Afc1501 Ass 2

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 19

AFC1501/101/3/2024

Incwadi Yezifundo 101/3/2024

Isandulelo kwizifundo ngezindlela


zokucwaninga ulwazi lwaseThebes/Afrika
AFC1501

UNYAKA

Umnyango weZifundo Zabantu

Ulwazi olubalulekile

Funda manje

Indlela yokwenza imisebenzi ebhaliwe


OKUQUKETHWE IKHASI

1 IZWI LOKWAMUKELA .................................................................................................................4

1.1 Izinsiza zokwenza izifundo..............................................................................................................4

2 IZINHLOSO NEMIPHUMELA....................................................................................................... 5

2.1 Inhloso yemisebenzi ebhaliwe........................................................................................................ 5

2.2 Imiphumela.....................................................................................................................................5

3 UKUGUQUKA KWEKHARIKHULAMU.........................................................................................5

4 IMINININGWANE YOKUTHINTANA NABAFUNDISI................................................................... 5

4.1 Abafundisi...................................................................................................................................... 5

4.2 Umnyango wezifundo Zabantu.......................................................................................................5

4.3 Isikhungo semfundo ephakeme/ Inyuvesi...................................................................................... 6

5 IMITHOMBO....................................................................................................................................6

5.1 Izincwadi ezidingakalayo..................................................................................................................7

5.2 Izincwadi eziphakanyiswayo..............................................................................................................8

5.3 Izincwadi ezigcinwe isilawuli (e-reserve)............................................................................................8

5.4 Usizo olutholakala kumtapo wolwazi kanye nakweminye imithombo yolwazi...................................9

6 UKUSIZWA KWABAFUNDI.............................................................................................................9

6.1 Uhlelo lokuthola ulwazi lonyaka wokuqala.........................................................................................10

7 UHLELO LOKUFUNDA.....................................................................................................................11

8 UKWENZIWA KWEMISEBENZI KANYE NOKUHLANGANISE UKUFUNDA.................................11

9 UKUVIVINYWA...............................................................................................................................11

9.1 Indlela yokuvivinya..........................................................................................................................11

9.2 Uhlaka lokuvivinya..........................................................................................................................11


9.3 Izinsuku ezinqunyiwe zama-asayimenti..........................................................................................12

2
AFC1501/101
9.4 Ukuhanjiswa kwama-asayimenti.....................................................................................................13
9.5 Ama-asayimenti...............................................................................................................................14
9.6 Ezinye izindlela zokuhlola.................................................................................................................15
9.7 Izivivinyo...........................................................................................................................................15
9.7.1 Invigilation ne-proctoring..................................................................................................................16

10 UKUNGATHEMBEKI EMFUNDWENI...........................................................................................16

10.1 Ukukopela......................................................................................................................................16

10.2 Ukukopela.......................................................................................................................................17

11ABAFUNDI ABAPHILA NGOKUKHUBAZEKa.................................................................................17


12 IMIBUZO EJWAYELWE UKUBUZWA............... ..........................................................................................18

13 IMITHOMBO EKUCHASHUNWE KUYO..........................................................................................................18

11 EKUVALENI......................................................................................................................................................18

12 OKUNANYATHISELWE...................................................................................................................................19

3
1 IZWI LOKWAMUKELA

Mfundi Othandekayo
I-Unisa iyisikhungu semfundo ephakeme esibanzi se-open distance e-learning (CODeL). Ububanzi be-
Kharikhulamu yethu kuhlanganisa izinhlobonhlobo zezifundo, kusukela kwezomsebenzi wezandla kuya
kuzitifiketi zemfundo ephakeme, amadiploma kanye namadigri. "Ukuvuleleka" kwe-Unisa kanye nesici sayo
se-eLearning sebanga kuholela ekutheni abafundi abaningi babhalise e-Unisa okungenzeka ukuthi
abazange balithole ithuba lokubhalisa emfundweni ephakeme. Isici sethu se-CODeL sisho ukuthi izinhlelo
Zethu zihlelwe ngokucophelela futhi zakhiwe ukuze kuqinisekiswe impumelelo yabafundi kusukela
kokungalungiselelwanga kahle kodwa abanamandla kuya kwabalungiselelwe ngokwanele.

Ukufunda nokufundisa kumongo we-CODeL kufaka phakathi izindlela eziningi zokulethwa kusukela
ekufundeni okuxubile kuye ku-inthanethi ngokugcwele. Njengesikhundla simisiwe, zonke izinhlelo ze-post
graduate zinikezwa ngokugcwele ku-inthanethi ngaphandle kwezinsiza zokufunda eziphrinthiwe, kuyilapho
izinhlelo ze-undergraduate zinikezwa ngendlela ehlanganisiwe yokulethwa lapho izinto zokufunda
eziphrinthiwe zengezwe ngokufundisa nokufunda ku-inthanethi ngohlelo lokuphatha abafundi– myUnisa.
Kwezinye izimo, izinhlelo ze-undergraduate zifundiswa ku-inthanethi ngokugcwele.

Ngaphezu kwalokho, izinhlelo zethu zihambisana nombono, inhloso kanye namagugu e-Nyuvesi.
Ukuzinikela kwe-Unisa ekusebenzeleni isintu nokulungisa ikusasa kuhlangene nokwazisa okucacile
nendawo esikuyo ezwenikazi lase-Afrika, abathweswe iziqu e-Unisa banezimfanelo ezihlukile zokuthweswa
iziqu ezihlanganisa

• Izakhamuzi ezizimele, eziqinile, ezinomthwalo wemfanelo futhi ezinakekelayo ezikwazi ukufeza


futhi zisebenze ezindimeni eziningi emiphakathini yazo yasendaweni, yezwe kanye neyomhlaba
wonke jikelele

• Ukuqonda okujulile ngendawo abakuyo ezwenikazi lase-Afrika nemilando yalo, izinselele kanye
namandla maqondana nezimo ezihlukene zomhlaba

• Ikhono lokuhlaziya ngokujulile kanye nokuhlola ukuthembeka nokuba usizo kolwazi kanye nedatha
yakhona evela emithonjeni eminingi emhlabeni ohlanganiswe ngolwazi lwawo oluhlala lukhula njalo
nokugeleza kwedatha kanye nemibono yomhlaba eqhudelanayo

• ukuthi bangalusebenzisa kanjani ulwazi lwabo oluqondene nesiyalo ngendlela efanele,


ngokuziphatha nangobuciko ukuze baxazulile izinkinga zangempela

• Ukuqaphela izidingo zabo zokufunda nezokuthuthuka kanye namandla esikhathi esizayo

Kungakhathaliseki ukuthi imojuli ifundiswa njengehlanganisiwe(okusho ukuthi sisebenzisa inhlanganisela


yezinto eziphrinthiwe neziku-inthanethi ukuze sizibandakanye nawe ezifundweni zakho) noma ku-inthanethi
(lonke ulwazi lutholakala nge-inthanethi), sisebenzisa i-myUnisa njengekhampasi yethu ebonakalayo. Lolu
uhlelo lwe-inthanethi olusetshenziselwa ukuphatha, ukubhala nokuletha izinto zokufundisa kuwe knaye
nokweseka ukusebenzelana nawe. Bheka ulwazi oluvela kumfundisi wakho kanye nezinye izinkundla zase-
Unisa ukuze uthole ukuthi ungangena kanjani kusayithi lemojuli ye-myUnisa ebonakalayo. Ulwazi
ngamathulusi azobe ekhona okuxhumana nomfundisi kanye nabanye abafundi ukuze basekele ukufunda
kwakho nalo luzokwaziswa ngezinkundla ezahlukahlukene.

