UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA

BATU PAHAT, JOHOR DARUL TAKZIM

BAB 3

PENDEKATAN PERLAKSANAAN DI
INSTITUSI PENDIDIKAN

Wan Hanim Nadrah Bt Wan Muda

 PENDEKATAN PERLAKSANAAN
PENGURUSAN DI INSTITUSI PENDIDIKAN

KONSEP KUALITI

PENGURUSAN KUALITI
MENYELURUH (TQM)
SEKOLAH KUALITI
MENYELURUH (TQS)
PENGURUSAN STRATEGIK
DALAM KONTEKS SEKOLAH
MBO: APLIKASI DALAM
PENGURUSAN SEKOLAH
ISO 9000: PELAKSANAANNYA
DI SEKOLAH
 KONSEP KUALITI

✔Definisi Kualiti
✔Konsep Kualiti
✔Konsep Kualiti Dari Perspektif
Pengurusan Kualiti Menyeluruh
 DEFINISI KUALITI
Bil Tokoh Definisi
1. Deming Satu tahap ramalan keseragaman dan keboleharapan pada kos
rendah dan sesuai untuk pasaran.

2. Juran Ketetapan untuk fungsi guna merangkumi kualiti di pasaran,

rekabentuk, ketepatan dan pilihan pelanggan.

3. Crosby Ketetapan pada keperluan merangkumi spesifikasi rekabentuk

dalaman atau spesifikasi piawai pelanggan luaran.
4. Feigenbaum Kualiti ialah keseluruhan ciri komposit keluaran atau
perkhidmatan dari segi pemasaran kejuruteraan, pembuatan
dan penyenggaraan yang melaluinya keluaran dan
perkhidmatan akan memenuhi harapan pelanggan.
5. Ishikawa Kualiti ialah kepuasan pelanggan – suatu definisi asas
pengguna.
6. Taguchi Kerugian yang disebabkan oleh keluaran selepas penghantaran
selain dari kerugian yang sememangnya ada seperti kos
jaminan, kehilangan pelanggan dan lain-lain masalah yang
disebabkan oleh kegagalan prestasi.
 KONSEP KUALITI
Dimensi Kualiti Dalam Pembuatan (Mohd Ashari, 2004)
Dimensi Kualiti Keterangan
Prestasi Ciri operasi utama sesuatu keluaran. Contohnya bunyi dan gambar daripada
televisyen.
Ciri-ciri Ciri sokongan fungsi guna utama produk. Contohnya minuman percuma dalam
penerbangan
Kebolehpercayaan Kebarangkalian kegagalan keluaran bagi suatu tempoh masa. Ukuran yang biasa
digunakan ialah masa purata kegagalan pertama berlaku, masa purata antara
kegagalan dan kadar kegagalan bagi suatu unit masa.

Ketepatan Tahap rekabentuk atau ciri operasi keluaran memenuhi piawai.

Ketahanan Ukuran hayat keluaran.
Keselenggaraan Kepantasan, keramahan atau kemudahan sesuatu perkhidmatan dalam
memperbaiki kerosakan keluaran

Estetik Pendekatan asas guna kualiti – bagaimana keluaran dapat dirasa, dilihat, dibau,
didengar atau disentuh.

Kualiti tanggapan Ukuran tidak langsung keluaran bagi membezakan jenama dalam ketiadaan
maklumat, sifat keluaran atau perkhidmatan.

Kelenturan Keupayaan mengeluarkan pelbagai jenis keluaran pada kos rendah dan memenuhi
permintaan pelanggan yang berubah-ubah dengan mengoptimumkna mesin,
manusia dan bahan.
Masa menunggu Ukuran dalaman bagi ukuran fokus pelanggan. Keupayaan memenuhi permintaan
dengan notis yang pendek dan pengoptimuman proses operasi dengan
memendekkan masa yang diperlukan untuk menukar keluaran di kilang
pemasangan.
 Samb…

