Atrakcyjność - ćwiczenia 1 - rozdział 12

Rodzaje atrakcyjności
✓ atrakcyjność fizyczna
Uroda, która wywodzi się z atrakcyjności seksualnej. Wygląd w duży stopniu decyduje o pierwszym
wrażeniu.
✓ Atrakcyjność interpersonalna
o Ogólna postawa wobec innej osoby - niektóre osoby są dla człowieka atrakcyjne ( ale mogą
nie być dla innych), a inne zaś są ogólnie odpychające – awersyjne
o Utożsamiane z lubieniem innej osoby

Respekt
Jest niezależnym od lubienia rodzajem reakcji, którym możemy obdarzać innych

Badania
1. Ludzie w obrębie tej samej kultury silnie zgadzają się co do tego, kto jest bardziej a kto mniej piękny.
2. Jeżeli ten sam zestaw twarzy oceniają ludzie pochodzący z różnych kultur lub ras to oceny
poszczególnych grup są silnie zbieżne

Badanie niemowląt
Pokazywano niemowlęta osoby o przeciętnej urodzie i atrakcyjne. Niemowlęta dłużej patrzą na twarz
atrakcyjna i później chętniej się z nią bawią. Dłużej przyglądają się twarzą ładnym.

Prototypy
✓ Każdy z nas ma swoje prototypy i ludzie preferują takie obiekty
✓ Np stół, który ma 4 nogi i blat jest dla nas najbardziej stołowały -> jest to prototyp (pierwowzór)
stołu.
✓ Bodźce typowe są łatwiej przetwarzane ( subiektywne poczucie płynności przetwarzania,
objawiające się poczuciem dużej łatwości i szybkości wydawania sądów stanowi silna przesłankę do
wrażeń estetycznych)
✓ Twarze ładne są bardziej zbliżone do prototypu ludzkiego oblicza
✓ Występuje nawet u dwudniowych noworodków - tzn. ze jest wrodzony ale szybko może ulegać
zmianom pod wpływem doświadczenia ( prototyp twarzy jest uśrednieniem twarzy napotkanych w
otoczeniu)

Główne wyznaczniki urody twarzy

✓ Symetria
✓ Średniość
✓ Męskość-kobiecość ( dymorfizm płciowy)

str. 1
Uśrednienie twarzy
➢ Zdjęcia poddawano obróbce cyfrowej ( zmniejszano piksele i później je uśredniano - tworząc
sztuczne twarze złożone z 2,8 czy 32 twarzy rzeczywistych)
➢ Pojedyncza twarz staje się coraz ładniejsza, kiedy nakłada się na nią coraz więcej twarzy
rzeczywistych

Średniość
➢ Średnie jest piękne.
➢ Ładne twarze nam się mieszają z ładnymi a brzydotę zapamiętujemy lepiej
➢ Ładne twarze są podobne do siebie i prototypu a brzydkim można być na wiele sposobów np. mieć
zbyt małe czy duże oczy.

Symetria
✓ W dużym stopniu pokrywa się ze średniością
✓ Jest częstym kryterium wyboru partnera u zwierząt
✓ Wolimy twarze średnie i symetryczne bo wskazują lepsza zdrowie lub wyposażenie genetyczne

Dymorfizm płciowy - odmienność twarzy kobiet i mężczyzn

➢ Kobiety mają większe oczy, pełniejsze wargi i drobniejsze kości policzkowe
➢ Mężczyźni mają wydajniejsze łuki brwiowe, szersze i dłuższe podbródki i często porośnięte
owłosieniem
➢ Jest to związane z poziomem testosteronu - hormonu męskiego i estrogenu - hormonu żeńskiego
➢ Im bardziej kobieca twarz tym osoba bardziej urodziwa a nasilona męskość twarzy męskiej - czasem
podnosi jej atrakcyjność, czasem obniża a czasem nie wpływa ( atrakcyjność męskiej twarzy jest
największa przy umiarkowanym a nie maksymalnym natężeniu cech męskich)
➢ Mężczyźni o bardzo męskich twarzach są postrzegani jako bardziej męscy i dominujący ale też zimni
i mniej godni zaufania oraz niechcący wchodzić w długi związek

Dwie własności ciała decydujące o atrakcyjności

1. wielkość
2. Kształt
Ciało - decyduje o atrakcyjności człowieka

Wielkość
➢ Jest zazwyczaj mierzona wskaźnikiem masy ciała - BMI ( oblicza się dzieląc wagę w kilogramach
przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu)
➢ Uważana za ideał jest osoba chuda ( wyróżnia kobietę spośród innych) - > tam gdzie nie ma braku
żywności. Szczupłość jest wyznacznikiem ocen atrakcyjności. Jeśli mamy szczupłość i kształt to
szczupłość jest kilkakrotnie silniejszym wyznaczeniem niż kształt
➢ Za ideał w krajach gdzie brak pożywienia uważa się ciała obfite, im większy status tym więcej ciała.

