang alimuom kumakalat sa
panahon ng krisis at pagkabalisa; paghahanap
ng paliwanag sa pangyayaring 'di maunawaan;
eksaherado at walang katotohanan.
2. Pinagplanuhan layuning sirain ang katunggaling
indibidwal o grupo, advertising o propaganda;
instensyonal na tsismis.
Mga Uri ng Tsismis
1. Home-stretcher - pangyayari kumakalat bago
ang aktwal na pangyayari.
2. Pipe-dream/ Optimistikong Tsismis - imahen
ng positibong pangyayari sa hinaharap.
3. Bogey - nagdudulot ng labis na pagkabalisa sa
sumasagap at nagpakalat.
4. Wedge-driver/Agresibo; mapanira at matindi
ang epekto.
Mga Klase ng Tsismis
1. Bahagyang Totoo
2. Binaluktot na Katotohanan
3. Dinagdagan o Binawasang Katotohanan
4. Sariling Interpretasyon sa Nakita o Narinig
Lugar Kung Saan Karaniwang Nagaganap ang
Tsismis:
Kapitbahayan
Purok
Paaralan
Internet
Kahit saan
Epekto ng Tsismis
Masamang Dulot:
Ugat ng ‘di pagkakaunawaan
Pagtatanim ng sakit ng loob sa kapwa
Pagkasira ng relasyon /samahan
Pagbabago ng karakter ng isang indibidwal
Pagkasira ng kalusugan
-pisikal at mental
Magandang Dulot:
Nagpapalalim ng ugnayan ng bawat isa.
Maaaring makapagbigay ng ideya hinggil sa mga
isyung binibigyang pansin ng mamamayan.
Nagbibigay ng panandalaiang katuwaan at
kaluwagan sa damdamin ng mga tao.
Mga Batas Laban sa Tsismis
1. Nachismis ka ba sa isang group chat, forum, o
Facebook group?
Pwede mong kasuhan ng criminal case na
CYBERLIBEL under R.A. 10175 na may kulong na 6
months and one day to 6 years imprisonment - pricion
correcional in its minimum and medium periods.
2. Ang tsismis ba ay verbal, o salita na kinakalat sa
mga kakilala?
Anumang sinungaling at walang katotohanang
paninira na ipinahayag mula sa salita o kilos, na
nakakasira sa isang reputasyon at karakter ng isang tao
ay SLANDER. Ito ay pinaparusahan ng kulong at isang
krimen under Article 358 ng Revised Penal Code, na
ang penalty ay pwedeng hangang 6 years - pricion
correcional in its minimum and medium periods.
3. Ang tsismis ba ay laban sa isang menor de edad?
CHILD ABUSE yan o violation yan ng Section 10 ng
Republic Act No. 7610 known as "Special Protection
of Children Against Abuse, Exploitation and
Discrimination Act" or "Anti- Child Abuse Act". Ang
kaparusahan sa Child Abuse ay usualy pagkakakulong ng
12 years.
4. Inintriga ka ba para siraan ang dangal at
reputasyon mo?
Nasa Article 364 ng Revised Penal Code of the
Philippines ay nagsasabi na krimen ang "INTRIGUING
AGAINST HONOR". The penalty of arresto menor (1 day
to 30 days of imprisonment) or fine not exceeding 200
pesos shall be imposed for any intrigue which has for its
principal purpose to blemish the honor or reputation of a
person.
5. Ang tsismis ba sa iyo ay pinagbintangan ka na
gumawa ng isang krimen?
Ayon sa Revised Penal Code, Article 363,
"INCRIMINATING INNOCENT PERSON", ang sinumang
tao, not constituting perjury, na direktang pinagbintangan
o isinama ang isang inosenteng tao sa paggawa ng isang
krimen ay may parusang pagkakakulong na arresto
menor (1 day - 30 days).
UMPUKAN
Ano ang Umpukan?
- Ang ibig sabihin ng umpukan ay ang paggawa
ng tao ng maliit na grupo o pagtitipon para sa isang
pangyayari o okasyon
-Ito ay ang impormal na paglalapit ng tatlo o higit
pang mga kilala para mapakag-usap ng magkaharap.
- Ito ay hindi planado at nangyayari lamang dahil
sa bugso ng pagkakataon.
Sino ang kalahok?
Ang mga kalahok ay hindi planado ngumit
magkakakilala, hindi sila sadyang magkakalapit o mga
niyayang lumapit.
Sa mga pagkakataon na may hindi kakilala na
sumali sa umpukan, sila ay tinatawag na “usisero”
Ano ang mga paksa sa umpukan?
