Forma Afirmativa Aymara

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 1

FORMA AFIRMATIVA • Jumaxa utamanti anatta?

SINGULAR • Jisa, nayaxa utajanwa anatta.


Nayaxa ulltwa • Jumaxa utamanti samarta?
Jumaxa ulltawa • Nayaxa janiwa utajana samarktti, utajanwa
Jupaxa ulliwa anatta.
Jiwasaxa ulltanwa
PLURAL UMAÑA, SAPURU
Nanakaxa ullapxtwa SINGULAR
Jumanakaxa ullapxtawa Sapuruxa, nayaxa umtwa
Jupanakaxa ullapxiwa Sapuruxa, jumaxa umtawa
Jiwasanakaxa ullapxtanwa Sapuruxa, jupaxa umiwa
Sapuruxa, jiwasaxa umtanwa
FORMA INTERROGATIVA PLURAL
CORROBORATIVA Sapuruxa, nanakaxa umapxtwa
SINGULAR Sapuruxa, jumanakaxa umapxtawa
Nayaxa ulltti? Sapuruxa, jupanakaxa umapxiwa
Jumaxa ulltati? Sapuruxa, jiwasanakaxa umapxtanwa
Jupaxa ulliti?
Jiwasaxa ulltanti? ARUNTAWI
PLURAL Awkina
Nanakaxa ullapxtti? Yuqana
Jumanakaxa ullapxtati? Qullan Ajayun sutiparu
Jupanakaxa ullapxiti? Ukhamäpan
Jiwasanakaxa ullapxtanti?
NANAKAN AWKIXA
FORMA NEGATIVA (janiwa + k) Nanakan Awkixa, alaxpachanktawa,
SINGULAR sutimax yupaychatäpan,
Nayaxa janiwa ullktti qhapaq kankañamax nanakar jutpan,
Jumaxa janiwa ullktati munañamasti luratäpan,
Jupaxa janiwa ullkiti Kamisatix alaxpachana, ukhamaraki
Jiwasaxa janiwa ullktanti akapachana
PLURAL Sapüru t’ant’a jichhüru churapxita,
Nanakaxa janiwa ullapktti juchanakatsti pampachapxarakita,
Jumanakaxa janiwa ullapktati kamisatix nanakaxa, nanaka juchachasirirux
Jupanakaxa janiwa ullapkiti pampachapkta ukhama.
Jiwasanakaxa janiwa ullapktanti Janiraki watiqaru tiñkunsa jaytapxistati,
Ñanqhanakata qhispiyapxarakita.
FORMA INTERROGATIVA Ukhamäpan
INFORMATIVA (Kuna + sa + luraña)
SINGULAR ARUNTSMAW MARIA
Nayaxa kunasa lurta? Aruntsmaw María,
Jumaxa kunasa lurta? Diosan graciapampi phuqatätawa
Jupaxa kunasa luri? Apu Diosax jumampiskïwa
Jiwasaxa kunasa lurtan? Warminakan taypipan qullanätawa
PLURAL Purakaman achupa Jesús wawamasti
Nanakaxa kunasa lurapxta? Qullanarakiwa
Jumanakaxa kunasa lurapxta? Qullan María, Diosan taykapa
Jupanakaxa kunasa lurapxi? Nanaka juchanitaki mäyim
Jiwasanakaxa kunasa lurapxtan? Jichhasa, jiwaña pachansa.
Ukhamäpan.
CONVERSACION
• Jumaxa kunsa lurta? NAYA JUCHANI
• Nayaxa altwa. Naya juchaniwa,
• Jumaxa altati? Diosan nayraqatapan arsusta
• Jisa, nayaxa altwa. jumanak nayraqatansa arsusirakta
• Jumaxa aljtati? lup’itaxampi, arsutaxampi,
• Nayaxa janiwa aljktti, altwa. lurataxampi, armasitaxampi
jucha lurataxata.
ALAÑA – ALJAÑA Juchanitwa, juchanitwa
COMPLEMENTACIÓN: khititaki Wali juchanitwa.
• Jumaxa khititakisa alta? Ukat achikt’asta qullan Virgen Mariaru
• Nayaxa wawajatakiwa alta. Angelanakaru, santonakaru, jumanakarusa
• Jumaxa wawamatakiti alta? Nayatak Diosat mayirapipxita
• Jisa, nayaxa wawajatakiwa alta. Juchanakajat pampachañapataki
• Jumaxa kullakamatakiti alta? Ukhamäpan
• Nayaxa janiwa kullakajataki alktti,
wawajatakiwa alta. Khitimpi= mpi
Kunasa = kunsa
ANATAÑA – SAMARAÑA
Kawkin= n
COMPLEMENTACIÓN: kawki + UTA +
NA Kunapacha
• Jumaxa kawkinsa anatta? kunjama
• Nayaxa utajanwa anatta.

You might also like