Kształt
➢ Przedstawia się odmiennie u kobiet i mężczyzn
➢ U mężczyzn - większe ramiona i mniejsza talia- kształt litery V
➢ U kobiet wcięcie w talii na poziomie 0,70 ( obwód w talii do obwodu w biodrach)

str. 2
Hipotezy Singha - wcięcie w talii
1. Wcięcie w talii sygnalizuje prawidłowy poziom estrogenu i brak poważnych chorób. Zdrowy poziom
wcięcia w talii świadczy o wysokiej wartości reprodukcyjnej. Kobiety z większym wcięciem w talii w
młodszym wieku rodzą dzieci bo szybciej osiągają dojrzałość płciowa, a nawet rodzą większe dzieci.
Zanikowi wcięcia w talii wskutek odkładania się tłuszczu towarzyszy podwyższone ryzyko cukrzycy,
nadciśnienie, wylew, choroby sercowo-naczyniowe, niektóre rodzaje raka.
2. Wcięcie w talii jest powszechnym upodobaniem mężczyzn, nawet faceci niewidomi od urodzenia
wola sylwetki kobiet z wcięciem w talii
3. Mężczyźni wykazują upodobania do takich cech wyglądu kobiet ( i odwrotnie), które im samym
pozwolą odnieść sukces reprodukcyjny, czyli rozprzestrzenić w następnych pokoleniach swoje geny i
upodobania.

Badania absolwentów uczelni

Ci co byli uważani za atrakcyjnych przez swoich rówieśników żyli potem dłużej i mieli więcej dzieci.

Oceny atrakcyjności
➢ Twarz kobiet pozwala przewidywać poziom ich estrogenu i zdrowie reprodukcyjne
➢ Twarz mężczyzn pozwala przewidywać ich sile fizyczna i wiąże się z ilością plemników
produkowana przez jądra
➢ Mężczyźni z sylwetka V - maja większa sile fizyczna, większy poziom testosteronu i większa ilość
partnerek seksualnych

Czasowe zmiany atrakcyjności

✓ Fizyczna atrakcyjność kobiet zmienia się wraz z fazami cyklu miesiączkowego.
✓ Robiono kobieta zdjęcia w fazie jajeczkowania i po jego zakończeniu i dawano innym osoba z prośba
o wskazanie ładniejszego -> częściej wybierali zdjęcia z okresu nasilonej płodności ( okres owulacji)
✓ Wyższy poziom estrogenu -> były cenione jako bardziej atrakcyjne i kobiecie i zdrowsze

Efekt aureoli - wpływ urody na spostrzeganie innych ( czy piękne jest dobre?)
✓ Ludzie ulegają złudzeniu że piękne jest dobre, czyli przypisują jednostka atrakcyjnym bardziej
pozytywne cechy i lepiej je traktują niż osoby nieatrakcyjne
✓ Ludzie o ładnym wyglądzie są lepiej oceniani pod względem funkcjonowania społecznego,
popularności i kompetencji intelektualnych i zawodowych
✓ Ładni ludzie są lepiej traktowani - obdarza się ich większa uwaga; częściej spotykają się z pomocą a
rzadziej z niechęcią
✓ Ludzie atrakcyjni są też oceniani jako bardziej próżni, zarozumiali i nie wierni swoim partnerom
✓ Efekt aureoli -> atrakcyjność fizyczna jest sama w sobie przyjemna i powoduje więc skłonność do
ogólnie pozytywnej oceny danej osoby i ta opinia wpływa na wszystkie pozostałe cechy,
prowadząc do ich zawyżonej oceny

Bycie brzydkim a ładnym

Istnieje więcej sposobów na bycie brzydkim niż ładnym. Brzydkim można być z powodu otyłości lub
wychudzenia albo z braku włosów lub nadmiaru. Ładnym można być plasując się z dala od tych krańców.
Osoby ładne są częściej ze sobą mylone niż brzydkie.

str. 3
Jakość wyglądu
Jest łatwa do zaobserwowania, staje się ona podstawą do klasyfikowania ludzi na różne kategorie a
każda zawiera szereg cech psychicznych kojarzonych z danym wyglądem

Myślenie stereotypowe
Zidentyfikowanie osoby jako atrakcyjnej prowadzi do automatycznego przeniesienia na nią reakcji
afektywnej i przypisanie jej cech zawartych w stereotypie.

3 wyjaśnienie efektów atrakcyjności fizycznej

➢ Wgląd spostrzeganego człowieka jest źródłem pozytywnego bądź negatywnego oznakowania
afektywnego funkcjonującego jako wstępna hipoteza na temat tej jednostki sprawdzana w dalszym
procesie jej spostrzegania (???)
➢ Własne hipotezy sprawdzamy w sposób sprzyjający ich potwierdzeniu ( negatywne lub pozytywne
oznakowanie prowadzi do wykrycia dalszych cech, które przeważnie okazują się być pozytywne bądź
negatywne)
○ Poszukując danych o cechach osób ładnych bardziej interesujemy się ich zaletami niż
wadami a w wypadku osób brzydkich poszukujemy wad niż zalet
○ Niejednoznaczne zachowania zyskują nowe pozytywna interpretacje kiedy ich wykonawca
jest osoba ładna a negatywna gdy brzydka

Eksperyment – zachowanie dziewczyny

Badani dostawali opis szeregu zachowań pewnej dziewczyny - mogła to być pozytywna cecha (
wrażliwość) lub negatywna ( nadwrażliwość). Kiedy przedstawiona na zdjęciu dziewczyna Anna była
ładna - wnioskowano ze jest osoba wrażliwa a gdy była brzydka wnioskowano o nadwrażliwości. Działo
się to kiedy badani widzieli fotografie Anny przed czytaniem i w trakcie czytania opisów zachowań. Kiedy
po przeczytaniu dostawali zdjęcie - atrakcyjność nie wywierała wpływu na oceny