Kadalasan ang paksa ay hindi rin planado- ito ay
maaring tungkol sa buhay ng isang tao, mga
magkakaparehong interes o kaya naman ay pagbabahagi
ng mga pangyayari sa kanya-kanyang buhay.
Saan ito nagaganap?
 Paaralan
 Opisina
 Korte
 Kanto/tabing kalsada
Mga halimbawa ng umpukan:
 Debate
 Kaswal na pakikipag-usap
 Pakikipagtalo
 Pagbibigay katwiran
Uri ng umpukan:
Hindi Planado- isang uri ng umpukan na madalas na
nagaganap sa mga hindi inaasahang oras o pangyayari
Halimbawa : umpukan sa tabing-kalsada (maaring dahil
sa isang aksidente o isang pangyayari sa barangay)
Planadong umpukan - isang uri ng umpukan na kung
saan ay may nakatakdang oras, araw, at lugar kung
kailan ito gaganapin.
Halimbawa: umpukan tuwing reunion o mga pagsasalo
Salamyaan - Isang uri ng umpukan sa Marikina kung
saan tampok ang kainan, kantahan at paglalaro ng bingo
kasama na rin ang chismisan at balitaktakan na
nagaganap sa silungan o tambayan.
Ub-Ufon - Ito ay isang uri ng umpukan na nagmula sa
Barlig, Mountain Province. Ito ay tinakdang pagsasama-
sama ng mga magkakabayan para magpakilala, mag-
usap hingil sa iba’t-ibang isyu, magbigay ng payo,
magresolba ng alitan, magturo ng tugtukon sa mga
nakakabata at pag-iimbita sa mga okasyon, maari rin
itong tungkol sa pagtutulungan sa mga problema gaya ng
pinansyal na pangangailangan.
Kalamangan ng umpukan (Pros)
Nagkakaroon ng pagkakaisa at
pagkakaintindihan sa pagitan ng mga taong
kalahok sa isang umpukan
Ang mga kalahok sa umpukan ay nagkakaroon
ng pagkakataong magbigay ng kani-kanilang
sariling saloobin at opinyon sa isang paksa o
bagay.
Nagbubunga ito ng isang maayos at
organisadong plano.
Nakakakalap ng mga mahahalagang
impormasyon at nagkakaroon ng oras para
makapaghanda sa isang okasyon o pangyayari.
Kahinaan (Cons)
Maaring magdulot ng hindi pagkakaintindihan at
pagaalitan na pwedeng magbunga sa isang
away.
Maaring makasira sa isang tao o pangyayari dulot
sa mga nakalap na maling impormasyon.
Mga Epekto sa Pansarili at Panlipunang Aspeto
Mabilis na pagpapasaya: ang umpukan ay
maaring maging pagkakaton upang mabilisang
makapagpasaya o pagtalakay ng mga isyu o
plano.
Pakikipag-ugnayan: Ang umpukan ay isang
paraan para makipag-ugnayan sa mga kapwa na
kailangan ng agarang pag-uusap o pagpupulong.
Kasayahan at Komunikasyon: Sa
pamamagitan ng umpukan, mas nakakapag-
usap tayo ng kaswal at hindi pormal at opisyal.
Brainstorming: Nakakapagsagawa tayo ng
brainstorming para sa pagpapalawak ng mga
ideya at solusyon sa mga problema.
Motibasyon: Maaring magbigay ng inspirasyon
sa mga kalahok. Halimbawa na lamang nito ay
kapag ang paksa sa umpukan ay tungkol sa mga
achievements ng isang tao, maaring makakuha
tayo ng inspirasyon doon.
Pagpapalitan ng mga ideya at kaalaman: Sa
pamamagitan ng umpukan, ang mga indibidwal
ay maaring magbahagi ng kani-kanilang mga
kaalaman at karanasan na maaring magresulta
sa pagpapalawak ng kaalaman ng grupo.
Pagtuklas ng bagong oportunidad: Sa
pamamagitan ng umpukan, may mga
pagkakataon na maaring magdulot sa pagtuklas
ng mga bagong oportunidad para sa pag-unlad,
kolaborasyon at pakikipagtulungan.
Pinapalakas nito ang ugnayan sa kapwa at
mas umuusbong ang diwa ng pakikipag-
kapwa.
TALAKAYAN
KAHULUGAN NG TALAKAYAN
- Ang salitang talakayan ay nangangahulugang
pakikipag-usap. Ito ay hiniram sa salitang Kastila
na “charla,” na nangangahulugan din ng
pakikipag-usap o pagkakaroon ng maikling
usapan. Ang salitang Espanyol na ito ay
maaaring nagmula sa isang salitang Latin na
nangangahulugang pakikipag-usap sa isang
pandadaluhong o walang katuturang paraan.
