ปฏิบ ัติการว ัดความเครียด (Strain Measurement)

วัตถุประสงค์
สามารถอธิบายหลักการทํางานของเกจความเครียด (Strain gage) ได ้ สามารถ
บอกวิธต
ี ด
ิ ตังพร ้อมทังการใช ้งานเกจความเครียดในลักษณะต่าง ๆ ได ้ สามารถ
อธิบายการนํ าเกจความเครียดไปประโยชน์ในงานประเภทต่าง ๆ ได ้

พืนฐานของ Strain Gauge

ทุกวันวิศวกรรมการสร ้างโครงสร ้างทีเบาและมีประสิทธิภาพมากขึนซึงยังคงรกั ษามาตรฐานด ้านความปลอดภัยและความ
ทนทานทีเข ้มงวด เพือให้เกิดความสมดุลของความปลอดภัยความทนทานและประสิทธิภาพวิศวกรจึงใช ้มาตรวัดความเครียดเพือวัดขีด
จํากัด ความเครียดของวัตถุดบ
ิ เกจจะตรวจสอบปริมาณความเค ้นพืนผิวทีวัสดุสามารถจัดการได ้ เครืองวัดความเครียดทัวไป
ประกอบด ้วยสามชันคือชันบนสุดของลามิเนตองค ์ประกอบการตรวจจับและชันฐานฟิ ล ์มพลาสติก

เมือเครืองวัดความเครียดถูกยึดติดกับพืนผิวภายใต ้ความเค ้นมันจะบิดเบียวหรือโค ้งงอพร ้อมกันกับพืนผิวนันทําให ้ความ

ต ้านทานไฟฟ้ าเปลียนไปตามสัดส่วนกับความเครียดทีใช ้กับพืนผิว จากนันสามารถใช ้สูตรเพือแปลงความผันผวนของความต ้านทาน
เป็ นการอ่านค่าความเครียดทีแม่นยํา มาตรวัดมีการกําหนดค่าทีแตกต่างกันการเลือกมาตรวัดความเครียดทีเหมาะสมสําหร ับการใช ้งาน
ของคุณขึนอยู่กบ
ั ทิศทางทีความเครียดหลักกําลังทํางานประเภทของความเครียดทีคุณกําลังวัดและพืนทีการวัดเป้ าหมาย นี คือพืนฐาน
ของเครืองวัดความเครียด

เครืองว ัดความเครียดชนิด Quarter Bridge

สะพานไตรมาสประเภท I และสะพานไตรมาสทีสองให้ข ้อมูลเกียวกับการกําหนดค่าเกจวัดความเครียดสะพานไตรมาส

Quarter Bridge ประเภท I

สะพานไตรมาสประเภท I วัดความเค ้นดัดหรือความเครียดตามแนวแกน ความเครียดดัดเรียกอีกอย่างว่าความเครียด
โมเมนต ์ ความเค ้นดัดหมายถึงอัตราส่วนของความเค ้นดัดและโมดูลสั ความยืดหยุ่นของอายุนอ้ ย สามารถใช ้มาตรวัดความเครียดทีใช ้ใน
การกําหนดค่าช่วงเวลาความเครียดเพือกําหนดภาระแนวตัง ความเครียดตามแนวแกนถูกกําหนดให้เป็ นอัตราส่วนของความเค ้นตาม
แนวแกนและโมดูลสั ของอายุนอ้ ยเพือกําหนดโหลดตามแนวแกนทีใช ้เกจวัดความเครียดในแนวแกน

ในสะพานไตรมาส type-I องค ์ประกอบมาตรวัดความเครียดเดียวจะติดตังในทิศทางของความเค ้นดัดหรือความเครียดตามแนวแกน ที

ไหน R1และ R สอง (ตัวต ้านทานแบบครึงสะพาน) R3เป็ นตัวต ้านทานทีเสร็จสมบูรณ์สะพานหนึ งในสีและ R 4 ยังเป็ นองค ์ประกอบวัด
ความเครียดทีใช ้งานอยู่ซงวั
ึ ดความเค ้นแรงดึง สะพานควอร ์เตอร ์บริดจ ์ชนิ ด I และชนิ ดที 2 ตามแนวแกนความเครียดดัดและแผนภาพ
วงจรแสดงไวด้ ้านล่าง

Half-Bridge Type Strain Gauges

half-bridge type I และ half-bridge type II ให ้ข ้อมูลเกียวกับการกําหนดค่า half-bridge strain gage

Half-Bridge ประเภท I
วัดความเค ้นดัดหรือแนวแกน ในประเภท I R1 และ Rสอง (ตัวต ้านทานแบบครึงสะพาน) R3 (วัดการบีบอัดจากเอฟเฟกต์ปัว
ซอง) และ R4 (วัดความเครียดแรงดึง)

Half-Bridge Type II
ไม่ได ้วัดเฉพาะความเครียดตามแนวแกนเท่านั น ในประเภท II R1 และ Rสอง (ตัวต ้านทานแบบครึงสะพาน) R3 (วัด
ความเครียดแรงอัด) และ R3 (วัดความเครียดแรงดึง)

ครึงสะพานประเภท I และแกนประเภท IIความเค ้นความเครียดดัดและแผนภาพวงจรแสดงไว ้ด ้านล่าง

สูตรคํานวน

𝑏ℎ 𝑀𝑦
𝐼= 𝜎 =𝜀⋅𝐸 𝜎=
12
𝐼

ตารางบันทึกผลการทดสอบ

ระยะจากจุดห้อยนํ าหนักถึงเกจ
ความกว้าง (mm) ความหนา (mm) ความเครียด (mm)