Eksperyment – wyświetlanie zdjęć

Badanym wyświetlano na komputerze kilkadziesiąt słów z prośba o zdecydowanie czy kolejne wyrazy są
pozytywne ( natura, miłość, zachwyt) czy negatywne ( brud, rak, zdrajca). Tłem eksponowanych słów
były atrakcyjne bądź nieatrakcyjne twarze - na tle twarzy atrakcyjnych wyraźnie szybciej były
podejmowane decyzje dotyczące słów pozytywnych niż negatywnych a na tle twarzy nieatrakcyjnych
było odwrotnie.
Wniosek - zdjęcia osób atrakcyjnych wzbudzają pozytywny afekt a zdjęcia osób nieatrakcyjnych - afekt
negatywny

Teorie atrakcyjności
Dwie grupy koncepcji -> wyjaśniają kształtowanie się pozytywnej postawy wobec innego człowieka
1. Pierwsza zakłada że nasz stosunek do innego człowieka jest uzależniony od bilansu nagród i kar
dostarczanych nam przez tę osobę
2. Druga grupa koncepcji odwołuje się do równowagi i zgodności poznawczej jaką zapewnia nam ów
człowiek

str. 4
Teoria kar i nagród
➢ Koncepcja kar i nagród zakłada że: lubimy jakąś osobę, jeżeli jest ona skojarzona z nagrodami (
zdarzeniami przyjemnymi) a nie lubimy osób skojarzonych z karami ( zdarzeniami
nieprzyjemnymi)
➢ Lubimy tych których cechy oceniani pozytywnie, którzy dobrze się o nas wyrażają i działają na rzecz
naszego dobra
➢ Nie lubimy osób o cechach nieprzyjemnych, źle o nas mówiących i działających na nasza szkodę.
➢ Zaczynamy kogoś lubić bądź nie, dlatego że na te pierwotnie obojętna osobę przenosi się nasza
relacja emocjonalna z pozytywnych bądź negatywnych bodźców skojarzonych z tym człowiekiem (
mamy tutaj prosty mechanizm klasycznego warunkowania reakcji emocjonalnej)

Afektywno- wzmocnieniowy model atrakcyjności Byrnea

Na atrakcyjność wpływają tylko takie cechy innego człowieka czy sytuacji, które są w stanie wywołać u
nas reakcje uczuciową ( afektywną)

Równanie Byrnea
Strona 310 - atrakcyjność zależy nie od samej liczby i ważności nagród ale od proporcjonalnego
udziału w ogólnej liczbie wzmocnień ( i kar i nagród) skojarzonych z daną osoba

Koncepcja Byrnea
➢ Wyznacznikami atrakcyjności innego człowieka są nie tylko nagrody i kary, których jest sprawca
ale też wtedy kiedy człowiek jest jedynie skojarzony i w żadnym stopniu nie ponosi
odpowiedzialności
➢ Samo współwystępowanie zdjęcia osoby neutralnej ze zdjęciami osób lubianych bądź
nielubianych powoduje wzrost lub spadek lubienia tej neutralnej osoby
➢ Nieznana osoba obecna w trakcie otrzymywania nagród jest bardziej lubiana od osoby obecnej
podczas karania
➢ Nieznajomy poznany w dusznym i gorącym pokoju jest mniej lubiany od tego samego człowieka
spotkanego w komfortowych warunkach

Wnioski
Nagrody -> podnoszą atrakcyjność
Kary -> obniżają atrakcyjność

Wada wyjaśnień atrakcyjności w kategoriach kar i nagród

Jest ogólnikowość i niemożność przewidzenia z góry co zadziała jako nagroda a co jako kara

Przykład
✓ Zdarzenie które w jednej sytuacji jest nagradzające, w innym kontekście może być neutralne czy
nawet karzące. Egzaminator uśmiechający się do nas kiedy wpisuje nam 5 zwiększa nasza sympatie
do niego a pogłębia antypatie jeżeli uśmiechnięty egzaminator wpisuje nam 2. Znaczenie
przypisywane uśmiechowi ( życzliwość czy złość) zależy od innych współwystępujących w nim w
danej sytuacji zdarzeń
✓ Nasza sympatia do kogoś rośnie gdy osoba jest ładna lub gdy nas chwali a maleje gdy dany człowiek
nas gani lub jest brzydki.

str. 5
Teorie zgodności
Koncentruje się tylko na jednym rodzaju kar i nagród - tych które wynikają ze sposobu w jaki inny
człowiek oddziałuje na nasze dążenie do zgodności czyli harmonii między różnymi wyznawanymi przez
nas poglądami i postawami bądź też między poglądami i zachowaniem

Dwie najważniejsze koncepcje zgodności

1. Teoria dysonansu poznawczego
2. Teoria równowagi
✓ Zawierają one szereg przewidywań co do wyznaczników atrakcyjności
✓ Powinniśmy lubić ludzi, którzy zapewniają bądź przywracają zgodność w obrębie systemu naszych
przekonań - np. wyznaczają poglądy podobne do naszych i zapewniają nam wsparcie (
podobieństwo jest jednym z najsilniejszych wyznaczników atrakcyjności)
✓ Nasze sympatie i antypatie powinny się układać w sposób który gwarantuje zgodność między
różnymi postawami jakie przyjmujemy bądź postawami a zachowaniem