- Ito ay isang proseso kung saan pinag-uusapan
ng mga tao ang isang partikular na paksa at
nagpapalitan ng kanilang mga ideya, opinion, at
karanasan. Ito ay karaniwang ginagamit sa mga
setting ng akademiko, sa mga pagpupulong, o sa
mga programa sa radyo at telebisyon. Ang
layunin ng talakayan ay palalimin ang pag-unawa
sa isang paksa, linawin ang mga kontrobersyal
na usapin, at isulong ang isang mas matalinong
desisyon o pananaw sa isang paksa.
- Ayon sa UP Diksyunaryong Filipino, ang
talakayan ay pag-uusap ng dalawa o higit pang
tao tungkol sa isang tiyak na paksa upang
maunawaan o malaman ang katotohanan.
- Ito ay tinatawag ding diskusyon.
MGA URI NG TALAKAYAN
1. Pormal na Talakayan
- Nakabatay sa tiyak na mga hakbang, may tiyak na mga
taong mamamahala at mamumuno ng talakay.
Nakahanda ang mga kalahok sa kanilang paglalahad,
pagmamatuwid o pagbibigay ng kuru-kuro.
- May itinalagang tagapagpadaloy o facilitator upang
matiyak ang kaayusan ng daloy ng diskusyon at asal ng
mga kalahok habang nagpapalitan ng impormasyon.
2. Impormal na Talakayan
- Ito ay malayang pagpapalitan ng kuru-kuro hinggil sa
isang paksa at walang pormal na mga hakbang na
sinusunod. Ito ay binubuo ng lima hanggang sampung
katao.
- Nangyayari sa mga di sinasadyang pagkikita.
- Ang mga kalahok mismo ang kusang nagmamaneho sa
diskusyon.
MGA URI NG PORMAL NA TALAKAYAN
 Panel Discussion - Binubuo ng tatlo o apat na
kasapi at isang pinuno na umuupo sa harapan ng
mga tagapakinig.
 Simposyum - Kahawig ng panel discussion pero
ito ay mayroong tiyak na paksang tatalakayin ng
bawat kasapi sa panel.
 Lecture-Forum o Panayam - Ito ay isang
malaking pagtitipon sa ilalim ng mga pinunong
maglalahad ng mahalagang suliranin. Maaaring
maglahad at magtalakay ng maraming paksa at
pagkatapos ay malayang pagtatanong upang
linawin ang paksang tinalakay.
MGA MAHAHALAGANG TAO SA TALAKAYAN
 Tagapagpadaloy
 Tagapakinig o Kalahok
 Kalmadong Kalahok o Neutralizer
Harapang Talakayan
- Isinasagawa ng harapan
- Personal o face-to-face na pakikipag-usap
Mediated na Talakayan
- Ginagamitan ng anumang midya kagaya ng radyo,
telebisyon, at social media
- Hindi harapan ang pakikipag-usap
MGA BENTAHE NG MEDIATED NA TALAKAYAN
1. Naiigpawan nito ang hadlang sa distansiya kung
ang mga kalahok ay magkakalayo.
2. Maraming tagapakinig o manonood ang naaabot
ng talakayang isinahimpapawid sa pangmadlang
midya kagaya ng radyo at telebisyon.
3. Ang midyang pangkomunidad ay mainam gamitin
sa mga talakayang hinggil sa mga gawaing
pangkaunlaran na nakatuon sa tukoy na
pamayanan.
KAHALAGAHAN NG TALAKAYAN
1. Ito ay nagsisilbing paraan ng pagpapalitan ng
mga ideya at opinyon ng mga kalahok.
2. Ito ay nagtataguyod ng pang-unawa at
pagkakaunawaan sa pagitan ng mga tao.
3. Ito ay nakakatulong upang mabigyang-pansin
ang mga isyu at suliranin sa lipunan.
KAHALAGAHAN NG TALAKAYAN SA
PANANALIKSIK
1. Nagbibigay ito ng pagkakataon para sa pag-
uusap at pagpapalitan ng mga ideya, opinion, at
impormasyon.
2. Nagbibigay ito ng pagkakataon na suriin ang mga
potensiyal na hadlang o kahinaan sa isang
konsepto.
3. Nagbibigay daan sa paglinang ng kritikal na pag-
iisip at kakayahan sa pagsusuri ng mga datos at
impormasyon.
LAYUNIN NG TALAKAYAN
1. Pagbusisi sa mga isyung kinakaharap ng isang
tao, grupo, pamayanan, o bansa.
2. Makahalaw ng aral, magkaroon ng linaw o
pagkakaunawaan, at makagawa ng desisyon at
hakbang upang maresolba ang partikular na
problema.
3. Magkaroon ng pagpapalitan, masinsinang
pagsusuri at pagtatasa, at pagtatahi ng mga
opinion, kaalaman, at proposisyon.