4
AFC1501/101
Ngenxa yokuthi lena imojuli eku-inthanethi ngokugcwele, uzodinga ukusebenzisa i-myUnisa ukuze ufunde
futhi uqedele imisebenzi yokufunda yale mojuli. Vakashela iwebhusayithi ye-AFC1501 ku-myUnisa njalo.
Iwebhusayithi yemojuli yakho ithi AFC1501-24-S1/S2.

2 IZINHLOSO NEMIPHUMELA

2.1 Inhloso

Kulindeleke abafundi ukuthi:


Bazazi kangcono futhi babe nolwazi ngemihlahlandlela yolwazi lwaseAfurukanu.
Baqonde futhi bakwazi ukuxoxisana ngezimpande zolwazi lwaseThebes noma lwase-Afrika ezifundweni
zezimpilo yabantu.
Bakwazi ukusebenzisa imicabango yolwazi.

2.2 Imiphumela

Ekuzazini nasekulandweni komlando wakhe kanye nolwazi lwendabuko


Ekwazini ukuhlukanisa nokuqhathanisa imihlahlandlela yolwazi phakathi kwelaseNtshonalanga
nelendabuko yase-Afrika.
Nokufunda ukusebenzisa imihlahlandlela kanye nemicabango ekubhaleni imisebenzi emayelana
nemihlahlandlela yenhlalakahle.

3 UKUGUQUKA KWEKHARIKHULAMU

I-Unisa isebenzise umqulu wenguquko osuselwa kwizinsika ezinhlanu nobukhulu obuyisishiyagalombili.


Ukuphendula lo mqulu, sibeke uguquko lwezifundo phezulu ohlwini lwezokufundisa nokufunda. Ukuguqulwa
kohlelo lwezifundo ku nfaka phakathi izinsika ezilandelayo: umfundaze ogxile kubafundi, ukuvuselelwa
kwezindlela zokufundisa nokuhlola, ukufundela ukufundisa nokufunda, nokufakwa kwezincwadi zamafilosofi
zase-Afrika namafilosofi. Lezi zinsika nemigomo yazo kuzohlanganiswa kuwo womabili amazinga ohlelo
namamojuli njengendlela yokungenelela. Uzobona ushintsho oluphawulekayo isu lokufundisa nokufunda
elisetshenziswe yi-Unisa, nokuthi okuqukethwe kubhekwa kanjani kumamojuli akho. Sikukhuthaza ukuthi
wamukele lezi zinguquko ngesikhathi ufunda e-Unisa ngendlela ephendulayo ngaphakathi kohlaka loguquko.

4 IMINININGWANE YABAFUNDISI

4.1 Abafundisi Abafundisi

Amagama kanye nemininingwane yokuxhumana nabafundisi abaqondene nalezi zifundo yile


ezilandelayo:

Igama nesibongo Ucingo Incwadi esheshayo

Dkt Phillip Nhlanhla 012 429 3275 nhlanpp@unisa.ac.za

5
4.2 Umnyango wezifundo Zabantu

Ungathintana ngqo negatsha mayelana ngalezi zifundo lapha:

Umdidiyeli wezifundo
AFC1501
Department of Sociology
PO Box 392
UNISA
0003

Ucingo lokuxhumana negatsha luthi: 012 429 6301 (bese ucela umfundisi wesifundo) isikhahlamezi- fax
(yalapha eNingizimu Afrika kuphela) 012 429 3221 (Kuqondiswe kuMnyango weZifundo Zabantu kanye
nophawu lwesifundo – module code). Isikhahlamesi sabaphesheya kwezilwandle (emhlabeni wonke) +27
12 429 3221 3221 (Kuqondiswe kuMnyango weZifundo Zabantu kanye nophawu lwesifundo).

Uma uxhumana negatsha ngencwadi esheshayo, kumele unike le mininingwane elandelayo:

• Izinhlamvu- (initials) zamagama kanye nesibongo


• Imininingwane yekheli leposi lakho (ufake kanye nenombolo yeposi)
• Inombolo yakho yokuba umfundi
• Imininingwane yesifundo okuwuphawu lwesifundo
• Imininingwane yomsebenzi obhaliwe- (assignemnt number) noma yalowo obuza ngawo.

NB. Kumele kuqondakalek eukuthi abafundisi abakwazi ukusiza uma kuziwa ekubhalisweni,
ukukhokha, izimpawu zesifundo kanye enokunye okuqondene nalokho. Konke lokhu kuyizinto
eziqondene negatsha lokubhalisa nokuphathwa kwesikhungo okumele kuqondiswe egatsheni
elifanele.

4.3 Isikhungo semfundo ephakeme/ inyuvesi

Ukuxhumana neNyuvesi, landela imiyalelo ekhasini elithi Thintana nathi kuwebhusayithi ye-Unisa. Khumbula
ukuba nenombolo yakho yomfundi etholakalayo noma nini lapho uthintana neNyuvesi.

Noma nini lapho uthintana nomfundisi nge-imeyili, sicela ufake inombolo yakho yomfundi emugqeni wesifundo
ukuze umfundisi akusize ngempumelelo. Ukusiza i-Unisa ukuthi ivikele ulwazi lwakho lomuntu siqu, sicela
uqinisekise ukuthi usebenzisa i-akhawunti yakho ye-imeyili ye-myLife lapho uxhumana nenyuvesi.

Amakheli okuxhumana eminyango ehlukene yokuphatha avela kusindalwazi se-Unisa atholakala


kulewebhusayithi lena: http://www.unisa.ac.za/sites/corporate/default/Contact-us/Student-enquiries.

Sicela ufake inombolo yomfundi kuko konke ukuxhumana.

5 IMITHOMBO

5.1 Izincwadi eziphakanyisiwe

6
AFC1501/101
Asogwa, B. Eze. 2011.: Digitization of archival collections in Africa for scholarly communication: issues,
strategies and challenges, from Library Philosophy and Practice (e-journal). Obtained from
http://unllib.unl.edu/LPP/. Reprinted with permission from DALRO.

Berger, Glenn. The history of the heart: the symbol from Ptahhotep to Hallmark. Obtained from
https://glennberger.net/wp-content/uploads/2011/11/The-History-of-the-Heart.The-Symbol-from-Ptahhotep-to-
Hallmark.pdf

Bhengu, Mfuniselwa J. 2014.: Beyond Umnguni – our primeval father. Posted on 13 July 2014:
https://jbhengu.wordpress.com/2014/07/13/amazulu-ancient-egyptian-origin/. Reprinted with permission from
the author.

Chilisa, Bagele & Tsheko, Gaelebale N. 2014.: Mixed methods in indigenous research: building relationships
for sustainable intervention outcomes, from Journal of Mixed Methods Research. 2014, Vol. 8(3): 222--233.
Copyright © The Author(s) 2014. Reprinted with permission from DALRO.

Lyons, Bruce. 2010. Squaring the circle: an ancient legacy (P10). pp 1--38. Article was posted on 22 April
2010: https://brucelyonsblog.wordpress.com/2010/04/22/squaring-the-circle-an-ancient-legacyp10/. Reprinted
with permission from the author.

