Mở bài :

Giới thiệu tác giả Thanh Hải, bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" và dẫn dắt vào khổ
2,3
- Nhà văn Vũ Bằng đã một lần viết: “Tự nhiên như thế: ai cũng yêu mến mùa
xuân”.
- Mùa xuân là thời kỳ nảy lộc của thiên nhiên, cây cỏ mọc trở lại, con người
đón chào năm mới với niềm vui và hạnh phúc.
- Đồng hành cùng bầu không khí ấy, nhà thơ Thanh Hải đã góp thêm cho đất
nước ta một “Mùa xuân nho nhỏ” của riêng ông
- Trong khổ hai và khổ ba, ông đã thực hiện việc mô tả cuộc sống lao động
của con người vào mùa xuân và nhấn mạnh niềm tin sáng tạo vào tương lai
tươi sáng của đất nước.

Thân bài:

Đoạn 1:
- Bài “Mùa xuân nho nhỏ” là thể thơ năm chữ, đặc trưng với các điệu
dân ca, đặc biệt là dân ca miền Trung, có âm hưởng nhẹ nhàng, tha
thiết.

- Bài thơ được sáng tác vào tháng 11/1980, khi nhà nhơ đang nằm trên
giường bệnh - trước một tháng trước khi nhà thơ qua đời.

- Thanh Hải viết nên từng trang thơ vào mùa đông lạnh giá, u ấm nhưng
trong thơ, con người ta không hề thấy một ám đông tàn mà chỉ thấy
một mùa xuân phơi phới.
 - Đó là mùa xuân của thiên nhiên, của đất nước, của tâm hồn Thanh Hải.
–
- Mạch cảm xúc chung của bài thơ được khơi nguồn, nảy nở từ sức sống,
vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, và dần mở rộng ra thành mùa xuân
của Đất nước, của Cách mạng, những cảm xúc lắng đọng dần vào suy
tư và ước nguyện, khát vọng của tác giả.
Đoạn 2:

“Mùa xuân người cầm súng

Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao"

- Điệp ngữ "mùa xuân" mang ý nghĩa hoàn toàn mới

=> thủ pháp ẩn dụ đặc sắc
=> truyền tải cho ta về giá trị tốt đẹp của hai quá trình dựng nước và giữ
nước của dân tộc.

- Trong khổ thơ tác giả sử dụng 3 điệp ngữ là:"mùa xuân","lộc" và "tất cả"
- Sáng tạo của tác giả thể hiện qua việc dùng từ “lộc” và hình ảnh “người
cầm súng”, “người ra đồng”:
+ Người cầm súng: người lính, chiến sĩ ra trận để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ
tổ quốc, bảo vệ chủ quyền, giành lại độc lập cho tương lai đất nước
+ Người ra đồng: người nông dân tiếp tục lao động, không bỏ bê công việc
hàng ngày, tăng gia sản xuất cho nền kinh tế.
=> Họ chính là người mang mùa xuân, mang mùa hạnh phúc, gặt hái trái
ngon ngọt cho tương lai. Nghệ thuật thơ sánh đôi ấy
=> nhịp nhàng, cân đối.
+ Hình ảnh “lộc” của chiến sĩ là hình ảnh ẩn dụ : lộc quanh lưng chiến sĩ ra
trận là cành cây ngụy trang, đồng thời là niềm hân hoan trước những thắng
lợi mới của cách mạng
+ Hình ảnh lộc xuân trên “nương mạ” là hình ảnh đẹp về cuộc sống lao động
kiến thiết đất nước của lực lượng sản xuất.Thể hiện sự ấm no,hạnh phúc,vụ
mùa bội thu.
- Câu thơ tả đặc sắc,giàu ý nghĩa
=>thể hiện ước muốn cống hiến mãnh liệt của tác giả thôi thúc mọi ng cũng
xây dựng đất nước. Sự tự nguyện của mọi người trong không khí khẩn
trương:

"Tất cả như hối hả

Tất cả như xôn xao"
Điệp ngữ “tất cả”=> sự thống nhất trong hành động, suy nghĩ, từ láy “hối hả"
=> quang cảnh dồn dập, khí thế hăng hái tiến lên + từ láy “xôn xao”
=> âm thanh nhỏ nhưng lại có chiều sâu trước cuộc sống đang phát triển, reo
vui. Từ những nghệ thuật đặc sắc
=> bộc lộ niềm hân hoan, tự hào về quê hương, đất nước của nhà thơ.