39 5 213

ตารางบันทึกผลการทดสอบต่อวงจร Quarter Bridge แบบ Active

นํ าหนัก (kg) Strain Load (uE) Strain Unload (uE) Strain avg (uE)
Stress (MPa)
0 -1 0 -0.5 -0.035

0.5 121 122 121.5 8.505

1 241 244 242.5 16.975
1.5 362 365 363.5 25.445
2 481 483 482 33.74
2.5 599 602 600.5 42.035
3 720 720 720 50.4

ตารางบันทึกผลการทดสอบต่อวงจร Half Bridge แบบ Active-Dummy

นํ าหนัก (kg) Strain Load (uE) Strain Unload (uE) Strain avg Stress (MPa)
0 0 0 0 0
0.5 130 130 130 9.1
1 258 259 258.5 18.095
1.5 385 387 386 27.02
2 513 515 514 35.98
2.5 641 642 641.5 44.905
3 765 765 765 53.55

ตารางบันทึกผลการทดสอบต่อวงจร ร Half Bridge แบบ Active-Active

นํ าหนัก (kg) Strain Load (uE) Strain Unload (uE) Strain avg Stress (MPa)
0 0 1 0.25 0.0175
0.5 274 278 138 9.66
1 549 556 276.25 19.3375
1.5 823 830 413.25 28.9275
2 1093 1100 548.25 38.3775

2.5 1360 1368 682 47.74

3 1628 1628 814 56.98
 Strain & Stress
60
50
40
Strain

30
20 ต่อวงจร Quarter Bridge แบบ Active

10
0
-200 0 200 400 600 800
-10
Stress

Strain & Stress

60
50
40
Strain

30
ต่อวงจร Half Bridge แบบ Active-
20 Dummy

10
0
0 200 400 600 800 1000

Stress

Strain & Stress

60

50

40
Strain

30
ต่อวงจร ร Half Bridge แบบ Active-
20 Active

10

0
0 200 400 600 800 1000

Stress
ความสมัพน
ั ธ ์ระหว่างStrainทางทฤษฎีและ Strain จาก การวัด จากการทดลอง

ต่อวงจร Quarter Bridge แบบ Active

นํ าหนัก (kg) Strain (uE) Strain avg (uE) % error

0 0 0 0

0.5 91.85 121.5 32.28

1 183.69 242.5 32.01
1.5 275.55 363.5 31.92
2 367.40 482 31.19
2.5 459.25 600.5 30.76
3 551.10 720 30.65

ต่อวงจร Half Bridge แบบ Active-Dummy

นํ าหนัก (kg) Strain (uE) Strain avg (uE) % error
0 0 0 0
0.5 91.85 130 41.54
1 183.69 258.5 40.72
1.5 275.54 386 40.09
2 367.39 514 39.91
2.5 459.24 641.5 39.69
3 551.08 765 38.82

ต่อวงจร ร Half Bridge แบบ Active-Active

นํ าหนัก (kg) Strain (uE) Strain avg (uE) % error
0 0 0.25 100
0.5 91.85 138 50.25
1 183.69 276.25 50.39
1.5 275.54 413.25 49.98
2 367.39 548.25 49.23

2.5 459.24 682 48.51

3 551.08 814 47.71
 กราฟที4แสดงความสมัพันธ์ระหว่างStrainทางทฤษฎีและ Strain จาก
การวัด จากการทดลองตอ่ วงจร Quarter Bridge แบบ Active
800.00
700.00
600.00
500.00
Strain

400.00
Strain (uE)
300.00
Strain avg (uE)
200.00
100.00
0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5

Weight

กราฟที4แสดงความสมัพน
ั ธ์ระหว่างStrainทางทฤษฎีและ Strain จาก
การวัด จากการทดลองต่อวงจร Half Bridge แบบ Active-Dummy
700.00

600.00

500.00
Strain

400.00

300.00 Strain (uE)

200.00 Strain avg (uE)

100.00

0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5

Weight

กราฟที4แสดงความสมัพน
ั ธ์ระหว่างStrainทางทฤษฎีและ Strain จาก การ
วัด จากการทดลองต่อวงจร ร Half Bridge แบบ Active-Active
800.00

700.00

600.00

500.00
Strain

400.00
Strain (uE)
300.00
Strain avg (uE)
200.00

100.00

0.00
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5

Weight
คํานวณ
กําหนดนํ าหนก ที 1 kg

𝑏ℎ 39 5
𝐼= = = 406.25𝑚𝑚
12 12

𝜎 = = =
. = 91.85 MPa
.

.
𝜀= = = 8.505

คํานวณ % error

121.5-91.85/91.85 *100 = 32.28%

สรุปผลการทดลอง
โดยรวมแล ้ว ไม่พงึ พอใจกับผลลัพธ์และสามารถบอกได ้ว่าเซนเซอร์สแตรนเกจนีให ้การวัดทีแม่นยําและ
ใกล ้เคียงกับค่าเฉลียแรงเคาะทฤษฎี แต่อาจมีข ้อผิดพลาดจากการ ตังค่าในตอนวัดค่าของวงจร ร Half
Bridge แบบ Active-Active โดยข ้อผิดพลาดสูงสุดระหว่างการวัด strian ทีทดลองและ strian ทฤษฎีคอ
ื 50%
โดยมีชว่ งประมาณ 30% - 50% ทําให ้จากนีจึง ควรคํานึงถึงการตังค่าในตอนวัด และการติดเซนเซอร์แรง
เส ้นทางเหล่านีสามารถมีความแม่นยําในการเก็บข ้อมูลแรงเสียดและการประมาณการว่าโครงสร ้างจะพบ
การยืดอย่างถาวรทีจุดใด ๆ ในโครงสร ้าง