Teoria dysonansu poznawczego

Przewiduje powstawanie sympatii w stosunku do osoby, której czynimy dobro a antypatii zaś w
stosunku do osoby, której sami wyrządzamy jakieś zło

Teoria równowagi
Przewiduje, że nasze lubienie jakiejś osoby może być konsekwencja jedynie faktu, ze jesteśmy jakoś z
nią powiązani, czyli tworzymy z ta osoba jednostkę poznawczą

Bezwiedny egotyzm
✓ Większość ludzi cechuje się umiarkowanie pozytywna samoocena, czyli ma do siebie dodatni
stosunek
✓ Koncepcja bezwiednego egotyzmu - zakłada że pozytywny stosunek do własnej osoby
automatycznie i nieświadomie przelewa się na inne obiekty skojarzone z Ja, w tym na inne osoby

Badania Fincha i Cialdiniego

➢ Osoby czytały biografie Rasputina i oceniano go negatywnie z wyjątkiem osób przekonanych, że
Rasputin urodził się tego samego dnia i miesiąca co one.
➢ Dylemat więźnia z nieznajoma osoba - nasilała się współpraca z partnerem o tej samej dacie
urodzenia i uczucie bliskości
➢ Dawno uczestnikom do spróbowania dwie herbaty a jedna z nich zawierała w nazwie trzy pierwsze
litery własnego imienia np. dla Celiny - Celia. Kiedy na zakończenie informowano badanych ze mogą
sobie wybrać jedna z tych herbat to częściej wybierali te o nazwie zawierającej litery ich imienia.
➢ Ludzie częściej niż wynikałoby to z przypadku
○ Zamieszkują w miejscach o nazwach przypominających ich własne imię Luiza - Luizjana
○ Dotyczy to też zawodów - wśród amerykańskich dentystów jest wiele Denisow
○ Pobierają się z osobami których imiona czy nazwiska są podobne do ich własnych

Jones – badanie
Badanym wyświetlano ciągi liter z prośba o szybkie zdecydowanie czy zaczynają się one od spółgłoski czy
samogłoski. W trakcie tego wyświetlano kilkukrotnie imię badanego po ekspozycji liczby 16 ( były
wyświetlane podprogowo - 14 milisekund). Następnie pokazywano badanym zdjęcie dziewczyny i gdy na

str. 6
koszulce widniała 16 to uczestnicy bardziej ja lubili niż gdy była to liczba 24. Nastąpiło to bo było
skojarzone to z własnym imieniem badanego. Lubimy innych ludzi przynajmniej częściowo bo lubimy
samych siebie - na poziomie świadomych deklaracji i bezwiednych skojarzeń ( samooceny ukrytej)

Wyznaczniki atrakcyjności
1. Częstość kontaktów z inna osoba
2. Zalety innej osoby
3. Atrakcyjność fizyczna innej osoby
4. Podobieństwo osoby do nas samych
5. Zachowania jakie na nas są kierowane
6. Mimikra

Częstość kontaktów
➢ Lubimy osoby często spotykane a sam wzrost częstości kontaktów nasila lubienie danej osoby (
jeśli nie jest ona awersyjna)
➢ Zjawisko samej ekspozycji -> im częściej eksponowany jest nam jakimś obiekt tym bardziej go
lubimy
➢ Nie budzi sympatii tylko ją nasila

Eksperyment Morelanda i Beacha

Na wykładzie z psychologii poproszono 4 studentki o wstanie i pokazanie się a reszta osób miała ocenić
w jakim stopniu je lubią. Były podobne pod względem atrakcyjności fizycznej ale różniły się liczba
wykładów na których były np. 1 lub 5 lub 15 -> im częściej studentka pojawiała się na wykładach tym
bardziej była lubiana przez pozostałych studentów ( choć nie utrzymywała z nimi żadnych kontaktów)

Responsywność
➢ Partner jest responsywny w kontakcie o tyle o ile to co mówi i robi stanowi odpowiedź ( respons)
na nasze działania
➢ Jeden z wyznaczników atrakcyjności interpersonalnej
➢ Responsywność partnera jest tym większa
o Im większa jest szansa ze odpowie on na nasze próby komunikowania się z nim
o Im więcej jego działań stanowi odpowiedź na nasze uprzednie działania
o Im bardziej rozbudowane są jego komunikaty
➢ Partnerzy responsywni są ogólnie bardziej lubiani a brak responsywności ( obojętność) to problem
nękający nieudane małżeństwa
➢ Responsywność stanowi wstępny warunek uzyskiwania od partnera różnych dóbr
➢ Stanowi potwierdzenie naszej zdolności do wpływania na przebieg wydarzeń uniemożliwiając nam
nabranie poczucia kontroli nad tym co się dzieje
➢ Ludzie pragną być zauważeni przez innych

Bliskość kontaktów
Częstość kontaktów pogłębia więc dowolną emocje początkowo przeżywaną w stosunku do
spotkanej osoby i tak działa też bliskość przestrzenna -> jeżeli ktoś zachowuje się w miły sposób,
bardziej go lubimy im bliżej nas siedzi; jeżeli ktoś zachowuje się w sposób niemiły - tym bardziej go nie
lubimy im bliżej nas się znajduje

str. 7
Eksperyment – kto się z kim polubi
Na pierwszych zajęciach studentom losowo wyznaczono miejsca na sali. Kiedy po roku sprawdzono z
kim się zaprzyjaźnili - okazało się że najbardziej z osoby z którymi siedzieli najbliżej siebie podczas
pierwszych zajęć.