Mabogo, P. More. 2004.: Albert Luthuli, Steve Biko, and Nelson Mandela: the philosophical basis of their
thought and practice, from A Companion to African Philosophy. Edited by Kwasi Wiredu. Copyright © 2004 by
Blackwell Publishing Ltd. pp 207--215. Reprinted with permission from DALRO.
Manchuelle, Franҫois. 1996. The ˂˂régénération of Africa˃˃. An important and
ambiguous concept in 18th and 19th century French thinking about Africa. In: Cahiers d’études africaines, vol.
36, n°144, 1996. pp. 559-588;
doi: https://doi.org/10.3406/cea.1996.1854
https://www.persee.fr/doc/cea_0008-0055_1996_num_36_144_1854

Mignolo, Walter D. 2009.: Epistemic disobedience, independent thought and de-colonial freedom, from
Theory, Culture & Society. 2009 (SAGE, Los Angeles, London, New Delhi and Singapore), Vol. 26(7--8): 1--
23. DOI: 10.1177/0263276409349275. Reprinted with permission from DALRO.

Mthembu, Ntokozo. 2014.: Chapter 2, from Finding our head without losing our feet: morality of circumcision
among the Zulus. Copyright © 2014 Ntokozo Mthembu. pp18--27. Reprinted with permission from the author.

Mthembu, Ntokozo. 2011.: “The analysis and forecast of a reflexive sociological craft” (Section A) from
Indigenous Knowledge Creation Methodology Analysis: home-grown information gathering tactics revitalised.
Copyright © 2011 by the author and LAP Lambert Academic Publishing GmbH & Co. KG and licensors.
Reprinted with permission from the author.

Mthembu, Ntokozo. July-December 2018.: Information and communication technology (ICT) and its mixed
reality in the learning sphere: a South African perspective, from International Journal of Virtual and
Augmented Reality. Vol. 2(2): 26--37. Copyright © 2018, IGI Global. Reprinted with permission from IGI
Global.

Mvenene, Jongikhaya. 2017.:The infusion of indigenous knowledge systems in the teaching and learning of
South African history in the further education and training phase, from Indilanga – African Journal of
Indigenous Knowledge Systems. 2017, Vol. 16(1): 100--117. Copyright © 2011, Indilanga – African
journal of indigenous knowledge systems.

Nabudere, Dani W. 2011. Why Afrikology different from other African approaches, from Afrikology,
Philosophy and Wholeness: An Epistemology. pp 124--158. Copyright © 2011, Africa Institute of South Africa.
Copyright permission obtained from DALRO.
7
Odwirafo Kwesi Ra Nehem Ptah Akhan. Afuraka/Afuraitkait. The origin of the term ‘Africa’. (Parts 1--4), pp1--
64. Obtained from www.odwirafo.com, e-nhoma (e-book) version available as free downloads.

Owusu-Ansah, F.E. & Mji, G., 2013, ‘African indigenous knowledge and research’, African Journal of
Disability 2(1), Art. #30 5 pages. http://dx.doi.org/10.4102/ajod.v2i1.30
Copyright © 2013. The Authors. Licensee: AOSIS OpenJournals.

What-when-how.: The sociology of knowledge, from What-when-how In Depth Tutorials and Information. pp
1--8. Obtained from http://what-when-how.com/sociology/the-sociology-of-knowledge.

Wikipedia: Ndau people.

Zaslavsky, Claudia. “Africa counts” and ehtnomathematics, from For the Learning of Mathematics. Vol. 14(2):
3--8. Copyright © FLM Publishing Association, Vancouver, British Columbia, Canada. Reprinted with
permission of the Journal.

Zulu, Itibari M.: The ancient Kemetic roots of library and information science, from Journal of Pan African
Studies. pp 246--266. Copyright © Black Caucus of the American Library Society.

5.2 Izincwadi ezicebiswayo

Asante, Molefi Kete. 2019. The history of Africa: the quest for eternal harmony. (3rd Ed.). Publisher: New
York: Routledge.
Ashby, Muata. 2005. The African origins. Book I, [part 1], The African origins of African civilization, religion,
yoga mysticism, ethics philosophy and a history of Egyptian yoga .Edited by Karen Vijaya Ashby. Kansas
City: Sema Institute.
Barashango, Ishakamusa. 1991. Afrikan genesis: amazing stories of man's beginnings. Bensenville: Lushena
Books.
Fuze, M. M. 1999. The Black people and whence they came: a Zulu view. Scottsville: University of KwaZulu-
Natal.
Hermes Trismegistus. 2013. The emerald tablet of Hermes / Hermes Trismegistus. New York: Merchant
Books.
Jackson, Lesley. 2012. Thoth: the history of the Ancient Egyptian god of wisdom. London: Avalonia
Jordan, A. C. 1973. Towards an African literature: the emergence of literary form in Xhosa. Berkeley:
University of California.
Mokoena, Hlonipha. 2005. ‘Th e Making of a Kholwa Intellectual: A Discursive Biography of Magema
Magwaza Fuze’. Ph.D. thesis, University of Cape Town.
Mthembu, Ntokozo. 2011. Indigenous knowledge creation methodology analysis. Germany: Lambert.
Nabudere, Dani W. 2011. Why Afrikology different from other African approaches, from Afrikology,
Philosophy and Wholeness: An Epistemology. Pretoria: DALRO.
Ndlovu-Gatsheni, SJ. 2013. Coloniality of Power in Postcolonial Africa: Myths of Decolonization. Dakar:
CODESRIA.
Raven, Maarten J. 2012. Egyptian magic: the quest for Thoth's Book of Secrets. (1st Ed.). Cairo: The
American University.
8
AFC1501/101

5.3 Umthombo wobuxhakaxhaka (e-


reserves)

Indigenous African Knowledge Systems: The issue of the principles and methods of looking at research. visit-
https://www.facebook.com/1015655578451986/videos/2206955172692485/
Ungakwazi futhi ukufinyelela kwezinye izincwadi uma usebenzisa i- Open Educational Resources (OER)
website okuyilapho ungathola ezinye izincwadi ezihambiselana nalesi sifundo kanye nolwazi. Uyanxuswa
ukuthi ungaxhumana nabasebenzi basemtatshweni wezincwadi.

5.4 Usizo kuMtapo kanye nemithombo yolwazi

Ukuthola ulwazi kafishane, iya ku www.unisa.ac.za/brochures/studies

Ukuthola ulwazi olwanele, iya ku Unisa website at http://www.unisa.ac.za/ and click on

Imigomo enconyiwe.

Ukuthola ukulekeleleka uma wenza ucwaningo kanye nomuntu ongakusiza, iya ku


http://www.unisa.ac.za/Default.asp?Cmd=ViewContent&ContentID=7102.

Umtapo uqokelele izinombolo ezingakusiza:

• Ukuthola incwadi enconyiwe ebhaliwe egcinwe ebuxhakaxhakeni –


• http://libguides.unisa.ac.za/request/undergrad
• Ucela incwadi – http://libguides.unisa.ac.za/request/request
• Ulwazi lwabafundi asebegogodile – http://libguides.unisa.ac.za/request/postgrad
• ukuthola, ukwamukela kanye nokusebenzisa imithombo yomtapo kanye nezikhali ezingakusiza uma
wenza ucwaningo – http://libguides.unisa.ac.za/Research_Skills
• ungaxhumana kanjani nomtapo wolwazi/ ukutholala ebuxhakaxhakeni bokuxhumana emphakathini/
ukubuza umbuzo – http://libguides.unisa.ac.za/ask
• http://scholarcommons.usf.edu/oa_textbooks/3

6 UKULEKELELWA KWABAFUNDI

Iwebhusayithi ye-Study @ Unisa iyatholakala ku-myUnisa: www.unisa.ac.za/brochures/studies


Iwebhusayithi inazo zonke izeluleko nolwazi oludingayo ukuze uphumelele e-Unisa.

