1.

Khái niệm
-Bản chất là cụm từ dùng để diễn đạt những thuộc tính căn bản, ổn định, đặc tính
vốn có từ bên trong của sự vật hoặc hiện tượng nào đó, theo đó bản chất có thể
quyết định về quá trình biến đổi và phát triển của từng sự vật, hiện tượng.
-Hiện tượng là sự biểu hiện về những mối liên hệ thuộc trong bản chất của hiện
tượng sự vật ra bên ngoài , biến đổi hơn của hiện thực khách quan, đây có thể được
coi là hình thức biểu hiện của bản chất.
=>Bản chất là cái ổn định ở bên trong
Hiện tượng là cái biểu hiện ra bên ngoài và thường xuyên thay đổi
2.Mối quan hệ bản chất – hiện tượng
a)Bản chất và hiện tượng đều tồn tại khách quan, vừa thống nhất vừa đối lập với
nhau
-Thống nhất
+Bản chất bộc lộ thông qua hiện tượng, hiện tượng là biểu hiện của bản chất.
Không có bản chất tách rời hiện tượng, không có hiện tượng biểu hiện bản chất
+Bản chất thay đổi dẫn đến hiện tượng thay đổi, bản chất mất hiện tượng sẽ mất
theo
-Đối lập
+Bản chất là cái chung, cái tất yếu. Hiện tượng là cái riêng biệt, phong phú và đa
dạng. Vì cùng 1 bản chất có thể biểu hiện ra ngoài bằng vô số hiện tượng khác
nhau tùy theo điều kiện và hoàn cảnh
Ví dụ: 1 con người có bản chất là chăm chỉ thì sẽ biểu hiện ra bên ngoài bằng nhiều
hiện tượng khác nhau: luôn hoàn thành những công việc đúng thời hạn, tìm tòi, học
hỏi thêm nhiều lĩnh vực khác, không để bản thân nghỉ ngơi quá lâu v..v..
+Bản chất là cái bên trong, hiện tượng là cái biểu hiện ra bên ngoài
b)Các hiện tượng biểu hiện bản chất có thể được cải biến, nhiều khi xuyên tạc nội
dung thật sự của bản chất
Ví dụ: 1 người luôn đối xử tốt với mình trong mọi trường hợp, hoàn cảnh khó khăn
thì không hẳn bản chất người đó là tốt bụng, lương thiện. Do đó chúng ta không
nên nhìn vào hiện tượng mà vội vàng đưa ra kết luận về bản chất
c)Bản chất tương đối ổn định, hiện tượng thường xuyên biến đổi
Nội dung của hiện tượng được quyết định không chỉ bởi bản chất của sự vật mà
còn bởi những điều kiện hoàn cảnh xung quang
Khi các điều kiện hoàn cảnh tác động tới sự vật này thay đổi thì hiện tượng cũng
có thể thay đổi, mặc dù bản chất của nó vẫn như cũ
2.Ý nghĩa phương pháp luận bản chất-hiện tượng
-Muốn nhận thức đúng đắn về sự vật, hiện tượng ta phải tìm hiểu bản chất của nó.
Phải thông qua nhiều hiện tượng khác nhau mới có thể nhận thức đúng và đầy đủ
về vật chất
-Cần căn cứ vào bản chất để đánh giá chính xác về sự vật, hiện tượng và mới có
thể cải tạo căn bản sự vật, chứ không nên căn cứ vào hiện tượng
3.Giải quyết 1 vấn đề thực tiễn