Zalety
Lubimy ludzi którzy są:
➢ życzliwi
➢ towarzyscy
➢ inteligentni
➢ uczciwi
➢ mają wysoki prestiż
➢ mają duże umiejętności społeczne -> wiedzą jak się zachować
➢ są wrażliwi na potrzeby innych
Ocena człowieka jest tym bardziej pozytywna im bardziej dodatnie są jego cechy

Lubienie partnera
zależy od zalet i wad -> wady są ważniejsze
Wykrycie wady ma bardziej nieodwracalne skutki, bo jak stwierdzimy jakąś wadę to wycofujemy się z
kontaktów z ta osoba, uniemożliwiając sobie wykrycie zalet. Wykrycie zalet nie przeszkadza w
późniejszym wykryciu wad.

Co jest wadą a co zaletą

Silnie zależy od kontekstu, od celów -> bo co innego będzie decydować o lubieniu kogoś jako
współpracownika a co innego jako kolegi na wakacje. W kontaktach z innymi zależy nam na
maksymalizacji własnych zysków ( więc uczciwość będzie ważniejsza niż inteligencja) -> lepiej dla nas
jak ktoś postępuje moralnie niż niemoralnie.

Eksperyment
Ocena na podstawie opisów zachowań ludzi - decydująca była informacja o moralności -> gdy była
dodatnia ogólna ocena była zawsze pozytywna( nawet jak była negatywna ocena o sprawności) a gdy
informacja o moralności była ujemna - ogólna ocena kształtowała się zawsze jako negatywna ( nawet
przy pozytywnej ocenie o sprawności).

Dominacja zalet wspólnotowych nad sprawczymi

Nie ma charakteru ściśle ogólnego - zależy na czym bardziej zależy osobie. Jeśli wiemy ze ktoś będzie
działać w imię naszych interesów - np. prawnik to bardziej nam zależy na sprawności niż moralności. W
eksperymencie badani woleli płacić za inteligencje i sprawność niż moralność i uczciwość, ale dla
oponenta wybierali częściej prawnika uczciwego niż sprawnego.

str. 8
Lubienie
➢ Osobista preferencja, ciepłe uczucia w stosunku do innego człowieka i pragnienie
przebywania z nim.
➢ O lubieniu świadczą takie stwierdzenia
o Lubię te osobę
o Budzi we mnie ciepłe uczucia
o Czuje ze jest bliskim mi człowiekiem

Respekt
➢ Podziw i szacunek z pewnym odcieniem uległości oraz podziw i poszukiwanie opinii tej
osoby.
➢ O respekcie świadczą
o Szanuje ta osobę
o Zasługuje na podziw
o Ta osoba mógłby być przykładem dla innych

Cechy wspólnotowe
Życzliwość i uczciwość -> są nagradzające dla innych. Osoba ta może stracić na wrogości lub zyskać na
życzliwości człowieka stanowiącego obiekt postawy. Lubimy ludzi działających na rzecz naszych
interesów.

Cechy sprawcze
Ambicja i inteligencja -> służą interesom ich posiadacza i wzbudzają respekt. Sprawczość jest silnie
związana ze statusem społecznym, a on wiąże się z respektem.

Eksperyment
➢ Cechy wspólnotowe silniej wpływały na lubienie niż respekt
➢ Cechy sprawcze silniej wpływały na respekt niż lubienie

Podobieństwo
To co stanowi zaletę a co wadę partnera - zależy od nas samych -> im bardziej sądzimy ze sami
posiadamy jakieś cechy tym wyżej je cenimy i uważamy za ogólnie ważne. Podobieństwo
budzi sympatię. Jednym z najsilniejszych wyznaczników sympatyczności innego człowieka jest
podobieństwo do nas samych a dzieje się tak z trzech powodów
1. Podobny znaczy tyle co pozytywny. Na ogół lubimy własne cechy i cenimy swoje poglądy a
wykrycie ich u innych powoduje ze uważany jego poglądy za słuszne i rozsądne. Związek
podobieństwa z atrakcyjnością u osób o wysokiej samoocenie.
2. Podobieństwo jest nagradzające bo jeśli zobaczymy podobieństwo u innej osoby to stanowi dowód
własnych racji i poglądów. Jedna z przyjemności jest posiadanie racji -> wiec lubimy ludzi
podobnych do nas, bo dostarczają nam przyjemności poprzez wyznawanie tych samych
poglądów. Podobieństwo w zakresie wartości i upodobań budzi większa sympatie do partnera niż
podobieństwo jego poglądów dotyczących sprawdzalnych faktów.
3. Oczekiwanie że ludzie podobni do nas też będą nas lubili. Ludzkie sympatie i antypatie
bardzo silnie rządzą się reguła wzajemności - oczekiwanie że ktoś podobny do nas będzie nas
lubić budzi sympatię do niego.

str. 9
Badanie
Kiedy badany nie wiedział czy partner go lubi czy nie -> lubił partnera im bardziej był do niego
podobny
Kiedy badany dowiadywał się że partner go lubi bądź nie znosi -> podobieństwo przestawało
działać i badany reagował sympatia na partnera który go lubił i antypatia na tego który go nie lubił.