Uma udingo usizo mayelana nohlelo lwe-myModules, wamukelekile ukusebenzisa lemininingwane


yokuxhumana elandelayo:

• Inombolo yocingo yamahhala: 0800 00 1870 (Khetha unombolo 07 ku- myModules)


• Ikheli le-imeyili: mymodules22@unisa.ac.za noma myUnisaHelp@unisa.ac.za

9
Ungafinyelela futhi ubuke ama-vidiyo amafushane ngezihloko ezinjengokuthi ulibuka kanjani ikhalenda lakho,
ungafinyelela kanjani okuqukethwe kwemojuli, ubuka kanjani izimemezelo zamamojuli, uhambisa kanjani ama-
asayimenti kanye nezindlela zokubamba iqhaza emisebenzini yenkundla usebenzisa isixhumanisi
esilandelayo:
https://dtls-qa.unisa.ac.za/course/view.php?id=32130

Abafundi ababhalisiwe base-Unisa bathola i-akhawunti ye-imeyili ye-myLife ya-mahhala. Imiyalelo


ebalulekile, izaziso zezibuyekezo zithunyelwa kule-akhawunti kuphela. Sicela wazi ukuthi kungathatha
amahora angu-24 ukuthi i-akhawunti yakho isebenze ngemva kokuthi uyicelile wayivula futhi. Sicela
wenze lokhu ngokushesha ngemva kokubhalisa e-Unisa, ngokulandela lesi sixhumani:
myLifeHelp@unisa.ac.za

I-akhawunti yakho ye-myLife iyona kuphela i-akhawunti eqashelwa i-Unisa ukuze ikwazi
ngokukuxhumanisa ngokusemthethweni neNyuvesi futhi iyohlala iyikheli le-imeyili elisemthethweni
elirokhodiwe e-Unisa. Uhlala unesibopho sokuphathat le-akhawunti ye-imeyili.

6.1 Uhlelo Lokuthola Ulwazi Lonyaka Wokuqala @ Unisa

Kubafundi abaningi, ushintsho olusuka emfundweni yesikole luya emfundweni ephakeme lubhekene
nokukhathazeka. Lokhu kuyiqiniso nakubafundi abaqalayo e-Unisa. I-Unisa iyisikhungo esizinikele esivulekile
futhi nesifundisa nge-inthanethi. Ngokungafani nezikhungo zobuso nobuso / zokuxhumana, i-Unisa yehlukile
ngandlela thile. Eyunivesithi enkulu, futhi zonke izinhlelo zethu zinikezwa ngendlela yokufunda ehlanganisiwe
noma indlela yokufunda ngokuphelele ku-inthanethi. Kungalesi sizathu-ke sicabange ukuthi kunesidingo
sokunikeza abafundi bokuqala ukwesekwa okwengeziwe / okunwetshiwe ukuze bakwazi ukuhamba
ngokukhululekile kulolu hambo lokufundisa nokufunda lwe-Unisa ngobunzima obuncane nasezithiyweni
ezimbalwa. Kulokhu sihlinzeka ngohlelo olukhethekile lokuxhasa abafundi kubafundi abangena e-Unisa
okokuqala ngqa. Lolu hlelo silubiza ngohlelo lwe-Unisa's First-Year Experience (FYE) Programme. I-FYE
yakhelwe ukukunikeza ulwazi olusheshayo nolusizo mayelana nezinsizakalo ezinikezwa yisikhungo nokuthi
ungaluthola kanjani ulwazi. Izinhlelo ezilandelayo ze-FYE zinikezwa njengamanje:

I-webhusayithi
Ye-FYE ithi
www.unisa.ac.za/FYE

FYE1500
Ukuboniswa emva i-myunisa;
Kokubhalisa ikhono lokufunda
Ukudluliselwa kwe
Zinye izinsiza zoku
Sekela – ukwelulekwa
10
AFC1501/101

7 UHLELO LOKUFUNDA

Wonke umfundi kumele aqonde ukuthi i-Unisa yethula izifundo isebenzisa ubuxhakaxhaka (e-tutoring)
kubafundi ababhalisele izifundo ezigabeni zeNQF 5, 6 kanye no 7, lokhu kuchaza ukuthi umfundi okulungele
ukubamba iqhaza ezifundweni (isibonelo, kumele kubekhona abafundi abangu-200 ababhalise kulesi sifundo
ngenxa yokwentuleka kwemithombo yoxhaso) zonyaka wokuqala, nonyaka wesibili kanye nowesithathu.
Uyanxuswa ukuthi ungene kuma myUnisa ukuze uthole ukuthi ingabe zikhona izifundo ozibhalisile ozozifunda
ukuthi zikhona kulo mkhakha.

Uma usubhalisile ukuthi ubambe iqhaza esifundweni owamukelekile ukusifunda, uyobe usufakwa esigungwini
sabafundi ozobe uxoxisana ngokufunda kanye nabo futhi kulekelelwe umsizi womfundisi okungunye ozobe
esizana nawe.

Ukuze umfundi akwazi ukuphothula lezi zifundo kumele alethe imibhalo emibili ngesikhathii sokufunda
ekuqhubekeni konyaka.
Wonke amaphuzu omsebenzi olethiwe neqhaza olibambile umele u80% kube sekuthi u20% wenziwe
umsebenzi wokugcina obhaliwe olethiwe.
Wonke umsebenzi obhaliwe olethiwe kumele ubhalwe noma wethulwe ngenkulumo-mpendulwano elandela
indlela yemigomo yokubhala ezikhungweni zemfundo ephakeme eyamukelekile ekhombisa noma ebonisa
lapho ulwazi lucashunwe khona.
Kumele wonke umfundi kulesi sifundo abambe iqhaza ezinkulumeni ezimfushane ezilungiselela umsebenzi
olethwayo.
Wonke umsebenzi olethwayo obhaliwe noma owethulwe ngenkulumo uyonikwa inani lamaphuzu ayisikalo
sobunjalo bomsebenzi owethuliwe.

8 UKWENZIWA KWEMISEBENZI KANYE NOKUHLANGANISE UKUFUNDA

Akukho.

9 UVIVINYO

9.1. Indlela yokuvivinya


Kumele wethule umsebenzi wakho wokuqala ukuze ukwazi ukwamukeleka ukuthi ubhale izivivinyo.

Kumele futhi wethule umsebenzi wakho wesibili ukuze ukwazi ukuthola amaphuzu esigamu athi enze u-20%
emaphuzwini akho okugcina. (Izivivinyo ziqukethe u-80% wamaphuzu ukuze ukwazi ukuphumelela kulesi
sifundo).

9.2 Uhlaka lokuvivinya

Ngokomthetho wokuvivinya lapha E-unisa, zimbili iz ezisekhali ezisemqoka zokuvivinya lesifundo: okuyindlela,
yokuvivinya ngendlela ehlelekile, okuyimisebenzi ebhaliwe, kanye nendlela eyenza kubelula, okuyindlela
yokuhlala ubhale izizvivinyo.

