1.

zasada niedziałania prawa wstecz (lex retro non agit), stanowi podstawę porządku
prawnego. Dyrektywa legislacyjna skierowana pod adresem organów stanowiących prawo,
zawiera w swojej treści zakaz stanowienia norm prawnych, które nakazywałyby stosować
nowo ustanowione normy prawne do zdarzeń, które miały miejsce przed ich wejściem w
życie i z którymi prawo nie wiązało dotąd skutków prawnych przewidzianych tymi normami.
Od zasady tej można odstępować wyjątkowo1 z bardzo ważnych powodów, bądź gdy wynika
to z natury normowanych stosunków.
2. zasada odpowiedniego vacatio legis, (vacatio legis – okres między ogłoszeniem aktu
normatywnego a jego wyjściem w życie); nakaz zachowania odpowiedniego okresu
dostosowawczego przy wprowadzaniu nowych norm prawnych w życie; na „odpowiedniość”
vacatio legis składa się stopień ingerencji prawodawcy w dotychczasową sytuację prawną
adresata oraz wzgląd na umożliwienie adresatom zapoznania się z treścią regulacji. Nakazem
konstytucyjnym jest nie tylko ustanowienie vacatio legis, ale też nadanie jej odpowiedniego
wymiaru czasowego. Wymiar ten powinien wynosić „przynajmniej 14 dni”.
3. zasada przestrzegania techniki prawodawczej, przepisy prawa powszechnie
obowiązującego powinny odpowiadać powszechnie uznawanym regułom postępowania
legislacyjnego. TK uważa, że ZTP są kanonem, który wiąże każdego stanowiącego prawo.
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą TK ustawodawca, bez żadnych powodów nie powinien
od zasad tam zawartych odstępować.
4. zasada proporcjonalności, stosowana jest w celu uniknięcia nadmiernej ingerencji
prawodawcy w strefę praw i wolności jednostki; związana jest z testem proporcjonalności; w
ujęciu szerokim szczególny nacisk kładzie na adekwatność celu i środka użytego do jego
osiągnięcia.
5.

1
Zasada zakazu retroaktywności prawa ma bezwzględny charakter w dziedzinie prawa karnego – nullum crimen
sine lege – art. 42 ust. 1 KRP.