Metaanaliza badań
1. Rola podobieństwa jest tym mniejsza im więcej interakcji między partnerami
2. Nagroda w postaci podobieństwa działa tym słabiej im częściej jest otrzymywana
3. Ludzie się tym bardziej lubią im bardziej sądzą że są podobni ale rola faktycznego podobieństwa
spada przy trwałych interakcjach

Alternatywna interpelacja
Nie tyle lubimy podobnych ile odrzucamy tych którzy są odmienni ( nie podobieństwo nasila
atrakcyjność ale niepodobieństwa nasila awersyjność)

Badania
Uczestnicy wypełniali kwestionariusze na początku semestru o postawach wobec różnych kwestii
społecznych i po około roku dostawali ten sam kwestionariusz wypełniony niby przez innego studenta
którego postawy były podobne albo odmienne. Nie lubiono osób o poglądach odmiennych od
własnych ale mieli neutralny stosunek do osób o poglądach podobnych -> hipoteza awersyjności
różnic.

Badania Kenricka – wnioski

Podobieństwo poglądów - zawsze owocowało wzrostem atrakcyjności -> większy w odniesieniu do
członka grupy obcej ( gdy podobieństwo było nieoczekiwane) niż w odniesieniu do członka grupy
własnej ( gdy podobieństwo było oczekiwane)
Poglądy niepodobne do naszych - owocowały awersyjnością - spadkiem lubienia -> wyraźnie większy
dla członka grupy własnej ( był sprzeczny z oczekiwanym podobieństwem) niż dla członka grupy obcej (
nie oczekiwano wiele)

Wnioski - co podnosi atrakcyjność a co obniża

Podobieństwo podnosi atrakcyjność a różnica poglądów ja obniża.

Komplementarność jest wyznacznikiem lubienia

Komplementarność oznacza układ w którym partnerzy maja cechy i potrzeby przeciwne lecz
dopasowane w taki sposób ze realizacja potrzeb jednego z nich prowadzi do równoczesnego
zaspokojenia potrzeb drugiego.

Mimikra
➢ Odmiana podobieństwa
➢ Naśladowanie innych ludzi
➢ Ludzie ,,zarażają się” konkretnymi gestami, mimika, pantomimika, sposobem mówienia,
ziewaniem, śmiechem, nastrojem, przeżywanymi uczuciami
➢ Wynika z automatycznego powiązania spostrzegania z działaniem

str. 10
➢ Wywołuje ogólny wzrost prospołeczności( aktywacja ja współzależnego- silniejsza u tych osób)
➢ Mimikra prowadzi do spostrzegania innych ludzi jako psychicznie bliższych

Koordynacja i lubienie - badania Kuleszy strona 318

Efekt kameleona
➢ Ma nieświadomy charakter
➢ Ludzie nie zdają sobie sprawy ze spontanicznego naśladowania innych ani z tego ze
bardziej lubią ludzi, których naśladują oraz którzy ich naśladują.

Badania Chartrsnd i Bargha – efekt kameleona

1. Interakcja osoby badanej z pozorantem, który wielokrotnie albo dotykał swojej twarzy albo
potrząsał nogą. Badani spontanicznie naśladowali pozoranta i wykonywali gesty podobne do jego
gestów - tendencja ta była większa u osób cechujących się nastawieniem wspólnotowym - silnym
motywem afiliacji oraz empatycznych ( czyli osób które nawykowo częściej przyjmują perspektywę
innych )
2. Pozorant naśladował gesty osoby badanej - prowadziło to do większej atrakcyjności i odczucia że
interakcja była przyjemna i lepiej przebiegała.

Wnioski
➢ Spontaniczne naśladownictwo rośnie wskutek zaktywizowania motywu afiliacji.
➢ Aktywizacja motywu afiliacji nasila mimikrę niezależnie od tego czy aktywacja jest świadoma czy
bezwiedna

Konwergencja emocjonalna
➢ Prowadzi do tego powtarzające się naśladownictwo
➢ Upodobnienie emocji przeżywanych przez osoby często przebywające razem

Badanie - pary w akademiku

Wykonywano badanie par a także mieszkańców tego samego pokoju w akademiku, dwukrotnie z
odstępem kilkumiesięcznym - podobieństwo emocji wzrosło w obrębie par a te które się do siebie
upodobniły to były spójniejsze i rzadziej się rozpadały

Zajonc – badanie – ocena twarzy par małżeńskich

Ocena podobieństwa twarzy 12 par małżeńskich - okres na początku i po 25 latach małżeństwa . Po
długotrwałym pożyciu małżonkowie upodabniają się do siebie. Badani nie potrafili trafnie dobrać
małżonków w przypadku młodszych zdjęć ale w przypadku starszych już tak.

Dlaczego spontaniczna mimikra prowadzi do wzrostu wzajemnej atrakcyjności

1. Nieświadome skojarzenie między lubieniem a mimikra. Bardziej naśladujemy tych których
lubimy lub bardziej lubimy tych których naśladujemy.
2. Ułatwienie komunikacji. Ludzie nadający na tej samej fali maja poczucie ze dobrze się nawzajem
rozumieją i rodzi to wzajemna sympatie. Np introwertyk z introwertykiem.

str. 11
3. Sens instrumentalny - ułatwia partnerom koordynację ich poczynań, doświadczenie koordynacji z
innym człowiekiem podnosi jego atrakcyjność bo jest sygnałem zapowiadającym sukces we
współdziałaniu

Działania na rzecz interesu

Lubimy bardziej tych, którzy działają na rzecz naszych interesów - wyświadczają nam
przysługi czy mówią komplementy. Im ktoś wyrządza nam szkód tym bardziej jest dla nas
antypatyczny.