4. Makapagbigay ng mas mabuting pag-unawa sa
tinatalakay na paksa, pati na rin ang paglinang sa
kakayahan ng mga kalahok sa
pakikipagtalastasan at pagbabahagi ng kanilang
mga ideya.
KATANGIAN NG MABUTING TALAKAYAN
1. Aksesibilidad - Lahat ng kalahok ay nagbibigay
ng partisipasyon
2. Hindi Palaban - Nananatili ang pagkakaroon ng
paggalang na tono at pagsasagutan ng mga
ideya
3. Baryasyon ng Ideya - Inaasahan ang
pagkakaiba ng mga ideya upang matamo ang
higit na malalim na pagtatalakay
4. Kaisahan at Pokus - Gawain ng dalubguro na
maging tagapamagitan at tagapagkaisa ng mga
baryasyon ng ideya na tinatalakay.
KATANGIAN NG DI-MABUTING TALAKAYAN
1. Limitado - Bilang lamang ang nakikilahok sa
talakayan
2. Mababaw at Paulit-ulit ang Ideya -Hindi
nagpapakita ng baryasyon at walang kalaliman
ang tinatalakay
3. Walang Pokus ang Kaisipan - Magulo ang mga
ideyang inilalahad
SAAN NAGAGANAP ANG TALAKAYAN?
Pormal na Talakayan
 Itinakdang pagpupulong
 Palabas sa telebisyon at programa sa radio kung
saan pinipili ang kalahok
Impormal na Talakayan
 Umpukan – paglalapit ng tatlo o higit pang mga
magkakakilala para mag-usap nang magkaharap
 Tsismisan – pag-uusap sa pagitan ng dalawa o higit
pangmagkakalkilala o magkapalagayang loob.
 Mga hindi inaasahang pagkikita
MGA HALIMBAWA NG TALAKAYAN
Pormal na Talakayan
Kasalukuyang nagdedebate ang mag-aaral na
sina Ana at Mae tungkol sa paksang aborsyon.
Sa bayan ng Santa Maria, Bulacan, nagkaroon
ng pagpupulong ang mga miyembro ng
sangguniang bayan at mga opisyal ng barangay,
kasama na rin ang alkalde at bise-alkalde upang
talakayin ang mga suliraning kinakaharap at
pagpapalitan ng kani-kanilang opinion kung
paano ito masusulosyonan.
Impormal na Talakayan
Ang magkakaibigan na sina Bebang ay
nagtitipon-tipon sa sapa para pag-usapan ang
buhay ng kanilang kapitbahay na si Simang.
PAGBABAHAY-BAHAYAN
Ang pagbabahay-bahay ay isang gawain na
pagpunta sa iba’t ibang lugar at tirahan upang
magsiyasat ng mga bagay-bagay na maaaring
makakuha ng impormasyon o magbigay ng
mahahalagang impormasyon.
Bakit isinasagawa nag pagbabahay bahayan?
1. Upang makuha ang ibat-ibang uri ng audience na
sasagot at ibatibang uri ng sagot at mga
impormasyon sa mga tao.
2. Paunlarin at palawakin Rate ng Pagtugon
3. Upang matiyak na ang impormasyon ay tumpak
4. Upang Makakuha ng Kamalayan at Edukasyon
Patungkol sa Iba’t-ibang Paksa
5. Pagkalap ng datos
6. Upang Magkaroon ng Mas Malalim na Insight sa
mga Sensitibong Isyu sa Komunidad
Bakit mahalaga ang pagbabahay bahay?
 Upang magkaroon ng personal na ugnayan
 Para magkaroon ng mamalayan
 Para magkaroon feedback at pakikilahok ng mga
taong rumesponda
 Upang maabot ang Target na respondents
 Para magkaroon ng tiwala at pagkakaisa
 Upang mapalakas ang relasyon ng mga
residente sa isang komunidad
Pagpaplano
1. Layunin: Linawin ang layunin ng iyong
pagbabahay-bahay. Ito ba ay para sa
pangangampanya, pangangalap ng datos,
pagbebenta, o pagpapalaganap ng
impormasyon?
2. Target na repondents at Lugar: Piliin ang lugar
na iyong bibisitahin. Siguraduhing alam mo ang
demograpiko at partikular na pangangailangan
ng lugar na ito. Isama na rin ang tamang
 repondents or nararapat na tao para sa
kakalaping impormasyon.
3. Mga Materyales: Ihanda ang lahat ng kailangan
mong materyales, tulad ng brochures, flyers,
questionnaires, o samples ng produkto.