Dimensi Kualiti Keterangan

Kebolehpercayaan Keboleharapan dan kejujuran pihak penyedia perkhidmatan
Keselamatan Bebas daripada bahaya, risiko dan was-was
Akses Kehampiran dan mudah membuat hubungan
Komunikasi Mendengar rungutan pelanggan dan memaklumkan kepada pelanggan dalam
bahasa yang mereka faham
Memahami Membuat usaha untuk mengenali pelanggan dan pelanggan memahami kehendak
mereka
Nilai ketara Rupabentuk kemudahan fizikal, peralatan, kakitangan dan bahan komunikasi

Kebolehpercayaan Keupayaan memberikan khidmat yang dijanjikan dengan tepat dan boleh diharap
Respon Kesediaan membantu pelanggan dan menyediakan perkhidmatan segera

Keupayaan Mempunyai kepakaran dan pengetahuan yang diperlukan untuk melaksanakan

perkhidmatan
Keramahan Sikap sopan santun menghormati pertimbangan, kesetiakawanan kakitangan
 KONSEP KUALITI DARI PERSPEKTIF
PENGURUSAN KUALITI MENYELURUH

Cohen (1993) mencirikan pengurusan kualiti sebagai:

▪ Padan digunakan
▪ Mengikut keperluan dan kehendak pelanggan
▪ Menepati atau melebihi harapan pelanggan pada
harga yang berpatutan
▪ Mengghairah pelanggan dengan sentiasa menepati
atau melebihi keperluan mereka
 PENGURUSAN KUALITI
✔Pengenalan TQM
MENYELURUH (TQM)
✔Sejarah TQM
✔Prinsip TQM
✔Ciri-Ciri TQM
✔Pendekatan TQM Dalam Pentadbiran
Pendidikan
 PENGENALAN KEPADA TQM
Definisi TQM:

▪Higgins (1994) pengurusan kualiti yang

melibatkan proses penyelesaian masalah secara
kreatif untuk mengukuhkan produk atau perkhidmatan
sesuatu organisasi

▪Oakland (1989) pendekatan untuk memperbaiki

keberkesanan dan kefleksibelan perniagaan secara
keseluruhan
 PENGENALAN KEPADA TQM
Definisi TQM:

▪Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam (1992)

proses pengurusan kualiti yang berorientasikan
pelanggan, berjalan secara berterusan dan melibatkan
semua aspek dalam organisasi
 SEJARAH TQM
1920-an
Pengawalan kualiti kilang di Amerika Syarikat

1950-an
Para pengurus korporat di Jepun
mengaplikasikan pengawalan kualiti Amerika
Syarikat

1980-an
Timbul kesedaran di seluruh dunia

1990-an
Diperkenalkan di Malaysia
 PRINSIP TQM (Deming, 1986)

Bina cadangan yang tetap untuk penambahbaikan

Terima falsafah baru

Tidak mengharapkan penyediaan dan penaksiran untuk

mencapai kualiti

Tidak menilai perniagaan berdasarkan pada pendapatan

Peningkatan sistem yang berterusan dalam organisasi untuk

meningkatkan kualiti produk dan perkhidmatan

Latih pekerja berdasarkan tugas

 PRINSIP TQM (Deming, 1986)
Latih ketua

Halang perkara yang menyebabkan pekerja tidak menjalankan

tugas

Lemahkan halangan-halangan yang berlaku antara satu-satu

jabatan

Hapuskan slogan, gesaan dan matlamat bagi satu

tekanan kerja

Hapuskan bilangan piawai kerja dan pengurusan

Wujudkan program pendidikan dan peningkatan jati diri

Letakkan seseorang yang boleh bekerja bagi organisasi

KONSEP TQM (Besterfield, 1999)
Pengurusan yang komited bagi menyokong keperluan
jangka panjang keseluruhan organisasi

Memfokuskan kepada keutamaan pelanggan samada

pelanggan luaran atau dalaman

Penggunaan serta penglibatan yang efektif keseluruhan

tenaga kerja

Penambahbaikan yang berterusan dalam proses

pengeluaran

Pembekal dianggap sebagai rakan kongsi

Mewujudkan sistem pengukuran pencapaian bagi setiap

proses
 TEMA TQM
Penglibatan
menyeluruh

Pembaikan
berterusan

Pengurusan
proses

Kepuasan
pelanggan

Pencapaian
prestasi mapan
 CIRI-CIRI TQM
▪ Kepuasan hati pelanggan
Matlamat ▪ Output tanpa cacat
▪ Output yang sentiasa tepat