Đoạn 3:

Đến khổ thơ thứ ba, tác giả đã bày tỏ niềm tự hào, niềm tin của mình vào một
tương lai ngày mai tươi sáng, tốt đẹp:

Đất nước bốn ngàn năm

Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.

- Trước hết, Thanh Hải đã dùng biện pháp nhân hóa đất nước "vất vả" và
"gian lao", gợi cho ta nhớ về chặng đường 4000 năm dựng nước và giữ
nước của dân tộc.
- Đó là quá khứ hào hùng nhưng cũng đầy những khó khăn và thử thách,
mất mát của mảnh đất hình chữ S Việt Nam ta.

- Mùa xuân trong tâm hồn Thanh Hải chính là mùa xuân được thấy Tổ
quốc giải phóng, đó là sự xúc động tột cùng của tác giả được gửi gắm
qua từng dòng thơ.

- Qua đó, hình ảnh so sánh "đất nước như vì sao" đã mở ra nhiều liên
tưởng độc đáo và giàu ý nghĩa.

- Không chỉ gợi ý nghĩa về dân tộc Việt Nam ta trong suốt chiều dài lịch
sử, dòng thơ ấy còn gợi đến nguồn sáng trường tồn mãi với không gian,
thời gian, vừa gợi lên niềm tin của tác giả về một tương lai tươi sáng,
rộng mở của đất nước với khí thế mạnh mẽ không gì cản nổi.

- * Cấu trúc song hành "đất nước bốn ngàn năm", "đất nước như vì sao"
đã diễn tả sự vận động đi lên của lịch sử và là lời khẳng định về sự
trường tồn vĩnh cửu của đất nước.

- * Cụm từ "cứ đi lên phía trước" khép lại khổ thơ như một lời khẳng
định, một sự thể hiện ý chí và lòng quyết tâm và niềm tin sắt đá của nhà
thơ và của cả dân tộc về tương lai tươi sáng, tốt đẹp của quê hương, đất
nước.
 - Dù đất nước đang “đấu tranh” vô cùng khốc liệt thế nhưng Thanh Hải
luôn tin đất nước sẽ cứ Bốn câu thơ bộc lộ niềm cảm phục một đất
nước gian khổ mà anh hùng, niềm tin tưởng của tác giả vào mùa xuân
của đất nước tương lai.

Đoạn 4:

- Mùa xuân qua cảm nhận của những nhà thơ mới trước Cách mạng
tháng Tám là nỗi chán chường tuyệt vọng:
“Tôi có chờ đâu có đợi đâu Đem chi xuân đến gợi thêm sầu”(Chế Lan
Viên, Xuân)
- Riêng ở nhà thơ Thanh Hải, mùa xuân là tất cả những vẻ đẹp vốn có
của cuộc đời, là nhịp sống đang vươn lên mà tác giả khát khao được
hiến dâng, hoà nhập.

- Những cảm xúc ấy được tác giả thể hiện rõ trong bài thơ “Mùa xuân
nho nhỏ”.

- Mùa xuân mới của đất nước trong thơ Thanh Hải sao cứ gợi cho tôi
nhớ đến mùa thu mới trong thơ Nguyễn Đình Thi:

Mùa thu nay khác rồi

Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi
Gió thổi rừng tre phấp phới
Trời thu thay áo mới
Trong biếc nói cười thiết tha.

- Chắc bởi lẽ cả hai bài thơ đều rạo rực khí thế của người chiến thắng,
của cuộc sống mới không còn gốc xiềng nô lệ.
 - Cả hai nhà thơ đều cảm nhận được một tinh thần tự chủ, một tấm lòng
nặng với nước non gấm vóc Việt Nam.

Kết bài :

- Nhìn chung, Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo, biểu lộ một
cuộc đời đáng yêu, một khát vọng sống cao đẹp.
- Mỗi người hãy làm một mùa xuân, hãy đem tất cả những gì tốt đẹp, tinh túy
của mình, dẫu có nhỏ bé để góp vào làm đẹp cho mùa xuân đất nước.
- Và cả khổ thơ 2, 3 cũng đề thể hiện rất tốt tinh thần chung của bài khi phác
họa nên cảnh tượng đất nước, cũng như niềm tin vào tương lai tươi sáng của
chính nó.