4. Pagsasanay: Kung ikaw ay bahagi ng isang
team, tiyakin na ang lahat ng miyembro ay
nasanay at alam ang layunin at proseso ng
pagbabahay-bahay.
Sa Pagbabahay-bahay:
1. Propesyonal na Itsura: Maging maayos at
propesyonal ang iyong pananamit. Ito ay
nagpapakita ng respeto at seriedad sa iyong
layunin.
2. Magalang na Pagpapakilala: Laging
magpakilala sa simula pa lamang. Sabihin kung
sino ka at ang layunin ng iyong pagbisita. Ito ay
nagpapakita ng transparency at pagiging bukas.
3. Pagpapakita ng Respeto: Igalang ang oras at
espasyo ng mga tao. Kung hindi sila interesado o
abala, magpasalamat at magpaalam nang
magalang.
4. Pakinig at Pakikipag-ugnayan: Maging
handang makinig at tumugon sa mga tanong o
pag-aalala. Ang epektibong komunikasyon ay
magpupursigi upang ang mga respondents at
mas makihalubilo at maging interesado sa ating
layunin at kinakalap na impormasyon.
5. Pagtatala ng Mahahalagang Impormasyon:
Kung kinakailangan, itala ang mga
mahahalagang impormasyon o feedback na
iyong nakalap para sa pag-aaral o future
reference.Ito ay para sa kinabukasan upang ikay
hindi na mahirapan kung kailangan mo mang
balikan ang impormasyong, at matiyak na ang
impormasyong iyong nakalap ay tama parin sa
sinabi or isinagot ng respondents
Pagkatapos ng Pagbabahay-bahay:
1. Pagpapasalamat: Kung posible, magpadala ng
pasasalamat sa mga tao na nagbigay ng kanilang
oras o nakilahok sa iyong aktibidad. Ito ay
nagpapakita ng pagpapahalaga at maaaring
makatulong sa pagbuo ng magandang relasyon.
2. Pag-aaral at Pag-aanalisa: Suriin ang
impormasyong nakalap at ang feedback mula sa
mga tao. Gamitin ito para sa pagpapabuti ng
iyong estratehiya o produkto at sa iyong layinin
tandaan na kailangan din nating respetuhin ang
mga sagot at dapat itoy para saiyo at saiyong
team lamang upang maprotektahan ang
pribasiya ng sumagot o lumahok sa inyong
aktibidad
3. Follow-up: Kung nangako ka ng follow-up action
(tulad ng pagpapadala ng karagdagang
impormasyon, produkto, o serbisyo), tiyaking
matupad ito sa napagkasunduang oras
Bakit Mahalaga na ating matutunan ang wastong gawi
ng pagbabahay bahay?
 Respeto sa Pribasiya
 Pagkakaroon ng Positibong Imahe
 Epektibong Komunikasyon
 Pangangalaga sa Kaligtasan
 Pagiging Epektibo sa Layunin
 Etikal na Responsibilidad
Pagbuo ng Long-Term na Relasyon Mga Kalamangan
(Pros):
1. Nagpapalalim ng pagkilala: Nagbibigay ito ng
pagkakataon para sa direktang komunikasyon at
personal na pakikipag-ugnayan, na maaaring
magtayo ng mas malakas na relasyon at tiwala
sa pagitan ng mga partido.
2. Targeted na Approach: Maaari itong maging
mas targeted kumpara sa ibang mga
pamamaraan, dahil pinapayagan nito ang
pagtuon sa partikular na mga komunidad o
demograpiko.
3. Feedback sa Real-Time: Nagbibigay ito ng
pagkakataon para makatanggap ng agarang
feedback, na maaaring maging mahalaga para sa
pagpapabuti ng mga produkto, serbisyo, o
mensahe.
4. Pagkakataon upang makapaglahad ng
edukasyon at impormasyon: Maaari itong
maging isang epektibong paraan para magbigay
ng edukasyon o impormasyon sa mga tao tungkol
sa mahahalagang isyu, kampanya, o serbisyo.
5. Pagpapalakas ng Kampanya o Brand: Para sa
mga negosyo at politikal na kampanya, ang
pagbabahay-bahay ay maaaring magpataas ng
visibility at awareness ng brand o kandidato.
Mga Kahinaan (Cons):
1. Oras at Gastos: Maaaring mangailangan ito ng
malaking oras at pondo, lalo na kung malawak
ang target na lugar o kung nangangailangan ng
malaking bilang ng mga staff o boluntaryo.
2. Isyu sa Pagkapribado at Kaligtasan: Ang
paglapit sa mga tao sa kanilang mga tahanan ay
maaaring ituring na panghihimasok sa pribadong
buhay, at maaaring may mga isyu rin ng
kaligtasan para sa kapwa nagbabahay-bahay at
sa mga residente.