Ukulungiselela ukuthumela imisebenzi ebhaliwe iyingxenye futhi ebalulekile kulesi sifundo. Uma uzilungiselela
ukubhala umsebenzi obhaliwe, kumele ufunde kuleso sigatshana sesifundo encwadini yesisekelo sokufunda.

Kumele uhlale uqonda ukuthi lolu lwazi olutholile ngokwenza umsebenzi wakho obhaliwe wokuqala – 01
11
uzokulekelela kakhulu ekuphumeleleni ukwenza umsebenzi wesibili – 02 kube sekuthi yomibili le misebenzi
ebhaliwe izokusiza uma usulungiselela izivivingo zokuphela kwesigamu.

Ukulandela izidingo nemicikilisho yokubhala: Imisebenzi yakho ebhaliwe kumele ihambisane nayo yonke
imicikilisho yokubhala eyamukelekile njengoba ibaluliwe Encwadini Yesifundo SOCAL36/301. Ngokulandela le
micikilisho awutholi maphuzu kodwa ukungayilandeli le micikilisho kungakuholela ukuthi ulahlekelwe
amaphuzu. Kungalahleka amaphuzu angacishe afike ku-30% wamaphuzu anagathathwa ngokungalandeli
imicikilisho. Inoma ingaba ngakanani indlela ocaphune imisebenzi yabanye ababhali njengeyakho
kuholela ekutholeni iphuzu eliyize noma iqanda.

Kumele uthumele noma wethule imisebenzi yakho ebhaliwe ngaleso sikhathi esishiwo sokuvala ukuze
ukwazi ukubamba iqhaza noma ingxenye ezivivinyweni. Kumele wethule imisebenzi leyo egunyaziwe
futhi enamaphuzu ngesikhathi esibekiwe ukuze uthole amaphuzu.

Ukwandiswa kwesikhathi sokuthumela umsebenzi obhaliwe kuyinto esemandleni omfundisi lowo oqondene
naleso sifundo futhi kuvamise ukuthi kudingeke nencwadi kadolotela kulabo abafundi abafaka isicelo salokhu.
Okunye okumele kuqondisiswe ukuthi abafundisi bafundisa izifundo ezimbalwa, babambe nocwaningo,
bahambele nemihlangano yokwabelana ngolwazi, bahlale ezigungwini ezahlukene futhi yingakho behlale
benohla olucinene lokuvivinya imisebenzi ebhaliwe. Ngakho-ke ukunikwa kwemvume yokuhlehlisa usuku
lokuthumela umsebenzi obhaliwe akusiyona into ephoqelekile. Uma wethula umsebenzi wakho ngesikhathi
esedlule kunaleso ebesinqunyiwe, nganoma yisiphi isizathu – ukwenza lokho ngokuzifaka engcupheni kanye
nolwazi lokuthi ungase ungakwazi ukubamba iqhaza kwiZivivinyo noma/mhlawumbe nokuthola amaphuzu
afanele ukuthola amaphuzu amahle onyaka (okusho ukuthi afaka u-20% emaphuzwini okugcina ezivivinyo
zesifundo).

Amaphuzu athi athole ukubaluleka emisebenzi ebhaliwe enza u-20% emaphuzwini okugcina. Kube sekuthi
amaphuzu othi owathole ezivivinyweni wona afaka u-80% emaphuzwini akho onyaka. Asenze isibonelo, asithi
uthole amaphuzu alingana no-60% ngomsebenzi othi wamukeleke futhi namaphuzu ango-60% ngovivinyo.
Kusho ukuthi umsebenzi obhaliwe wona uzoletha u-12 uma ususa ku-100 emaphuzwini okugcina; kube sekuthi
izivivinyo zona zilethe u-48 uma kususwa ku-100 emaphuzwini okugcina. Kube sekuthi iphuzu lokugcina kube
u-60%.
Esinye isibonelo: Uma uthola u-80% ngomsebenzi owubhalile kanye no-50% ngovivinyo. Kusho ukuthi
umsebenzi obhaliwe uletha u-16 uma kususwa ku100 ephuzwini lokugcina, kube sekuthi izivivinyo zilethe u-
40. Okuchaza ukuthi iphuzu lokugcina lizoba u-56%.

Qaphela, futhi ukuthi iphuzu eliphansi komsebenzi owamukelekile lingase likufake engcupheni ngokuba
kungahambisani nawe. Asithi, isibonelo, uthole amaphuzu anga-30% kuphela. Lokhu kuhlangana kube u-6
uma kukhishwa ku-100% wamaphuzu. Yingakho uzodinga amanye amaphuzu angu-44 ukuze uphumelele
kulesi sifundo. Ngamanye amazwi kuchaza ukuthi izivivinyo kuzona kuyodingeka ukuthi uthole amaphuzu
okungena angu 55%.

Ukuze ukwazi ukuthi uklonyeliswe ngamalengiso, kuyomela ukuthi amaphuzu okugcina (umsebenzi obhaliwe
kanye nezivivinyo) afinyelele okungenani ku-75%. Buka lokhu okulandelayo okumayelana nezivivinyo
zokuchibiyela kanye nezivivinyo zabasalele (Aegrotats). Kuyomela ukuthi uhlangabezane nezidingo ezidalulwe
ku –myStudies @Unisa kanye noma lezo ezethulwe kwiSiqephu Sovivinyo.

9.3 Izinsuku ezinqunyiwe zama-asayinimenti

• Azikho izinsuku ezinqunyiwe zokuthumela umsebenzi ezifakwe kule ncwadi yokufunda

12
AFC1501/101
• Izinsuku ezinqunyiwe zomsebenzi ozokwenziwa uyozithola ekhasini lokufika le-myUnisa lale mojuli.
Sicabanga ukuthi izinsuku ezinqunyiwe uzozithola lapho ubhalisa.

• Sicela uqale ukwenza ama-asayimenti akho ngokushesha nje lapho ubhalisela imojuli.

• Ngena kusayithi le-myUnisa ukuze uthole le mojuli ukuze uthole ulwazi olwengeziwe ngezinsuku
ezinqunyiwe zokulethwa kwama-asayimenti.

9.4 Ukuhanjiswa kwama-asayimenti

• I-Unisa, njengesikhungo esibanzi se-open distance e-learning institution (CODeL), iphokophele ekubeni
isikhungo esifundisa nge-inthanethi. Ngakho ke uzobona ukuthi zonke izinto zakho zokufunda, ukuhlola
kanye nokuxhumana nomfundisi wakho kanye nabafundi okanye nabo kuzokwenzeka ku-inthanethi.
Sisebenzisa i-myUnisa njengekhampasi yethu ebonakalayo.

• I- virtual campus ye-myUnisa izonikeza abafundi ithuba lokufinyelela kusizinda lwazi se-myModules, lapho
impahla yokufunda itholakala ku-inthanethi nalapho ukuhlola kufanele kuqedwe khona. Lolu uhlelo oluku-
inthanethi olusetshenziselwa ukuphatha, ukubhala, nokuletha izinto zokufundisa kubafundi kanye
nokweseka ukusebenzelana phakathi kwezifundiswa nabafundi.

• Iplathifomu ye-myUnisa ungayithola ngokusebenzisa le-inthanethi https://my.unisa.ac.za. Chofoza ibhathini


ye-myModules 2023 ukuze uthole isayithi ye-inthanethi yale-mojuli oyibhalisele nonyaka ka-2023.