▪ Sistem & proses Pelanggan

Fokus
▪ Budaya organisasi Pembekal

▪ Penambahbaikan berterusan
TQM ▪ Penglibatan seluruh organisasi
▪ Tindakan strategik
▪ Orientasi matlamat j/panjang
Strategi
▪ Kawalan kos kualiti
▪ Tindakan pencegahan
▪ Kepastian kualiti
▪ Penyelesaian masalah automatik

▪ Pengurus atasan
Pelaksana ▪ Kakitangan
▪ Pasukan kerja
 PENDEKATAN TQM DALAM
PENTADBIRAN PENDIDIKAN
Pembudayaan TQM dalam pendidikan:
▪ Kesepaduan dalam sistem pendidikan
▪ Mempunyai falsafah
▪ Penekanan kepada pengurusan bilik darjah
▪ Perubahan sikap pemimpin
▪ Keutamaan hak & tanggungjawab pelajar
▪ Penglibatan ibubapa
▪ Keutamaan mutu & kualiti yang berterusan
SEKOLAH KUALITI MENYELURUH
(TQS)
 PENGENALAN

• Menjelang alaf baru ini, kualiti pendidikan

merupakan suatu perkara yang dititikberatkan
oleh semua sekolah.
• Pendidikan berkualiti sebagai sebarang
pendidikan yang dapat memuaskan keperluan
dan harapan pengguna melalui proses
penambahbaikan secara berterusan (Abdul
Wahad,1995).
• Pendekatan yang dilakukan adalah dengan
memperkenalkan konsep Sekolah Kualiti
Menyeluruh atau “Total Quality School” (TQS).
 PENDEKATAN TQM DI SEKOLAH

• Bergantung kepada kefahaman yang ada dalam

pemikiran seseorang pengetua berkenaan
(Crawford dan Shutler, 1999).
• Pendekatan TQM dalam pendidikan - guru, pelajar
dan ibubapa sebagai pelanggan.
• Pendekatan TQS - pelajar sebagai pelanggan.
 Prinsip

Proses Kualiti Manusia

Total

Pencegahan

Rajah 3.1 : Komponen Kualiti Menyeluruh

Sumber : Tengku Abd. Aziz Zainal (1999)
• 7 asas kualiti menyeluruh yang mesti dan perlu
dilaksanakan bagi mencapai kualiti menyeluruh di
sekolah :
• Asas 1 : Menepati Standard
• Asas 2 : Mengongsi Visi
• Asas 3 : Pencegahan
• Asas 4 : Buat Betul Kali Pertama (DIRFT)
• Asas 5 : Pengukuran
• Asas 6 : Penglibatan Total
• Asas 7 : Penambahbaikan Berterusan
(KAIZEN)
Hamzah Mohamed (2005)
 KESIMPULAN

• Pendekatan TQS - salah satu kaedah yang boleh

membantu sekolah menangani masalah-masalah
yang timbul di era globalisasi.

• Aplikasi TQS yang baik dapat melahirkan

generasi muda yang seimbang dari segi intelek,
rohani, emosi dan jasmani selaras dengan
Falsafah Pendidikan Kebangsaan.
PENGURUSAN STRATEGIK DALAM
KONTEKS SEKOLAH