3. Pagtanggi o Negatibong Reaksyon: Maaaring
harapin ng mga nagbabahay-bahay ang
pagtanggi o negatibong reaksyon mula sa ilang
indibidwal, na maaaring maging isang hamon lalo
na sa mga sensitibong usapin.
4. Limitasyon sa Abot: Sa isang digital na mundo,
ang pagbabahay-bahay ay maaaring hindi
umabot sa mga taong bihira o hindi tradisyonal
na gumagamit ng kanilang mga tahanan, tulad ng
mga kabataan o mga taong madalas nasa labas
para sa trabaho o libangan.
5. Pangangailangan sa Pisikal na Pagsisikap:
Dahil ito ay nangangailangan ng pisikal na
paglalakad o pagbiyahe mula bahay-bahay,
maaaring ito ay hindi praktikal sa ilang sitwasyon
o para sa mga taong may limitasyon sa pisikal na
kakayahan
Mga uri ng pagbabahay bahay
1. Politikal na Pagbabahay-bahay: Ito ay
isinasagawa sa panahon ng halalan o politikal na
kampanya upang mangalap ng suporta o boto
mula sa mga botante. Ang mga kandidato at
kanilang mga tagasuporta ay bumibisita sa mga
 tahanan upang magpakilala, magbahagi ng
kanilang plataporma, at kumbinsihin ang mga
botante na iboto sila.
2. Marketing at Sales na Pagbabahay-bahay:
Ginagamit ito ng mga negosyo upang magbenta
ng kanilang mga produkto o serbisyo sa mga
tahanan ng mga potensyal na customer. Ito ay
nagbibigay ng pagkakataon para sa personal na
pakikipag-ugnayan at demostrasyon ng produkto
sa isang mas personal na antas.
3. Pananaliksik na Pagbabahay-bahay: Ito ay
ginagamit sa pananaliksik upang mangalap ng
datos o impormasyon mula sa mga tao sa
kanilang mga tahanan. Maaaring ito ay para sa
pag-aaral ng opinyon ng publiko, kalusugan ng
komunidad, o iba pang mga aspeto ng buhay.
4. Relihiyoso o Espiritwal na Pagbabahay-
bahay: Ito ay isinasagawa ng mga relihiyosong
organisasyon upang magbahagi ng kanilang
pananampalataya, mangalap ng mga bagong
miyembro, o mag-alok ng espiritwal na suporta sa
mga tahanan. Karaniwang may kaugnayan ito sa
misyonaryo o pangangaral na gawain.
5. Community Outreach at Volunteer na
Pagbabahay-bahay: Ginagamit ito ng mga
organisasyon o grupo ng mga boluntaryo upang
makilahok sa community outreach o serbisyo sa
komunidad. Ang mga boluntaryo ay nagbibigay
ng impormasyon, serbisyo, o tulong sa mga
tahanan ng mga taong nangangailangan.
PULONG-BAYAN
Pulong
- karaniwang pag-uusap ng dalawa o higit na tao
- pagtitipon ng mga kasapi ng isang kapisanan
Mga may kaugnayang salita: miting, komperensiya,
asamblea
Pulong-bayan
- ito ay pagtitipon ng isang grupo ng mga
mamamayan sa itinakdang pag-uusap at
pagdedesisyon sa mga isyu, kabahalaan,
problema, programa, at iba pang usaping
pangpamayanan.
- karaniwang isang paraan ng kung saan ang mga
tao ay makagagawa ng mga demokratikong
desisyon.
- karaniwan din itong isinasagawa bilang isang
anyo ng konsultasyon sa mga mamamayan o
partikular na pangkat upang tugunan o
paghandaan ang isang napakahalagang usapin.
Mga Layunin ng Pulong Bayan:
 Magkaroon ng paghihimok sa komunidad upang
sila ay sumuporta
 Magkaroon ng konsultasyon sa mga
mamamayan.
 Makagawa ng isang desisyon, balangkas, at
detalyadong plano hinggil sa napapanahong
isyu, problema, gawain o programang
panlipunan.
 Magkaroon ng mobilisasyon ukol sa mga
naitakdang solusyon.
 Maipabatid sa mga mamamayan ang mga
pangyayaring lokat at aktibidad sa kanilang
komunidad; at
 Makabuo at makapagpalakas ng ugnayan at
kooperasyon sa pagitan ng mga residente at ng
lokal na pamahalaan.