• Iyunivesithi izibophezela ukuxhumana ngokucacile nakaningi njengoba kudingeka ukuze kuqinisekiswe


ukuthi kunenzuzo enkulu ekusebenziseni uhlelo olusha lwe-myModules lokuphatha ukufunda. Sicela ukuthi
uthole izimemezelo zakho ngaphansi kwesayithi ye-myModules ngazo zonke izikhathi, yilapho umfundis
wakho walemojuli azoxhumana nawe kahle futhi azothumela khona imiyalelo ebalulekile ngale-mojuli.

• Uma ufinyelela isayithi yakho ye-myModules yemojuli/yamamojuli wakho owabhalisele, uzobona umlayezo
wokwamukela othunyelwe umfundisi wakho. Ngezansi komlayezo wokwamukela uzobona amagobolondo
okuhlola, okuhlola okudingeka uwaqedele. Okunye ukuhlola kungase kube ukukhetha okuningi, okunye
ukuhlola, okunye ukuhlola okubhaliwe, ezinye izingxoxo zezinkundla, njalo njalo. Konke ukuhlola kufanele
kuqedwe kumagobolondo okuhlola atholakala kumamojuli afanele.

• Ukuze uqede ukuhlolwa kwemibuzo, sicela ungene esayithini lemojuli lapho udinga ukuqedela khona
ukuhlola. Chofoza igobolondo lokuhlola elifanele (Ukuhlola 1, Ukuhlola 2, njalo, njalo.). Kuzoba nosuku
lapho ukuhlolwa kuzovulela khona. Lapho ukuhlola sekuvuliwe, thola imibuzo ku-inthanethi futhi
uyigcwalise ngesikhathi ositholayo. Imibuzo yokuhlolwa kwemibuzo ayifakiwe kulecwadi yokufundisa
(Tutorial Letter 101) Kodwa yenziwe ukuthi itholakale ku-inthanethi kuphela. Ngakho ke kufanele uyithole
imibuzo ku-inthanethi futhi uyigcwalise khona ku-inthanethi lapho yakhiwe khona.

• Akukhuthazwa ukusebenzisa umakhalekhukhwini ukuphendula umbuzo. Sicela ukuthi usebenzise


ikhompyutha yedesithophu, ithebhulethi noma ikhompyuthat ephathekayo uma uphendula umbuzo.
Abafundi abasebenzisa omakhalekhukhwini bakuthola kunzima ukuzulazulisa ithulusi lokuhlola ku-
inthanethi eskrinini esincane futhi ngokuvamile Kunzima ukuzulazula phakathi kwemibuzo nokuqedela
imibuzo ngempumelelo. Ngaphezu kwalokho, omakhalekhukhwini basengozini enkulu yokwehliswa
kokuxhumeka kwe-inthanethi kunamanye amadivayisi. Uma kungenzeka, sicela ukuthi ungasebenzisi
umakhalekhukhwini walolu hlobo lokuhlola.

• Ukuhlola okuhalwayo, sicela uqaphele usuku olunqunyiwe okufanele luthunyelwe ngalo. Qikelela
ukuthi ulandela imihlahladlela enikezwe umfundisi wakho ukuze uphendule imibuzo yakho yokuhlola. Chofoza
inkinobho yakho yokuhambisa kugobolondo lokuhlola elifanele le-myModules. Uzokwazi ukuthi ufake i-
asayimenti yakho ebhaliwe kusayithi ye-myModules namamojuli owabhalisele. Ngaphambi kokuthi uqedele
13
ukufaka ama-asayimenti wakho, hlolisisa ukuthi ufake ifayeli okuyilona lona ngempela. Khumbula, awekho
amamaki azonikezwa ukuhlola okuthunyelwe ngendlela engafanele.

9.5 Ama-asayimenti

Njengoba kukhonjisiwe esigabeni 9.2, udinga ukwenza ama-asayinimenti angu-2 kuphela ayimpoqo
kusimesta yokuqala neyesibili

Ama-asayinimenti anezinombolo, kusukela kweyoku-01. Imisebenzi itholakala kuphela ku-inthanethi ku-


myUnisa.

Uzothola izimpendulo ezifanele kuwo wonke ama-asayinimenti akho ngokuzenzakalelayo ku-myUnisa. Ngeke
uthunyelwe izincwadi zokufunda ezinezimpendulo.

Ngokushesha ngemva kokuthola izimpendulo, sicela uhlole izimpendulo zakho. Ama-asayinimenti kanye
nezimpendulo zala ma-asayimenti kuyingxenye ebalulekile yokufunda kwakho futhi kufanele kukusize ukuthi
ulungiselele kangcono umsebenzi olandelayo

9.5.1 I-Asayimenti 01, 02 kanye neyesithathu 03 (eyesithathu 03 akuyona impoqo)

Umsebenzi wokuqala (01)oyimpoqo kumele ulethwe ngo (Usuku nesikhathi kuyomenyezelwa) ngaphambi
kokuvalwa kosuku kwamahhovisi 4.00 ntambama.

Isihloko: Bhala ngokucacile imihlahlandlela ejwayelekile emayelana nesimo sempilo kanye nobunjalo
ngokwezigaba zentuthuko yabantu base-Afrika. Ubude balo msebenzi obhaliwe kumele ulingane ubude
obungu 2, 500 wamagama noma inkulumo equkethe ukwethulwa kwenkulumo, ukujula kanye nesiphetho
senkulumo kungadluli isikhathi semizuzu engamashumi amathathu (30). Kulindeleke ukuthi umsebenzi wakho
uikhombise imibhalo emithathu oyicingile wena ngaphezu kwaleyo enconyiwe.

Sebenzisa incwajana i-my Studies@Unisa ukuthola ikhono lokusetshenziswa kwesikhathi kanye nokuhlela
izifundo zakho.

Okokuqala okumele kwazeke ukuthi ulwazi lwase-Afrika alufani nezinye izindlela zolwazi lapha
emhlabeni njengoba yonke indlela yolwazi inemigomo okumele umfundi walo lolo lwazi
ayilandele ukuze ayifeze ngobuchwepheshe. Uma singake sikhulume ngolwazi lwendabuko
walapha e-Afrika kungafanele sikucacise ukuthi kuyobe kungelona ulwazi lwase-Afrika uma
lungaqoshwanga ngezinye zezilimu zezwekazi i-Afrika, ngoba ulwazi lungcwele. Uma sithi
lungcwele siqonde ukuthi uma umuntu esuke edumisa igama leDlozi noma uKhokho oMkhulu
noma elikhulu kunawo wonke amaDlozi ogama lalo kunguLizwi. Lokhu ukwenza uma
ekhuluma ephimisa izinhlamvu zamagama esho noma echaza okuthize. Okunye okubalulekile
kumele singalibali ukuthi lo mhlaba wakhiwa ngokuphimiswa kweZwi. Ingakho kubalulekile
uma sifunda ngolwazi lwase-Afrika sikhuluma noma sibhale ngolimi lwethu njengengxenye
yokufeza izimiselo zalolu lwazi lwendabuko. Uma sikhuluma ngemigomo yoksebenzisa ulwazi
lwase-Alkabulan kanye nemisebenzi kumele siqonde ukuthi sisuke sesikhuluma ngemisebenzi
kaTehuti, yena oyiDlozi lokubhala, umsunguli nongumbhali wokuqala emhlabeni wonke.
Ingakho kumele siqonde ukuthi indlela yokucwaninga kanye nezisekelo zaseKhemu, kumele
ukuthi umfundi akwazi ukuhlonipha le migomo (virtue) echaziwe ngezansi. Ukuze ukwazi
ukungena kulolu lwazi lwase-Afrika kumele, wamukele ukuthi uMdali noma iDlozi noma
uKhokho oMkhulu ukhona. Lesi isihluthelelo ukuze umqondo wakho ukwazi ukwamukela

14
AFC1501/101
nokuhumusha lolu lwazi oseluqede amakhulukhulu eminyaka njengesu lokushabalaliswa
nokucekelwa phansi kwamagugu namasiko abantu abamnyama umhlaba wonke

Umsebenzi wesibili (02) oyimpoqo: kumele ulethwe ngo (Usuku nesikhathi kuyomenyezelwa) ngaphambi
kokuvalwa kosuku kwamahhovisi 4.00 ntambama.