Bagaimana nak capai

matlamat sekolah berkesan
ni??
 TAKRIF PENGURUSAN
Pelaksanaan sesuatu melibatkan proses
kemanusiaan atau satu proses sosial yang
dibentuk dan disusun untuk mewujudkan
kerjasama, penyertaan dan penglibatan ahli-ahli
dalam sesebuah organisasi untuk mencapai
sesuatu objektif atau matlamat.
Disebut sebagai proses perancangan,
penyusunan, pengarahan dan pengawalan usaha
ahli-ahli organisasi dan menggunakan semua
sumber organisasi untuk mencapai matlamat
organisasi.
Dalam konteks sekolah, pihak pengurusan yang
terdiri daripada pengetua, kakitangan pentadbiran
dan am serta guru-guru.
 PRINSIP-PRINSIP PENGURUSAN
14 prinsip pengurusan :
• Pembahagian kerja.
• Autoriti.
• Disiplin
• Satu perintah
• Satu arahan
• Mengutamakan kepentingan organisasi
• Pembayaran upah
• Pemusatan
• Rantai pemerintahan
• Susunan
• Keseimbangan
• Kestabilan personel
• Inisiatif
• Kekitaan
 PENGURUSAN STRATEGIK DALAM
KONTEKS SEKOLAH

“ Strategi dalam pengurusan sekolah merujuk

kepada cara sekolah menjelmakan dan terjemahkan
keinginannya untuk mencapai matlamatnya dengan
mengenal pasti ancaman dan peluang dalam
persekitaran, serta kekuatan dan kelemahan dalam
sekolah.”
(Muhamad Bustaman, 1997)
“ Pengurusan strategik adalah formulasi,
implementasi, dan penilaian tindakan-tindakan yang
akan memastikan organisasi berupaya mencapai
objektifnya.”
(David, 1986)
 KEPENTINGAN PENGURUSAN STRATEGIK
DALAM PENGURUSAN SEKOLAH

• Sebagai alat untuk memahami tentang masa depan.

• Menjadikan pihak pengurusan utama menjadi lebih proaktif.
• Menentukan keputusan yang dibuat secara sistematik.
• Menyediakan sekolah dengan pengurusan perubahan yang baik
dan terancang
• Membantu meningkatkan semangat kerja berpasukan
• Membantu supaya tidak berlaku pertindihan tugas dan kuasa
• Sebagai pendorong kepada pengurus untuk meluaskan
pemikirannya
• Membantu pihak pengurusan menjadi cekap dalam pengurusan
masa, mengurus tekanan dan konflik.
• Memungkinkan tercapainya ciri-ciri konsep organisasi sekolah
efektif, pengurusan kualiti menyeluruh (TQM) dan kehendak
pengiktirafan ISO 9002
 MODEL KONSEP PENGURUSAN
STRATEGIK
• Terdapat banyak model yang diperkenalkan oleh
pakar-pakar dalam bidang pengurusan.

• Salah satu model pengurusan strategik adalah

yang dikemukakan oleh Freud. R. David dalam
bukunya yang berjudul, “Fundamentals of
Strategic Management”.

• Hubungan antara setiap komponen dalam proses

pengurusan strategik dapat dilihat dalam Rajah
4.1Rajah 4.1
 MANAGEMENT BY OBJECTIVE
(MBO)
Diperkenalkan kepada dunia oleh Peter Drucker (1954) pada tahun 1955

Merupakan satu kaedah pengurusan yang mana perlaksanaannya

adalah berdasarkan kepada objektif-objektif yang telah dibentuk
di atas persetujuan semua pihak dalam organisasi tersebut.

Tujuan utama pembentukannya ialah supaya pihak pengurusan

peringkat
atasan dapat mengatasi masalah penilaian kakitangan, produktiviti dan
objektif-objektif yang hendak dicapai oleh sesebuah organisasi

(Hoy dan Miskel, 2001)

 Tujuan MBO Dilaksanakan Di
Sekolah
• membolehkan proses pengkajian semula prestasi
dan maklum balas hasil prestasi
• mengurangkan risiko dan tidak memberikan
beban yang terlalu berat kepada pengetua
• membuktikan bahawa hasil-hasil penyelidikan
menunjukkan proses penetapan matlamat itu
sendiri bersifat mendorong motivasi
• meningkatkan kualiti perhubungan antara pihak
atasan dengan bawahan di dalam sesebuah
organisasi pendidikan
Aplikasi MBO Dalam Pengurusan
Sekolah

