FILIPINO BAITANG 8
Ang Tayutay at mga Uri Nito GAWAIN 2
Ang tayutay ay tumutukoy sa matalinhagang pahayag
na may malalim na kahulugan. Ito ay ginagamit upang
maging mabisa, kaakit-akit at makulay ang
pagpapahayag ng isang kaisIpan.
Mga Uri ng Tayutay
1. Pagtutulad ang tawag sa paghahambing sa
dalawang magkaibang bagay, tao, pangyayari, atbp.
Ginagamitan ng mga salitang tulad, katulad, parang,
kawangis, animo, kagaya, gaya, tila.
Halimbawa:
Siya’y tulad ng isang rosas na namumukadkad sa sikat
ng araw.
2. Pagwawangis naman ang isang tuwirang
paghahambing na hindi ginagamitan ng mga salitang
ginagamit sa pagtutulad.
Halimbawa:
Si Caroline ay isang anghel na nahulog mula sa
kalangitan.
3. Pagsasatao kung ito ay nagsasalin ng talino, gawi,
at katangian ng tao sa bagay na walang talino/ buhay.
Pandiwa ang ginagamit dito.
Halimbawa:
Sumasayaw ang puno ng kawayan sa saliw ng ihip ng
hangin.
4. Pagmamalabis ay ang lubhang pagpapalabis o
pinakukulang ang katUnuyan at kalagayan ng tao,
bagay, pangyayari, atbp.
Halimbawa:
Naubos ni Karen ang buong planggana ng kanin sa
sobrang gutom niya.
GAWAIN 1:
Panuto: Tukuyin kung anong uri ng tayutay ang mga
sumusunod na pangungusap. Piliin sa loob ng kahon
ang iyong sagot at isulat ito sa hiwalay na papel.
a. pagtutulad b. pagwawangis
c.pagsasatao d. pagmamalabis
1. Ang mga tenga ko’y pumalakpak nang marinig
ko ang magandang balita.
2. Siya’y isang talang makinang sa gitna ng dilim.
3. Pasan ko ang daigdig dahil sa dami ng aking
mga problema.
4. Ang kaniyang utak ay parang internet, ang dami
niyang alam.
5. Rinig sa buong baranggay kapag tumahol na si
Popoy na aking aso.
6. Tila isang paruparo ang aking kaibigan dahil
napakakulay ng kaniyang damit.
7. Nagsasalita ang kaniyang sapatos sa tuwing
siya’y naglalakad.
8. Siya’y isang tropeyong kay hirap makuha.
9. Ang pagiging guro ay mahirap, parang pumasok
ka sa isang silid na puno ng mga masasahol na
hayop.
10. Nang dumating ang aking sweldo, nahawakan
ko lang saglit at lumipad na ito.
Panuto:Bumuo ng tig-lilimang pangungusap gamit
ang mga sumusunod na tayutay
a.Pagtutulad
b.Pagwawangis
c.Pagsasatao
d.Pagmamalabis
MAPEH 8: Wayang Kulit
Shadow Puppet
Theater is popular in
Indonesia and some
countries all over
the world. It is one of
the oldest traditional
storytelling which includes puppet material with
background music.
“Wayang” is an Indonesian term for
theater and “Kulit” means skin which
refers to puppet theater performance whose
materials are made of leather and has
control rods. Another feature of “Wayang Kulit” is
it is cast on the shadow. Wayang Kulit is
performed with the accompaniment of the
Gamelan Ensemble.
The “Gamelan” is an orchestra consisting
largely of several varieties of gongs and various
sets of tuned metal instruments that are struck
with mallets.The bronze content of Gamelan
music gives bright, lingering sound, and majestic
melodies. Balinese gamelan adds delicate sounds
of percussive melody. Its
mood has two major dramatic functions that
accompany the Dalang. The Dalang, a specific
name for the puppeteer and storyteller who
operates the puppets while narrating the story,
speaking all of the dialogue, providing the
sound effects, and conducting the Gamelan.
ACTIVITY 1:Work on a simple story and
make a script for your puppet show.
ACTIVITY 2: Since you’ll do a puppet
show,make your own version of puppet
characters.
FILIPINO 8
Bahagi ng Talumpati
1. Simula- Sa bahaging ito inilalahad ang layunin ng
paksa kasabay ng stratehiya upang makuha sa simula
pa lang ang atensyon ng tagapakinig.
2.Katawan o Gitna- Dito nakasaad ang paksang
tinatalakay ng mananalumpati.
3.Katapusan o Wakas-Ito naman ang buod ng
paksang tinalakay ng mananalumpati. Nakalahad dito
ang pinakamalakas na katibayan, katwiran at
paniniwala para makahikayat ng pagkilos mula sa mga
tagapakinig ayon sa paksa ng talumpati.
Narito ang ilang payo sa paggawa ng talumpati.
• Pumili ng magandang paksa.
• Tipunin ang mga materyales na maaring pagkunan ng
impormasyon tungkol sa napiling paksa. Pwedeng mga
dating kaalaman o karanasan o kaya ay mga babasahin
na may kaugnayan sa paksang gagamitin.
• Simulan ang pagbabalangkas ng ideya at hatiin ito sa
tatlong bahagi; ang simula, katawan at katapusan.
• Maging sensitibo. Kung maaari ay iwasan na pag-
usapan lamang ang tungkol sa sarili at pansariling
kapakinabangan.
• Iwasan din naman na maging “boring” ang iyong
pagtatalumpati. Kung maari ay magkaroon ng “sense
of humor” sa pagpapahayag ng talumpati at laging
isinaalang- alang ang iyong tagapakinig.
Goal: Mahikayat ang mga magulang na dalhin ang
mga anak sa Health Center upang pabakunahan laban
sa mga sakit sa araw ng immunization.
Role: Ikaw ay isang nars na nangangampanya na
pabakunahan ang mga bata upang hindi ito maging
sakitin.
Audience: Mga magulang na may anak anim na
buwan hanggang 5 na taong gulang.
Situation: Ikaw ay bagong lipat na nars sa isang Rural
Health Unit (RHU) at napag alaman mong mataas ang
kaso ng pagkakasakit at hospitalization ng mga
sanggol at mga batang 6 na buwan hanggang edad 5
taon gulang. Dahilan nito ay ang hindi pagpapabakuna
ng mga magulang sa kanilang anak laban sa mga sakit.
Product: Iskrip ng talumpating mapanghikayat.
Standard: Ang produkto sa gawaing ito ay tatayahin
batay sa sumusunod:

Salitang Nanghihikayat
Karaniwang ginagamit sa pagkukumbinsi ng
isang tao. Ginagamit din ito upang maghikayat ng
isang mambabasa o tagapakinig na sumang-ayon sa
kanyang pananaw tungkol sa isang isyu o pangyayari.
Mga halimbawa ng mga salitang panghihikayat.
1. Pagsang-ayon (Totoo, sigurado, tunay nga,
tinatanggap ko, tama ka, marahil nga tama ka, talaga,
totoo ang sinasabi mo, sadyang ganoon ang
pangyayari, walang duda, mahusay ang pananaw mo,
katotohanan ang sinabi mo, at iba pang salita at MAPEH 8
pariralang kaugnay ng pagsang-ayon) For your performance tasks, continue working on
the following:
Halimbawa:
a. Galit si Adolfo kay Florante, siguradong malaki ang MUSIC- Sakura
inggit niya sa binata. Arts – Shadow puppet
b. Totoong mapagmahal na ama si Duke Briseo. PE- Folk Dance
Health- IEC Materials related to smoking and
2. Pagtutol o Pagsalungat (Pero, subalit, dapatwat,
alcohol use
ngunit, hindi ako sang-ayon, tutol ako sa sinabi mo,
hindi maari at iba pang salita at pariralang kaugnay ng
pagtutol o pagsalungat.)
Halimbawa:
a. Mainam at matalino nga siyang doktor sa ating
bayan subalit siya ay masamang tao ayon sa mga
lumalabas na ulat sa bayan.
b. Hindi totoo ang paniniwalang iyan, napakahirap ang
mabuhay sa mundo.

3. Pagbibigay-diin sa panindigang isyu: (Naniniwala

ako… sapagkat, kung susuriin natin, mapatutunayang
kung ganito ang mangyari…. tiyak na, at iba pang
salita at pariralang kaugnay nito.

GAWAIN:
Panuto: Gumawa/Sumulat ng iskrip ng
talumpating mapanghikayat gamit ang kaalamang
natutuhan mo sa araling ito.