Isihloko: “Chaza ukubaluleka kukaDjehoty/ uTehuti noma indilinga ekuhlaziyeni nasekucwaningeni isimo
sempilo kanye nendalo yomuntu”, kulo msebenzi kulindeleke ukuthi uchaze ukubaluleka komlando kanye
nomthelela wokushintsha kwezindlela zokuhlaziya zikaDjehoty, ikakhulukazi uma kuziwa ezinhlelweni
zikaThoth zokucwaninga. Ubude balo msebenzi obhaliwe kumele ulingane ubude obungu 2, 500 wamagama
noma inkulumo equkethe ukwethulwa kwenkulumo, ukujula kanye nesiphetho senkulumo kungadluli isikhathi
semizuzu engamashumi amathathu (30).
Abafundisi bakho bayokuthakasela kakhulu ukusiza uthuthukise ukuqonda kwakho izincwadi zokufunda.
Yingakho kubalulekile ukuthi ukhululeke ukuxhumana nabafundisi ngokubabhalela (usebenzise
ubuxhakaxhaka noma incwadi eyejwayelekile) noma ngocingo uma udinga usizo. Ungaphinde futhi
ugqugquzele ukubumba isigungu sabafundi sokufunda esiyinhloso yokuxoxisana ngolwazi ngesihloko
sesifundo esikhona encwadini yakho yokufunda. Izigungu zokuxoxisana eziku myUnisa ziyingxenye yendawo
lapho abafundisi nabafundi bexhumana khona futhi bakhulume ngesifundo kanye nozakwabo esifundweni.

Umsebenzi wesithathu (03) AKUYONA IMPOQO asikho isidingo sokuthumela lomsebenzi. Kodwa
kubalulekile ukuthi ufunde futhi uwuqonde lomsebenzi

Isihloko: “Bhala ngeso elibukhali uchaze umlando ngendabuko yomndeni wakho,” kumele uqikelele ukuthi
ingcazelo inika ulwazi mayelana nokuqonda ngolwazi lwemvelaphi yakho

noma yabantu abamnyama. Ubude balo msebenzi obhaliwe kumele ulingane ubude obungu 2,500 wamagama
noma inkulumo equkethe ukwethulwa kwenkulumo, ukujula kanye nesiphetho senkulumo kungadluli isikhathi
semizuzu engamashumi amathathu (30).

9.6 Ezinye izindlela zokuhlola

I-AFC1501 isebenzisa kuphela ama-asayimenti amabili (02) ayimpoqo kanye nokuvivinya ekupheleni
kwesimesta njengendlela yokuhlola

9.7 Izivivinyo

Zonke izinsuku kanye nezikhathi zezivivinyo ziyokwethulwa Umnyango wezivivinyo. Umnyango wezivivinyo
uzonika imininingwane nolwazi mayelana nendawo yezivivinyo.

Izivivinyo zephepha le-AFC1501 zithatha ukusukela emahoreni amabili ukuya kwamane. Iphepha lesivivinyo
lehlukene ngemibuzo emihlanu (ehambisana nemibuzo emincane). Kulindeleke ukuthi uphendule imibuzo
emithathu. Umbuzo ngamunye noma uhlelo lwemibuzo lwenza: Isigaba sokuqala sinamphuzu angu- 50% kube
sekuthi isigaba sesibili esihambisana nemibuzo emibili onamaphuzu angu25% umunye, okwenza u-50% uma
ehlanganisiwe. Ngamanye amazwi, lokhu kuchaza ukuthi ungakwazi ukuthola amaphuzu angaba u-30% uma
kulinganiswa isikhathi osisebenzisayo esingasukela ku-25 ukuya ku-30 wemizuzu esigabeni ngasinye
sezivivinyo. Kuchaza ukuthi ungakwazi ukuqeda ukubhala ngesikhathi esifanele, kumele futhi uphinde
ucabange ngokubuyekeza umsebenzi wakho ulungisa amaphutha ezimpendulweni zakho. Yingakho kumele
uzqeqeshe ngamaphepha edlule ukuze ukwazi ukuqeda ngesikhathi esifanele. Yingakhio kumele

15
ungasebenzisi izincwadi zokufunda ngoba angeke ukwazi ukuzisebenzisa ngesikhathi sezivivinyo. Ungaphinde
ubheke izimpendulo zakho zokuziqeqesha futhi ezincwadini zokufunda uqhathanise nencwadi yesisekelo
uphinde wenze namaphuzu uma usuqedile ukuze uzame ukuzithuthukisa ukusukela lapho.

9.7.1 I-Invigilation ne-proctoring

Kusukela ngo-2020 i-Unisa yenza zonke izivivinyo zayo ku-inthanethi. Njengoba inikezwe izidingo eziqinile
ezivela ezikhungweni zochwepheshe kanye nokwenyuka kwezicelo zabafundi base-Unisa ngabantu besithathu
ukuba babasize ngokungemthetho ngokuphothula ama-asayimenti nezivivinyo, iNyuvesi iphoqelekile ukuthi
iqinisekise ubuqotho bayo bokuhlola ngokusebenzisa amathulusi okuhlola ahlukahlukene: i-Turnitin, i-Moodle
Proctoring, i-Invigilator App kanye ne- IRIS. Lawa mathulusi azoqinisekisa ubunikazi bomfundi kanye
nokumaka ukuziphatha okusolisayo ukuze kuqinisekiswe ukwethembeka kwezimpendulo zabafundi phakathi
nokuhlolwa. Incazelo engezansi ingeyenzuzo yakho njengoba ungase uhlangabezane nanoma yikuphi noma
zonke lezi kumamojuli akho abhalisiwe:

I- software ye-Turnitin yokukopela esiza ukuthi ihlole ukuthi kwangempela okuthunyelwe kwabafundi
ngkumelene nemithombo yangaphakathi nengaphandle. I-Turnitin isiza ekuboneni ukukhwabanisa
kwezemfundo kanye nokubhala okuyizipoki. Abafundi kulindeleke ukuthi balethe izimpendulo ezithayiphiwe
ukuze kusetshenziswe i- software ye-Turnitin.

Ithulusi le-Moodle Proctoring tool liqaphela ubuso lifakazela ubuqiniso babafundi ngesikhathi sokuhlolwa
kwemibuzo. Leli thulusi lidinga ukufinyelela kukhamera yeselula noma yekhompuyutha ephathekayo
yomfundo. Abafundi kufanele baqinisekise ukuthi ikhamera yabo yenziwe yasebenza kuzilungiselelo zabo
zesiphuqululi ngaphambi kokuhlolwa kwabo.