Guru Besar/Pengetua

Pengurusan Pentadbiran

Guru-guru

Susun Lapis Warga Sekolah

5 langkah dalam merekabentuk
MBO di sekolah
• membina set bagi keseluruhan matlamat
pendidikan untuk sesebuah sekolah.
• menubuhkan matlamat bagi setiap kerja atau
tahap yang ingin dilaksanakan.
• menyatukan matlamat-matlamat dalam situasi
yang berbeza supaya setiap unit atau warga
sekolah dapat bekerja untuk menyelesaikan
bersama matlamat keseluruhan sekolah.
• menubuhkan rancangan atau strategi untuk
mencapai matlamat, kaedah untuk mengukur
hasilnya serta menilai dan maklum balas
prosedur.
• melaksanakan program MBO
 ISO 9000: Perlaksanaannya Di
Sekolah
• ISO (International Organisation for
Standardisation) merupakan sebuah badan
bersekutu yang menggabungkan organisasi dari
seluruh dunia yang bertanggungjawab
mewujudkan standard (piawai) di negara
masing-masing
• Standard bertulis yang menerangkan
elemen-elemen asas yang perlu ada dalam sistem
kualiti bagi memastikan perkhidmatan yang
diberikan oleh sesebuah organisasi dapat
memenuhi kehendak pelanggan.
Konsep ISO 9000
 Prinsip ISO 9000
Perlaksanaan ISO 9000 adalah berlandaskan beberapa
prinsip penting iaitu:

1. Standard bagi sistem kualiti dan bukan standard untuk

produk atau perkhidmatan yang dihasilkan.
2. ISO 9000 berasaskan kepada dokumentasi yang
menekankan kepada:

a. Dokumenkan apa yang dibuat.

b. Buat apa yang didokumenkan
c. Buktikan melalui rekod.

3. Menekankan pencegahan iaitu mencegah daripada

berlakunya sesuatu masalah, bukannya mengatasi
masalah setelah ianya berlaku.
• satu standard yang universal. Ini adalah kerana ia
hanya menggariskan keperluan-keperluan asas
secara umum tetapi tidak memperincikan
tindakan-tindakan yang perlu diambil bagi
memenuhi keperluan tersebut
 Mmenerangkan :
-- Dasar dan objektif kualiti
-- Sistem kualiti mengikut model yang dipilih dan dasar
mengenainya.

Peringkat 1 Manual
kualiti

Mmenerangkan: proses-proses yang dijalankan bagi

Peringkat 2 Prosedur perlaksanaan sistem kualiti
-

Peringkat 3 menerangkan : bagaimana sesuatu tugas

Arahan kerja dijalankan

Tterdiri daripada ; - Borang

Peringkat 4 Dokumen sokongan - Pekeliling pentadbiran

Rajah : Dokumentasi sistem

kualiti
 Faedah-faedah ISO 9000

• Perlaksanaan sistem kualiti berlandaskan ISO 9000

memberikan manfaat kepada sesebuah organisasi iaitu:
– Mengurangkan tindakan pembetulan diambil selepas berlakunya
sesuatu masalah kerana staf dibekalkan dengan prosedur dan
arahan kerja yang lengkap.
– Membolehkan organisasi mengenal pasti tugas-tugas yang patut
dijalankan serta memperincikan langkah-langkah yang perlu
diambil.
– Memberikan kaedah bagi mendokumenkan secara tersusun
amalan pengurusan dan cara bekerja.
– Membolehkan staf menjalankan tugas dengan betul pada kali
pertama dan seterusnya.
– Membolehkan pihak pengurusan membuat keputusan dengan lebih
baik melalui maklumat penting hasil daripada audit dalaman,
semakan pengurusan dan kawalan dokumen.
Langkah-langkah pelaksanaan ISO
9000
Hairuddin Mohd Ali et al, 1999
Langkah 1 Mendapatkan komitmen pengurusan atasan

Langkah 2 Menubuhkan pasukan standard ISO 9000

Langkah 3 Latihan

Langkah 4 Menilai sistem kualiti masa kini

Langkah 5 Merancang pelan pelaksanaan

Langkah 6 Melaksanakan sistem kualiti

Langkah 7 Menjalankan audit kualiti