Pozytywna rola przysług obowiązuje w ograniczonym zakresie

1. Zgodnie z reguła wzajemności przysługa obliguje odbiorcę do odopłaty ta sama moneta.
2. Przysługi mogą rodzic sympatię do ich autora to odbiorca może myśleć ze uzyskanie tej sympatii
jest jedynym powodem działań sprawcy. Wiec sprawca przysług zamiast być widziany jako miły i
bezinteresowny zaczyna być postrzegany jako lizus i manipulant - budzi antypatie. Dzieje się tak
tym bardziej im bardziej odbiorca przysługi widzi siebie jako dysponenta jakichś dóbr stanowiących
przedmiot pożądania sprawcy
3. Niektóre przysługi mogą być bolesne lub poniżające dla ich odbiorcy co sugeruje ze nie jest on w
stanie sam sobie poradzić. Może nie pozostawiać odbiorcy możliwości odwdzięczenia się - wzbudza
to negatywne emocje związane z zagrożeniem własnej wartości lub zaburzeniem obrazu świata, w
którym przestaje obowiązywać reguła wzajemności.

Badanie
Np spełniamy mała prośbę człowieka który wczesnej nam wyświadczył, nieproszona przysługę - może
ona być odczuwana jako nieprzyjemna presja i prowadzi do reaktancji i znielubienia tej osoby. Jeśli u
części badanych wprowadzimy wątpliwości dotyczące ich własnej wartości to doprowadzi to do spadku
odwzajemniania przysługi. Podobnie będziemy odbierać przysługi kogoś, kogo nie lubimy i z kim nie
chcemy się zadawać.

Przysługi
➢ Cudze przysługi są zazwyczaj dwuznaczne
➢ Własne przysługi są o wiele bardziej jednoznaczne niż przysługi cudze

Szkody
Szkody jakie wyświadczają nam inni - nie mamy wtedy wątpliwości jaki cel przeświecał ich sprawcy.

Dlaczego lubimy osoby działające na rzecz naszych interesów

Żywione przez nas przekonanie ze takie osoby są moralne i obdarzone wszelkimi wspólnotowymi
zaletami.

Badanie
uczestnicy, głównie emeryci otrzymywali wycinki prasowe polityka który chce być gdzieś tam przyjęty i
objąć władzę. Były projekty działań - sprzyjających interesom emerytów ( np. większe renty) lub im
szkodzący ( mniejsze renty). Uczestniczący emeryci o wiele bardziej lubili polityka działającego na rzecz
ich interesów i był on według nich bardziej moralny niż działającego na ich szkodę.

str. 12
Zachowania wiążące
➢ Główna lub jedyna funkcja jest budowanie i podtrzymywanie więzi społecznej
➢ Budzą sympatię u odbiorcy i nadawcy
➢ Mogą być nawet ważniejsze od atrakcyjności fizycznej potencjalnych partnerów - według
Kuczyńskiej
➢ Wpływają na jakość stałej relacji - satysfakcja ze związku jest tym większa dla obu płci im więcej
zachowań wiążących ujawnia partner
Badania
Osoby badane z pozorantami podejmującymi lub nie szereg zachowań wiążących - podtrzymywanie
kontaktu wzrokowego, poczęstowanie pączkiem - badani wyraźnie bardziej lubili pozoranta
ujawniającego zachowania wiążące.

Pięć typów zachowań wiążących - tabela strona 320

1. Zachowania seksualne ( główna funkcja u ludzi jest budowa i utrzymanie więzi) np. stosunki
seksualne, pieszczoty seksualne, inicjowanie kontaktu seksualnego
2. Działania na rzecz partnera i związku np. troszczenie się o zdrowie partnera, dbanie o dobrą
atmosferę w związku, wspieranie partnera w konflikcie z innymi osobami
3. Utrzymywanie bliskości fizycznej np. przytulanie, głaskanie, całowanie
4. Zachowania pojednawcze np. komplementy, świadczenie uprzejmości, zaproszenia
5. Zachowania imponujące np. manifestowanie statusu finansowego i pozycji społecznej,
opowiadanie o własnych osiągnięciach

Następstwa atrakcyjności
Stosunek jaki mamy do innego człowieka wywiera wpływ na nasze relacje emocjonalnie z
nim związane, formułowane sądy, zachowania jakie kierujemy.

Reakcje emocjonalne
Atrakcyjność interpersonalna jest rodzajem postawy a istota postawy jest afekt i uczucia - atrakcyjność
będzie miała wpływ na nasze reakcje emocjonalne na innego człowieka i jego zachowania