Umqaphi “Isevisi esekelwe kuhlelo lokusebenza lweselula iyaqinisekisa” iqinisekisa ubunikazi bomuntu
ohlolwayo. I-Invigilator Mobile Application ithola ukungathembeki komfundi ngamunye futhi iqinisekisa ukuthi
umfundi ohlolwayo ungumfundi obhalisiwe. Leli thulusi lokuqapha lidinga abafundi ukuthi balande uhlelo
lokusebenza ku-Play Store (Google, Huawei and Apple) kumadivayisi abo leselula (ikhamera inikwe amandla)
ngaphambi kokuhlolwa kwabo.

I- software IRIS Invigilation iqinisekisa ukuthi ungubani umfundi ngesikhathi sokuhlolwa futhi ihlinzekela
kokubili ukuqinisekiswa kobuso okwenziwa ngesandla nokuzenzakalelayo. Inekhono lokurekhoda
nokubuyekeza iseshini yokuhlola yomfundi. Ihlaba umkhosi kuqapheleka ukuziphatha okusolisayo kwabafundi
ukuze kubuyekezwe umlawuli wezemfundo. I- software ye-IRIS idinga ukufakwa kumadivayisi aphathekayo
ekhompuyutha yabafundi anikwe amandla ngekhamera yewebhu.

Abafundi abahlonzwa futhi bamakwe ngokungathembeki okusolisayo okuvela ngenxa yemibiko yokugadwa
kanye neyokulandelwa kwe-proctoring badluliselwa ehhovisi lokuqondiswa kwezigwegwe ukuze
kuqhutshekwe ngokusemthethweni.

Sicela uqaphele:

Abafundi kufanele babhekisele olwazini lwabo lokuhlola lwemojuli kumasayithi abo e-myModule ukuze
banqume ukuthi yiliphi iliphi ithulusi lokugada noma lokugada elizosetshenziswa ekuhloleni kwabo kokuhlela
kokufingqa.

16
AFC1501/101
10. UKUNGATHEMBEKI EMFUNDWENI

10.1 Ukukopela

Ukukopela isenzo sokuthatha amagama, imibono nemicabango yabanye uyethule njengeyakho. Kuyindlela
yokweba efaka imisebenzi eminingana yokungathembeki yokufunda, njengokulandelayo:
• Ukusika nokunamathisela kunoma yimuphi umthombo ngaphandle kokuvuma ukusebenzisa
umthombo wolwazi.
• Ukungafaki noma ukusebenzisa imithombo yolwazi engalungile.
• Ukubeka amagama ngaphandle kokuvuma umthombo wangempela wolwazi.

10.2 Ukukopela

Ukukopela kufaka phakathi, kepha akugcini kulokhu, okulandelayo:


• Ukubhala ukuhlolwa egameni lomunye umfundi, ukukopisha komunye umfundi ngesikhathi
sokuhlolwa noma ukuvumela umfundi ukuthi akopishe kuwe.
• Kusetshenziswa izinsiza zokuxhumana (isib. WhatsApp, iThelegramu) noma amanye
amapulatifomu okusabalalisa imininingwane yokuhlola.
• Ukuhambisa amafayela angasebenzi noma angahlobene nomsebenzi.
• Ukuthenga izimpendulo ezibhaliwe “kumathutha” noma kumasayithi e-inthanethi (ukukopela
ngenkontileka).

10.3 Enye imininingwane mayelana nokukopela ingalandwa kwilinki engezansi:

https://www.unisa.ac.za/sites/myunisa/default/Study-@-Unisa/Student-values-and-rules

11. ABAFUNDI ABAPHILA NGOKUKHUBAZEKA

Isikhungo Sokumela Nezinsiza Somfundi Okhubazekile (i-ARCSWiD) sinikeza ithuba lokuthi


abasebenzi basebenzisane nabafundi abasha nababuyayo abanokukhubazeka.

Uma ungumfundi okhubazekile futhi ungathanda ukuxhaswa okwengeziwe noma udinga isikhathi esengeziwe
sokuhlolwa, uyamenywa ukuba uthinte abafundisi bakho ku-Examdisabled@unisa.ac.za ukuze uzokwazi
ukusizwa.

• IMIBUZO EJWAYELE UKUBUZWA

“Ngixhumana nobani uma nginenkinga ngengosi ye-inthanethi?”

Impendulo: Inombolo yama-hhala: 0800 00 1870 (Khetha inombolo 07 ye-myModules)


Ikheli le imeyili: mymodules22@unisa.ac.za or myUnisaHelp@unisa.ac.za

“Ingabe kukhona ukuhlolwa noma imvume ye-FI kulemojuli ye- AFC1501”


Impendulo: Cha

17
“Ngizitholaphi izinto zokufunda ze- AFC1501”

Impendulo: Ekhasini le-AFC1501 myUnisa, uzothola isigaba seyunithi ngayinye yokufunda. Ngaphakathi
kwalezi zogaba sifake idokhumenti ye-pdf, equkethe ukufundwa okuyimpoqo containing the
compulsory reading (izinto zomhlahlandlela wencwadi yokufunda) zeyunithi yokufunda.

12 IMIBUZO EJWAYELWE UKUBUZWA

Uyanxuswa ukuthi uxhumane nomfundisi futhi ungene nasesigungwini sokufunda


esikubuxhakaxhaka ku-myUnisa.

13 IMITHOMBO ESETSHENZISIWE

Asante M. K. (2015). The History of Africa: The Quest for Eternal Harmony (2nd
Edition). Routledge: New York.
Asante M.K., & Abarry A S. (1996). African Intellectual Heritage: A Book of Sources.
Philadelphia: Temple university.
Bhengu, MJ. (2014). Beyond Umnguni – Our Primeval Father. -
https://jbhengu.wordpress.com/2014/07/13/amazulu-ancient-egyptian-origin/[Accessed 17 March 2018].Diop,
1974:1991).
Diop, CA. (1989). The cultural unity of Black Africa. The domains of patriarchy and of matriarchy in classical
antiquity. London: Karnak.
Heeren AHL 1832. Reflections on the politics, intercourse and trade of the ancient nations of Africa. Oxford:
D.A. Taalboys.
Mthembu, N. (2010). A Dream of Azania. Wandsbeck: Reach.
Nabudere D. W. (2011). Afrikology, Philosophy and wholeness: An epistemology.
Pretoria: Africa Institute of South Africa.
Zulu, I M. (1993). The Ancient 'emetic Roots of Library and Information Science.
California Univ., Los Angeles. Afro-American Studies Center.

14 EKUVALENI

Sinethemba lokuthi uma nilandela konke okuchaziwe kule ncwadi yokufunda, ukuphumelela kulezi zifundo
kuyinto elindelekile esifundweni. Xhumana nomfundisi wakho ukuze akwazi ukusiza lapho udinga khona
ukusekelwa kulesi sifundo. Kumele uqiniseke ukuthi uqala imisebenzi yakho ngesikhathi esanele ukuze ukwazi
ukugcina futhi uyithumele ngezinsuku ezifanele sokuthumela imisebenzi ebhaliwe. Ukuzilungiselela
isihluthulelo sempumelelo.

15 OKUNANYANETHELISIWE

Akukho.
18
AFC1501/101

Abazithobayo

ABAFUNDISI BE AFC1501

19

You might also like