Mga Nagpapatawag ng Pulong Bayan:
 Halal na lider (kapitan, punong-bayan, bokal,
gobernador, kongresman, senador)
 Non-government organizations
 Mga progresibong grupong nagmomobilisa ng
mga tao
 Pribadong institusyon na nais mangapital
Mga Kasapi sa Isang Pulong-bayan:
 Pinuno/Lider
 Sekretari
 Mga miyembro ng meeting o sibilyan
Katitikan ng Pulong
- ito ay isang mahalagang dokumento sa isang
pagpupulong. Isinusulat dito ang tinatalakay sa
pagpupulong ng bahagi ng adyenda. Nakasulat din kung
sinu-sino ang dumalo, anong oras nag simula at nag
wakas ang pag pupulong gayundin ang lugar na
pinagganapan nito. Ito ang nag sisilbing tala ng isang
malaking organisasyon upang maging batayan at
sanggunian ng mga bagay na tinatalakay.
Mga angkop na pananalita sa Pagpupulong:
 Maaaring tumahimik na tayo at magsimula na
ang ating pulong.
 Mayroon ba tayong kurom?
 Iminumungkahi ko na…
 Pinapangalawahan ko ang mungkahi.
 May pag-uusapan ba tungkol sa bagay na iyan?
 Magbobotohan na tayo.
 Pinagtibay ang mungkahi.
 Maari bang itala yan sa ating record?
Pagkakasunud-sunod ng Pagpupulong:
1. Agenda ng pagpupulong
2. Pagbubukas ng pulong
3. Pagbasa at pagsang-ayon sa katitikan ng
nakaraang pulong
4. Pagtatalakay ng ibang paksa na may kinalaman
sa nakaraang pulong
5. Pinakamahalagang pag-uusapan
Mga Dapat Iwasan sa Pulong:
1. Malabong layunin
2. Pagtatalakay sa napakaraming bagay o usapin
3. Pag-atake sa indibidwal
4. Pag-iwas sa problema
5. Kawalan ng tiwala sa bawat isa
Kahalagahan ng Pulong-Bayan:  Pagpapahayag ng balita
 Pagpapahayag sa panitikan
 Napag-iisa nito ang mga taong nakatira sa isang
bayan.
 Sa pamamagitan nito, nasasabi at naririnig ng
KATANGIAN NG EKSPRESYONG LOKAL
taong masa at ng mas nakatataas o
makapangyarihan ang opinyon ng mga tao at 1. Magaspang at may pagkabulgar. Bagamat may
may palitan ito ng mga ideya mula sa repinado at malinis ayon sa kung sino ang
magkabilang panig. nagsabi.
 Nagbibigay-kaalaman sa mga tao ang mga 2. Mas maikli kaysa sa orihinal na salita.
posibleng proyektong isasagawa sa bayan para
malaman ng tao kung saan napupunta ang pera
ng taumbayan at walang katiwalian ang MGA URI NG EKSPRESYONG LOKAL
nagaganap. 1. Balbal na salita – Ang salitang balbal ay hango
EKSPRESYONG LOKAL sa salitang slang, ito ay isa sa mga antas ng wika
na hindi pormal ngunit ginagamit sa
EKSPRESYON - pagpapahayag o paglalabas ng
kasalukuyang panahon.
saloobin.
Halimbawa:
LOKAL - sa inyong lokasyon. Balbal Pormal na Anyo
EKSPRESYONG LOKAL Waswas Asawa
- Ang ekspresyong loKal ay ang likas at Erpat Tatay/Ama
ordinaryong wika na naiiba sa anyo at gamit sa
lohika at iba pang uri ng pilosopiya. 2. Gay Lingo – Ang Gay Lingo ay isang wikang
- Ito ay mga parirala o pangungusap na ginagamit bekimon, na kung saan ito ay nabuo bilang isang
ng mga tao sa pagpapahayag ng damdamin o lenggwahe ng mga bakla na may kakaibang
pakikipag-usap na ang kahulugan ay hindi ang dating at nakaka-enganyong kahulugan at
literal na kahulugan ng bawat salita at hindi katangian dahil hinango ito sa pangalan ng isang
maiintindihan ng mga ibang taong hindi bihasa sa bagay.
lenggwahe. Halimbawa:
- Walang sinusunod na panuntunan ng wika. Ito ay Gay Lingo Pormal na Anyo
maaaring espesyal lamang sa isang lugar.
- Ito ang nagbibigay kaibahan sa ibang wika. Bitter Ocampo Malungkot
Cookie Chua/Cookie Magluto
Monster
TATLONG PANGKAT NG EKSPRESYONG LOKAL
KATUTUBONG EKSPRESYON 3. Jargon – Isang Ingles na salita na tumutukoy sa
“lumaki ang ulo” mga espesyal na salita o ekspresyon na
“suntok sa buwan” ginagamit ng isang particular na grupo ng mga
“nagpantig ang tenga” taong propesyunal at mga espesyalista.