Teoria równowagi - Fritz Heidera - strona 322/23

➢ Pozwala przewidywać że jeżeli kogoś lubimy to powinniśmy pozytywnie reagować na to
co on lubi a negatywnie na to czego nie lubi. Odwrotnie będzie gdy kogoś nie lubimy-
powinniśmy pozytywnie reagować na to czego on nie lubi i negatywnie na to co on lubi.
➢ Opisuje organizacje, genezę i zmianę postaw - też interpersonalnych
➢ Zakłada że człowiek dąży do wewnętrznej zgodności swoich poglądów, postaw i zachowań
➢ Równoważone są poglądy które dotyczą obiektów tworzących tę sama jednostkę poznawcza ->
obiekty tworzące ta sama jednostkę poznawcza mogą być połączone relacjami jednostkowymi
(tworzącymi jednostkę) albo afektywnymi ( dotyczącymi uczyć)

str. 13
Badanie Wojciszke i Szymków
Proszono badanych o przypominanie ich reakcji emocjonalnych na sukces lub porażkę innej osoby, która
lubili, lub której nie lubili.
➢ Reakcje na wyniki osoby lubianej miały charakter empatyczny - były podobne do reakcji na wyniki
własne - porażka wzbudzała negatywne stany emocjonalne ( smutek, gniew) a sukces wzbudzał
stany pozytywne ( radość, zadowolenie)
➢ Wyniki osoby nielubianej - porażka wzbudzała emocje silnie pozytywne Schadenfreude -
radość z cudzego nieszczęścia a sukces wzbudzał zawiść - mieszankę zazdrości, gniewu,
smutku.

Wyznacznik Schadenfreude i zawiści

Stosunek do drugiej osoby - spostrzeganie jej wyniku jako zasłużonego bądź nie jest tylko
racjonalizacją własnej reakcji. Na sukces osoby nielubianej automatycznie reagujemy
negatywnymi emocjami później dopowiadamy sobie że był on niezasłużony

Wniosek
Cudze porażki nie mają stałości emocjonalnej - wszystko zależy od stosunku do osoby, której się
przytrafiają. Stosunek może wynikać nie tylko z indywidualnej postawy ale tez faktu przynależności do
grupy obcej. Np holenderscy studenci cieszyli się z porażki niemieckiej drużyny i ta radość była tym
większa im bardziej holenderscy studenci byli przekonani o wyższości grupy niemieckiej nad własna.

Zachowania związane z moralnością

➢ Transgresje moralne budzą negatywne emocje ( gniew, rozczarowanie, oburzenie) niezależnie
od tego czy są dziełem osoby lubianej czy nie
➢ Spełnianie norm moralnych - budzi pozytywne uczucia gdy są dziełem osoby lubianej a silna
ambiwalencję gdy autorem jest osoba nielubiana

Sądy i oceny
Osoba przystojnym przypisuje się więcej pozytywnych cech i lepiej się go traktuje
Im bardziej kogoś lubimy tym bardziej pozytywnie oceniamy jego cechy i tym pochlebniej wyjaśniamy
jego zachowania np. sukcesy - czynnikami wewnętrznymi w rodzaju zdolności w porażki czynnikami
zewnętrznymi - pech.
1. Lubienie lub nielubienie innej osoby funkcjonuje jako początkowe oznakowanie afektywne które na
zasadzie asymilacji pomaga rozstrzygnąć o znaczeniu niejasnych informacji
2. Lubienie - nielubienie działa jak w trakcie formułowania się ocen jako samospełniająca się
przepowiednia
3. Na tyle ile nasz stosunek do innego człowieka prowadzi do pozytywnych lub negatywnych stanów
uczuciowych mogą one stać się informacyjna podstawa formułowania sądów o tym człowieku - jak
to czuje.

Zachowania
➢ Ludzie spontanicznie bardziej pomagają tym, których lubią.
➢ Kelnerki naśladujące klientów co prowadzi do ich lubienia dostają wyższe napiwki
➢ Ludzie są bardziej skłonni ulegać prośbom osób, które lubią

str. 14
Badanie - spostrzeganie polityków
Intencje głosowania są silne związane z ich lubieniem. Lubienie jest tym silniejszym wyznaczeniem
głosowania na polityka im mniej wyborcy orientują się w kwestiach programowych.

Podsumowanie

Atrakcyjność fizyczna zależy głównie od

1. trzech cech twarzy
➢ Prototypowość
➢ Symetria
➢ Dymorfizm płciowy
2. Dwóch cech ciała u kobiet
➢ Ogólna masa ciała mierzona za pomocą BMI
➢ proporcja obwodu w talii do obwodu w biodrach
3. Jednej cechy ciała u mężczyzn
➢ Proporcji obwodu w ramionach do obwodu w pasie

Występuje związek między atrakcyjnością fizyczna a zdrowiem reprodukcyjnym

Teoria kar i nagród

✓ Jedyna koncepcja mogąca pretendować do miana ogólnej teorii atrakcyjności
✓ Zakłada że sympatia do innego człowieka to efekt bilansu skojarzonych z nim zysków (
nagród ) i strat ( kar)
✓ Słabością jest trudność przewidzenia jakie czynniki oddziałują jako kary i nagrody w
złożonych sytuacjach społecznych

Teorie zgodności poznawczej i automatyczny egotyzm

Wyjaśniają oddziaływanie tylko niektórych wyznaczników atrakcyjności

Najważniejsze wyznaczniki atrakcyjności

➢ Częstość kontaktów z inna osoba
➢ Zalety ( ważniejsze wspólnotowe niż sprawcze)
➢ Atrakcyjność fizyczna
➢ Podobieństwo ( zwłaszcza spostrzegane a nie rzeczywiste)
➢ Mimikra - automatyczne naśladowanie gestów
➢ Zachowania na rzecz interesu partnera ( przysługi, komplementy, inne zachowania
wiążące)
Każdy z tych czynników podnosi atrakcyjność człowieka jedynie w pewnych warunkach

Atrakcyjność nie zależy od komplementarności potrzeb

str. 15
str. 16