“matalim ang dila”
“kisapmata”
Halimbawa:
MAKABAGONG EKSPRESYON Medisina Inhinyero Pulis
“bet na bet” BP (Blood Spherical Woff
“amalayer” Pressure)
“air freshener” Xray Square House mouse
“baryotik” Root
“ansabi?”
“gurami”
EKSPRESYONG LOKAL SA MGA PAHAYAGAN
EKSPRESYONG MILENYAL
- Mailalarawan ang mga namamayaning
“beshie” ekspresyong lokal sa gamit ng mga ito sa
“hokage” tulong ng mass media. Ang produksyon nito
“jwu” ay nakaabot sa iba-ibang panig ng Pilipinas,
“eh di wow!” at mundo. Ang pahayagan ay daluyan ng
“petmalu” publikasyon na mga espresyong lokal.
“tara g!”
ISPORTS
Ang barayti ng Filipino sa mga balitang Isports sa Diyaryo
LAYUNIN NG EKSPRESYONG LOKAL ni Mariano.
 Paggamit ng tagapamagitan - Nagagamit ang panghiram sa Ingles sa pagbuo
 Pagbubunyag ng tinatagong kalooban ng pahayag.
 Pagpapakita ng kagiliwan - Ang panghihiram ay maaaring mula sa orihinal at
 Pagtatampok ng sarili maaari ring binaybay sa ating wika.
 Pagtugon ng tuwiran
 Pagsisiwalat
 Pagtitipon
Pag-aaral ni Sayas na inilahad nina Fortunato at ito ay sumasalamin sa mga kinagawian at kaugaliang
Valdez (2003) nakasanayan sa lugar kung saan tayo lumaki at nakatira.
- Natuklasan na ang pagbabago ng wika noon sa
pahayagan ay katulad ng sa kasalukuyan.
- May tuwirang panghihiram sa wikang banyaga at
may pagbabagong asimilisasyon sa
pamamagitan ng pagkaltas, pagpapalit, at
pagdaragdag.

EKSPRESYONG LOKAL SA MGA PROBINSYA

EKSPRESYONG LOKAL SA ABRA
EKSPRESYONG LOKAL SA PANGASINAN
EKSPRESYONG LOKAL SA ILOCOS
NORTE
EKSPRESYONG LOKAL SA ILOCOS SUR

KAHALAGAHAN NG EKSPRESYONG LOKAL

 Mas nagkakaintindihan kapag
nakikipagtalastasan.
 Mas pinapaikli o ginagawa nitong simple ang
pagkakasabi ng mga salita.
 “Casual” lamang at hindi pormal
 Maaaring mas nakararami ang nakakaalam
ng mga salita.
 Ginagamit din ito sa pang araw araw

Ano kaya ang mga dahilan kung bakit nagsasalita tayo

nito?
1. Impluwensya sa kapaligiran
Isa sa mga dahilan kung bakit tayo nagsasalita ng
ekspresyong local ay dahil sa impluwensya ng mga taong
nakakasalamuha natin sa araw araw na pangyayari.
Nakabase ito sa kung ano ang madalas na naririnig natin
sa eskwelahan, trabaho, kapit-bahay, mga kaibigan, at
grupo ng mga indibidwal sa paligid,
2. Paglalaro sa mga salita
Maaaring pinaglalaru-laruan lang ng mga tao ang
mga iba’t ibang ekspresyon kung saan may magagawa
silang mga bagong salita na galing sa mga ekspresyong
ito. Ang ekspresyong lokal ay hindi mawawala sa atin
dahil ito ay kinalakihan na natin. Ngunit ang paggamit nito
ay may mga positibo at negatibo na epekto.

Positibong Epekto ng Paggamit ng Ekspresyong

Lokal
Ito ay kadalasang ginagamit ng iba sa pakikipag-
usap dahil dito nila pinapahayag ang kanilang mga
nararamdaman sa mga salitang kanilang binibitawan.
Ang mga tao ay sumusunod sa kung ano ang mga uso na
salita ngayon at dito natin mas nakikilala ang mga tao sa
kanilang pagkakapare-parehas sa ugali o sa kanilang
kinagawian sa kanilang mga lugar kung may iisang
ekspresyon silang ginagamit.

Negatibong Epekto ng Paggamit ng Ekspresyong

Lokal
Hindi maiiwasan na sa mga ekspresyong ito ay
hindi mabibitawan ang mga msasamang salita na ating
binabanggit. Maraming tao sa paligid ang manghuhusga
sa mga ekspresyong negatibo na sa tingin nila ay
nakakasama sa pandinid o bastos pakinggan, lalo na sa
lugar kung saan ang lahat ng mga tao ay propesyonal.
Nakakaapekto ito sa ating pagkatao at ang mga salitang